comic tabaco euskera · 2017-05-02 · zigarro bat baraurik idorreriari aurre egiten dio...
TRANSCRIPT
1
Tabakoa
Izana eta usteak
2
Tabakoa
Erretzea ezin da hain txa-rra izan
Nire gurasoek erretzen
dute
Niri ez erretzeko erran arren ...
Aunitzek erretzen dute, fama-tu batzuk ere erretzen dute
Kirolariak,musikariak, medikuak, irakasleak
Zorion-tsuak direla ematen du
Tarteka lagunekin gelditzen naiz kalada batzuk
emateko gure gau-zez solas egiten dugun bitartean, ongi pasatzen dugu eta ez da ezer gertatzen.
Elkarri kontatzen diogu zer
eginen dugun munduaren
giltzak lort-zerakoan eta gure buruaren jabe izatera iristerakoan.
Dena elkarrekin egiten dugu eta erretzeak elkartzen gaitu.
Pasatu egiten garela onartzen dut, ez
dagoela ongi …
Batzuetan txina bat sartzen diogu eta porro batzuk erretzen
ditugu , eta gustura …
he, he,
he, he,
he, he,
he, he,
Argi dago ezin dela kolokatu-ta ibili desfase
sobera da
Ostia ze guai eskutik igotzen
zaizkit
Baina tarteka ziga-rrotxoren bat...
Ez dut uste hain-bertzerako denik
benetan
Izana eta usteakGidoia eta marrazkiak: Iñaki redín (Popi)Itzulpena: Jeannie Telletxea
3
Kaixo. Nik beti porroei buruz gauza bera erraten
dut.
Hau erraterakoan ezta-baida sutsuren bat baino
gehiago piztu dut
Tabakoa hain txarra bada, zergatik ez dute legez
kanpo uzten?
Porro bat erretzen duenak bi
droga batera ari dela hartzen
Sei pilota, laxante bat
emanen dizugu ea horrela botatzen dituzun
kepa ziencia IRAKASLEA
Horietako bat gizaseme baten
ondestetik pasatuta ailegatzen
zaigu
Bertzeak mendekotasuna sortuko dizu zure heriotza goiztiarra iritsi arte
Tabakoa da porroren zatirik arriskutsuena
eta mendekotasun gehien sortzen duena
kofkof
kofkof
Jende aunitzek ez du ulertzen x baino arris-kutsuagoa dela errateak ez duela erran nahi x ez
dela arriskutsua
Ardoa gora!
Eta zergetan biltzen
denari uko egitea?
Zergatik hartzen ditugu drogak?
Drogek zuzenean nerbio-sistemaren gainean eragiten
dute jolas-efektuak sortuz.
Erraxa, ezta? Baina niri irakasle naizen heinean,
tokatzen zait drogen “bertze efektuak” erakustea, hain dibertigarriak ez direnak.
Bertzeak, jolas-efektuak, aski ezagunak baitituzu
Alkoholak dosi txikitan hartuta desinhibitzen du,
harrotzen gaitu
Kokainak interesgarria
zarela sentiaraziko zaitu
LSD-rekin ikusi eta adituko dituzu
gauzak
Cannabisarekin edozein tontakeriarekin
irri eginen duzu
Pastillekin gaua osoan eginen duzu
dantza
Efektu hauek gustatzen zaizkigunean,
errepikatzearen arrazoi bihurtzen dira,
4
Eta tabakoa? Zer sentitzen duzu tabakoarekin?
Zergatik erretzen dugu?
Nik neure buruari galdetzen nion. Nire lagun guztiei galdetzen
nien. Zer gustatzen zaizu tabakotik?
?
Eta hauek izan ziren beraien erantzunak:
“Bere usaina eta zaporea gustatzen zaizkit”
Benetan? Gehienek tabakoa gustatzen zaiela erraten dute, baina, bere zaporea eta usaina gustuko izate horretan marketingen
adituak erreparatu ez izatea arraroa da
Zergatik ez daude tabako gustu eta zapore duten produkturik merkatuan?
Ducados izozkia? winston pastela?
Hautsontzi bustiko edo igogailuko
puru usaineko aire-freskagarriak?
Nolatan merkatuan ez egotea tabako zaporea edo usaina duen EZER EZ
tabako bera baino?
Adituek ez al dute negozio ikusten zapore edo usain baten mende dauden milioika pertsonengan?
Lurrinak? Gozagarriak?
Gaurko mihi-arrain Lucky-Strike
saltsarekin dugu...
1. erantzuna
5
Inolaz ere! Gertatzen dena
da inori ez zaiola benetan gustatzen
ez tabakoaren usaina ezta bere
zaporea ere
COF COF
COF
COF
COF
COF
COF
COF
COF
COF COF
COF
Erretzaileak berak ere gorrotatzen du tabakoak uzten duen kiratsa gela batean, arropan edo kotxean bertan
Zigarro purua, tratamendu gutxien duena, usain txarren eta bertzeengan eztula sortzaileen
txapelduna da
Tabako gorriei eta pipako tabakoari lurrin
eta esentzietan oinarritutako
tratamendu berezi bat ematen zaie,
baina denbora pasata edozerrek baino usain txarragoa botatzen
dute
Tabakoaren industria jabetu da, zapore txar horrek gazteria
uxatzen duela badaki, horregatik erreakzionatu du
Mojito zaporea ere bai! Erakarri behar dute oraindik txutxeak
gustuko dituen belaunaldi gazte hori eta tabakozale
bihurtu
Tabakoari lurrin eta zapore berriak gehitu dizkiote: menta,
gereziak, ...
Inolaz ere ez, berak hala uste duOrduan nire ama
tabakoaren zaporea gustatzen zaiola erraten duenean, gezurretan dabil?
Gogoratu drogek guk dugun
errealitatearen pertzepzioa
aldatzen dutela
6
“Kontzentratzenlaguntzen dit”
Orduak eta orduak ematen ahal ditut ikasten, erretzen badut
Kantak etengabe sortzen dira nire buruan erretzen dudan bitartean
Erne kontzen nau gidatzen dudan bitartean
“erlaxatzen nau, tentsioez arinduz”
3. erantzuna
2. erantzuna
Kafea eta egunkari baten aitzinean ...
... Ondorengo zigarro hori ...
Ze lasaitasuna !
he, he,
he,
Ikusi duzu? Ohartu zara, ezta?
Suspertu eta lasaitu egiten du. Droga batek efektu bat eta bere aurkakoa sor ditzake?
Inolaz ere!
Drogak, droga guztiak, nerbio-sisteman sortzen dituzten efektuen arabera, hiru multzotan sailka daitezke
DEPRESOREAK
SUSTAGARRIAK AZTORATZAILEAK
7
Batzutan irudituko zaizu alkoholarekin
loak hartzen zaituela eta bertze
batzutan berriz pilak paratu
Baina bere ezaugarri nagusiena erretzaileengan sortzen duen
menpekotasuna da
Nikotina indar handiko pozoia da, estimulatzeko
ahalmena zeukan intsektizida bezala erabili da historian
zehar.
Horregatik edaten dugunean irrigarri gelditzen onenak gara, ez dago ezer kontzen gaituena edo pentsarazten gaituena.
karaokebasatia
Edaten ez dugunean ez gara mozkortzen garenean bezain egiazaleak, kontrolatzen
garelakoz, eta egoera batzuen aurrean mozten garelakoz
Alkohola edatearekin
zure ausardia handitzen da arriskutsu
bihurtu arte.Baina hori ez da eszitazioa, frenorik gabe
joatea bertzerik ez da … Egin beharko ez zenituzkeen
gauzekin ausartuko zara
... Jendea jotzen, bertze droga batzuk hartzen edo gidatzen.
Gustatzen zaizu?
Hagitz orijinala
da ...
Kontrolatzen zuela zioen.
Alkohola, droga depresorea izan arren, sustagarria dela iruditzen ahal zaigu gure burmuinaren inhibitzaile-
zentrua moteltzen duelakoz lehendabizi
Baina alkoholaz bertze momenturen batean solastuko
gara
Nikotinak, orduan, zer egiten du?
Kontrako efektuak sortzen dituzten drogak ez direla existitzen argi
dago
“Erretzen dudanean zoriontsua naiz”
4.erantzunaBenetan? Ba niri ez zait hori iruditzen
8
Erretzaileak zoriontsuak? Nik ere hala uste nuen, baina kanpotik
begiratuta ez du itxura hori ematen, ez da zoriontasunaren adierazlea, nik kezkatuak, zalantzatiak, isolatuak
ikusten ditut.
Eta lanean, erretzera ateratzen direnean, erretzaileak, langileak, turistak edo bizilagunak elkartzen dira. Ez diote elkarri ia begiratzen ere, ez dute solas egiten
erretzen duten bitartean.
Nikotinak, intsektizida preziatu horrek, pertzepzioa
aldatzeko ahalmena du
Gezurretan dabiltza erretzerakoan
zoriontsuagoak direla erraten dutenak?
Inolaz ere ez, hori baita
sentitzen dena.
nikotinak, pozoi preziatu horrek, formula kimikoa baino, izaki biziduna bezala jokatzen du. Gure burmuinean instalatzen den izaki bizidun bat, zomorro bat eta ... agintea hartzen du.
Nikotinak, gure pertzepzioa aldatzen du bere onurako eta istorioa berridazten
du, gure istorioa, bera protagonistaren
papera hartzen dueneko istorioa.
Horrela gure burmuina konbentzitzen du, pentsarazten digu
ezin izanen garela ez kontzentratu, ez
lasaitu,… ez maitemindu,… ez ongi pasatu, ez
zoriontsuak izan ez badugu horren truke bere ordaina ematen:
erretzea, alegia.
Berres-kuratu zaitut
Drogaren definizioa: kontsumitzailearen pentsamendua, sentsazioak eta emozioak aldatzeko ahalmena duen sustantzia.
9
Gure koadrilan hainbertze urte generaman tabakoaren menpe,
ezin genuela ezer egin ez bagenuen zigarro bat pizten
Bizitzaren, osasunaren (eta sakelaren) kontrako zerga hori izugarri garestia
da, ordainezina. Nikotinak gure kontzentratzeko jatorrizko ahalmena
kentzen digu
...…Lasaitzeko ahalmena ...…
Batzuk uzten saiatu dira borondatez
Bertze batzuk metodo bitxiagoekin
Ez izan gogorra zure gurasoekin erretzaileak izateagatik. Mundu mailako
iruzur baten biktimak bertzerik ez dira ni eta nire lagunak bezala
Sinestezina bada ere, duela 40 urte, medikuek min batzuei aurre egiteko erretzea aholkatzen zuten, eta tabako industriek ordainduta, marka
berezi batzuk errez gero onurak iragarri ere, sinestezina? Ba oraindik gehiago dago ...
Zigarro bat baraurik
idorreriari aurre egiten dio
Penduluaren indarra
sumatzen duzu Nire dirua ihes egiten
sumatzen dut
... Edo disfrutatzeko ahalmena. Erretzen badugu dena ongi joanen
dela, pentsarazten digu
Sakrifikatzeko ahalmen eta borondate handiarekin denbora luze egon daiteke erre gabe, baina tabakoa uztea horrela penagarria, dudazkoa, alienatzailea da, gizakiaren borondatea aldatuz joaten
da, tabakoak eskaintzen duen zoriontasuna lortzeko nahia ez bezala, hau ez baita inoiz desagertzen.
Nikotinak sortutako zuloak *
E F M A M J J A S O N D E F M A M J J A S O N D E F M A M J J A S O N D
2012 2013 2014
10987654321
*
*
GIZA-BORONDATEA
ERRETZEKO GOGOA
10
Hollywoodek, ametsen fabrikak, erretzera
bultzatzen zuen nikotinazaleak sortuz. Aktoreek itsaspekoetan, ebakuntza-geletan eta espazio-ontzietan ere erretzen zuten. 1968an grabatutako “Tximinoen
planeta”-n, Charlton Hestonek espazio bidaian puru bat erretzen du hiperamets kamaran sartu baino lehen.
Noizbait aditu duzue, errudunek fusilatu baino lehen, zigarro bat eskatzen zutela beraien azken
borondate bezala?
Zinema-beltza, oinarrizko zinema-genero bat, ez zen ulertuko
tabakorik gabe.
oh sam,musu eman iezadazu!
ez!
Zigarro bat kapitaina?
Doike!
Tabakoa helduen gauza zela erraten zen, beraz erretzea haundien itxura emateko joku
egokia zen.
Eguberrietan eta familiako ospakizunetan, guraso aunitzek
haurrei alkohol pixka bat edo zigarro bat ematea normaltzat jotzen zuten
Baina zergatik? Nork ateratzen ditu
etekinak zale kopurua haunditzerakoan?
Galdera da: Zergatik intsektizida erretzea debekatu beharrean, Gobernu guztien on ikusiarekin bultzatu egiten da?
Tabakoa, zergaz beterik dago eta
erretzeak, super-zergadunak
bermatzen ditu. Hauei, gainera, pentsioa
denbora motzerako ordaindu beharreko
zaie
grrrr!
Zerga hauei esker, langabetuek
ere ordaintzen dituztenak, errepideak,
ospitaleak, eskolak eraikitzen dira,
gure funtzionario eta politikarien
soldatak ateratzen dira.
Nor ausartuko da tabakoa debekatzera?
Baina hau dena aurrera eraman ahal izateko, gizarteak ez du
jakin behar zer ari den sartzen bere gorputzean, intsektizida, monoxidoa eta mundrunaz gain.
Horregatik, tabako-industriek ez dute bere produktuaren osagai kimikoen informazioa
eman behar, Gobernuen baimenarekin.
sorpresa!
11
Gobernuei tabakoaren kontra daudeneko itxura ematea gustatzen zaie,
horretarako bere publizitate zuzena debekatzen dute, adibidez.
4000 toxiko desberdinez osaturiko errezeta aldakorra. Helburua? Zu
bere mendean erortzea eta bidezko epe baten barruan, zure bizitzarekin
bukatzea
Eta BIGARRENIK: Nahiago dute hil zaitezen agudo xamar...
Erretzailea izatea errentagarria da tratagarria den minbiziaz gaixotu arte. Orduan irabazitako diruaren zati haundia galtzen da. Horregatik
zerbait azkarra bilatzen dute, hilabetetako epean hiltzen duen zerbait.
Edo tabako paketetan izutzeko mezu edo argazkiak jarriz
Ez zait inporta! Ez dut behar!
Ezta nik ere!
Benetan izutu nahi badute, baimentzen duten zabor kimiko horren
konposizio osoa jakinarazi beharko lukete
Ez dizut ulertzen, zergatik nahi gaituzte hil? Beraien bezeroak gara, nahiagoko
dute gu bizitzea ezta?Uste dut kontspiranoikoegia zarela
LEHENDABIZIKOZ: zure bizitza ez zaie inporta, egunero 367.000 bezero-gaiak jaiotzen direlako
munduan
Kimioterapiko berriak, eraginkorragoak dira eta ondorioz hagitz garestiak.
“Erre aunitz eta hil agudo, hau guztia ez da dohainik”. Hau da nik proposatzen dudan esaldia Europa Batasuneko 5eko billetetan jartzeko, beheko
argazkiko hauei ez zaielako bertze finantziazio modurik bururatu.
pa ... ta... taaa!
12
Jo, beldurra ematen didazu, ez zara muga pasatzen ari?
Erran duzun hori guztia salaketa larriak dira.
Konposizioa ematea eta ikusiko dugu nor ari den pasatzen eta nori izan behar zaion beldurra
Oroitzen zara erretzaileei ez zietela mediku tratamendurik
ordainduko erran zutenean?
Baina inork ez du hori aipatzen, minbiziak jota daudenen kopurua igo
arren ...
Tabakoari leporatu ezin dizkiogun ajeak, bere konposizioa gaur egun
isilpean mantentzen delako
Laborategi independenteek beruna, merkurioa, anilina, naftalenoa, fenola, pireno, amoniakoa, azetona,
artsenikoa, DDT, zianuroa, formola, nikela, toluenoa, benzopirenoa, kadmioa, polonioa,… aurkitu dituzte
tabakoan.
Inork ezin du tabakotik ihes egin . Tabakoa uzten alferrik saiatu den portzentajea adierazgarria
da. Ez gara ezer tabako … industriak urtetan finantzatutako ikerketa lanekin konparatuz.
Zenbakiek, alkohola, kokaina, eta heroina uztea erraxagoa dela tabakoa uztea baino diote (*)
Nikotinak sortzen duen menpekotasun psikikoari,
gehigarri hauek sortzen duten menpekotasun fisikoa gehitu
behar zaio.
Isilpean?
Giltzurruna-
Birika
prostata
Pankrea
linfoma
Menpekotasun fisikoa sortu eta hiltzen dituzten sustantziak.
Labur bilduz...
(*) Ez pentsatu hau edateko edo esnifatzeko gonbidapena denik
13
Ikasle maitea
Guraso maitagarriak
Zuk, zure gurasoek zure adinean ez bezala, erretzeagatik ez duzu helduago ematen eta hilko zaituela badakizu. Nikotinak daukan ahalmena menpekotasuna sortzeko ere ezagutzen duzu, zure zaharragoen porrotak utzi nahi izan dutenean
ikusi dituzulako
Eta zure gorputzak “erran zizuena” tabakoa probatu
zenuenean lehen aldiz.
Hau dena jakin arren, deskuidatu zara, eta “zomorroa” zure barruan jarri da eta agintea
hartu du. Hemendik aitzinera “zomorroak” erretzea gustukoa duzula pentsa eraziko
dizu. Eta hori da hasiera, beti da horrela. Zure nortasuna izaten segitu nahi baduzu berak
eskatzen dizuna egin behar duzu. “Zomorroak” erre nahi du eta zure bitartez eginen du.
Berarengatik eta berarentzat erretzen duzu!!
Ez utzi
Tabakoari uzten ahal zaio. Oroitu nolakoa zinen tabakoarekin hasi baino lehen
Konzentratzeko gai zen pertsona
Edo erlaxatzen zekiena Ordain saririk gabe, zure bizitzarekin behar baino lehen bukatzeko
beharrik gabe
Bertze zigarrotxoa bat erreko
nuke gustura
14
Ziur aski lehen ere uzten saiatu zara baina alferrikakoa izan da, ez kezkatu. Lehen ez zenekien orain dakizuna, borondatea edo hiltzeari beldurra
ez dira bideak
Borondatean oinarritutako edo gezur sasizientifikoen bideak aukeratzen badituzu normala da huts egitea. Eta kontuz botiketan saltzen
dutenarekin gogoratu miraririk ez daudela
Intsektizida, txikleetan, partxeetan eta piluletan ere dagoela
Eta droga bat bertze batekin trukatzeak ez du inoiz
funtzionatu
Orain lortuko duzu, gehiago dakizulako. “Zomorroa” ikusi
duzu eta badakizu zer nahi duen
Astebete daramazunean erre gabe, eta goizeko kafe hori, egunkaria irakurtzen , presarik gabe benetan disfrutatzen duzunean, jakinen duzu zure burua dela momentu hori eskaintzen dizuna, bera dela berriz agintean dagoena. Zeure eskua
izanen da zure bizitzaren paisaia marraztuko duena eta, benetan, ez dago sentsazio hobeagorik berriz
ere, zure bizitzaren jabea zarela jakitea baino.
Hurrengo alean elkar ikusiko dugu