cẨm nang thực hiện công tác hỗ trợ hòa nhập cộng đồng cho ... · bỘ lao...

BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘICỤC PHÒNG, CHỐNG TỆ NẠN XÃ HỘI

Hà Nội, tháng 12 năm 2011

CẨM NANGThực hiện công tác hỗ trợ hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân bị mua bán

(TÀI LIỆU SỬ DỤNG NỘI BỘ)

CHỦ BIÊN:Ông Nguyễn Văn MinhCục trưởng Cục phòng, chống tệ nạn xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

NHÓM BIÊN SOẠN:Bà Lê Thị HàPhó Cục trưởng Cục phòng, chống tệ nạn xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Bà Tô Kim LiênGiám đốc Chương trình, Quỹ Châu Á.

Bà Nguyễn Thị Hồng HoaChuyên gia tư vấn về buôn bán người.

Ông Cao Văn ThànhTrưởng phòng, Cục phòng, chống tệ nạn xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Bà Đặng Thị HạnhCán bộ Chương trình, Quỹ Châu Á.

Ông Phạm Tiến ThànhChuyên viên, Cục phòng, chống tệ nạn xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

CẨM NANGThực hiện công tác hỗ trợ hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân bị mua bán(TÀI LIỆU SỬ DỤNG NỘI BỘ)



2 | | 3

MỤC LỤC

1. CÁC KHÁI NIỆM, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN .......................................................................................... 5

1.1. Khái niệm mua bán người .................................................................................................................. 5

1.2. Nguyên tắc tiếp cận trên cơ sở các quyền cơ bản và lấy nạn nhân làm trung tâm .......................... 5

2.GIỚI THIỆU VỀ BỘ TIÊU CHUẨN TỐI THIỂU TRONG VIỆC THỰC HIỆN DỊCH VỤ HỖ TRỢ NẠN NHÂN (SAU ĐÂY GỌI TẮT LÀ BỘ TIÊU CHUẨN) .................................................................................. 6

2.1. Giới thiệu chung ............................................................................................................................. 6

2.2. Mục đích ban hành tiêu chuẩn và nguyên tắc thưc hiện cáctiêu chuẩn ......................................... 6

2.2.1. Mục đích: ......................................................................................................................................... 6

2.2.2. Nguyên tắc: ...................................................................................................................................... 6

2.3. Các tiêu chuẩn cụ thể: .................................................................................................................... 6

2.3.1. Cac tiêu chuân trong viêc đam bao quyên và cac lơi ích hơp phap cua nan nhân ............................. 6

2.3.2. Tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân tai cơ sơ hô trơ nan nhân .... 7

2.3.3. Tiêu chuân đôi vơi ngươi đưng đâu cơ sơ hô trơ nan nhân và can bô trưc tiêp thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân .......................................................................................................................................... 7

3. CÁC KIẾN THỨC VÀ KỸ NĂNG CẦN THIẾT ĐỂ THỰC HIỆN BỘ TIÊU CHUẨN ................................ 7

3. 1. Quản lý ca và các bước quản lý ca .................................................................................................. 7

Quan lý ca là gì? .......................................................................................................................................... 7

Tai sao lai cân quan lý ca trong hô trơ tai hòa nhập cho nan nhân? ............................................................ 7

Sơ đồ cac bươc trong Quan lý ca ................................................................................................................. 7

3.2. Các kỹ năng cần thiết trong quá trình Quản lý ca .......................................................................... 8

3.2.1. Tiêp nhận, xac đinh, và phỏng vấn nan nhân ................................................................................... 8

Ai có thê tham gia vào tiêp nhận, phỏng vấn và xac đinh nan nhân? .......................................................... 8

3.2.2. Can thiêp khung hoang và tư vấn tâm lý ban đâu cho nan nhân .................................................... 13

3.2.3. Đanh gia nhu câu cua nan nhân ..................................................................................................... 15

3.2.4. Lập kê hoach hô trơ nan nhân ........................................................................................................ 16

3.2.5. Hô trơ phục hồi tai hòa nhập cho nan nhân ................................................................................... 17

3.2.6. Chuyên tuyên và kêt nôi dich vụ hô trơ nan nhân .......................................................................... 17

3.2.7. Phục hồi và hòa nhập công đồng .................................................................................................... 18

3.2.8. Theo dõi và đanh gia ....................................................................................................................... 19

3.2.9. Kêt thúc hô trơ................................................................................................................................ 20

4. KIẾN THỨC VÀ KỸ NĂNG CẦN THIẾT CHO CÁN BỘ THAM GIA VÀO CÔNG TÁC TIẾP NHẬN, HỖ TRỢ TÁI HÒA NHẬP CỘNG ĐỒNG CHO NẠN NHÂN BỊ MUA BÁN ...................... 20

4.1. Kiến thức ...................................................................................................................................... 20

4.2. Các kỹ năng tham vấn và hỗ trợ tâm lý cơ bản ............................................................................. 21

4.2.1. Đinh nghĩa tham vấn ...................................................................................................................... 21

4.2.2. Hình thưc tham vấn ........................................................................................................................ 22

4.2.3. Cac nguyên tắc trong tham vấn: ..................................................................................................... 22

4.2.4. Kỹ năng tiêp cận trong tham vấn .................................................................................................... 22

4.2.5. Cac kỹ năng cân thiêt trong giao tiêp tham vấn .............................................................................. 23

4.2.6. Giam căng thẳng cho nhà cung cấp dich vụ hô trơ và bao vê nan nhân ......................................... 24

PHỤ LỤC1:

SỔ THEO DÕI HỖ TRỢ DỊCH VỤ.......................................................................................................... 26

PHỤ LỤC2:

DỰ THẢO BỘ TIÊU CHUẨN TỐI THIỂU TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC DỊCH VỤ HỖ TRỢ NẠN NHÂN ...................................................................................................................................................... 29



4 | | 5

1. CÁC KHÁI NIỆM, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN

1.1. Khái niệm mua bán người

Trong khuôn khổ cuôn Câm nang này, khai niêm có thê đươc hiêu như dươi đây1:

Mua bán người là hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy các bộ phận cơ thể hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác.

Hành vi mua ban ngươi đươc cấu thành 3 yêu tô là phương thưc, thu đoan và mục đích

• Phương thức: Tuyên dụng, vận chuyên, chuyên giao, tiêp nhận ngươi

• Thủ đoạn đe doa hay sử dụng cac hình thưc ép buôc, bắt cóc, lừa lọc, dôi tra, lam dụng quyên lưc hay vi thê bi thương tổn hay cho nhận tiên hay lơi ích đê đat đươc sư chấp thuận cua môt ngươi đóng vai trò kiêm soat ngươi khac

• Mục đích: Kiêm chac lơi nhuận bằng tài chính hay hiên vật thông qua hình thưc bóc lôt (cụ thê vơi mục đích mai đâm, lấy bô phận cơ thê, đê đưa ra nươc ngoài)

Đôi vơi hành vi mua ban trẻ em chỉ cân hai yêu tô là phương thưc và mục đích.

1.2. Nguyên tắc tiếp cận trên cơ sở các quyền cơ bản và lấy nạn nhân làm trung tâm

Nguyên tắc tiêp cận dưa trên nhân quyên là đinh nghĩa khai quat đươc dưa trên cac tiêu chuân tôi thiêu vê quyên con ngươi và đươc đinh hương dùng trong cac hoat đông nhằm thúc đây và bao vê, thưc hiên cac quyên cơ ban cua nan nhân.

Nguyên tắc tiêp cận lấy nan nhân làm trung tâm bao gồm cac yêu tô sau:

• Luôn chú trọng vào cac quyên cơ ban cua con ngươi

• Trao quyên (được tham gia vào quá trình hỗ trợ và đưa ra các quyết định cho chính bản thân)

• Đươc tham gia (và quyên không tham gia, quyên không nhận trơ giúp)

• Không bi phân biêt đôi xử

Cac nguyên tắc tiêp cận lấy nan nhân làm trung tâm:

• Hô trơ theo nhu câu cụ thê cua từng ca nhân nan nhân và dưa vào hoàn canh cua từng ca nhân

• Ghi nhận rằng cac trương hơp mua ban ngươi và hình thưc lam dụng cũng như làm tổn thương nan nhân là vô cùng đa dang.

• Ghi nhận rằng môi ca nhân nan nhân có thê có những phan ưng khac nhau đôi vơi tình huông bi mua ban đê hô trơ theo hoàn canh, kha năng và nhu câu cua họ. Cac hô trơ cân tính cac vấn đê tuổi tac, giơi tính, văn hoa và tính cach cua nan nhân và đô dài qua trình bi mua ban cũng như những trai nghiêm, tổn thương cua môi nan nhân.

Nguyên tắc tiêp cận dưa trên quyên giúp nan nhân:

• Có tư trọng ban thân, tôn trọng những ngươi xung quanh

• Không bi làm tổn thương lân nữa

• Đươc bao mật thông tin, danh tính

• Đươc bồi thương theo luật phap

• Đươc tiêp cận thông tin vê cac hoat đông hô trơ, và tiêp cận cac dich vụ hô trơ và chăm sóc chuyên nghiêp như đươc học hành, có nơi ơ, đươc chăm sóc sưc khoẻ, đào tao nghê, và trơ giúp phap lý

• Đươc bao vê

• Biêt cach đôi diên vơi sư kỳ thi, đinh kiên, và sư nhao bang

• Đươc tin cậy và khuyên khích tham gia đê giai quyêt cac vấn đê cua ban thân

• Đươc lắng nghe mà không bi không phan xét vê những gì đã xây ra hoặc họ đã trai qua

• Đươc ổn đinh cuôc sông an cư và tư lập vê kinh tê

1 Khai niêm này đươc tóm tắt từ Bô luật Hình sư Viêt nam sửa đổi ngày 19/6/2009 và Luật phòng chông mua ban ngươi ngày 29/3/2011

• Tư ra quyêt đinh cuôi cùng khi đươc cung cấp đây đu thông tin (quyêt đinh có thê sai lâm), sau đó giúp họ nhận ra những sai lâm đó bằng viêc ra những quyêt đinh khac hơp lý hơn.

• Đươc tao điêu kiên tiêp cận cac cơ hôi đê từng bươc hồi phục và hòa nhập vào công đồng và xã hôi giúp họ dân quay trơ lai cuôc sông bình thương như trươc đây

• Đươc tham gia, đươc chia sẻ thông tin và tiêp cận cơ hôi giao dục đê có kiên thưc và kỹ năng giúp phat triên ban thân

• Đươc tham gia mang lươi giúp họ kêt nôi và chia sẻ thông tin nhằm nâng cao quyên năng, giúp họ tư chu và có cuôc sông đôc lập

Tóm lai cach tiêp cận trên cơ sơ quyên, lấy nan nhân làm trung tâm là giúp nan nhân cam thấy họ đươc ơ trong môt môi trương đươc bao vê, đươc đam bao an toàn, và đươc hương cac dich vụ hô trơ giúp họ phục hồi và hòa nhập công đồng.

2. GIỚI THIỆU VỀ BỘ TIÊU CHUẨN TỐI THIỂU TRONG VIỆC THỰC HIỆN DỊCH VỤ HỖ TRỢ NẠN NHÂN (SAU ĐÂY GỌI TẮT LÀ BỘ TIÊU CHUẨN)

2.1. Giới thiệu chung

Tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân là mưc đô yêu câu đôi vơi chất lương dich vụ hô trơ nan nhân mà cac cơ quan, tổ chưc cung cấp cân đap ưng đê đươc công nhận tiêu chuân.

2.2. Mục đích ban hành tiêu chuẩn và nguyên tắc thưc hiện cáctiêu chuẩn

2.2.1. Mục đích:

Tiêu chuân tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân là công cụ đê cơ sơ bao trơ xã hôi, cơ sơ hô trơ nan nhân và cac cơ quan, tổ chưc, ca nhân khac có liên quan đên viêc thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân tư đanh gia nhằm không ngừng nâng cao chất lương dich vụ và giai trình vơi cac cơ quan chưc năng, xã hôi vê thưc trang chất lương dich vụ; đê cơ quan chưc năng đanh gia và công nhận đat tiêu chuân tôi thiêu chất lương dich vụ.

2.2.2. Nguyên tắc:

Viêc thưc hiên cac tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân phai đam bao cac nguyên tắc sau:

a) Lấy nan nhân làm trung tâm, đặc biêt nan nhân là trẻ em, chú trọng viêc đam bao quyên và lơi ích hơp phap khac cua nan nhân trong toàn bô qua trình hô trơ.

b) Đam bao tuân thu cac quy đinh cua phap luật hiên hành vê trình tư, thu tục trong quy trình tiêp nhận, hô trơ và bao vê nan nhân.

c) Phù hơp vơi điêu kiên kinh tê, văn hoa - xã hôi cua môi vùng, miên; không kỳ thi, phân biêt đôi xử đôi vơi cac nan nhân; tao điêu kiên đê ổn đinh cuôc sông, tham gia cac hoat đông xã hôi, hòa nhập vơi gia đình và công đồng.

d) Phat huy vai trò, trach nhiêm cua ca nhân, gia đình, công đồng, cơ quan, tổ chưc trong qua trình tiêp nhận và hô trơ tai hòa nhập công đồng cho nan nhân bi mua ban.

2.3. Các tiêu chuẩn cụ thể:

2.3.1. Các tiêu chuẩn trong việc đảm bảo quyền và các lợi ích hợp pháp của nạn nhân

- Tiêu chuân vê đam bao an toàn vê tính mang, sưc khỏe và tôn trọng nhân phâm, không phân biêt đôi xử, kỳ thi đôi vơi nan nhân:

- Tiêu chuân vê đam bao quyên đươc tiêp cận vơi cac dich vụ hô trơ theo quy đinh cua nan nhân:

- Tiêu chuân vê đam bao bí mật cac thông tin ca nhân cua nan nhân:

- Tiêu chuân vê đam bao tính công khai, minh bach trong viêc cung cấp cac thông tin vê dich vụ hô trơ nan nhân:

- Tiêu chuân vê viêc đam bao tôn trọng quyên tư do ca nhân cua nan nhân.



6 | | 7

2.3.2. Tiêu chuẩn tôi thiểu trong việc thưc hiện các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân tại cơ sở hỗ trợ nạn nhân

- Cac tiêu chuân trong viêc tiêp nhận và phỏng vấn nan nhân:

- Cac tiêu chuân trong viêc xac đinh nan nhân:

- Tiêu chuân trong viêc tư vấn tâm lý:

- Tiêu chuân trong hoat đông đanh gia qua trình hô trơ hòa nhập công đồng:

- Tiêu chuân trong viêc xây dưng kê hoach hô trơ hòa nhập công đồng:

- Tiêu chuân trong qua trình thưc hiên chuyên tuyên dich vụ hô trơ nan nhân:

- Tiêu chuân trong viêc hô trơ hòa nhập công đồng cho nan nhân:

- Tiêu chuân trong viêc theo dõi, đanh gia và kêt thúc cac hoat đông hô trơ

2.3.3. Tiêu chuẩn đôi với người đứng đầu cơ sở hỗ trợ nạn nhân và cán bô trưc tiếp thưc hiện các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân- Tiêu chuân đôi vơi ngươi đưng đâu cơ sơ hô trơ nan nhân:

- Tiêu chuân can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân:

(Chi tiết xin xem thêm nôi dung của bô tiêu chuẩn tôi thiểu bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân tại Phụ lục 1 kèm theo tài liệu này).

3. CÁC KIẾN THỨC VÀ KỸ NĂNG CẦN THIẾT ĐỂ THỰC HIỆN BỘ TIÊU CHUẨNCac kiên thưc và kỹ năng cân thiêt trong quan lý ca sẽ giúp can bô cua cac trung tâm và nhà mơ có thê thưc hiên đươc cac yêu câu tôi thiêu nêu trong bô tiêu chuân.

3. 1. Quản lý ca và các bước quản lý ca

Quản lý ca là gì?

Quan lý ca trong công tac xã hôi là qua trình đanh gia nhu câu, lập kê hoach, hô trơ, và vận đông cac nguồn lưc sẵn có đê cung cấp cac dich vụ đa dang, đap ưng cac nhu câu ca nhân cua thân chu.

Tại sao lại cần quản lý ca trong hỗ trợ tái hòa nhập cho nạn nhân?• Đam bao viêc hô trơ tuân thu nguyên tắc lấy nan nhân làm trung tâm và đam bao cac quyên cơ ban cua

nan nhân.

• Đam bao viêc điêu phôi cac dich vụ, hô trơ hơp lý đê đap ưng tôi đa nhu câu đa dang cua nan nhân trơ vê.

• Thông qua viêc phỏng vấn, xac đinh nhu câu, đưa ra ưu tiên và cac quyêt đinh, cac buổi tư vấn, can thiêp khung hoang, tham vấn, đam bao viêc hô trơ tuân thu quy trình thông nhất.

Sơ đồ các bước trong Quản lý ca

Quyền và các dịch vụ trong cả quá trình

Có nơi nghỉ an toàn và phù hơp Trẻ em đươc bao vê Đươc liên lac vơi gia

đình và công a Tiêp cận y tê Tâm lý- xã hôi Giao dục + đào tao

+ nghê Cac kỹ năng

1. Tiêp nhận và phỏng vấn

10. Kêt thúc và

Tiêp tục hô trơ

3. Can thiêp khung hoang và tư vấn

8. Tai hoà nhập - Đoàn tụ vơi gia

đình - Ổn đinh công

viêc và thu nhập

- Tham gia vào cac hoat đông tai công đông

2. Xac đinh nan nhân và

9. Theo dõi, giam sat sau tai hòa nhập

4. Đanh gia nhu câu ca nhân, gia

6. Hô trơ phục hồi

5. Xây dưng kê hoach hô

5. Chuyên tuyên và kêt

3.2. Các kỹ năng cần thiết trong quá trình Quản lý ca

3.2.1. Tiếp nhận, xác định, và phỏng vấn nạn nhân

Tiếp nhận là tiêp xúc lân đâu vơi nan nhân cua cac cơ sơ dich vụ hay đơn vi hô trơ nan nhân. Vì vậy cac đơn vi cân có cac dich vụ cân thiêt và chuyên nghiêp đap ưng nhu câu cua nan nhân vì đây là thơi điêm quan trọng đê thiêt lập cơ sơ cho qua trình trơ giúp. Cac mục tiêu cua tiêp nhận:

• Xây dưng môt môi quan hê và bắt đâu thiêt lập lòng tin• Tao ra môt môi trương giúp nan nhân cam thấy an toàn • Cung cấp thông tin ban đâu cho nan nhân• Nhận đươc sư đồng thuận cua nan nhân và gia đình

Ai có thể tham gia vào tiếp nhận, phỏng vấn và xác định nạn nhân?Nan nhân có thê không sẵn sàng cung cấp thông tin. Vì thê rất cân có cac chuyên gia đươc đào tao cho qua trình sàng lọc xac đinh nan nhân, ví dụ như:

• Công an, bô đôi biên phòng, • Cac chuyên gia vê phap lý, y tê, tâm lý và công tac xã hôi • Cac nhân viên xã hôi, cac đôi tac tổ chưc phi chính phu chuyên trach

Họ cân đươc đào tao hoặc tập huấn vê buôn ban ngươi và kỹ năng cân thiêt đê hô trơ và bao vê nan nhân. Xác định nạn nhân là môt qua trình sàng lọc đê xac đinh những ngươi có thê là nan nhân cua nan mua ban ngươi (theo luật phap Viêt Nam và/hoặc Nghi đinh thư quôc tê) đưa họ vê cac nhà mơ, nhà tam lanh, hoặc cac cơ sơ hô trơ, nơi cung cấp cac dich vụ hô trơ giúp nan nhân phục hồi và hoà nhập xã hôi.Nghiên cưu/ đanh gia thông tin vê nan nhân trươc khi trưc tiêp xúc vơi ca nhân đó. Nhiêu nan nhân không cơi mơ hay hơp tac vơi cac can bô khi khi đươc phỏng vấn vê hoàn canh cua họ; Rất ít nan nhân khai là bi mua ban khi cac can bô tuyên đâu phỏng vấn họ. Viêc tìm hiêu thông tin trươc giúp can bô xac đinh đanh gia đươc ca cac yêu tô xung quanh nan nhân lẫn cac câu tra lơi phỏng vấn đê có thê xac đinh nan nhân chính xac hơn.Cac yêu tô xac đinh nan nhân bao gồm: tuổi, giơi tính, quôc tich, ngôn ngữ sử dụng, giấy tơ tùy thân, cach thưc di chuyên, đia điêm chuyên giao, cac hành vì và dấu hiêu bi lam dụng. Ví dụ:

Tuổi:• Tuổi cua ca nhân đó có thuôc khoang tuổi cua những ngươi bi mua ban hiên nay không?• Nói chung, ngươi lơn tuổi hơn ít có nguy cơ bi mua ban hơn - cac chỉ sô hiên nay cho thấy ngày càng

nhiêu trẻ nhỏ và thanh niên bi mua ban hơn.

Quôc tịch• Ca nhân có xuất phat từ đất nươc phù hơp vơi phương thưc hoat đông/ thu đoan hiên hành cua bọn

buôn ngươi không?

Ngôn ngữ• Ca nhân đó có thê nói ngôn ngữ cua nươc mà họ sẽ bi đưa đên không?

• Ca nhân đó có nói ngôn ngữ cua môt đất nươc hay khu vưc phù hơp vơi phương thưc hoat đông/ thu đoan đã biêt cua bọn buôn ngươi không?

Giấy tờ• Ca nhân đó có cac giấy tơ tuỳ thân hay đi lai không?

• Cac giấy tơ đó có thuôc dang và đên từ nươc phù hơp vơi phương thưc hoat đông/ thu đoan cua bọn buôn ngươi không?

• Nên nhơ rằng viêc thu giữ giấy tơ tùy thân hay đi lai là môt thu đoan mà bọn buôn ngươi sử dụng đê kiêm soat cac nan nhân

• Cũng nên nhơ rằng buôn ban ngươi trong nươc không phụ thuôc vào những giấy tơ này và viêc không có giấy tơ cũng thương gặp trong cac trương hơp ti nan



8 | | 9

Di chuyển• Ca nhân đó có đi theo môt lô trình phù hơp vơi phương thưc hoat đông/ thu đoan cua bọn buôn ngươi không?

• Ca nhân đó có sử dụng cac hãng vận tai hay vé tàu xe phù hơp vơi phương thưc hoat đông cua bọn buôn ngươi không?

• Ca nhân đó có bất cư giấy tơ gì đê chưng minh rằng cô ấy hay anh ấy đã mua những tấm vé đó không - bọn buôn ngươi thương tra những chi phí này và tính vào khoan nơ cua nan nhân?

• Ca nhân đó có đang đi cùng những ngươi khac – hoặc là cac nan nhân hoặc có thê là bọn buôn ngươi theo cach phù hơp vơi phương thưc hoat đông cua chúng không?

• Ca nhân đó có vẻ bi ai đó đi cùng kiêm soat không?

• Nên nhơ rằng bọn buôn ngươi thương đi cùng cac nan nhân trong suôt giai đoan di chuyên.

Địa điểm• Ca nhân đó có liên quan như thê nào vơi đia điêm (bất kỳ đia điêm nào có thê có trong giai đoan tuyên mô, vận

chuyên hay bóc lôt)? Ví dụ như đã có ai gặp ca nhân đó tai môt trong những nơi nguy hiêm như là xương san xuất, canh đồng, nhà chưa hay tai điêm xuất nhập canh biên giơi mà bọn buôn ngươi thương sử dụng không?

• Ca nhân đó đã ơ tai đia điêm này bao lâu?

Hành vi• Ca nhân đó có đang lang tranh cac câu hỏi hay hành xử môt cach đang nghi hay không?

• Ca nhân đó có tỏ vẻ hoang sơ, giận dữ, đang ngơ hay thất vọng không?

Dấu hiệu bị lạm dụng • Có những dấu hiêu nào chưng tỏ ca nhân đó đã bi lam dụng không? hoặc là cac dấu hiêu tổn thương vê

thê chất, hoặc là cac dấu hiêu cua suy dinh dưỡng hay tổn thương tâm lý?

Can bô tuyên đâu nên cùng nhau đanh gia cac yêu tô trên trươc khi tiên hành phỏng vấn đê có đươc môt bưc tranh tổng thê vê hoàn canh cua ca nhân và xem xét kha năng ca nhân đó có kha năng là nan nhân cua nan buôn ngươi hay không.

Cac yêu tô gơi ý cho viêc xac đinh nan nhân:

Cả ba yếu tô sau cân có và phai gắn liên vơi nhau đê xac đinh nan nhân:

• Phương thức: Tuyên dụng, vận chuyên, chuyên giao, tiêp nhận ngươi

• Thủ đoạn đe doa hay sử dụng cac hình thưc ép buôc, bắt cóc, lừa lọc, dôi tra, lam dụng quyên lưc hay vi thê bi thương tổn hay cho nhận tiên hay lơi ích đê đat đươc sư chấp thuận cua môt ngươi đóng vai trò kiêm soat ngươi khac

• Mục đích: Kiêm chac lơi nhuận bằng tài chính hay hiên vật thông qua hình thưc bóc lôt.

SƠ ĐỒ XÁC ĐỊNH NẠN NHÂN

Phương thức Thủ đoạn Mục đích

Tuyên dụng, vận chuyên, chuyên giao, tiêp nhận ngươi

Đe dọa hay sử dụng cac hình thưc ép buôc, bắt cóc, lừa lọc, dôi tra, lam dụng quyên lưc hay vi thê bi thương tổn, hay cho nhận tiên hay lơi ích đê đat đươc sư chấp thuận cua môt ngươi đóng vai trò kiêm soat ngươi khac

Kiêm chac lơi nhuận bằng tài chính hay hiên vật thông qua hình thưc bóc lôt (cụ thê vơi mục đích mai dâm, lấy bô phận cơ thê, đê đưa ra nươc ngoài

Những dấu hiệu, đặc điểm của nạn nhân khi bị mua bán:

• Ngươi không có kha năng đi đên môt nơi mơi hoặc từ bỏ công viêc cua mình.

• Ngươi không đươc quan lý tiên cua mình

• Ngươi không đươc quan lý cac giấy tơ cua mình như hô chiêu, CMT, hoặc cac giấy thơ tùy thân khac.

• Ngươi không đươc tra tiên công hoặc đươc tra rất ít cho công viêc cua mình

• Ngươi sông vơi nhiêu ngươi trong điêu kiên mất vê sinh hoặc sông vơi ngươi chu cua mình (có thê là chu chưa)

• Ngươi rất ít khi đươc ơ môt mình và có vẻ như luôn có ngươi đi theo

• Ngươi có những vêt thương hoặc những sẹo như vêt cắt, thâm tím, vêt bỏng

• Ngươi có cach hành xử rất phục tùng

• Ngươi có dấu hiêu đau buồn, có vấn đê vê tâm lý (như chan nan, lo lắng, tư làm mình bi thương, tư tử.)

Nạn nhân thường có các nhu cầu đặc biệt khi trở về tái hòa nhập do họ là người đã phải chịu:

• Tổn thương vê thê chất và tinh thân

• Tổn thương vê tình cam

• Thiêt hai vê kinh tê

• Mất đi hoặc bi han chê cac quyên cơ ban cua con ngươi

Mặc dù có nhiêu điêm tương đồng giữa tôi ac buôn ngươi vơi cac tôi ac khac, mưc đô lam dụng, những vêt thương vê tâm lý và sư bi bóc lôt là những nhân tô đê phân biêt nan nhân buôn ngươi vơi nan nhân cua cac tôi ac khac

Tâm lý phức tạp, đa dạng của mỗi môt nạn nhân của nạn mua bán người:

• Nỗi sợ hãi kẻ buôn người. Nan nhân có thê lo sơ sư tra thù vơi ban thân hoặc gia đình mình.

• Nỗi lo sợ đôi với cơ quan hành pháp/luật pháp. Nan nhân có thê lo sơ sẽ bi bắt giữ do vi pham luật trong qua trính bi ban – như nhập canh trai phép, lao đông không đươc cấp phép hoặc liên quan/dính líu đên cac hoat đông phi phap/bất hơp phap khac (như mai dâm, sử dụng ma túy, v.v…).

• Sư trung thành với kẻ buôn người. Nan nhân có thê có môi quan hê ca nhân vơi chính kẻ ban mình. Những môi liên hê và ràng buôc như vậy không có nghĩa là ngươi này không phai là nan nhân hoặc là ngươi này đã tư nguyên bi ban.

• Thiếu sư tin tưởng. Trong qua trình bi ban, niêm tin cua nan nhân vào con ngươi thương bi huy hoai nghiêm trọng. Điêu này có thê làm cho họ luôn thấy thiêu tin tương vào ngươi khac hoặc luôn nghi ngơ đông cơ cua cac nhà cung cấp dich vụ.

• Mất trí nhớ. Do cac sang chấn hoặc cac nguyên nhân khac (chẳng han như sử dụng rươu hoặc ma túy) nan nhân có thê sẽ không thê nhơ hêt đươc chi tiêt những điêu xay đên vơi mình. Họ có thê sẽ bia ra hoặc thêm thắt môt sô chi tiêt đê lấp chô trông.

Những khó khăn của nạn nhân trong quá trình trở về:

• Quay trơ vê nhà nhất đinh là giai phap và lưa chọn tôt nhất cho môt sô ngươi đã bi ban; tuy nhiên, nhiêu ngươi không thê vê nhà

• Nan nhân không đươc chấp nhận?

• Trơ vê có nguy hiêm đôi vơi nan nhân (xung đôt, bi mua ban lai)?

• Nan nhân cân điêu tri y tê hoặc tâm lý mà quê nhà không có?

• Nan nhân không có gia đình hoặc công đồng đê quay vê?

• Nan nhân quan tâm hơn đên viêc bi kì thi trong công đồng khi quay trơ vê hơn ca viêc thất bai vê mặt kinh tê ơ nươc ngoài.

• Đặc biêt là sư kì thi liên quan đên sư bóc lôt tình dục ơ nươc ngoài luôn đè nặng lên tâm lý họ khi họ trơ vê nhà.



10 | | 11

Phỏng vấn nan nhân: Bươc tiêp theo trong qua trình xac đinh nan nhân là tiên hành môt cuôc phỏng vấn phù hơp vơi ca nhân đó bằng cach đặt cac câu hỏi phỏng vấn đã đươc thiêt kê dưa trên kêt qua đanh gia ơ phân tiêp nhận và xac đinh nan nhân.

Trươc khi bắt đâu bất kỳ cuôc phỏng vấn nào, cân lưu ý cac điêm chính sau:

Cho dù cá nhân được phỏng vấn là nạn nhân của nạn buôn người hoặc là di cư trái phép hay chỉ đơn giản là môt người di cư kinh tế đôc lập, cá nhân đó phải được đôi xử môt cách cảm thông và tôn trọng các quyền con người của họ.

Cac cuôc phỏng vấn có thê vô cùng khó khăn. Điêu quan trọng là ngươi phỏng vấn hiêu đươc ngươi đươc phỏng vấn đang cam nhận và đap lai thê nào khi nhìn vào mắt họ.

Thông tin vê nan nhân thu thập trong cuôc phỏng vấn bao gồm những thông tin cơ ban sau:

• Thông tin cá nhân: (tên, ngày thang năm sinh, quôc tich, tiêng mẹ đẻ và những ngôn ngữ khac, đia chỉ thương trú, năm cuôi đi học, tên và đia chỉ cua cha mẹ và ngươi thân, dấu hiêu nhận biêt ca nhân/ sô hô chiêu - nêu có)

• Tiền sử bệnh tật: (ví dụ: bênh tiêu đương, hen, đông kinh, mang thai, cac bênh luôn cân thuôc, chấn thương do bi lam dụng thê chất)

• Thông tin liên quan tới trường hợp/ vụ án mua bán người: (tên những kẻ buôn ngươi, đia điêm thơi gian diễn ra vụ an, phương thưc và lô trình, tôi pham có dùng vũ lưc/ lừa/ ép buôc, lam dụng thân thê không, sô tiên đã tra, sô tiên nhận đươc, có bi bắt nơ, bi giam giữ, có biêt cac nan nhân khac, có sư tham gia cua ngươi thân trong gia đình hoặc trương hơp khac)

Đê đam bao viêc bao vê nan nhân cũng như sư hơp tac cua nan nhân là nhân tô quan trọng trong thu thập thông tin hiêu qua và chính xac, dươi đây là những kỹ năng khuyên nghi trong qua trình phỏng vấn.

Nhân tô quan trọng Những kỹ năng khuyến nghị

Tạo lập môi quan hệ thân thiện, tin tưởng

• Can bô phỏng vấn nên phù hơp vơi giơi tính, nói ngôn ngữ cua nan nhân, nên mặc thương phục

Không gây tổn thương thêm cho nạn nhân

• Đam bao ngươi đươc phỏng vấn đươc chuân bi tôt vê tinh thân/ tình cam cho cac câu hỏi đươc đưa ra.

Đảm bảo môi trường phỏng vấn an toàn, an ninh và thoải mái

• Không bao giơ tiên hành phỏng vấn nêu viêc phỏng vấn gây nguy hiêm cho nan nhân. Phai đam bao không gian riêng tư và an toàn khi phỏng vấn (không có ai khac ngoài can bô hô trơ chưng kiên hoặc nghe đươc buổi phỏng vấn.)

Đảm bảo sư đồng thuận • Nên bắt đâu bằng viêc giơi thiêu mục đích và trình tư cua cuôc phỏng vấn.

• Nan nhân cân tin tương rằng mọi điêu họ trình bày đêu đươc tôn trọng, chú ý lắng nghe, thừa nhận, cam thông chia sẻ và đôi xử công bằng.

• Bao đam nan nhân hiêu mục đích cua buổi phỏng vấn, có quyên không tham gia, và quyên dừng buổi phỏng vấn bất kỳ lúc nào.

• Nan nhân có thê bổ sung hoặc thay đổi cac nôi dung đã trình bày.

• Bao đam thông tin sẻ vơi ngươi khac phai đươc sư đồng ý cua nan nhân.

Nhân tô quan trọng Những kỹ năng khuyến nghị

Phương pháp phỏng vấn nhẹ nhàng, tâm lý

• Thiêt lập lòng tin

• Bắt đâu bằng cac câu hỏi thông thương (không nhay cam)

• Đặt câu hỏi phù hơp, đơn gian, ít nhay cam, có tính gơi mơ đê nan nhân hiêu đươc nôi dung vấn đê cân hỏi và giúp họ tra lơi chính xac, ngắn gọn, đây đu thông tin.

• Tranh viêc lặp lai câu hỏi

• Không làm tổn thương nan nhân lân nữa

Chủ đông lắng nghe và có phản hồi

• Không nói qua nhiêu

• Đưa ra cac câu hỏi làm rõ tình huông

• Đê thơi gian cho ngươi đươc phỏng vấn tra lơi

• Tập trung vào những điêu cân chú ý

• Phai nhay cam

• Ghi nhận những gì nan nhân nói

• Hãy đê ý những dấu hiêu cho thấy nan nhân cân nghỉ

Đảm bảo bí mật thông tin • Cac thông tin mà nan nhân cung cấp sẽ đươc giữ bí mật chỉ sử dụng khi cân thiêt.

Tin tưởng, không đánh giá • Môi quan hê hô trơ đươc xây dưng trên lòng tin

• Thai đô đanh gia có thê khiên nan nhân không muôn nói

Cung cấp đầy đủ thông tin • Cung cấp đây đu thông tin vê những dich vụ mà họ đươc hương và cac cơ quan đang tin cậy có thê hô trơ.

• Không hưa hẹn vơi nan nhân những gì mà vươt qua thâm quyên hoặc không thê giai quyêt.

Giữ tính chuyên nghiệp • Tôn trọng và đôi xử bình đẳng vơi ngươi đươc phỏng vấn

• Thông cam và an ui, đông viên

• Đam bao ngươi đươc phỏng vấn kiêm soat đươc ban thân cũng như qua trình giao tiêp

• Trấn an rằng họ không đang trach

Nạn nhân là trẻ em • Viêc phỏng vấn cân tôn trọng sư riêng tư cua trẻ và đam bao lơi ích tôt nhất cho trẻ.

• Trươc khi phỏng vấn trẻ em cân hỏi ý kiên trẻ và ý kiên cua bô mẹ hay ngươi giam hô.

• Viêc phỏng vấn cân đươc tiên hành vơi sư có mặt cua ngươi giam hô trẻ.



12 | | 13

Nên nhớ rằng cá nhân đó có thể:

Nghi ngờ - về bạn, môi trường xung quanh và quá trình phỏng vấn.

Bôi rôi - do quá trình phỏng vấn và có thể không thể hiểu ngôn ngữ của bạn, các câu hỏi và mục đích của các câu hỏi.

Không tin tưởng - nếu cá nhân đó đã bị mua bán, người đó có thể không tin các cán bộ thực thi pháp luật (các nạn nhân hiếm khi thấy được hình ảnh tích cực về họ mà thường thấy các hình ảnh tiêu cực, ví dụ nhận hối lộ.

Sợ hãi – cá nhân đó có thể sợ các cán bộ thực thi pháp luật trong bất cứ trường hợp nào; nếu người đó bị mua bán, họ sẽ càng sợ vì nghĩ rằng các câu trả lời trung thực sẽ không có lợi cho họ.

Chịu đưng đau đớn – Sự đau đớn mà cá nhân phải chịu đựng phụ thuộc vào hoàn cảnh và thời điểm mà cuộc phỏng vấn diễn ra (nằm trong giai đoạn nào của quá trình buôn người), có thể người đó bị đau do chấn thương, suy dinh dưỡng hay bị hành hạ về tâm lý. Phỏng vấn nạn nhân đã bị bóc lột sẽ thấy họ chịu nhiều đau đớn hơn so với phỏng vấn nạn nhân mới chỉ trải qua quá trình di chuyển ban đầu.

Bị tổn thương – người ta biết rằng nhiều nạn nhân của nạn buôn người bị tổn thương do bị lạm dụng về thể chất, tâm lý và tình dục. Trong trường hợp này, các dấu hiệu thực thể sau có thể xuất hiện:

• Muốn tự tử

• Giận dữ và có thái độ thù địch với các cán bộ thực thi pháp luật

• Vô cùng mệt mỏi và lãnh đạm

• Căng thẳng

Nếu có tổn thương, nó có thể ảnh hưởng đến chức năng tâm thần của cá nhân đó đến mức người đó có thể:

• Phủ nhận bất cứ mức độ liên quan nào đến tình trạng mua bán người

• Không nhớ rõ những gì đã xảy ra

• Không thể kể lại các sự kiện một cách tuần tự hay theo trình tự thời gian

• Không hiểu tại sao bản thân họ lại không thể nhớ được các sự kiện

• Có thể bịa ra những câu trả lời hợp lý cho các tình tiết mà họ không thể nhớ ra

• Bị ám ảnh bởi các những điều tồi tệ đã xảy đến với mình

3.2.2. Can thiệp khủng hoảng và tư vấn tâm lý ban đầu cho nạn nhân

Can thiêp khung hoang và tư vấn tâm lý ban đâu cho nan nhân bi mua ban ngươi có thê đươc thưc hiên ơ cửa khâu, ơ trung tâm hay nơi điêu tri cho nan nhân ơ bênh viên hoặc tiêp cận tai gia đình, công đồng nơi nan nhân trơ vê. Cac can bô cân có kỹ năng can thiêp khung hoang.

Can thiệp khủng hoảng tâm lý là gì?

Can thiêp khung hoang Tâm Lý là môt dang chăm sóc tâm lý ngắn han trong tình huông khân cấp khi đôi tương là nan nhân cua mua ban ngươi đang đương đâu vơi sơ hãi, cơn sôc tinh thân hoặc đau buồn thất vọng. Kỹ năng can thiêp khung hoang tâm lý dưa trên tiên trình tri liêu ngắn và tập trung vào tri liêu hành vi và ý nghĩ cua đôi tương. Căn cư vào tình trang khân cấp và giơi han vê khung thơi gian, viêc đanh gia và can thiêp trong quan lý khung hoang là 2 quy trình tương quan vơi nhau (IOM, Hướng dẫn về sức khoẻ tinh thần và mua bán, Budapest, 2004).

Bất cư ngươi nào cũng từng trai nghiêm khung hoang trong đơi, can bô can thiêp khung hoang cân cho đôi tương biêt họ không phai là ngươi duy nhất trong khung hoang. Đôi tương trơ vê là nan nhân cua mua ban ngươi thương có những đặc điêm và trang thai tâm lý trong khung hoang như:

• Mình chưa bao giơ cam thấy như thê này

• Em rất lo sơ

• Tôi không thê nghĩ bất cư vấn đê gì rõ ràng

• Không có điêu gì có thê giúp em

• Em không thê tư chăm lo cho ban thân mình

• Không ai thương yêu mình ca, mọi ngươi đêu nghĩ là mình không tôt

• Tương lai cua tôi thật là tôi tăm”

• Cuôc sông thật là tồi tê

• Mình bi trơi phat rồi

Cac trang thai và dấu hiêu tâm lý thê hiên khac nhau ơ môi ca nhân. Can bô can thiêp khung hoang tâm lý nan nhân cân thấu cam vơi cac trang thai này, coi đó như môt phản ứng bình thường của bất cứ con người nào trước các sư kiện bất thường, thử thách của cuôc đời. Ngoài cac dấu hiêu trên, nan nhân bi mua ban trơ vê còn phai đương đâu vơi hoàn canh éo leo như:

• Khó đưa ra quyêt đinh hay lưa chọn vê cac thu tục phap lý cân thiêt cho ban thân

• Môi quan hê ca nhân và gia đình khó khăn và phưc tap

• Ban thân cam thấy bi cô đôc, dễ nổi nóng, cam nhận gia tri vê ban thân thấp do am anh qua khư

• Mất kha năng trình bày ý kiên hoặc xac đinh và nêu nhu câu cua ban thân

• Có cac hành vi nghiên như: dùng ma túy, rươu, thuôc la

• Mang trong mình căn bênh HIV/AIDS

Quá trình can thiệp khủng hoảng tâm lý cho nạn nhân:

Qua trình can thiêp khung hoang là môt tiên trình có cấu trúc theo thư tư đươc thiêt kê và chỉ dẫn bơi cac chuyên viên tâm lý, can bô xã hôi hay chuyên viên sưc khỏe tâm thân. Qua trình này yêu câu can bô can thiêp khung hoang giúp nan nhân bôc lô, nhận thưc vê cac vấn đê, cac sư kiên và nguyên nhân côt lõi dẫn đên khung hoang. Qua trình can thiêp đươc thiêt kê cho can bô/ nhân viên tiêp xúc trưc tiêp vơi nan nhân bi mua ban trong bay bươc vắn tắt theo thư tư sau:

1. Giới thiệu: Can bô can thiêp khung hoang giơi thiêu vê ban thân mình, công viêc cua mình và mục đích cua buổi làm viêc. Sau đó đê nan nhân tư giơi thiêu vê mình. Can bô và nan nhân cùng thông nhất môt sô nguyên tắc chung cho buổi làm viêc (Ví dụ: thơi gian từ 45 phút đên môt tiêng, có thê không tra lơi nêu câu hỏi qua khó, không dùng điên thoai trong khi nói chuyên, tôn trọng ý kiên, có thê yêu câu dừng buổi làm viêc nêu thấy bất tiên…)

2. Sư kiện: Bươc này đòi hỏi ngươi can bô phai tập trung vào viêc hỏi nan nhân vê cac sư kiên, thưc tê mà nan nhân chưng kiên và có thê chia sẻ. Cac câu hỏi có thê đặt ra ví dụ như:

• Điêu gì đã diễn ra?

• Em nhìn thấy gì?

• Thưc tê lúc đó như thê nào?

3. Suy nghĩ và những ấn tượng cảm giác: Cac câu hỏi trong bươc này cân tập trung vào cac cam xúc, ấn tương và suy nghĩ cua nan nhân, ví dụ như:

• Ý nghĩ đâu tiên cua em là gì khi sư kiên đó diễn ra?

• Em có ấn tương gì vê điêu đó?

• Em cam thấy thê nào khi sư kiên đó diễn ra?

4. Những phản ứng cảm xúc: Bươc này đòi hỏi cac câu hỏi tập trung vào cac ý nghĩ cua nan nhân dẫn tơi cac cam xúc và cac quyêt đinh, ví dụ như:

• Điêu gì tồi tê nhất trong sư kiên đã diễn ra?

• Em đã phan ưng gì vào lúc sư kiên diễn ra?

• Em cam thấy như thê nào sau đó?

5. Bình thường hoá: Bươc này đòi hỏi ngươi can bô chia sẻ sư thấu cam vơi nan nhân môt cach thật lòng và tôn trọng trươc những mất mat mà nan nhân đã trai nghiêm, ví dụ như can bô có thê nhận xét:

• Điêu đó thật khinh khung như môt tai nan trong cuôc đơi

• Em thật dũng cam



14 | | 15

• Em nên coi sư kiên này như môt tai nan, có rất nhiêu ngươi đên đây từng trai qua sư khung hoang giông em.

6. Kế hoạch vượt qua trong tương lai: Dưa trên kê hoach mà nan nhân có, ngươi can bô có thê hương dẫn, gơi ý, chia sẻ vơi nan nhân. Cac vấn đê trong kê hoach cân lưu ý cac khía canh như: Gia đình, ban bè, con cai, họ hàng, cac mang lươi và tổ chưc hô trơ công đồng…

7. Kết thúc: Can bô nên tóm tắt lai buổi làm viêc, hỏi nan nhân cam thấy thê nào vê buổi làm viêc này. Tiêp nhận phan hồi cua nan nhân, hẹn gặp buổi tiêp nêu thấy cân thiêt. Can bô không nên hưa hẹn vơi nan nhân những gì mà mình không thưc hiên đươc.

Cac biêu hiên cua khung hoang không thê hoàn toàn giam hoặc mất đi trong 1 hoặc vài buổi can thiêp khung hoang hay tư vấn tri liêu. Ngươi can bô nên theo dõi và hô trơ tâm lý cho trương hơp nan nhân bi khung hoang ít nhất từ 6 thang đên 1 năm.

3.2.3. Đánh giá nhu cầu của nạn nhân

Cách tìm hiểu, đánh giá tổng thể nhu cầu và vấn đề của nạn nhân

1. Phát hiện các nhu cầu trên cac khía canh như: Ban thân, hoàn canh, môi trương và cac vấn đê cua từng trương hơp – xem ơ hình minh họa dươi đây)

2. Thận trọng xem xét cac khuynh hương/năng khiêu và tham vọng ca nhân cua những ngươi trơ vê;

3. Làm rõ và thấu hiểu các nhu cầu đó: Phan anh, nhắc lai đê nâng cao nhận thưc ban thân cho nan nhân vê cac nhu câu và vấn đê cua họ;

4. Tiêp tục cung cấp cho nạn nhân môt cơ hôi trao đổi vê những gì họ đã trai qua nêu muôn;

5. Tiếp tục cung cấp thông tin vê cac lưa chọn dich vụ hô trơ khac nhau;

6. Thiết lập và tìm ra các nhu cầu của nạn nhân, có thê phac thao ba loai dich vụ hô trơ chính theo giai đoan: đap ưng nhu câu ngay lập tưc và cấp bach, đap ưng nhu câu trung han và nhu câu dài han như bang gơi ý sau:

3 loại nhu cầu & trợ giúp chính cho nạn nhân

An ninh Cac nhu câu thiêt yêu (ăn, uông, mặc) Cac nhu câu cấp bach vê y tê/tâm lý Nơi ơ, tam trú an toàn Tình trang phap lý

Tiêp tục trơ giúp phap luật và y tê Trơ giúp tài chính, vay vôn Trơ giúp giao dục Trơ giúp đào tao hương nghiêp/viêc làm Hô trơ gia đình

Chăm sóc y tê - bao gồm ca trơ giúp tâm lý Trơ giúp vê giấy tơ Trơ giúp phap luật (cac thu tục đang thưc hiên) Hô trơ trơ vê công đồng

Dài hạn:

Trung hạn:

Ngay lập tức và cấp bách:

Bao đam tính liên tục

Sư tham gia tích cưc cua nan nhân

Nhu cầu và dịch vụ cho nạn nhân trở về là khác nhau, tùy thuôc vào thời gian trở về:

Dịch vụ hỗ trợ nạn nhân ngay sau khi trở về:

Dịch vụ hỗ trợ nạn nhânđã trở về sau vài tháng:

Dịch vụ hỗ trợ nạn nhân đã trở về khá lâu:

• Nơi tam lanh an toàn

• Bao mật thông tin

• An ninh

• Nơi ơ

• Cac nhu câu thiêt yêu (ăn, uông, mặc)

• Tham vấn khung hoang

• Tư vấn phục hồi tâm lý

• Kham và điêu tri bênh

• Cac nhu câu cấp bach vê y tê/tâm lý

• Tình trang phap lý

• Trơ giúp vê giấy tơ: Chưng minh thư, Khai sinh cho con

• Viêc làm, tư vấn đinh hương nghê nghiêp

• Chăm sóc y tê - bao gồm ca trơ giúp tâm lý

• Trơ giúp phap luật (cac thu tục đang thưc hiên)

• Hô trơ trơ vê công đồng

• Vay vôn đê kinh doanh nhỏ, chăn nuôi…

• Tiêp tục trơ giúp phap luật và y tê

• Trơ giúp tài chính

• Trơ giúp giao dục

• Trơ giúp đào tao hương nghiêp/viêc làm

• Hô trơ gia đình

3.2.4. Lập kế hoạch hỗ trợ nạn nhân

Sau khi đanh gia nhu câu cân lên kê hoach hô trơ (tham khao bang dươi đây). Lập kê hoach và lập sổ theo dõi hô trơ cho nan nân (tham khao mẫu sổ theo dõi dich vụ hô trơ cho nan nhân trong phân phụ lục).

NHU CẦU CÁ NHÂN CƠ QUAN CUNG CẤP/ NGƯỜI CHỊU TRÁCH

NHIỆM

THỜI GIAN DỰ KIẾN HOÀN THÀNH

Học nghê

Học văn hóa

Tìm viêc làm ổn đinh

Tiên vay tín dụng

Chi phí tiêu dùng cơ ban ban đâu

Dich vụ y tê khac (kham chữa bênh ban đâu)

Dich vụ y tê thêm (điêu tri sưc khỏe tâm thân hay bênh khac)

Nơi ơ

Phương tiên đi lai

Trơ giúp phap lý

Quan hê giữa cac ca nhân & xã hôi (hòa nhập xã hôi, hoat đông giao lưu, chia sẻ)

Nhu câu chăm sóc đặc biêt

Nhu câu/Mong đơi khac


16 |

3.2.5. Hỗ trợ phục hồi tái hòa nhập cho nạn nhân

Qua trình hô trơ phục hồi và tai hòa nhập công đồng cho nan nhân cân:

• Xem xét hoàn canh cụ thê và cac nhu câu cua từng ngươi.

• Nhận thưc đươc cac trương hơp mua ban ngươi và cac hình thưc lam dụng và tổn thương môi nan nhân phai trai qua và chiu đưng khac nhau.

• Môi ca nhân, tùy theo theo kinh nghiêm, đô tuổi, giơi tính, ban sắc văn hóa và ca tính, có thê có những phan ưng khac nhau đôi vơi viêc bi ban và nhận sư giúp đỡ.

• Môi ngươi đêu có đặc điêm riêng dù là ngươi lơn hay trẻ em đêu có nhu câu, điêm manh, điêm yêu và kha năng riêng. Vì vậy:

− Nan nhân nên là ngươi quyêt đinh loai hô trơ và dich vụ cung cấp

− Môt sô nan nhân có thê hồi hương vê công đồng gân như là ngay lập tưc

− Môt sô khac cân thơi gian đê phục hồi

− Môt sô khac cân đươc chăm sóc và hô trơ lâu dài

Ngoài viêc đươc hô trơ vê tư vấn tâm lý, can thiêp khung hoang, nan nhân cân đươc hô trơ tiêp cận cac dich vụ và cac chê đô chính sach hiên hành như: xóa đói giam nghèo, day nghê, tao công ăn viêc làm, bao hiêm y tê v.v.

3.2.6. Chuyển tuyến và kết nôi dịch vụ hỗ trợ nạn nhân

Chuyển tuyến nạn nhân:

Cac cơ sơ hô trơ nan nhân hiên nay không có đây đu cac dich vụ hô trơ mà nan nhân cân (ví dụ như: trơ giúp phap lý, dich vụ y tê, dậy nghê, giơi thiêu viêc làm …). Chính vì vậy, cân có hê thông và cac quy đinh đê giơi thiêu và kêt nôi nhằm giúp nan nhân có thê tiêp cận đươc dich vụ mà họ cân.

Đê đam bao nan nhân tiêp cận đươc dich vụ kip thơi cac cơ sơ tiêp nhận nan nhân, cơ sơ hô trơ nan nhân cân xây dưng mang lươi chuyên tuyên chu đông, hiêu qua và chuyên nghiêp và bên vững. Cac cơ sơ cân lập danh sach và đia chỉ liên hê cac cơ quan cung cấp dich vụ trên đia bàn mình. Đê có thê thưc hiên chuyên tuyên hiêu qua, cac cơ sơ cân có văn ban thỏa thuận hoặc cam kêt vơi cac cơ sơ cung cấp dich vụ đê thông nhất quy trình và thu tục khi tiêp nhận và chuyên tuyên nan nhân đap ưng nhu câu cua nan nhân và đúng trình tư thu tục cua phap luật và cac quy đinh hiên hành.

Những lưu ý trong chuyển tuyến:

• Tranh chồng chéo, lặp lai công viêc giữa cac cơ quan liên quan

• Tao ra nhiêu sư lưa chọn đê đap ưng nhu câu (nhu câu cua ca nhân nan nhân thương đa dang theo lưa tuổi, giơi tính, dân tôc, trình đô văn hoa, kha năng, kinh nghiêm, thơi gian bi mua ban, hoàn canh gia đình)

• Trươc khi chuyên tuyên cân đanh gia cac nguy cơ, cac yêu tô dễ bi tổn thương trong qua trình lưu chuyên

• Cân phai lấy ý kiên đồng ý cua nan nhân và đinh hương giúp nan nhân ra quyêt đinh cuôi cùng

• Đam bao sư liên tục & chất lương ổn đinh trong cung cấp dich vụ

• Văn ban chuyên tuyên cân ghi rõ đâu môi liên lac, trach nhiêm cua cac bên trong qua trình theo dõi và đanh gia cac dich vụ đươc cung cấp)

Theo quy đinh hiên hành hiên nay nan nhân đươc hương cac dich vụ sau:

− Tư vấn tâm lý ban đâu

− Lưu trú tam thơi ơ trung tâm tiêp nhận từ 7-15 ngày

− Trơ cấp khó khăn ban đâu đôi vơi những nan nhân có hoàn canh gia đình khó khăn đặc biêt (do Chu tich Uỷ ban nhân dân cấp xã xac nhận)

− Học nghê tai cac cơ sơ day nghê cua nhà nươc hoặc cấp kinh phí học nghê môt lân

− Kham sưc khỏe ban đâu và điêu tri đê phục hồi sưc khoẻ nêu bi ôm thì đươc xem xét hô trơ tiên kham bênh và thuôc chữa bênh theo chê đô quy đinh

− Trơ giúp phap lý miễn phí



17 | | 18

Nguyên tắc cơ bản trong phục hồi và hỗ trợ hòa nhập công đồng mà cán bô và nhân viên làm công tác hỗ trợ nạn nhân cần nắm rõ:

1. Tôn trọng nạn nhân • Đôi xử công bằng vơi cac nan nhân

• Cô gắng hiêu những gì mà nan nhân đã trai qua

• Tôn trọng ca nhân và cac lo lắng, nhu câu và mong muôn khac nhau cua môi nan nhân

• Tôn trọng tình trang tinh thân và thê chất cua nan nhân

• Tin tương – không phan xét

• Quan tâm tơi những khac biêt văn hoa

• Cung cấp trơ giúp bằng ngôn ngữ mà nan nhân hiêu

2. Chuyên nghiệp • Đôi xử vơi nan nhân vơi sư tôn trọng và thông cam

• Đặt mục đích rõ ràng

• Kiên nhẫn, bình tĩnh và tập trung

• Cân bằng sư liên hê cam xúc cua ban

• Chuân bi trươc khi gặp nan nhân

• Trung thưc, không hưa nêu ban không thê thưc hiên

3. Giao tiếp tích cưc • Sử dụng giao tiêp bằng lơi và không lơi

• Đặt cac câu hỏi vơi thai đô thông cam

• Lắng nghe cân thận và tích cưc

• Đê nan nhân kê câu chuyên cua họ mà không làm gian đoan

• Nêu ban không hiêu điêu gì đó – hãy hỏi rõ

• Khi cung cấp thông tin, hãy đam bao nan nhân hiêu ý nghĩa cua thông tin đó

• Khuyên khích giao tiêp

• Cuôi cuôc thao luận, hãy tổng kêt những gì đã trao đổi, làm rõ qua trình, cac lưa chọn có thê và cac bươc tiêp theo

4. Nhận thức tôt về lợi ích của làm việc theo các nhóm nạn nhân (đồng cảnh ngô, cùng hoàn cảnh)

• Trai nghiêm “tôi không phai là ngươi duy nhất”

• Chia sẻ cac lo lắng & vấn đê giúp giam tư kỳ thi, mặc cam

• Nhận đươc sư thông cam, hô trơ

• Trao đổi thông tin

• Cùng học hỏi

• Có cac phan hồi cùng canh

• Học hỏi kinh nghiêm mô hình mơi

• Nâng cao cac kỹ năng xã hôi

3.2.8. Theo dõi và đánh giá

Cac cơ sơ hô trơ nan nhân cân lập hồ sơ theo dõi cac dich vụ hô trơ cho nan nhân và qua trình phục hồi cua nan nhân đó. Cac thông tin cân đươc giữ bí mật đam bao đúng theo trình tư và yêu câu cua luật phap. Tham khao thêm Sổ theo dõi ơ phân Phụ lục.

Viêc theo dõi nanh nhân cân bao gồm ca theo dõi vê sưc khỏe và thê chất cua nan nhân; những dich vụ họ đã đươc tiêp cận (nêu họ chưa đươc tiêp cận những dich vụ hô trơ nào thì cân nêu rõ lý do).

Qua trình hô trơ cũng cân đanh gia ca cac yêu tô như Thuận lơi, Khó khăn, và Kiên nghi.

3.2.7. Phục hồi và hòa nhập công đồng

Hòa nhập công đồng là qua trình đưa nan nhân trơ vê cuôc sông bình thương, ổn đinh lâu dài tai công đồng sau khi đã đươc chăm sóc, hô trơ vê tâm lý, thê chất.

• Hòa nhập nên là sư đam bao cho nan nhân lấy lai quyên tư chu và kiêm soat chính cuôc sông cua mình.

• Hòa nhập công đồng không chỉ đơn gian là trơ vê nhà, mà là phai đươc tư chu vê mặt xã hôi và kinh tê đê có thê đưa ra đươc cac quyêt đinh tôt hơn, và trơ thành thành viên manh khỏe và có ích cho xã hôi cho dù họ ơ đâu.

• Hòa nhập có thê bao gồm ca viêc hòa nhập vào công đồng mơi khi nan nhân có hoàn canh không thê trơ vê nhà.

Những can bô trưc tiêp tham gia cac dich vụ hô trơ nan nhân phai nhận thưc đươc rằng môi nan nhân cân có môt qua trình phục hồi khac nhau, do đó đam bao rằng qua trình phục hồi đươc thưc hiên phù hơp theo cac nhu câu cua từng nan nhân.

• Qua trình phục hồi, cung cấp cac dich vụ hô trơ cho nan nhân, Can bô trưc tiêp tham gia cac dich vụ hô trơ nan nhân cân cung cấp và giai thích đây đu cac thông tin liên quan, tôn trọng ý kiên bày tỏ cua nan nhân đê có dich vụ cung cấp hiêu qua nhất

• Cơ sơ tiêp nhận, hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp tham gia cac dich vụ hô trơ nan nhân cân tao mọi điêu kiên, hô trơ trong viêc thiêt lập lai môi quan hê vơi ngươi thân và gia đình nan nhân trong qua trình hồi phục và đưa ra cac quyêt đinh cua riêng mình.

• Can bô trưc tiêp tham gia cac dich vụ hô trơ nan nhân cân đam bao rằng qua trình hồi phục hồi cua nan nhân cân phai đươc phan anh trong kê hoach truơng hơp cua chính họ và lưu trong hồ sơ nan nhân.

• Đôi vơi nan nhân là trẻ em, qua trình phục hồi cua trẻ cân chú ý và tao điêu kiên tôt nhất, dưa trên văn hoa, tôn giao và đô tuổi cua trẻ.

Ba bước cơ bản trong quá trình phục hồi và hoà nhập khi nạn nhân đã được xác định:

3 bước cơ bản trong quá trình phục hồi và hoà nhập

Tiêp nhận & Đanh gia Chăm sóc và hô trơ tam thơi

Tai hoà nhập và theo dõi

Có thê kéo dài hàng tuân đên 1 năm có khi lâu hơn

Có thê kéo dài tơi 6 thang

Có thê kéo dài từ 1 ngày đên 1 thang

Nan nhân đươc

xac nhận

Tóm tắt hai giai đoạn của tiến trình hỗ trợ Phục hồi và Hỗ trợ tái hòa nhập công đồng nạn nhân:

Giai đọan I: Xây dưng quan hệ Giai đọan II: Áp dụng các chiến lược hỗ trợ

Bước 1: Khơi đâu quan hê

Bước 2: Làm rõ cac vấn đê hiên tai

Bước 3: Xac đinh cơ cấu làm viêc / cac thỏa thuận

Bước 4: Đi sâu kham pha cac vấn đê cua nan nhân

Bước 5: Thiêt lập cac mục đích và mục tiêu kha thi

Bước 1: Đồng thuận vê cac mục đích và mục tiêu đã đê ra

Bước 2: Hoach đinh cac chiên lươc hô trơ

Bước 3: Áp dụng cac chiên lươc hô trơ

Bước 4: Lương gia cac chiên lươc đã ap dụng

Bước 5: Kêt thúc tiên trình hô trơ

Bước 6: Theo dõi kêt qua



19 | | 20

Ngươi quan lý ca tư đanh gia (khi kêt thúc hô trơ nan nhân)

• Cam giac, suy nghĩ và cac vấn đê nay sinh trong qua trình hô trơ

• Những vấn đê còn tồn tai, những nhu câu cua nan nhân chưa đươc đap ưng

• Kê hoach theo dõi và hô trơ sau khi kêt thúc ca

• Đia chỉ liên hê vơi nan nhân sau khi kêt thúc hô trơ

3.2.9. Kết thúc hỗ trợ

Nhân viên xã hôi, can bô trưc tiêp hô trơ và nhân viên quan lý ca phai xac đinh liêu xem:

• Nan nhân đap ưng đươc tất ca cac mục tiêu đã thông qua và không yêu câu phai có cac dich vụ nữa.

• Cac dich vụ không sẵn có (ví dụ, loai hình đào tao viêc làm riêng lẻ không có sẵn trong pham vi khoang cach hơp lý cua công đồng và nan nhân.)

• Nan nhân không tham gia vào thưc hiên, hoat đông đê đat đươc cac mục tiêu hoặc không tham gia tích cưc vào qua trình phục hồi (thiêu đông cơ, chưa sẵn sàng..).

• Nan nhân mất tích, bỏ trôn.

• Nhân viên quan lý ca chuân bi viêc hoàn tất/đóng hồ sơ nan nhân, bao gồm viêc thao luận cac yêu câu, xem lai hồ sơ, đam bao cac vấn đê ngoai lê đã hoàn tất, đanh gia tiên triên cua nan nhân, những hô trơ nào đã kêt thúc có ý nghĩa đôi vơi nan nhân, và đưa ra những tham khao khi cân và thông tin vê cac nguồn lưc sẵn có trên đia bàn.

• Nhân viên quan lý ca xử lý mâu thuẫn có thê nay sinh trong viêc hoàn tất hồ sơ nan nhân/nguyên vọng kéo dài sư hô trơ cua cơ sơ sau khi đat đươc cac tiêu chí vê hoàn tất hồ sơ.

4. KIẾN THỨC VÀ KỸ NĂNG CẦN THIẾT CHO CÁN BỘ THAM GIA VÀO CÔNG TÁC TIẾP NHẬN, HỖ TRỢ TÁI HÒA NHẬP CỘNG ĐỒNG CHO NẠN NHÂN BỊ MUA BÁN

4.1. Kiến thức

Môi can bô tham gia vào công tac tiêp nhận, hô trơ tai hòa nhập cho nan nhân bi mua ban cân đươc tập huấn đê có kiên thưc cơ ban vê mua ban ngươi và nắm vững chưc năng, nhiêm vụ cua cac cơ sơ, dich vụ hô trơ nan nhân (trung tâm, nhà tam lanh…). Ngoài ra, họ cân đươc hương dẫn công viêc cụ thê và tập huấn môt sô kiên thưc và kỹ năng cơ ban tùy vào công viêc và kinh nghiêm cua từng ngươi. Gơi ý môt sô nôi dung tập huấn:

• Khai niêm và hiên tương mua ban ngươi

• Cac nguyên tắc chung cua luật và quyên cua nan nhân mua ban ngươi, bao gồm ca tham chiêu Nghi đinh thư Palermo, và tổng quan vê cac luật và quy đinh quôc gia liên quan vê phòng chông mua ban ngươi

• Cac nguyên tắc chỉ đao đôi vơi những chương trình can thiêp nhằm mục đính phục hồi và tai hòa nhập cac nan nhân bi tổn thương, cac ca đặc biêt

• Cac dich vụ hô trơ hoặc can thiêp đê thúc đây qua trình hồi phục và hô trơ sư phục hồi cua nan nhân bi mua ban

• Cac kỹ năng chuyên ngành trong giao tiêp vơi cac nan nhân cua mua ban ngươi, đặc biêt là nan nhân bi tổn thương nặng, trẻ em, ngươi dân tôc thiêu sô, nam giơi.

• Cac biên phap rèn luyên và làm viêc theo nhóm khi cung cấp cac dich vụ

• Cac quy tắc quan lý và làm viêc vơi khung hoang

• Cac quy tắc tư vấn và tham vấn cơ ban cũng như công tac quan lý ca và quan lý trương hơp cho nan nhân

• Cac quy tắc và phương phap xây dưng mang lươi và chuyên tuyên cụ thê khi ap dụng cho cac trương hơp vơi nan nhân mua ban ngươi trơ vê

• Thông tin vê cac dich vụ hô trơ sẵn có và cac dich vụ chuyên ngành trong khu vưc

• Đào tao an toàn và an ninh

• Đào tao sơ cấp cưu và cac phương phap kêt nôi chuyên tiêp dich vụ y tê (đặc biêt vê dich vụ HIV, cai nghiên và sưc khỏe tâm thân)

LỜI GIỚI THIỆU

Luật phòng, chông mua ban ngươi đã đươc Quôc hôi khóa XII, kỳ họp thư 9 thông qua ngày 29 thang 3 năm 2011 và có hiêu lưc thi hành từ ngày 01 thang 01 năm 2012. Bô Lao đông - Thương binh và Xã hôi đươc giao thưc hiên môt trong những nhiêm vụ hêt sưc quan trọng là chỉ đao thưc hiên công hô trơ nan nhân bi mua ban trơ vê hòa nhập công đồng.

Vơi mục tiêu hô trơ tôt nhất cho cac nan nhân bi mua ban trơ vê hòa nhập công đồng, đam bao cac tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên dich vụ hô trơ nan nhân, đồng thơi cung cấp thông tin, kiên thưc và môt sô kỹ năng cơ ban cho đôi ngũ can bô xã hôi thưc hiên công tac hô trơ nan nhân, giúp họ nắm vững cac nguyên tắc cơ ban khi thưc hiên cac dich vụ hô trơ nan nhân trên cơ sơ tôn trọng quyên và nhân phâm, không phân biêt đôi xử vơi nan nhân theo đúng tinh thân Luật phòng, chông mua ban ngươi, Cục phòng, chông tê nan xã hôi, Bô Lao đông - Thương binh và Xã hôi phôi hơp vơi Quỹ Châu Á xây dưng Bô Tiêu chuẩn tôi thiểu trong việc thưc hiện dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán và cuôn Cẩm nang thưc hiện công tác hỗ trợ hòa nhập công đồng cho nạn nhân bị mua bán.

Cuôn sach đươc biên soan theo 4 chuyên đê tập trung vào hai nôi dung chính là phổ biên cac tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên dich vụ hô trơ nan nhân và cung cấp cac kiên thưc, kỹ năng cơ ban cho can bô trưc tiêp thưc hiên công tac hô trơ nan nhân tai cac Trung tâm và công đồng.

Cuôn Câm nang này là môt tài liêu tham khao đôi vơi can bô xã hôi trưc tiêp thưc hiên công tac hô trơ nan nhân hoặc cac cơ quan, tổ chưc có liên quan nghiên cưu, tham khao trong viêc xây dưng cac chương trình đào tao, tập huấn nâng cao năng lưc cho can bô trưc tiêp thưc hiên công tac này.

Chúng tôi xin trân trọng cam ơn Quỹ Châu Á đã hô trơ kỹ thuật đê xây dưng Bô Tiêu chuân tôi thiêu trong viêc thưc hiên dich vụ hô trơ nan nhân bi mua ban và cuôn Câm nang dành cho can bô xã hôi thưc hiên công tac hô trơ nan nhân bi mua ban, trân trọng cam ơn Cơ quan Hơp tac Phat triên Quôc tê Hoa Kỳ (USAID) đã hô trơ tài chính trong qua trình xây dưng và phat triên và in ấn tài liêu này.

Xin trân trọng giơi thiêu tài liêu này tơi cac đồng chí./.

Hà Nội, tháng 12 năm 2011

CỤC PHÒNG, CHỐNG TỆ NẠN XÃ HỘI BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI



21 | | 22

Nền tảng cơ bản giúp tham vấn hiệu quả: Tao dưng niêm tin cho nan nhân vào kha năng cua tư có cua môi con ngươi trong đó có hô trơ, phat triên và giao dục cac phương phap mơi cho nan nhân, đê nan nhân giai quyêt những khó khăn cua chính mình.

4.2.2. Hình thức tham vấn

Có nhiêu hình thưc có thê đưa ra sau:

• Trực tiếp gặp mặt, trao đổi với nạn nhân: ca nhân hay nhóm. Trong nhóm có cac lọai nhóm như: gia đình hay nhóm ban, họ hàng.

• Trực tuyến: Điên thoai, đài phat thanh, truyên hình và qua mang.

• Gián tiếp: Thư từ, thư điên tử, bao, qua môt ngươi khac nhằm chia sẻ giúp.

4.2.3. Các nguyên tắc trong tham vấn:

Đê thưc hiên môt họat đông tham vấn có kêt qua, can bô hô trơ, tham vấn cân đam bao cac nguyên tắc sau:

• Nạn nhân tham gia giải quyết vấn đề: Trong qua trình giúp đỡ nan nhân giai quyêt vấn đê, can bô luôn chân thành tao mọi điêu kiên thuận lơi, giúp nan nhân ý thưc vê mình, không làm thaycho nan nhân. Giúp nan nhân tìm cac giai phap giai quyêt vấn đê trong kha năng cua họ qua trao đổi, gơi ý, phân tích vấn đê.

• Tôn trọng quyền tư quyết của nạn nhân: Vai trò cua can bô giúp nan nhân có kha năng quyêt đinh vấn đê cua họ, phai tôn trọng cac quyêt đinh cua nan nhân (nêu quyêt đinh không gây nguy hiêm cho ban thân và xã hôi).

• Thông cảm với nạn nhân: Môi nan nhân đêu có những hoàn canh khac nhau, điêu kiên sông và môi trương sông khac nhau nên không thê ap dụng môt giai phap chung môt cach cưng nhắc cho nan nhân. Cân có nhiêu giai phap linh hoat, phù hơp vơi đặc điêm tâm lý và sinh lý cua từng nan nhân.

• Đảm bảo sư bí mật riêng tư của nạn nhân: Can bô là ngươi cân nắm rõ thông tin vê nan nhân đê hô trơ nan nhân giai quyêt vấn đê. Do vậy, đao đưc nghê nghiêp không cho phép can bô tư ý tiêt lô những bí mật riêng tư cua nan nhân.

• Trong trương hơp vì lợi ích tôt nhất cho nạn nhân, cân phai chia sẻ thông tin vơi ngươi có trach nhiêm thì cũng phai có sư bàn bac, phân tích cân có sư chấp nhận và thuyêt phục nan nhân đổng ý.

• Tham vấn viên luôn chân tình, ý thức về mình: Can bô cân phai biêt mặt manh, mặt giơi han cua mình, luôn rà soat đanh gia đông cơ làm viêc có phù hơp vơi đao đưc nghê nghiêp không đê những sai pham có thê xay ra.

• Xây dưng môi quan hệ nghề nghiệp giữa cán bô và nạn nhân: Muôn giai quyêt tôt vấn đê cua nan nhân, điêu quan trọng là phai xây dưng môi quan hê thân thiên và bình đẳng giữa can bô và nan nhân. Can bô không nên qua cam xúc trươc cac vấn đê cua nan nhân. Cân thận trọng không thành kiên, so sanh và phê phan nan nhân.

4.2.4. Kỹ năng tiếp cận trong tham vấn

Đê tiêp cận tôt nan nhân (những ngươi có vấn đê, dễ tổn thương, đang cân giúp đỡ, trơ giúp) can bô cân:

• Tin tương vào nan nhân, bình tĩnh khi nghe họ nói vê vấn đê cua họ

• Cùng hô trơ nan nhân lương trươc những sư viêc có thê xay ra

• Không ap đặt suy nghĩ cua can bô tham vấn cho nan nhân

• Ủng hô những quyêt đinh đúng đắn cua nan nhân

• Tôn trọng phâm cach, riêng tư ca nhân

• Giữ bí mật, nhưng trong trương hơp nguy cấp, phai chuyên đên cơ quan, ban ngành chưc năng có thâm quyên và có chuyên môn vì lơi ích chính cua nan nhân

• Can bô tham vấn nên tư kiêm chê cam xúc ca nhân trươc những vấn đê cua nan nhân

• Đặc biêt là không nên có thành kiên hoặc phê phan nan nhân môt cach thiêu thận trọng

Đào tao và cac khoa đào tao chuyên ngành tiêp theo: nên khuyên khích cac can bô đã đươc đào tao tham gia vào chia sẻ, đào tao lai cho can bô cơ sơ và công đồng. Viêc tập huấn cân phù hơp vơi cac nhu câu cua cơ sơ, công đồng và sư phat triên trong lĩnh vưc chông buôn ngươi.

Những kiên thưc cân phai trang bi

• Cac phương phap giao tiêp, phỏng vấn và làm viêc vơi nan nhân như trên cơ sơ quyên, lấy nan nhân làm trung tâm.

• Cân có cac kỹ thuật cân thiêt đê đam bao sư tham gia cua nan nhân trong tất ca cac khâu/bươc cua qua trình cung cấp dich vụ quan lý ca trong pham vi lơn nhất có thê.

• Cân đươc tập huấn vê viêc đam bao quyên riêng tư cua nan nhân và đam bao tính bao mật phù hơp khi thông tin đươc chia sẻ vơi ngươi khac.

• Nhân viên xã hôi/can bô quan lý ca cân/nên can thiêp ơ cấp đô cua nan nhân (thay mặt nan nhân) đê cung cấp và/hoặc điêu phôi viêc cung cấp cac dich vụ trưc tiêp cho nan nhân và gia đình họ.

• Nhân viên xã hôi/can bô quan lý ca cân có hiêu biêt vê cac dich vụ sẵn có, chi phí dich vụ và và giơi han ngân sach và phai thật có trach nhiêm trong vấn đê tài chính đê thưc hiên cac nhiêm vụ và hoat đông quan lý ca.

• Nhân viên xã hôi/can bô quan lý ca nên/cân tham gia đây đu vào cac hoat đông đanh gia và kiêm đinh chất lương dich vụ đươc thiêt kê nhằm giam sat sư phù hơp và tính hiêu qua cua ca hê thông cung cấp dich vụ lẫn cac dich vụ đươc cung cấp bơi chính can bô quan lý ca. Đây cũng là hoat đông đê đam bao trach nhiêm chuyên môn cua chính mình nữa.

• Nhân viên xã hôi/can bô quan lý ca nên/cân xử sư vơi đồng nghiêp vơi thai đô lich thiêp/nhã nhặn, tôn trọng và luôn cô gắng cung cô môi quan hê hơp tac chuyên môn trong nôi bô, vơi đồng nghiêp bên ngoài và vơi cac cơ quan đôi tac khi hành đông thay mặt nan nhân.

Kỹ năng: Yêu câu vê kỹ năng cơ ban cân thiêt đôi vơi can bô trưc tiêp tham gia

• Tư tin khi nói chuyên vơi những ngươi la, giao tiêp hiêu qua vơi nan nhân

• Cac kỹ năng đê thu thập thông tin qua cac cuôc phỏng vấn và quan sat

• Kha năng giai thích cac ý kiên môt cach rõ ràng và bình tĩnh

• Kiên trì khi đương đâu vơi cay đắng, khắc nghiêt và đau buồn, mất mat

• Kha năng lắng nghe tôt

Thái đô, giá trị đạo đức cua can bô trưc tiêp tham gia:

• Giúp đỡ con ngươi trong hoan nan và đưa ra cac vấn đê xã hôi

• Đôi diên vơi sư bất bình đẳng xã hôi

• Tôn trọng nhân phâm và gia tri con ngươi

• Công nhận tâm quan trọng cua cac môi quan hê xã hôi

• Ứng xử theo cach đang tin cậy

• Thưc hiên theo năng lưc và không ngừng nâng cao năng lưc chuyên môn cua mình

4.2. Các kỹ năng tham vấn và hỗ trợ tâm lý cơ bản

4.2.1. Định nghĩa tham vấn

Tham vấn là môt tiến trình hoat đông trong đó có sư tương tác là môi quan hê giao tiêp giữa hai ngươi hay nhóm ngươi là tham vấn viên (can bô, nhân viên hô trơ, quan lý ca) và nan nhân (là ngươi cân sư hô trơ chia sẻ) đê giai quyêt vấn đê khó khăn mà nan nhân không thê tư giai quyêt; hoat đông này nhằm khơi gơi, tăng cương phat hiên tiềm năng đê nan nhân nhận ra kha năng đê tư giải quyết và thưc hiên chưc năng cua ban thân môt cach thích hơp trong tai hòa nhập và cuôc sông.

Mục đích của tham vấn: Qua qua trình giao tiêp giữa nan nhân và can bô hô trơ nhằm giúp: Nan nhân thay đổi trang thai tâm lý, tình cam tiêu cưc. Nan nhân nâng cao sư hiêu biêt vê chính mình và thông hiêu hơn hoàn canh cua mình. Nan nhân có thê đưa ra những quyêt đinh đúng đắn. Can bô hương dẫn nan nhân thưc hiên quyêt đinh cua ban thân.



23 | | 24

• Xac đinh đúng cam xúc mà nan nhân đang trai nghiêm mơi có thê tac đông đúng đê giúp nan nhân thay đổi trang thai cam xúc theo hương tôt hơn, giúp nan nhân đưa ra quyêt đinh đúng đắn hơn và có những hành vi tích cưc.

• Phan anh cam xúc đúng giúp nan nhân hiêu rằng cân thừa nhận cam xúc và bàn vê cach điêu chỉnh, thay đổi cam xúc.

• Phan anh cam xúc thê hiên sư thông cam và có tac đông khuyên khích nan nhân giãi bày nhiêu hơn vê suy nghĩ, tâm tư, tình cam cua mình.

• Đê phan anh cam xúc chính xac, can bô tham vấn cân tập trung vào cac khía canh mà nan nhân quan trọng đặc biêt là trẻ em cân chú tâm hơn.

Kỹ năng tóm tắt: Môt trong những công viêc quan trọng cua can bô tham vấn là tóm tắt lai vấn đê. Viêc tổng hơp lai cac thông tin thu đươc qua từng bươc tham vấn môt cach ngắn gọn, rõ ràng, cô đọng nhất đê chuyên sang môt nôi dung hay bươc khac. Viêc tóm tắt giúp nan nhân nhìn lai môt cach rõ dàng vê ban thân họ, đồng thơi giúp can bô tham vấn kiêm tra lai những thông tin gì can bô tham vấn nhận đươc từ nan nhân.

4.2.6. Giảm căng thẳng cho nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân

Căng thẳng là gì?

Hô trơ và giúp đỡ nan nhân bi mua ban là công viêc đặc thù. Do thương xuyên chăm sóc và phục vụ những ngươi bi tổn thương, ban thân can bô, nhân viên nhiêu khi cũng không kiêm soat đươc tâm lý và có phan ưng. Những phan ưng tâm lý bất thương xây ra thương xuyên có thê dẫn đên những rôi loan căng thẳng thư cấp và nêu không nhận biêt và điêu chỉnh có thê dẫn tơi chấn thương thư cấp. Chính vì vậy, ngươi quan lý cân khuyên khích can bô làm viêc vơi cac nan nhân mua ban ngươi phai thương xuyên giúp họ giam căng thẳng. Ngoài ra, chính cac can bô và nhân viên cũng cân tư chăm sóc ban thân đê không bi căng thẳng thì mơi có thê đap ưng đươc công viêc.

Căng thẳng và kiêt sưc là tình trang kiêt quê vê thê chất, cam xúc và tinh thân vì rơi vào môt trang thai căng thẳng tình cam lâu dài. Nêu căng thẳng liên tục kéo dài thì hiên tương “kiêt sưc” có thê xay ra. Chính vì vậy, nêu ban có những dấu hiêu căng thẳng, hãy tìm cach giam căng thẳng vì chính ban thân mình và ngươi xung quanh.

Hiểu biết về căng thẳng, các dấu hiệu biểu hiện sư căng thẳng và môt sô cách giảm căng thẳngDấu hiệu căng thẳng:

Thể chất Cảm xúc Tâm thần Tinh thần Biểu hiện qua hành vi

Mất ngu

Thay đổi vê thói quen ăn uông

Rôi loan tiêu hoa

Nhip tim nhanh

Mêt mỏi

Liêt cơ và căng thẳng

Đau lưng và cổ

Đau đâu

Không thê thư giãn và nghĩ ngơi

Dễ hoang hôt

Tính khí thất thương

Cam giac qua xúc đông

Dễ nổi nóng

Tưc giận

Thất vọng

Lo lắng

Không có cam xúc

Kém tập trung

Bôi rôi và suy nghĩ không có tổ chưc

Hay quên

Khó đưa ra quyêt đinh

Hay mơ và gặp ac mông

Suy nghĩ bi luôn bi xâm chiêm bơi viêc gì đó hay gian đoan

Cam giac trông trai

Thấy cuôc sông và viêc mình làm không có ý Nghĩa

Chan nan và mất hy vọng

Dễ hoài nghi

Không có đưc tin

Bi xa lanh và mất liên lac vơi xung quanh

Khó điêu khiên hành vi (ví dụ: như lai xe hấp tấp)

Ăn nhiêu hoặc kém ăn hơn thương

Hút thuôc nhiêu hơn

Phơ phac, không chú ý đên bê ngoài

Canh giac qua mưc mọi ngươi và những viêc xây ra quanh mình

Gây gổ và đập pha

Uông rươu và/hoặc dùng thuôc

Tư ép buôc mình làm viêc gì (phat sinh lo lắng và đi tơi đi lui)

Rút luil/xa lanh công viêc và mọi ngươi

4.2.5. Các kỹ năng cần thiết trong giao tiếp tham vấn

Khi giao tiêp vơi nan nhân, can bô tham vấn bao giơ cũng cân có những kỹ năng tiêp cận cho phù hơp, ngòai ra khi trao đổi nhận thông tin mang tính riêng tư, có nhận đinh mang hô trơ, nâng đỡ tâm lý, can bô tham vấn cân quan tâm đên cac kỹ năng sau:

• Kỹ năng quan sat• Kỹ năng lắng nghe• Kỹ năng lấy thông tin• Kỹ năng khuyên khích• Kỹ năng diễn đat lai• Kỹ năng phan anh cam xúc• Kỹ năng tóm tắt

Kỹ năng quan sát: Nhìn vào nan nhân có ghi nhận những nét qua hình anh ban đâu, dung diên cua nan nhân khi trao đổi. Quan sat ngôn ngữ không lơi: nhắm mắt, vuôt mặt, cuơi, khóc, bóp tay, chà chà bàn chân, điêu bô. Nhằm giúp can bô tham vấn nhận đinh sư phù hơp giữa nói và cử chỉ, thai đô.

Kỹ năng lắng nghe: can bô tham vấn cân phai lắng nghe tòan bô nôi dung nan nhân chia sẻ mà không ghi. Nêu muôn ghi do nôi dung qua nhiêu, khó nhơ như đia chỉ, gia đình,…phai xin ý kiên nan nhân. Khi can bô tham vấn lắng nghe nhằm thê hiên sư tôn trọng, qua viêc biêu đat môt sô từ như: vậy sao, tôi hiêu, vâng,…

Kỹ năng lấy thông tin: Câu hỏi rất cân thiêt đê bắt đâu buổi thao luận vơi ca nhân hoặc nhóm. Trong tham vấn, đặt câu hỏi nhằm đê ngươi tra lơi (nan nhân) cam thấy thoai mai, tư nhiên dễ chia sẻ thông tin là điêu quan trọng.

Viêc sử dụng câu hỏi đóng hay mơ, sử dụng cac loai câu hỏi khac nhau trong tình huông nào là phù hơp đòi hỏi can bô tham vấn phai có kỹ năng đặt câu hỏi:

• Câu hỏi đóng: Những câu hỏi đưa ra nhằm xac đinh lai những thông tin đã đưa ra. Thương nhận những thông tin thuôc tính ca nhân. Những câu hỏi đưa ra mà ngươi tra lơi không cân diễn giai ý nghĩ cua mình mà ngươi hỏi cũng hiêu ngay.

• Câu hỏi mở: Những câu hỏi đưa ra mà nan nhân có thê diễn giai ý nghĩ cua mình hoặc sư viêc theo nhiêu phương an. Viêc tra lơi có thê diễn giai hoặc không trưc tiêp tra lơi vào câu hỏi. Tra lơi cho câu hỏi này không thê tra lơi đơn gian “Có” hoặc “Không”. Loai câu hỏi mơ có ưu điêm là không làm cho ngươi tra lơi cam thấy bi bắt buôc, có thê tư do (đôi khi hơi dài dòng).

Nên sử dụng câu hỏi đê gơi mơ cho nan nhân dễ chia sẻ những cam xúc cua họ bằng lơi chính là môt phương phap trong giao tiêp bằng lơi.

Kỹ năng khuyến khích: Là những tac đông mà can bô tham vấn tac đông vào nan nhân nhằm làm cho nan nhân tư tin, hưng phấn, hào hưng hơn trong viêc thê hiên cam xúc và duy trì sư tham gia hoặc tăng sư tích cưc trong tham gia vào qua trình tham vấn.

• Khuyên khích thê hiên qua cac đông tac giao tiêp không lơi như gật đâu hay những giao tiêp bằng lơi như: Vâng, ừ, thê à, hay qua, đúng rồi, tôi hiêu…” trong qua trình tham vấn.

• Sử dụng sư khuyên khích đê khai thac vấn đê môt cach sâu sắc, đây đu.

Kỹ năng diễn đạt lại: là trình bày lai những gì nan nhân vừa nói vơi can bô tham vấn.

• Diễn đat lai thê hiên rằng can bô tham vấn lắng nghe, thông cam những gì nan nhân đang trình bày. Nêu những nôi dung đươc can bô tham vấn diễn đat lai là đúng vơi những gì nan nhân muôn nói, sẽ tao sư tin tương cua nan nhân đôi vơi can bô tham vấn.

• Trương hơp can bô tham vấn diễn đat lai không đúng như nan nhân muôn nói, khi nan nhân đính chính lai sẽ giúp cho can bô tham vấn hoàn chỉnh lai nôi dung ghi nhận đê tao sư tin tương cua nan nhân vào can bô tham vấn. Nêu không sẽ anh hương đên tiên trình giao tiêp.

• Vì vậy, can bô tham vấn cân chú ý lắng nghe, tập trung vào những gì nan nhân nói đê nắm những gì nan nhân thê hiên và diễn lai đúng ý; mà nan nhân đưa ra vì họ cho là điêu rất quan trọng trong hô trơ, tham vấn.

Kỹ năng phản ánh cảm xúc, thông cảm: Kỹ năng diễn đat lai phân tích vấn đê đã đê cập đên môt phân cua kỹ năng phan anh cam xúc. Phan anh cam xúc giúp can bô tham vấn chú trọng hơn đên khía canh tình cam cua vấn đê mà nan nhân đưa ra. Nhắc lai cho nan nhân nôi dung tình cam trong những lời nói hoặc thê hiên cua nan nhân qua ngôn ngữ không lời.

• Viêc sử dụng phan anh cam xúc nan nhân, nghĩa là cân xac đinh lai, tư nhận thưc chính cam xúc cua mình đươc phan anh bơi ngươi khac và là cach cam nhận sư thông cam có hiêu qua.



25 | | 26

Phụ lục 1

SỔ THEO DÕI HỖ TRỢ DỊCH VỤ

I- THÔNG TIN VỀ CƠ SỞ HỖ TRỢ

Tên cơ sơ:

Đia chỉ: Tel/Fax:

E-mail: ..................................................................................................................................................................

Tên can bô hô trơ: ................................................................................................................................................

Ngày lập sổ theo dõi: ............................................................................................................................................

Thơi gian hô trơ: ...................................................................................................................................................

II- THÔNG TIN VỀ NGƯỜI ĐƯỢC HỖ TRỢ

Họ và tên: .........................................................

Ngày thang năm sinh (tuổi): ........................................................................................

Giơi tính: ......................................................................................................................

Ngày ra đi: ....................................................................................................................

Ngày trơ vê: ..................................................................................................................

Nơi trơ vê: .....................................................................................................................

Trơ vê dươi hình thưc nào (trao trả chính thức hay tự trợ về):

Thơi gian ơ nươc ngoài: .........................................................................................................................................

Công viêc làm ơ nươc ngoài: ..................................................................................................................................

Ghi chú (Đề nghị ghi rõ hoàn cảnh trước khi vào Trung tâm, các dịch vụ đã được hỗ trợ trước đó)

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

III- THEO DÕI VỀ SỨC KHỎE

Ngày… tháng.....năm………..

Thể chất: ..............…………………………………………….........................................

…………………………………………….............................................................

Tinh thần:...............................……………………………………………..............................…………………………………….....................................................................

Các yếu tô ảnh hưởng đến phản ứng của môt người đôi với áp lưc (căng thẳng):

Các yếu tô rủi ro Các yếu tô bảo vệ

Cac sư kiên đau buồn đã trai qua trong qua khư (ban chất, mưc đô trâm trọng)

Cac sư kiên đau buồn và căng thẳng gây ra cac phan ưng hiên tai (ban chất và mưc đô trâm trọng)

Cac ap lưc đã trai qua

Tình trang căng thẳng kéo dài

Lich sử bênh tâm thân trươc đây và cac vấn đê vê tâm thân

Thiêu hô trơ vê mặt xã hôi

Không giao tiêp vơi bên ngoài (thu mình vào trong)

Tính tiêu cưc và bi quan

Hô trơ vê mặt xã hôi

Có lòng tư trọng

Tinh thân lac quan

Kha năng thích nghi cao

Mong muôn kham pha và sẵn sàng đôi vơi cac trai nghiêm mơi trong tương lai.

Các hoạt đông có thể giảm thiểu căng thẳng:

Thể chất Cảm xúc và môi quan hệ Tinh thần

Tập thê dục thương xuyên

Ngu đây đu

Ăn uông điêu đô

Uông nhiêu nươc

Cươi

Han chê uông rươu

Cac hoat đông thư giãn

Mat-xa chữa bênh

Tiên hành cac cac hoat đông trên thương xuyên

Tăng cương môi quan hê vơi xung quanh

Liên lac vơi gia đình/ban bè thông qua thư điên tử, điên thoai, điên tín

Tích cưc nói chuyên và trao đổi vơi đồng nghiêp và ngươi xung quanh

Tham gia và hô trơ nhóm

Ghi nhật ký, sang tac, suy ngẫm, thơ văn

Cac hoat đông sang tao làm mơi ban thân

Tích cưc xem phim, anh, sach bao, âm nhac

Có những ưu tiên hơp lý trong cuôc sông cua ban thân

Có những mong muôn thưc tê đôi vơi ban thân và ngươi khac

Tìm hiêu thêm gia tri cua ban thân: Ban dư đinh tìm kiêm ý nghĩa cuôc sông ơ đâu?

Tham gia vào ca hoat đông cua công đồng hay tổ chưc mà ban cam thấy có ý nghĩa và có mục đích

Tham gia cac hoat đông giúp ban tĩnh tâm (ví dụ: đi chùa hay câu nguyên)

Đọc bao, đọc sach

Tham gia cac hôi thoai có ý nghĩa vê tinh thân môt cach tích cưc và chu đông

Hat hoặc nghe âm nhac

Dành thơi gian cho nghê thuật, thiên nhiên, hoặc âm nhac

Đừng đê ban thân rơi vào trang thai cô đôc



27 | | 28

• Ghi chú thêm các dịch vụ hỗ trợ khác:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

• Ý kiến của nạn nhân về dịch vụ:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

VI- Ý KIẾN/NHẬN XÉT CHUNG CỦA CÁN BỘ HỖ TRỢ

• Thuận lợi:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

• Khó khăn:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

• Kiến nghị:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

VII- CÁN BỘ QUẢN LÝ CA TỰ ĐÁNH GIÁ (khi kết thúc thời gian hỗ trợ)

• Cảm giác, suy nghĩ và các vấn đề nảy sinh trong quá trình hỗ trợ:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

• Những vấn đề còn tồn tại, những nhu cầu của nạn nhân chứa được đáp ứng:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

• Kế hoạch theo dõi và hỗ trợ sau khi kết thúc ca:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................


Thể chất: ………….........................…………………………………...............................

…………………………………………….... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tinh thần: …………............................................…………………………………..............................……………………………………………..................................................


Thể chất: …...........................……………………………………...............................

……………………………………...………..................................................

Tinh thần: ………...........................................……………………………………..............................……………………………………………..................................................

Lưu ý: Kèm theo hồ sơ kham sưc khỏe (nêu có)

Đanh gia nhu câu cua nan nhân:

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

Điêm manh, điêm yêu cua nan nhân:

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

IV- CÁC DỊCH VỤ HỖ TRỢ NẠN NHÂN

NHU CẦU CÁ NHÂN CƠ QUAN CUNG CẤP(ghi rõ cơ quan cung cấp

hay chuyên tuyên)

THEO DÕI DỊCH VỤ HỖ TRỢVÀ ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ HỖ TRỢ

Học nghê

Học văn hóa

Tìm viêc làm ổn đinh

Tiên vay tín dụng

Chi phí tiêu dùng cơ ban ban đâu

Dich vụ y tê khac (kham chữa bênh ban đâu)

Dich vụ y tê thêm (điêu tri sưc khỏe tâm thân hay bênh khac)

Nơi ơ

Phương tiên đi lai

Trơ giúp phap lý

Quan hê giữa cac ca nhân & xã hôi (hoat đông giao lưu, chia sẻ)

Nhu câu chăm sóc đặc biêt

Nhu câu/Mong đơi khac



29 | | 30

b) Cac thông tin ca nhân cua nan nhân không đươc chia sẻ nêu không có sư đồng ý cua nan nhân. Trương hơp phai chia sẻ cac thông tin này, thì nan nhân cũng cân đươc đam bao đã đươc cung cấp đây đu thông tin vê đôi tương cân cung cấp, nôi dung cung cấp và mục đích chia sẻ thông tin.

c) Hồ sơ cua nan nhân cân phai đươc giữ ơ môt nơi an toàn. Chỉ những can bô trưc tiêp tham gia cac dich vụ hô trơ nan nhân mơi có quyên tiêp cận vơi hồ sơ cua nan nhân.

d) Đôi vơi nan nhân là trẻ em trươc khi công bô mọi thông tin phai đươc sư đồng ý cua trẻ và cua ngươi giam hô hoặc ngươi đai diên hơp phap.

4. Tiêu chuân vê đam bao tính công khai, minh bach trong viêc cung cấp cac thông tin vê dich vụ hô trơ nan nhân:

a) Nan nhân hoặc ngươi thân thích cua họ phai đươc cung cấp thông tin vê cac dich vụ hô trơ và cac thông tin khac liên quan tơi qua trình hô trơ hòa nhập công đồng cho nan nhân. Đôi vơi nan nhân có nhươc điêm vê thê chất anh hương tơi qua trình tiêp cận thông tin phai đươc bô trí, sắp xêp tao điêu kiên thuận lơi nhất đê họ có thê hiêu tất ca cac thông tin bằng văn ban hoặc lơi nói.

b) Nan nhân phai đươc cung cấp thông tin môt cach đây đu vê tất ca cac vấn đê liên quan đên ban thân; đam bao ý kiên, quan điêm cua họ vê cac vấn đê đó đươc xem xét, cân nhắc trong qua trình hô trơ hòa nhập công đồng.

c) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai tao điêu kiên thuận lơi cho nan nhân đươc cung cấp thông tin, theo dõi, giam sat qua trình hô trơ tai hòa nhập công đồng cua ban thân.

đ) Cơ sơ hô trơ nan nhân phai lưa chọn ngươi phù hơp có đu năng lưc và trình đô chuyên môn, kỹ năng nghê nghiêp khi làm viêc trưc tiêp vơi nan nhân.

e) Đôi vơi nan nhân là trẻ em, can bô trưc tiêp hô trơ phai quyêt đinh lương thông tin, cach thưc phù hơp chia sẻ, tính đên đô tuổi và mưc đô anh hương tâm lý cua nan nhân vơi trẻ em đó đê đam bao lơi ích tôt nhất cho trẻ em.

5. Tiêu chuân vê viêc đam bao tôn trọng quyên tư do ca nhân cua nan nhân.

a) Nan nhân là ngươi nươc ngoài có quyên đươc hồi hương vê nươc gôc cua mình và đươc đôi xử nhân đao, sau khi cân nhắc, xem xét cac yêu tô vê an ninh, an toàn vê thê chất và tinh thân cua nan nhân.

b) Cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân phai cung cấp thông tin đây đu, rõ ràng, toàn diên và dành quyên quyêt đinh cac vấn đê cua nan nhân cho ban thân họ.

c) Đôi vơi nan nhân bi nhươc điêm vê tâm thân và thê chất, cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân thiêt phai tham khao ý kiên chuyên gia và ngươi thân thích cua họ khi quyêt đinh cac vấn đê liên quan đên nan nhân.

c) Trẻ em là nan nhân đươc bày tỏ quan điêm và quyêt đinh cua mình và cac quyêt đinh đó phai đươc thưc hiên nêu yêu tô an ninh, an toàn và tình trang sưc khỏe cua trẻ cho phép.

II. TIÊU CHUẨN THỰC HIỆN CÁC DỊCH VỤ TẠI CƠ SỞ HỖ TRỢ NẠN NHÂN

1. Cac tiêu chuân trong viêc tiêp nhận và phỏng vấn nan nhân:

a) Tuân thu và đam bao thưc hiên đúng cac quy đinh cua phap luật vê trình tư, thu tục và đôi tương trong viêc tiêp nhận nan nhân.

b) Cơ sơ hô trơ nan nhân cân bô trí không gian an toàn, thân thiên, can bô thưc hiên phù hơp vơi giơi tính, lưa tuổi, quôc tich và cac yêu tô khac; không có sư phân biêt đôi xử dưa trên quôc tich, dân tôc, tôn giao, đia vi xã hôi, tình trang thê chất hoặc giơi tính.

c) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai hương dẫn, giai thích cho nan nhân vê khu vưc quanh nơi tiêp nhận, nôi quy, quy chê khu vưc, đam bao nan nhân đươc cung cấp cac thông tin cân thiêt liên quan nơi tiêp nhận; phai thao luận vê những vấn đê cua nan nhân môt cach tích cưc.

d) Trong qua trình phỏng vấn nan nhân, coi trọng phương phap lấy nan nhân làm trung tâm, đồng cam, chia sẻ vơi những tổn thương vê tâm lý cua nan nhân. Nan nhân có quyên yêu câu ngươi hô trơ mình trong suôt qua trình phỏng vấn.

đ) Viêc phỏng vấn xac đinh nan nhân chỉ đươc bắt đâu sau khi đã cung cấp cac dich vụ phục hồi quan trọng nhất vê y tê và tâm lý cho nan nhân.

2. Cac tiêu chuân trong viêc xac đinh nan nhân:

a) Cac cơ quan có thâm quyên liên quan đên viêc xac đinh nan nhân phai phôi hơp, chia sẻ thông tin vơi cơ sơ hô trơ nan nhân, đam bao quy trình xac đinh nan nhân đươc thưc hiên đúng quy đinh.

• Địa chỉ liên hệ với nạn nhân sau khi kết thúc hỗ trợ:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

• Theo dõi nạn nhân sau khi hồi gia:

Sau 6 tháng Sau 12 tháng Sau 24 tháng

Phụ lục 2

DỰ THẢO

BỘ TIÊU CHUẨN TỐI THIỂU TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC DỊCH VỤ HỖ TRỢ NẠN NHÂN

I. CÁC TIÊU CHUẨN ĐẢM BẢO QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA NẠN NHÂN

1. Tiêu chuân vê đam bao an toàn vê tính mang, sưc khỏe và tôn trọng nhân phâm, không phân biêt đôi xử, kỳ thi đôi vơi nan nhân:

a) Cơ sơ hô trơ nan nhân, cơ quan có thâm quyên phai có phương an bao đam an toàn vê tính mang và sưc khỏe cho nan nhân tai nơi ơ, nơi làm viêc, học tập và hoặc nơi họ cư trú trong suôt qua trình hô trơ hòa nhập công đồng.

b) Can bô trưc tiêp tham gia hô trơ nan nhân cân đanh gia tình trang thê chất, tinh thân và diễn biên tâm lý cua nan nhân đê có biên phap đam bao sư an toàn cho nan nhân. Đồng thơi, giai thích rõ vơi nan nhân, ngươi thân cua họ, ngươi có quyên và lơi ích liên quan và cac cơ quan, tổ chưc, ca nhân liên quan vê vấn đê đam bao an toàn tính mang sưc khoẻ cho nan nhân, đam bao vì lơi ích tôt nhất cho nan nhân là trẻ em.

c) Cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp tham gia hô trơ nan nhân trong pham vi chưc năng, nhiêm vụ, quyên han cua mình cân xử sư phù hơp, trach nhiêm, ưng xử văn hóa và có thai đô tôn trọng nhân phâm, quyên đươc hô trơ cua nan nhân.

2. Tiêu chuân vê đam bao quyên đươc tiêp cận vơi cac dich vụ hô trơ theo quy đinh cua nan nhân:

a) Cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân trong pham vi chưc năng, nhiêm vụ đươc phân công có trach nhiêm hương dẫn, giúp đỡ đam bao nan nhân đươc tham gia và tiêp cận vơi cac dich vụ hô trơ khi cân thiêt.

b) Cơ sơ hô trơ nan nhân cân xây dưng quy trình, dich vụ hô trơ phù hơp và bô trí can bô môt cach hơp lý đê hô trơ nan nhân, chú trọng đên giơi tính cua nan nhân.

c) Trong qua trình hô trơ, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân tham khao ý kiên nan nhân và đanh gia vê thê chất, tinh thân cùng cac yêu tô khac đam bao cho nan nhân đươc tiêp cận vơi cac dich vụ hô trơ phù hơp và hiêu qua.

3. Tiêu chuân vê đam bao bí mật cac thông tin ca nhân cua nan nhân:

a) Viêc công bô cac thông tin vê nan nhân cân phai có sư cân nhắc, chọn lọc, đê cao quy tắc đao đưc nghê nghiêp và mọi thông tin công bô bao đam không làm anh hương tơi qua trình hòa nhập công đồng cua nan nhân.



31 | | 32

đ) Trong mọi trương hơp, viêc chuyên tuyên nan nhân cân đươc tiên hành thận trọng và chính xac nhằm cung cấp cho nan nhân những dich vụ hiêu qua và phù hơp nhất.

7. Tiêu chuân trong viêc hô trơ hòa nhập công đồng cho nan nhân:

a) Hòa nhập công đồng là mục tiêu cuôi cùng cua hoat đông hô trơ nan nhân. Viêc hòa nhập có thê đươc diễn ơ đâu cân phụ thuôc vào quyêt đinh cua nan nhân. Nan nhân có thê tai hòa nhập vơi gia đình, hoặc vơi môt gia đình và công đồng dân cư mơi.

b) Viêc tai hòa nhập chỉ đươc bắt đâu sau khi đã hoàn thành viêc đanh gia đúng mưc vê ban chất cụ thê cua từng nan nhân và cua đia phương mà họ sẽ vê tai hòa nhập, cân phai đanh gia thương xuyên sư an toàn cua nơi mà nan nhân sinh sông cũng như tình hình cuôc sông cua nan nhân.

c) Nêu nan nhân là trẻ em, Cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân phai thưc hiên cac bươc đê đam bao rằng nan nhân đó tiêp tục đươc đi học dưa vào trình đô cua mình.

8. Tiêu chuân trong viêc theo dõi, đanh gia và kêt thúc cac hoat đông hô trơ

a) Can bô đươc giao nhiêm vụ phụ trach trương hơp phai kêt nôi nan nhân vơi cac dich vụ có sẵn và có kê hoach, đinh kỳ liên lac vơi chính quyên đia phương nơi nan nhân tai hòa nhập đê nắm bắt đươc thông tin đây đu nhất. Cân phai chuân bi và thương xuyên cập nhật thông tin cua nan nhân tai gia đình, công đồng môt cach linh hoat đê theo dõi, trong đó ưu tiên và giai quyêt cac nhu câu và khó khăn cua nan nhân.

b) Cac chuyên thăm nhằm mục đích theo dõi tai hòa nhập cân phai đươc thưc hiên môt cach cân trọng dưa theo cac yêu câu và tình hình cua nan nhân. Sô chuyên thăm này có thê đươc thay đổi tuỳ thuôc vào nhu câu thưc tê cua nan nhân.

c) Trươc khi kêt thúc môt trương hơp, Cơ sơ hô trơ nan nhânphai cô gắng đam bao rằng sưc khoẻ cua nan nhân đã tôt hơn, nan nhân đã có sư ổn đinh vê tâm lý, tư tin hơn khi trơ vê cuôc sông tai công đồng và gia đình. Đồng thơi cũng cân có sư đanh gia, dư bao và đam bao cac điêu kiên vê kinh tê, sư kỳ thi và cac khó khăn khac tai gia đình, công đồng khi nan nhân trơ vê đươc giai quyêt ơ mưc cao nhất có thê. Viêc thận trọng, tỉ mỉ khi đưa ra quyêt đinh kêt thúc trương hơp là hêt sưc cân thiêt và quan trọng.

d) Trong trương hơp không thê liên hê đươc vơi nan nhân, ngươi thưc hiên phai thưc hiên cac biên phap có thê nhằm liên hê vơi gia đình và những ngươi cung cấp dich vụ khac trươc khi kêt thúc trương hơp đó.

đ) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân cung cấp đây đu cac thông tin liên quan cua nan nhân trong qua trình phục hồi tai cơ sơ, cho gia đình và cac bên liên quan khi có yêu câu.

III. TIÊU CHUẨN ĐỐI VỚI CÁN BỘ KHI THỰC HIỆN CÁC DỊCH VỤ HỖ TRỢ NẠN NHÂN

1. Tiêu chuân đôi vơi ngươi đưng đâu cơ sơ hô trơ nan nhân:

a) Đam bao cac điêu kiên vê cơ sơ vật chất theo quy đinh cua phap luật.b) Cơ sơ hô trơ nan nhân cân phai đươc đam bao rằng quy trình tuyên dụng cac nhân viên trưc tiêp hô trơ

nan nhân đươc đanh gia vê kha năng, trình đô và tư cach đao đưc cua từng ca nhân, bao gồm ca viêc kiêm tra lý lich tư phap cua họ.

b) Cơ sơ hô trơ nan nhân phai thương xuyên tổ chưc trao đổi thông tin, vơi can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân đê đôi phó vơi vơi sư căng thẳng cũng như cac anh hương tâm lý khac mà họ phai trai qua trong công viêc mà họ thưc hiên; có chính sach hô trơ cân thiêt và phù hơp cho cac hoat đông làm giam căng thẳng đôi vơi can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân nhằm tăng hiêu qua cua viêc cung cấp dich vụ.

2. Tiêu chuân can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân:

a) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai thu thập đây đu và chính xac cac thông tin, tài liêu cua nan nhân, vụ viêc liên quan đên nan nhân đê hiêu rõ vê ban chất, nôi dung, và những nhu câu cân thiêt cho nan nhân.

b) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai nghiên cưu đây đu, toàn diên diễn biên qua trình phục hồi nan nhân, cac quy đinh cua phap luật liên quan đê lưa chọn phương an thưc hiên hô trơ có hiêu qua. Qua trình tiên hành cung cấp cac dich vụ hô trơ cân cụ thê, dễ hiêu, dễ vận dụng, có tính kha thi, bao đam tiêt kiêm,an toàn thê chất và tâm lý, phù hơp vơi điêu kiên, trình đô nhận thưc cua nan nhân.

c) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai giữ môt mưc đô đôc lập và khach quan trong qua trình hô trơ nan nhân.

-----------------

b) Cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai tuân thu cac quy đinh vê cac căn cư, trình tư, thu tục xac đinh nan nhân quy đinh trong cac văn ban phap luật có liên quan; đam bao môi trương, không gian thân thiên và an toàn trong qua trình phỏng vấn, xac đinh nan nhân.

c) Qua trình xac đinh nan nhân phai luôn đi kèm vơi viêc chăm sóc nan nhân, thông qua sư hô trơ tai Cơ sơ hô trơ nan nhân đap ưng nhu câu thiêt yêu nhất cho nan nhân.

d) Nan nhân không chắc chắn vê đô tuổi nhưng có kha năng là trẻ em phai đươc đôi xử như môt trẻ em và qua trình xac đinh và phỏng vấn nan nhân phai tuân theo cac nguyên tắc bao vê quyên và lơi ích tôt nhất cho trẻ.

3. Tiêu chuân trong viêc tư vấn tâm lý:

a) Viêc hô trơ tâm lý cân thưc hiên ngay khi nan nhân đươc tiêp nhận tai cac Cơ sơ hô trơ nan nhân và phai do can bô đươc đào tao thưc hiên.

b) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân sử dụng cac kiên thưc, kỹ năng chuyên môn, thai đô nghê nghiêp đê thiêt lập môi quan hê tương tac tích cưc vơi nan nhân. Đam bao trang thai tinh thân ổn đinh, lành manh, tập trung khi tư vấn tâm lý cho nan nhân; quan sat và thiêt lập, duy trì môi quan hê thân thiên, xây dưng lòng tin vơi nan nhân, khi cân thiêt nguơi thưc hiên cân phai tiên hành ngay lập tưc biên phap can thiêp khung hoang đôi vơi nan nhân.

4. Tiêu chuân trong hoat đông đanh gia qua trình hô trơ hòa nhập công đồng:

a) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân tư đanh gia vê chất lương cac dich vụ đã cung cấp cho nan nhân trên cơ sơ cac tiêu chuân quy đinh tai Thông tư này.

b) Đanh gia nguy cơ khi trơ vê sông vơi gia đình và công đồng cua nan nhân phai đươc thưc hiên ngay khi có thê đê xac đinh tính kha thi cua viêc hòa nhập công đồng cua họ.

c) Cac kêt qua đanh gia phai đươc sử dụng đê xac đinh cac dich vụ và sư hô trơ đôi vơi nan nhân cho phù hơp và hiêu qua và phai đươc sử dụng làm thông tin đê lập kê hoach hô trơ.

d) Trẻ em là nan nhân đươc đanh gia riêng đê quyêt đinh kê hoach hô trơ phù hơp cho từng trương hơp.

5. Tiêu chuân trong viêc xây dưng kê hoach hô trơ hòa nhập công đồng:

a) Cơ sơ hô trơ nan nhân, can bô trưc tiêp hô trơ nan nhâncân phai đam bao rằng viêc xây dưng kê hoach hô trơ nan nhân nói chung và lập kê hoach trương hơp cụ thê nói riêng là môt hoat đông diễn ra liên tục trong qua trình hô trơ nan nhân, và nan nhân phai đươc khuyên khích tham gia môt cach tích cưc vào viêc lập kê hoach trương hơp cho ban thân mình.

b) Viêc lập kê hoach trương hơp nan nhân cân dưa trên cơ sơ đanh gia, theo dõi kha năng, nguyên vọng và điêm manh cua nan nhân và những nguồn lưc có thê tiêp cận đê xây dưng môt kê hoach phù hơp và hiêu qua.

c) Tất ca cac hoat đông phai tập trung vào cac nhu câu cua nan nhân, và nan nhân phai đươc hỏi ý kiên thương xuyên và đươc thông bao vê cac hoat đông trong kê hoach dành cho trương hơp cua mình.

d) Cac kê hoach hô trơ phai đươc xây dưng cùng vơi tất ca những bên cung cấp dich vụ có liên quan và phai thương xuyên cập nhật, kiêm tra và xem xét lai, đê có sư phù hơp vơi thưc tiễn thay đổi.

đ) Nôi dung kê hoach hô trơ cân cụ thê cac nôi dung: mục đích, thach thưc và quy trình giai quyêt, tiên đô thơi gian và bên cung cấp dich vụ và phai lưu vào hồ sơ cua nan nhân.

6. Tiêu chuân trong qua trình thưc hiên chuyên tuyên dich vụ hô trơ nan nhân:

a) Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân phai lưu giữ danh sach tên, cac đôi tac cung cấp dich vụ khac nhau cho nan nhân. Danh sach này cân phai đươc cập nhật thương xuyên.

b) Trươc khi tiên hành cac hoat đông chuyên tuyên cac dich vụ hô trơ, Can bô trưc tiêp hô trơ nan nhân cân hêt sưc thận trọng, đanh gia toàn diên trên cơ sơ theo dõi qua trình phục hồi nan nhân, trong trương hơp cân thiêt phai tiên hành tham khao ý kiên cua cac chuyên gia liên quan tơi dich vụ đinh kêt nôi đê có quyêt đinh chính xac và an toàn nhất.

c) Viêc chuyên tuyên phai tôn trọng ý kiên và yêu câu cua nan nhân.

d) Khi chuyên tuyên môt nan nhân, bên cung cấp dich vụ ơ đâu chuyên đi phai cung cấp cho cac bên cung cấp dich vụ ơ đâu tiêp nhận tất ca cac thông tin liên quan vê trương hơp cua nan nhân.

Thiêt kê và in ấn tai: ............................In ...... cuôn, khổ(cm) 21 x 29,7 Quyêt đinh Xuất ban sô: 879/QĐ-NXB LĐXH, đăng ký kê hoach Xuất ban sô 695-2010/CXB/85-186/LĐXH Mã: 85 - 185

12 - 07

cẨm nang thực hiện công tác hỗ trợ hòa nhập cộng đồng cho ... · bỘ lao...

Documents