Çok kanallı yüzey dalgaları analizi (masw) yöntemi ile kırılma mikrotremör (remi)...

87
1 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BİTİRME ÖDEVİ İSTANBUL ÇOK KANALLI YÜZEY DALGALARI ANALİZİ (MASW) YÖNTEMİ İLE KIRILMA MİKROTREMOR (REMI) YÖNTEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Hazırlayan Timuçin ÇAKIR 13020070002 Danışman Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL Temmuz, 2011

Upload: ali-osman-oencel

Post on 07-Jul-2015

12.437 views

Category:

Education


7 download

TRANSCRIPT

Page 1: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

1

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ JEOFİZİK

MÜHENDİSLİĞİ

BİTİRME ÖDEVİ

İSTANBUL

ÇOK KANALLI YÜZEY DALGALARI ANALİZİ (MASW)

YÖNTEMİ İLE KIRILMA MİKROTREMOR (REMI)

YÖNTEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Hazırlayan

Timuçin ÇAKIR

13020070002

Danışman

Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL

Temmuz, 2011

Page 2: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

2

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ

13020070002 numaralı Timuçin ÇAKIR tarafından hazırlanan “Çok Kanallı Yüzey

Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremor (REMI) Yönteminin

Karşılaştırılması” isimli bitirme ödevi tarafımdan okunmuş ve kabul edilmiştir.

15 / 07 / 2011

Danışman

Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL

13020070002 numaralı Timuçin ÇAKIR’ın Bitirme Ödevi Sınavı tarafımızdan

yapılmış ve başarılı bulunmuştur.

SINAV JÜRİSİ

Ünvanı, Adı ve Soyadı İmza

1. ………………………….. ………………………..

2. ………………………….. ......................................

3. ………………………….. .......................................

Page 3: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

3

ÖNSÖZ

Bitirme Projesi’nin oluşmasında fikir, katkı ve yönlendirmelerinden dolayı

danışmanım Sayın Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL’e, SeisOpt REMI programının 6

aylık lisansını veren ve programı kullanmada yardımcı olan program üreticisi Sayın

Satish PULLAMMANAPPALLIL’e, MASW ve REMI konusunda hem arazi, hem

de ofis çalışmaları için yardımcı olan Rumeli Zemin ve İnşaat Ltd. Şti Jeofizik

Mühendisleri Sayın Serdar TANK, Sayın Levent GENÇMAN ve Sayın Uğur

SÜRMELİ’ye teşekkürlerimi sunarım.

Page 4: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

4

İÇİNDEKİLER

Özet ...………………………………………………...……………………………....5

1. Giriş ...……………………………………………………………………………...6

1.1. SASW ve MASW Teknikleri ...………………………………………………….6

1.2. REMI Yöntemi ......................................................................................................7

1.3. ReMi Yönteminde Sismik Kırılma Ekipmanının Kullanılması ............................8

1.4. ReMİ Yönteminde Alınacak Ölçülerin Uygunluğu ……………………………..8

2. Malzeme ve Yöntem ……………………………………………………………..10

3. Bulgular …………………………………………………………………………..14

3.1. MASW Çözümü ………………………………………………………………..14

3.2. ReMİ Çözümü ………………………………………………………………….25

3.3. Surfer Çözümü …………………………………………………………………33

4. Tartışma ve Sonuç ………………………………………………………………..34

5. Kaynaklar ………………………………………………………………………...38

6. Ekler .......................................................................................................................39

Özgeçmiş ……………………………………………………………………………88

Page 5: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

5

ÖZET

Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma

Mikrotremor (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

Bu tezin yapılma amacı MASW yöntemi ile REMI yönteminin karşılaştırılmasıdır.

Bu amaç kapsamında Gürpınar’ da arazi çalışması yapılmıştır. Bir profil üzerinde

MASW ve REMI atışları yapılmıştır. Jeofonların ve atışların yapıldığı kotlar ve

konumları belirlenmiştir. MASW yöntemi için Surface Wave Analysis Wizard

programı, REMI yöntemi için SeisOpt REMI programı kullanılmıştır. MASW

verileri şirket ve kullanıcı tarafından çözülmüştür. REMİ verileri ise SeisOpt

programının üreticisi Satish PULLAMMANAPPALLIL ve kullanıcı tarafından

çözülmüştür. Bütün bu veriler çözüldükten sonra karşılaştırmalar yapılmıştır.

Page 6: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

6

1. GİRİŞ

Mühendislik jeofiziği yöntemlerinin amacı, mühendislik yapılarını taşıyacak olan

zeminin dayanımı, tabakaların kalınlığı, su içeriği, dinamik yük altındaki davranış

özelliklerini saptamaktır. Bu amaca yönelik olarak kullanılan jeofizik yöntemlerden

biri de Kırılma Mikrotremor (Refraction Microtremor – ReMi) yöntemidir (Yanık,

2006).

REMI tekniği, yerin sığ yapısının mühendislik özelliklerinin (hız, derinlik ve ivme

gibi) ortaya çıkarılmasında kullanılır. Gürültülü ortamda kullanılması ve gürültüyü

enerji kaynağı olarak kullanması bu yöntemin avantajıdır. Bu nedenle, ilave bir

kaynak kullanmaya gerek olmadığı için kullanılması hem hızlı hem de maliyeti

düşüktür (Louie, 2001).

1.1. SASW ve MASW Teknikleri

SASW (Spectral Analysis of Surface Waves) yönteminde aktif bir enerji kaynağı ile

1 Hz’lik düşey bileşenli sismometreler kullanılır. En yakın atış mesafesi, jeofon

aralığının en fazla 4 katı ve en uzak atış mesafesi ise serim boyunun en az üçte biri

olmalıdır (Dikmen, Başokur, Akkaya, Arısoy, 2009). Alınan kayıtlardan Rayleigh

dalgası faz hızı yorumlanarak kayma (S) dalgası profilleri elde edilir. Orjinal

sismogramlar kayıt edilemediğinden ve bütün değerlendirmeler frekans ortamında

yapıldığından, SASW yöntemi kayıt edilen en enerjik dalgaların Rayleigh dalgası

olduğunu varsayar. Yapay kaynakların gücü, kentsel alanlarda olduğu gibi, gürültüyü

büyüttüğü yerlerde veya cisim dalga fazlarının Rayleigh dalgalarından daha belirgin

(enerjik) olduğu yerlerde, SASW sonuçları güvenilir elde edilmez. (Sutherland ve

Logan, 1998 Brown, 1998). Bunun çözümü olarak enerjik Rayleigh dalgaları

gözleyene kadar vuruş sayısını arttırmak, ve verilerin yığılması (stacking) ile veri

kalitesinin görünür hale geldiğinden emin olmaktır.

Page 7: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

7

MASW yöntemi (Park ve diğ, 1999), SASW yöntemine göre enerjik Rayleigh

verilerinin kayıt edilmesinde daha etkilidir ve bu nedenle uygulamada daha fazla

kullanılır. 12 veya daha fazla jeofon (24, 36, 48, ...) kısa yada uzun aralıklarla

yerleştirilir ve aktif bir kaynak ile faz hızı ölçülür.

ReMi yöntemi, SASW ile MASW’ın birleşimi gibidir denilebilir. Sismik aletlerle

kısa bir zamanda, hızlı bir şekilde, SASW’ın ölçüm tekniğini kullanarak sığ

mikrotremor kayıtları alınabilir (Louie, 2001).

1.2. ReMi Yöntemi

REMI, kırılma sismolojisinde kullanılan cihazlar mikrotremor çalışmasının

yapılmasına imkan tanıyan jeofizik bir yöntemdir. Remi yöntemiyle S dalgası hızı,

Rayleigh dalgalarından bulunur. Kentsel alanlarda kaynak kullanılmasına gerek

yoktur. 12 veya 24 kanallı sismik ölçüm cihazı ile ölçüm yapılır. 30 saniyelik

gürültü kayıtları alınır. Ölçümler tekrar edilir. Rayleigh dalgası faz geçişleri

izlenerek tabakaların Vs hızlarına ulaşılır. Vs hızları, tabakaların sağlamlığının bir

göstergesidir ve bu nedenle uluslar arası deprem yönetmeliğine göre 30 metreye

kadar değişiminin belirlenmesi istenir (Louie, 2001).

ReMi yöntemiyle, düşey jeofonlar ile kayıt edilmiş gürültü verilerinin analiz

edilmesiyle tabakaların kalınlıkları ve bu tabakalara ait S dalgası hızları bulunur.

Başokur (2005), kırılma yönteminde ve kuyu içi sismik yöntemlerde S dalgası

hızının bulunmasında bir takım sorunlardan bahsetmiştir. Örneğin, kırılma

yönteminde düşük hız tabakalarında veya sinyal/gürültü oranının yeterli olmadığı

durumlarda hesaplamalar zorlaşır. Ayrıca kuyu içi yöntemlerde ise alınan kayıtlar

kuyu civarı ile sınırlıdır.

Kırılma yönteminde sığ derinliklere (0-30 m) ait hız bilgileri iyi bir ayrımlılıkta elde

edilir. ReMi yönteminde ise 100 metreye kadar hız değişimi saptanabilir. Fakat 30

metreden sonra iyi ayrımlılıklar elde edemeyiz. Bulacağımız hız değerleri tam doğru

Page 8: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

8

olamayabilir. Kırılma ile ReMi yöntemi birbirini tamamlayıcı özelliktedir. İkisinde

de aynı serim düzeni kullanılabilir ve bu ikisi de aynı anda kullanılarak sığ ve derin

hız bilgilerine ulaşılabilir (Louie, 2001).

1.3. ReMi Yönteminde Sismik Kırılma Ekipmanının Kullanılması

Her bir kanal için tek bir jeofon kullanılmalıdır. 12 veya daha çok jeofonlu doğrusal

serilim kullanılmalıdır. Bu şekilde yapılan bir serilimle yüzey dalgalarını ve yatay

yöndeki enerji yayılımı rahatlıkla izlenebilir (Louie, 2001).

Jeofonlar arası mesafe 8-20 metre olmalıdır. Fakat bu mesafe uzun olduğundan

dolayı kentsel bölgelerde sorun yaşanılabilir. Bu, yüksek frekansların kayıt

edilmesini güçleştirir (Louie, 2001).

Enerji kaynağı olarak 50-100 metrelik açılımlar için balyoz kullanabiliriz. Balyozun

vurulacağı, metal (demir) levha olursa yüksek frekansta kayıtlar alabiliriz. Daha fazla

enerji istiyorsak belirli bir yükseklikten ağırlık bırakabiliriz (ağırlık arttıkça sinyal

kalitesi daha da artar) veya kuyu içi patlatma yapabiliriz. Bunlar, çekiçten daha etkili

olur (Yanık, 2006).

1.4. ReMi Yönteminde Alınacak Ölçülerin Uygunluğu

Jeofon sayısı 24 veya katları olmalıdır.

Jeofon aralığı 5 metre ve katları olmalıdır.

Jeofonların frekansları ise 4.5 veya 14 Hz olmalıdır.

Kayıt süresi 32 sn ve üzerinde olmalıdır.

Örnekleme aralığı 2 ms olmalıdır.

Dispersiyon eğrisine bakılarak datalarımızın sayısı 9 ve katları şeklinde

olmalıdır. Eğer iyi bir dispersiyon eğrimiz varsa 9 data alınabilir. Kötü bir

dispersiyon eğrimiz varsa 18, 27 veya daha fazla data alınabilir. (Kanbur ve

diğ., 2008)

Page 9: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

9

Bu tez için; bir bölgede araziye çıkılacak. MASW ve REMI ölçüleri alınıp ofiste

çözülecektir. Araştırma amacı MASW ve REMI arasındaki benzerlik ve farklılıkları

ortaya koymaktır.

Çalışma boyunca Gürpınar bölgesinde arazi çalışması yapılmış, 12 kanallı jeofonlar

kullanılarak veriler elde edilmiş ve MASW için Surface Wave Analysis Wizard,

REMI için SeisOpt Remi programları kullanılarak veriler çözümlenmiş, sonuçlar

yorumlanmıştır.

Page 10: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

10

2. MALZEME VE YÖNTEM

Çalışmada Seistronix RAS-24 model sismik ölçü cihazı, bilgisayar, akü, patlatma ve

tetikleme (trigger) kablosu (Şekil 2.1), 4.5 Hz’lik 12 tane jeofon (Şekil 2.2), jeofon

kablosu (Şekil 2.3), 10 kg’lık balyoz (Şekil 2.4) ve GPS kullanılmıştır.

Şekil 2.1: Seistronix RAS-24 sismik ölçü cihazı, bilgisayar, akü ve patlatma kablosu

Şekil 2.2: 4.5 Hz’lik 12 tane jeofon

Bilgisayar

Akü

Sismik Cihaz Patlatma

Kablosu

Page 11: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

11

Şekil 2.3: Jeofon kablosu Şekil 2.4: 10 kg’lık balyoz

Şekil 2.5: Gürpınar’da alınan ölçünün uydu görüntüsü (41° 0' 53.30" K 28° 37' 18.20" E)

SK-2

SK-1

SK-4

Page 12: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

12

Şekil 2.7: 55 metre uzunlundaki profil

Page 13: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

13

MASW yöntemi için; ardışık her iki jeofonun ortasından balyozla atış yapılmıştır

(toplam 11 tane). Bilgisayardan örnekleme aralığı 0.25 m-sn, kayıt uzunluğu 4 sn

olarak ayarlanmıştır.

REMI yöntemi için; ardışık her iki jeofonun ortasından balyozla atış yapılmıştır

(toplam 11 tane). Bilgisayardan örnekleme aralığı 2 m-sn, kayıt uzunluğu 30 sn

olarak ayarlanmıştır.

Şekil 2.8: Balyozla atış yapılırken çekilmiş bir fotoğraf

Jeofon

Koordinatı (m) 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

Şekil 2.6: Jeofon- atış düzeni

Jeofonlar

Atış Noktaları

2.5 7.5 12.5 17.5 22.5 27.5 32.5 37.5 42.5 47.5 52.5 Atış

Koordinatı(m)

Page 14: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

14

3. BULGULAR

3.1. MASW Çözümü

MASW ölçüleri, Geometrix’in programı olan “Surface Wave Analysis Wizard”da

değerlendirilmiştir. 11 tane ölçü tek tek çözülüp 2 boyutlu hız haritaları çıkarılmıştır.

Bu programla 1 tane ölçüye ait yapılan değerlendirme aşağıda anlatılacaktır.

1) Yüzey Dalga Analizi (Surface Wave Analysis) programı açılmıştır.

2) Açılan programda Dosya (File)’dan SEG-2 formatındaki dosyayı aç’a (Open

SEG-2 File) tıklanır ve sismik verimiz açılır.

Şekil 3.1.1: SEG2 dosyasının açılması

Page 15: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

15

3) Açılan sismik veri aşağıdaki gibidir.

Şekil 3.1.2: Sismik veri

4) Üstteki sismik datanın geometrisini düzeltmek için Düzenle/Görüntüle’ye

(Edit/Display) gelinir ve Kaynak/Alıcı konumlarını düzenle’ye (Edit

source/receiver locations) tıklanır.

5) Açılan pencerede ilk jeofonun koordinatını (first geophone coordinate) 0

metre alıyoruz. Deneme olarak 4. Atışı alıyoruz. 4. atış 4. jeofon ile 5. jeofon

arasında yapıldığı için, atış koordinatını (shot coordinate) 17.5 metre

alıyoruz. Jeofon aralığına da (group interval) 5 metre yazıp ayarla’ya (set)

basıyoruz ve ondan sonra tamam’a basarak geometri ayarını tamamlamış

oluyoruz.

Page 16: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

16

Şekil 3.1.3: Koordinat girme penceresi

6) Geometri ayarlarını yaptıktan sonra sismik verimiz aşağıdaki gibi olur.

Şekil 3.1.4: Geometri ayarlarından sonraki sismik veri

Page 17: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

17

7) Yüzey Dalga Analizi’ne (Surface Wave Analysis) gelinip Faz Hızı- Frekans

Dönüşümü (Phase Velocity- Frequency Transformation) tıklanır. Burada

yapmak istediğimiz, faz hızı- frekans dönüşümü yapmaktır.

8) Açılan pencerede faz hızının başlangıç değerini 0 m/sn, bitiş değerini 2000

m/sn alıyoruz (ortamdaki malzemenin maksimum alabileceği S dalgası hız

değeri). Frekansın başlangıç değerini 0 Hz, bitiş değerini 50 Hz alıyoruz ve

tamam’a tıklıyoruz.

Şekil 3.1.5: Faz hızı- frekans değerleri girme penceresi

9) Çıkan sayfadaki veri renklendirilir ve aşağıdaki sonuca ulaşılır.

Page 18: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

18

Şekil 3.1.6: Faz hızı- frekans dönüşümü yapıldıktan ve renklendirildikten sonra

açılan veri

10) Yüzey Dalgası Analizi’ne (Surface wave analysis) gelinir ve faz hızı

piklerini koy’a (pick phase velocity) tıklanır. Açılan pencerede gelişmiş

(advanced) menü tıklanır ve oradaki “ayırıcı tiki kullan (use median filter)”

tiki kaldırılır ve tamam’a basılır. Burada yapmak istediğimiz, arazide

aldığımız verinin piklerini girmektir.

Şekil 3.1.7: Minimum ve maksimum frekans ayarları girilerek piklerin veri

üzerinde gösterilmesi

11) Pikler girildikten sonra aşağıdaki sonuç ortaya çıkar.

Page 19: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

19

Şekil 3.1.8: Piklerin veri üzerinde gösterilmesi

12) Yüzey Dalgası Analizi’ne (Surface Wave Analysis) gelinir ve Faz Hızı

Eğrisi’ni göster (Show Phase Velocity Curve) tıklanır. Buradaki amaç, faz

hızı eğrisini açmaktır.

Şekil 3.1.9: Faz hızı eğrisi

13) Açılan pencerede amaç bir hiperbol eğrisi oluşturmak ve arazi eğrimizle

model eğrimizi ters çözüm yaparak çakıştırmaktır. Çakıştırdıktan sonra 1

boyutlu tabaka kalınlıkları, derinlikleri ve hızları çıkacaktır.

14) Dispersiyon Eğrisi’ne (Dispersion Curves) gelinir ve Minimum ve

Maksimum Frekans (Set Min and Max Frequency) tıklanarak hiperbol eğrisi

düzgün bir şekilde olacak şekilde başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir. Daha

sonra tekrar Dispersiyon Eğrisi’ne (Dispersion Curves) gelinir ve

Yumuşatma (Smoothing) yapılarak eğri düzleştirilmeye çalışılır.

Page 20: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

20

Şekil 3.1.10: Dispersiyon eğrisinde yumuşatma (smoothing) yapıldıktan sonra çıkan

şekil

15) MASW(1D)’ye gelinir ve başlangıç modeline (initial model) tıklanarak

model eğrisi oluşturulur. Derinlik 30 m, tabaka sayısı da 30 olarak belirlenir

(Atış noktası ile en uzak jeofon arasındaki mesafe maksimum derinliği verir.

Çalışmanın amacı, 30 metre derinliğe kadar tabaka hızlarının belirlenmesidir.

Bu sebeple derinlik 30 metre alınır.)

Şekil 3.1.11: Derinlik ve tabaka sayısı ayarlama

16) Aşağıdaki model eğrisinde kırmızı eğri arazi eğrisi, siyah eğri model

eğrisidir.

Sinyal/gürültü

oranı

Page 21: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

21

Şekil 3.1.12: Dispersiyon eğrisi ve model eğrisi

17) MASW(1D)’ye gelinir ve Ters Çözüm’e (Inversion) tıklanır. Buradaki amaç;

arazi eğrisiyle model eğrisini çakıştırmaktır. Hata oranını en aza indirene

kadar ters çözüm işlemi tekrar edilir. %10 ve daha düşük hata oranı, yeraltı

modeline en yakın orandır.

Şekil 3.1.13: %2.66 hata oranıyla çakışmış dispersiyon eğrisi ve model eğrisi

Page 22: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

22

Yukarıdaki modelde arazi eğrisi ile model eğrisi % 2.66 hata oranı (yukarıda

hata oranı RMSE olarak gösterilmiştir) ile çakıştırılmıştır.

18) VS1’e tıklanarak tabaka modeli görüntülenir. Burada görülen yeşil çizgi P

dalgası hızıdır. Yeşil noktalar, dispersiyon eğrisine bağlı olarak hesaplanan ve

koyulan noktalardır. Bu yeşil noktaların ulaştığı en son derinlik, maksimum

görülebilen derinliktir.

Şekil 3.1.14: Tabaka modeli

Page 23: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

23

Model, şu şekilde yorumlanır. En düşük hız, tabaka sınırı; en yüksek hız,

tabaka hızı olarak kabul edilir.

Şekil 3.1.15: Yorumlanmış tabaka modeli

Yukarıdaki şekilde 3 tabakalı bir ortam görülmektedir. 1. tabakanın derinliği ve

kalınlığı 1.6 metre, hızı 170 m/s’dir. 2. tabakanın derinliği 8.8 metre, kalınlığı 7.2

metre, hızı 320 m/s’dir. 3. tabakanın hızı 430 m/s’dir. (Hız değerleri tabakanın

hızıdır).

19) Dosya’ya (File) gelinir ve oradan Analiz Sonuçlarını Kaydet’e (Save

Analysis Result in Tabular Form) tıklanır. Buradan detaylı derinlik hız

değerleri detaylı olarak txt formatında kaydedilir. Aşağıdaki gibi sonuçlar

elde edilir.

Page 24: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

24

Şekil 3.1.16: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri

Yukarıda görülen P dalgası hızı, S dalgası hızına bağlı olarak hesaplanmıştır.

Yoğunluk, P dalgası hızına göre hesaplanmıştır. N ise hızlara göre hesaplanan SPT

değerleridir.

20) Bütün masw değerleri yorumlanır ve txt formatında kaydedilen dosyaların

kontur haritaları “Surfer” programında çizdirilir.

Page 25: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

25

3.2. REMI ÇÖZÜMÜ

REMI ölçüleri, SeisOpt REMI programı ile değerlendirilmiştir. 11 tane ölçü tek tek

çözülüp 2 boyutlu hız haritaları çıkarılmıştır. Bu programda 1 tane ölçüye ait

değerlendirme şu şekilde yapılmıştır.

1) Program açılır. Spektral Hızı Analizi’ne (Vspect Process) gelinir ve SEG-Y

Formatındaki Sismik Kayıtları Aç’a (Open SEG_Y Seismic Records)

tıklanarak verimiz açılır.

2) Açılan pencerede İz Analizi (Traces to Analyze) yazan kısmı 1-12 yapıyoruz.

Yani 12 kanal kullandığımız için 12 tane izimiz vardır. Daha sonra Binary

Dosyasını Oku’ya (Read Binary File) basarak verimizi açıyoruz.

Şekil 3.2.1: Veri açma ayar Şekil 3.2.2: Veri

penceresi

3) Düzenle’ye (Edit) gelinir ve Çizim Parametreleri’nden (Plot Parameters)

geometri değerleri girilir.

Page 26: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

26

Şekil 3.2.3: Geometri ayarı

Vert Etagg: Grafiğin boyutunu kontrol eder. 0.01 alınması önerilir.

Amplitude Clip: Genliği kırpmaya yarar. En iyi kırpma 3*RMS’tir.

Elements Delta: Örnekleme aralığı saniye cinsinden yazılır. (0.002 sn)

Vectors Delta: Jeofon aralıkları metre cinsinden yazılır. (5 metre)

Değişiklikleri Uygula’ya (Apply Changes) tıklanır ve aşağıdaki şekil elde edilir.

Şekil 3.2.4: Geometri ayarı yapıldıktan sonraki veri

Page 27: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

27

4) İşleme Hazırlığı (Pre-Processing) yapılarak sinyal netleştirilir.

Şekil 3.2.5: İşleme hazırlığı yapıldıktan sonra oluşan veri

5) Geometri’yi Sil veya Uygula’ya (Erase or apply geometry) gelinir. Açılan

pencerede jeofon koordinatları ve kotları girilir ve Uygula’ya (Apply) tıklanır.

Şekil 3.2.6: Jeofon koordinat değerleri

Page 28: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

28

6) Her kaydın yavaşlık- frekansını hesapla’ya (Compute p-f of Each Record)

gelinir ve açılan pencerede maksimum frekans 50 Hz yapılır. Minimum hız

da, oluşturacağımız dispersiyon eğrisine göre en uygun olanı seçilir.

Göster’den (View) yakınlaştır (Zoom) yaparak daha detaylı incelenebilir.

Şekil 3.2.7: Yavaşlık- frekans verisi oluşturma ayarı

7) Yavaşlık- frekans kayıtlarını birleştir’e (Combine Records p-f) gelerek bütün

kayıtları kullan (use all planes) seçilir ve tamam’a basılır. Çıkan ekranda

dispersiyon eğrisi olacak şekilde açık mavi veya yeşil olan yerlere pikler

girilir.

Şekil 3.2.8: Pikleri girilmiş yavaşlık- frekans verisi (Satish)

Page 29: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

29

8) Dispersiyon Piklerini Gir ve Kaydet’e (Pick and Save Dispersion) basılır ve

seçilen pikler kaydedilir.

Şekil 3.2.9: Yavaşlık- frekans verisinde girilmiş pik değerleri

9) Bu adımdan sonra bu programla birlikte yüklenmiş olan “REMI Disper”

programı açılır. Buradaki amaç, pikleri model eğrisiyle çakıştırarak yeraltı

modelini hesaplamaktır.

10) Programı açtıktan sonra Dosya’dan (File) Pikleri Yükle’ye (Load Picks)

gelinir ve bir önceki adımda kaydedilen pikler açılır.

Şekil 3.2.10: Dispersiyon eğrisi

Page 30: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

30

11) Üstteki şekilde görüldüğü gibi pikler ve model eğrisi çakışmamış

durumdadır. Otomatik olarak Dispersiyonu Ters Çözümle’ye (Automatic

Dispersion Inversion) tıklanarak ters çözüm işlemine başlanır.

Şekil 3.2.11: Ters çözüm penceresi

12) Otomatik olarak Dispersiyonu Ters Çözümle’ye (Automatic Dispersion

Inversion) tıklandığında yukarıdaki pencere açılır. Buradan istenilen derinlik

değerini, istenilen tabaka sayısını, istenilen hız ve periyot aralığı seçilerek

Run Optimizer’a tıklanır ve ters çözüm işlemine başlanır.

Şekil 3.2.12: Ters çözüm işleminin tamamlanma yüzdesi

Page 31: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

31

13) Ters çözüm işlemi tamamlandıktan sonra (%100 olduğunda) tamam’a

(dismiss) basılır. Ekranda model eğrisi ile çakışmış bir şekilde pikler ve

tabaka modeli ortaya çıkar.

Şekil 3.2.13: Birbirleriyle %9.35 hatayla çakışmış dispersiyon eğrisi ve

model eğrisi

Şekil 3.2.14: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

14) Ters çözüm işlemi tamamlandığında derinlik ve hız bilgileri otomatik olarak

text dosyası içine kaydolur.

Page 32: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

32

Şekil 3.2.15: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri (Satish)

15) Bütün REMI değerleri çözülür ve txt formatında kaydedilen dosyaların

kontur haritaları “Surfer” programında çizdirilir.

Derinlik (m) Yoğunluk P hızı (m/s) S hızı (m/s)

Page 33: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

33

3.3. SURFER ÇÖZÜMÜ

1) Text dosyalarında kaydedilen bütün değerler, her atış için excel’e atılır.

2) S hızları için karşılaştırma yapılacağından dolayı derinlik ve hız değerleri

hariç diğer değerler silinir

3) Her atış için ölçülen kot değerleri ayrı bir sütuna yazılır ve derinlik

değerlerinden çıkartılır.

4) İlk sütun x değerlerinden oluşur. Atış mesafeleri beşer metre olduğundan

dolayı, 1. atışa 0; 2. atışa 5, … diyerek sonuncu atışa kadar beşer beşer

artırılarak yazılır.

5) İkinci sütun kot değerlerinden oluşur. Atışların yapıldığı yerlerin kot

değerlerinden çıkardığımız derinlik değerleri bu sütuna yazılır.

6) Üçüncü sütuna, her derinliğe ait hız değerleri yazılır.

7) Bütün bunlar yapıldıktan sonra excel dosyası kaydedilir.

8) Surfer programı açılır.

9) Karelajla’ya (Grid) gelinir ve data tıklanır. Buradan kaydettiğimiz excel

dosyası açılır.

10) Data Sütunları (Data Columns) kısmına yazdığımız değerlerin sütunlarının

harfleri girilir. Karelajlama Metodu) Gridding Method’dan “Olduğu gibi al”

(Triangulation with Linear Interpolation) seçilir. Y Ekseni’nde (Y Direction)

hangi derinlik isteniliyorsa, o değer girilir. Bütün bu aşamalar yapıldıktan

sonra Tamam’a basılır. Bu işlem sonucu grid dosyası oluşur.

11) Haritalar (Maps) kısmından Yeni Kontur Haritası (New Contour Map)

tıklanır. Bir önceki adımda oluşturulan grid dosyası açılır.

12) Grid dosyası açıldıktan sonra kontur haritası açılır. Üzerine iki kere

tıklanarak özellikler kısmı açılır. Genel (General) kısmından Konturları

Tamamla’ya (Fill Contours) ve Renk Skalası’na (Colour Scale) tik atılır.

Düzey (Level) kısmından Tamamla’ya (Fill) girilir ve oradan kontur

haritasını renklendirmek için “Gökkuşağı” (Rainbow) seçilir ve Tamam’a

basılır.

13) Kontur haritasının yatay olan kısmı atışların yapıldığı yerdir. Düşey olan

kısmında kot derinlikleri vardır. Renk skalasındaki değerlerde ise S hızı

değerleri vardır.

14) Bu işlemler hem MASW, hem de REMI için yapılır.

Page 34: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

34

4. TARTIŞMA ve SONUÇ

Gürpınar mevkiinde yapılan arazi çalışmasında amaç, aynı bölge üzerinde REMI ve

MASW yöntemlerini kullanarak ölçümlerin alınması ve yöntemlere özel

programlarla verilerin incelenip yorumlanması ve karşılaştırılmasıdır. Elde edilen

MASW ve REMI verileri, ilgili programlar vasıtasıyla çözülmüş ve yorumlanmıştır.

Her iki yöntemde de kullanılan ekipmanın aynı olmasına karşılık, kayıt süreleri ve

örnekleme aralıkları farklıdır. Her iki yöntemin çözümlenmesi ve yorumlanması için

kullanılan programlar farklıdır.

MASW verileri, kullanıcı (Timuçin ÇAKIR) ve şirket (Rumeli Zemin ve İnşaat Ltd.

Şti) tarafından çözülmüş ve kontur haritaları çizilmiştir (Şekil 4.1 ve Şekil 4.2).

REMI verileri, kullanıcı (Timuçin ÇAKIR) ve REMI program üreticisi Satish

PULLAMMANAPPALLIL tarafından çözülmüş ve kontur haritaları çizilmiştir

(Şekil 4.3 ve 4.4).

Şirketin MASW çözümü ile kullanıcının MASW çözümündeki hız değerleri birbirine

yakın çıkmıştır. Satish’in REMI çözümü ile MASW çözümlerindeki hız değerleri

birbirine yakın çıkmıştır. Fakat kullanıcının REMI çözümlerindeki hız değerleri çok

yüksek çıkmıştır. Bunun sebebi, kullanıcının REMI programı hakkındaki bilgisinin

ve tecrübesinin yetersiz olmasıdır.

MASW yöntemi yapısal geometriyi belirlemede yetersizdir. Geometrik olarak yapı

gözükmemektedir. Sadece hız dağılımı görülmektedir.

REMI yöntemi yatay uzanımı çok iyi vermektedir. MASW’ da bu yoktur. Ayrıca

REMI çökme zonunu da göstermektedir. Bu da düşey hareketin olduğu yerin

belirlendiğini gösterir.

Şirketin MASW çözümü (Şekil 4.1) ile kullanıcının MASW çözümünü (Şekil 4.2)

karşılaştıracak olursak;

Yüzeyden 2.5 metre derinlikte hız değerleri 100 – 200 m/sn olarak

seyretmektedir.

2.5 metre ile 12.5 metreler arası şirketin MASW kontur haritasındaki hızlar

300 m/sn olmuştur. Kullanıcının kontur haritasında ise bu artış yer yer

gözlenmiştir.

Şirketin MASW kontur haritasında 1., 2. ve 3. jeofonların bulunduğu 12.5

metreden sonraki derinliklerde 400 m/sn ve 600 m/sn aralığında hız değerleri

görülmektedir. 9., 10. ve 11. jeofonların bulunduğu 15 metreden sonraki

derinliklerde de aynı durum gözlenmektedir.

Kullanıcının MASW kontur haritasında ise genel olarak 15 metreden sonra

hızlar 400 m/sn ile 550 m/sn aralığında seyretmektedir.

Page 35: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

35

İki haritada da 6. ve 7. jeofonlar arasında 300 – 350 m/sn’ lik düşük hıza

rastlanmıştır.

Satish’ in REMI çözümü (Şekil 4.3) ile kullanıcın MASW çözümünü (Şekil 4.2)

karşılaştıracak olursak;

Her iki haritada yüzeyden 2.5 metre derinliğinde hızlar 50 – 100 m/sn

aralığındadır.

Satish’ in REMI kontur haritasında yüzeyden 7.5 metre ile 10 metre

derinliğinde hız değerleri maksimum 250 m/sn’ ye kadar çıkmıştır.

MASW’ da ise aynı derinlik aralıklarında hızlar REMI’ ye göre 50 ile 150

m/sn’ lik bir artış göstermiştir.

REMI’ de 163 ile 165 metre kotları arasında hız değerleri 300 – 500 m/sn

arasında değişmektedir. MASW’ da ise bu hız aralığındaki değişim yine

aynı kot derinliğinden başlayıp haritada görülen maksimum derinliğe

kadar seyretmektedir.

REMI’ de 165 metre kotundan sonra hız değeri 700 – 750 m/sn olarak

gözükmektedir. Aynı bölgede MASW’ ın hız değerleri 150 ile 400 m/sn’

lik bir düşüş göstermektedir.

REMI’ de 5. ve 7. jeofonlar arası 163 – 167 metre kotunda bir çökme

gözükmektedir.

Page 36: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

36

Şekil 4.1: Şirket tarafından oluşturulan MASW Kontur Haritası

Şekil 4.2: Kullanıcı tarafından oluşturulan MASW kontur haritası

S Hızı (m/s)

S Hızı (m/s)

Profil Uzunluğu (m)

Profil Uzunluğu (m)

Kot

(m)

Kot

(m)

Page 37: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

37

Şekil 4.3: Satish tarafından oluşturulan REMI kontur haritası

Şekil 4.4: Kullanıcı tarafından oluşturulan REMI kontur haritası

S Hızı (m/s)

Profil Uzunluğu (m)

Kot

(m)

Page 38: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

38

5. KAYNAKLAR

John N. Louie, 2001, Faster, better: shear-wave velocity to 100 meters depth

from refraction microtremor arrays: Bull. Seismol. Soc. Amer., 91, no. 2

(April), 347-364.

Sutherland, A. J., and Logan, T. C., 1998, SASW measurement for the

calculation of site amplification - Earthquake Commission Research Project

97/276: unpub. Central Laboratories Report 98-522422, Lower Hutt, New

Zealand, 22 pp.

Brown, L. T., 1998, Comparison of Vs profiles from SASW and borehole

measurements at strong motion sites in southern California: M.Sc. Eng.

Thesis, University of Texas at Austin, 349 pp.

Park, C. B., Miller, R. D., and Xia, J., 1999, Multi-channel analysis of surface

waves: Geophysics, v. 64, p. 800-808.

Dikmen, Ü., Başokur, A.T., Akkaya, İ. ,Arısoy, M.Ö., 2009. Yüzey

dalgalarının çok-kanallı analizi yönteminde uygun atış mesafesinin seçimi

Yanık, K . , 2006. Yüzey Dalgası Dispersiyon Verilerinden Sönümlü En

Küçük Kareler Ters – Çözüm Yöntemi İle S – Dalga Hızlarının

Hesaplanması

Başokur, A.T. , 2005. Yapı – Yeri İncelemelerinde Makaslama Dalgası Hız

Kesitinin ReMi Yöntemi İle Saptanması

Kanbur, Z., Görmüş, M., Kanbur, S., 2008, Isparta yerleşim alanı kuzey

kesiminin sığ S-Dalgası kesitinin çıkarılmasında Kırınım Mikrotitreşim

Tekniğinin (ReMi) kullanılması

Page 39: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

39

6. EKLER

6.1. MASW ÇÖZÜMLERİ

1. Atış

Şekil 6.1.1: Arazi verisi

Şekil 6.1.2: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 40: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

40

Şekil 6.1.3: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.4: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 41: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

41

2. Atış

Şekil 6.1.5: Arazi verisi

Şekil 6.1.6: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 42: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

42

Şekil 6.1.7: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.8: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 43: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

43

3. Atış

Şekil 6.1.9: Arazi verisi

Şekil 6.1.10: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 44: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

44

Şekil 6.1.11: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.12: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 45: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

45

4. Atış

Şekil 6.1.13: Arazi verisi

Şekil 6.1.14: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 46: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

46

Şekil 6.1.15: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.16: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 47: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

47

5. Atış

Şekil 6.1.17: Arazi verisi

Şekil 6.1.18: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 48: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

48

Şekil 6.1.19: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.20: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 49: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

49

6. Atış

Şekil 6.1.21: Arazi verisi

Şekil 6.1.22: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 50: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

50

Şekil 6.1.23: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.24: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 51: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

51

7. Atış

Şekil 6.1.25: Arazi verisi

Şekil 6.1.26: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 52: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

52

Şekil 6.1.27: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.28: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 53: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

53

8. Atış

Şekil 6.1.29: Arazi verisi

Şekil 6.1.30: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 54: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

54

Şekil 6.1.31: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.32: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 55: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

55

9. Atış

Şekil 6.1.33: Arazi verisi

Şekil 6.1.34: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 56: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

56

Şekil 6.1.35: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.36: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 57: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

57

10. Atış

Şekil 6.1.37: Arazi verisi

Şekil 6.1.38: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 58: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

58

Şekil 6.1.39: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.40: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 59: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

59

11. Atış

Şekil 6.1.41: Arazi verisi

Şekil 6.1.42: Faz hızı- frekans dönüşümü

Page 60: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

60

Şekil 6.1.43: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.1.44: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 61: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

61

6.1.1. Hesaplanmış Tabaka Modellerinin Yorumu

Tabaka 1. Atış 2. Atış 3. Atış 4. Atış

Sayısı

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

1.Tabaka 2 320 1.8 270 1.8 140 1.6 180

2.Tabaka 9 560 8.2 250 4 330 9.7 330

3.Tabaka 13.8 490 13.8 440 11 350 14.5 400

4.Tabaka 18 530 20.2 480 18 550 18 450

24 590

Tabaka 5. Atış 6. Atış 7. Atış 8. Atış

Sayısı

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

1.Tabaka 1 120 5.5 500 1 160 1 150

2.Tabaka 5 240 12 300 10.5 420 10.6 400

3.Tabaka 15.8 460 18 500 14.7 330

Tabaka 9. Atış 10. Atış 11. Atış

Sayısı

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

1.Tabaka 2.2 210 1 150 1 190

2.Tabaka 9.6 400 7.8 450 9.8 330

3.Tabaka 21 520 20 530 18 570

Tablo 6.1.1.1: 11 atış için tabakalara göre derinlik ve S hızları

Page 62: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

62

6.1.2. Text Dosyalarındaki Veriler

1.Atış

2.Atış

3.Atış

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

0 322.091272 0 274.13591 0 133.63589

0.905172 69.186837 0.818966 184.53595 0.732759 72.837704

1.875 181.356784 1.696429 186.80226 1.517857 338.81358

2.909483 391.885141 2.632389 225.43676 2.355296 292.26141

4.008621 565.531896 3.626847 241.29294 3.245074 162.47269

5.172414 537.421168 4.679803 247.69753 4.187192 217.5737

6.400863 292.007884 5.791257 216.31047 5.181651 310.11417

7.693966 151.51825 6.961207 191.54555 6.228449 351.55915

9.051725 207.328679 8.189656 210.03385 7.327587 327.45985

10.474139 316.327849 9.476602 281.09057 8.479064 273.83925

11.961208 424.095798 10.822046 343.74028 9.682883 228.78126

13.512932 494.598625 12.225986 414.41412 10.93904 250.22236

15.129311 528.710296 13.688425 448.09703 12.247538 298.35259

16.810346 538.50706 15.209361 465.40172 13.608376 387.59981

18.556036 524.187213 16.788794 483.40953 15.021553 447.43574

20.366382 495.737066 18.426726 485.24682 16.487071 495.36143

22.241382 453.429378 20.123154 480.0068 18.004928 551.98638

24.181036 413.672057 21.87808 471.3477 19.575125 576.73264

26.185347 376.64438 23.691503 464.39851 21.197662 588.258

28.254312 347.093226 25.563424 456.78244 22.872539 593.32504

30.387932 325.328871 27.493844 450.87172 24.599755 591.60738

32.586209 309.867318 29.48276 444.66479 26.379311 579.71615

34.849141 301.927528 31.530172 438.12895 28.211208 567.20871

37.176728 298.306107 33.636082 431.00397 30.095445 554.42293

39.568968 295.698387 35.800491 423.79685 32.03202 537.34924

42.025864 296.052019 38.023397 416.6514 34.020938 520.07593

44.547416 296.649152 40.304802 407.57518 36.062196 505.24318

47.133625 297.499797 42.644706 400.96229 38.15579 486.27131

49.784485 276.756826 45.043103 434.48022 40.301725 518.68178

57.931036 565.531909 52.413795 494.88673 46.896555 593.32502

Page 63: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

63

4.Atış

5.Atış

6. Atış

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

0 181.775454 0 122.4767 0 117.59824

0.646552 76.092467 0.517241 59.034101 0.474138 204.87827

1.339286 136.873215 1.071429 144.96073 0.982143 364.67548

2.078202 171.383609 1.662562 166.86089 1.524015 478.22871

2.863301 246.640021 2.29064 224.33227 2.099754 456.90796

3.694582 306.268255 2.955665 246.25861 2.70936 261.83266

4.572045 333.498369 3.657636 210.5288 3.352833 97.379348

5.49569 318.668581 4.396552 160.02031 4.030173 85.140965

6.465517 281.053531 5.172414 161.51076 4.74138 76.274383

7.481528 236.140257 5.985222 236.48798 5.486453 116.07725

8.54372 229.122644 6.834975 302.93508 6.265394 144.64708

9.652094 259.564474 7.721675 369.27065 7.078202 194.68163

10.806651 298.845872 8.64532 413.08099 7.924877 241.34685

12.00739 357.246032 9.605912 444.50232 8.805419 283.80657

13.254311 397.288872 10.603448 457.68846 9.719828 305.99295

14.547414 427.616594 11.637931 467.41285 10.668105 308.06099

15.8867 444.814093 12.70936 466.87832 11.650247 313.44805

17.272167 452.835565 13.817734 458.51425 12.666257 303.03935

18.703816 451.22555 14.963054 442.91567 13.716134 294.28243

20.181648 444.800737 16.145321 423.1673 14.799878 283.61048

21.705663 431.532927 17.364532 399.1009 15.917489 280.81901

23.27586 416.418851 18.62069 370.75263 17.068967 274.63524

24.892239 400.424549 19.913794 343.65111 18.254312 268.37106

26.554801 382.471371 21.243844 319.8273 19.473523 262.67113

28.263545 368.588249 22.610839 294.96428 20.726603 256.12005

30.018471 355.781656 24.01478 277.79088 22.013549 249.47786

31.819578 342.828122 25.455667 265.97636 23.334362 244.43484

33.666868 335.327554 26.933499 264.35307 24.689041 239.42744

35.56034 334.175815 28.448276 148.17009 26.077587 249.21871

41.379306 452.83556 33.103447 467.41286 30.344829 478.22872

Page 64: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

64

7.Atış

8.Atış

9. Atış

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

0 164.668643 0 161.1949 0 210.63396

0.517241 59.213184 0.517241 80.461991 0.517241 144.26201

1.071429 122.537405 1.071429 89.29931 1.071429 124.72409

1.662562 173.78309 1.662562 108.31037 1.662562 120.93176

2.29064 175.274846 2.29064 161.67464 2.29064 126.62

2.955665 163.589848 2.955665 256.85515 2.955665 203.46584

3.657636 261.237187 3.657636 331.30453 3.657636 310.99252

4.396552 367.428618 4.396552 382.32709 4.396552 382.27404

5.172414 429.656016 5.172414 397.88343 5.172414 404.64163

5.985222 423.194578 5.985222 373.09968 5.985222 373.81506

6.834975 359.512533 6.834975 325.39003 6.834975 302.90442

7.721675 276.823505 7.721675 284.07063 7.721675 232.07223

8.64532 200.680645 8.64532 256.68992 8.64532 181.64508

9.605912 192.570919 9.605912 251.10729 9.605912 200.78537

10.603448 220.540821 10.603448 267.18539 10.603448 243.54953

11.637931 294.688295 11.637931 289.1775 11.637931 304.25494

12.70936 363.342688 12.70936 315.52002 12.70936 382.81876

13.817734 415.680068 13.817734 335.40507 13.817734 426.99939

14.963054 456.993797 14.963054 346.78532 14.963054 464.12085

16.145321 481.004844 16.145321 355.05309 16.145321 503.06577

17.364532 491.659226 17.364532 352.96159 17.364532 520.49464

18.62069 488.021766 18.62069 348.30932 18.62069 524.84186

19.913794 480.351381 19.913794 333.31592 19.913794 522.98184

21.243844 462.854634 21.243844 318.61389 21.243844 516.09811

22.610839 437.922532 22.610839 302.05319 22.610839 502.50277

24.01478 410.251756 24.01478 288.35179 24.01478 489.60877

25.455667 381.681342 25.455667 274.62238 25.455667 471.61082

26.933499 356.040064 26.933499 262.51101 26.933499 453.62578

28.448276 313.170882 28.448276 210.51192 28.448276 503.19971

33.103447 491.659224 33.103447 397.88345 33.103447 524.84185

Page 65: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

65

10. Atış

11. Atış

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

Derinlik

(m)

VS

(m/s)

0 150.809078 0 191.05246

0.517241 93.756946 0.517241 67.115618

1.071429 109.609472 1.071429 113.69414

1.662562 113.833575 1.662562 136.13074

2.29064 161.462634 2.29064 143.70014

2.955665 324.066344 2.955665 203.06824

3.657636 433.628365 3.657636 288.18076

4.396552 453.283052 4.396552 337.24164

5.172414 373.542196 5.172414 341.74044

5.985222 237.695903 5.985222 308.81134

6.834975 150.082927 6.834975 256.19284

7.721675 166.922283 7.721675 220.18973

8.64532 227.417347 8.64532 216.66347

9.605912 315.796157 9.605912 282.41753

10.603448 404.163374 10.603448 351.70321

11.637931 464.832806 11.637931 421.92011

12.70936 515.129813 12.70936 490.45306

13.817734 538.666465 13.817734 532.31735

14.963054 549.331766 14.963054 561.83626

16.145321 546.281888 16.145321 572.72482

17.364532 536.499428 17.364532 572.70258

18.62069 515.887999 18.62069 564.45899

19.913794 489.744198 19.913794 545.26319

21.243844 460.798932 21.243844 520.19823

22.610839 435.536177 22.610839 493.468

24.01478 411.019975 24.01478 460.93354

25.455667 387.079487 25.455667 434.67255

26.933499 367.023015 26.933499 409.74612

28.448276 311.156044 28.448276 400.63546

33.103447 549.331784 33.103447 572.72482

Tablo 6.1.2.1: Text dosyalarındaki derinliklere göre S hızları

Page 66: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

66

6.2. REMI ÇÖZÜMLERİ

1. Atış

Şekil 6.2.1: Arazi verisi

Şekil 6.2.2: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 67: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

67

Şekil 6.2.3: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.4: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 68: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

68

2. Atış

Şekil 6.2.5: Arazi verisi

Şekil 6.2.6: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 69: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

69

Şekil 6.2.7: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.8: Hesaplanmış tabaka modeli

Page 70: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

70

3. Atış

Şekil 6.2.9: Arazi verisi

Şekil 6.2.10: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 71: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

71

Şekil 6.2.11: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.12: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 72: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

72

4. Atış

Şekil 6.2.13: Arazi verisi

Şekil 6.2.14: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 73: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

73

Şekil 6.2.15: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.16: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 74: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

74

5. Atış

Şekil 6.2.17: Arazi verisi

Şekil 6.2.18: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 75: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

75

Şekil 6.2.19: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.20: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 76: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

76

6. Atış

Şekil 6.2.21: Arazi verisi

Şekil 6.2.22: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 77: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

77

Şekil 6.2.23: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.24: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 78: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

78

7. Atış

Şekil 6.2.25: Arazi verisi

Şekil 6.2.26: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 79: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

79

Şekil 6.2.27: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.28: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 80: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

80

8. Atış

Şekil 6.2.29: Arazi verisi

Şekil 6.2.30: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 81: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

81

Şekil 6.2.31: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.32: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 82: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

82

9. Atış

Şekil 6.2.33: Arazi verisi

Şekil 6.2.34: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 83: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

83

Şekil 6.2.35: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.36: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 84: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

84

10. Atış

Şekil 6.2.37: Arazi verisi

Şekil 6.2.38: Pikleri koyulmuş frekans- yavaşlık dönüşümü (Satish)

Page 85: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

85

Şekil 6.2.39: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi

Şekil 6.2.40: Hesaplanmış tabaka modeli (Satish)

Page 86: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

86

6.2.1. Text Dosyalarındaki Veriler

1. Atış

2. Atış

3. Atış

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

0 103.131991 0 103.131991 0 103.131991

1.3 103.131991 1.3 103.131991 1.3 103.131991

1.3 101.006711 1.3 103.131991 1.3 109.50783

3.95 101.006711 4.05 103.131991 4.1 109.50783

3.95 194.519016 4.05 152.013423 4.1 137.136465

4.8 194.519016 5.55 152.013423 5.55 137.136465

4.8 183.892617 5.55 162.639821 5.55 162.639821

7.2 183.892617 7.1 162.639821 7.1 162.639821

7.2 747.091723 7.1 753.467562 7.1 753.467562

20 747.091723 20 753.467562 20 753.467562

4. Atış

5. Atış

6. Atış

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

0 69.1275168 0 69.1275168 0 60.6263982

1.15 69.1275168 0.7 69.1275168 0.85 60.6263982

1.15 109.50783 0.7 109.50783 0.85 107.38255

1.75 109.50783 1.7 109.50783 1.65 107.38255

1.75 154.138702 1.7 154.138702 1.65 154.138702

3.2 154.138702 4.6 154.138702 3.65 154.138702

3.2 224.272931 4.6 224.272931 3.65 224.272931

10.25 224.272931 11.8 224.272931 9.4 224.272931

10.25 753.467562 11.8 753.467562 9.4 751.342282

20 753.467562 20 753.467562 20 751.342282

Page 87: Çok Kanallı Yüzey Dalgaları Analizi (MASW) Yöntemi ile Kırılma Mikrotremör (REMI) Yönteminin Karşılaştırılması

87

7. Atış

8. Atış

9. Atış

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

0 101.006711 0 54.2505593 0 54.2505593

0.85 101.006711 0.7 54.2505593 0.7 54.2505593

0.85 107.38255 0.7 107.38255 0.7 107.38255

1.65 107.38255 1.75 107.38255 1.75 107.38255

1.65 154.138702 1.75 154.138702 1.75 154.138702

5 154.138702 6.2 154.138702 3.25 154.138702

5 224.272931 6.2 224.272931 3.25 224.272931

10 224.272931 10 224.272931 9.15 224.272931

10 751.342282 10 751.342282 9.15 751.342282

20 751.342282 20 751.342282 20 751.342282

10. Atış

Derinlik

(m)

S Hızı

(m/s)

0 54.2505593

0.9 54.2505593

0.9 109.50783

2.05 109.50783

2.05 154.138702

3.7 154.138702

3.7 224.272931

8.8 224.272931

8.8 751.342282

20 751.342282

Tablo 6.2.1.1: Text dosyalarındaki derinliklere göre S hızları (Satish)