ciclo celular e división celular
TRANSCRIPT
![Page 1: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/1.jpg)
Tema 14CICLO CELULAR E DIVISIÓN CELULAR
Dpto. de Bioloxía IES de Melide
![Page 2: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/2.jpg)
1.- Ciclo celular
2.- División celular
2.1.- División do nucleo
• Mitose
• Meiose
• Diferenzas entre mitose e meiose.
2.2.- División do citoplasma: citocinese
PAU
Concepto de ciclo celular. Fases da mitose. Citocinese. Importancia biolóxica da mitose.
Fases da meiose. Importancia biolóxica da meiose: reprodución sexual e evolución dos seres vivos.
II. CRITERIOS DE AVALIACIÓNAnalizar e representar esquematicamente o ciclo celular e as modalidades da división do núcleo e do citoplasma, xustificando a importancia biolóxica da mitose.
Describir as vantaxes da reprodución sexual e relacionar a meiose coa variabilidade xenética das especies.
II. OBSERVACIONS
Breve descrición de cada unha das fases do ciclo celular. No apartado da importancia biolóxica da mitose é necesario lembrar o seu papel na reprodución das células e no mantemento das estirpes celulares. É interesante mencionar que as alteracións no control do ciclo celular poden desencadear a formación de tumores.
![Page 3: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/3.jpg)
C I C L O C E L U L A R
P E R Í O D O I N T E R F Á S I C OP E R Í O D O D E D I V I S I Ó N
D I V I S I Ó N D O N Ú C L E O- C A R I O C I N E S E -
D I V I S I Ó N D O C I T O P L A S M A- C I T O C I N E S E -
M I T O S E M E I O S E E S T R A N G U L A C I Ó N F R A G M E N T A C I Ó N
G 1 S G 2 D e a c o n t e c e r , c o m e z a a n t e s d e r e m a t a r a d i v i s i ó n d o n ú c l e o
P r o p i a d a s c é l u l a s d a l i ñ a
s o m á t i c a .
P r o p i a d a s c é l u l a s d a l i ñ a
x e r m i n a l ( a s q u e o r i x i n a n g a m e t o s )
n a s c é l u l a s a n i m a i s r e a l í z a s e p o r :
n a s c é l u l a s v e x e t a i s r e a l í z a s e p o r :
S o l e i r s e g u i d a d e
![Page 4: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/4.jpg)
INTRODUCIÓN
Nos organismos pluricelulares, a división celular é un mecanismo para poder medrar, para repoñer células mortas, para reconstruír tecidos e para poder reproducirse asexual ou sexualmente.
A división celular permite obter células (2 ou 4 por cada ciclo de división) a partir dunha célula proxenitora. Este proceso supón para a célula proxenitora:
1º.- Duplicar previamente o seu material xenético (ADN)
2º.- Repartilo o ADN entre as células fillas, para o que precisa:
+ Primeiramente, dividir o seu núcleo (normalmente por mitose, ou por meiose si se trata de formar gametos)
+ E, a continuación, dividir o seu citoplasma.
![Page 5: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/5.jpg)
CICLO CELULAR: é o conxunto de cambios que sofre unha célula desde que se forma por división doutra preexistente, ata que se divide para dar orixe a outras células. Consta de dúas fases: Interfase e División
INTERFASE: é o período de tempo transcorrido entre dúas divisións consecutivas.
Ocupa a maior parte do ciclo celular.
A célula aumenta de tamaño e ten gran actividade metabólica. Consta de tres períodos:
a) Fase G1 (do inglés gap = intervalo): predomina a síntese de proteínas. Hai células en G0 (son aquelas que, unha vez formadas (diferenciadas), non se volven a dividir).
b) Fase S (de Síntese): predomina a síntese (duplicación) de ADN, para logo, durante a división, poder repartilo entre as células fillas.
c) Fase G2: predomina a síntese de proteínas necesarias para a división da célula. Ademais, acontece a duplicación dos centriolos e o empaquetamento da cromatina para formar os cromosomas.
Remata cando os cromosomas se fan visibles ó MO.
PERÍODO INTERFÁSICO
![Page 6: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/6.jpg)
file:///D:/Mis%20documentos/AAGO/BIOLOXIA/TEMA%2012%20%20DIVISION%20CELULAR/evolucion%20da%20cromatina-cromosomas.gif
Evolución da cantidade de ADN ó longo do ciclo celular
![Page 7: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/7.jpg)
MITOSE (do grego “mitos” = filamento, fío)
• Proceso de división do núcleo que conduce á formación de 2 núcleos fillos idénticos entre si e ó proxenitor. (normalmente vai
seguida da citocinese, polo que se forman 2 células fillas)
• Propia das células da liña somática• Implicada en procesos de crecemento do
individuo (pluricelular), de rexeración de tecidos así como de reprodución asexual.
![Page 8: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/8.jpg)
PROFASE• Comeza coa conversión da CROMATINA en
CROMOSOMAS, por un proceso de espiralización (formación de bucles, rosetas e rodillas). Polo tanto, os cromosomas fanse visibles
• Desaparece a membrana nuclear.
• Duplícanse os centriolos e migran cara os polos (extremos) da célula, aparecendo entre os dous pares de centriolos unha serie de fibras de proteína, dispostas de polo a polo, que reciben o nome, en conxunto, de FUSO MITÓTICO ou FUSO ACROMÁTICO.
• Οs cromosomas xa formados móvense e únense ás fibras do fuso polo seu centrómero.
Na célula vexetal non existen centriolos e dise que a mitose é anastral.
![Page 9: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/9.jpg)
METAFASE Remata a desaparición da envoltura nuclear. Fórmanse microtúbulos cinetocóricos e os cromosomas migran cara o ecuador celular formando a PLACA ECUATORIAL.
• Metafase inicial • Metafase final
![Page 10: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/10.jpg)
ANAFASE SEPÁRANSE AS CROMÁTIDAS IRMÁNS e desprázanse cara os centriolos, ao tempo que van desaparecendo as fibras do fuso. Neste momento xá sestá repartido o material hereditario (as cadeas de ADN) de forma idéntica en dúas partes.
![Page 11: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/11.jpg)
TELOFASEReconstrúese a envoltura nuclear dos núcleos fillos, a partir do RER.
Descondensación dos cromosomas e formación da cromatina.Desaparece o fuso mitótico.
Reaparece o nucleolo.
![Page 12: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/12.jpg)
MEIOSE (do grego “meios” = metade)
+ Proceso de división do núcleo que conduce á formación de 4 núcleos fillos diferentes entre si e diferentes do proxenitor. (normalmente vai seguida da citocinese, polo que se forman 4 células fillas)
+ Propia das células da liña xerminal (células nai dos gametos). Hai excepcións.
+ Implicada en procesos de reprodución sexual.
![Page 13: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/13.jpg)
file:///G:/novooooooooooooo/meiose_recapitul.gif
![Page 14: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/16.jpg)
A B A B
A B A B A B A b
A B A b A b A b a b a B
a B a b a b a B a B
a b a b
a b
MEIOSE I: PROFASE I
Os cromosomas homólogos aparéllanse (tétradas),
recombinando parte dosseus alelos (A,a,B, b, ...)
MEIOSE I:METAFASE I
As parellas decromosomas migran cara o
ecuador celularformando a
placa ecuatorial
MEIOSE I:ANAFASE ITELOFASE
ISepáranse oscromosomashomólogos
MEIOSE II
É como unhamitose, polo que o feito a destacar éa separación de
cromátidas irmánsdurante a anafase II
![Page 17: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/17.jpg)
PRINCIPAIS ASPECTOS DA
MEIOSE
CANDO ACONTECEN
SIGNIFICACIÓN BIOLÓXICA A NIVEL CELULAR
SIGNIFICACIÓN BIOLÓXICA A NIVEL DE ESPECIE
RECOMBINACIÓN xénica entre cromosomas homólogos(*)
Profase I
Si partimos das seguintes combinación alélicas ou xenotipos paternos AB e ab, para dous caracteres
dados:
AUMENTA A VARIABILIDADE XENÉTICA, pois aparecen novas
combinación alélicas (os xenotipos recombinantes Ab, aB) que antes
non existían (só había os tipos paternos AB,ab)
As MUTACIÓNS, xunto coa fecundación ó chou, tamén aumentan a variabilidade
xenética.
AUMENTA A BIODIVERSIDADE ESPECÍFICA, o que favorece a SELECIÓN NATURAL dos xenotipos mellor adaptados ó medio. É dicir, favorece o proceso da EVOLUCIÓN.
DISPOSICIÓN Ó CHOU DAS PARELLAS DE CROMOSOMAS HOMÓLOGOS (**)
Metafase I
SEPARACIÓN (=SEGRAGACIÓN) DOS CROMOSOMAS HOMÓLOGOS
Anafase I
Permite a formación de células haploides (n) a partires doutras con estirpe diploide (2n).
2n → n
Permite a CONSTANCIA CROMOSÓMICA DA ESPECIE XERACIÓN TRAS XERACIÓN, mediante a formación de células especiais (GAMETOS) DURANTE O PROCESO DA REPRODUCIÓN SEXUAL.
![Page 18: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/18.jpg)
(*) Entrecruzamento erecombinación xénicadurante a profase I dameiose (CrossingOver)
Fonte: M. Cid Manzano. IES Otero Pedraio. Ourense
![Page 19: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/19.jpg)
(**)
Fonte: M. Cid Manzano. IES Otero Pedraio. Ourense
![Page 20: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/20.jpg)
MITOSE MEIOSE
Permite a constancia do nº de cromosomas xeración tras xeración. Por esta razón, en individuos pluricelulares, está ligada a procesos de:+ Rexeneración de tecidos danados.+ Renovación constante dos tecidos.+ Crecemento do individuo.+ Reprodución asexual ou vexetativa.
Diminúe o nº de cromosomas á metade. De células diploides pasamos a haploides, como acontece na formación dos gametos (óvulos, oosfera e espermatozoides, núcleos espermáticos)Por esta razón, en individuos pluricelulares, está ligada a procesos de:+ Reprodución sexual.
Propia das células da liña somática Propia das células da liña xerminal ( células nai de gametos).
Garantiza que as células fillas sexan xeneticamente idénticas ás proxenitoras
Non, pois as 4 células fillas diferentes entre si e diferentes á proxenitora, debido ós procesos de recombinación (na profase I) e á disposición ó chou dos cromosomas homólogos (na metafase I).
Máis simple Máis complexa, pois son dúas divisións consecutivas sen mediar
Sepáranse cromátidas irmas Sepáranse cromosomas homólogos na meiose I e cromátidas irmáns na meiose II.
Non Permite a constancia do nº de cromosomas da especie, xeración tras xeración
Non Aumenta a variabilidade xenética e, en consecuencia, a BIODIVERSIDADE, polo que a SELECCIÖN NATURAL pode seleccionar os xenotipos mellor adaptados.
Mantén a estirpe celular (haploide ou diploide)(2n → 2n, ou n → n).
Non mantén a estirpe celular, pois dunha estirpe diploide pasa a unha haploide (2n → n). Isto é debido á separación dos cromosomas homólogos durante a metafase I
Só se dá unha vez ó longo da vida do individuo (durante aformación dos gametos nos individuos superiores; durantea formación das esporas no caso de moitas plantasinferiores e na primeira división cigótica no caso de certasalgas e fungos).
Comeza na etapa de cigoto e continúa ó longo da vida do individuo, polo que acontece millóns de veces (ver ciclo biolóxico)
![Page 21: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Ciclo celular e división celular](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022012322/55a07fdf1a28ab01588b4897/html5/thumbnails/23.jpg)