columna memorialis, statuta et inscripta, viro bono, id ... › 20800 › 20839 › 20839.pdf ·...

C O L U M N A M E M O R I A L I S ,

S T A T U T A E T I N S C R I P T A ,

V I R O B O N O ,i d e ft,

IL L U S T R IS S I M O E T M A G N I F I C O V I R O ,

D O M I N C

I C O LE M E N

L I B ERO B A R O N I. . . -» ♦ . • * t t> r ?

D E M A G Y A R G Y E R O -M O N O S T O R .

C L A U D I O P O L I,

Typis Colleg. Rcform. Aijno MDGGLXXV.

Haáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

INSIGNIA GENTILITIAIllustrissima Familia

K EME NY I AN A E


Hem quidem ego , cum ex veteri Latio repetito vocabulo Virum Bonum appello ; non omnibus modo, virtutibus, perpetua que ac fingulari prorfus vitae integritate inflrudum et ornatum dico, qua de cau-

f a Phocion ,apud Atbenienjes hoc tam infigne cognomen erat adeptus; verum jstiam generis antiquiffimi nobilitate; quae fententia non minus eidem voci Jubjeda in Romanorum [criptis re peritur, ut qui primores civitatis, Optimates?, eosdemque Bonos Viros nominarent. Utramque hanc Boni Viri notionem, re ipfa exprefjam et in uno homine, indivulfo nexu copulatam , f i ullo unquam in alio cive p a tria\ gentisque no(lr£ ; in hoc certe lllu(lriffimo Barone NICOLAO KEMENYIO, haud dubie compertam et exploratam habemus. Quid enim illo vel generofius, vel, quod majus efi, innocentius, ad

nofiram memoriam eunda Tranfilvania natum efi? Ac primum fi generis vetufiatem et imaginum feriem [pedes; princeps in ea ducit agmen, JV1ICOLA idemque alio nomine DESZMtR cognominatus, qui jam in ipfis Hungaric£ gentis et regni primis conditoribus, Orbeque alio re lid o , has Europx regiones fertiliffim as ot cupantibus numeratur. Hoc patre ufi quinque filii vel fuis nominibus caniciem prifeam [a- pientes, MIKOLA, GYliRO, KABOS , RADO, et KEMENY , in

A 2 ta-Haáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

tabulalarto nobilifjim<e gentis KEMENYIAE memorantur, qui quidem omnes, f i ab uno RADOne difcejjeris, cujus ■progenies in CHR1ST0PH0R0 ex ejus pojleris oriundo extinfia e ( l ; genusJu- utn per longtffimas temporum cetates florenti/fime propagaverunt. Namque ut rem firnm is/altem faflig iis attingamus , e MIKOLA patris cognomine deducia projapia , hoc ipfo quod vivimus /eculo , quod ad jexum pertineat virilem-, in lll- L .B . LADISLAO MIKOLA Szanios falvenfi publici Tribunalis in Tranfilvania < Regii judice primario exp irav it; e cujus tamen Jorore germana AGNE- T A MIKOLA, Comiti STEPHANO TSAKIO, incliti conventus Colojenfts preefidi nuptum data, Comites SIGISMUNDUS et E* MERICLJS T S A K II , eorumque pojleri eum [plendidiffima HAL- LERORUM BORNEMlSZARUMque fam ilia fangvinis necejfi- tudine conjun&i e xt it erunt- Deinde fecundus magni MIKOL/E filius G YfR(3 di cius, cum longam pariter et iflujtrem ex fe GYE- ROF IORUM fubolem fecutuns eetatibus dedi/fet; de(tit tandem non multo ante MIKOLArum interitum in filiis GEORGII GYERO- FII, Confliiarii Regiae Majeftatis, et Comitatus Colofenfis Proe- fedi; ita tamen-, ut hinc quoque tmternum hauferint fagvinnn non modo Comes LAD1SLAUS GYULAFIUS RATOTENS1S fe d etiam C. ANTONIUS KORNISIUS Gontz Rufekenfis, regii Senatores in Tranfilvania ampli (fim i, multisque nominibus aliis ac titulis excellentes. Tertio MIKOL7E magni filio KABOS nuncupato , fitos debuit natales mbiliffima Kabofiorum propago, in quibus noftra memoria vigebant cum a lii , tum FRANCISCUS et LAD. KABOS II Gy. Monafterienfes. Sed jam pridem nos vocat ultimus N[\YOLI¥. primi filius KEMEN vocitatus; ex quo veluti (lirpe ultima tot fummi homines, belli domi que Clar- ac nominis a t em it at em confe- cuti utramque nominis Hungari civitatem illuffrarunt, quos quidem (i per capita fingula percen fere velimus , infinitum fit. Quare modus p er loci angufliam adbibendus efl, et Jatis utique habendum , f i fa- fio delettu ex tam copioja rerum ubertate, eminentiffimas nonnullorum virtutes, brevi commemoratione profequamur. Hic autem ani

mos


m s in fe fe nojtros fu a flatim luce p ra reliquis merito converterit SIMON ille KEMENIUS, quihacH pfa in Tranfilvanta vitam ca

putque futim* pro fortiffimo maximo que fu i avi mortalium JO ANNE HUNYADIO atque adeo pro patria in prafentiffimo difcrimine periclitantis fa lu te* Decionnn injlar devovere non dubitavit. Cum enim anno pofl natum Servatorem M CCCCXLII potentiffmus Tureorum duftor Mezethus infinitis copiis per Valachiam in has regiones in fu fs* omnia ferro flamma que populatus* et ingenti p ra da captivorumque farcina onufius reditum pararet; non tulit quidem Hii- nyadius inultam abire tantam injuriam; verum enim res longe fe- eus, ac /p erarat, cecidit. Leviter enim a milite inflruBus fpem omnem in celeritate ponendam arbitrabatur* pugnaque ad vicum Sz. fmre diflum temere conferta; ab innumerabili Tureorum multitudine cjrcumventi* vix fialuti fu a fuga confulere potuerunt. Neque tamen eo fecius animum Hunyadius abjecit* fed collefta manu tumultuaria, hoflem victoria exultantem per/equitur. Ibi tum SIMON KEME- NYiUS cum videret \non Patria modo fed et Christianorum omnium fi!u t em in unius HUNYADII falute contineri ex eaquC pendere; commutatis armis * equo* habitu, fimulat fe pro milite imperatorem* pro KEMFNY10 HUNYADIUM* quare praelio commi/Jo; hoftes impetum omnem in perfonarum ducem convertendum ra ti* quod eo Jublato m manibus vi floriam d i Chri/ii cultoribus univerfis habituros fe fe nulli dubitarent; cafus quidem KEMENYJUS fortiffime pugnans e(l non minus atque Codrus alter* fic tamen ut barbari a nojhis* una Cum Duce Mezero ejusque f i l io * occidione occiderentur. Sic itaque SIMON KEMENYIUS* fiua morte HUNYADIO vitam » hic vivus patria falutem confervavit * a nulla temporum longinqui tat e ex annalibus obliterandam ! Alter idemqUe cognominis SIMON KEM ENYIUS pradicti SIMONIS virtutum ex ajfie JolidoqUe heres gentrm hanc nobilitavit Jub clariffimo rege M ATTHIA , a quo ob admirandam compluribus in bellis fortitudinem abunde probatam* publice SIMON MILES FORTISSIMUS* gentili Jermonc: Kemeny Vitea Simon appellatus cum effiet; ejus vocabulo velut alterum

A \ cogno-


cognomentum adfcitum additumq. fu it nomen Militis, ut quemadmo- dum ipfe S1M0N KEMENY-VITEZ, fic ejus pofleri STEPHA- NUS,GEORGIUS et PETRUS duplici cognomine KEM ENW ITE- Ziorum denominarentur, donec tandem in duobus P E T R I KE~ MIiNY-VITEZII filiis, ut gens univerfain duos veluti ramos didu- Eia fu it , ita conflatum illud ex duobus cognomentum bifariam divideretur, unaque pars Viteziorum, altera Kemenyioruin appella- tionem veluti propriam et peculiarem fibi vindicaret. Ac VITE- ZIORUM quidem gens illuflrisfimum, magno decori et ornamento Patrie nofiree, diu multumque perduravit: donec in eo novi/fimum fexu s virilis, noftree memori£ homines, III. L. B. GEORGIUM VITEZIUM Magyar Bikalenfem viderent* quippe qui A. MDCCXXX vitam cum morte commutant, relictis tantum tribui CLARA, ELIZABETHA et EVA filiabus- Longe vero profperio- rem fatorum benignitatem expertura Kemenyiorum propago, flo• refeebat in dies latius, fic , ut fummo tandem qui civibus haberi poterat, honore quoque Principis cumulata fu iflet. Paulo igitur pofl Cogmnenti, quam praediximus divifionem, aut non multo fectts, in Kemenyiis eminebat PETRUS KEMENYIUS cui nomen Magno

fu it , feptem filiarum parens, in Jplendidiffimas Hallerorum, Apa- fiorum, Torotzkaiorutn ac Danielorum domos, felici/fim is avibus denuptarum. Qyo tamen BALTASAR KEMENYIUS, ineunte fe- culo fuperiore duobus Tranfilvaniee Principibus GA BRIELI BATO- PIO et ejus fuccejfori GAB. BETHLENIO Iktarienfi a confiliis; nuitis nominibus commemoratione dignior videtur; propterea quod, et fummum in Albenfi Comitatu magi/hatum, juxtaque p refe Buram arcis Fagarafienfis magna cum laude ge(ferit, et e duabus conjugibus num rofa prole Juscepta gentem Kemenyiam egregie collocu

pletavit. Prior enim conjux ANNA LAZARIA, germana foror matris Principatu, GAB. et STEPH. BETHLENiorum , peperit ex fe /e PET. KEMENYium, patrem PETRI et BALTHASARIS, a quibus duplex progenies ad feram retat em decurrit. PETRUS enim pater fu it JOANNIS, avus PETRI» proavus JOANNiS; quem-

A admo-


admodum BALTASARE n ati, BALTASAR, ex eoque FRANCIS- CUS, unde GEORGIUS, exftiterunt. Sed redeundum nobis efi ad magnum BALT. KEMRNYIUM, qui amiffa conjuge ANNA LA- ZARJA, in matrimonio fecundo, fane quam fecundiffimo habuit SOPH. TORNYIAM, filiam THOM/E T O R N Y II, magni ea tempcfiate hominis, qui et arcis Gyulenfis prccfieflum egijfet> ac deinde Lugojenfis atque Karanfibefevfis E ani, quem vocant, dignitate fu - iffet condecoratus. Hecc mulier prim aria peperit ei BALTASA- REM atque JOANNEM filios* et fexu s alterius Elifabetam, Sophiam, Catharinam ac Petroneilam ; quarum SOPHIA convenit in manum VAL. NEM ESSIl, PETRONELLA vero STEPH. A- PAFIO desponfata, ante nuptias vita dece (Jit. ^/ELISABETA cum JO . SZALANTZfO nupta, mater ex eo fu it ELISABETTE/Vi#- cipis ACHA. BARTSAlconjugis. CATHARINA denique C. FRAN. BETLEN II Confiliarii Comitisque A lbenfis, aliisque honoribus ac legatione perfunSii vitis lettiqne focia , fecunda maritum fubole beavit, utpote mater Voifgangi, Alexii , Gregorii Betleniorum, quos intafios prsterire vel in tanta brevitate nefas fit. Nam VOLF* GANGUS etiamfi ab ejus dignitate Senatoria, nec non magiflratu Albenfi difcedas, (Sternum (ibi nomen, genti, patria» peperit, b ifo ria noti fim a rerum in Tranfflvania geflarum confcribenda; filioque LADISLAO BETLENIO Confiliario Regio procreando , quo patre «fi poflea fiunt Comites BETLEN II F R aNCISCUS, LADISLA- US, LUDOVICUS atque GREGORIUS. Secundus porro CA- THAR1NVE KEMENYLT filius ALEXIUS BETLENIUS, trium Tranfrivaniae- Nationum et ordinum in fumrpo Senatu Praefes, Comes item citerioris Dioecefios Szolnokjenfis, e filio ALEXIO BETLENIO avus fu it Exc. C. PAULI BETLENII, Incl. Tab. R. judiciariae' hoc tempore Praefidis, et S. C. R. M. Conf- Acl Tnt. Tandem quod ad ultimum CATHARINA filium GREGORIUM pertinet, ille vero in filio FRANCISCO defecit. Sed ex hoc diverticulo iterum in viam , ad magni B ALTAS ARIS KEMENYIl filios, matre SOFIA TORNYENSI prognatos, B AL

TA-


TAS AREM atque $ 0 ANNEM* unde abierat, narratio noflra revertatur, Cujus quidem BALTASARIS KEMENYll C. Colojenfis et Sedis Udvarhellyenfis prafeB i militaris ( :Capitaneum vocabant:) at as inciderat in id tempus, quo Princeps RAK0TZ1US pojlerior, bello infeliciffm is atijpiciis contra Poloniam moto, omnem fere exercitum amifit; cui expeditioni cum interfuifjet BALTASAR KEME- NYIUS, in quadam ibi congre(fione pralii occubuit, germano fratre 'JOa NNE libi fuperfiite reliffo. Oui et fi in captivitatem barbarorum incidijfet, ejus tamen cuflo dia lugubrem ve (litum, cum purpura non ita multo pojl commutavit, Princeps Tranfilvania creatus, Ao. circiter MDCLXL Hic ejus Principatus quamvis perbrevi tem

pore ge/fus, et eventu trifliffimo fu iffet c hujus, cum tamen nulla fua culpa fe d Jfhorum potius perfidia facium f i t , ut de fertus ab his , omnia boni ducis et militis munia pariter obeundo, ceciderit; acceptam a majoribus militarem atque civilem gentis KEMENYIM gloriam■, nova eaque fnlgentiffima luce perfudit ac implevit. Sed cum res ab eo gefla hiftoriarum confignata monumentis in omnium manibus legendo terantur, hoc loco verbum non cfl amplius addendum. Tali ergo tantoque patre, et SUSANNa KALLAIA matre, FRANC. et S1M0N editi fuerunt, quorum quidem ille fine ttlh J obole in fa ta concejfit, hic autem SIMON KEMENYIUS fjngvtnem Principe derivatum ad KEMENYIOS bodieque florentes fato benigniore trans- mifit. Duci a namque conjuge CATHARINA PERENIA, ex hac non modo MARIAM KEMENYTAM ftiflulit, qu£ maritum indepta STEPH. HALLERUM Ordinum ac Nationum Tranfilvania Prafi- dcm. Comitemque Tordenfis Provincia, unde fnlgentiffima gens HALLERIA longe late que diffeminata efi; fed etiam tres fnmma virtrre filios, JOANNEM, LADISLAUM, SIMONEM KEMfi- N Yl )S Gyero-Monofterienfes. Atque ut hic jam ab ultimo ducamus exordium, SIMON KEMliNYIUS, cum ANNAM VAJIAM fibi connubio fociafjet, hac illum Catharinae, Elifabethae » Chrifti- n ae , filiarum trium , et unius Adami f i ’ii patrem fec it ; e (fu-bus CATHAKINAM vir eminentiffimus L . B. SiGlSMUND.

BAN-


BANFIUS- Lofontzenfis, S. C. R.£ M. in Senatu Transstlvania a confiliis fandioribus, uxorem delegit, ELTSABETHAM III. JO H . BARTZIUS in matrimonii fadus ajfum/it; CHRISTINAM IU L.B . BALT. BANFIUS tori pariter confortem fibi copulavit •, ADAMUS denique KEMENYIUS e matrona ledijfim a DRU SIANA RHEDEIA prognatos vidit filios i STEPH. atque SI- MON. KEMENYIUS, quorum hic III- L. B. SIMON KEMfi- NYIUS cum in Tribunali publico Transsilvania adrem p. accejfis* /e t, inde Comes Albenfis renunciatus, hoc magifiratn Regio fibi de mandqto, laudanda hodie fungitur indu fr ia . Alter filius SIMONIS Principe nati, LADISLAUS KEMENYIUS, arcanorum in fummo Senatu Transsilvanico Cee faris Angufii particeps, e CATHARI- NA Comite PEKRIA conjuge, progenuerat Exc. C. LADISLAUM KEMFNYIUM , primo quidem Confiliariutn, mox Regium eunda Transsil. Gubernatorem. Hunc tantum virum parentem , et SUS ANNAM TELEKIAM, matrem habuerunt LADISLAUS, LAURENTIU S, atque 111. C. VOLFG; KEMENYIUS, in eodem Senatu excelfisfm o Angufta Reg. M. Cons. qui hanc perfonam impofitam fibi cum laude tuetur. Atque ita nunc tandem [equitur SIMONIS patre Principe generati primus natu filius JOANNES KEMENYIUS, citerioris Dioccefeos Szolnokenfis Prae/es fi ve Cotnes; et apud Regium caufarum forenfittm disceptandarumTribunal, quae Tabula vocatur, judicis munere perfuntfus. Qui ex matrimonio cum S. R./. Comite ANNA TELEKIA inito, primo partu editum viderat JOANNEM, florida in state mortuum; Deinde SAMUELEM KEM EN YIUM, qui vir inter viros fadu s et magnis virtutibus - con/picuus, nobilem Provinciam Dobocenfem Regio nomine fideliter adminijbavit; Denique SIGISMUNDUM KEMliNYIUM, Regio Tribunali Juridico Ajfejforem integerrimum , quinque liberorum, in quibus et noftri beati (fime defundi, fe lic i (fimum parentem. AG« NETA namque BETLENIA cum eo conjufida mater finit trium filiorum , GREGORII, NICOLAI noftri, atque SIGISMUND1J duarum item filiarum , CHRISTIN/E, qua C. JOSEPHO BET-

B LE-


LENIO Conftliarto et Maramarofienft Comitatui P rtfeffo ; nec non SUSANN/E, qu£ L.B. FR. BANFIO R.T. Afftffori, ac deinde Comiti Krafnenfi nuptafuijjet. Sedcum hcec pervulgata fin t et omnibus co- giutiffima, videlicet horum, qii£ in Praejenti vivuntur, temporum; nihil e(l ut in his perfequendis, aut in materno genere Divi noftri NICOLAI altius repetendo nunc amplius commorari velimus. Quotus enim quisque e ft , cui nobilitas et [plendor BETLENI/E gentis, oculos non perftrinxijjet? Neque minus ex eis qua adhuc allata funt, evidens eft, hanc praeflantijjimam BETLENIORUM Familiam , KEMENYI.® genti, multiplici affinitate et cognatione jam inde ab antiquiffimis temporibus varie mplicatam atque de- vinttam fuiffie. Reliquum igitur eft , at quam breviffime Jieri poterit, noftri luctus argumentum, Illujlrissimum, dum vixit, L. B. NICOLAUM KEM6NY1UM, Gyero-Monafterienfem propius contein- plemur. Natus igitur quo diximus patre IU. L . B. SIGISMUNDO KE- M&NYIO Principis jOANNIS pronepote, matreque AGNF.TABET- LENIA Anno pojl editum Mundi Servatorem MDCCXXVII Prid. Non. Septembr. omni continuo cura parentum adhibita ad morum fanctitatem, atque ut primum per aetatem fas fu it, ad artium ingenuarum initia quoque erudiri ac liberaliter educari caepit. Sed cum esset non amplius decem annos nafus, patre maturius, utpote A. MDCCXXXIV decedente , incommoda vitae humanae ab extrema pueritia fenfit ac toleravit. Neque tamen haec eum orbitas adeo feftinata a (ludiorum puerilium curfu revocare potuit, quin eundem in percelebri apud Agro- polim ludo literario tam diu continuandum putaret, donec vi peftileti- tiae bis in locis faeviente, Claudiopoltnt, ut iisdem fiudiis porro quoque obfequeretur, (emet contulisset; ubi tamen haud longo temporis fpatio moratus eft. Nec ita multo pojl, initio videlicet anni MDCCXIIII matrem pariter amiftt; fed etfi utroque fuerit orbatus parente, vicem tamen ei patris penfabat ante matris jam obitum , patruus 111. L. |B, SAMUEL KFMfiNYIUS, Comes Dobocenfis, qui tamen non eum patruo rigore fed paterno potius amore ac indulgentia, per quatuor quos apud fe degebat, annos complectebatur, in que filii loco habebat ; cujus viri virtutibus coram contemplandis plurimum haud dubie profecit. Ad matrimonium ineundum adjecit animum annos natus magis trigin

ta ,


t a , quod ei bene., feliciter, fortunate , planeque ad votum divinitus evenit. Cum enim 111. C. CHRISTI NAM VASSIAM Tzegcienfem, feminam omnibusjexus Jui virtutibus ornatissimam domum duxisset; in ea conjugem re pe fit ex animi plane fen t entia, quacum concordissime, tres et viginti annos vixit, adeo ut omnem humanae vitae felicitatem, ititer tot adversa et acerba, quae pertulit, in hac una Je invenisse, praedicaret, Haec tanti matrona exempli, Jeptem ei carissima conjugalis amoris pignora dedit-, A nnam,C hrisTinamJ oannem, N icolaum, Samu- Elem, J oseeuum ac Danielem, quorum certis praematura morte fublatis% duo Jolum modo juperant, 111. L. B. CHR. K.EMENYIA Ill.C. PAULI BETLENII P.F, altis simum dignitatis militaris gradum tenentis conjuxs et I1LL.B. SAM.KEMENYIUS, Gy. Monoftenenfis, fummo ingenio et eximia prorfus indole adolescensornamentum haud vulgare, praecipuumque decus fptendidissimae gen ti, atque adeo cunctae patriae daturus ; pro qua re cum una mecuni omnes boni Vota nuncupant; utinam nos D.O. M. hujus voti reos atque damnatos f i x i t ! Poftremo quod ad imaginem confvetudinis atque vitae beatissimi NICOLAI no- firi pertinet i tantis ille bonis animi ante alios excellebat, ut jure quodam fuo Viri Boni cognomine dignissimum feje perpetuo praebuisset. TSullae in eo fraudes, nulla fcelera maleficiorum; nihil cuiquam, quod iti fe transferret^ detrahebat; quin proderat quibus poterat omnibus; nocebat nemini, ne quidem injuria lacessitus. Modefiia, gravitate, prudentia, liberalitate, continentia, clementia, patientia, eximieque lenitate ac mansvetudine tanta, ut in ejus familiam ceftatim confluerent omnes, eique libentissime fervirent,• quod e fi fignum excellentis in co bonitatis ac moderationis, fiam itero quid ego hujus pietatem adverfus Deum pluribus persequar, cum conflet universam ejus domum Cbrifiianae religionis et probitatis officinam fuissel Neque tamen tali viro invidi et obtrectatores male feriati deesse potuerunt; et a quibus omnium minime debuit, toto vitae fta e curriculo plurimis acerbitatibus indignissime divexatus, horum injurias aut excelso animo eoncoxitj aut ex torum machinationibus et in fd iis , fua prudentia et ope divina Jefe feliciter emerfit. Ad remp. nunquam accessit, quanquani fi ve fidem erga fuum Principem five alias virtutes ad eam optime fapientissimeque adminifirandam ponderare 'Velimus, nenio unus Patriae civis dignior inveniri potuit ad quemlibet magiftratum, fummo cum egregii publici ftuctu gerendum; 'ul quod nemo dubitat, quicunque viri indolem peni-

B 2 tius i


Cihs habuit exploratam. Sed nimirum homini antiqua virtute et fide iis artibus, quas ambitioforum et prenfantium natio venandis in rep, honoribus adhibet, uti minime placebat. A qua ratione cum et natura ipfa abhorreret; honefium otium, quietem ac tranquillitatem, civili lus f luctibus malebat; cujus v o ti, f i per inimicos liceret, compos etiam factus omnino fuisset. Sed tamen vel fic ex vero affirmare possumus; beneque vixisse, cum et vita humana maiorum expers omnium nulla fit, et, quod Seneca eleganter d ix it , bonum virum Deus in deliciis non habet; experitur indurat, fibi illum praeparat; quae Chrifiiano fenfu pariter accipere licet. Valetudine, praesertim extremis vitae annis , non fatis firma fed debilitata fraetaque utebatur; atque in corporis paulo habitioris imbecillitate, pectoris angufiiis et perpetua respirandi urgebatur difficultate; cui quidem e corpore ita facto et affecto tollendae nulla medentium ars fufficiebat. Et quamvis alioquin cibi ec potionis appetentiam moderatam amifisse haud videretur,majoris tamen aliquid mali fubesse argumento erat fomnus identidem de improvifo , nullam ob caufam, vel vescenti vel etiam flanti obrepens ; qui tandem eum , de more veftitum et in fella fe dent em , hoc A. MDGGLXXV. XIII. Kal. Maj. paulo ante meridiem perpetuus oppressit. Atque ita vir lanctissimus , integerrimus, optimus, animam placide et fine ullo mortis fenfu exhalavit, vitaeque pie et innocenter actae f i nem felicissime fecit. Patroni clementissimi optimeque meriti memoriam 111. Gymnafium R ef Agropolitanum, hoc qualicunque carmine eoncelebrare L . M. 0^ voluit.

V IRHaáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

Ir bonus, & qualem confultus Apollo repertu Haud facilem docuit,multifque e millibus unu

Vix tandem inveni, coecis licet ille fub antris > Cernere cun&a hominum momento pollet in uno.

Rara avis elt, ovoque minus progignitur omni.Omnia Grajorum quamvis monumenta revolvas, Perpaucos animi videas probitate Solones.Aut illi fimiles, Regis qui dona Philippi Refpuit. A f e o fub carcere quique cicutas Ferales haulit letus. Sine crimine quemque Telia nocens patria pepulit, quod nomine Jufti Ante alios ferri cuperet. Romana vetuftas,Illa quidem fortalfe queat numerare Catones,Et curios plures; Fabia de gente vel illum


Affore dicebat veluti de nube procellas Unde fibi Poenus. Bonitatis honore fed omnes Numinis Idaei longe fuperaverit hofpes.Forte Jo v is , mentes hominum, portenta per urbem Terruerant, gemini foles, fulmenque tremendum, Horrendi, ftrepitus exauditique fragores.Nec mora, Cumance carmen fatale Sibyllae Infpicitur bis quinque viris, refponfaque dantur: Matre cares, Matremque tibi Rom ane, require * Adveniens fed erit cafta, de Tybridos undis Excipienda manu. Patribus fententia fortis Obfcurs nunquam fatis intelle&a patebat.Confulitur Poean; Matrem jubet ille Deorum Rkeo de monte domum, Romamque referri. Mittuntur Proceres Phrygia tellure petitum Adduftumque Deam; pictis quce inve&a carinis* Oftia jam Tufci fuerat fubitura fluenti.Cum gravis ingenti cura rogitare Senatus Ceperat, in tota quifnam foret optimus U rb e,Illius ut manibus genitrix acpepta Deorum,Innocue poflet muros intrare Quirini.Judicio cun&i,, folus Nafica, Senatus,Optimus ante alios populo reperitur in omni jRomulidum, dignufque Deam tra6tare putatur.

<r" Tem-


Tempore fi noftro parilis commota fuifiet Qmeftio, de patrias quifnam modo civibus unus Scipiad# fimilis vitiorum labe careret,*N IC O LE O S K E M E N Y IN U S erat cui palma daretur.Sive genus fpe&es prifcis majoribus ortum ;Innumeri numerantur avi; de Principe fangvis Ducitur ingenti; cedat nafica vetufto Stemmate, concedat Cornelia tota propago.Abftulit illius quod Iberiafasva parentem,Perfidus Aufonias cum frangeret Annibal urbes,Non tamen huic aequandus erit; qui mille priorum Pro patria effudit, nullo dubitante, cruores.Sed quoniam virtute bonos metimur & a&is Non generis fplendore viros; alienaque turpe Facta in poft genitos, effet, transferre nepotes;Ipfa viri virtus, vitseque exempla docere Qui fuerit, debent, juflasque rependere laudes.

Principio, re£tos fuperis de rebushabebat Naturaque D ei, generofo in peftore fenfus.Ingenerant quales facrata volumina C H R IS T I Mentibus humanis eoelefti lumine taftis.Iftorum haud fimilis, fua quos fapientia demens Abftulit in prasceps, no&ique addixit opacas.Namque ubi fe folos fapere atque videre putarent,

Indu-


Induxere animos ftolida Ratione tumentes Aufrorem C H R IST U M fontemque negare Salutis Aeternas, & quicquid divina oracula pandunt.Longe alia in Noftri fteterat fententia corde,Cui nihil in vita potiufque priufque fuiifet Religione, Dei fcriptis & numine libris.Hos verfare mana raro ceflante folebat,Hinc normamque fuas reflam depromere vitas, Quasque forent fugienda bonis, faciendaque contra. Atque fides etiam veris quibus eflet habenda,Pagina facra virum fatis una fuperque docebat.

Hinc in eo juncfim fedem chorus omnis habebat Virtutum propriam, vix ut mihi dicere detur Principe quae memoranda loco, ponenda fupremo Quaeque f i t ; Illa facrum ducat tamen agmen earum, Proxima quas Superis mortalia peHora reddit, Perfimilefque Dei lutea compage revinHos In terris animos coeleftibus inierit aftris.H xc prasdulce gerit virgo Clementia nomen.Ipfa etiam, quamvis pugnantia, pace ligata Hasc elementa tenet mundi; coeiifque reli&is,Tota viri corpus mentemque infederat hujus.Nam quis eo potuit poenarum parcior unquam E lie? quis in fontes erat ignofcentior alter?


- Non odiis certare fed integritate paratus ,Ssepe licet dentes in fe pateretur iniqui Livoris, peracerba ferens indignaque multa,

* Nobilitate tamen eunda hasc concoda remifit Plus quam Spartana. Nec enim Clementia turpem' Vindidam fineret fecum una in fede morari.Quin neque flammato vultu rabieque rubenti Irarum, quamvis injuria magna, notare Hunc poterat; lenem contra placidumque videres* Perpetuo;- motufque animi fub corde prementem. N ec tamen idcirco lentum ignavumque vocares, Semper iter medium fed cum ratione tenentem. Afperitas aberat, fimul indulgentia longe Prava faceflebat; modus exi utroque retentus Temperie media juftas ftringebat habenas.Sic famulis dominus mifto metuendus amore,Et natis verus pater apparere folebat;Vt foret ambiguum , magis an vereantur amentneT Tanta viri bonitas paflim vulgata trahebat Illecebris ad-fe validis genus omne clientum*Non opus hic fervos vinclis retinere catenas, Carceribus claudive fuit; nec oportuit unquam' Quaerere follicito, velut eft quaeflta, labore Filia Perfephones, nullo tamen orbe reperta.

C Spom


Sponte fua, minus acciti, parere volentes Certatim huic domino currunt, lsetique miniftrant. Quid vicos memorem totos, qui rura colentes Servitio opprefi mifero, juga ferre tyranni Cum detredarent immania; mite fubire Imperium noftri votis cupiilfe libenter*?

Altera jam nobis praebet fe Diva videndam Templa tenens eadem, germana adjun&a forori Sanfta Fides; prifeis mortalibus illa frequenter C ulta; fed hoc aevo rariflima; quippe latere Cogitur, eque hominum centenis millibus uni Vix hodie confpefta vel eft auditaque fando.Vera loquar; nemo eft magnae qui non fibi laudi Turpia fallacis ducat mendacia lingvae.Fraudibus atque dolis funt omnia plena, Deorum Sacra colit nemo, nili qui cupit effe videri A populo fanftus; qui praetulit utile honefto. Denique cui fi6fc> verse pietatis amore,Verba dare eft animus, ftolidoque imponere vulgo. Jam vero quibus eft adeo deludere Divos Pro nihilo; quid non illos audere putemus*?Nam quid amicitiae jucundo foedere terris,San&ius, &■ tanta cum religione colendumDii conceflerunt*? quotus eft modo quifque fed inter

Mor-


* Mortales, cui non pedibus calcata jaceret Omnis amicitias conjunctio ? quive tenacem Conftantemque fidem junCto fibi praeftet amico? Scilicet in primis huc fe fimulatio veri,Humani generis certiflima & unica peftis Inferit, & vapido vulpem fub peftore geflat.Qua duce nunc & initur amor, fervatur & idem- Impia, nam blando fraudem praetexere rifu,A c laeta celare gravem fub fronte dolorem,M ox contra gemitum laeto de peCtore triflem Edere; quin' etiam lacrymas non fponte cadentes Invitis docet ex oculis profundere; verbis Semper ad arbitrium fic , ut jubet ire coaCtis.Ergo ubi tuta Fides? quo condita corde latefcit ? Illa hac aede fibi conflantem naCla quietem,Inde viri cunClis hujus regnabat in a&is.Qua fine non unquam quicquam fufcepit agendum,A puero fincera iolens ac vera referre,Falfa loqui nunquam.Si quid promitteret, ejus Et memor & praeflans; ratus hoc nil foedius efle Quam fpondere aliis, nunquam quae reddere cures. Ipfa e fronte legi poterat quid corde foveret,Non aliud lingva promens aliud ve recondens Peciore; certa fuas mentis nota vultus ut eflet,

Qiiip-Haáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

Quippe animus illi contra fua fecula re&us ,Fraude vacans, fuco ve carens, artifque dolof® Nefcius, & falli potius quam fallere ducens.Hac & amicitias, ceu firmo adamante, ligare Sveverat ille fid e ; Conflanti lege colendas.Hsec eadem Magnes fuerat virtute marito,Qua frbi C H R IS T IN A M , Ferri cognomen habentem, A t mores auri duflos meliore metallo,E t quicquid lapidum legitur de litore rubro, Vincentes; captam veluti conne&eret arte.Quin neque Magnites blandis ita viribus adfe Attrahit arcani miro fpiraminis a£lu,Atque fib i, ferrum, rapit, accurrenfque maritat, Foederis ignoti nodis & amore retentum;Quam fibi N IC O L E O S fidei per vincla jugalis C H R IS T IN A M vita; fociam leclique tenebat A flriflam ; talique aliud de conjuge queftam N il unquam, nifi quod raptus modo morte fuiflet Ille etiam contra, quid fit vixifle beate,Hanc nifi Divorum manifefto munere adeptus DuxifTet, fe fcire unquam potuifle negabat Inque hac optatam curarum mole gravatus Saspe fatebatur fola reperire quietem.Illa viri callum feptem fignarat amorem

* * * * * * «SBAiBEg


Pignoribus caris; fexu e meliore fed unus E x illis fuperat, tantum tamen inftar in uno c ft . Multorum ut merito videatur morte redemtus.In quo fpes fteterant, & amor &• cura parentis Dum fuit in terris; nec eum fpes ifta fefellit.Talis ineft puero fan&i genitoris imago,Tantus in ore pudor, fidei, pietatis amorque;U t fcires animum non aftra petiffe paternum,Sed juvenem in nato circum modo ferre figuram, Corpore qui fuerat claufus formaque fenili.Huic Natura parens penetrabile mentis acumen, Ingenii motus celeres, acremque vigorem Indidit; ac veluti ficcas ubi corripit ignis,Momento ftipulas, fonitu crepitante, perurit;Haud aliter, quacunque haufit dictata magiftris, Aut libris, oculo rapuit fubjetia, legendis,Fixa animo memorique hserent in mente repofta. Jam trifidae volvit Sophia decreta, fimulque Euclidis ducit radios in pulvere do&o.Quid quod ab ore fonat pariter fermoquc latinus Teutonicufve, gravi difcendus uterq®& labore?

Ha£tenus haec. Nato patrem cane, Mufa, reli&o, Inque viam , de qua pullum digreffa fuifti Fac redeas; feges eft ampliflima laudis in illo

Mate*


Materiesque fuper. Nec enim tranfire decebit Juftitiam, qua* fas quse jus fervare jubebat.Et legum praefcripta fcqui; fua reddere cuique. Utilibus ftabili Itudio praeponere honefta.N on tta Grajo homini curae haec cordique fuerunt Qui vetuit furtim Perfarum incendere clades Ut patriam potuit magno expedire periclo. Hoflibus hoc patio fractis opibusque minutis, Urbe fua ancipiti dubioque timore levata.Ille falifcorum pueros tradente magiftro Redderet ̂ ac medicum manibus poft terga retortis Spondebat tacita qui tollere tabe Moloflum,Huic ipfi domino regique remitteret ejus,Fabriciis sequi ftudio par atque Camillis.In partes edam patrimonia cun&a fecari Nam voluit juftas \ lidenormadet agellum Angulus ille vel h ic , non triftior inde redibat. Divitias et opes nihila minus alma rependit Terra v iro , juftifque albebant medibus agri,Et gravidi montes Lenari munere patris.His bene contentus, nihil invidebat habenti Plura} nec argenti litis infatiabilis illum \U rfit, Avaritia procul inde facedere julfa,Qu2e multos coquit, infanaque cupidine torquet

Nam


Nara reputans, dare quam, quanto accepifle beatum Sit magis; e larga tribuebat dona per omnes. Munificave manu multos faciabat egentes,Haud tenebris damnato auro, impenfoque viciffim Molibus in coelum ducendis, atque fuperbo ✓ Vertice fublimem procul irrumpentibus sethram. MifFile nec quamvis, populo rapiente, pluiflet, Utiliora tamen manus hsec fundebat abunde,Quam quibus abjedas plebis lavor, auraque vulgi Captetur, prenfetque manus, de more, potentum,

* Nempe mala omnino procul ambitione remotus i Sed li templa Dei jamjam ruitura videret,Sive novem delubra effent condenda fororum Thefpiadum; vel li cultor foret ullus earum Aeris inops alio mittendus fole calentes In terras, melius florent ubi Palladis artes.Denique nullus ab hoc non confolatus abibat E tantis, quicunque fores pulfaret, egenis.Luxuries alios effeminet’ alea fallax Et pernox teneat, male partas perdat opefque.Ille fibi polito, no&es traducat inertes,Pervigiletque mero; putri convivia luxu Curet; edat, potet, pergrasceturque, valentes Advigilans ftupris hebetet caligine fenfus,

EtHaáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

m m

Et faciat quicquid malefvada libido tuliffet }A lter honorandos cirCumpofiturus am i& us,Vefte fuse gentis fpreta fortifque rejecta,Aere fuos alieno exhauriat ipfe nepotes,Talibus & meritis vulgo cantata feraturFabula perque urbes per compita, digna cachinnisHifce voluptatum non irretitus ab hamisNon modo Noftererat; fummoquam diftat OlympoUmbrarum locus in Ditis regione filentum ,Tam difcedebat} tanto & meliora fecutus Cum tota ipfe domo, nulla unquam labe notata*Ac fcelerum immuni vel fufpieione malorum.Sacra Bonas qua rite Deas celebrata fuiffent, Quamque fibi optaffet tetrica cum Pallade Mater Vefta, ignem fol it seque facrum fervare puella , Flagitii poenas horrenda morte luentes^

Sed quota pars, animi leviter memorata bonorum Hactenus e f l , quibus eflulfit fan&iffimus heros?Non opis eft noftras per lingula currere lingvas,,Nec fatis oris ad efl; parili fermone fonare Coqantem , fubito vires carmenque relinquant;Si calamo ftrepitare levi vel arundine pergam, Deterat egregios, modulator ineptus, honores.Hanc tamen inpartem, quoniam peccare neceflTe y

Peccans


Peccandum potius; nec gloria vana canentis Quaeritur; hunc maneat decus inque redundet eundeim Vera referre juvat; grandi fuffulta cothurno’Sint procul; his falfo tollantur in alta fuperbi *Quo vixere modo, limili laudentur & ore.Nofler enim faftu nunquam turgebat inani,Nube fupereilii neque defpiciebat ab alti Mortales, nullis etiam majoribus ortos,Atque loco natos humili, euicunque licebat Affari, & folita cum libertate loquendi Sermones mifcere, joeifque afpeigere honeftis. Atque rogare, rogataque refpondere vieiffim. Candida limplieitas narrantis ab ore fluebat,Cauta gubernaret tamen ut prudentia lingvam , Evitans ne forte quid effutiret ineptum,Aut falibus, quemquam, nimium mordacibus ufus; La:deret, ignarus mifcendi felle lepores,Fa£la vel abffntum Theonino dente petendi Illa venenato veniunt e fonte fluenta,Perlita nigranti funt quorum pe&ora fucco Aequore deferto pifeis per inane volantis.Pelle carens tali vitam K E M E N Y IU S agebat Nulli hominum fadlis, nulli di&ifve nocentem;Vir bonus ad normam plane perfe&us & unavem*

D JudiceHaáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

Judice fed C H R IST O bonus, haud Zenone magiftro. Ignofcebat enim, miferebaturque, nec omne Delindum fcelus, et pariter peccare, putabat Qui patrem, gallumve neci letoque dediilet,Suplicii haud limiles poenas ab utroque repofcens.

His ubi tam fandis vitam virtutibus omnem Ornaffet, fuperoque viam muniflet O lym po,Quid fuit optandum potius, quam fine beato In terris claufa liceat difcedere luce?Idquod fi merito divinitus accidit u lli,Contigit huic Noftro, placida requiete foluto, Non morte extindo} nec enim mors illa putanda eft, Sed vel grata quies fe/To, vel blanda foporis Munera, node graves animi pellenda curas.O divine fenex, quam te mea Mufa libenter Concelebrat, moresque tuos/quse teftis & ipfa Virtutum prasfens fuerat perfepe tuamm.Eximiafque adeo tenui modulamine laudes Si tetigit, nulla ducit libi parte verendum Turpis adulatrix, mendacis & oris haberi.Nec metuit ne rem celebrari carmine dignam Materiamque libi non fumferit. Illa profedo Maxima non tantum fedfola atque unica laus eft, Quam pietas quam vita infons & criminis expers,

In


****** mt&a

Integritas animi* mores re&ique merentur.Non bello domuifle orbem, gentesque remotas In juftis vicifle armis; fudifTe cruores Immenfos nomenque fibi peperifle per artes Inflantes animum vano rumore tumentem,Qux faciant digito monftrari St dicier, H ic e ft Ipfe fatebatur quo fe gaudere fufurro Vertice aquam portantis anus, Demofthenes olim Immanes tamen haec praconia ferre latrones E t quos cuncta tegunt initanda piacula, poliunt Ergo viri fortis nomen do&ique tuentur,At nulla ratione boni, li vera loquamur Sive lit exacta virtus trutinata bilance,

- Sed quoniam exuto mortalis corpore vitae Coeleltem Nolter tetigit*novus indiges aulam, Inter et aftra locum merito fortitus apertum Unde mare & terras, fluvios defpe£tat St urbes, Quofve fibi caros habuit dum vita manebat; Hinc mihi fulgenti circumdatus ora nitore, Apparere fuis forma majore videtur Humana ante oculos, ac talia difta referrer Deline jam lacrymis fidiflima St optima conjux Ofla mea & cineres urgere fdelibus ufque. Viximus, St quantum Deus ac natura finebant

D 2 F lo 'Haáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

Floruimus; per nos fuboles fuit addita genti Pulcra meas; Noftro de fangvine nata fuperftes Teque aviam me fecit avum. Communis utrique Natus adeft (multos utinam vidurus in annos A dfit! ) in hoc mea viva tibi fuperabit imago.Hic referet virtute patrem ; quotiesque videbis Hunc tu, me toties in eo fpirare putato.Quemque probavihi nobis ambobus amorem,Ille hab eat folus, totum modo confer in unum* H ic , modo vivat, erit rerum tutela tuarum,Atque ubi mox faciem tibi ruga fenilis ararit,Hoc eodem poterit requiefcere tuta fenedus.Invidia quod nobis feftinaque fata negarunt,Ex illo oftendent tibi, profperiora , nepotes.Pone modum lacrymis igitur dulciffima confors. A c noli miferum, penitus nullumve putare.Sum certe ac felix, longeque beatior illo Qui fueram donec mortalia vincla gerebam Corporis, ut nofti femper mala plurima paflus.His ego jam curis, longe fuper aftra remotus Liber ago, lastufque fruor fub Principe C H R IST O Gaudia tanta animi, quas nec mea verba referre Nec mens ulla queat fragili cognofcere fenfu.Quam tenui in terris non eft ea vita vocanda,

Quin


Quin potius miferas complebit nomiha mortis.Certe ego nunc vere videor mihi vivere primum. Occaspifle, diem cum vos cenfetis obiffe.O tibi fas eflet pundo fi temporis, uxor,H ec bona quas teneo fummis libare labellis,Vt minimi faceres, quae tam miratur amatque Humanum genus! Ut cuperes excedere primo Tempore quoque illinc, ad meque venire volando! At nemo ante diem , vitas ftatione relida ,Evaluit fixum fati numerofque folutos,Hic ubi nunc ego fum fedes habitafTe baetas.Quare age cujus adhuc vitas ftudiofa tenorem Servafti, hasc eadem veftigia perge fequendo. Tempus erit, curfu, quo tu quoque rite perado, His mecum in templis aeterna pace fruare.Nunc tibi commendo communia pignora, proles.

Filia, tu juveni jam pridem nupta marito, - Ante oculos cum fint exempla domeftica veftros, N il opus eft aliena petas, modo refpice Matrem. Hanc imitare libens, eundis hanc exprime fadis. Hujus tu mores, quod agis, fectare pudicos.Hujus ad exemplar fat erit vel amare maritum; ' - Vel quoscunque ex te paries, educere natos.Quam fi audire voles nunquam te devius error

D 3 Prae-


Praecipitem dabit, & nunquam non re&a fequeris, Digna domo noftra hac femper ratione futura.

Denique, dulce meum vel pofi mea fata levamen, N ate, tuse genti decus addite, fumma voluptas Qui mihi femper eras; jam te quoque voce fuprema Alloquor, & quando moriens mandata dedifle Non potui, hoc feltem vice patris tempore fungar. Huc ades, & cari bibe nunc praecepta parentis Auribus arre&is, animifque & corde reconde,Care puer, quae te proflent fervata beatum.Degere quo liceat paflo feliciter aevum,Haec facito teneas imis infcripta medullis:In primis venerare D eum , cole facra. fed ante Scire opus eft qua fit Numen ratione colendum. Ipfe fui cultus leges tulit, ipfe viamque Quam teneas, C H R IST O duce, commoftravit apertam. C H R IST O igitur C H R IST O fapias do&ore, nec ullum Pofle puta cultum fuperis defere placentem Hoc fine te. Prascepta legas, meditere frequenter Illius & monitis mores compone magiftri.Tefte quod ipfo te memet feciffe, triumpho.Unum illud tibi prsecipue, prseque omnibus unum Prasdico, repetens iterumque interumque monebo; Nulla tuam retro vertat Sapientia mentem

Hu-


Humanis concepta -animis & nata cerebro.Neu fallare vide, fpeciofa vocabula fronti Prasfcribat licet illa fu® ̂ defifte moveri Occultum latitat penitus fub ventre venenum Dodtrinam. inficiens ver® pietatis & hauftu Mortiferum virus circa vitalia fundit.Ergo fi qua fides patri* fi vera momenti,Hos tu prasfertim fcopujos vitare memento.

Deinde licet nemo procerum generofior eft te, Nullus imaginibus magis illuflratus avitis,Nobilitate quidem nulla mercede cocmta,Nec fadis auro proavis, verum ordine longo Magnificum titulos retro numerare vetuflos Majorum poteris} fiqua eft ea gloria; fed tu Sangvine cenferi non tam gaudebis avorum,Quam propria virtute tuos fuperare parentes. Ingenium fplendore premi committere noli Nominis ac jufto librabis pondere lances.Quo magis antiqua genitis de ftirpe fu ifli,Hoc majore animo decet incubufiTe labori.Turpe puta dola te nobilitate tueri,Quod viles animas faciunt, luxuque fluentos D efide; nec nifi quas nunquam fecere crepantes. Sperne voluptates, nunc eft tua navis in alto,

Sine-Haáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

Sirenesque ratem cantu retinere laborant Tu malo affixus vel ceris oblitus aures Effuge, nate, dolos. Nec tu bibe pocula Circes, Pafcere vel loto; nec fint tibi caufa doloris. Contemplator apes, quam dulcia mella propinent, Trifte fed exiguo fpargant de corpore vulnus,Non alios fpondet fru6his malefana voluptas.

Quandoquidem necdum tibi venit adultior stas, Vix aliquot lupra decimas emenfus ariftas Cum lueris; duros ego nec profer ibo labores Nate, tibi. Satis illud habens li mollibus annis Infbiteris M ulis, quas mox imitere legendo.Quasque voluminibus monumenta recondita prifeis Affervat vel Graja vel & Romana vetullas.Temporis hxc teftis, veri lux, atque magiftra Fac tibi lit vitae, nihil eft jucundius illis,Nec limul utilius. Mirari parce proterva, jurgia, inexplicitos fruftra ne&entia griphos Quas docet ars pugno limilis. Tam pauca redundant Unde bonse frugis, leviter guftata relinque In meliora animi vires ac tempora liunens.M ox ubi jam firmata magis fuccefferit zetas, Accrefcetque animo rerum prudentia major,Ire peregrinas fi forte juvabit Athenas,

Inde*


Inde cave fcelus ignotum morefque reportes Pro virtute malos; velut, inpietatis amorem Contentumque D e i; vel quas memorata pudorem Incutiant. Ritus populorum ac jura notabis.Sunt artes, quibus ingenium limabis, honeftae» -Doftrinis igitur patriae te redde politum ,Non vitiis corruptum aut ambitione refertum.Anite tamen patrios fines excedere nollem,

i. Hofpes et efle domi pariter videare forifque , Quam tibi fit gentis ratio benercpgnita veftra&di/. Ante lares permulta licet prasdifcere longe Commodius; nec erunt alia tellure petenda Quas propriis nafcuntur agris; hortique miniflrant Contigui ferme herentesque penatibus ipfis. ddifoe igitur quocunque loco i, didicifle quod olim N e te poeniteat; vitas quas flagitat ufus Prasfentis pariter, pofcit parjterque futura.Sed quid, quove modo difcendum; confule doctos Non modo /de libms fapientes atque magiftris ,Quos fine judicio fluite admirantur, adorant, Longe ipfi magis ac tu confultoris egentes.Neu qui judicio vulgi ma&antur, honore n h. Dodtomm. Semper malus arbiter efle profanum Svevit et a veio mmium difcedere vulgus.

E Ufi-Haáz Rezső Múzeum Tudományos Könyvtára, Székelyudvarhely

Ulibus edotlos longis, rerumque peritos,Maturosque aetate viros; animique fubadti. < * Confiliis adhibe quorum dictata fequare. n > Quid praejudicium poftit, quid opinio rerum Anticipata animo valeat, vix credere, -ne vix Nate, quidem te^poffe putem, fi prodere pergam, Tam vallo fed nolo mari committere puppim.Adde quod ut capias vereor, quod tempus & stas His minus apta tua eft. Illud fupereflfe monendum Arbitror, Annales patriis de rebus agentes, Haudabs re fuerit teneris replicare fub annis ,e * Praefertim tib i; majorum qui gefta tuorum Invenias illic pulcherimma multa relatu.Hinc evolve duces prifcum pauKfper. in aevum Te refer, & veterum faciem quoque refpice rerum. Magnanimos luftrabis avos, dextramque potentem In vitias belloque animas cognofce priorum.Petlora miraris morti devota? Ruentes brup b: Non-Decii non Codrus erunt,-neque Curtius ille Quaerendi. Duros propria de gente SI M O N ES Obftupuifle tuos, & defpexiflfe Laconas Jure queas merito. Vis tu laudare fidelem In Reges* animum ? Princeps documenta JO A N N E S Certa dabit. Teftes Caefar LEO P.O LD U S & alta

‘iAliitriaca de gente fatis patrizeque parentes.mi-


Illius meminifle veJis, neque ponito quidquam In vita ante fidem Regique Deoque ligatam.Qux temerata femeL, nulla redimenda bonorum Congerie fuerit. Labes contra&a nec ullis Perfidiae, mergere licet, delebitur undis. iJenique funt alii plures bellique domique Hac de gente viri fortes, fuper asthera noti,Quorum fa£ta voluptatem tibi ferre legenda Quamvis non imitanda, queant. Hos inter & illi Qui Bellatoris Duri cognomina habebant,Fulmina quod belli violentis caedibus acres Tureorum obruerint populos \ fcit hepe cruentus Sangvine caeforum Marifus, te flatur & Ifter.

Caet^ra jam tandem nunc adpraecepta venire Tempus erat, morum; nifi te natura modeftis Ornaftet,* prorfus nihil ut reprehendere jure Inte ego, qLrae animus fallit, vel amore paterno Abripior, paflim. Reflat carifTime rerum,Perpetuo maneas idem. Mens cerea fletti Sit procul jn pejus, Crefcet cum corpore virtus ̂Tu modo fac dures, committe perire nec unquam, Excubat ante genas qui nunc tibi, nate, pudorem Atque hunc, in, tabula ingenuus qui frontis honeflae, Praelegitur candor atque optima quaeque minatur.

E 2 Jam


Jamque valete omne? longum} memorefque parentis Carae animae, veftjri, lumen vitale ‘videte. - * - i i- Sit facilis vobis Deus, ac feliciter sevum Degere vos faxit, tandem pr&ftetque beatos! Namque mihi non ulterius concefla facultas fn terris temanere fuit ̂ Sdortalia curas i'*-! - > " f *

r • .

Nulla mihi jam-funt} animis jam jarrique videntur Effluere e noftris. meliora fubire vicilUm Incipiunt; fuperas urgentque revifere fedes,E quibus infernas fueram tantifper ad oras Depreffus, luna longe procul inde micante.A fpicite! en iterum fed nunc fuper aethera tollar.F I N I S .


columna memorialis, statuta et inscripta, viro bono, id ... › 20800 › 20839 › 20839.pdf ·...

Documents