constitution history of pakistan

31
8/17/2019 Constitution History of pakistan http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 1/31 Jklstatutakl bastkry Ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1:>  Tbn Hratasb ekvnrlgnlt al krdnr tk aldujt tbn pnkpcn ki uldavadnd Aldam altk tbn mmars ki ekvnrlgnlt rst altrkdujnd pkcatajmc rnikrgs ki =161 tbnl altrkdujnd rnikrgs ki =1=1, hut tbnsn rnikrgsprkpksmc jkucd lkt smtasnd tbn Aldaml pnkpcn, tbnl tbn Hratasb ekvnrlgnlt al krdnr tk skcvn tbn jklstatutaklmc mld pkcatajmc prkhcng, suggklnd, rkuldtmhcn jklinrnljns al =1!6,=1!=,=1!" rnspnjtavncy al #kldkl, hut dun tk tbn lkl jkrpkrmtavn mttatudn ki Aldaml pkcatajmc pmrtans $pmrtajucmrcy jklernss% tbnsn jklinrnljn dad lkt mjbanvn tbnar dnsarn ekmcs& Tbn Hratasb ekvnrlgnlt tbnl assund m jklstatutaklmc pmj'men ikr uldavadnd suh jkltalnlt tbas pmj'mendkjugnlt as 'lk(l ms (batn pmpnr al )mrjb =1=! al (bajb jklstatutakl rnikrgs (nrn eavnl ikr uldavadnd suhjkltalnlts& Tbas rnikrgprkpksmc (nrn eavnl cnemc stmtus hy Hratasb pmrcamgnlt al =1!* (bnl kl + mueust =1!* tbn Hratasb pmrcamgnlt pmssnd ml mjt tbas mjt as 'lk(l ms tbn ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* mld tbas mjt bncd tbn stmtus ki tbn jklstatutakl ki uldavadnd Hratasb Aldam& Zmcanlt inmturns ki tbn Ekvnrlgnlt mjt ki =1:> Indnrmc ikrg ki ekvnrlgnlt0 Al ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* m indnrmc ikrg ki ekvnrlgnlt (ms prkvadnd& Tbn indnrmc cneascmturn (ms hajmgnrmc cneascmturn& At jklsasts ki tbn 'ale tbn ck(nr bkusn $bkusn ki mssnghcy% mld tbn uppnr bkusn $jkuljac ki stmtn%& Tbn lughnrs ki gnghnr al ck(nr bkusn (nrn !-* kut ki (bajb "*6 (nrn rnprnsnltmtavn ki Hratasb mld ="* (nrn tbn rnprnsnltmtavn ki Aldaml stmtn& .ldnr tbn mjt ki =1!* tbn tnlurn ki bkusn ki mssnghcy (ms vn ynmrs (bacn jkuljac ki stmtn (ms m pnrgmlnlt alstatutakl& /ln tbard $=!% ki ats gnghnr (nrn tk rntarn nvnry ! ynmrs& Vrkvaljamc cneascmturn0 Al nvnry prkvaljn tbnrn (ms tk hn m cneascmturn (bajb (ms tk jklsast tbn 'ale rnprnsnltnd hy kvnrlkr mld skgn ki tbn prkvaljns bmd m hajmgnrmc cneascmturn ikr n8mgpcn )ughma mld gmdrms, Hnlemc ntj& mld skgn bmvn m ulajmgnrmc cneascmturn& Tbn indnrmc nxnjutavn0 Tbn n8njutavn mutbkraty ki tbn indnrmtakl as vnstnd al tbn ekvnrlkr enlnrmc ms bn (ms tbn rnprnsnltmtavn ki tbn jrk(l& Tbn ekvnrlkr enlnrmc as bnmd ki tbn indnrmc n8njutavn bmd suprngn jkggmld ki tbn gacatmry, lmvy, mar ikrjn& Tbas jkggmld bk(nvnr (ms suh:njt tk tbn pk(nr ki 'ale ki 4lecmld tk mppkalt jkggmldnr al jbani tk n8nrjasn al rncmtakl tk tbksn ikrjns sujb iuljtakl ms gaebt hn mssaelnd tk bag& >cc ktbnr n8njutavn pk(nr (ms tk hn n8nrjasnd hy tbn ekvnrlkr enlnrmc (atb tbn bncp mld mdvaskr jkuljac ki galastnr suh:njt tk tbn n8nrjasn hy tbn ekvnrlkr enlnrmc spnjamc pk(nr mld rnspklsahacatans&  Tbn ekvnrlkr enlnrmc mt bms dasjrntakl gaebt prnsadn m gnntale $jkuljac ki galastnr% tbn jkltrkc ki galastnr kvnr mdgalastrmtakl trmlsinrrnd dnpmrtgnlt suh:njt tk tbn ikcck(ale cagatmtakl )uscag cm( jkccnen 9men =

Upload: nomikhan

Post on 06-Jul-2018

226 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 1/31

Jklstatutakl bastkry

Ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1:>

 Tbn Hratasb ekvnrlgnlt al krdnr tk aldujt tbn pnkpcn ki uldavadnd Aldam altk tbn

mmars ki ekvnrlgnlt rst altrkdujnd pkcatajmc rnikrgs ki =161 tbnl altrkdujnd

rnikrgs ki =1=1, hut tbnsn rnikrgsprkpksmc jkucd lkt smtasnd tbn Aldaml pnkpcn,

tbnl tbn Hratasb ekvnrlgnlt al krdnr tk skcvn tbn jklstatutaklmc mld pkcatajmcprkhcng, suggklnd, rkuldtmhcn jklinrnljns al =1!6,=1!=,=1!" rnspnjtavncy al

#kldkl, hut dun tk tbn lkl jkrpkrmtavn mttatudn ki Aldaml pkcatajmc pmrtans

$pmrtajucmrcy jklernss% tbnsn jklinrnljn dad lkt mjbanvn tbnar dnsarn ekmcs& Tbn

Hratasb ekvnrlgnlt tbnl assund m jklstatutaklmc pmj'men ikr uldavadnd suh jkltalnlt

tbas pmj'mendkjugnlt as 'lk(l ms (batn pmpnr al )mrjb =1=! al (bajb jklstatutakl

rnikrgs (nrn eavnl ikr uldavadnd suhjkltalnlts& Tbas rnikrgprkpksmc (nrn eavnl

cnemc stmtus hy Hratasb pmrcamgnlt al =1!* (bnl kl + mueust =1!* tbn Hratasb

pmrcamgnlt pmssnd ml mjt tbas mjt as 'lk(l ms tbn ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* mld

tbas mjt bncd tbn stmtus ki tbn jklstatutakl ki uldavadnd Hratasb Aldam&

Zmcanlt inmturns ki tbn Ekvnrlgnlt mjt ki =1:>

Indnrmc ikrg ki ekvnrlgnlt0 Al ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* m indnrmc ikrg ki

ekvnrlgnlt (ms prkvadnd& Tbn indnrmc cneascmturn (ms hajmgnrmc cneascmturn& At

jklsasts ki tbn 'ale tbn ck(nr bkusn $bkusn ki mssnghcy% mld tbn uppnr bkusn

$jkuljac ki stmtn%& Tbn lughnrs ki gnghnr al ck(nr bkusn (nrn !-* kut ki (bajb

"*6 (nrn rnprnsnltmtavn ki Hratasb mld ="* (nrn tbn rnprnsnltmtavn ki Aldaml stmtn&

.ldnr tbn mjt ki =1!* tbn tnlurn ki bkusn ki mssnghcy (ms vn ynmrs (bacn jkuljac

ki stmtn (ms m pnrgmlnlt alstatutakl& /ln tbard $=!% ki ats gnghnr (nrn tk rntarn

nvnry ! ynmrs&

Vrkvaljamc cneascmturn0 Al nvnry prkvaljn tbnrn (ms tk hn m cneascmturn (bajb (mstk jklsast tbn 'ale rnprnsnltnd hy kvnrlkr mld skgn ki tbn prkvaljns bmd m

hajmgnrmc cneascmturn ikr n8mgpcn )ughma mld gmdrms, Hnlemc ntj& mld skgn bmvn

m ulajmgnrmc cneascmturn&

Tbn indnrmc nxnjutavn0 Tbn n8njutavn mutbkraty ki tbn indnrmtakl as vnstnd al tbn

ekvnrlkr enlnrmc ms bn (ms tbn rnprnsnltmtavn ki tbn jrk(l& Tbn ekvnrlkr enlnrmc

as bnmd ki tbn indnrmc n8njutavn bmd suprngn jkggmld ki tbn gacatmry, lmvy, mar

ikrjn& Tbas jkggmld bk(nvnr (ms suh:njt tk tbn pk(nr ki 'ale ki 4lecmld tk

mppkalt jkggmldnr al jbani tk n8nrjasn al rncmtakl tk tbksn ikrjns sujb iuljtakl ms

gaebt hn mssaelnd tk bag& >cc ktbnr n8njutavn pk(nr (ms tk hn n8nrjasnd hy tbn

ekvnrlkr enlnrmc (atb tbn bncp mld mdvaskr jkuljac ki galastnr suh:njt tk tbn

n8nrjasn hy tbn ekvnrlkr enlnrmc spnjamc pk(nr mld rnspklsahacatans&

 Tbn ekvnrlkr enlnrmc mt bms dasjrntakl gaebt prnsadn m gnntale $jkuljac ki galastnr%

tbn jkltrkc ki galastnr kvnr mdgalastrmtakl trmlsinrrnd dnpmrtgnlt suh:njt tk tbn

ikcck(ale cagatmtakl

)uscag cm( jkccnen 9men =

Page 2: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 2/31

Jklstatutakl bastkry

)alastnr bms lk raebt tk tnldnr mdvajn kl gmttnr al rnspnjt ki (bajb tbn ekvnrlkr

enlnrmc (ms rn5uarnd tk mjt ms bas dasjrntakl

Al jmsn (bnrn al, (bajb ekvnrlkr enlnrmc (ms ngpk(nr tk n8nrjasn bas aldavadumc

 :udegnlt (bnl tbn ekvnrlkr enlnrmc mjtnd al tbn n8nrjasn ki pk(nrs nltrustnd tk

bag al tbn dasjbmren ki bas spnjamc rnspklsahacaty n&e& tbn gmaltmalale ki pnmjn mldtrml5uacaty , smin eumrdale ki tbn lmljamc stmhacaty ki , eumrdale tbn raebt ki

galkratans, puhcaj snrvmlts ntj tbn ekvnrlkr enlnrmc (ms alvnstnd n8trm krdalmry

pk(nr ki cneascmtakl mld jkucd assun krdalmljns bmvale tbn smgn ikrjn mld nnjts

ms ml mjt ki tbn indnrmc cneascmturn&

Tbn indnrmc jkurt0 .ldnr tbn mjt ki =1!* m indnrmc jkurt (ms tk hn nstmhcasbnd at

(ms tk hn altnrprntnr mld eumrdaml ki tbn jklstatutakl $mjt ki =1!*% mld m trahulmc

ikr dntnrgalmtakl ki dasputn& .ldnr tbn Aldaml mjt ki =1!* tbn indnrmc jkurt (ms tk

jklsast ki jbani :ustajn $mld ktbnr :udens lkt gkrn tbml sa8% (bk (nrn tk hn

mppkaltnd hy tbn 'ale ki Hratmal tk rngmal al k2jn tacc * ynmr ki men& > :uden ki tbn

indnrmc jkurt jkucd hn rngkvnd irkg bas k2jn hy tbn 'ale kl tbn erkuld kigashnbmvakr kr alrgaty ki gald kr hkdy sagacmrcy mjt ki =1!* prkvadnd tbn baeb

jkurt al nmjb prkvaljn

Jkljcusakl tbn mjt ki =1!* (ms tbn rst dkjugnlt al tbn bastkry ki Aldam (bajb cmy

dk(l tbn ikuldmtakl al tbn iuturn jklstatutakl gm'ale ki Aldam mld 9m'astml mld tbas

jkucd raebtcy hn jmccnd ms gktbnr ki tbn jklstatutakl ki hktb Aldam mld 9m'astml ms

hktb ln(cy jrnmtnd stmtns tkk' tbn hmsaj adnm ki mld strujturn ki tbnar rnspnjtavn

jklstatutakl irkg tbn ekvnrlgnlt mjt ki =1!*& Hut tbn ekvnrlgnlt mjt ki =1!* (ms

lkt m pnrinjt panjn ki cneascmtakl skgn ki ats sbkrt jkgale kr drm(hmj's mrn ms

uldnr

 Tbn Aldaml (nrn lkt eavnl jkltrkc kvnr tbn ekvnrlgnlt ki tbnar jkultry hnjmusn

tbny jkucd lkt jbmlen kr mgnld tbnar jklstatutakl

Aldaml rnsnltnd tbn jkltrkc (bajb (ms n8nrjasnd hy tbn snjrntmry ki stmtn ikr Aldam

kvnr tbn Aldaml javac snrvajns ikr alstmljn tbn Aldaml pkcajn, mld ktbnr snrvajns&

>ctbkueb cmren pkrtakl ki Aldaml mrgy ekt ats hudent irkg tbn Aldaml trnmsury hut lk

jkltrkc (nrn eavnl tk tbn Aldaml pnkpcn kvnr tbn Aldaml mrgy&

 Tbn dasjrntakl pk(nr ki tbn ekvnrlkr enlnrmc (nrn sk cmren tbmt gmdn tbn prkvaljamc

cneascmturn alnnjtavn mld tbny (nrn vnry rnstrajtnd&

Tbn Aldaml aldnnldnljn mjt =1!"

 Tbn aldnpnldnljn mjt =10- (ms nlmjtnd hy Hratasb pmrcamgnlt al =+ ?ucy =10- tk

eavn nnjts tk ckrd gkult Hattnl pcml ki ! ?uln =10- bn ikrgmca3nd mld cnemca3nd

(bmt bmd hnnl bncd kut hy tbn Hratasb ekvnrlgnlt ms m prkgasn tk tbn pnkpcn ki

)uscag cm( jkccnen 9men "

Page 3: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 3/31

Jklstatutakl bastkry

Aldam& Tbas mjt prkvadnd ikr tbn pmrtatakl ki suh jkltalnlt mld rnsuctmltcy kl =0

mueust =10- 9m'astml mld kl =* mueust =10- Aldam jmgn altk hnale&

Zmcanlt inmturn ki aldnnldnljn mjt0 Tbn prkvasakl kr inmturns mrn nlugnrmtnd

ms hnck(

> ekvnrlkr enlnrmc (ms prkvadnd ikr nmjb ln( dkgalakls (bk (ms tk hn mppkaltnd

hy tbn Hratasb ekvt& suh:njt tk tbn cm( ki cneascmturn ki natbnr ki tbn ln( dkgalakl

mcsk tbn smgn pnrskl jml hn ekvnrlkr enlnrmc ki hktb dkgalakl

 Tbn cneascmturns ki tbn t(k ln( dkgalakls (nrn gmdn iuccy skvnrnael mld (nrn

eavnl pk(nrs tk gm'n cm(s ki tbnar k(l& 7k mjt ki tbn pmrcamgnlt ki tbn .latnd

<aledkg jkucd n8tnld tk mly ki tbn ln( dkgalakl

 Tbn jklstatunlt mssnghcy ki hktb ki tbn ln( dkgalakl (ms eavnl m pk(nr tk irmgn

m jklstatutakl pnldale (bajb nmjb ki tbn dkgalakl (nrn tk hn ekvnrlnd ms lnmrcy ms

jkucd hn (atb mjjkrdmljn ki tbn ekvnrlgnlt mjt =1!*& Tbn ekvnrlkr enlnrmc (ms

ngpk(nrnd tacc )mrjb != =10+ tk gm'n lnjnssmry gassakl mddatakl, mdmptmtakl mld

gkdajmtakl al tbn prkvasakl ki tbn ekvnrlgnlt mjt =1!*

 Tbn k2jn ki tbn snjrntmry ki tbn stmtn (ms mhkcasbnd mld tbn prkvasakls ki Aldam mjt

=1!* rncmtnd tk tbn mppkaltgnlt tk tbn javac snrvajn uldnr tbn jrk(l hy tbn

snjrntmry ki tbn stmtn jnmsnd tk kpnrmtn& ;k(nvnr mcc tbksn javac snrvmlt (nrn

mppkaltnd hy tbn snjrntmry ki tbn stmtn hnikrn =* mueust =10- (nrn tk jkltalun ms

sujb al natbnr ki tbn dkgalakl

 Tbn Aldaml mrgnd ikrjns (nrn davadnd hnt(nnl tbn t(k dkgalakl mld tbn ekvnrlkr

enlnrmc (nrn tk gm'n prkvasakls ikr sujb davasakls ikr tbn jkggmld mld

ekvnrlmljn ki tbksn ikrjns

 Tbn n8astale alstrugnlt ki alstrujtakls tk tbn ekvnrlkr enlnrmc mld ekvnrlkrs ki

prkvaljns (kucd cmpsn mld tbny (kucd mjt (atbkut sujb alstrugnlts

 Tbn cm(s ki Hratasb Aldam n8astale aggndamtncy hnikrn =* mueust =10- (kucd, ms ikr

ms mppcajmhcn mld (atb lnjnssmry mdmptmtakl (kucd jkltaluns ultac cm(s (nrn gmdn

hy tbn cneascmturn ki natbnr ki tbn dkgalakl

 Tbn prkvaljn ki Hnlemc jklstatutnd uldnr tbn ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* (kucd

sna3nd tk n8ast mld t(k ln( prkvaljns (nrn tk hn dntnrgalnd hy m(mrd ki hkuldmry

jkggassakl mppkaltnd hy tbn ekvnrlkr enlnrmc ki Hratasb Aldam

 Tbn prkvaljn ki 9ul:mh ms jklstatutnd uldnr tbn ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!*

(kucd sna3n tk n8ast mld al ats pcmjn t(k ln( prkvaljns (nrn jklstatutnd altk tbn

(nst 9ul:mh mld nmst 9ul:mh tbn hkuldmrans ki tbnsn t(k ln( prkvaljns (nrn tk hn

dntnrgalnd hy tbn hkuldmry jkggassakl mppkaltnd hy ekvnrlkr enlnrmc ki Hratasb

Aldam

)uscag cm( jkccnen 9men !

Page 4: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 4/31

Jklstatutakl bastkry

#$%njt rnskcutakl ki =1!10

 Tk nld jklstatutaklmc danrnljns tbn tbml 9ragn )alastnr #am5mt >ca 'bml ikrgnd m

jkggattnn jkgprasale ki vmrakus gnghnrs ki tbn jklstatutaklmc mssnghcy& Tbn

pragn :kh ki tbn jkggattnn (ms tk gm'n tbn hmsaj praljapcns ki tbn iuturn

jklstatutakl, tbas jkggattnn jkgpacnd at prkpksmc mld tbksn prkpksmc (nrn put up hytbn tbnl pragn galastnr #am5mt >ca 'bml al sbmpn ki rnskcutakl al tbn jklstatunlt

mssnghcy kl )mrjb =" =101& Tbas rnskcutakl (ms mjjnptnd hy tbn jklstatunlt

mssnghcy mld ms pkpucmrcy 'lk(l ms tbn kh:njt rnskcutakl& Tbas rnskcutakl cmad tbn

ikuldmtakl ki jklstatutakl mld aldajmtnd tbn hrkmd kutcalns ki ats strujturn& at (ms

dnsjrahnd ms tbn gkst agpkrtmlt kjjmsakl al tbn bastkry ki 9m'astml ln8t al

agpkrtmljn tk tbn mjbanvngnlt ki aldnpnldnljn tbn tn8t ki tbn rnskcutakl (ms

pmssnd hy tbn jklstatunlt mssnghcy (ms Al tbn lmgn ki >ccmb tbn hnlnjnlt tbn

gnrjaiuc (bnrn ms skvnrnaelty kvnr tbn nltarn ulavnrsn hnckles tk mcgaebty >ccmb

mckln, mld tbn mutbkraty tk hn n8nrjasnd hy tbn pnkpcn ki 9m'astml (atbal tbn cagat

prnsjrahnd hy bag as m snjrnt trust, mld (bnrn ms at as tbn (acc ki tbn pnkpcn ki

9m'astml tk nstmhcasb krdnr (bnrn al tbn stmtn sbmcc n8nrjasnd ats pk(nr mld mutbkraty

tbrkueb tbn jbksnl rnprnsnltmtavn ki tbn pnkpcn& Fbnrn al tbn praljapcns ki

dngkjrmjy, irnndkg, n5umcaty, tkcnrmljn, mld skjamc :ustajn ms nluljamtnd hy Ascmg

sbmcc hn iuccy khsnrvnd& Fbnrn al tbn )uscag sbmcc hn nlmhcnd tk krdnr tbnar cavns al

tbn aldavadumccy mld jkccnjtavncy spbnrns al mjjkrdmljn (atb tbn tnmjbale mld

rn5uarngnlts ki Ascmg ms snt kut al tbn ;kcy Murml mld ullmb& Fbnrn al mdn5umtn

prkvasakls sbmcc hn gmdn ikr tbn galkraty irnncy tk prkinss mld prmjtajn tbnar rncaeakl

mld dnvnckp tbnar jucturn& Fbnrnal tbn tnrratkrans lk( aljcudnd al kr al mjjnssakl

(atb 9m'astml al sujb ktbnr tnrratkrans ms gmy bnrnmitnr hn aljcudnd al 9m'astml sbmcc

ikrg m indnrmtakl& Fbnrnal tbn ulats gmy hn mutklkgkus (atb sujb hkuldmrans mld

cagatmtakl mld pk(nr mld mutbkraty ms gmy hn prnsjrahnd& Fbnrnal sbmcc hneumrmltnnd iuldmgnltmc raebts aljcudale n5umcaty ki stmtus ki kppkrtulaty mld

hnikrn cm(, skjamc , njklkgaj, mld pkcatajmc :ustajn, mld irnndkg ki n8prnssakls,

tbkuebts, hncani, imatb, (krsbap mld msskjamtakl suh:njt tk cm( mld puhcaj gkrmcaty&

Fbnrnal mdn5umtn prkvasakl sbmcc hn gmdn tk smineumrd tbn cneatagmtn altnrnst ki

galkraty mld hmj'(mrd mld dnprnssnd& Fbnrn al tbn aldnpnldnlt ki :udajamry sbmcc

hn iuccy snjurnd& Fbnrnal tbn altneraty ki tbn tnrratkrans ki tbn indnrmtakl, ats

aldnpnldnljn mld mcc ats raebts aljcudale ats skvnrnael raebt kl cmld, snm mar sbmcc hn

smineumrdnd& k tbmt tbn pnkpcn ki 9m'astml gmy prkspnr mld mttmal tbnar raebtiuc

mld bklkrmhcn pcmjn mgkle tbn lmtakls ki tbn (krcd mld gm'n tbnar iucc jkltrahutakl

tk(mrds altnrlmtaklmc pnmjn mld prkernss mld bmppalnss ki bugmlaty&

 Tbn kh:njtavn rnskcutakl (ms gmdn m suhstmltavn pmrt ki tbn jklstatutakl ki =1-! hy

alsnrtale m ln( mrtajcn $"m% al tbn jklstatutakl ki =1-!&

Tbn $msaj raljacns ki jkggattnn mld ats altnrag rnkrt

=1>&0

)uscag cm( jkccnen 9men 0

Page 5: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 5/31

Jklstatutakl bastkry

>itnr pmssale tbn kh:njtavn rnskcutakl ki =101 tbn jklstatunlt mssnghcy sntup m

lughnr ki jkggattnn mld suh jkggattnns tk (kr' kut tbn dntmacs ki tbn

jklstatutakl kl tbn praljapcns cmad dk(l hy tbn kh:njtavn rnskcutakl, mgkle tbnsn

jkggattnns tbn hmsaj praljapcn jkggattnn (ms tbn gkst agpkrtmlt kln mt bmd "0

gnghnrs bk( (nrn lkt rn5uarnd tbmt ats gnghnr (nrn tk hn irkg jklstatunlt

mssnghcy& Tbnsn jkggattnns mcsk sntup sk gmly suh jkggattnns tbn hmsajpraljapcns jkggattnn mcsk sntup m spnjamc jkggattnn (bajb jklsastnd ki rnputnd

Ascmgaj sjbkcmrs tk mdvajn kl gmttnr mrasale kut ki tbn kh:njtavn rnskcutakl& Tbas

jkggattnn (ms hmsajmccy snt up ikr tmcagmt A ascmgam & mlktbnr spnjamc jkggattnn

(ms mssaelnd tbn tms' ki rnjkggnldale mpprkpramtn lkgnljcmturn, lmljamc

mcckjmtakls 5umcajmtakl ki tbn bnmd ki tbn stmtn ntj& tbas praljapcns jkggattnn

prnpmrnd tbn =st drmit jklstatutakl (bajb (ms prnsnltnd tk tbn jkultry al tbn

jklstatunlt mssnghcy hy tbn tbnl pragn galastnr #am5mt >ca 'bml at smcanlt inmturns

mrn ms uldnr

 Tbn kh:njtavn rnskcutakl (ms tk hn aljkrpkrmtnd al tbn jklstatutakl ms darnjtavn

praljapcns ki tbn stmtn pkcajy mld (ms lkt tk prn:udajn al tbn jkrpkrmtakl ki

iuldmgnltmc raebts al tbn jklstatutakl

 Tbnrn (ms tk hn bnmd ki tbn stmtn ncnjtnd ikr vn ynmrs $bn as jnmsnd tk hn m

gnghnr ki tbn bkusn mitnr sncnjtakl%

 Tbn bnmd ki tbn stmtn tk mppkalt m gnghnr ki jnltrmc cneascmturn (bk jkggmldnd

tbn jkldnljn ki hktb tbn bkusns ki jnltrmc cneascmturn ms m pragn galastnr mld mcsk

galastnr (nrn tk hn mppkaltnd kl tbn mdvajn ki pragn galastnr&

 Tbn jnltrmc cneascmturn (ms tk hn jklsastnd ki " bkusns

 Tbn bkusn ulat rnprnsnltale tbn cneascmturn ki tbn ulats $prkvaljns%

 Tbn bkusn ki pnkpcn ncnjtnd hy tbn pnkpcn

 Tbnrn (ms tk hn m bnmd ki tbn prkvaljn ki nmjb prkvaljn tk hn ncnjtnd hy tbn bnmd

ki tbn stmtn mld bn (ms tk bkcd bas k2jn uldnr tbn pcnmsurn ki bnmd ki tbn stmtn

 Tbn bnmd ki tbn prkvaljn (ms tk hn mppkaltnd ms jbani galastnr m gnghnr (bk

jkggmldnd m gm:kraty al tbn prkvaljamc cneascmturn mld ktbnr galastnr (nrn tk hn

mppkaltnd kl tbn mdvajn ki jbani galastnr

 Tbnrn (ms tk hn kln bkusn ki cneascmturn al nmjb prkvaljn ncnjtnd hy tbn pnkpcn kitbmt prkvaljn ikr tbn pnrakd ki * ynmrs at jkucd hn dasskcvnd hy tbn mdvajn ki jbani

galastnr

 Tbn bnmd ki stmtn mld prkvaljns (nrn eavnl tbn pk(nr ki prkgucemtn krdalmljns

durale tbn pnrakd ki (bnl cneascmturn jkljnrlnd (ms lkt al snssakl

)uscag cm( jkccnen 9men *

Page 6: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 6/31

Jklstatutakl bastkry

.rdu (ms tk hn lmtaklmc cmleumen ki tbn stmtn tbn rnmjtakl tk tbn =st drmit

jklstatutakl (ms lkt imvkrmhcn hy nmst 9m'astml tbn gmal pkalt ki tbas rnsnltgnlt

tbn 5umltug ki rnprnsnltmtakl al tbn purpksn jnltrmc cneascmturn hnjmusn at tbn tagn

tbas drmit jklstatutakl (ms rnprnsnltnd tbn pkpucmtakl ki nmst 9m'astml, (ms gkrn

tbml tbmt ki (nst 9m'astml hut tbnrn rnprnsnltmtakl al tbn jnltnr cneascmturn (ms cnss

tbml tbn rnprnsnltmtakl ki (nst 9m'astml& Al tbas (ms tbn gmal rnsnltgnlt al tbnpnkpcn ki 4mst 9m'astml jurrnltcy 'lk(l ms Hmlecmdnsb&

'nkrt ki tbn jkggattnn kl tbn iuldmgnltmc raebts mld raebts ki

galkratans0

 Tbn jkggattnn kl tbn iuldmgnltmc raebts ki tbn jata3nl suhgattnd ats rnpkrt hnikrn

jklstatunlt mssnghcy (bajb (ms mjjnptnd al =1*6& Tbn prkpksn jklstatutaklmc

eumrmltnnd skgn iuldmgnltmc raebts tk tbn jata3nl hktb )uscag mld lkl )uscag al

9m'astml, tbnsn raebts aljcudns n5umcaty ki mcc tbn jata3nl hnikrn cm(, n5umc prktnjtakl

ki cm( tk mcc jata3nl, lk dasjragalmtakl kl tbn erkuld ki rncaeakl, rmjn, jmstn, sn8 kr

pcmjn ki hartb (atb rnemrd tk mjjnss tk puhcaj pcmjn nltnrtmalgnlt, rnjrnmtakl,(ncimrn kr utacaty& agacmrcy at (ms mcsk eumrmltnnd irnndkg ki spnnjb, jklsjanljn,

n8prnssakl, msskjamtakl, prkinssakl, kjjupmtakl, trmdn kr husalnss& 4vnry 5umcand

jata3nl (kucd hn ncaeahcn ikr aldujtakl ikr tbn snrvajn ki tbn stmtn arrnspnjtavn ki

rncaeakl, jrnnd, sn8 ntj& sagacmrcy at (ms mcsk eumrmltnnd tbn lk jkggulaty (kucd hn

prnvnltnd irkg prmjtajale mld khsnrvale at k(ls rncaeakl mld ats k(l pnrsklmc cm(&

7k pnrskl (kucd hn jkgpnccnd tk pmy mly spnjamc tm8ns tbn prkjnnds ki (bajb

(kucd hn spnjajmccy mpprkpramtnd ikr tbn prkpmemtakl ki mly rncaeakl ktbnr tbml bas

k(l rncaeakl& Al mddatakl tk tbnsn iuldmgnltmc raebts (bajb (nrn mppcajmhcn tk

)uscag mld lkl )uscag mca'n spnjamc smineumrd (nrn mcsk prkvadnd al tbn

jklstatutakl ikr galkratans& Tbnsn aljcudns tbmt

 Tbn galkratans sbkucd hn prktnjtnd irkg tbn tbrnmt ki pbysajmc pnrsnjutakl

Dncaeakus galkratans gust pkssnss irnndkg ki jklsjanljn mld ats (adnst snlsn

)alkratans sbkucd bmvn tbn raebt tk khsnrvn tbnar k(l rncaeakus tbkuebts mld tk rul

tbnar k(l sjbkkcs&

'nkrt ki tbn $msaj raljacns jkggattnn ki =1>(0

 Tbn =st rnpkrt ki tbn hmsaj praljapcn jkggattnn (ms snvnrmccy jrataja3nd pmrtajucmrcy

al nmst 9m'astml mld tbnrnikrn tbas rnpkrt (ms pkstpklnd mld tbn tbnl pragn

galastnr #am5umt mca 'bml rninrrnd hmj' tbn rnpkrt tk tbn jklstatunlt mssnghcy kl

(bajb tbny alvatnd prkpksmc mld sueenstakls irkg tbn puhcaj al$ :ml% =1*= mld m

suhjkggattnn (ms mppkaltnd tk n8mgaln tbksn prkpksmc mld sueenstakls tbn

suhjkggattnn gmdn ats rnpkrt tk tbn hmsaj praljapcn jkggattnn al ?ucy =1*" mld at

(ms prnsnltnd ms tbn snjkld drmit tk tbn jklstatunlt mssnghcy tbn tbnl pragn

galastnr <b(m:m 7m3aguddal kl "" /jtkhnr =1*"&

)uscag cm( jkccnen 9men

Page 7: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 7/31

Jklstatutakl bastkry

Inmturns0

 Tbn kh:njtavn rnskcutakl (ms mdkptnd ms m prnmghcn tk tbn prkpksnd jklstatutakl

 Tbn bnmd ki stmtn (nrn rn5uarnd tk hn )uscag mld tk hn ncnjtnd ikr m tnrg ki vn

ynmrs mt m :kalt snttale ki hktb tbn bkusns ki indnrmc cneascmturn tbn bnmd ki stmtn

jkucd lkt bkcd k2jn jklsnjutavncy ikr t(k iucc tnrgs

 Tbn pragn galastnr (ms tk hn mppkaltnd hy tbn bnmd ki tbn stmtn mld ktbnr galastnr

(nrn tk hn mppkaltnd hy tbn bnmd ki tbn stmtn kl tbn mdvajn ki pragn galastnr tbn

jkulsnc ki galastnr (ms tk hn jkccnjtavncy rnspklsahcn tk tbn bkusn ki tbn pnkpcn

klcy

 Tbn prkpksnd indnrmc cneascmturn jkgprasnd t(k bkusns ki tbn pmrcamgnlt tbmt as tbn

bkusn ki tbn pnkpcn mld tbn bkusn ki ulats $ck(nr mld uppnr bkusn rnspnjtavncy% tbn

bkusn ki pnkpcn (ms tk hn jklsast ki 066 gnghnrs ki (bkg "66 (nrn tk hn darnjtcy

ncnjtnd irkg nmst 9m'astml mld "66 irkg (nst 9m'astml& Tbn bkusn ki ulat (ms tk hn

jklsastale ki ="6 gnghnrs& .ldnr tbas snjkld drmit tbn bkusn ki pnkpcn (ms tk

nl:kynd rnmc mutbkraty tbn bkusn ki ulats jkucd klcy rnjkggnld rnvasakl ki tbn

ulimvkrmhcn cneascmtakl, mcc gklny haccs bmd tk kraealmtnd al tbn bkusn ki pnkpcn

nmts (nrn mcckjmtnd al sujb m gmllnr tk nlsurn tbmt mcc tbn jkggulaty al tbn

indnrmtakl jkucd bmvn ms ikr ms n5umc pkssahcn lughnr ki vktns sagacmrcy tbn

mcckjmtakl ki rnsnrvnd snmts ikr tbn galkratans (nrn nlsurn al tbn drmit

 Tbn jbani galastnr ki nmjb prkvaljn (ms tk hn mppkaltnd hy tbn bnmd ki tbn ulats

mld ktbnr galastnr tk hn mppkaltnd kl tbn mdvajn ki tbn jbani galastnr

Nkr nmjb ulat tbnrn (ms tk hn m ulajmgnrmc cneascmturn, jkgpksnd ki gnghnrsjbksnl darnjtcy hy ncnjtakls tbn lughnr ki tbn cneascmturn ki tbn ulat (ms vmry

hnt(nnl -* mld !*6 ms dntnrgaln hy m cm( ki indnrmc cneascmturn 'nnpale al van( tbn

pkpucmtakl ki nmjb ulat

Nkr nmjb ki prkvaljn, stmtn pmrtajucmr tnrratkry, jmpatmc ki tbn indnrmtakl mld trahmc

mrnm tbn (krd ulat (ms usnd tbnar (ms tk hn m bnmd ki ulat ikr nmjb mppkaltnd hy

tbn bnmd ki tbn stmtn snrvale uldnr tbn pcnmsurn ki tbn bnmd ki tbn stmtn ikr

gm8agug pnrakd ki * ynmrs mt m tagn

 Tbn bnmd (ms tk bmvn tbn pk(nr tk prkgucemtn krdalmljns durale tbn pnrakd ki

(bnl indnrmc cneascmturn (ms lkt sattale bk(nvnr, mld krdalmljn (ms tk hn cmadhnikrn tbn indnrmc cneascmturn mld (kucd n8parn (nn's irkg ats prkgucemtakl&

agacmr prkvasakl (nrn mcsk gmdn al rnspnjt al tbn bnmds ki tbn ulats rnemrdale

prkgucemtakl ki krdalmljns

 Tbn mutbkraty tk dasskcvn tbn bkusn ki pnkpcn (ms vnstnd al tbn bnmd ki tbn stmtn

lkrgmccy tk hn n8nrjasnd kl tbn mdvajn ki tbn jkuljac ki galastnrs

)uscag cm( jkccnen 9men -

Page 8: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 8/31

Jklstatutakl bastkry

 Tbn :udajamry (ms tk hn bnmd hy tbn suprngn jkurt ki 9m'astml jklsastale ki jbani

 :ustajn mld " tk :udens &tbn jbani (ms tk hn mppkaltnd hy tbn prnsadnlt mld ktbnr

(nrn tk hn mppkaltnd hy tbn bnmd ki tbn stmtn mitnr tm'ale altk jklsadnrmtakl mitnr

tbn rnjkggnldmtakl gmdn hy tbn jbani :ustajn&

 Tbnrn (ms tk hn m baeb jkurt ikr nmjb ki tbn ulat ki nmst 9m'astml $9ul:mh aldb hckj,7FN9% nvnry :uden ki baeb jkurt (ms tk hn mppkaltnd hy bnmd ki tbn stmtn hy

rnjkggnldmtakl ki jbani :ustajn ki suprngn jkurt (bk al tbn jmsn ki mppkaltgnlt ki 

 :uden ktbnr tbnl tbn jbani :ustajn ki baeb jkurt (ms rn5uarnd tk jklsuct tbn jbani

 :ustajn ki tbn baeb jkurt jkljnrlnd hnikrn gm'ale bas rnjkggnldmtakl

 Tbnrn (nrn eumrmltnn tk hn prkvadnd tk tbn javac snrvmlts ki tbn indnrmtakl mld tbn

ulats memalst tbn dasgassmc rngkvmc kr rndujtakl al rml' (atbkut kppkrtulaty tk sbk(

jmusn

Iarnjtavn praljapcns ki stmtn pkcajy (nrn tk hn gmdn pmrt ki tbn prkpksnd

jklstatutakl ca'n tbn =st drmit ki tbn jklstatutakl prnsnltnd al nptnghnr =1*6 tbn"ld drmit nvk'nd tbn smgn rnspklsn mld kh:njtakls& kgn ki tbn agpkrtmlt dninjts

(bajb nvk'nd jratajasg mld kh:njtakl (nrn ms uldnr

 Tbn prkpksnd drmit dad lkt mj'lk(cnden al m dngkjrmtaj (my tbn imjt tbmt 4mst

9m'astml bmd m gm:kraty ki tbn tktmc pkpucmtakl ki tbn jkultry

 Tbas drmit dad lkt pmy dun rnspnjt tk tbn imjt tbmt Fnst 9m'astml bmd tbn gm:kr pmrt

ki tbn jkultrans tnrratkry

Hy eavale tbn uppnr bkusn m jkgpksatakl adnltajmc tk tbmt ki tbn ck(nr bkusn, at

gmdn tbn ikrgnr m (nm' rnpcajm ki tbn bkusn ki tbn pnkpcn mld rndujnd ats utacaty

Al tbn prkpksnd drmit tbnrn (ms lk spnjaj prkvasakl al tbn jmsn tbn t(k bkusns

(nrn ulmhcn tk rnskcvn m jklEajt mld :kalt snssakl

agacmrcy tbnrn (ms lk ckeaj al trnmtale nmst 9m'astml n5umc agpkrtmljn (atb mcc ktbnr

ulats put tk emtbnr mld ats (ms rnemrdnd pmrtajucmrcy 9ul:mh ms m vakcmtakl ki tbn

indnrmc praljapcns uldnr (bajb mcc tbn ulats cmrenr kr sgmccnr sbkucd ent n5umc

rnprnsnltmtakl al tbn uppnr bkusn ms as tbn jmsn al tbn ulatnd stmtn al skgn ktbnr

indnrmtakl al kutnr (krcd

Tbn jklstatutakl ki =1>)0

 Tbn "ld jklstatunlt mssnghcy dasjussnd tbn rnpkrts suhgattnd hy tbn =st mssnghcy

mld kl "1tb Nnhrumry =1* mpprkvnd m drmit tbnl tbas drmit jklstatutakl (ms snlt tk

tbn ekvnrlkr enlnrmc& nlnrmc gm:kr a'mldnr )ar3m (bk rmtand at kl "ld gmrjb

=1*& Tbus tbn =st jklstatutakl ki 9m'astml (ms irmgnd 1 ynmrs mitnr tbn

aldnpnldnljn ki tbn lmtakl

Zmcanlt inmturns ki =1>) jklstatutakl0

)uscag cm( jkccnen 9men +

Page 9: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 9/31

Jklstatutakl bastkry

*rattnl tbn =1* jklstatutakl (ms m (rattnl dkjugnlt& At jklsast ki m prnmghcn,

"!0 mrtajcns, =! pmrts $jbmptnr% mld sjbnducns

Znga raead at (ms m snga raead jklstatutakl ulca'n tbn jklstatutakl ki .> at (ms lkt

vnry da2juct tk gm'n mgnldgnlts al at t(k tbard $"!% gm:kraty ki tbn mssnghcy

jkucd gm'n mgnldgnlt tk jklstatutakl

Vrnmg$cn tbn jklstatutakl ki =1* hneal (atb prnmghcn (bajb jkgprasnd ki

kh:njtavn rnskcutakl ki =101 mjjkrdale tk tbn prkvasakls ki tbn prnmghcn mcc

skvnrnaelty hnckles tk mcgaebty >ccmb

Indnrmc s+stng tbn jklstatutakl ki =1* prkvadnd ki indnrmc systng ki

ekvnrlgnlt al tbn jkultry (bajb jklsastnd ki tbn ikcck(ale alstatutakl m% tbn

prnsadnlt h% indnrmc ekvnrlgnlt j% indnrmc pmrcamgnlt&

Tbn rnsadnlt mjjkrdale tk jklstatutakl ki =1* tbn prnsadnlt (ms bnmd ki stmtn&

;n gust hn )uscag ncnjtnd hy lmtaklmc mssnghcy ikr pnrakd ki * ynmrs bn nl:kys tbn

ikcck(ale pk(nrs

;n jkucd lkgalmtn tbn pragn galastnr

;n jkucd mppkalt mdvkjmtn enlnrmc

;n jkucd jmcc m snssakl ki lmtaklmc mssnghcy mld mutbkra3nd tk dasskcvn at

;n (ms mutbkra3nd tk prkgucemtn krdalmljns durale tbn pnrakd (bnl tbn lmtaklmc

mssnghcy (ms lkt al snssakl

;n jkucd rndujn kr jkldkln tbn pulasbgnlt m(mrdnd hy tbn jkurt

;n jkucd dnjcmrn ngnrenljy al tbn jkultry

Indnrmc ekvnrlgnlt uldnr tbn =1* jklstatutakl tbn indnrmc ekvnrlgnlt

jkgprasnd ki tbn prnsadnlt lmtaklmc mssnghcy jbani ki mrgy mld mar ikrjn lmvy tbn

pragn galastnr tbn indnrmc jmhalnt tbn indnrmtakl ki 9m'astml jkgprasnd ki 0

prkvaljns N>T> mld tbnrn (nrn tbrnn casts al tbn jklstatutakl a&n& indnrmc cast

prkvaljamc cast mld jkljurrnlt cast

Indnrmc cneascmturn tbn indnrmc pmrcamgnlt ki 9m'astml uldnr tbn =1*

jklstatutakl (ms ulajmgnrmc cneascmturn jmccnd tbn lmtaklmc mssnghcy& 7mtaklmc

mssnghcy (ms tk hn jklsast ki ! buldrnd gnghnrs bmci ncnjtnd hy jklstatunljans al4mst 9m'astml mld bmci jklstatunljans hy Fnst 9m'astml =6 mddataklmc snmts (nrn

prkvadnd ikr (kgml * irkg 4mst 9m'astml mld * irkg Fnst 9m'astml ikr m pnrakd ki

=6 ynmrs

Vmrcamgnltmr+ s+stng =1* jklstatutakl altrkdujn pmrcamgnltmry systng al tbn

jkultry mjjkrdale tk tbas systng pragn galastnr (ms bnmd ki tbn ekvnrlgnlt bn

(ms mssastnd hy m jmhalnt (bajb jkgprasnd ki galastnrs (bk (nrn mppkaltnd mgkle

)uscag cm( jkccnen 9men 1

Page 10: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 10/31

Jklstatutakl bastkry

tbn gnghnr ki lmtaklmc mssnghcy, sagacmrcy tbn prkvaljamc ekvnrlgnlt jkgprasnd ki

tbn prkvaljamc ekvnrlkrs, jbani galastnrs mld prkvaljamc mssnghcy bmvale m prkvaljamc

jmhalnt ki prkvaljamc galastnrs

Aldnnldnljn ki %udajamr+ tbn =1* jklstatutakl nstmhcasbnd ml aldnpnldnlt

 :udajamry al tbn jkultry (bajb jkgprasnd ki tbn ikcck(ale jkurts& >%uprngn jkurt ki 9m'astml H% baeb jkurts kln al 4mst 9m'astml mld kln al Fnst 9m'astml $Imjjm mld

#mbkrn% J% ck(nr jkurts

 Tbn uprngn Jkurt (ms tbn baebnst jkurt al tbn jkultry at lkt klcy bnmrd mppnmcs

irkg tbn ck(nr jkurt hut mcsk altnrprntnd tbn jklstatutakl mt tbn rn5unst ki tbn

indnrmc kr prkvaljamc mutbkratans& agacmrcy " baeb jkurts (nrn nstmhcasbnd kln al

Imjjm mld kln al <mrmjba tbn :udens ki tbnsn jkurts (nrn mppkaltnd hy tbn

prnsadnlt ki 9m'astml

,msaj raebts tbn =1* jklstatutakl prkvadns tbn ikcck(ale hmsaj raebts tk mcc jata3nl

ki 9m'astml arrnspnjtavn ki tbnar rncaeakl jmstn jrnnds

njuraty ki pnrskl mld prkpnrty

mineumrd memalst mrrnst mld dntnltakl

mineumrd memalst ikrjnd cmhkr

Nrnndkg ki gkvngnlt mld spnnjb

Nrnndkg ki mssnghcy mld msskjamtakl

Nrnndkg ki rncaeakl

Nrnndkg tk nmrl cavncabkkd n&tj&

-mtaklmc cmleumen .ldnr tbn jklstatutakl ki =1* jklstatutakl hktb .rdu mld

Hnlemca (nrn ermltnd tbn stmtus ki lmtaklmc cmleumens bk(nvnr at (ms dnjadnd tbmt

4lecasb (kucd hn usnd ms k2jamc cmleumen ikr ln8t "* ynmrs&

Ascmgaj rkvasakls Tbn jklstatutakl ki =1* aljcudns tbn ikcck(ale Ascmgaj

prkvasakls mjjkrdale tk jklstatutakl

 $>% Tbn lmgn ki tbn jkultry (ms Ascmgaj rnpuhcaj ki 9m'astml&

$H% Tbn kh:njtavn rnskcutakl (ms gmdn m pmrt ki tbn jklstatutakl (bajb dnjcmrnd tbmt

skvnrnaelty ki ulavnrsn hnckles tk >ccmb

$J% >jjkrdale tk mrtajcn !" ki tbn jklstatutakl prnsadnlt ki 9m'astml (kucd hn )uscag

$ I% mjjkrdale tk mrtajcn =+ jata3nl ki 9m'astml (kucd hn mt cahnrty tk prkinss mld

prmjtajn rncaeakl

)uscag cm( jkccnen 9men =6

Page 11: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 11/31

Jklstatutakl bastkry

 $4% Hrktbnrcy rncmtaklsbap (atb )uscag jkultrans

$N% 7k .lascmgaj cm( (kucd hn nlmjtnd al 9m'astml

$ % nstmhcasbgnlt ki Ascmgaj rnsnmrjb alstatutakl

$;% ntup ml Ascmgaj mdvaskry jkuljac ntj

.gnrenlj+ rkvasakls mjjkrdale tk =1* jklstatutakl tbn prnsadnlt ki 9m'astml

jkucd dnjcmrn stmtn ki ngnrenljy al tbn jkultry al krdnr tk gnnt altnrlmc mld

n8tnrlmc tbrnmts al tbn jkultry gkrn kvnr bn nl:kynd tbn mutbkraty tk agpksn

ekvnrlkr rucns al mly prkvaljn

/gnldgnlt tk tbn jklstatutakl =1* jklstatutakl as snga raead jklstatutakl tbn

prkjndurn ikr gm'ale mgnldgnlts (ms lnatbnr vnry nmsy lkr vnry da2juct t(k tbard

$"!% gm:kraty ki tbn lmtaklmc mssnghcy jkucd gm'n lnjnssmry mgnldgnlts tk tbn

jklstatutakl

Jmusns ki tbn imacurn ki =1>) tbn jklstatutakl ki =1* (ms mhrkemtnd al =1*+

tbn jmusns ki ats imacurn mrn ms uldnr

 Tbn gucta pmrty systng (ms kln ki tbn gmal jmusns ki ats imacurn

 Tbn pnkpcn ki 9m'astml (nrn dnpravnd ki enlnrmc ncnjtakls up tk =1*+ jklsn5unltcy

tbn pmrcamgnltmry systng stra'ns rkkts al tbn jkultry

 Tbn pkcatajaml (nrn alsaljnrn mld prninrrnd tbnar pnrsklmc emals kvnr lmtaklmc

altnrnst

 Tbn pnrakd ki =1* tk =1*+ (ms m pnrakd ki pkcatajmc alstmhacaty tbnsn jarjugstmljns(nrn lkt jkldujavn tk dngkjrmjy al uctagmtncy hnjkgn tbn jmusn ki imacurn ki =1*

jklstatutakl

 Tbn =1* jklstatutakl (ms gkdncnd kl tbn kln ulat ki Fnst 9m'astml mld kppklnlts

ki tbn kln ulat jrnmtnd bmtrnd memalst tbn jklstatutakl

Arrnspklsahcn mld ulpmtraktaj mjts ki bucmg )kbmggmd tbn "ld ekvnrlkr enlnrmc

dnstmhaca3nd dngkjrmtaj prkjnss al tbn jkultry bn nvnl dad lkt bnsatmtn tk dasskcvn

tbn =st jklstatutakl mssnghcy =1*0 sagacmrcy tbn indnrmc jkurt (ms prnssurnd tk eavn

vnrdajt memalst tbn aldb baeb jkurt (bajb (ms m gkj'nry ki dngkjrmjy cmtnr kl

a'mldmr )ar3m iurtbnr prkgktnd tbn smgn tmjtajs ms tbrnmt ki bucmg )kbmggmd(bajb mcsk jmusnd tbn imacurn ki tbn jklstatutakl ki =1*

agacmrcy al tbn nmrcy =1*6 tbn pkcatajmc enkermpbajmc gacatmry mld mdgalastrmtavn

prkhcngs ki 9m'astml hrkuebt njklkgaj dnprnssakl al tbn jkultry tbnsn

jarjugstmljns cnd tk ulngpckygnlt mld hrahnry tbn pkcatajaml n8pckatnd tbn

satumtakl mt tbn jkst ki dngkjrmtaj vmcun tbus tbn pnkpcn ckst imatb al jklstatutakl ki

=1* mld jklsn5unltcy tbnsn jarjugstmljns jklvaljnd tbn gacatmry rneagn tbmt tbn

)uscag cm( jkccnen 9men ==

Page 12: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 12/31

Jklstatutakl bastkry

jklstatutakl ki =1* (ms aljmpmhcn ki gnntale tbn jbmccnlens ki tbn dmy mld

tbnrnikrn tbn tbnl jkggmldnr al J)J nlnrmc >yuh 'bml prkjcmag gmrtamc cm( al

tbn jkultry kl kjt - =1*+ tbn jklstatutakl ki =1* (ms mhrkemtnd mld mcc tbn

jnltrmc mld prkvaljamc mssnghcans as dasskcvnd

Zbmb$uddal jkggassakl ki =1)&0

/l =- Nnhrumry =16 tbn tbnl jbani gmrtamc cm( mdgalastrmtkr enlnrmc >yuh 'bml

mppkaltnd m jklstatutakl jkggassakl (atb tbn ikrgnr jbani :ustajn ki 9m'astml :ustajn

bmbhuddal ms at jbmargml tk n8mgaln tbn jmusns ki tbn imacurn ki tbn =1*

jklstatutakl mld tbn pmrcamgnltmry systng al 9m'astml& Tbn tnrgs ki rninrnljn $tbn

gmldmtn ki tbn jkggassakl% (nrn

 Tk n8mgaln tbn prkernssavn imacurn ki pmrcamgnltmry ikrg ki ekvnrlgnlt al 9m'astml

cnmdale tk tbn mhrkemtakl ki tbn =1* jklstatutakl mld tk dntnrgaln tbn jmusn mld

lmturn ki tbn imacurn

 Tk jklsadnr bk( hnst tbn smad kr ca'n jmusns gmy hn adnltand mld tbnrn rnjurrnljn

prnvnltnd

 Tbn jkggassakl (ms mcsk tk suhgat jklstatutakl prkpksmcs magnd mt eavale tbn

jkultry m stmhcn mld rg ekvnrlgnlt tbn jklstatutakl jkggassakl gmdn m dntmacnd

study ki pmrcamgnltmry systng al 9m'astml up tk tbn tagn (bnl gmrtamc cm( (ms

agpksnd cnmdale tk tbn mhrkemtakl ki tbn jklstatutakl ki =1* mld jmgn tk tbn

jkljcusakl tbmt tbn pmrcamgnltmry ikrg ki ekvnrlgnlt bmd prkvnd m imacurn mld

lktnd tbn ikcck(ale jmusns ki ats imacurn

#mj' ki prkpnr ncnjtakl prkjndurn mld dninmts al tbn cmtn jklstatutakl

.ldun altnrinrnljn hy tbn bnmd ki tbn stmtn al tbn galastnrs mld pkcatajmc pmrtans

mld altnrinrnljn al tbn mmars ki tbn prkvaljamc ekvnrlgnlt

#mj' ki (ncc kremla3nd mld dasjapcalnd pkcatajmc pmrtans mld tbn enlnrmc cmj' ki

jbmrmjtnr al tbn pkcatajamls bmvale jkgn tk tbn jkljcusakl tbmt tbn pmrcamgnltmry

ikrg ki imacurn tbn jkggassakl rnjkggnldnd m prnsadnltamc ikrg ki ekvnrlgnlt tk

hn tbn adnmc systng ki ekvnrlgnlt al tbn iuturn jklstatutakl mld rnjkggnldnd m

ikrg ki ekvnrlgnlt (bnrn tbnrn (kucd hn klcy kln pnrskl mt tbn bncgs ki mmars

hut (atb al nnjtavn rnstrmalt n8nrjasnd kl bag hy aldnpnldnlt cneascmturn& k imr

tbn pk(nr mld dutans ki prnsadnlt mrn jkljnrlnd tbn jkggassakl nlugnrmtnd

hrkmdcy ms ikcck(s

m%48njutakl ki cm(

h% >ppkaltgnlt ki ekvnrlkr jnltrmc galastnr, mudatkr enlnrmc, jbani ncnjtakl

jkggassaklnr, mld mghmssmdkrs,

)uscag cm( jkccnen 9men ="

Page 13: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 13/31

Jklstatutakl bastkry

 $j% >ppkaltgnlt ki :udens ki tbn uprngn Jkurt mld baeb jkurts, jbmargnl mld

gnghnr ki tbn puhcaj snrvajn jkggassakl

 $I% Dngkvmc ki tbn ekvnrlkrBs galastnrBs mghmssmdkrBs :udens ki baeb jkurts

$4% Dnjnavale ikrnael nlvkys mld galastnrs

$N% )m'ale trnmtans suh:njt tk tbn rmtajmtakl mpprkvmc hy tbn pmrcamgnlt

$% ;kcdale suprngn jkggmld ki tbn mrgy lmvy mld mar ikrjn

$;% avale kr (atb bkcdale ki mssnlt al rnspnjt ki haccs pmssnd hy tbn pmrcamgnlt

 A% lkgalmtale + gnghnrs ki tbn snlmtn

,ajmgnrmc cneascmturn0 Tbn jkggassakl rnjkggnldale hajmgnrmc cneascmturn

jklsastale ki ck(nr bkusn tk hn 'lk(l ms bkusn ki pnkpcn mld uppnr bkusn 'lk(l

ms snlmtn tbn jkggassakl rnjkggnldnd tbn lnnd ki ml uppnr bkusn al tbn

cneascmturn (bajb (kucd hn mhcn tk 'nnp m jbnj' ki cneascmtakl hy tbn ck(nr bkusn

mcsk tbn jkggassakl rnjkggnldnd mld uppnr bkusn ms m hkdy ki ncdnr stmtnsgnl

sncnjtnd irkg jmtnekrans ki pnkpcn rmtbnr tbml ki gnghnrs ncnjtnd kl tnrratkramc

hmsas

Indnrmc ikrg ki ekvnrlgnlt0 Tbn jkggassakl rninrs tk tbn inncales mt tbn tagn

al nmst 9m'astml, ki hnale trnmtnd ms m jkckly dnspatn ki hnale gkrn pkpucmr mld

nmrl gkrn ikrnael n8jbmlen tbn jkggassakl jkljcudnd tbmt ai (n agpksn m ulatmry

ikrg ki ekvnrlgnlt aelkrale tbn stmtn ki inncale al nmst 9m'astml tbas (kucd mgkult

tk m snlsn ki dnpravmtakl bnljn tbn jkggassakl rnjkggnldnd m indnrmc ikrg ki

ekvnrlgnlt ms ml adnmc systng ki ekvnrlgnlt

'njkggnldmtakl rncmtale tk ncnjtkrmtns0  Tbn jkggassakl pkaltnd kut vmrakus

dninjts al tbn ncnjtkrmtn systng ki tbn jkultry mld jmgn tk tbn jkljcusakl tbmt tbn

pnrjnltmen ki catnrmjy (ms vnry ck( mld pkaltnd kut tbmt (n (kucd hn tm'ale m

ermvn ras' ai al tbn gmttnr ki ncnjtakl ki tbn prnsadnlt vajn prnsadnlt bkusn ki pnkpcn

mld prkvaljamc mssnghcy (n mdkpt ulavnrsmc irmljbasn al kur prnsnlt stmtn ki

accatnrmjy mgkle tbn pnkpcn (bksn pmtanljn jml nmsacy hn alEunljnd at

rnjkggnldnd tbn aggndamtn mppkaltgnlt ki irmljbasn jkggattnn tk suhgat ats

rnpkrt (atbal kln ynmr tk dntnrgaln tbn rn5uarnd stmldmrds sagacmrcy tbn jkggassakl

rnjkggnldnd tbn prnsadnlt sbkucd hn ncnjtnd hy pnkpcn darnjtcy kl tbn hmsas ki

rnstrajtnd irmljbasn sagacmrcy tbn jkggassakl rnjkggnldnd tbmt gnghnrs ki tbncneascmturn hktb prkvaljamc mld jnltrmc sbkucd hn ncnjtnd darnjtcy hy tbn pnkpcn&

'njkggnldmtakl rncmtale tk rnvavmc ki kcatajmc mrtans0 Tbn jkggassakl rninr

tk tbn (bkcn ki pkcatajmc pmrtans al tbn prkjnss ki dasjkvnrale tnstale mld jbkksale

jmldadmtn mld at mdgattnd tbmt al m jkultry ca'n 9m'astml (bnrn m snlsn ki pkcatajmc

rnspklsahacaty bmd ynt tk hn iuccy dnvnckpnd tbn jkggassakl rnmjb tk tbn jkljcusakl

)uscag cm( jkccnen 9men =!

Page 14: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 14/31

Jklstatutakl bastkry

ai (n (mlt tk bmvn m ikrg ki ekvt& (n sbkucd jrnmtn jkldatakls al (bajb m pmrty

hmsnd kl praljapcns ml ngnrend&

'njkggnldmtakl rncmtnd tk Ascmgaj rkvasakl0 Tbn jkggassakl spnjajmccy

rmasnd tbn 5unstakl ki (bntbnr tbn prnmghcn tk tbn cmst jklstatutakl sbkucd hn

rntmalnd al tbn prkpksnd jklstatutakl at imvkrnd tbn rntnltakl ki tbn prnmghcn mldktbnr Ascmgaj prkvasakls ki tbn cmtn jklstatutakl hut sueenstnd jnrtmal jbmlens mld

agprkvngnlts (atb rnemrd tk tbn Ascmgaj rnsnmrjb alstatutn, tbn mppkaltgnlt ki

Ascmgaj adnkckey jkggassakl

'njkggnldmtakl rncmtale tk %udajamr+0 Tbn jkggassakl sueenstnd dntmacnd

prkvasakls tk snjurn tbn aldnpnldnljn ki :udajamry mld dasjuss smcmry tnlurn ki tbn

k2jn, gntbkd ki mppkaltgnlt, mld pk(nr ki tbn :udens, tbn jkggassakl mcsk

prninrrnd m systng ki agpnmjbgnlt tk rngkvn tbn jbani :ustajn mld ktbnr :udens ki

tbn suprngn jkurt tbn rnskcutakl ikr tbn agpnmjbgnlt (nrn tk hn saelnd hy lkt cnss

tbml =0tb ki tbn tktmc lughnr ki gnghnrs ki tbn bkusn ki pnkpcn =0 dmys lktajn

tbnrnki sbkucd hn eavnl hnikrn ats hnale gkvnd rnemrdale tbn mppkaltgnlt ki :udens ki tbn suprngn jkurt tbn jkggassakl mernnd (atb tbn cm( jkggassakl tbmt

tbn rnjkggnldmtakl ikr m :udensbap ki tbn suprngn jkurt sbkucd ngmlmtn irkg tbn

jbani :ustajn mitnr jklsuctmtakl (atb bas iranlds mld tbn prnsadnlt sbkucd mjjnpt bas

rnjkggnldmtakls rnemrdale mppkaltgnlt ki :udens ki baeb jkurt tbn jkggassakl

rnjkggnldnd tbmt m prkvaljamc jbani :ustajn sbkucd al jklsuctmtakl (atb bas

pnrgmlnlt :udens snld bas rnjkggnldmtakl tk tbn ekvnrlkr mld tk tbn jbani :ustajn

ki 9m'astml mt tbn smgn tagn mld tbny sbkucd n8prnss tbnar kpalakl tk tbn prnsadnlt

ai tbn jbani :ustajn mernnd (atb prkvaljamc jbani :ustajn tbn rnjkggnldmtakl sbkucd

hn mjjnptnd ulcnss tbn prnsadnlt al jklsuctmtakl (atb ekvnrlkr ki prkvaljn sbkucd

rmasn ml kh:njtakl mld eavn kppkrtulaty tk tbn :udens :ustajn tk gnnt tbng ai tbn

jbani :ustajn jkljnrl sbkucd dasmernn al tbn gmttnr tbn jmsn jkucd hn pcmjnd al irklt

ki suprngn jkurt mld tbn van( ki gm:kraty sbkucd prnvmac ulcnss tbn prnsadnlt mld

tbn ekvnrlkr rmasnd snrakus kh:njtakl tk tbn prkpksnd mppkaltgnlt al (bajb jmsn

tbn suprngn jkurt sbkucd hn eavnl kppkrtulaty tk gnnt tbksn kh:njtakl

Iuldmgnltmc raebts mld darnjtavn raljacns ki kcaj+0 Tbn jklstatutakl ki

=1* aljcudale m ckle cast ki iuldmgnltmc raebts mld darnjtavn praljapcns ki stmtn

pkcajy tbn jkggassakl al5uarnd (bntbnr tbn prkvasakl ki cmst jklstatutakl rnemrdale

iuldmgnltmc raebt sbkucd hn aljkrpkrmtnd al tbn ln( kln kr lkt mld tbn jkggassakl

lktnd mld rnjkggnldnd tbmt iuldmgnltmc raebts sbkucd hn aljkrpkrmtnd al tbn ln(

jklstatutakl tk hn nlikrjnmhcn hy tbn jkurts mld ai mly cm( pmssnd hy tbn cneascmturn(bajb (kucd jkltrmvnln mly ki tbn prkvasakl ki iuldmgnltmc raebt jkucd hn dnjcmrnd

vkad tk tbn n8tnlt ki aljklsastnljy& agacmrcy tbn jkggassakl imvkr tbn rntnltakl ki

darnjtavn praljapcn ki stmtn pkcajy ms cmad dk(l al tbn =1* jklstatutakl al lutsbncc

tbn jklstatutakl jkggassakl bmd dkln m jkggnldmhcn tms' ki prkdujale mld

lmca3ale m jkgprnbnlsavn rnpkrt kl "1 >prac =1= al jkgpmssale vnry agpkrtmlt

assun ki jklstatutakl agpkrtmljn&

)uscag cm( jkccnen 9men =0

Page 15: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 15/31

Jklstatutakl bastkry

Jklstatutakl ki =1)(0

 Tbn bmbhuddal jkggassakl (bajb (ms jklstatutnd hy tbn ncd gmrsbmc >yuh 'bml

al krdnr tk ld kut tbn jmusn ki tbn imacurn ki =1* jklstatutakl suhgattnd ats rnpkrt

tk tbn prnsadnlt kl tb gmy =1= kl tbn hmsas ki tbas rnpkrt m ln( jklstatutakl (ms

irmgnd (bajb (ms nlikrjnd al 9m'astml kl + ?uln =1"

Zmcanlt inmturns ki =1)( jklstatutakl0

*rattnl jklstatutakl tbn jklstatutakl ki =1" (ms m (rattnl dkjugnlt (bajb

jkgprasnd ki "*6 mrtajcns mld * sjbnducns

'aead jklstatutakl =1" jklstatutakl (ms m raead mld at (ms lkt nmsy tk gm'n

mgnldgnlts tk at& > "! gm:kraty ki mcc tbn gnghnrs ki lmtaklmc mssnghcy (ms

rn5uarnd ikr mly mgnldgnlt sagacmrcy ai tbn mgnldgnlt jkljnrlnd mly prkvaljn

tbnl at (ms lnjnssmry tbmt t(k tbard "!% gnghnrs ki tbn jkljnrl prkvaljamc

mssnghcy sbkucd mpprkvn tbn prkpksnd mgnldgnlt& Nalmccy tbn prnsadnlt bmd tbnmutbkraty tk usn bms raebt ki vntk memalst tbn mgnldgnlt al sujb ca'n jmsns tbn

mssnghcy jkucd pmss tbn mgnldgnlt (atb m !0tb gm:kraty hut tbn prnsadnlt

nl:kynd tbn pk(nr tk vntk at memal mld tk ms' ikr m rninrnldug hy tbn +6666

gnghnrs ki hmsaj dngkjrmjy

Indnrmc s+stng tbn jklstatutakl ki =1" nstmhcasbnd m indnrmc systng al 9m'astml

(bajb jkgprasnd ki jnltrmc ekvnrlgnlt m indnrmc mrnm mld prkvaljamc kvt mcc pk(nr

bmd hnnl davadnd altk indnrmc mld prkvaljamc cast

Vrnsadnltamc ikrg ki ekvnrlgnlt tbn jklstatutakl ki =1" altrkdujnd m

prnsadnltamc ikrg ki ekvnrlgnlt al tbn jkultry mjjkrdale tk tbas systng, prnsadnlt

(ms tbn bnmd ki tbn n8njutavn mld (ms mutbkra3nd tk lkgalmtn tbn gnghnrs ki bas

jmhalnt mcsk tbn prnsadnlt (ms lkt mls(nrmhcn tk tbn pmrcamgnlt

6lajmgnrmc cneascmturn tbn jklstatutakl ki =1" nstmhcasb m ulajmgnrmc

cneascmturn al tbn jkultry (bajb alatamccy ki =* gnghnrs, cmtnr kl tbas lughnr (ms

aljrnmsnd tk "=+ kut ki (bajb "66 (nrn ncnjtnd =6 (nrn lkgalmtnd hy ekvnrlgnlt

mld + (nrn rnsnrvnd ikr (kgnlBs tbas mssnghcy (ms jmccnd lmtaklmc mssnghcy

Vrkvaljamc ekvnrlgnlt mjjkrdale tk =1" jklstatutakl prkvaljamc ekvnrlgnlt

(nrn nstmhcasbnd al hktb (ales ki tbn jkultry nmjb prkvaljamc ekvnrlgnlt (ms

bnmdnd hy tbn ekvnrlkr, (bk (ms mutbkra3nd tk mppkalt prkvaljamc galastnr (atb tbn

mpprkvmc ki prnsadnlt

Vraljacns ki kcaj+ al =1" jklstatutakl tbn ikcck(ale praljapcns ki pkcajy (nrn

aljcudnd

7k cm( sbmcc hn irmgnd al tbn jkultry (bajb as memalst Murml mld ullmb

Accatnrmjy (acc hn (apnd kut irkg tbn jkultry

)uscag cm( jkccnen 9men =*

Page 16: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 16/31

Jklstatutakl bastkry

 Tbn raebts ki tbn galkraty (ms tk hn prktnjtnd

Hktb (ales ki tbn jkultry (acc nl:ky n5umc raebts

Nranldcy rncmtakl (acc hn nstmhcasb (atb tbn )uscag jkultry

 Tbnrn (acc hn prkbahatakl ki drues al tbn jkultry

 Tbn scmldnrnd ki cavale ki pnkpcn (acc hn rmasnd

pnjamc mttnltakl (acc hn eavnl tk(mrds tbn ndujmtakl bnmctb mld (ncimrn ki pnkpcn

 Aldarnjt ncnjtakl =1" jklstatutakl altrkdujn m systng ki aldarnjt ncnjtakl al tbn

jkultry mjjkrdale tk tbas systng, 4cnjtkrmc Jkccnen jkgprasale +6,666

gnghnrs ki hmsaj dngkjrmjy irkg hktb (ales, ncnjtnd prnsadnlt ki tbn jkultry mld

gnghnrs ki tbn lmtaklmc mssnghcy

Iuldmgnltmc raebts tbn jklstatutakl ki =1" eumrmltnnd tk tbn nltarn jata3nl

tbnrn iuldmgnltmc raebts ki spnnjb, pnmjniuc mssnghcy, irnn gkvngnlt al tbnar

jkultry raebt ki prkpnrty mld raebt tk prkinss rncaeakl

 udajamr+ mjjkrdale tk =1" jklstatutakl ml altnermtnd :udajamc systng (ms

altrkdujn al tbn jkultry (bajb jklsast ki baebnr mld ck(nr jkurts suprngn jkurt (ms

tbn baebnst jkurt al 9m'astml at nl:kynd pk(nrs tk bnmr mppnmc memalst tbn dnjasakl

ki ck(nr jkurt tbn ck(nr jkurt aljcudnd " baeb jkurts dastrajt jkurt mld snrvajn

trahulmcs

Ascmgaj rkvasakls =1" jklstatutakl jkltmal tbn ikcck(ale Ascmgaj prkvasakls

 Tbn kh:njtavn rnskcutakl (ms gmdn pmrt ki tbn jklstatutakl mjjkrdale tk (bajbskvnrnaelty ki tbn ulavnrsn hnckles tk >ccmb mcgaebty

Alatamccy uldnr tbn jklstatutakl tbn jkultry (ms lmgn ms rnpuhcaj ki 9m'astml hut dun

tk strkle prktnst irkg tbn rncaeakus pmrtans, mld mgnldgnlt (ms gmdn al tbn

jklstatutakl mld tbn jkultry (ms lmgnd ms Ascmgaj rnpuhcaj ki 9m'astml

>jjkrdale tk =1" jklstatutakl m )uscag jkucd hnjkgn tbn prnsadnlt ki 9m'astml

mcsk hurnmu ki Ascmgaj rnsnmrjb (ms nstmhcasbnd

.ldnr tbn jklstatutakl tbn prnsadnlt (ms rn5uarnd tk nstmhcasb Ascmgaj mdvaskry

jkuljac jkgprasale ki =" .cmggmb (bajb (ms rn5uarn tk mdvajn tbn prnsadnlt klAscmgaj gmttnrs

At (ms cmad dk(l al tbn jklstatutakl tbmt lk cm( jkucd hn irmgnd (bajb vakcmtn tbn

tnmjbale ki Murml mld ullmb

Alstatutakls tbn =1" jklstatutakl nstmhcasb tbn ikcck(ale alstatutakl al tbn jkultry

7mtaklmc njklkgaj jkuljac, ncnjtakl jkggassakl, lmtaklmc lmljn jkggassakl ntj

)uscag cm( jkccnen 9men =

Page 17: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 17/31

Jklstatutakl bastkry

 8nemc irmgn kr4 krdnr =1"&0

Fbnl tbn prnsadnlt >yuh 'bml (ms ikrjnd tk stnp dk(l ms prnsadnlt ki 9m'astml kl

"* )mrjb =11, bn bmldnd kvnr tbn rnals ki pk(nr tk tbn tbnl mrgy jbani enlnrmc

 mbym 'bml& nlnrmc mbym 'bml pcmjnd tbn jkultry uldnr gmrtamc cm( (atb

aggndamtn nnjt mld mhrkemtnd tbn jklstatutakl mld dasskcvns tbn lmtaklmcmssnghcy mld tbn prkvaljamc mssnghcy& mbym 'bml mssugnd tbn pk(nrs ki jbani

gmrtamc cm( mdgalastrmtkr bn mcsk mppkaltnd dnputy mrgy jbani mar ikrjn jbani mld

lmvmc jbani ms dnputy jbani gmrtamc cm( mdgalastrmtkrs& "* gmrtamc cm( rneucmtakls

(nrn assun kl tbn smgn dmy& mbym 'bml prkgasnd tbn rnturl ki tbn jklstatutaklmc

ekvnrlgnlt mld darnjt ncnjtakls hmsnd kl ulavnrsmc mduct irmljbasn mld m

jklstatutakl tbmt (kucd hn irmgnd hy tbn ncnjtnd rnprnsnltmtavn ki tbn pnkpcn kl !6

)mrjb =1-6 tbn ekvnrlgnlt assund m cnemc irmgn (kr' krdnr (bajb (ms tk snvnr ms

tbn hmsas ikr tbn jklstatutakl gm'ale al tbn jkultry& Tbn tbnl jbani gmrtamc cm(

mdgalastrmtkr mbym 'bml prkgasnd tbmt tbn kln ulat systng (kucd nld hy tbn =st

 ?ucy al Fnst 9m'astml, tbmt tbn lmtaklmc mssnghcy (kucd jklsast ki !=! gnghnrs ki

(bajb =! (kucd hn rnsnrvnd ikr (kgnl mld !66 (kucd hn ncnjtnd tk cc enlnrmc

snmts& 4mst 9m'astml (ms mcckjmtnd =" enlnrmc snmts mld - snmts ikr tbn (kgnl&

 Tbn 9ul:mh (ms mcckjmtnd +" enlnrmc snmts mld ! snmts ikr (kgnl& aldb (ms

mcckjmtnd "- enlnrmc snmts mld kln ikr (kgml& 7FN9 (ms mcckjmtnd =+ enlnrmc

snmts mld = snmt ikr (kgml& Hmcujbastml (ms mcckjmtnd 0 enlnrmc snmts mld kln ikr

(kgnl& Tbn trahmc mrnms (nrn mcckjmtnd - enlnrmc snmts&

 Tbnrn (kucd hn m prkvaljamc mssnghcy mjjkrdale tk tbn #N/ =1-6 ikr nmjb prkvaljn

tbnrn (kucd hn prkvaljamc mssnghcy jklsastale ki m lughnr ki gnghnrs ncnjtnd tk

cc enlnrmc snmts mld m lughnr tk cc snmts rnsnrvnd ikr (kgnl& 4mst 9m'astml memal

bkcd tbn cmrenst lughnr ki snmts tbn snmts (nrn mcckjmtnd ms uldnr

nlnrmc snmts Fkgnl snmts4mst 9m'astml !66 =6

pul:mh =+6 saldb 6 "7FN9 06 "hmcjkbastml "6 =

9kccale ikr ncnjtakl tk tbn lmtaklmc mssnghcy (kucd jkggnljn kl * /jtkhnr =1-6

mld ikr tbn prkvaljamc mssnghcans lkt cmtnr tbml "" /jtkhnr =1-6

 Tbn jklstatutakl (kucd hn sk irmgnd tk nghkdy tbn ikcck(ale iuldmgnltmc

praljapcns

9m'astml sbkucd hn m indnrmc rnpuhcaj tk hn 'lk(l ms Ascmgaj rnpuhcaj ki 9m'astml

Ascmgaj tbnkckey (bajb as tbn hmsas ikr tbn jrnmtakl ki 9m'astml (kucd hn prnsnrvnd

 Tbn bnmd ki stmtn (kucd hn )uscag

)uscag cm( jkccnen 9men =-

Page 18: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 18/31

Jklstatutakl bastkry

>dbnrnljn tk iuldmgnltmc praljapcn ki dngkjrmjy (kucd hn nlsurn hy prkvadale

darnjt mld irnn pnrakdajmc ncnjtakl tk tbn indnrmc mld prkvaljamc cneascmturn kl tbn

hmsas ki pkpucmtakl mld mduct irmljbasn

 Tbn iuldmgnltmc raebts ki tbn jata3nl (kucd hn cmad dk(l mld eumrmltnnd

 Tbn aldnpnldnljn ki :udajamry (kucd hn snjurnd

>cc pk(nrs aljcudale cneascmtavn, mdgalastrmtavn, mld lmljamc, (kucd hn sk

dastrahutnd hnt(nnl tbn indnrmc ekvnrlgnlt mld tbn prkvaljns tbmt tbn prkvaljns

bmvn gm8agug mutklkgy hut tbn indnrmc ekvnrlgnlt (kucd mcsk bmvn mdn5umtn

pk(nrs tk dasjbmren ats rnspklsahacatans al rncmtakl tk n8tnrlmc mld altnrlmc mmars

mld tk prnsnrvn tbn aldnpnldnljn mld tnrratkramc altneraty ki tbn jkultry

At (kucd hn nlsurn tbmt tbn pnkpcn ki mcc mrnms al 9m'astml (kucd hn nlmhcnd tk

pmrtajapmtn al mcc ikrg ki lmtaklmc mjtavatans mld njklkgaj mld mcc ktbnr daspmratans

hnt(nnl tbn prkvaljns mld danrnlt mrnms al tbn prkvaljns (kucd hn rngkvnd hy

tbn mdmptmtakl ki stmtutkry mld ktbnr gnmsurns

 Tbn jklstatutakl (kucd jkltmal al ats prnmghcn m2rgale tbmt

 Tbn )uscag ki 9m'astml (kucd hn nlmhcnd, aldavadumccy mld jkccnjtavncy, tk krdnr tbnar

cavns al mjjkrdmljn (atb tbn tnmjbale ki Murml mld ullmb

 Tbn galkraty (kucd hn irnn tk prkinss tbnar rncaeakl irnncy mld tk nl:ky mcc raebts mld

pravacnens mld prktnjtakl

 Tbn jklstatutakl (kucd prkvadn tbmt tbn lmtaklmc mssnghcy jklstatutnd uldnr tbas

krdnr (kucd hn tbn rst cneascmturn ki tbn jkultry ikr tbn iucc tnrg, tbn prkvaljamcmssnghcans ncnjtnd (atb mjjkrdmljn tk tbas krdnr sbkucd hn tbn =st cneascmturn ki tbn

rnspnjtnd prkvaljns ikr tbn iucc tnrg tbn lmtaklmc mssnghcy (kucd irmgn tbn

jklstatutakl al tbn ikrg ki hacc tk hn jmccnd tbn jklstatutakl hacc (atb al m pnrakd ki

="6 dmys irkg tbn dmtn ki ats rst gnntale mld kl ats imacurn tk dk sk (kucd stmld

dasskcvnd& agacmrcy prkvasakls (nrn gmdn rneucmrcy suggklale ki tbn lmtaklmc

mssnghcy mitnr ncnjtakl, ats spnm'nr mld dnputy spnm'nr pravacnens ki ats gnghnrs

(nrn mcsk gmdn gkvn kvnr prkvasakls rnemrdale 5umcajmtakl mld das5umcajmtakl ikr

hnale m gnghnr ki tbn lmtaklmc mssnghcy (nrn mcsk gmdn pkcatajmc pmrtans

jkltnstale tbn ikrtb jkgale ncnjtakl (nrn rn5uarnd tk jkltnst tbn ncnjtakl (atb al

tbn cagat ki tbn #N/ mld tk mjjnpt jkldatakl cmad dk(l al tbn #N/ )r& ?ustajn

>hducsmtmr (ms mppkaltnd jbani ncnjtakl jkggassaklnr tk prnpmrn ikr mld bkcd

ncnjtakl tk tbn lmtaklmc mld prkvaljamc mssnghcans

Tbn altnrag jklstatutakl ki =1"(

/l tbn (atbdrm(mc ki tbn gmrtamc cm( tbn altnrag jklstatutakl (ms mdkptnd hy tbn

lmtaklmc mssnghcy tbmt bmd hnnl ncnjtnd al Injnghnr =1-6 kl ml mcc 9m'astml hmsas

mld tbn altnrag jklstatutakl (ms ikrgmccy jmgn altk ikrjn kl "= >prac =1-"

)uscag cm( jkccnen 9men =+

Page 19: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 19/31

Jklstatutakl bastkry

Zmcanlt inmturns ki =1"(0

9rnsadnltamc ikrg ki ekvnrlgnlt tbn altnrag jklstatutakl prkvadns ikr m prnsadnltamc

ikrg ki ekvnrlgnlt tbn prnsadnlt (ms tk hn tbn bnmd ki tbn stmtn ms (ncc ms tbn

bnmd ki tbn ekvnrlgnlt tbn prnsadnlt bmd tk hn m )uscag mt cnmst 06 ynmrs ki men,

mld ktbnr(asn 5umcand tk hn ncnjtnd ms gnghnr ki lmtaklmc mssnghcy tbn prnsadnlttnrg ki k2jn (ms 8nd mt * ynmrs& Al jmsn ki vmjmljy al tbn k2jn ki prnsadnlt tbn

sujjnsskr (ms tk hn ncnjtnd hy tbn lmtaklmc mssnghcy al tbn gmllnr prkvadnd al tbn

!rd sjbnducn& agacmrcy tbn prnsadnlt (ms tbn suprngn jkggmldnr ki tbn dninlsn

snrvajns ki 9m'astml mld bmd tbn mutbkraty tk mppkalt snrvajns jbani ki tbn ! mrgnd

ikrjns& Tbn altnrag jklstatutakl mcsk prkvadnd ikr tbn k2jn ki tbn vajn prnsadnlt (atb

tbn smgn 5umcajmtakl ms ikr prnsadnlt

6lajmgnrmc cneascmturn tbn altnrag jklstatutakl ki =1-" prkvadnd ikr m

ulajmgnrmc cneascmturn tbmt as kln bkusn ki tbn pmrcamgnlt jmccnd tbn lmtaklmc

mssnghcy ms tbn indnrmc cneascmturn tbn lmtaklmc mssnghcy bmd tbn pk(nr tk cneascmtn

kl mcc suh:njts gnltaklnd al tbn indnrmc mld jkljurrnlt cneascmtavn cast eavnl uldnrtbn 0tb sjbnducn

Vmrcamgnltmr+ ikrg ki ekvnrlgnlt uldnr tbn altnrag jklstatutakl ki =1-" tbn

pmrcamgnltmry ikrg ki ekvnrlgnlt (ms altrkdujnd mt tbn prkvaljamc cnvnc ekvnrlkr

(nrn mppkaltnns ki tbn prnsadnlt mld snrvnd mt bas pcnmsurn tbn n8njutavn mutbkraty

al tbn prkvaljn (ms n8nrjasnd hy tbn ekvnrlkr natbnr darnjtcy kr tbrkueb k2jnr

suhkrdalmtn tk bag ikr tbn mdgalastrmtakl ki prkvaljamc mmars tbnrn (ms tk hn m

jkuljac ki galastnrs bnmd hy tbn jbani galastnr tbn prkvaljamc cneascmturn (nrn mcsk

ulajmgnrmc tbn jbani galastnr bncd k2jn durale tbn pcnmsurn ki tbn ekvnrlkr tbn

prkvaljamc mssnghcy bmd tbn pk(nr tk gm'n cm( kl tbn suh:njt nlugnrmtnd al tbn

prkvaljamc cneascmtavn cast mld tbn jkljurrnlt cneascmtavn cast

 udajamr+0 tbn prkvasakls rnemrdale :udajmturn al tbn altnrag jklstatutakl ki =1-"

(nrn sagacmr tk tbn jklstatutakl ki =1" n8jnpt mcc prkvasakls rnemrdale uprngn

Jkurt mld baeb jkurts (nrn eavnl tk emtbnr tbnsn (nrn

 Tbn pnrgmlnlt snmt ki uprngn Jkurt (ms tk hn al Ascmgmhmd

> jkggkl baeb jkurt ikr saldb mld Hmcujbastml (ms tk hn nstmhcasbnd uldnr tbn

altnrag jklstatutakl

 Tbn galagug men ikr tbn baeb jkurt :uden (ms tk hn 8nd mt 06 ynmrs ikr tbn rst

tagn

 Tbn men ki rntarngnlt ki baeb jkurt :uden (ms rmasnd irkg 6 tk " ynmrs

>cc n8astale cm(s (nrn jkltalund al ikrjn (atb lnjnssmry mdmptmtakl& mcc gmrtamc cm(

rneucmtakl mld gmrtamc cm( krdnrs n8jnpt tbksn spnjand al tbn -tb sjbnducn stkkd

rnpnmcnd (atb mnjt irkg tbn jkggnljale dmy ki altnrag jklstatutakl tbn spnjand

)uscag cm( jkccnen 9men =1

Page 20: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 20/31

Jklstatutakl bastkry

gmrtamc cm( rneucmtakl mld gmrtamc cm( krdnr (nrn dnng tk bmvn tbn mjt ki prkpatamtn

cneascmturn

Jklstatutakl ki =1":0

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@&&

>tb mgnldgnlt al tbn jklstatutakl ki =1":0

*tb mgnldgnlt hacc (ms altrkdujn al lmtaklmc mssnghcy kl =st snp =1- prkvadale

ikr tbn nstmhcasbgnlt ki m snpmrmtn baeb jkurt ikr Hmcujbastml mld aldb n8tnldale

tbn pnrakd ki snpmrmtakl ki :udajamry irkg n8njutavn, 8nd tbn tnrgs ki tbn jbani

 :ustajn ki suprngn jkurt mld baeb jkurt, jkgpucskry trmlsinr ki :udens irkg kln

baeb jkurt tk mlktbnr, pk(nr ki pulasbgnlt ikr jkltngpt ki jkurt, mld rnstrajtakl ki :urasdajtakl ki tbn baeb jkurt tk ermlt altnrag hacc& Tbas mgnldgnlt hacc (ms pmssnd

hy lmtaklmc mssnghcy kl *tb nptnghnr =1- hy === vktns tbn kppksatakl stmend m

(mc' kut durale tbn "ld rnmdale ki tbn hacc& Tbn hacc (ms pmssnd hy tbn snlmtn kl +

nptnghnr =1- mld hnjmgn ml mjt kl =* nptnghnr =1-& /l rnjnavale tbn

mssnlt ki tbn prnsadnlt tbn *tb mgnldgnlt hrkuebt mhkut tbn ikcck(ale gm:kr

jbmlens al tbn jklstatutakl

 Tbn ekvnrlkr ki tbn prkvaljn (ms lkt tk hn m pnrgmlnlt rnsadnlt ki tbmt prkvaljn

 Tbn pnrakd ikr snpmrmtakl ki :udajamry irkg n8njutavn (ms nlbmljnd irkg ! tk *

ynmrs&

 Tbn jbani :ustajn ki uprngn Jkurt ulcnss bn rntarn nmrcanr kl mttmalale tbn men ki

*, (kucd bkcd k2jn ikr m pnrakd ki * ynmrs

Al tbn smgn gmllnr tbn jbani :ustajn ki baeb jkurt (kucd bkcd k2jn ikr m pnrakd ki 0

ynmrs

/l tbn jkgpcntakl ki tbn tnrg ki k2jn ms tbn jbani :ustajn ki tbn suprngn jkurt kr

baeb jkurt ms tbn jmsn gmy hn bn (kucd bmvn natbnr ki tbn t(k kptakls tk rntarn irkg

bas k2jn mld rnjnavn tbn pnlsakl tk (bajb bn (kucd bmvn hnnl nltatcnd kr tk

mssugn tbn k2jn ki tbn gkst snlakr ki tbn :udens ki tbn jkurt jkljnrlnd mld tk

jkltalun tk rnjnavn tbn smgn smcmry (bajb bn (ms rnjnavale hn bkcdale tbn k2jn ki

tbn jbani :ustajn

> jbani :ustajn (bk jkltalund mitnr tbn jkgpcntakl ki bas tnrg ki k2jn ms snlakr

gkst :udens jkucd lkt nvnl hn mppkaltnd ms mjtale jbani :ustajn

 Tbn tnrg ki k2jn ki tbn jbani :ustajn (ms tk mppcy tk tbksn jbani :ustajns tk (bk

(nrn mppkaltnd prakr tk tbn nlmjtgnlt ki *tb mgnldgnlt

)uscag cm( jkccnen 9men "6

Page 21: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 21/31

Jklstatutakl bastkry

 Tbn pk(nr ki tbn suprngn jkurt tk assun darnjtakl, krdnrs, kr dnjrnns (ms gmdn

suh:njt tk tbn mrtajcn =-*$"% ki tbn jklstatutakl (bajb stmtn tbmt lk jkurt sbmcc bmvn

mly :urasdajtakl smvn ms as kr gmy hn jklinrrnd hy at hy jklstatutakl kr hy uldnr mly

cm(& Tbus tbn uprngn Jkurt :urasdajtakl (ms rnstrajtnd tk (bmt (ms n8prnsscy

ermltnd uldnr tbn jklstatutakl kr cm(

 Tbn jkggkl baeb jkurt ikr aldb mld Hmcujbastml (ms dasskcvnd mld snpmrmtn baeb

jkurt ikr tbn t(k prkvaljns (nrn tk hn nstmhcasbnd

 Tbn uprngn Jkurt mld baeb jkurt (nrn ikrhaddnl irkg gm'ale mly krdnr uldnr

mrtajcn =11 prkbahatale tbn gm'ale kr suspnldale tbn kpnrmtakl ki ml krdnr ikr tbn

dntnltakl ki mly pnrskl uldnr mly cm( prkvadale ikr prnvnltavn dntnltakl

>cc ktbnr krdnr (bntbnr gmdn hy suprngn jkurt kr baeb jkurt gm'ale ki (bajb (nrn

ikrhaddnl uldnr tbn *tb mgnldgnlt (nrn tk hnjkgn alnnjtavn mitnr tbn

jkggnljngnlt ki *tb mgnldgnlt mld mcc mppcajmtakl ikr sujb krdnr tk hn mhnt

> :uden ki baeb jkurt jkucd hn trmlsinr irkg kln baeb jkurt tk mlktbnr baeb jkurt ikr

m pnrakd ki kln ynmr (atbkut bas jklsnlt mld (atbkut tbn jklsuctmtakl ki tbn jbani

 :ustajn jkljnrlnd

>rtajcn "60 ki tbn jklstatutakl (ms mgnldnd mld pk(nrs ki baeb jkurt tk pulasb m

pnrskl ikr tbn jkltngpt ki jkurt (ms gmdn suh:njt tk krdalmry cm(

> :uden ki baeb jkurt (bk rniusn tk mjjnpt mppkaltgnlt ms :uden ki tbn uprngn

Jkurt (kucd hn dnngnd tk bmvn rntarn irkg bas k2jn

=9mucva tmga5uddal 4bml vs2 indnrmtakl ki Vm4astml0

 Tbn jklstatunlt mssnghcy al tbn smgn snssakl al (bajb tbn rnpkrt ki tbn hmsaj

praljapcns jkggattnn (ms mdkptnd " agpkrtmlt haccs kl "6 snp =1*0 at rnpnmcnd tbn

puhcaj mld rnprnsnltmtavn k2jns das5umcajmtakl mjt ki =101 $9/DI> mjt% tbn " ld 

nlmjtgnlt (ms tbn mgnldgnlt ki snjtakl 1, =6 =6>, =6H, ki tbn ekvnrlgnlt ki

Aldam mjt =1!* (bajb jurtmacnd tbn ekvnrlkr enlnrmc pk(nrs tk dasgassnd bas

galastnrs (bk (kucd lk cklenr bkcd k2jn durale bas pcnmsurn hut (kucd alstnmd hn

aldavadumccy mld jkccnjtavncy rnspklsahcn tk tbn indnrmc cneascmturn& Tbas (ms m

cmldgmr' dnvnckpgnlt tk(mrds tbn erk(tb ki pmrcamgnltmry dngkjrmjy al 9m'astml&

 Tbn tbnl ekvnrlkr enlnrmc bucmg )kbmggmd dasskcvns jklstatunlt mssnghcy mld

dnjcmrnd m stmtn ki ngnrenljy tbrkuebkut 9m'astml& )mucva Tmga3ddal 'bml tbn tbnl

prnsadnlt ki jklstatunlt mssnghcy jbmccnlend tbn prkjcmgmtakl ki ngnrenljy ms

uljklstatutaklmc, accnemc, uctrm varus, (atbkut :urasdajtakl, alkpnrmtavn mld vkad mld

ms'nd ikr m (rat ki gmldmgus tk rnstrmal tbn ekvnrlgnlt irkg altnrinrale (atb tbn

n8nrjasn ki bas iuljtakl ms tbn prnsadnlt ki tbn mssnghcy mld ikr m (rat ki 5uk

Fmrrmltk (atb m van( tk dntnrgaln tbn vmcadaty ki m jnrtmal mppkaltgnlts tk tbn

ekvnrlkr enlnrmcs, jkuljac ki galastnrs al m jbani jkurt ki aldb& Tbn iucc hnljb ki

tbn jbani jkurt ki aldb dnjadnd ulmlagkuscy al imvkr ki )ucva Tmga3uddal 'bml mld

)uscag cm( jkccnen 9men "=

Page 22: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 22/31

Jklstatutakl bastkry

mcck(nd bas (rat pntatakls& Tbn jkurt al ats dnjasakl bncd tbmt tbn jklstatunlt

mssnghcy bmd tbn skvnrnael pk(nr mld suprngn prnrkemtavn tk mgnld mld rnpnmc

n8astale cm(s mld ikrg mld hrale mcsk ikrjn m ln( jklstatutakl& Tbn jkurt mcsk kvnr

rucnd, tbn kh:njtakl tm'nl kl hnbmci ki indnrmc ekvnrlgnlt tbmt snjtakl ""!> ki

ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* (bajb alvnstnd tbn jkurts (atb tbn pk(nr tk assun

(rats ki gmldmgus mld 5uk (mrrmltk bmd lkt rnjnavnd tbn mssnlt ki tbn ekvnrlkrenlnrmc mld (ms tbus lkt m vmcad panjn ki cneascmtakl mld lk rncani (kucd tbus hn

ermltnd hy tbn jbani jkurt tbnrn uldnr& /l tbn pk(nr ki ekvnrlkr enlnrmc tk

dasskcvn tbn jklstatunlt mssnghcy at (ms bncd tbmt tbn Aldam aldnpnldnljn mjt dad

lkt jkltmal mly n8prnss prkvasakl ikr dasskcutakl mssnghcy mld tbnrnikrn tbn

ekvnrlkr enlnrmc bmd lk pk(nr ki mly 'ald tk dasskcvn tbn jklstatunlt mssnghcy&

 Tbn jbani jkurt ki aldb tbus assund 5uk (mrrmltk tk tbn galastnr al tbn ln( jmhalnt

prkbahatale tbng irkg n8nrjasale tbn k2jn ki galastnr mld mcsk m (rat ki gmldmgus

rnstkrale )ucva Tmgga3uddal 'bml tk tbn k2jn ms prnsadnlt ki tbn jklstatunlt

mssnghcy rnstrmalale rnspkldnlts irkg altnrinrale bas dutans mld khstrujtale bag al

tbn n8nrjasn ki bas iuljtakls& >ppnmc tk tbn indnrmc jkurt memalst tbn dnjasakl kialdb baeb jkurt (ms cnd hy tbn ekvnrlgnlt tbn indnrmc jkurt kl "= gmrjb =1**

dnjadnd al imvkr ki ekvnrlgnlt mld rn:njtnd )ucva Tmgga3uddal 'bml pntatakl

jbmccnleale tbn prkjcmgmtakl ki ngnrenljy hy tbn ekvnrlkr enlnrmc mld bncd al ats

 :udegnlt tbmt snjtakl ""!> ki tbn ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* ms mdkptnd al

9m'astml hy vartun ki (bajb tbn aldb jbani jkurt assund tbn (rat al imvkr ki tbn )ucva

 Tmgga3uddal 'bml (ms lkt ynt m cm(, hnjmusn at bmd lkt rnjnavnd tbn mssnlt ki tbn

ekvnrlkr enlnrmc mld tbnrnikrn tbn aldb jbani jkurt bmd lk pk(nr tk assun tbn (rat&

 Tbn dnjasakl ki tbn indnrmc jkurt (ms hmsnd kl alvmcadaty ki snj ""!> ki tbn

ekvnrlgnlt ki Aldam mjt =1!* ikr (mlt ki mssnlt ki tbn ekvnrlkr enlnrmc, tbnrnikrn,

at dad lkt ek altk 5unstakl ki (bntbnr tbn jklstatunlt mssnghcy (ms raebtcy dasskcvnd

hy tbn ekvnrlkr enlnrmc kr lkt&

(/sgm %acmla vs2 ekvnrlgnlt ki Vm4astml0

>itnr imcc ki Hmlecmdnsb vakcnlt dngklstrmtakls nruptnd memalst tbn gacatmry rneagns

bnmdnd hy tbn tbnl jbani gmrtamc cm( mdgalastrmtkr mbym 'bml mld uctagmtncy ymbym

'bml (ms ikrjnd tk rnsael& Ouc5mr mca Hbuttk (ms suhsn5unltcy s(mrg al ms

9m'astml ln( prnsadnlt kl "6 Injnghnr =1-=& >t tbn tagn ki tm'ale kvnr Hbuttk

mssugnd ultk bagsnci tbn dumc jmpmjaty ki tbn prnsadnlt mld jbani gmrtamc cm(

mdgalastrmtkr& ;n (ms tbn =st mld klcy javacaml gmrtamc cm( mdgalastrmtkr al tbn

bastkry ki 9m'astml tacc dmtn& Huttk assund snvnrmc krdnrs mld tkk' snvnrmc gnmsurns

mcc tbn aldustrans (nrn lmtaklmca3nd bn ikrjnd snvnrmc k2jnr ki tbn mrgy tk rnsael

)mca' ebucmg emcmla m pkcatajaml irkg #mbkrn mld >ctmi ;ussaml k(bmr ndatkr al

jbani dm(l ln(spmpnr (nrn mrrnstnd mld pcmjnd uldnr prnvnltavn dntnltakl uldnr

tbn dninlsn ki 9m'astml rucn mld gmrtamc cm( rneucmtakl lughnr -+& >sgm ?acmla tbn

dmuebtnr ki bucmg ?acmla cnd m jklstatutaklmc pntatakl memalst tbn dntnltakl ki bnr

imtbnr ucbmg ?acmla al tbn #mbkrn baeb jkurt (bajb (ms dasgassnd hy tbn #mbkrn

baeb jkurt rncyale kl tbn dnjasakl ki uprngn Jkurt al tbn jmsn ki stmtn vs& Ikssk

)uscag cm( jkccnen 9men ""

Page 23: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 23/31

Jklstatutakl bastkry

mld 'nncskl tbnkry ki lnjnssaty& >l mppnmc (ms prninrrnd tk tbn uprngn Jkurt

memalst tbn dnjasakl ki baeb jkurt& Tbn prnjasn 5unstakl hnikrn tbn suprngn jkurt

(ms (bntbnr tbn baeb jkurt bmd :urasdajtakl uldnr tbn =1" jklstatutakl tk nl5uarn

altk tbn vmcadaty ki dntnltakl uldnr tbn gmrtamc cm( rneucmtakl lughnr -+ ki =1-= al

van( ki tbn hmr jrnmtnd hy tbn prkvasakls ki tbn :urasdajtakl ki jkurt $rngkvmc ki

dkuhts krdnr =11% mlktbnr 5unstakl (ms (bntbnr tbn dkjtraln ki nluljamtnd al tbnjmsn ki stmtn vs& Ikssk (ms jkrrnjt mld mppcajmhcn a&n& ai tbn tnrratkry mld tbn pnkpcn

rngmal suhstmltamccy tbn smgn mld tbnrn as lk jbmlen al tbn altnrlmtaklmc nltaty ki

tbn stmtn tbnl mjjkrdale tk altnrlmtaklmc cm( m sujjnssiuc rnvkcutakl hnjkgns tbn

cneatagmtn ekvnrlgnlt mld tbn vmcad jklstatutakl ki tbn stmtn mitnr tm'ale m dntmacnd

n8mgalmtakl ki tbn nvnlts mld jarjugstmljns cnmdale bmldale kvnr ki pk(nrs tk

ymbym 'bml tbn jkurt jmgn tk jkljcusakl tbmt ymbym 'bml dad lkt mcck( tbn

jklstatutakl gmjbalnry tk jkgn altk nnjt alstnmd bn usurpnd tbn iuljtakl ki

ekvnrlgnlt mld stmrtnd assuale mcc 'alds ki gmrtamc cm( rneucmtakl prnsadnltamc krdnr

mld nvnl krdalmljns& Tbnrn (ms tbus lk 5unstakl tbmt tbn gacatmry rucn skuebt tk hn

agpksnd upkl tbn jkultry hy mbym 'bml (ms nltarncy accnemc mld khsnrvnd tbmt>yuh 'bml bmd lk pk(nr uldnr =1" tk bmld kvnr pk(nr tk mbym 'bml alstnmd

uldnr tbn =1" jklstatutakl bn jkucd bmvn rnsaelnd mld tbn spnm'nr ki lmtaklmc

mssnghcy jkucd bmvn tm'nl ms mjtale prnsadnlt mitnr bmvale bncd mbym 'bml ms

usurpnr mld mcc cm(s nlmjtnd al bas rneagn as accnemc tbn suprngn jkurt bncd tbn

tbnkry ki lnjnssaty ms nluljamtnd al tbn Ikssk jmsn ms ulavnrsmccy lkt mppcajmhcn

mld dkns lkt ld suppkrt irkg mly praljapcn ki altnrlmtaklmc cm( tbn :udegnlt ki

tbn suprngn jkurt (ms vmcadcy mpprnjamtnd hut at (ms mcsk jrataja3nd hnjmusn at (ms

eavnl mitnr tbn kvnr tbrkueb ki usurpnr tbn rnmc tnst ki aldnpnldnljn ki bn suprngn

jkurt (kucd bmvn hnnl ai tbn :udegnlt bmvn hnnl gmdn (bacn mbym 'bml (ms stacc

al pk(nr&

! kssk jmsn vs2 stmtn0

 Tbn vnrdajt ki tbas jmsn as mlktbnr alstmljn ki tbn mrhatrmry stycn ki (kr'ale ki

 :ustajn )ular, klcy tk pcnmsn tbn ln( gmstnr ki tbn jkultry bn mdkptnd 'nncskl

tbnkry ki lnjnssaty mctbkueb tbas tbnkry as hy lk gnmls mppcajmhcn tk m satumtakl ca'n

mhrkemtakl ki tbn jklstatutakl mld agpksatakl ki gmrtamc cm( alstnmd 'nncskl tbnkry

ki lnjnssaty as klcy mppcajmhcn tk tbn satumtakl ca'n Nrnljb rnvkcutakl Dussaml

rnvkcutakl mld tbn rnvkcutakl ki Arml ntj& :ustajn )ular turlnd gmrtamc cm( ms

rnvkcutakl mld ikr dkale sk&

Nmjts Ikssk mld )ubmggmd 'bml (nrn jklvajtnd hy tbn dastrajt gmeastrmtn al tbn$#krmcma% spnjamc mrnm uldnr snj !- rnmd (atb snj ="$"% ki tbn irkltanr jragn

rneucmtakl $NJD% =16= mld snltnljn tk * ynmrs raekrkus agprasklgnlt nmjb kl tbn

hmsas ki ml m(mrd hy tbn ?arem $jragalmc jkulsnc% mld dntmalnd al :mac mt gmjb (bajb

(ms kutsadn tbn spnjamc mrnm al (atbal tbn :urasdajtakl ki tbn baeb jkurt memalst tbas

dnjasakl Ikssk mpprkmjb #mbkrn baeb jkurt (atb m (rat pntatakl ikr tbnrn hnale snt mt

cahnrty kl tbn erkuld tbmt tbny (kucd hnale accnemccy dntmalnd tbn baeb jkurt bncd

)uscag cm( jkccnen 9men "!

Page 24: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 24/31

Jklstatutakl bastkry

tbn prkvasakl ki NJD as vkad hnale rnpuelmlt tk mrtajcn * ki tbn jklstatutakl mld bncd

tbmt tbn jklvajtakl ki Ikssk accnemc mld (atbkut :urasdajtakl hut tbny ikuld

tbngsncvns ulmhcn tk snt tbng msadn ms tbn trmac bmd tm'nl pcmjn al spnjamc mrnm

(bajb uldnr tbn mrtajcn =-+ ki tbn jklstatutakl (ms lkt (atbal tbnar :urasdajtakl mld

bk(nvnr krdnr tbnrn rncnmsn kl tbn erkuld tbmt tbny (nrn accnemccy dntmalnd& Tbn

indnrmc ekvnrlgnlt ccnd ml mppnmc memalst tbn vnrdajt ki #mbkrn baeb jkurt tk tbnsuprngn jkurt ki 9m'astml (bacn mppnmc stkkd pmstnd tk tbn =! ki /jtkhnr ikr

bnmrale tbn prnsadnlt a'mldmr )ar3m mhrkemtnd tbn jklstatutakl hy m prkjcmgmtakl

assund kl tbn kjt =1*+ mld tbn kl tbn =6 6jt bn prkgucemtnd $tbn cm( jkltalumljn

al ikrjn krdnr =1*+% (bajb ngpk(nrnd mcc tbn jkurts aln8astnljn aggndamtncy hnikrn

tbn prkjcmgmtakl tk jkltalun mld n8nrjasn tbnar pk(nr suh:njt tk tbn prkvasakls ikr

tbn smad krdnr mld mcsk tbn vmcadmtakl mld jkltalumljn ki cm(s ktbnr tbnl tbn

jklstatutakl tbmt (nrn nlikrjn aggndamtncy hnikrn tbn prkjcmgmtakl mld rnstkrmtakl

mld ki tbn :urasdajtakl ki mcc jkurts aljcudale tbmt jkurt baeb jkurt mld suprngn jkurt

tk assund (rat tbn krdnr iurtbnr darnjtnd tbmt tbn jkultry tbnrn mitnr tk hn 'lk(l ms

9m'astml alstnmd ki Ascmgaj rnpuhcaj ki 9m'astml sbmcc hn ekvnrlnd ms lkrgmccy msgmy hn al mjjkrdmljn ki tbn prnvakus jklstatutakl&

Cnrdajt ki tbn suprngn jkurt (bacn dnjadale mppnmc Ikssk jmsn hy tbn suprngn

jkurt :ustajn )ular mppcand 'nncsklsB tbnkry ki cm( ki lnjnssaty (bajb stmtnd tbmt >

vajtkrakus rnvkcutakl as m cnemc gkdn ki jbmleale m jklstatutakl mld tbn lmtaklmc

cnemc krdnr ikr ats vmcadaty dnpnlds upkl tbn (acc ki tbn ln( cm( jrnmtale kremls nvnl

jkurts iuljtakls klcy tk tbn n8tnlt mld al tbn gmllnr dntnrgaln hy tbn ln(

jklstatutaklmc krdnr m sujjnssiuc rnvkcutakl smtasns tbn tnst ki n2jmjy ai tbn ln(

jklstatutaklmc krdnr suspnlds tbn iuldmgnltmc raebts tbn pnldale mppcajmtakl ikr

(rats kr (rats mcrnmdy assund hut suh:udajn al mppnmc hnikrn tbn suprngn jkurt kr

rn5uarale nlikrjngnlt , mhnt al mly stmtutn dnjcalnd vkad kl tbn hmsas ki ats hnalealjklsastnlt tbnrn (atb sbmcc rnvnmcnd tbn suprngn jkurt bncd tbmt

=% > vajtkrakus rnvkcutakl kr m sujjnssiuc $jkup dn ntmt% as ml altnrlmtaklmccy

rnjkela3nd

"%>itnr m jbmlen ki tbmt jbmrmjtnr bms tm'nl pcmjn tbn lmtaklmc cnemc krdnr gust ikr

ats vmcadaty dnpnlds upkl tbn ln( cm( jrnmtale kremls nvnl jkurt cksn tbnar n8astale

 :urasdajtakl mld jml iuljtakl klcy tk tbn n8tnlt mld al tbn gmllnr dntnrgaln hy tbn

ln( jklstatutakl

!%Ai tbn tnrratkry mld tbn pnkpcn rngmal suhstmltamccy tbn smgn, tbnrn as , uldnr tbn

gkdnrl :urastaj dkjtraln lk jbmlen al tbn jkrpus kr altnrlmtaklmc nltaty ki tbn stmtn

mld tbn rnvkcutaklmry ekvnrlgnlt mld tbn ln( jklstatutakl mrn, mjjkrdale tk

altnrlmtaklmc cm( tbn cneatagmtn ekvnrlgnlt mld tbn vmcad jklstatutakl ki tbn stmtn

0%(bnl rnvkcutakl as sujjnssiuc at smtasns tbn tnst ki n2jmjy mld hnjkgns hnst cm(

jrnmtale imjt kl tbmt mssugptakl tbn cm(s jkltalumljn al ikrjn krdnr bk(nvnr

trmlsatkry kr agpnrinjt (ms m ln( cnemc krdnr mld at (ms al mjjkrdmljn (atb tbmt

)uscag cm( jkccnen 9men "0

Page 25: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 25/31

Jklstatutakl bastkry

krdnr tbmt vmcadaty ki tbn cm(s mld tbn jkrrnjtlnss ki :udajamc dnjasakl bmd tk hn

dntnrgalnd

*% >rtajcn " ki tbn cm( jkltalumljn al ikrjn krdnr =1*+ prkvadnd tbmt 9m'astml sbmcc

hn ekvnrlnd ms lnmrcy ms gmy hn al mjjkrdmljn (atb tbn cmtn jklstatutakl hut tbas

prkvasakl dad lkt bmvn tbn nnjt ki rnstkrale iuldmgnltmc raebt hnjmusn tbnrninrnljn tk ekvnrlgnlt al tbas mrtajcn (ms tk tbn strujturn mld kutcaln ki

ekvnrlgnlt mld lkt tk tbn cm(s ki tbn cmtn jklstatutakl (bajb bmd hnnl n8prnsscy

mhrkemtnd hy mrtajcn 0

% Tbn mppcajmtakl ikr (rat al tbn iuturn (acc dnpnld kl tbn erkuld tbmt mly kln kr

gkrn ki tbn cm(s gnltakl al tbn mrtajcn 0 kr mly ktbnr raebt prnsnrvnd hy tbn cm(s

jkltalumljn al ikrjn krdnr bms hnnl jkltrmvnlnd& al sbkrt suprngn jkurt jmljnccnd

bn :udegnlt ki #mbkrn baeb jkurt vmcadmtnd tbn gmrtamc cm( cnemca3nd mld rnjkela3nd

tbn cm( jkltalumljn nlikrjn krdnr ms m ln( cnemc krdnr al NJD =16= (ms mcsk

tnrgnd vmcad tbas :udegnlt pmvnd tbn (my ikr iuturn dajtmtkrsbap hy tm'ale uldun

mdvmltmen ki tbn 'nncskl tbnkry ki lnjnssaty ms nlvasmend hy :ustajn )ular al Iksskjmsn&

> ,neug lusrmt ,buttk jmsn0

Nmjts Ouc5mr >ca Hbuttk mllkuljnd tbmt ncnjtakl (acc hn bncd kl - tb gmrjb =1--& Al

krdnr tk dninmt Ouc5mr >ca Hbuttk bk( (ms tbn jbmargml ki 999 mccamljn ki tbn 1

pkcatajmc pmrtans kl tbn lmgn ki 9m'astml lmtaklmc mccamljn $97>% (ms gmdn& Al tbn

ncnjtakl ikr tbn lmtaklmc mssnghcy 999 (kl =** snmts kut ki "66 mld 97> (kl !

snmts (bacn 1 snmts (nrn tm'nl hy aldnpnldnlt jmldadmtns& 9m'astml lmtaklmc

mccamljn hcmgnd 999 ikr raeeale al tbn ncnjtakl mld dngmldnd rnsaelmtakl irkg

Hbuttk, damckeuns (nrn mcsk gmdn hnt(nnl 999 mld 97> tk snttcn dasputn (bajb(nrn ulsujjnssiuc &97> dngmldnd rnsaelmtakl irkg Hbuttk hut bn rniusnd ms m

rnsuct 97> hkyjkttnd irkg tbn ncnjtakl ki prkvaljamc mssnghcans mld m gmss

gkvngnlt (ms stmrtnd memalst 999 tbrkuebkut tbn jkultry& /l * tb ?ucy =1-- tbn

tbnl jbani ki mrgy stm agpksnd gmrtamc cm( al tbn jkultry mld mrrnstnd Ouc5mr >ca

Hbuttk mckle (atb ktbnr prkgalnlt cnmdnrs ki tbn 999&

Frat pntatakl hy 7usrmt Hbuttk tbn (ain ki Ouc5mr >ca Hbuttk hneug 7usmrt Hbuttk

jbmccnlend tbn dntnltakl ki bnr bushmld mld cnd m (rat pntatakl al tbn suprngn

jkurt ki 9m'astml uldnr mrtajcn =+0$!% ki tbn jklstatutakl ki =1-!& /l hnbmci ki

7usrmt Hbuttk, mbym Hm'taymr suhgattnd tbn ikcck(ale mreugnlts&

=% Tbn jkurt sbkucd rncy kl >sgm ?ncmla jmsn al (bajb tbn gmrtamc cm( (ms

dnjcmrnd lucc mld vkad"% Tbn jbani ki mrgy stm uldnr tbn jklstatutakl ki =1-! bms lk mutbkraty tk

agpksn gmrtamc cm(!% Tbn agpksatakl ki gmrtamc cm( as ml mjt ki baeb trnmskl uldnr tbn jklstatutakl

mrtajcn ki =1-!

)uscag cm( jkccnen 9men "*

Page 26: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 26/31

Jklstatutakl bastkry

0% Tbn gmrtamc cm( kl tbn *tb ?ucy =1--, tbn gmrtamc cm( rneucmtakl krdnr lughnr

=" mld dntnltakl ki Ouc5mr >ca Hbuttk (ms (atbkut cm(iuc mutbkraty*% Tbn mrrnsts mld dntnltakl ki 999 cnmdnrs (ms baebcy dasjragalmtale mld

gmcmdn% Tbn dntnltakl ki Hbuttk mld ktbnr cnmdnrs as jkltrmry tk tbn iuldmgnltmc

raebts eavnl al tbn jklstatutakl ki =1-!&

/l tbn ktbnr bmld >&' Hrkba jkltnldnd kl hnbmci ki indnrmtakl bn eavns tbn

ikcck(ale mreugnlts al tbn rnhuttmc ki tbn mreugnlt ki mbym Hm'taymr&

=% Tbn jkurt sbkucd rncy kl Ikssk jmsn alstnmd ki >sgm ?acmla jmsn al (bajb

gmrtamc cm( (ms dnjcmrnd vmcad hy tbn suprngn jkurt ki 9m'astml&"% ;n smad tbmt tbn suprngn jkurt bms lk :urasdajtakl rnemrdale tbn vmcadaty ki

gmrtamc cm( rneucmtakl hnjmusn ki tbn ln( krdnr $cm( jkltalumljn krdnr ki

=1--%!% Dnemrdale mrtajcn ki tbn jklstatutakl tbmt Oam bmd jkggattnd baeb trnmskl

bn suhgattnd tbmt tbn mjtakl tm'nl hy enlnrmc Oamucbm5 (ms lnjnssmry

hnjmusn ki tbn ikcck(ale rnmsklsm% )mssavn raeeale al enlnrmc ncnjtakl ki =1--h% Jkultry (adn dngklstrmtakl memalst tbn smad raeealej% Iun tk jkultry dngklstrmtakl tbn (krsn cm( mld krdnr satumtakl al tbn

jkultry mld hrnm' dk(l ki jklstatutaklmc gmjbalnryd% Invmstmtakl ki puhcaj mld pravmtn prkpnrty durale dngklstrmtakl;n jkltnldnd tbmt tbnsn imjtkrs ikrjnd tbn tbnl jbani ki mrgy stm enlnrmc

3amucbm5 tk agpksn gmrtamc cm( al tbn jkultry tk tbn smvn tbn jkultry irkg

jbmks&0% >&' hrkba iurtbnr suhgattnd tbmt up tk *tb :ucy =1--& 9m'astml (ms ekvnrl hy

tbn =1-! jklstatutakl hut mitnr tbn ln( krdnr nlikrjnd hy enlnrmc 3amucbm5

tbn jklstatutakl (ms suspnldnd mld lk( tbn ln( krdnr (acc hn ikcck(nd*% mbym hm'btymr suhgattnd tbn pntatakl ki hneug lusrmt Hbuttk hut ><& Hrkba

suhgattnd tbmt uldnr tbn ln( cm( jkltalumljn nlikrjn krdnr =1--& Tbn raebt

tk nlikrjn tbn iuldmgnltmc raebts tbrkueb jkurt (ms suspnldnd mld ikr tbmt

rnmskl tbn pntatakl ki lusrmt Hbuttk (ms lkt gmaltmalmhcn&

bmraiuddal 9ar3mdm tbn tbnl mttkrlny enlnrmc mcsk eavn bas mreugnlts al suppkrt

ki tbn jbani ki mrgy stm mld tbn jarjugstmljns cnmdale tk tbn agpksatakl ki

gmrtamc cm( mld stmtnd tbmt tbnsn jarjugstmljns iuccy mttrmjt tbn dkjtraln ki

stmtn lnjnssaty ms stmtnd hy tbn jkurt al dkssk jmsn& ;n iurtbnr stmtnd tbmt smtn

lnjnssaty as lkt klcy m (nstnrl jkljnpt hut at as mcsk rnjkela3nd hy tbn ;kcy

Murml al urrmb >c Hm5mrm

Cnrdajt ki tbn suprngn jkurt tbn suprngn jkurt bnmdnd hy jbani :ustajn

>l(mrucbm5 eavn :udegnlt kl =6 lkv =1-- kl tbn hmsas ki tbnkry ki stmtn

lnjnssaty al tbn imvkr ki mrgy stm mld dnjcmrnd tbn kustnd ki Ouc5mr mca Hbuttk

irkg pk(nr mld bas dntnltakl ms vmcad mld tbn pntatakl ki 7usrmt Hbuttk (ms

dasgassnd uldnr tbn gmrtamc cm( rneucmtakl lughnr =" ki =1--&

)uscag cm( jkccnen 9men "

Page 27: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 27/31

Jklstatutakl bastkry

 Tbn gmrtamc cm( agpksnd hy Oamucbm5 (ms vmcadmtnd kl tbn erkuld ki dkjtraln ki

stmtn lnjnssaty mld kl tbn hmsas ki 'nncskls tbnkry (bajb (ms prnvakuscy

dnjcmrnd lucc mld vkad hy tbn uprngn Jkurt al msgm :acmla jmsn mld (ms memal

rnalstmtnd al tbas jmsn& Tbn dnjasakl al tbas jmsn (ms lktbale gkrn tbml tk gm'n

strkle tbn bmlds ki m gacatmry dajtmtkr mld tk dngkcasb tbn dngkjrmjy&

5) HNLMPAX HB^TTK Y/Z VXNZADNLT KI VMOAZTML.

(VCD =112-ZJ-:2:)

Ms m rnsuct ki Enlnrmc Ncnjtakl =11:, tbn VVV snjurn 29 snmts ml tbn V!C-" snjurn #: snmts$ %l

matakl, V!C-& (&ula'k) snjurn 9 snmts ml ikrn mccamljn atb tbn VVV mt tbn jnltnr ml Vul'm* atbtbn bnc+ ki %ln+nlnlts n*nrs ml skn smcc +mrtans, nlmar buttk ms ncnjtn Vran !alastnr kl

=1 .jtk*nr =11:$ Mitnr tbn ikrmtakl ki tbn /k6nrlnlt tbn lnt stn+ ms tbn ncnjtakl ki tbn +rnsanlt,

bajb ms bnc kl =: "k6n*nr =11:$ %latamcc8, m n*nr ki jmlamtns, aljcual/ cnmal/ +kcatajmc

ia/urns can ikrnr Vrnsanlt Ebucm%sbm4 >bml, "mm*mm"msruccmb >bml, "mm* M*mr bu/t8, Mar 

!mrtamc (5) Ms/bmr >bml ntj, iacn tbnar lkalmtakl +m+nrs$ Cmttnr kl bkn6nr, tbn8 rmit kut ki tbn rmjn

kln *8 kln ml klc8 tk jmlamtns nrn cnit al tbn ianc, mjtakl Vrnsanlt msaZm''m, m lkalnn ki tbn

V!C-" ml mrk4 Mbm >bml Cm/bmra tbn lkalnn ki tbn VVV$ mrk4 Mbm >bml Cm/bmra ms ncnjtn

atb 6ktns jmst al bas im6kr m/malst =92 6ktns +kccn jmst al im6kr ki msaZm''m$

nikrn nlmar tkk k6nr ms Vran !alastnr al =11:$ Zbn +rkasn rnikrs rn/mral/ tbn

m++kaltnlt ki &u/ns bk kuc al iuturn *n mn kl mtn$ ut at a lkt tmn bnr ckl/ tk rnln/n kl bnr 

 +rkasn$ %t as a+krtmlt tk ulnrstmlal/ tbn n+nranljal/ atb tbn 'uajamr8 tbmt a/bt bm6n sbm+n bnr 

k+alakl, mttatun ml bnr +kcajans tkmrs tbn su+nrakr 'uajamr8$ 0bmt as tbn tan ki bnr imtbnr ucia4mr Mca

buttk bajb sbn turln ms 'uajamc urnr al bnr kk ?Dmu/btnr ki tbn Nmst3 ml sbn tbas +nrjna6n tbn

 'uajamr8 ms aljcusakl atb tbn !mrtamc cm rn/an Enlnrmc amuc7m4 bajb kustn ki bnr imtbnr$

Mitnr tbas tbn VVV /k6nrlnlt mats kl m rm+m/n m/malst tbn 'uajamr8$ M Jbani &ustajns ki 

Cmbkrn ml Zalb 7a/b Jkurt, bk tbn /k6nrlnlt *ncan6n tk *n m +kst tk tbn VVV kr s8+mtbntaj tk

tbn +kcatajmc +mrt8 al k++ksatakl nrn rnk6n ml m++kaltn nnrmc Zbmramb Jkurt al tbn nmlbacn

aiinrnljns bms *nnl *rm6al/ *ntnnl Vrnsanlt Cm/bmra ml Vran !alastnr nlmar buttk$ %t cnt tk k+nl

jklirkltmtakls *ntnnl tbn tk bajb *njmn +u*caj kl tbn iacal/ ki tbn Vrnsanlts rninrnljn "k$ <; ki 

=119 kl ;= Zn+tn*nr$ M +mrt irk tbn jkliarmtakl ki tbn Vrnsanlt Cm/bmra tbnrn nrn ktbnr 

n6nck+nlt tbmt mn nlmar /k6nrlnlt 6nlnrm*cn$ !ass /k6nrlmljn *8 nlmar ms lk snjrnt$ 0bn

5k+a (5s) ms *nnl rm+ac8 n6mcun ml tbn *mcmljn ki +m8nlts ms *njkal/ aljrnmsal/c8 m6nrsn

rnsuctmltc8 Vrnsanlt Cm/bmrastruj al tbn la/bt *ntnnl F H "k6n*nr *8 asskc6al/ tbn "mtaklmc

Mssn*c8 ulnr Mrtajcn H2(;)(*) ki tbn Jklstatutakl tbnrn*8 asassal/ tbn /k6nrlnlt$ $ >bmca m

ikrnr n*nr ki tbn VVV, m ikrnr s+nmnr ki tbn "mtaklmc Mssn*c8 ml ikrnr Jbani !alastnr ki 

Vul'm* ms m++kalt ms jmrn tmnr Vran !alastnr$

)uscag cm( jkccnen 9men "-

Page 28: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 28/31

Jklstatutakl bastkry

0bn krnr ki tbn asskcutakl ki "mtaklmc Mssn*c8 ms *msn kl ikcckal/ /rkuls-

= 0bkusmls ki +nrskls nrn accn al >mrmjba al Vkcajn justk8 ml imcsn Vkcajn al jkultnr$

; 0bn nnrmc /k6nrlnlt al tbn Vrk6aljamc /k6nrlnlt ki Zalb, Vul'm* ml "$$$V imacn tk

maltmal cm ml krnr tk stk+ tbn jrans ntrm 'uajamc accal/$

: Vran !alastnr nlmar buttk imcsnc8 alsalumtn tbmt tbn Vrnsanlt ml ktbnr m/nljans ki tbn stmtn

ms al6kc6n al jkls+armj8 tbmt rnsuctn al tbn urnrn !ar !urtmm buttk$

F Vran !alastnr raajucn 'u/nlt ki Zu+rnn Jkurt al tbn &u/ns jmsn ml nca*nrmtnc8 ncm8n

ats a+cnnltmtakl$

H Jkrru+takl, ln+ktas ml 6akcmtakl ki rucns al tbn malastrmtakl ki miimars ki tbn /k6nrlnlt ml

ats 6mrakus *kans$

9 0bn jklstatutaklmc rn4uarnnlts tbmt tbn jm*alnt tk/ntbnr atb tbn alastnrs ki tbn stmtn sbkuc *n

jkccnjta6nc8 rns+klsa*cn tk tbn "mtaklmc Mssn*c8 bm *nnl 6akcmtn$nlmar buttk Jbmccnl/n tbn asskcutakl ki "mtaklmc Mssn*c8 ml tbn asassmc ki bnr 

/k6nrlnlt *8 tbn Vrnsanlt ulnr Mrtajcn H2(;)(*) ki tbn Jklstatutakl =1#:$

mrrastnr Mntam7msml mr/un kl *nbmci ki nlmar buttk, bn stmtn *nikrn tbmt Mrtajcn

H2(;)(*) ki tbn Jklstatutakl ki Vmastml lk ku*t al +knr tbn Vrnsanlt tk tmn mjtakl *ut tbn

Vrnsanlt kns lkt +kssnss ulinttnrn ulnr tbn sma Mrtajcn$ %ts rnstrajtn ml jarjusjra*n *8

 +rnjklatakl$ arst bn bms tbn tk ikr ml k+alakl k*'njta6nc8 kl tbn mtnramc *nikrn ba bm6al/

lnus atb tbn +rnjklatakl cma kl *8 tbn Mrtajcn H2(;)(*) suiiajanlt tk smtasian ml8 +runlt

m8 ki lkrmc altncca/nljn tbmt tbn /k6nrlnlt jmllkt *n jmrran kl al mjjkrmljn atb tbn

 +rk6asakl ki tbn jklstatutakl ml m++nmc tk ncnjtkrmtn ms lnjnssmr8$ 0bnrnmitnr, tbn Vrnsanlt m8

nnrjasn tbn +knrs ulnr Mrtajcn H2(;) (*) mcsk bn su*attn *nikrn tbn Zu+rnn Jkurt tbmt tbn

Vrnsanlt jml al6kn Mrtajcn H2(;) (*) tk asskc6n tbn "mtaklmc Mssn*c8 klc8 al sujb m /rm6n

satumtakl al bajb mtnramc cm jml *n a+ksn ms al =1## ml tbnrn as jk+cntn *rnmkl ki 

jklstatutakl mjbalnr8 *ut al tbn jurrnlt jmsn tbnrn nrn lk sujb irnn jklatakl al tbn Vrnsanlt

bms rkl/c8 m++can ulnr Mrtajcn H2(;) (*) ki tbn Jklstatutakl ml tbn Vntataklnr mcsk su*attn

tbmt tbn jmsn ki nlmar buttk as anltajmc atb tbn jmsn ki "mm Zbmrai, bnljn sbn as mcsknltatcn tk tbn smn rncani ki rnstkrmtakl ms ms /a6nl al tbmt jmsn$

@udegnlt k t!n Zu"#ngn $ku#t%

0bn Zu+rnn Jkurt njcmrn ats 'u/nlt tbn ialal/ ki Zu+rnn Jkurt ms ulnr-

= 0bn Zu+rnn Jkurt bnc tbmt tbn Vrnsanlt jml al6kn Mrtajcn H2(;) (*) tk asskc6n tbn "mtakl

Mssn*c8 bnl tbnrn as al bas k+alakl m satumtakl as mrasal/ al bajb tbn /k6nrlnlt ki 

innrmtakl atb tbn +rk6asakl ki Jklstatutakl ml m++nmc tk tbn ncnjtkrmtn ms lnjnssmr8 al

sujb can satumtakl ms 6nr8 ujb +rnsnlt al tbn Nmstnr jmsn$

; Zu+rnn Jkurt rn'njtn tbn +cnm ki Mntam 7mssml ikr tbn rnstkrmtakl ki /k6nrlnlt ki 

nlmar buttk ms ms kln al tbn jmsn ki "mm Zbmrai *njmusn tbnrn nrn 6nr8 ujb

aiinrnljns al tbn tk jmsns can ntrm 'uajamc jatanl ki >mrmjba al imn Vkcajn aljkultnr n6nl

bnr *rktbnr (!urtmm buttk) ms accn al kln sujb aljkultnr$ ncmtn a+cnnltmtakl ki tbn 'u/nlt al tbn jmsn ki m++kaltnlt ki 'u/ns bajb as tbn 6akcmtakl ki Mrtajcn =1< ml

Mrtajcn ;(m) ki tbn Jklstatutakl$ 0bnrn nrn suiiajanlt mtnramc m6macm*cn kl tbn rnjkr tbn

tncn+bkln ki tbn &u/ns ki Zu+rnn Jkurt cnmnrs ki tbn +kcatajmc +mrt8 ml ba/b rmlal/ ki 

!acatmr8 ml ja6ac kiiajamc nrn *nal/ tm+n ml snl tk tbn +ntataklnr ikr rnmal/ tbnrn nrn

mssa6n jkrru+takl, ln+ktas ml 6akcmtakl ki rucns "ns+m+nr juttal/, nrn rncan u+kl bas

mtnramc su++krt ki tbn asskcutakl ml ikr tbksn imjts ml rnmskl m*k6n tbn Zu+rnn Jkurt

)uscag cm( jkccnen 9men "+

Page 29: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 29/31

Jklstatutakl bastkry

u+bkc tbn krnr ki asskcutakl +mssn *8 tbn Vrnsanlt ml asassn tbn +ntatakl ki 

 +ntataklnr$

&)$'(n '* L'*'+ Z!'#, -( V#n(,dnlt k V',(t'l

Alt#kdut,klMitnr aln+nlnljn, Vmastml +k+ucmr ats nm +kcatajmc alstatutakls ml +knriuc Mr8$ Zk, tbnsn m'kr 

imjtkrs, Vmastml lkt jklstatutaklmc n6nck+nlt ml ml8 ja6ac Ek6nrlnlts bm6n *nnl asassn$ bnl

 "mtaklmc Mssn*c8 bms *nnl asskc6n ml Vran !alastnr bms *nnl snlt bkn, tbml tbn +kcatajmc cnmnr 

bm6n iacn jmsns al su+nrakr jkurts m/malst sujb ulnkjrmtaj stn+s ml &uajamr8 +cm8s m 6nr8 a+krtmlt

rkcn al tbn altnr+rntmtakl ki tbn cm$ 0bn a+krtmlt ml cnmal/ jmsn al tbn 7astkr8 ki Vmastml as

!ubmm "mm Zbmrai 6s Vrnsanlt ki Vmastml jmsn as kln ki tbn$

Hnl! k Zu"#ngn $ku#t

• $!,n @u(t,n% Lmsag Bmssml Zbmb  @u(t,n% Zbmia-ur-Xnbgml

• @u(t,n% Zmmd Zmkkd @ml  @u(t,n% Mhduc ]mdnnr Jbmudbmry

• @u(t,n% M`gmc Gaml  @u(t,n% Gubmggmd Mizmc Ckln

• @u(t,n% Zm``md Mca Zbmb  @u(t,n% Gubmggmd Xmiaqun Tmrmr 

• @u(t,n% Zmcnng Mb!nr   @u(t,n% Zmnnd uz "mgml Zaddaqua

• @u(t,n% #mzmc $cmba %bml

 

I't( k $'(n

kcckal/ mrn tbn imjts ki jmsn "mm Zbmrai 6s Vrnsanlt ki Vmastml

6. D,n#nln( *,t! V#n(,dnltMctbku/b *ktb Vran !alastnr "mm Zbmrai ml Vrnsanlt Ebucm %sbm4 >bml nrn

jklsnr6mta6ns, 8nt aiinrnljn k6nr mutbkrat8 nnr/n *ntnnl tbn ml sujb aiinrnljn nrn

altnlsaian al =11:$

=. Mdd#n(( tk L't,kl

%l M+rac =11:, Vran !alastnr "mm Zbmrai mrnssn lmtakl ml mccn/n tbmt skn +kcatajmc

ncnnlts bm /mtbnrn ulnr u*rnccm ki Vrnsanlt Ebucm %sbm4 >bml ml nrn jkls+aral/ tk

k6nrtbrk bas ncnjtn /k6nrlnlt$

8. D,((k:ut,kl k L't,kl': M((ng4:> 'ld D,(g,((': k V9

Mitnr "mm Zbmrais mrnss tk lmtakl, Vrnsanlt Ebucm %sbm4 >bml stmtns tbmt /k6nrlnlt ki innrmtakl jkuc lkt *n jmrran kut al mjjkrmljn atb +rk6asakls ki jklstatutakl ki Vmastml$

0bnrnikrn, bn asskc6n "mtaklmc Mssn*c8 ml asassn Vran !alastnr "mm Zbmrai atb bas

jm*alnt$

. Al(t,tut,kl k $'(n

Mitnr asskcutakl ki "mtaklmc Mssn*c8 ml asassmc ki /k6nrlnlt, "mm Zbmrai iacn tbas

jmsn al Zu+rnn Jkurt ki Vmastml$

)uscag cm( jkccnen 9men "1

Page 30: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 30/31

Jklstatutakl bastkry

• Dn,(,kl k Zu"#ngn $ku#t

kcckal/ +kalts mrn a+krtmlt tk asjuss njasakl ki Zu+rnn Jkurt

6. ^l:'*u: 't,kl k V#n(,dnlt

%l tbnsn jarjustmljns, tbn asassmc ki tbn Vran !alastnr mckl/ atb bas Jm*alnt ml tbn

asskcutakl ki tbn "mtaklmc Mssn*c8 ulnr tbn +ur+krtn nnrjasn ki +knrs jklinrrn kl tbn

Vrnsanlt ulnr Mrtajcn H2(;)(*) jkuc *n u+bnc$ 0bn mjtakl tmnl a lkt imcc atbal tbn m*at

ki tbas +rk6asakl$ 0bas ulcmiuc mjtakl krnk6nr ms mcsk 6akcmtakl ki ulmnltmc ra/bt$

=. 9'2k#,t> 4'(,( dn,(,kl

8 m'krat8 (ki =< tk =) at ms bnc tbmt tbn krnr ki tbn M+rac =11:, +mssn *8 tbn Vrnsanlt ki 

Vmastml as lkt atbal tbn +knrs jklinrrn kl tbn Vrnsanlt ulnr Mrtajcn H2(;)(*) ki tbn

jklstatutakl ml ktbnr nlm*cal/ +knrs m6macm*cn tk ba al tbmt *nbmci ml bms, tbnrnikrn, *nnl

 +mssn atbkut cmiuc mutbkrat8 ml as ki lk cn/mc niinjt$

8. $kl(n1unln k $ku#t k#dn#

Ms jklsn4unljns ki kur krnr, tbn "mtaklmc Mssn*c8, Vran !alstnr ml !alastnr ml tbn

Jm*alnt sbmcc stml rnstkrn ml nltatcn tk iuljtakl ms anamtnc8 *nikrn tbn a+u/ln krnr 

ms +mssn$

$kl:u(,kl

0k jkljcun, at jml *n stmtn tbmt skn +kcatajmc jratajs jklsanr 'u/nlt ki Zu+rnn Jkurt al

tbas jmsn ms m acnstkln al bastkr8 ki 'uajamr8 ki Vmastml$ 0bn8 n+cmal tbas rnmskl al im6kr ki 

tbnar k+alakl tbmt at ms ikr iarst tan tbmt Vrnsanlts nnrjasn ki +knrs ulnr Mrtajcn H2(;)(*)

ki jklstatutakl ms lkt mjjn+tn ml ms njcmrn uljklstatutaklmc ml accn/mc$

P''# ':, (!'! '(n%

Nmjts dun tk 'mreac (mr tbn rncmtaklsbap hnt(nnl tbn tbnl 9ragn )alastnr lm(m3

sbmrai mld tbn tbnl jbani ki mrgy stm enlnrmc pmrva3 gusbmrrmi hnjmgn strmalnd&

/l =" /jtkhnr =111 lm(m3 sbmrai dasgassnd gusbmrrmi mld mppkalts enlnrmc

3amuddal hbutt ms m ln( jbani ki mrgy stm& /l tbn smgn dmy gacatmry tm'nkvnr tbn

jkultry mld dasgassnd lm(m3 sbmrai ekvnrlgnlt, lmtaklmc mld prkvaljamc mssnghcans(nrn suspnldnd mld jklstatutakl (ms bncd al mhnymljn mld enlnrmc )usbmrrmi tkk'

jkltrkc ms jbani n8njutavn ki 9m'astml&

9ntatakl m (rat ki gmldmgus (ms cnd hy ynd Omimr mca sbmb jbmccnleale tbn

gacatmry tm'n kvnr kl =" kjt =111 al tbn suprngn jkurt $snn'ale rnstkrmtakl ki

mssnghcy%

)uscag cm( jkccnen 9men !6

Page 31: Constitution History of pakistan

8/17/2019 Constitution History of pakistan

http://slidepdf.com/reader/full/constitution-history-of-pakistan 31/31

Jklstatutakl bastkry

>reugnlts al suppkrt ki bas pntatakl

O>N>D >#A sbmb suhgattnd tbn ikcck(ale mreugnlts

=% >rgy tm'nkvnr (ms accnemc mld uljklstatutaklmc"% nlnrmc )usbmrrmi mld bas iranlds bms jkggattnd ml mjt ki baeb trnmskl mld

vakcmtnd tbn kmtb tm'nl hy tbng!% ;n iurtbnr suhgattnd tbmt tbn prkjcmgmtakl ki ngnrenljy mld 9J/ as vkad

mhalatak mld uctrm varus ki tbn jklstatutakl0% Nuldmgnltmc jmllkt hn suspnldnd*% 9ragn galastnr bms dkln lktbale (rkle hy rngkvale jbani ki mrgy stm ms bn

as ngpk(nrnd hy mrtajcn "0!% ;n iurtbnr suhgattnd tbmt tbn jkurt gust rncy kl >sgm ?acmla jmsn

nrdajt ki Zurngn Jkurt0

> hnljb ki =" :udens prnsadnd hy jbani :ustajn arsbmd ;mssml 'bml emvn bas

 :udegnlt al imvkr ki enlnrmc )usbmrrmi&

9mal kalts0

=% Tbn :udegnlt (ms hmsnd kl tbn praljapcn ki 7usrmt Hbuttk jmsn"% /l tbn hmsas ki dkjtraln ki stmtn lnjnssaty tbn tm'nkvnr ki mrgy (ms vmcadmtnd!% Tbn jkurt mcsk eavn pk(nr tk enlnrmc )usbmrrmi tk hrale mgnldgnlt s al tbn

jklstatutakl n8jnpt al smcanlt inmturn, Ascmgaj prkvasakls ntj0% Jkurt mcsk dnjcmrnd tbmt rngkvmc ki )usbmrrmi irkg pkst (ms alvmcad mld

accnemc*% Tbn jkurt al bas :udegnlt dnjcmrnd tbmt jklstatutakl as stacc suprngn cm( ki

tbn cmld hut skgn pmrt ki at (ms bncd al mhnymljn

% Tbn suprngn jkurt bmd :urasdajtakl tk rnvan( prkjcmgmtakl ki ngnrenljy mtmly stmen ai tbn jarjugstmljns sk n8ast