compatibiliteit van dimmers met cfl en led-lampen - vei

© V

EI

Compatibiliteit van

dimmer met retrofit

lampen ?

ECL – beurs

20 september 2012

[email protected]

20 september 2012 /

ECL beurs

© V

EI

VEI(1)

Kenniscentrum voor de elektro-installateurs

3 federaties:

Hoofdactiviteiten

Technologische Advies Dienst

Vragen mbt elektrische installaties, verlichting,

reglementering(AREI, KB’s, MB’s) en installatienormen

[email protected]

Informatieverspreiding

Nieuwsbrieven

Info-avonden

Workshops

Voor uitgebreide informatie zie www.vei.be

20

se

pte

mber

20

12 /

EC

L-b

eu

rs

2

mailto:[email protected]



http://www.vei.be/

© V

EI

VEI(2)

Eerstkomende activiteiten

Presentatie : Nieuwe norm NBN EN 61439 – bordenbouw

09/10/2012 te Geel – aanvang 18h30

11/10/2012 te Gent – aanvang 18h30

Info-avond : Warmtepompen

16/10/2012 te Gent – aanvang 18h30

25/10/2012 te Hasselt – aanvang 18h30

30/10/2012 te Antwerpen – aanvang 18h30

Workshops : Smart Home – Internet en IP

Meer info op WWW.VEI.BE of op onze ECL-stand D018

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

http://www.vei.be/

© V

EI

Waarom en waar dimmen ?

Waarom ?

Gewenste sfeer creëren

Besparen op kosten

Waar ?

Residentieel

Horeca

Retail

Culturele sector

Werkomgeving

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Welke lampen ?

Voornamelijk

Gloeilampen/halogeenlampen (uitfasering!)

Lage druk gasontladingslampen (TL-CFL)

LED

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

Dimbaar ?

© V

EI

Welke dimmers ?

Welke dimsystemen worden voornamelijk gebruikt?

Fase-aansnijding (R of RL)

Fase-afsnijding (RC)

Universele dimmer (RLC)

Dimbare voorschakelapparatuur aangestuurd met 1..10Vdc

Dimbare voorschakelapparatuur aangestuurd met DALI

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Welke combinaties mogelijk ?

Klassieke lampen

→ EENVOUDIGE TABEL

→ ALGEMEEN GELDIG

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Vervanging door energiezuinige lampen ?

Verschil met klassieke lamp !

elektronica in de lampvoet

Voeding op DC (LED)

HF voeden (CFL)

Dimbaarheid ?

Kan een bestaande dimmer behouden blijven in geval van

vervanging van gloeilampen door retrofit LED/CFL ?

Welke dimmer kan gebruikt worden in combinatie met een

dimbare LED/CFL ?

= COMPATIBILITEIT

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Wat is compatibiliteit ?

Dimmer-retrofitlamp combinatie ?

1) het systeem werkt

= minimale eis !!!

EN

2) het systeem dimt

gelijkaardig als voorheen

= verwachting !!!

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Retrofit leds en dimming?

Beschreven in een document van NEMA: LSD 49-2010 .

NEMA = National Electrical Manufacturers Association

Virginia – USA

“Solid state lighting for Incandescent replacement”

“LED’s als vervanging voor gloeilampen”

“Best practices for Dimming”

”Beschouwingen omtrent dimbaarheid”

Leden o.a. : Osram, Sylvania, Philips, GE, ABB, Legrand, …

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Dimmen na vervanging gloeilamp –

verwachtingen ?

1. Energiebesparing

Lager verbruik

Betere efficiëntie lm/W

Zo hoog mogelijke efficiëntie over het hele dimbereik

2. Betrouwbaarheid

Levensduur van dimmer en lamp behouden

3. Identieke verlichtingsbeleving

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Lager verbruik ?

Voorbeeld van een dimmer-led combinatie

gloeilamp van 60 W geeft +/- 650 lm

led van 10 W geeft 600 lm → lager verbruik !

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


verwachtingen ?

1. Energiebesparing

Lager verbruik



2. Betrouwbaarheid



20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Betere efficiëntie lm/W?


efficiëntie gloeilamp 650lm / 60W = +/- 10 lm/W

efficiëntie halogeenlamp = +/- 20 lm/W

in dit voorbeeld: led = 600lm / 8,5W = 70,6 lm/W

= 7 keer BETER

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Betere efficiëntie lm/W?


efficiëntie led-lamp ≠ efficiëntie systeem

SYSTEEM = led + led-driver = 60 lm/W

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


verwachtingen ?

1. Energiebesparing

Lager verbruik



2. Betrouwbaarheid



20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Zo hoog mogelijke efficiëntie over dimbereik ?


bij dimmen

efficiëntie led stijgt (60lm / 0,17W) = 352,9 lm/W

efficiëntie systeem daalt (60lm / 1,17W) = 51,3 lm/W

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


verwachtingen ?

1. Energiebesparing

Lager verbruik



2. Betrouwbaarheid



20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Levensduur van dimbare lampen?

Dimmen van leds verlengt de levensduur

Dimmen van CFL beperkt de levensduur

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


verwachtingen ?

1. Energiebesparing

Lager verbruik



2. Betrouwbaarheid



Geen normen

Geen wetten

Enkel beschouwingen in NEMA LSD 49-2010

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Identieke verlichtingsbeleving ?

Gaat de lamp aan op elk dimniveau ?

Valt de lamp uit tijdens snel omlaag/omhoog dimmen ?

Flikkert de lamp ?

Neem ik ongewenst achtergrondgeluid waar ?

Welke lichtopbrengst bij minimale en maximale dimstand ?

Welk is mijn dimbereik (bvb. 10 -100% of 60 -80 %) ?

Wijzigt de kleurtemperatuur ?

Hoe compatibel zijn de retrofit lampen

met een bestaande dimsituatie ?

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Identieke verlichtingsbeleving ?

Er zijn vele vragen !!!

ZIJN ER OOK OPLOSSINGEN ???

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Oplossingen ?

Een dimmerfabrikant A stelt technische specificaties op:

geschikt voor welke type lamp

maximaal en minimaal vermogen

…

Een lampfabrikant B stelt technische specificaties op:

dimbaarheid

vermogen van de lamp

…

Kunnen we een dimmer van fabrikant A combineren met

een lamp van fabrikant B en zijn ze compatibel ?

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Oplossingen ?

Voor retrofitlampen, maar ook voor dimmers, bestaan er

compatibiliteitstabellen, opgesteld door de fabrikant van

lamp of dimmer, die aangeven in welke mate

combinaties mogelijk zijn.

Voorbeelden

Lampen compatibel met bepaalde dimmers

Philips

Megaman

…

Dimmers compatibel met bepaalde lampen

Niko

Eltako

…

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


De tabel vermeld het volgende :

Groen = dimming mogelijk bij een welbepaald aantal lampen; maximaal

vermogen 10% van de maximale dimmerbelasting

Geel = dimming mogelijk over het volledige dimbereik, flikkering treedt

op, meestal bij 80% lichtopbrengst

Rood = de combinatie vertoont onwenselijk dimgedrag

Wit = niet getest

Grijs = lamp is ongeschikt voor gebruik met dit type dimmer

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


Opgelet 1 !!! 1) Een bepaalde lamp

met bijvoorbeeld een

RL dimmer van merk A, werkt

niet noodzakelijk met een

RL dimmer van merk B !

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


Opgelet 2 !!!

2) Aan dimmers met een

gelijkaardig dimvermogen

kan niet altijd eenzelfde

hoeveelheid lampen

aangesloten worden !

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI


Opgelet 3 !!!

3) Een LED dimmer kan

bvb. meer lampen aan

dan een RC dimmer !

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Compatibiliteitstabel Niko

Dimmervermogen 300W

LED lamp 12W Bij Osram min 7 en max 10 lampen

Bij Philips min 1 en max 10 lampen

zelfde dimmer,

zelfde lampvermogen

verschillend merk van lamp

# min/max lampen niet gelijk!!!

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Zijn de tabellen een oplossing ?

JA, MAAR Gelijkaardige combinaties geven niet altijd hetzelfde resultaat.

Tabellen geven niet alle combinaties weer.

Tabellen worden opgesteld met de beste bedoelingen maar er zijn geen

eenduidige regels voor het onderzoek naar compatibiliteit.

Tabellen worden regelmatig bijgewerkt.

Tabellen zijn een tijdelijk hulpmiddel !

Bij elke situatie tabel raadplegen, niet veralgemenen !

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Wat bij een onbekende combinatie ?

Vuistregel toepassen (Osram, Philips, …)

Maximale belasting op dimmer door led-lampen = 10% van het maximaal

dimvermogen Voorbeeld. :

Dimmervermogen = 400W => 400 x 0,10 = 40W = maximale led-lamp belasting

Lampvermogen = 8 W => maximaal 5 led-lampen van 8W

Lampnotatie interpreteren (bvb. Philips)

Lamp GU10 4-35W 2700K = 4W LED ter vervanging van 35W halogeen Voorbeeld :

Led-lamp GU10 4-35W 2700K

RL-dimmer 50-600W

=> minimum 2 lampen van “35W”(=vermogen oude lamp) aansluiten want

2 x 35W = 70W > 50W, aan minimale belasting van de dimmer is voldaan

OPGELET !!!

maximum aantal lampen ≠ 600W (max belasting) / 35W (oude lampvermogen) = 17 stuks

maar wel 10% van het dimvermogen

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

© V

EI

Besluit

1. Om zeker te zijn van een bepaalde dimmer-

lampcombinatie dient men tabellen te raadplegen.

2. Als de combinatie nog niet getest werd, gebruik

vuistregels en lampnotatie, maar je hebt geen zekerheid

over een identieke werking.

3. De tabellen ontstaan op basis van criteria die voor de

opsteller van belang zijn.

4. Er bestaat nog geen algemeen geldige definitie van

compatibiliteit, hieromtrent zijn geen normen of wetten.

20

se

pte

mber

20

12

/ E

CL b

eu

rs

compatibiliteit van dimmers met cfl en led-lampen - vei

Documents