cuireadh ar le forbairt ar straitéis náisiúnta scileanna/seirbhísí/straiteise... · cinnteoidh...

39
Cuireadh ar Aighneachtaí i dtaca le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna

Upload: others

Post on 18-Oct-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

Cuireadh arAighneachtaí i dtaca

le forbairt ar

StraitéisNáisiúntaScileanna

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 1

Page 2: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

2 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 3

Aidhm an chomhairliúcháin seo

Fiosrú a dhéanamh ar na buannaagus na dúshláin a bhaineann le

córas scileanna na hÉireann

Tá Straitéis Náisiúnta Scileanna nua á forbairt againn don tréimhse2015 go dtí 2025.

Mar chuid den phróiseas seo tá athbhreithniú á dhéanamh againnfreisin ar Tomorrow’s Skills, Towards a National Skills Strategy, afoilsíodh sa bhliain 2007.

Cuspóirí an chomhairliúcháin:

n Léargas a ghiniúint ar chóras scileanna na hÉireann faoi láthairle húsáid chun straitéis náisiúnta scileanna nua a fhorbairt

n A chinntiú go gcuirtear raon leathan de rannpháirtíocht agusde dhearcthaí na bpáirtithe leasmhara san áireamh agus bonna sholáthar do thosaíochtaí agus gníomhartha sa straitéis nua

n Fiosrú a dhéanamh, le réimse páirtithe leasmhara, arriachtanais scileanna na fiontraíochta sa todhchaí agus tacú leforbairt eacnamaíochta agus shóisialta níos leithne

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 2

Page 3: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 54 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Cén fáth a bhfuil ancomhairliúchán ar siúl anois?

n Tá tiomantas tugtha ag an Roinn Oideachais agus Scileanna saPhlean Gníomhaíochta do Phoist 2015 Straitéis NáisiúntaScileanna nua a fhorbairt sa bhliain 2015.

n Príomhghné de straitéis an Rialtais d’fhás eacnamaíoch agussóisialta is ea a chinntiú go mbíonn na scileanna cearta againnchun deiseanna do phoist, infheistíocht agus fás eacnamaíoch amhealladh, a choinneáil agus a fhás.

n Tá an Straitéis Náisiúnta Scileanna nua á forbairt i gcomhthéacsan athchóirithe shuntasaigh san earnáil oideachais agus oiliúnad’fhonn a chinntiú go mbíonn córas níos dinimiciúla, níosfreagrúla agus le cáilíocht níos airde a thugann an t-eolas agus nascileanna do na foghlaimeoirí uile atá de dhíth orthu chun páirtiomlán a ghlacadh sa tsochaí agus sa gheilleagar.

n Téann réimse de nithe i gcion ar infhaighteacht agus úsáidscileanna lena n-airítear feidhmíocht eacnamaíoch, fás & meath inearnálacha ar leith, infheistíocht, athrú déimeagrafach, athruithesna scileanna atá de dhíth ar ghairmeacha ar leith, mí-oiriúnuitheidir an soláthar agus an t-éileamh do scileanna agus leibhéal nascileanna nach n-úsáidtear mar thoradh ar dhaoine gan a bheithpáirteach sa mhargadh saothair.

n Mar thoradh ar an timpeallacht seo atá dinimiciúil agus ag athrú,bíonn riachtanais scileanna an gheilleagair de shíor ag athrú aguscinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléirar riachtanais scileanna sa todhchaí.

n Tá sé tráthúil anois athbhreithníu a dhéanamh ar an dul chun cinnar chur i bhfeidhm Tomorrow’s Skills, Towards a National SkillsStrategy, a foilsíodh sa bhliain 2007 agus straitéis nua a leaganamach don tréimhse go dtí 2025.

Na buntáistí a bhaineann leis aninfheistiú i bhforbairt oideachais &scileanna

Buntáistí do dhaoine aonairLéiríonn staidéir sa chás go bhfuil scileanna acu atá ábhartha don mhargadh saothair,go dtagann méadú suntasach ar sheans an duine a bheith fostaithe agus i bpost arardchaighdeán. Tá níos mó de sheans ann freisin go dtuillfidh daoine ardoilte pá níosmó. Ní mór do dhaoine aonair rochtain a bheith acu ar oideachas agus oiliúintábhartha agus ar thaithí chuí san ionad oibre chun ardscileanna a bhaint amach.Léiríonn taithí na hÉireann le déanaí le linn an chúlaithe go raibh an leibhéaldífhostaíochta ab airde ag daoine a raibh na leibhéil ab ísle de ghnóthachtáiloideachais acu agus a raibh níos lú taithí acu ar an ionad oibre. I dtéarmaí folláineagus na rannpháirtíochta sóisialta, léiríonn sonraí ón Eagraíocht um Chomhar agusFhorbairt Eacnamaíochta (ECFE) go mbíonn leibhéil ghnóthachtála san oideachasnasctha le torthaí folláine níos airde i dtéarmaí jabanna & tuillimh, naisc shóisialtaagus folláine shuibiachtúil.

Buntáistí don tsochaí Baineann daoine a bhfuil gnóthachtáil oideachais níos airde acu tairbhe as líonraísóisialta níos láidre agus cónaíonn siad i bpobail atá níos sábháilte agus níos nasctha.Léiríonn sonraí ón Suirbhé ar Scileanna Aosach de chuid ECFE go bhfuil níos mó seansann go dtuairisceoidh daoine a bhfuil leibhéil litearthachta níos fearr acu go bhfuil antsláinte go maith acu, go gcreideann siad go bhfuil tionchar acu ar phróisispholaitiúla, agus go nglacann siad páirt i ngníomhaíochtaí comhthiomsaitheacha nódeonacha. Ina theannta sin, leis an oideachas, tagann méadú ar an ionchas saoil, arfholláine shuibiachtúil agus ar rannpháirtíocht shibhialta agus pholaitiúil1.

Buntáistí don gheilleagar Anois, níos mó ná riamh, feicimid go bhfuil folláine tíortha ag brath ar scileanna andaoine. Má tá lucht saothair ann a bhfuil scileanna ardcháilíochta acu atá ábharthadon mhargadh saothair, cuidítear le táirgiúlacht agus nuálaíocht agus is gnéthábhachtach í chun comhlachtaí ilnáisiúnta a mhealladh go hÉirinn. Do roinnt róil, isféidir riachtanais iontrála an-shonracha a shainmhíniú ach, de réir mar a théannathruithe domhanda agus teicneolaíocha i gcion ar fhiontair, leanfaidh róil den athrú,ní mór conairí gairme nua a shainmhíniú agus beidh ar fhiontair agus ar dhaoineaonair infheistiú go leanúnach i bhforbairt scileanna.

.1How's Life? 2013: Measuring Well-being, OECD Publishing, Paris.http://dx.doi.org/10.1787/9789264201392-en

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 4

Page 4: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

6 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 7

Achoimre ar dhul chun cinnna hÉireann i bhfeidhmiú nastraitéise scileanna reathaFoilsíodh Tomorrow's Skills: Towards aNational Skills Strategy sa bhliain 2007agus bhí na príomhspriocanna seo aleanas ann le baint amach faoi 2020:

n Ba chóir go mbeadh cáilíochtaí agleibhéil 6-10 ar an gCreat NáisiúntaCáilíochtaí (CNC) ag 48 faoin gcéad denlucht saothair – i.e. óardteastas/sainteastas go leibhéal PhD

n Ba choir go mbeadh cáilíochtaí agleibhéil 4 agus 5 CNC ag 45 faoin gcéad– gradaim atá coibhéiseach lehiarbhunoideachas uachtarach agus

n Is dócha go mbeidh cáilíochtaí ag leibhéil1 go 3 CNC (coibhéiseach leis an TeastasSóisearach nó faoina bhun) ag an 7 faoingcéad eile ach iad ag féachaint le haistriúgo leibhéil níos airde den ghnóthachtáiloideachais

n Ba chóir go mbeadh ar a laghad leibhéal4/5 CNC ag 94 faoin gcéad den daonraidir 20-24 bliana d’aois

n Ba chóir go sroichfeadh an ráta coinneálaag an Ardteistiméireacht 90% faoi 2020

n Ba chóir don ráta dul chun cinn go dtí anTríú Leibhéal ardú go 72%

LE TOMORROW’S SKILLS,TOWARDS A NATIONAL SKILLSSTRATEGY LEAGADH AMACH “FÍSAR ÉIRINN SA BHLIAIN 2020IN GCUIDÍONN DAONRA ATÁOILTE GO MAITH AGUS ABHFUIL SCILEANNAARDCHÁILÍOCHTA ACU LEGEILLEAGARRANNPHÁIRTÍOCH AGUSUILEGHABHÁLACH ATÁIOMAÍOCH, Á THIOMÁINT AGAN NUÁLAÍOCHT AGUSBUNAITHE AR ANBHFAISNÉIS.”

N S f

Ainmníodh na gníomhartha seo aleanas sa straitéis chun naspriocanna a bhaint amach:

500,000 duine sa lucht saothair ledul chun cinn faoi leibhéal amháinCNC ar a laghad, lena n-áireofar:

n Breisoiliúint ar 70,000 duine ó leibhéil1&2 CNC go leibhéal 3;

n 260,000 duine suas go leibhéil 4&5;

n 170,000 duine suas go leibhéil 6 go 10.

Moladh sa straitéis go mbeadh “CurChuige um Chéim Amháin in Airde” ledíriú ar leith ar:

n Daoine ar scileanna ísle agus faoimhíbhuntáiste oideachais

n Comhtháthú ar oibrithe imirceacha

n Tús áite do bhunscileanna i gcláiroideachais agus oiliúna sa mhéidagus is féidir

n Beartas Comhtháite Rialtais

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 6

Page 5: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

8 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 9

Dul chun cinn i dtreoPhríomhspriocanna na StraitéiseNáisiúnta Scileanna do 2020

[1] Próifíl CNC ar an Lucht Saothair - Déantar spriocanna a thomhas ó bhliain bhunlíne Ráithe2 2005.Tagann an sprioc 94 faoin gcéad do dhaoine 20-24 bliana d’aois ó bhliain bhunlíne 2005Tagann an sprioc um ráta coinneála ó bhliain bhunlíne 1996Tagann an sprioc um dhul chun cinn ó bhliain bhunlíne 2004

[2] Ní áirítear daoine nach gcuireann a leibhéal gnóthachtála oideachais in iúl[3] Ní áirítear mic léinn idirnáisiúnta, cuimsítear iontrálaithe nua de gach aois (i.e. áirítear mic

léinn aibí)

Foinse: Sainghrúpa ar Riachtanais Scileanna sa Todhchaí

Dul chun cinn i dtreoPhríomhspriocanna na StraitéiseNáisiúnta Scileanna do 2020

Baineann neart de na spriocanna a leagadh amach sa Straitéis NáisiúntaScileanna dheireanach le dul chun cinn ar an gCreat Náisiúnta Cáilíochtaí(CNC). Eagraítear na cineálacha éagsúla cáilíochtaí atá san áireamh sa CNCbunaithe ar a leibhéal eolais, scile agus inniúlachta.

I measc na samplaí de cháilíochtaí sa Chreat tá an Teastas Sóisearach agLeibhéal 3, an Ardteistiméireacht ag Leibhéil 4 & 5, agus Céim OnórachBhaitsiléara ag Leibhéal 8.

Ar an iomlán, tá dul chun cinn láidir déanta i dtreo na bpríomhspriocanna aleagtar amach sa Straitéis Náisiúnta Scileanna dheireanach. Tá méadúsuntasach déanta ar an gcoinneáil go críoch na sraithe sinsearaí i scoileannadara leibhéal, ó 81% go 90.6%, ag sárú na sprice 90% a leagadh síos do2020. Bhain 93% de dhaoine idir 20-24 bliain d’aois Leibhéil 4-5 CNC nóníos mó sa bhliain 2014, ardú 7% ar an mbliain bhunlíne 2005 agus díreach1% easpach ar an sprioc do 2020.

Tá an ráta dul chun cinn don Tríú Leibhéal méadaithe faoi 14%, ó 55% go69%, agus tháinig méadú 11% ar líon na ndaoine sa Lucht Saothair agbaint amach cáilíochtaí ag na leibhéil is airde den Chreat NáisiúntaCáilíochtaí (Leibhéil 6-10), le 264,000 duine sa bhreis a bhfuil cáilíocht acuag an Leibhéal seo.

Tá dul chun cinn níos moille déanta, áfach, i dtreo na sprice do dhaoine saLucht Saothair a bhfuil cáilíochtaí acu ag Leibhéil 4-5. Ina theannta sin, tácohórt suntasach fós den Lucht Saothair le cáilíochtaí ag na leibhéil is ísleden CNC. Ba í aidhm na Straitéise deireanaí ná céatadán na ndaoine saLucht Saothair le cáilíochtaí ag Leibhéil 1-3 a laghdú ó 27% go 7% faoi2020. Cé go bhfuil roinnt dul chun cinn déanta i dtreo na sprice seo, tá 15%den Lucht Saothair fós a bhfuil cáilíochtaí ag Leibhéil 1-3 acu.

SPRIOCBonnlínesaStraitéisNáisiúntaScileanna

Staid faoiLáthair

Dulchuncinn

Líon nandaoine

48% den Lucht Saothairag leibhéil 6-10

33% 44% +11% +264,000

45% den Lucht Saothairag leibhéil 4-5

40% 38% -2% +3,500

7% a bheidh ag leibhéil1-3

27% 15% +12% -220,000

94%de dhaoine 20-24bliana d’aois agbaint amach na

86% 93% +7%

90% Leibhéal 4/5 CNCnó níos mó

81% 90.6% +9.6%

72%mar ráta coinneálaag anArdteistiméireacht

55% 69% +14%

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 8

Page 6: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 1110 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Comhthéacs d’fhorbairt straitéisescileanna nua

Sa chuid seo den pháipéar comhairliúcháin leagtaramach cuir chuige beartais reatha na hÉireann atáábhartha d’fhorbairt na Straitéise NáisiúntaScileanna nua i réimsí an Oideachais agus nahOiliúna, Gníomhachtú an Mhargaidh Shaothairagus tacú le Gnó in Éirinn. Leagtar amach annfreisin cuid de na saincheisteanna atá ag teachtchun cinn sna trí réimse beartais seo.

Tá crapadh suntasach tagtha ar gheilleagar na hÉireann ó foilsíodh anStraitéis Náisiúnta Scileanna dheireanach sa bhliain 2007 agus bhítionchar an-diúltach ag an gcúlú ar an margadh saothair.

Ó 2012, tá téarnamh suntasach tagtha ar an margadh saothair marthoradh ar fhilleadh ar fhás eacnamaíoch. Ó bharrphointe na géarchéimejabanna, tá líon na ndaoine ag clárú ar an mBeochlár titithe faoi 112,000,beagnach, go 337,000. Seo a leanas cuid de na treochtaí dearfacha ledéanaí:

n Tá an ráta dífhostaíochta titithe go 9.4%, an ráta is ísle le cúigbliana anuas agus síos ó bharrphointe de bheagán os cionn 15% in2011.

n Má choinnítear an luas reatha d’fhéadfadh an dífhostaíochtghearrthéarma titim siar go dtí an leibhéal a bhí ann roimh anngéarchéim faoi dheireadh na bliana 2016.

n Tá an ráta dífhostaíochta fadtéarma titithe freisin go 5.5% i Ráithe2 2015, síos ó 9.5% i Ráithe 1 2012.

n Tá ráta dífhostaíochta na hóige titithe go 22% i Ráithe 2 2015 síosó 33% i Ráithe 2 2012.

n Tá méadú de 130,000 ar líon na ndaoine ag obair.

Léiríonn sonraí ón bPríomh-Oifig Staidrimh go bhfuil deacháilíocht aran méadú fostaíochta sa téarnamh, agus gur fostaíocht lánaimsearthais cúis leis an ardú uile, a bheag nó a mhór, i líon na jabanna ó 2012 ileith. Ina theannta sin, tugann na sonraí le tuiscint go bhfuil an téarnamhag leathnú leis an bhfostaíocht ag fás i ndeich gcinn as ceithre earnáildéag geilleagracha.

Tá an téarnamh geilleagrach ina chúis freisin le treisiú ar ghanntanaisscileanna thar roinnt réimsí amhail TFC, innealtóireacht,díolacháin/cúram custaiméirí, lóistíocht, sláinte, gnó, airgeadas. Táganntanais shainiúla ag teacht chun cinn freisin i réimsí amhailfáilteachas (chefanna) agus tógáil (suirbhéirí agus cruachardaitheoirí/cruachfhosaitheoirí). De réir mar a thagann luas faoin téarnamhgeilleagrach, beidh níos mó deacrachtaí ag fostóirí foireann a mhealladhagus a choinneáil i ngairmeacha bunúsacha (m.sh. fáilteachas, cúram,próiseáil feola).

Mar sin féin, tugann anailís ar aistrithe sa mhargadh saothair idirfhostaíocht, dhífhostaíocht agus neamhghníomhaíocht eacnamaíoch gobhfuil cuid den mhargadh saothair Éireannach a bhaineann le fostaíochtneamhbhuan. Cé go mb’fhéidir nach mbeidh seo ina fhadhb ó thaobhna solúbthachta sa mhargadh saothair de, is dúshlán atá ann chunfostaíocht inbhuanaithe a fháil do neart daoine. Léiríonn an FeasachánNáisiúnta Scileanna, 2015 go bhfuil gá le dul i ngleic le fadhb nafostaíochta neamhbhuaine agus conair ghairme do dhaoine a bhfuileasnamh scileanna orthu faoi láthair chun cun ar a gcumas tairbhe abhaint as deiseanna mhargadh saothair áiteanna eile sa mhargadhsaothair.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 10

Page 7: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 1312 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

n 1,090,000 foghlaimeoir lánaimseartha ar fudan chórais

n 67,000+ leanbh réamhscoilen 916,000 leanbh agus daoine óga i scoileannan 360,000+ áit breisoideachais agus oiliúnan 173,000+ mac léinn lánaimseartha san

ardoideachasn 38,000+ mac léinn páirtaimseartha san

ardoideachas

n 1/3 den earnáil phoiblí fostaithe san earnáiloideachais agus oiliúna

n Sa Bhuiséad 2015 don earnáil (gan an CisteNáisiúnta Oiliúna san áireamh) tá €8.6 billiúnagus is ionann sin agus 16.1% de chaiteachasan Rialtais

n Pá / Pinsin €6.4 billiún (74% den bhuiséad)n Neamhphá €1.58 billiún (18% den bhuiséad)n Caipiteal €0.568 billiún (7% den bhuiséad)

n 4,009 scoiln 16 Bord Oideachais agus Oiliúnan 19 ionad oideachais réigiúnachn 39 institiúid ardoideachais maoinithe ag an

Státn Réimse de sholáthraithe príobháideacha

Léargas ar an gcóras Oideachaisagus Oiliúna

Aschur na hEarnála Oideachais & Oiliúna

Faoi láthair tá breis agus 916,000 leanbh agusdaoine óga inár scoileanna. Tá méadú le teacht aran daonra atá ag freastal ar scoil sa tréimhse idirseo agus 2026 agus ardú dá bharr san éileamh aráiteanna sa bhreisoideachas agus oiliúint agusardoideachas thar thréimhse na straitéise scileannanua agus ina dhiaidh

n Tá ardú de bhreis agus 171,000 i líon na gclárúchán oideachaislánaimseartha, thar na leibhéil uile, ón scoilbhliain 2004/05.

n Meastar go méadófar ar líon na leanaí bunscoile de bhreis agus19,000 idir 2015 agus 2018 sula mbíonn laghdú ina dhiaidh sin.

n Meastar go méadófar ar líon na scoláirí i scoileanna dara leibhéalfaoi bheagnach 67,000 idir 2015 agus 2025 sula mbíonn laghdúann ina dhiaidh sin. Beidh na méaduithe is mó idir 2020 agus2024.

n Mar thoradh ar an méadú seo sa daonra scoláirí beidh méadúfreisin ar an éileamh ar áiteanna breisoideachais agusardoideachais thar thréimhse na straitéis scileanna nua agus inadhiaidh.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 12

Page 8: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 1514 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Aschur na hEarnála Oideachais agus Oiliúna

Breisoideachais agus Oiliúint

Measadh go raibh 282,000 foghlaimeoir san earnáil Breisoideachais agusOiliúna in 2013/149. Díobh sin, bhí 194,000 ar chúrsaí breisoideachais(boscaí gorma sa léaráid), lánaimseartha nó páirtaimseartha; bhí 87,000eile ag dul faoi oiliúint (boscaí buí/oráiste) áit is féidir cúrsaí a roinnt goginearálta idir oiliúint d’fhoghlaimeoirí faoi bhun 25 bliana, oiliúint donlucht dífhostaithe agus oiliúint eile. Faoi láthair cuirtear tromlach mór nan-áiteanna san oiliúint, seachas printíseacht, ar leataobh do dhaoinedífhostaithe a chuirtear ar aghaidh le haghaidh oiliúna ag an RoinnCoimirce Sóisialaí. I measc na gcúrsaí Breisoideachais agus Oiliúna atádírithe ar riachtanais na ndaoine níos óige tá cúrsaí iar-Ardteistiméireachta, Youthreach, printíseachtaí agus cúrsaí in IonaidOiliúna Pobail, ina mbíonn tromlach na bhfoghlaimeoirí faoi bhun 25bliana d’aois, de ghnáth.

Brei

soid

each

as a

gus

Oili

úint

Breisoideachas

Lánaimseartha

Cúrsaí Iar-Ardteistiméireachta1 34,000

Ógtheagmháil2 3,200

Scéim Deiseanna Oiliúna Gairmoideachais2 5,600

An Tionscnamh um Fhilleadh ar an Oideachas2 31,600

Litearthacht d’Aosaigh2 41,600

Oideachas Pobail2 53, 100

Béarla do Chainteoirí Teangacha Eile2 11,000

soláthar óige, oideachas ealaíon, uaireanta comhoibre Eile3 14,000

Printíseacht4 5.900 (2013 date)

Ionad Oiliúna Pobail3 3,000

Cúrsa Oiliúna3 4,700

Oiliúint Scileanna Ar Leith3 16,000

Móiminteam4 6.500

Tionscnamh Oiliúna Áitiúil3 4,500

Ríomhcholáiste3 2,000

Cúrsaí oíche/foghlama cumaisc3 16,500

Eile (idirlinne/bonnleibhéal, Ceardlanna ceartais, soláthraithe oiliúna speisialta agus cursaí athnuachana)3 6,800

Oiliúint san Fhostaíocht3 5,400

Páirtaimseartha

Oiliúint d’fhoghlaimeoirí < 25, don chuid is mó

Oiliúint don lucht dífhostaithe

Oiliúint Eile don Fhostaíocht

Oiliúint

Aschur na hEarnála Oideachais & Oiliúna

Ardoideachas

Faoi láthair tá breis agus 173,000 mac léinn lánaimseartha sanardoideachas agus breis agus 38,000 mac léinn páirtaimseartha. Táfás breis agus 30% tagtha ar chlárú lánaimseartha san ardoideachasle 9 mbliana anuas agus meastar go méadófar ar an éileamhd’áiteanna faoi bheagnach 27% faoi 2027.

Tá líon na gcéimithe méadaithe faoi 15% ó 2010 go 2014

n D’ardaigh líon na gcéimithe Ollscoile agus Coláiste ó 36,851 in 2010 go41,141 in 2014

n D’ardaigh líon na gcéimithe ó Institiúidí Teicneolaíochta ó 21,371 in2010 go 25,514 in 2014

2010

Ollscoileanna agus Coláistí Institiúidí Teicneolaíochta

2011 2012 2013 2014

CÉIMITHE SA BHLIAIN FÉILIRE

36,851 37,405 37,604 40,201 41,441

21,371 22, 617 23,042 24,524 25,514

Foinse: Monitoring Ireland’s Skills Provision 2015, Sainghrúpa ar Riachtanais Scileanna sa Todhchaí Foinse: An tÚdarás um Ard-Oideachas

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 14

Page 9: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 1716 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Aschur na hEarnála Oideachais & Oiliúna

An Leibhéal oideachais a gnóthaíodh aguscineálacha céimithe

Gnóthachtáil iarbhunoideachais uachtaraigh nó oideachais treasaigh

n Léiríonn sonraí 2014 go bhfuil iarbhunoideachas uachtarach nó oideachastreasach ag 74.4% den daonra idir 15 agus 64 bliana d’aois. Tá sé seobeagán os cionn meán an Aontais Eorpaigh (28 tír), is é sin 72.6%.

n Ag díriú orthu sin idir 20 agus 24 bliana d’aois, tá iarbhunoideachasuachtarach nó oideachas treasach ag 87.2% den daonra sa chohórt seo igcomparáid le meán an Aontais Eorpaigh, 80.4%.

Céimithe oideachais treasaigh (ISCED 5-6)

n Tá comhdhéanamh chéimithe na hÉireann ag teacht le meán an AontaisEorpaigh, a bheag nó a mhór.

n Tá níos mó céimithe ag Éirinn sna daonnachtaí (3.8 pointe céatadáin)agus eolaíocht, matamaitic agus ríomhaireacht (2.7 pointe céatadáin)mar chodán de líon iomlán na gcéimithe oideachais treasaigh.

n Tá meánlíon an Aontais Eorpaigh de chéimithe níos airde san eolaíochtshóisialta, gnó agus dlí (4.9 pointe céatadáin) agus innealtóireacht,déantúsaíocht agus tógáil (1.7 pointe céatadáin).

Céimithe Treasacha mar % de na réimse uile40%

30%

20%

10%

0%

Éire AE 28

Oideachas Daonnachtaíagus ealaín

Eolaíochtshóisialta,gnó agus

dlí

Eolaíocht,matamaitic

agusríomhaireacht

Innealtóireacht,déantúsaíocht

agus tógáil

Talmhaíochtagus

tréidliacht

Sláinteagus leas

Seirbhísí

Foinse: Eurostat

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

Léiríonn tagarmharcanna idirnáisiúnta gobhfuil Éire ag feidhmiú go maith i roinntréimsí

n Sa bhliain 2012, ghlac 99% díobh siúd idir 4 bliana d’aois agusaois tosaigh an oideachais éigeantaigh páirt i gCúram agusOideachas na Luath-Oige i gcomparáid le meán na hEorpa,94%

PIRLS 2011 (Léitheoireacht ag leibhéal na bunscoile, rang a 4)

n Fuair scoláirí na hÉireann scóir níos airde go suntasach ná anmeán idirnáisiúnta

n Fuair scoláirí na hÉireann rangú 10ú as 45 tír a bhí páirteach

n Ní raibh ach cúig thír ann inar fheidhmígh a scoláirí níos fearrgo suntasach ná scoláirí na hÉireann

TIMSS 2011 (Matamaitic ag leibhéal na bunscoile, rang a 4)

n Fuair scoláirí na hÉireann scóir níos airde go suntasach ná anmeán idirnáisiúnta

n Fuair scoláirí na hÉireann rangú 17ú as 50 tír a bhí páirteach

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 16

Page 10: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 1918 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

PISA 2012n Ar an iomlán, léirigh PISA 2012 i gcomparáid le tíortha ECFE eile, go

bhfuil na difríochtaí idir scoileanna i dtaca leis an mheán-fheidhmíochtscoláire beag in Éirinn agus, mar sin, is féidir linn a rá go bhfuil córasscolaíochta níos cothroime ag Éirinn, i gcomparáid

PISA 2012: Eolaíochtn Scoláirí na hÉireann ag feidhmiú an-suntasach níos airde ná meán ECFE

n Is é céatadán na scoláirí in Éirinn atá ag feidhmiú ag na leibhéil níos íslesan eolaíocht 11.1%, faoi bhun mheán ECFE, 17.8%

n Is é céatadán na scoláirí in Éirinn atá ag feidhmiú ag na leibhéil is airdesan eolaíocht 10.8%, níos airde ná meán ECFE, 8.4%

n Bhí feidhmíocht na scoláirí in Éirinn in 2012 níos fearr go suntasach námar a bhí nuair a rinneadh tástáil ar an eolaíocht ar dtús sa bhliain 2006

Léiríonn sonraí Eurostat ó Shuirbhé Lucht Saothair AE:

n Gurb é 6.9% cion lucht na luathfhágála scoile in Éirinn sa bhliain 2014,síos ó 13.1% in 2004, agus go maith faoi bhun mheán an AE de 12.8%

Léirigh Education at a Glance (ECFE) 2014:

n Go bhfuil oideachas treasach bainte amach ag 49% de dhaoine 25-34bliana d’aois in Éirinn, líon atá níos mó go suntasach ná meán ECFE de40% agus meán AE de 37%. Rud a chuireann muid sa 6ú háit san ECFEagus sa 2ú háit san AE (Tá Lucsamburg sa chéad áit le 50%)

n Go bhfuil oideachas treasach bainte amach as 51% de dhaoine 30-34bliana d’aois, i gcomparáid le meán ECFE de 40% agus meán AE de38%. Rud a chuireann muid sa 4ú háit san ECFE agus sa 1ú áit san AE

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

Léiríonn roinnt tagarmharcannaidirnáisiúnta go bhféadfadh Éire feabhsú

PISA 2012n Léiríonn PISA 2012 nach bhfuil aon fheabhsú i bhfírinne ar

fheidhmíocht scoláirí na hÉireann sa mhatamaitic ó 2003 ileith nó sa léitheoireacht ó 2000 i leith

n Sa mhatamaitic, bhain scoláirí go suntasach faoi bhun mhéanan ECFE. Sa mhatamaitic cló, tá Éire sa 13ú háit de 34 tír ECFEagus sa 20ú háit de na 65 tír uile

n Mar sin féin, tá Éire athraithe ó 2003 i leith (tá méadú ar líonna scoláirí inimirceacha ó 3.5% go 9.6%; agus méadú i scoláiríle riachtanais speisialta oideachais ag glacadh páirt i PISA ó2% go 4.7%; agus níos lú scoláirí ag fágáil scoile go luath)

PIAAC – suirbhé ar litearthacht d’aosaighn Léiríonn suirbhé PIAAC i dtéarmaí na huimhearthachta go

bhfuil feidhmíocht na hÉireann faoi bhun an mheáin le níos mód’aosaigh na hÉireann a bhfuil leibhéil ísle inniúlachta acu(25%) i gcomparáid leis an meán de 20% thar na dtíortha abhí páirteach

n Tá 36.3% d’aosaigh na hÉireann ag feidhmiú ag na leibhéil ardai gcomparáid le 46.8% ar an meán thar na dtíortha a bhípáirteach

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 18

Page 11: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 2120 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

Dul chun cinn i dtaca le spriocannalitearthachta na straitéise Eoraip 2020 abhaint amach

Deir tagarmharcanna na straitéise Eoraip 2020 gur chóir, faoinmbliain 2020, go mbeadh cion na ndaoine 15 bliana d’aois legnóthachtáil íseal (faoi Leibhéal 2 ar PISA) sa léitheoireacht, samhatamaitic agus san eolaíocht níos lú ná 15%

n Léitheoireacht: Léiríonn PISA 2012 sa léitheoireacht cló, gobhfeidhmíonn 9.6% de scoláirí na hÉireann faoi bhun Leibhéal2 i gcomparáid le 18% ar fud na dtíortha ECFE. Saléitheoireacht dhigiteach, feidhmíonn 9.4% de scoláirí nahÉireann faoi bhun Leibhéal 2 i gcomparáid le meán ECFE,17.6%

n Matamaitic: Léiríonn PISA 2012 go bhfuil 16.9% de scoláirí nahÉireann ag feidhmiú faoi bhun Leibhéal 2 ar scála iomlán namatamaitice cló i gcomparáid le meán ECFE de 23%. Samhatamaitic ríomhbhunaithe, d’fheidhmigh 17.9% de scoláirína hÉireann faoi bhun Leibhéal 2 i gcomparáid le meán ECFEde 20%. Léiríonn na scóir seo go gcaithfimid fós feabhas achur ar ár bhfeidhmíocht sa mhatamaitic

n Eolaíocht: Tá 11% de scoláirí na hÉireann ag feidhmiú faoibhun Leibhéal 2 ar an scála eolaíochta, atá níos ísle gosuntasach ná meán ECFE de 17.8%

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

Tuarascáil Dhomhanda ar Iomaíochas 2014-2015

Sa Tuarascáil Dhomhanda ar Iomaíochas 2014-2015 cuirtear 144 tír in ord tharréimse de mhéadrachtaí éagsúla lena n-airítear ardoideachas agus oiliúint. TáÉire sa 6ú háit don iarbhunoideachas

Tá Éire sa 36ú háit do rochtain idirlín i scoileanna, an rangú is ísle do

tháscairí oideachais sa tuarascáil

I dtéarmaí na cáilíochta atá ag an

gcóras oideachais ar an iomlán, dar leis an

Tuarascáil Dhomhanda ar

Iomaíochas, tá Éire sa 5ú háit

Nuair a dhéantar measúnú ar chaighdeán na scoileanna gnó tá Éire sa 15ú háit, áit amháin taobh thiar

de Hong Cong

Tá Éire sa 6ú háit don ráta clárúcháin

iarbhunoideachais agus sa 25ú háit don

ráta clárúcháin oideachais treasaigh

15th

5th

24th

25th

De réir na tuarascála tá caighdeán an

oideachais matamaitice agus

eolaíochta sa 24ú háit36th

6th

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 20

Page 12: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 2322 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

3

2

1

0

Oideachas - Bunscoile & Meánscoile Oideachas - Iar-Mheánscoile

Éire Meán an Aontais EorpaighFoinse: GEM 2014

Creat Fiontraíochta - Príomhtháscairí Oideachais

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

Tá an t-oideachas fiontraíochta tábhachtach mar thoradh ar nadúshláin atá roimh gheilleagar domhanda a mbíonn anfhiontraíocht ábalta tionchar mór a imirt trí chur chun cinn nanuálaíochta, gineadh na fostaíochta agus cumhachtú sóisialta

Léiríonn suirbhé Global Entrepreneurship Monitor 2014:

n Go bhfuil nasc láidir idir an inniúlacht a bhraitear (scileanna) agusgníomhaíocht fiontraíochta luathchéime agus tugann sé le tuiscint go bhfuiltábhacht leis na cineálacha uile oideachais (foirmiúil, neamhfhoirmiúil,seachfhoirmiúil) chun inniúlachtaí fiontraíochta a fhorbairt

n Nach bhfuil mórán de mheas ar oideachas fiontraíochta ag na bunleibhéil(bunscoil agus meánscoil) i bhformhór na ngeilleagar

n I dtéarmaí an bhunoideachais agus an iarbhunoideachais bhain Éire scór 2.09amach i gcomparáid le meán an Aontais Eorpaigh ag 2.12

n Fuair oideachas iar-mheánscoile na hÉireann scór de 2.95 a bhí níos airde námeán an Aontais Eorpaigh ag 2.8

n Laistigh den Aontas Eorpach ba í an Danmhairg a fuair an scór ab airde dobhunscoileanna & meánscoileanna agus freisin d’iar-mheánscoileanna le scóir3.10 agus 3.43 faoi seach

Cé Chomh Maith agus atá ag Éirí Linn?

Tá sé léirithe ag an taighde go bhfuil gaol dearfach idir anfhoghlaim ar feadh an tsaoil (lena n-airítear oiliúint fostaithe) aguslaghdú ar mhí-oiriúnuithe scileanna sa gheilleagar. Bíodh sin maratá, níl cuntas teiste láidir ag Éirinn.

Foghlaim ar Feadh an tSaoil

n Léiríonn na sonraí is déanaí ó Ráithe 4 2014 as na 2.48 milliún duinefásta idir 25 agus 64 bliana d’aois sa daonra, ghlac beagnach 181,000duine páirt i ngníomhaíochtaí foghlama ar feadh an tsaoil sna ceithreseachtaine roimhe;

n Ba é an ráta rannpháirtíochta san fhoghlaim ar feadh an tsaoil 7.3% igcomparáid le meán an Aontais Eorpaigh de 10.5%; is ag daoinefostaithe a bhí an bhearna ba mhó, le ráta na hÉireann ag 6.2% igcomparáid le meán an Aontais Eorpaigh de 11.4%. I gcomparáid leissin, bhí an ráta dóibh siúd a bhí neamhghníomhach go heacnamaíoch,ag 10.7%, níos airde ná meán an Aontais Eorpaigh de 7.7%;

n Tá an bhearna idir ráta rannpháirtíochta na hÉireann san fhoghlaim arfeadh an tsaoil agus meán an Aontais Eorpaigh méadaithe ó 2009 ileith;

n Is nós le rannpháirtíocht san fhoghlaim ar feadh an tsaoil laghdú lehaois;

n Dá airde an leibhéal gnóthachtála oideachais, is ea is mó an seans gonglacfaidh daoine fásta páirt san fhoghlaim ar feadh an tsaoil.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 22

Page 13: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 2524 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

n Oideachas Luath-óige: Leagtar amach ceithre théama in Aistear(Creatchuraclam na Luath-Óige) – Taiscéalaíocht agus Smaointeoireacht,Folláine, Féiniúlacht agus Muintearas agus Cumarsáid – atá ina gcuidiú,deirtear, chun foghlaimeoirí inniúlacha agus muiníneacha a fhorbairt.

n Curaclam na Bunscoile: Leagtar béim ar an gcumas a fhorbairt leceisteanna a chur, le hanailís a dhéanamh, le fiosrú a dhéanamh, lesmaoineamh go criticiúil, le fadhbanna a réiteach, agus lehidirghníomhú go héifeachtúil le daoine eile.

n An tSraith Shóisearach: Tá an tSraith Shóisearach ceaptha lecruthaitheacht agus nuálaíocht a chur chun cinn, i measc nithe eile.Tacóidh sí le foghlaimeoirí i bhfoghlaim conas foghlaim, agus ibhfreagracht a ghlacadh as a bhfoghlaim féin. Beidh ocht bpríomhscilleabaithe ar fud na foghlama uile laistigh den tSraith Shóisearach nua. Isiad sin: Mé Féin a Bhainistiú, Fanacht Folláin, Eolas agusSmaointeoireacht a Bhainistiú, A Bheith Cruthaitheach, Obair le DaoineEile, Cumarsáid, A Bheith Liteartha, & A Bheith Uimheartha.

n An tSraith Shinsearach: Is iad seo na cúig phríomhscil don tsraithshinsearach: A Bheith Éifeachtúil go Pearsanta, Cumarsáid,Smaointeoireacht Chriticiúil agus Chruthaitheach, Próiseáil Eolais agusObair le Daoine Eile.

Cur i bhFeidhm na Straitéise Litearthachta agus Uimhearthachta go dtí2020:

n Tá soláthar sa Straitéis do mhéadú ar mhéid an ama le caitheamh arléitheoireacht, scríbhneoireacht agus matamaitic i mbunscoileanna,curaclam na scoile a athrú, litearthacht dhigiteach a fhorbairt agus athrúa dhéanamh ar an mbealach ina gcuirtear oideachas ar mhúinteoirí, lespriocanna ar leith le baint amach faoi 2020. Tá curaclam nuamatamaitice curtha i bhfeidhm go hiomlán sna hiarbhunscoileanna uile.

Straitéis Dhigiteach do Scoileanna:

n Foilsíodh straitéis cúig bliana nua le déanaí agus tá réimse de bheartaisinti chun úsáid TFC a leabú níos mó sa teagasc agus foghlaim imbunscoileanna agus scoileanna dara leibhéal.

Oideachas agus Oiliúint: Tionscnaimh atáar bun cheana féin

Tá clár suntasach leasaithe ar bun ar fudearnáil an Oideachais agus na hOiliúna agustá réimse de thionscnaimh ábharthad’fhorbairt na Straitéis Náisiúnta Scileannanua lena n-airítear leasú curaclaim i gcórasna scoileanna, forfheidhmiú na StraitéiseBreisoideachais na Straitéise Ardoideachais.

Aithníonn an clár leasaithe an tábhacht atále leibhéil uile an oideachais agus nahoiliúna mar ghnéithe dúchasacha dechreat don fhoghlaim ar feadh an tsaoil.Baineann na leasuithe le ceithrephríomhchuspóir: an Fhoghlaim ar Feadh antSaoil a chur chun cinn, Feabhas arCháilíocht agus Cuntasacht, Tacú le Cuimsiúagus Éagsúlacht agus na Córais & antInfreastruchtúr Ceart a Thógáil:

Foghlaim ar Feadh an tSaoil

Mar atá ar siúl i bhformhór na dtíortha eile ECFE, tá cur chuigebunaithe ar scileanna á ghlacadh ag Éirinn i dtaca le teagasc agusfoghlaim ar fud an churaclaim ón luathóige go dtí an oideachas iar-bhunscoile. Áiríonn sé seo:

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 24

Page 14: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 2726 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Teangacha iasachta:

n Tá Straitéis nua um Theangacha Iasachta san Oideachas, achlúdaíonn oideachas iarbhunscoile, breisoideachas agusardoideachas, á hullmhú le foilsiú in 2015.

Leasú ar ghráid na hArdteistiméireachta agus córas pointí naLár-Oifige Iontrála:

n Tá athruithe suntasacha ar bun chun aistrithe a fheabhsú aguschun bacanna a bhaint maidir leis an dul chun cinn idir leibhéilan chórais oideachais, lena n-airítear córas grádaithe nua donArdteistiméireacht; scála leasaithe pointí comónta d’iontráil sanardoideachas agus iontráil níos leithne fochéime sanardoideachas.

Leasuithe sa Bhreisoideachas agus Oiliúint:

n Sa bhliain 2014 foilsíodh Straitéis cúig bliana Breisoideachaisagus Oiliúna agus plean cur chun feidhme a ghabhann léi aainmníonn príomhchuspóirí agus spriocanna don earnáil agus tásamhail mhaoinithe nua bunaithe ar leibhéil fheidhmíochta ácur i bhfeidhm trí chomhaontú Pleananna Seirbhíse bliantúlaleis na Boird Oideachais agus Oiliúna (BOOanna) & SOLAS.

n Tá leasú ar an gcóras Printíseachta ar bun le caighdeáin nua aguscuraclaim á bhforbairt agus á gcur i bhfeidhm do phrintíseachtaíreatha in 2015. Ina theannta sin, rinne an ChomhairlePhrintíseachta, a bunaíodh le déanaí, glao ar thograí ó fhostóiríagus soláthraithe oideachais agus oiliúna chun cláirphrintíseachta a fhorbairt i réimsí nua. Bhí freagra an-láidir ar annglao agus tá raon tograí faofa le forbairt..

n Tá SOLAS i gceannas freisin ar an bhforbairt ar Bheartas agusStraitéis um Fhorbairt ar Lucht Saothair chun aghaidh athabhairt ar na dúshláin a bhaineann le breisoiliúint sa luchtsaothair níos leithne agus beidh sé seo á threorú ag an StraitéisNáisiúnta Scileanna nua.

Leasú san Ardoideachas

Tá clár mór leasaithe á chur i bhfeidhm chun feabhas a chur ar cháilíochteispéireas na mac léinn, chun feabhas a chur ar na torthaí ón gcóras aguschun feabhas a chur ar chuntasacht agus úsáid éifeachtúil acmhainní.Áiríonn sé seo cur i bhfeidhm an Chreata Feidhmíochta Córas d’institiúidíardoideachais ina leagtar amach den chéad uair cuspóirí náisiúnta i seachtbpríomhréimse lena n-airítear forbairt ar chaipiteal daonna, teagasc agusfoghlaim agus taighde. Tá na cuspóirí seo mar bhunús le próiseas dialóigestraitéiseach idir an tÚdarás um Ard-Oideachas agus institiúidíardoideachais, comhshocruithe feidhmíochta a chomhaontú agus maoiniúfeidhmíochta a thabhairt isteach. I measc na dtionscnamh a bhfuilábharthacht ar leith acu d’earnáil an ardoideachais tá na nithe seo a leanas:

n Tá Plean Gníomhaíochta TFC á chur i bhfeidhm chun méadú arsholáthar céimithe le scileanna TFC agus áirítear gníomhartha chunméadú ar líon na n-áiteanna ar chláir céime leibhéal 8 phríomhshruthachomh maith le cúrsaí aistrithe bliana lánaimseartha TFC.

n D’fhoilsigh an tÚdarás um Ard-Oideachas Straitéis um RannpháirtíochtFiontair níos luaithe i mbliana chun bonn a chur le forbairt níos mó archomhpháirtíochtaí nua oideachais-fiontair, forbairt agus nuálaíochtréigiúnach a leabú, cuir chuige fiontraíocha a chothú agus tacú le hÉirinna bheith ina ceannaire domhanda d’fhorbairt buanna.

Cáilíocht agus Cuntasacht a Fheabhsú

Cúram agus Oideachas na Luath-óige:

n Tá an Roinn Oideachais agus Scileanna (ROS) ag obair go dlúth leis anRoinn Leanaí agus Gnóthaí Óige ar fheabhsú cáilíochta laistigh d’earnáilna luath-óige. Cuirfidh Better Start, an tseirbhís tacaíochta cáilíochtanuabhunaithe don earnáil, foireann de speisialtóirí luath-óige ag obairmar mheantóirí/comhairleoirí in éineacht leis na seirbhísí luath-óige arfheabhsú cáilíochta. Tá aonad cigireachta luath-óige bunaithe mar chuidde Chigireacht ROS chun cigireachtaí dírithe a chur ar bun maidir lecáilíocht an tsoláthair oideachais i suíomhanna luath-óige. Táathbhreithníu á dhéanamh ag ROS ar chláir oideachais agus oiliúna athugann cáilíochtaí i gcúram agus oideachas na luath-óige.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 26

Page 15: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 2928 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Ag Tacú le Cuimsiú agus Éagsúlacht

n Cur i bhfeidhm DEIS (Comhionannas Deiseanna i Scoileanna aSheachadadh), an Plean Gníomhaíochta do Chuimsiú Oideachais imbunscoileanna agus scoileanna dara leibhéal. Tá obair ar bun anois arroghanna a ainmniú d’idirghabhálacha sa todhchaí chun dul i ngleic leis anmíbhuntáiste oideachais ar scoil.

n Cuirtear tacaí ar fáil do scoláirí le riachtanais speisialta oideachais agusmíchumais. Déanfaidh samhlacha nua cigireachta meastóireacht agustuairisciú ar cháilíocht an tsoláthair oideachais d’fhoghlaimeoirí imeallaitheagus foghlaimeoirí le riachtanais speisialta oideachais le linn 2015.

n Tá moltaí reachtaíochta foilsithe a chuirfidh bonn dlíthiúil ar fáil chun achinntiú go bhfuil an próiseas chun leanaí a chlárú ar scoileanna níososcailte, níos cothroime agus níos comhsheasmhaí.

n Cuirtear seirbhísí oideachais ar fáil is suíomhanna malartacha do leanaí agusdaoine óga atá i mbaol agus cuirtear atreoruithe ar fáil chuig seirbhísí agusionaid speisialta.

n Tá cur i bhfeidhm na Tuarascála agus Moltaí do Straitéis Oideachais LuchtSiúil ar bun.

n Tá Plean Rochtana Náisiúnta nua don ardoideachas á chur i gcrích chunrochtain a chur chun cinn do ghrúpaí faoi mhíbhuntáiste agus chun conairísoiléire a chur ar bun ón oideachas dara leibhéal, ón mbreisoideachas agus óbhealaí iontrála eile neamhthraidisiúnta.

n Cuirtear scéim de dheontais do mhic léinn ar fáil, tástáilte ó thaobhacmhainne, do chúrsaí breisoideachais agus ardoideachais a áiríonn rátaspeisialta de dheontas cothabhála do mhic léinn ó theaghlaigh atá ag brath arleas agus Ciste Cúnaimh do Mhic Léinn ag leibhéal an choláiste chun cuidiú lemic léinn a bhfuil deacrachtaí airgeadais ar leith acu. Sa bhliain 2012 cuireadhtús le Scéim Sparántachta Tríú Leibhéal nua bunaithe ar fhiúntas, ach dírithego speisialta ar mhic léinn ó cheantair faoi mhíbhuntáiste.

n Tá tús curtha ag an Roinn le hobair ar chur chuige níos straitéisigh afhorbairt i dtaca le cuimsiú sóisialta thar chontanam an oideachais. Sabhliain 2015 díreoidh an obair seo ar mhapáil agus anailís ar bheartais aguscláir reatha agus ar dhoiciméad beartais a ullmhú chun treoir a thabhairt dosholáthar sa réimse seo amach anseo.

Na múinteoirí uile a fhorbairt mar ghairmeoirí:

n Mar chuid den ghluaiseacht reatha chun comhlacht teagaisc atá rialaithe gohiomlán a chur ar bun laistigh de chreat na nAchtanna um ChomhairleMhúinteoireachta, tá athruithe déanta ar an ábhar agus na cuir chuigeoideolaíocha atá san áireamh sna cláir um oiliúint tosaigh múinteoirí chunmúinteoirí a ullmhú níos fearr don seomra ranga agus tá creidiúnú bronntaar roinnt cláir um oiliúint tosaigh múinteoirí don earnáil Breisoideachaisagus Oiliúna.

Féinmheastóireacht i scoileanna:

n Leantar de shamhail na féinmheastóireachta do na bunscoileanna agusiarbhunscoileanna uile a chur i bhfeidhm. I samhail nua naféinmheastóireachta tugtar cur síos ar thacar soiléir de chaighdeáin doscoileanna agus dírítear ar thorthaí don bhfoghlaimeoir, agus é d’aidhmfeabhsú scoile a chumasú.

Samhlacha Nua Cigireachta i scoileanna:

n Leanfar de chur i bhfeidhm réimse nua de shamhlacha nua cigireachta dona scoileanna uile in 2015. Méadaíonn na samhlacha nua cigireachta aréifeachtacht agus éifeachtúlacht na cigireachta agus tacaíonn siad lehacmhainní a dhíriú ar an áit is mó a bhfuil gá le cúnamh agus tacaíocht.

Breisoideachais agus Oiliúint:

n Déanfaidh SOLAS roinnt oibre tosaigh freisin sa bhliain 2015 i dtaca lepróifíliú ar an mbonn scileanna i mBOOanna chun treoir a thabhairtd’fhorbairt Straitéise um Fhorbairt Ghairmiúil Leanúnach d’fhoireann BOOatá páirteach i soláthar na gclár breisoideachais agus oiliúna.

Ardoideachas:

n Sa bhliain 2015, tá an Fóram Náisiúnta um Theagasc agus Foghlaim aFheabhsú ag obair ar chreat forbartha gairmiúla a thabhairt isteach domhúinteoirí san ardoideachas a thiomáinfidh tionscnaimh i réimsí naforbartha gairmiúla acadúla agus soláthar solúbtha. Ina theannta sin,forbraíodh treochlár le déanaí chun an teicneolaíocht a chomhtháthú sateagasc san ardoideachas.

n Tá Straitéis nua don Eolaíocht, Teicneolaíocht agus Nuálaíocht á forbairtagus le foilsiú ag druidim le deireadh na bliana 2015. Beidh buanna agusscileanna mar théama lárnach sa straitéis nua.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 28

Page 16: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 3130 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Na córais agus an t-infreastruchtúr ceart a thógáil:

Ionaid barr feabhais a chruthú don oideachas múinteoirí:

n Tá athrú struchtúrtha ar bun chun líon beag d’ionaid ardcháilíochta achruthú chun oideachas múinteoir a sholáthar le laghdú beartaithe ilíon na soláthraithe oideachais múinteoirí ó 19 go 6.

Bunachar foghlaimeoirí bunscoile agus iarbhunscoile a thógáil:

n á bunachair sonraí nua á bhforbairt, a choinníonn faisnéis faoi scoláirí deréir mar a théann siad ar aghaidh tríd an mbunscoil agus aniarbhunscoil, chun eolas luachmhar a sholáthar d’fhorbairt beartaislaistigh den Roinn agus chun cuidiú leis an ualach riaracháin arscoileanna a laghdú.

Creat Náisiúnta Cáilíochtaí:

n Cuidíonn an Creat Náisiúnta Cáilíochtaí (CNC), a chuimsíonn nahearnálacha oideachais agus oiliúna uile, le cáilíochtaí a chur igcomparáid agus a aithint, in Éirinn agus thar lear. Cuidíonn an CNC ledaoine rochtain agus dul chun cinn a dhéanamh trí chláir oideachaisagus oiliúna lena n-airítear thar réimsí agus disciplíní éagsúla. Tugann sédearbhaithe freisin go bhfuil cáilíochtaí daingean.

Léargas ar an Margadh Saothair

Daonra4,636,000

Daonra in aoisoibre (15-64)3,000,800

Leanaí (<15)

1,028,900

65 agus níossine

606,300

I bhfostaíochtLÁNAIMSEARTHA

1,469,800

I bhfostaíochtpháirtaimseartha

423,800

I bhfostaíocht65,100 (35,000

full-time)

Gan a bheith ibhfostaíocht

541,200

Gan a bheith ibhfostaíocht

1,107,200

Dífhostaithe(ILO)

210,000

Neamhghníomhach 897,100

Dualgaisteaghlaigh

285,000

Ar scor60,900

Mac léinn 347,000

Ag lorgfostaíochta

LÁNAIMSEARTHA 183,800

Ag lorgfostaíochta

páirtaimseartha20,200

Ag lorgfostaíochtamar dhuine

féinfhostaithe 6,100

Drochshláinte/míChumas

105,700

Foinse: Anailís SLMRU (SOLAS) ar shonraí ónbPríomh-Oifig StaidrimhNóta: Tá neamhréitigh ann mar thoradh ar shlánú

Daonra de réir Stádais sa Mhargadh Saothair,Ráithe 2, 2015

Eile 98,500

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 30

Page 17: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 3332 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

DAOINE OILTE A CHOINNEÁIL SA LUCHTSAOTHAIRn Léiríonn an tuarascáil Monitoring Skills Supply 2015 go bhfuil titim

beagnach 200,000 (nó 26%) i líon na ndaoine 20-29 mbliana d’aois sadaonra. Tharla sé seo, i bpáirt, mar thoradh ar thitim i líon nambreitheanna sna 1990í, cé go bhfuil sé léirithe go raibh tionchardiúltach ag an imirce amach ar dhaoine idir 15-24 agus 25-44 blianad’aois i bhfad níos mó ná mar a bhí ar aoisghrúpa ar bith eile.

n Léiríonn an Feasachán Náisiúnta Scileanna 2015 gur leanadh denghlanimirce amach do náisiúnaigh Éireannacha, le 29,200 in 2014; cégur laghdú de 6,000 a bhí ansin i gcomparáid le 2013 (35,200)

n San meastacháin maidir le Daonra agus Lucht Saothair (2016-2030),cuireann an Phríomh-Oifig Staidrimh trí chás glanimirce i láthair:

n Mar a leagadh béim air ag comhdháil de chuid Chomhairle Náisiúnta nanÓg le déanaí, má theiptear ar eisimircigh a mhealladh ar ais go hÉirinnbeidh impleachtaí tromchúiseacha ann do bheartas sóisialta aguseacnamaíoch. Chomh maith leis an tionchar ar fhás eacnamaíoch ad’fhéadfadh a bheith ann sa todhchaí tá impleachtaí d’Éirinn i dtaca leisan tionchar ar an teaghlach, athrú is struchtúr aoise na hÉireann agusdealú idir ghlúine ag teacht chun cinn san aos óg.

l Glacann na cásanna uile leis go mbeidh leibhéal éigin d’imircedhiúltach ann sa tréimhse chomh fada le 2016 sa réimse idir -19,100 agus – 25,100

l Sa tréimhse 2016-2021 tuarann dhá chás (M1 agus M2) gobhfillfear ar ghlanimirce dhearfach sa réimse idir 4,700 ar alaghad go 18,200 ar a mhéid

l Sa tréimhse 2021-2046 tuarann cás na himirce diúltaí go mbeidhmeán-ghlanimirce bhliantúil de lúide 5,000 ann i gcomparáid leisna cásanna dearfacha de ghlanimirce idir 10,000 agus 30,000.

DAOINE OILTE A CHOINNEÁIL SA LUCHTSAOTHAIR

Sna blianta amach romhainn beidh laghdú i líon nadaoine san aoisghrúpa 20-64 bliana agus méadúsuntasach sa daonra an-sean (80 bliana d’aois agusníos sine)

n Sna blianta amach romhainn beidh laghdú i líon na ndaoine snahaoiseanna oibre caighdeánacha (20–64)

n Meastar go méadófar ar an daonra sean (i.e. iad siúd 65 bliana d’aoisagus níos sine) faoi líon an-suntasach ó leibhéal na bliana 2011(532,000) go dtí idir 850,000 agus 860,700 faoi 2026, agus chuigbeagnach 1.4 milliún faoi 2046.

n Meastar go mbeidh ardú níos drámatúla fós ar an daonra an-sean (i.e.iad siúd 80 bliana d’aois agus níos sine), ó 128,000 in 2011 go dtí idir484,000 agus 470,000 in 2046 ag brath ar an gcás a roghnaítear.

Foinse: Population and Labour Force Projections 2016-2030

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 32

Page 18: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 3534 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Imircigh Oilte sa Lucht Saothair

Léiríonn an Feasachán Náisiúnta Scileanna, 2015, maidir le Ráithe 42014, gur náisiúnaigh neamh-Éireannacha iad 286,000 duine nó 14.7%den líon iomlán i bhfostaíocht. Ba náisiúnaigh an Aontais Eorpaigh iadbreis agus 70% de na náisiúnaigh neamh-Éireannacha uile.

Éire 85.2%

Ríocht Aontaithe 2.6%

AE 15 (seachas Éire agus Ríocht Aontaithe) 1.1%

AE 15 go AE 27 6.9%

An Áis 1.6%Eile 2.6%

Imircigh Oilte sa Lucht Saothair

Is é beartas an Stáit i gcoitinne ná soláthar riachtanais saothair agusscileanna a chothú laistigh de lucht saothair Aontais Eorpaigh (lena n-airítear Éire) agus tíortha eile LEE. Sa chás ina mbíonn deacracht ann lescileanna ar leith a aimsiú laistigh den LEE, féadfaidh fostóir CeadFostaíochta a lorg chun náisiúnach neamh-LEE a fhostú. Mar sin féin, tásé beartaithe go gcuideodh an imirce le príomhchuspóir beartais anRialtais, is é sin an daonra cónaitheach a bhreisoiliúint ar gachleibhéal.

Cé go n-oibreoimid chun líon na gcéimithe leis na scileanna cuí amhéadú ónár gcóras oideachais agus oiliúna féin, éilíonn luas nanuálaíochta sa mhargadh, agus éabhlóid thapa na dteicneolaíochtaí ibhfiontair, go gcuirfí feabhas ar an gcumas atá againn le gairmeoiríoilte a mhealladh ó áiteanna eile chun bonn scileanna na hÉireann aleathnú.

Fiú i gcomhthéacs méadaithe seasta ar an saineolas dúchasach, beidh igcónaí nuálaithe agus ceannairí eolais ann le scileanna den scoth nó lemeascán de scileanna, a mbeidh fiontair Éireannacha ag iarraidh iad amhealladh, b’fhéidir.

n Eisíodh 5,175 Cead Fostaíochta ar an iomlán go deireadh Ráithe 3 2015,ardú 13% ar an tréimhse chéanna in 2014. Is leis an earnáil TFC a bhain39% de na Ceadanna Fostaíochta uile a eisíodh, agus 36% eile eisithed’earnáil an chúraim sláinte. I dtéarmaí gairmeacha, ba ghairmeoirí afuair 73% de na ceadanna uile a eisíodh go deireadh Ráithe 3 2015, dophoist lena n-airítear forbróirí TF, dochtúirí, altraí, innealtóirí agusanailísithe gnó.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 34

Page 19: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 3736 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Próifíl Oideachais an MhargaidhSaothairIn Ráithe 4 2014, léiríonn próifíl oideachais na fostaíochta inÉirinn:

n Bhí 15% de dhaoine i bhfostaíocht a raibh, ar a mhéid,cáilíochtaí ag leibhéil 1 – 3 CNC acu

n Bhí 31% a raibh cáilíochtaí ag leibhéil 4-5 CNC acu

n Bhí 27% a raibh cáilíochtaí ag leibhéil 6-7 CNC acu

n Bhí 27% a raibh cáilíochtaí ag leibhéil 8-10 CNC acu

18%8

9 –10

1 – 3

4 – 56

7

9%

15%

31%12%

15%

Cáilíochtaí ag leibhéil CNC

Céatadán Eurostat de Dhaoine Fostaithe de réir Leibhéil Cáilíochta Aois 15-64 2014

Níos lú nábunoideachas,

bunoideachas agusiarbhunoideachas

íochtarach

Iarbhunoideachasuachtarach agusoideachas iar-mheánscoile

neamh-threasach

Oideachastreasach(leibhéil 5-8)

Gan abheithluaite

Aontas Eorpach(28 dtír)

18% 49% 33% 0%

Poblacht na Seice 4% 73% 23% 0%

An Ghearmáin 12% 60% 28% 0%

An Eastóin 8% 53% 39%

Éire 14% 38% 45% 3%

An Liotuáin 4% 53% 42%

An Ísiltír 22% 42% 35% 1%

An Pholainn 6% 62% 32%

An Fhionlainn 12% 46% 42%

An tSualainn 14% 48% 38% 0%

An RíochtAontaithe

15% 42% 42% 1%

An Iorua 17% 41% 42% 0%

Léiríonn na sonraí Eurostat thuas gurb ionann daoine a bhfuil oideachasníos lú ná oideachas bunscoile, oideachas bunscoile féin, nó oideachasiarbhunoideachais íochtaraigh acu agus 18% díobh siúd uile atá ibhfostaíocht (15 go 64 bliana d’aois) i 28 tír AE. I gcomparáid le hÉirinn ag14%, is ionann na daoine ar scileanna ísle agus 12% díobh siúd ibhfostaíocht sa Ghearmáin, 15% sa Ríocht Aontaithe, 17% san Iorua, 22%san Ísiltír, 6% sa Pholainn agus díreach 4% i bPoblacht na Seice, sa Liotuáinagus sa tSlóvaic. Maidir leo siúd atá a bhfostaíocht agus a bhfuil oideachasiarbhunoideachais uachtaraigh agus iar-mheánscoile ach neamh-threasachacu, tá an cion is lú ag Éirinn as na tíortha sa liosta le 38% agus í i bhfadfaoi bhun an mheáin AE de 49%. I gcodarsnacht leis sin, maidir leo siúd ibhfostaíocht le cáilíochtaí treasacha, sáraíonn Éire meán an AE de 33% gomór, agus tá an cion is mó aici den na tíortha sa liosta le 45%, á leanúint agan Liotuáin, an Fhionlainn agus an Iorua, iad ar fad le 42%.

Próifíl Oideachais an MhargaidhSaothair

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 36

Page 20: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 3938 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Próifíl na dífhostaíochta

Is é 210,000 an líon iomlán de dhaoine a bhí dífhostaithe mar a bhí iráithe 2 2015

n Tá 69% (148,800) idir 25 agus 54 bliana d’aois

n Tá an cohórt is mó díobh siúd atá dífhostaithe idir 25 agus 34 blianad’aois

Is é 9.8% an céatadán iomlán de dhaoine atá dífhostaithe i ráithe 22015

n Níl ach 33% de dhaoine faoi mhíchumas in aois oibre ag obair igcomparáid le 66% de dhaoine nach bhfuil faoi mhíchumas.

n Is ag na haoisghrúpaí is óige atá na rátaí dífhostaíochta is airde –

n Cé nach ionann agus 9% den lucht saothair iad na daoine sin atá idir 15agus 24 bliana d’aois

Próifíl na dífhostaíochtaTá nasc láidir idir gnóthachtáil oideachais agus an dífhostaíocht, lerátaí dífhostaíochta níos airde dóibh siúd a bhfuil na leibhéil is íslecáilíochtaí acu

Bunscoil nó níos ísle

Iarbhunscoil íochtarach

Iarbhunscoil uachtarach

Iarbhunscoil neamh-threasach

Tríú leibhéal céim neamh-onóracha

Triú leibhéal céim onóracha nó níos airde

Eile

Ráta dífhostaíochta de réir leibhéil oideachais - 2015 Ráithe 2

0% 5% 10% 15% 20% 25%

Fáistineoir maith ar ghníomhaíocht sa mhargadh saothair is eagnóthachtáil oideachais. Tá 17% díobh siúd a bhfuil cáilíocht tríúleibhéal acu neamhghníomhach i gcomparáid le 33% díobh siúd a bhfuilcáilíocht iarbhunscoile uachtaraigh nó Iar-Ardteistiméireachta acu

Daoine 15 go 64 bliana d’aois nach bhfuil sa Lucht Saothair60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Léargas ar an Dífhostaíocht – 2015 Ráithe 2

15 - 19bliain

20 - 24bliain

25 - 34bliain

35 - 44bliain

45 - 54bliain

55 - 59bliain

60 - 64bliain

% Dífhostaithe (ar chlé) Líon na ndaoine dífhostaithe (ar dheis)

60,000

50,000

40,000

30,000

20,000

10,000

0

Nóta: tagraíonn sé seo do dhaoine 15-64 bliana d’aoisFoinse Sonraí: an Phríomh-Oifig Staidrimh (Suirbhé Ráithiúil Náisiúnta ar Theaghlaigh)

Nóta: tagraíonn sé seo do dhaoine 15-64 bliana d’aoisFoinse Sonraí: an Phríomh-Oifig Staidrimh (Suirbhé Ráithiúil Náisiúnta ar Theaghlaigh)

Iarbhunscoil íochtarach28%

Iarbhunscoil uachtarach 26%

Bunscoil nó níos ísle 19%

Iarbhunscoil neamh-threasach 7%

Tríú leibhéal céim neamh-onóracha 8%

Tríú leibhéal céim onórachanó níos airde 9%

Eile/Gan a bheith luaite 3%

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 38

Page 21: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 4140 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Gníomhachtú an MhargaidhSaothair: TIONSCNAIMH ATÁAR BUN

Sa bhliain 2012, sheol an Rialtas cur chuige le dháshruth chun dul i ngleic le géarchéim na jabanna nuaira seoladh na tionscnaimh Bealaí chun na hOibre agusan Plean Gníomhaíochta do Phoist. Tá an PleanGníomhaíochta do Phoist dírithe ar fhás fostaíochta achothú; tá Bealaí chun na hOibre dírithe ar a chinntiúgo líontar an méid is mó agus is féidir de na poist nuaseo, agus folúntais eile a thagann chun cinn sagheilleagar, le daoine ón mBeochlár.

Tá leasuithe suntasacha déanta ar chur chuige an Stáitchun cuidiú le cuardaitheoirí poist dífhostaithe filleadhar an obair. Ón uair a seoladh é, sa chlár oibre seotharla na nithe seo a leanas:

n Cuireadh Intreo i bhfeidhm, pointe teagmhála aonair do na tacaí uilefostaíochta agus ioncaim. Ceapadh Intreo chun cur chuige níos sruthlínithea sholáthar, agus cuireann sé seirbhísí agus tacaí praiticiúla agus oiriúnaithear fáil do chuardaitheoirí poist agus d’fhostóirí freisin. Mar chuid de chur ibhfeidhm Intreo, tugadh na bearta seo a leanas isteach:

l próiseas um Rannpháirtíocht Grúpa ina gcuirtear na cuardaitheoirí poist nua uile ar an eolas faoi na seirbhísí ar fad atá ar fáil dóibh

l próifíliú ar gach cliant ar an mBeochlár chun cuidiú le hidirghabhálacha a chur in ord tosaíochta agus a threorú

l cur chuige um bhainistiú cáis a thabhairt isteach ina bhfaigheann cuardaitheoirí poist agallaimh sceidealaithe duine le duine le hoifigigh cáis bunaithe ar a bpróifíl

l ‘conradh sóisialta’ a thabhairt isteach i dtaca le cearta agus dualgais idir na cuardaitheoirí poist agus an Stát don Roinn Coimirce Sóisialaí agus an cuardaitheoir poist freisin comhaontaithe trí Thaifead de Thiomantas Frithpháirteach

l athdhearadh ar phróisis éilimh íocaíochtaí chun laghdú suntasach a dhéanamh ar an am próiseála d’éilimh íocaíochtaí do chuardaitheoirí poist

l próiseáil éilimh ‘mear’ a thabhairt isteach chun ligean do chuardaitheoirí poist dífhostaithe deiseanna oibre gearrthéarma/séasúrtha a ghlacadh.

n Forbairt agus cur i bhfeidhm JobBridge, an scéim náisiúnta intéirneachta

n Dearadh, forbairt agus tabhairt isteach JobsPlus, scéim dreasachta ón RoinnCoimirce Sóisialaí chun spreagadh agus luaíocht a thabhairt d’fhostóirí athairgeann deiseanna fostaíochta do dhaoine atá dífhostaithe le fada

n Cumasc den tSeirbhís Leasa Pobail, an Roinn Coimirce Sóisialaí agusseirbhísí fostaíochta agus pobail FÁS mar a bhí chun an tseirbhís leasaitheseo a sheachadadh

n Leasú ar rátaí íocaíochta do chuardaitheoirí poist lena n-airítear tabhairtisteach rátaí pionóis íocaíochta, íocaíochtaí leasaithe d’oibrithe ócáideachaagus cuardaitheoirí óga poist agus tabhairt isteach scéime idirthréimhsíCuardaitheora Poist do thuismitheoirí aonair ag gluaiseacht ón Íocaíochtdo Theaghlach Aon-Tuismitheora

n Méadú i líon na n-áiteanna ar chláir Tús, Fostaíochta Pobail agus oiliúna& oideachais faoi thart ar 30%

n Forbairt agus seoladh Móiminteam agus Preabchlár a chuireann oiliúintagus oideachas scileanna ar fáil i réimsí ina bhfuil éileamh ar scileanna samhargadh saothair. Faigheann an dá thionscnamh seo maoiniú ón RoinnOideachais agus Scileanna agus bainistíonn SOLAS agus an tÚdarás umArd-Oideachas faoi seach iad.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 40

Page 22: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 4342 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

n Seoladh an fheachtais jabanna Scileanna chun Oibre, dírithe ar é adhéanamh níos éasca do chuardaitheoirí poist agus fostóirí a fhios abheith acu cad iad na tionscnaimh scileanna Rialtais atá ar fáil dóibh.Áiríonn sé seo na cúig thionscnamh scileanna: Preabchlár, Móiminteam,JobBridge, JobsPlus agus Skillnets

n Méadú i líon na foirne a chuirtear ag obair ar dhualgais cáis túslíne

n Rannóg Seirbhísí Fostóirí a chruthú sa Roinn Coimirce Sóisialaí chun túsa chur le próiseas chun caidreamh éifeachtúil a thógáil le fostóirí

n Dearadh agus tairiscint ar shamhail seirbhísí fostaíochta ar conradh –JobPath

n Comhairle Mhargadh Saothair a bhunú de cheannairí tionscail agusspeisialtóirí sa mhargadh saothair chun monatóireacht a dhéanamhagus comhairle a thabhairt maidir le cur i bhfeidhm Straitéis na mBealaíchun na hOibre

n Prótacail a fhorbairt idir an Roinn Coimirce Sóisialaí, an Roinn Post,Fiontar agus Nuálaíochta, IDA Ireland, Fiontraíocht Éireann agus nahOifigí Fiontair Áitiúla nua chun uasmhéadú ar earcaíocht dhaoine atáoilte mar is cuí ón mBeochlár ag comhlachtaí atá ina gcliaint aggníomhaireachtaí fiontraíochta

Seo a leanas roinnt príomhstaitistic a bhaineann le cur i bhfeidhm namBealaí chun na hOibre:

n Is é an líon iomlán de dhaoine dífhostaithe go fadtéarmach a bhogisteach san fhostaíocht ó seoladh Bealaí chun na hOibre sa bhliain 2012breis agus 70,000 anois

n Tá an ráta fágála do dhaoine atá ar an mBeochlár le dhá bhliain nó níosmó ardaithe ó 26% in 2012 go 47% i mí Iúil 2015

n Tá an ráta marthanachta (an ráta ag a ndéantar daoine dífhostaithe gofadtéarmach de dhaoine dífhostaithe go gearrthéarmach) titithe ó 35%in 2012 go 28% i mí Iúil 2015

n Tá méadú ar líon na n-agallamh leantacha le cuardaitheoirí poist(137,000 i 2013) a léiríonn an tionchar atá ag an méadú ar líon na n-oifigeach cáis.

n Tá líon na rátaí íocaíochta pionóis nua a cuireadh i bhfeidhm ó bheagánfaoi bhun 100 i Ráithe 3 2011 go dtí beagnach 1,500 i Ráithe 2 2014.Léiríonn sé seo intinn chlár na mBealaí chun na hOibre chun dul i ngleicle cuardach poist ísealdéine ag daoine atá ag fáil íocaíochtaí dochuardaitheoirí poist. Beidh athbhreithníu eile ann ar Bhealaí chun nahOibre le linn 2015.

Preabchlár

Dearadh Preabchlár chun cuidiú le hathoiliúint a chur ar dhaoine a chaill abpoist mar thoradh ar an gcúlú. Faoi dheireadh na bliana 2015, beidh suasle 30,000 áit maoinithe faoin tionscnamh, a fhaigheann tacaíocht óinfheistíocht €105 milliún ón Státchiste. Tá meastóireacht leanúnachdéanta ar an gclár ó cuireadh tús leis sa bhliain 2011 agus léiríonn ananailís is déanaí ar threochtaí na nithe seo a leanas:

n Tugann suirbhé ar na céimithe uile 2011 – 2014 go bhfuil, laistigh dedhá bhliain ó chúrsa Preabchlár a chríochnú, 60% de na freagróirífostaithe nó féinfhostaithe, le dul chun cinn chuig an bhfostaíocht agméadú go seasta le himeacht ama.

n Léiríonn scanadh ar shonraí ag an Roinn Coimirce Sóisialaí go bhfuil74% de na rannpháirtithe uile Preabchlár 2011 – 2014 nach bhfuil ar anmBeochlár a thuilleadh.

n Tá 95% de phoist na bhfreagróirí in Éirinn agus tá 49% díobh lonnaithelasmuigh de Bhaile Átha Cliath. Tá cáilíocht na fostaíochta ag feabhsúfreisin, le 85% de na freagróirí fostaithe go lánaimseartha agus 62% iróil bhainistíochta nó ghairmiúla.

n Bíonn sé níos deacra do rannpháirtithe a bhí dífhostaithe gofadtéarmach ag tús a gcúrsa fostaíocht a fháil ach baineann 45% denghrúpa seo fostaíocht nó féinfhostaíocht amach laistigh de shé mhí óchúrsa Preabchlár a chríochnú.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 42

Page 23: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 4544 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Móiminteam

n Cuireann Móiminteam cúrsaí oideachais agus oiliúna saor in aisce ar fáildo chuardaitheoirí poist fadtéarma a chuireann ar a gcumas scileanna abhfuil éileamh orthu a fháil agus obair a rochtain in earnálacha sagheilleagar ina bhfuil deiseanna poist, amhail TFC, turasóireacht agusfáilteachas, iompar, dáileadh agus lóistíocht. Tá na cláir ailínithe leleibhéil 4 go 6 ar an gCreat Náisiúnta Cáilíochtaí (CNC) nó le teastasúatá aitheanta ag an tionscal laistigh den earnáil, agus áirítear oiliúint aran jab i bhfoirm modúl thaithí oibre. Ag teacht le tiomantas na Roinnedon tionscnamh Ráthaíocht don Aos Óg, coinnítear aon trian de naháiteanna uile ar leataobh do dhaoine faoi bhun 25 bliana d’aois.Tugann meastóireacht a rinneadh ar Móiminteam le fios go raibh breisagus 50% de na daoine a thosaigh ar an gclár imithe ón mBeochlár agdeireadh an chláir sa bhliain 2014.

JobBridge

n Is é JobBridge an scéim náisiúnta intéirneachta a thugann an deis dodhaoine dífhostaithe taithí luachmhar a fháil i dtimpeallacht oibre agusan t-eolas agus na scileanna ábhartha a fháil atá de dhíth chun dulisteach i réimse gairme ar leith. Tá na socrúcháin um thaithí oibre dothréimhsí 6 mhí nó 9 mí. Féachann JobBridge le cuidiú leis an timthrialla bhriseadh áit nach mbíonn cuardaitheoirí poist ábalta post a fháil gantaithí, mar iontrálaithe nua sa mhargadh saothair i ndiaidh oideachaisnó oiliúna nó mar oibrithe dífhostaithe atá ag iarraidh scileanna nua afhoghlaim. Faigheann intéirnigh liúntas €50 in aghaidh na seachtaine debhreis ar a dteidlíocht coimirce sóisialaí atá iníoctha do thréimhse nahintéirneachta. Go dtí seo tá 41,259 intéirneach agus 17,000ósteagraíocht cláraithe le JobBridge.

JobsPlus

n Is tionscnamh fostóra é JobsPlus a thugann spreagadh agus luaíochtd’fhostóirí a fhostaíonn cuardaitheoirí poist ar an mBeochlár. Tá séceaptha le spreagadh a thabhairt d’fhostóirí agus gnólachtaí daoine afhostú atá as obair ar feadh tréimhsí fada. Leathnaíodh incháilitheachtsa bhliain 2015 le cuardaitheoirí óga poist (faoi bhun 25 bliana d’aois) achur san áireamh a bhí dífhostaithe ar feadh ceithre mhí nó níos mó sa6 mhí roimhe agus cuardaitheoirí poist ag aistriú ón Íocaíocht doTheaghlach Aon-Tuismitheora. Tugann JobsPlus dreasacht mhíosúilairgeadais dhíreach d’fhostóirí i bhfoirm deontais míosúil a íoctar thardhá bhliain. Is é €25.5 milliún an soláthar do JobsPlus don bhliain 2015agus é d’aidhm tacú le 6,000 fostaí san fhostaíocht.

Skillnets

n Déanann Skillnets oiliúint a mhaoiniú agus a éascú trí bhreis agus 50líonra de chuideachtaí san earnáil phríobháideach faoin gClár LíonraíOiliúna, i réimse d’earnálacha agus réigiúin ar fud na tíre. Aithníonn nalíonraí seo a riachtanais oiliúna choitianta féin, de ghnáth ar bhonnréigiúnach nó earnála. Aimsíonn siad a soláthraithe oiliúna féin agusforbraíonn siad a réitigh fhoghlama féin. Cinntíonn sé seo go bhfananntionscadail faoi stiúir ag fiontair agus ailínithe lena riachtanais. Sabhliain 2014 bhain Skillnets amach breis agus 100% den sprioc aleagadh síos do laethanta oiliúna i dtaca le fostaithe agus cuardaitheoirípoist.

Scileanna chun Oibre

n Léiriú is ea an branda Scileanna chun Oibre, a d’fhorbair an Rialtas, archur chuige comhordaithe maidir le réimse de chláir oideachais agusoiliúna a chur i láthair atá dírithe ar fhiontar agus atá ar fáil dochuardaitheoirí poist. Áiríonn Scileanna chun Oibre cúrsaí aistrithe TFC,Preabchlár, Móiminteam, tionscnaimh Cuardaitheoirí Poist Skillnets,agus dhá chlár ón Roinn Coimirce Sóisialaí, JobBridge agus JobsPlus.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 44

Page 24: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 4746 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Áiríonn tionscnaimh ábhartha eile atá ar bun:

n Mar chuid de Bhealaí chun na hOibre, tá Plean ForfheidhmitheRáthaíochta don Aos Óg forbartha agus tá sé á chur i bhfeidhm anois

n Tugann an clár Céad Chéimeanna deis do dhuine óg idir 18 agus 24bliana d’aois, nach bhfuil ach beagán taithí acu ar an obair nó nachbhfuil taithí ar bith acu, bunscileanna oibre agus scileanna sóisialta afhoghlaim agus iad ar shocrúchán i bhfíorshuíomh oibre.

n Ón 1 Eanáir 2015, faoi JobsPlus Youth, tá an tréimhse cáiliúcháin doJobsPlus do chuardaitheoirí poist faoi bhun 25 bliana d’aois laghdaithego 4 mhí. Tugtar teastasú do dhaoine óga incháilithe go bhfuil siadincháilithe ar an bhfóirdheontas JobsPlus agus is féidir leo é seo a úsáidagus iad ag cur isteach ar phoist.

n Foilsíodh an chéad bheartas Éireannach um dhiaspóra, Global Irish, iMárta 2015. Aithníonn an beartas an gaol uathúil agus tábhachtach atáidir Éire agus a diaspóra agus leagtar amach ann gníomhartha chun angaol seo a chothú agus a fhorbairt agus chun an diaspóra a ghabháil.Bunaíodh suíomh gréasáin nua freisin ag www.dfa.ie/global-irish/ agusáirítear eolas don diaspóra ar sheirbhísí tacaíochta; cónaí thar lear;fanacht i dteagmháil; agus filleadh abhaile ar Éirinn

n Go luath sa bhliain 2015, d’fhógair an Rialtas tionscnamh chun ochtbPlean Gníomhaíochta réigiúnacha do Phoist a fhorbairt d’fhonn tacú lecruthú jabanna ar fud na tíre. Mar atá i Meán Fómhair 2015, tá tríphlean foilsithe don Lár Tíre, Iardheisceart agus Oirdheisceart.

n Foilsíodh straitéis fostaíochta chuimsitheach do dhaoine faoimhíchumais 2015 – 2018 le déanaí a chuireann creat ar fáil goghníomhartha chun feabhas a chur ar an aistriú chuig obair do dhaoinefaoi mhíchumas.

Léargas ar Ghnó in Éirinn

Tá an téarnamh in Éirinn bunaithe ar earnáil fiontair iomaíochatá á threorú ag an easpórtáil agus tá sé seo á thacú trí réimsede thionscnaimh lena n-airítear tionscnamh an PhleanGníomhaíochta do Phoist a tugadh isteach sa bhliain 2012 agustionscnamh réigiúnach níos déanaí Plean Gníomhaíochta doPhoist a thosaigh sa bhliain 2015.

Tá Éire san iomaíocht i dtimpeallacht dhomhanda atá ag éiríníos iomaíche agus atá de shíor ag athrú agus ag éabhlóidiú.Ciallaíonn sé seo go bhfuil gá i gcónaí d’fhiontair a chinntiú gobhfuil daoine acu leis na scileanna cearta dá ngnóthais de réirmar a fhorbraítear iad. Tá sé tábhachtach freisin go mbíonnrochtain ag soláthraithe oideachais agus oiliúna agus agfostaithe reatha agus sa todhchaí ar eolas faoi na scileanna abhfuil éileamh orthu agus faoi na deiseanna gairme atá ar fáil.

Gnó in Éirinn

n Fostaíonn 185,499 gnóthas gníomhacha sa gheilleagar gnó 1.2m duine(ní chuirtear san áireamh an earnáil phoiblí, sláinte, oideachas,talmhaíocht)

n Is gnóthais bheaga agus mheánmhéide iad 99.7%: fostaíocht iomlán829,295

n Fostaíonn 90.7% de chomhlachtaí níos lú ná 10 duine an ceann

n Tá c.6000 cuideachta le c.300,000 fostaí mar chliaint ag FiontraíochtÉireann/IDA Ireland

n 30% den fhostaíocht sa Mhiondíol agus Lóistín, an luach is ísle curtha leis

n 14% den fhostaíocht sa Déantúsaíocht, an luach is airde curtha leis

n 6% den fhostaíocht sa TFC, an dara luach is airde curtha leis

Foinse: Tuarascáil Business in Ireland 2012 ón bPríomh-Oifig Staidrimh, a foilsíodh Nollaig 2014

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 46

Page 25: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 4948 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Líon na gcuideachtaí Fostaíocht % denfhostaíochtiomlán

Mór (+250) 555 384,000 32%

Meánach (50-249) 2,412 227,000 19%

Beag (10-49 ) 14,283 270,000 22.5%

Micrea (-10) 168,249 318,000 26.5%

Fostaíocht de réir na hearnála eacnamaí

Fás Fostaíochta de réir Earnála - Ráithe 1 2014 go Ráithe 1 2015

4%

5%

1%

1%

1%

-1%

-2%

-6%

-1%

1%

1%

4%

3%

19%

-10% -5% 0% 5% 10% 15% 20%

Próifíl Fostóra Margadh Saothair - GanntanaisScileannaAibhsíonn an Feasachán Náisiúnta Scileanna 2015 gurb amhlaigh, deréir mar a thagann luas faoin téarnamh easnamaíoch, go bhfuilganntanais scileanna le feiceáil i líon níos mó de ghairmeacha agusearnálacha ná mar a bhí le blianta beaga anuas. B’fhéidir go bhfuil naganntanais seo beag ach tá siad ríthábhachtach d’oibriú agus forbairtna hearnála ar leith. Mar achoimre, tá ganntanais scileanna ag teachtchun cinn do róil sna hearnálacha seo a leanas:

n Gairmeoirí/gairmeoirí comhlacha (TFC, innealtóireacht, eolaíocht, gnó& airgeadas, sláinte agus tógáil)

n Cléireach (rialú creidmheasa/fiacha ilteangach agus slabhra soláthair)n Ceirdeanna oilte (chefanna, déanamh uirlisí, táthú (táthú tungstain

támhgháis, táthú miotail támhgháis), búistéirí/ díchnámhóirí,cruachardaitheoirí)

n Díolacháin (díolacháin theicniúla, tacaíocht ilteangach do chustaiméirí,díolacháin ar líne agus margaíocht)

n Oibrithe (CNC, tiománaithe (forcardaitheoirí agus feithiclí speisialta))n Tá fadhbanna le coinneáil freisin (cúram, chefanna, búistéirí/

díchnámhóirí, bunúsacha (m.sh. freastalaithe))

D’aithin an Sainghrúpa ar Riachtanais Scileanna sa Todhchaí an gá lescileanna i scileanna TFC ardleibhéil (don earnáil TFC agus ar fud na n-earnálacha uile), scileanna um Shonraí Móra agus Anailísíocht (earnáilTFC agus róil feasach ar shonraí ar fud na n-earnálacha), déantúsaíocht (andéantúsaíocht uile, innealtóireacht, bithchógaisíocht-cógascheimiceán,Gléasanna Míochaine, Bia & Deochanna, Crua-Earraí TFC, Scileanna leTrádáil go hIdirnáisiúnta (earnálacha uile), Seirbhísí Airgeadais Idirnáisiúnta,Scileanna Tógála, Fiontraíocht (earnálacha uile), Cruthaitheacht, Dearadh &Nuálaíocht (earnálacha uile), Iompar, Dáileadh agus Lóistíocht Lasta,Scileanna Tras-Fhiontair (earnálacha uile) agus inniúlacht i dteangachaiasachta.

Léiríonn Suirbhé na bhFostóirí, a foilsíodh in 2015, freisin go bhfuil rátaísástachta níos ísle i measc fostóirí leis na scileanna teanga, géireintinne/feasacht ghnó agus scileanna fiontraíochta céimithe.

Trádáil mórdhíola agus miondíola

Sláinte dhaonna

Tionscal

Oideachas

Lóistín & bia

Tógáil

Gníomhaíochtaí gairmiúla srl.

Talmhaíocht srl.

Gníomhaíochtaí eile NACE

Gníomhaíochtaí airgeadais srl.

Riarachán poiblí agus cosaint, leas sóisialach éigeantach

Iompar agus stóras

TFC

Riarachán agus seirbhís tacaíochta

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 48

Page 26: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 5150 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Céimeanna sa ghníomhaíocht fhiontraíoch - 2014

Ráta Fiontraíochta nuaghinte

Úinéireacht gnólachtaí nua

Gníomhaíocht fhiontraíoch luathchéime

Ráta úinéireachta gnólachtaí bunaithe

Díleanúint gnó

0% 2% 4% 6% 8% 10%

% den daonra idir 18-64 bliana d’aois

Foinse: GEM 2014

n Aontas Eorpach n Éire

Fiontraíocht

Cuid riachtanach den struchtúr easnamaíoch i dtírar bith is ea gnólachtaí atá nua agus atá ag fás.Gan gnólachtaí atá ag fás, ní féidir spriocanna nafostaíochta iomláine agus cruthú saibhris a bhaintamach

Léiríonn an suirbhé Global Entrepreneurship Monitor Survey

n Go bhfuil Éire i ngaireacht do mheán an Aontais Eorpaigh i rátaí nafiontraíochta nuaghinte (iad siúd atá sa phróiseas tosaithe), úinéireachtagnóthlachtaí nua agus díleanúint gnó

n Sáraíonn fiontraíocht na hÉireann, i bhfoirm rátaí úinéireachta arghnólachtaí bunaithe, meán an Aontais Eorpaigh faoi 3.2 pointecéatadáin

n Sáraíonn meánráta fiontraíochta an Aontais Eorpaigh do ghníomhaíochtfiontraíochta luathchéime ráta na hÉireann faoi 1.3 pointe céatadáin

Tuartha Gairme

Tuarann an tAonad Taighde ar Scileanna agus Margadh Saothair iSOLAS gurb amhlaidh sa tréimhse go dtí 2020 go mbeidh an ráta isláidre i bhfás fostaíochta sa tógáil (cé go mbeifear ag tosú ó bhonníseal i ndiaidh an chúlaithe), gairmeacha STEM (eolaíocht,teicneolaíocht, innealtóireacht agus matamaitic) lena n-airítear‘déantúsaíocht iomaíoch’, gairmeacha dlí, gnó agus airgeadais. Dámbeadh téarnamh sa gheilleagar AE bheadh fás láidir fostaíochtaann do ghairmeacha díolacháin (breis agus 40,000); dá mbeadheaspa creidmheasa ann, nó cúltarraingt in easpórtálacha AE,laghdófaí ar fhás fostaíochta go dtí ceathrú den líon atá tuartha mábhíonn téarnamh ann.

Tá sé tuartha go mbeidh fás mall ann do ghairmeacha oideachais,sláinte agus cúram sóisialta (3,000-22,000) agus meastar godtiocfaidh laghdú ar líon na bhfeirmeoirí faoi 13,000.

-30% -20 -10 0 10% 20% 30% 40% 50% 60%

TógáilDlí

GnóEolaíocht, Innealtóireacht, TF

AirgeadasIompar

Díolacháin agus seirbhís do chustaiméirí

Ceird neamh-tógálaSeirbhísí eile

Ealaíona, spóirt agus turasóireacht

OibritheSlándáil

RiarachánBunúsach

Cúram sláinteSóisialta agus cúram

OideachasFeirmeoirí

Foinse: SLMRU, SOLAS

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 50

Page 27: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 5352 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Dul Chun Cinn Teicneolaíochta

Éiginnteacht Eacnamaíoch Dhomhanda / Fiach Poiblí

Nasc Bia, Uisce, Fuinneamh

Athrú aeráide

Déimeagrafaic

Luaineacht Gheo-Pholaitiúil

Cumhachtú Aonair

Domhandú / Cóngas / Iomaíocht

Tiománaithe Domhanda Athraithe

hrú aeráideAt

IomaíochtCóngas / Domhandú /

FuiUisce, Nasc Bia,

nneamhFuiUisce, Nasc Bia,

AonairCumhachtAonair

ú Cumhacht

AtDomhanda

Tiománai

hethraiAtDomhanda

he tTiománai

íPoiblDhomhanda / FiEacnamaíoch

eacht nntgiiÉ

ach Dhomhanda / FiEacnamaíoch

eacht

úilitGheo-Pholaineacht Luai

úil

At hethraiAt

Dul Ch nn iCun Dul Ch

cDéimeagrafai

cneolaíochtaTeicneolaíochta

Gnó in Éirinn: Tionscnaimh atá ar bun cheana féin

Is creat nua deich mbliana é Beartas Fiontraíochta 2025 do bheartasfiontraíochta na hÉireann. Leagfar amach ann na gníomhaíochtaístraitéiseacha atá de dhíth chun a chinntiú go mbíonn beartas fiontraíochtana hÉireann láidir i gcomhthéacs de thimpeallacht iomaíoch athraitheach,agus iomaíocht dhomhanda níos déine do thrádáil, don infheistíocht agus dodhaoine.

Tá na gníomhartha straitéiseacha múnlaithe ag ‘Tiománaithe DomhandaAthraithe’ agus ‘Treochtaí Domhanda’ atá tuartha le forbairt sna bliantaamach romhainn agus a mbeidh impleachtaí acu do bheartas fiontair.

Tá na Tiománaithe Domhanda Athraithe ag múnlú na timpeallachta inan-oibríonn gnó agus áirítear leo déimeagrafaic, dul chun cinn teicneolaíochtaagus athrú aeráide.

Beidh impleachtaí ag na Treochtaí Domhanda atá ag teacht chun cinn dábharr do bheartas fiontair agus freisin do bheartas oideachais agus oiliúna.Déantar achoimre ar na treochtaí seo thíos:

Míshocracht Teicneolaíochta

Meastar go leanfaidh teicneolaíochtaí éiritheacha nó forbartha de thioncharagus míshocracht eacnamaíochta suntasach a thiomáint ar fud earnálachauile an gheilleagair. Cuideoidh nuálaíochtaí agus próisis TFC le bunathrú arshamhlacha gnó, struchtúir eagraíochta agus slabhraí luacha. Cuideoidh‘Príomhtheicneolaíochtaí Cumasaithe’ le táirgí agus seirbhísí nua a chruthú,ag cur isteach agus ag teacht in ionad ar chinn bhunaithe.

Áiríonn na réabóirí ionchasacha: Idirlíon soghluaiste, uathoibriú ar obair eolais,idirlíon na n-earraí, teicneolaíocht na néalríomhaireachta, ard-róbataic,feithiclí neamhspleácha nó beagnach neamhspleácha, géanómaíocht denchéad ghlúin eile, stóras fuinnimh, priontáil 3T, árd-ábhair, ard-fhionnachtainola agus gáis, fuinneamh inathnuaite. Meastar go bhfuil an treocht seo inaphríomhthiománaí ar iomaíochas.

Athshainmhíniú ar an Ionad

Oibre

Patrúin Tomhaltais ag

Athrú

Líonraí Luacha

Domhanda

Míshocracht Teicneolaíochta

Aistriú Lucht Saothair

Struchtúir cumhachta eacnamaíochta

domhanda ag athrú

Uirbiú

Éileamh ag méadú ar

acmhainní

Treochtaí Domhanda

atá ag Teacht Chun

Cinn

ochtaaícneolTeiMíshocracht

nníacmhaiéadú ar meamh ag ilÉ

DomhandaDomhandauacha Líonraí L

UirbiúUirbi

Teacht Chun Teacht Chatá ag

Domhanda Treochtaí

hrúAtTomhaltais ag

n rúitPaTomhaltais ag

domhanda ag at

ruchtSt

hrú domhanda ag atochta eacnamaí

úir cumhachta ruchtúir cumhachta úir cumhachta

nniC

At ú nmhínihshaidomhanda ag athrú domhanda ag at

hairSaotucht ú LristAi

ar an Ionad breOi

ar an Ionad

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 52

Page 28: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 5554 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Líonraí Luacha Domhanda

Níos mó agus níos mó, gearrtar suas oibríochtaí tionsclaíocha a bhíodhcomhtháite roimhe seo ina bpacáistí déantúsaíochta agus seirbhísí níos lú atáan-chasta, uaireanta athdháilte ar fud ilchríoch. Bíonn céimeanna éagsúla saphróiseas táirgthe lonnaithe thar gheilleagair éagsúla, agus speisialú níos módá bharr - i gcoitinne cuimsíonn siad seo na gníomhaíochtaí uile i slabhraluacha cuideachtaí, lena n-airítear táirgeadh, dáileadh, díolacháin agusmargaíocht, taighde agus forbairt, nuálaíocht. Cuidítear le teacht chun cinnLíonraí Luacha Domhanda mar thoradh ar thitim i gcostais iompair aguscumarsáide, agus costais idirbheartaíochta agus rioscaí a bhaineann gotraidisiúnta le gnó a dhéanamh thar teorainneacha. Tá impleachtaí ag antreocht seo do shuíomh na hÉireann i dtaca le hinfheistíocht dhíreacheachtrach, iomaíochas na gcuideachtaí Éireannacha mar sholáthraithe,comhpháirtithe agus nuálaithe agus straitéisí fáis/idirnáisiúnaithe cuideachtaíbunaithe in Éirinn.

Struchtúir cumhachta eacnamaíochta ag athrú

Dearbhú domhanda níos mó ag geilleagair atá ag forbairt agus atá ag aistriútrí fhás déimeagrafach, infheistíocht amach, míshocracht teicneolaíochta, agusleathnú ar a meánaicmí, a mhéadaigh an t-éileamh ar earraí agus seirbhísí. Táníos mó cumhachta faighte ag na geilleagair seo chun dul i gcion ar bheartaseacnamaíoch domhanda. Tá impleachtaí ag an treocht seo d’éagsúlú phunainnna hÉireann um infheistíocht dhíreach eachtrach, a suíomh i dtaca lehidirbheartaíochtaí trádála idirnáisiúnta, straitéisí idirnáisiúnaithe agcuideachtaí Éireannacha, creat na hÉireann um chumaisc agus éadálacha.

Patrúin tomhaltais ag athrú

Tá tionchar ag patrúin agus nósanna tomhaltais atá ag athrú ar andéantúsaíocht agus ar an miondíol. Tá roghanna na dtomhaltóirí ag éirí níoséagsúla agus níos oiriúnaithe. Le leathnú na ríomhthráchtála tá an margadhdomhanda ar fáil do thomhaltóir aonair ar bith le nasc idirlín agus, dá bhrí sintá margadh níos leithne agus níos oscailte á chruthú inar féidir le comhlachtaíbeaga nuálaíocha greim a fháil go tapa. Faigheann tomhaltóirí, a bhfuil níosmó eolais acu, treoir níos mó ó luachanna murab ionann agus díreach anpraghas, m.sh. imní maidir le hinbhuanaitheacht na bhfoinsí bia agus trádáilchothrom. Tíortha le daonraí atá ag dul in aois agus le rátaí ísle torthúlachta(i.e. formhór na dtíortha forbartha) ag tiomáint éileamh láidre ar tháirgí agusseirbhísí sláinte agus maireachtála.

Uirbiú/Brú ar Acmhainní

Cuirfidh an fás san uirbiú, agus tábhacht na cathrach in éineacht leis, leis nadúshláin a bheidh os comhair déantóirí beartais chun an fás a bhainistiú arbhealach inbhuanaithe. Meastar go mbeidh 60% de dhaonra an domhain inagcónaí i gcathracha faoin mbliain 2020, ag méadú go 70% faoin mbliain 2050.Tá cathracha in iomaíocht lena chéile níos mó agus níos mó chun infheistíochtagus daoine le buanna a mhealladh. Mar thoradh ar fhás sa daonra tá éileamhméadaithe ar acmhainní: bia, uisce agus fuinneamh, tráchtearraí/amhábhair.Leis an mbrú a thagann dá bharr sin ar acmhainní (m.sh. ardú i bpraghsannafuinnimh), agus brú domhanda chun astaíochtaí carbóin a ghearradh, tá ancumas ann le bogadh chuig geilleagar ar charbón íseal, éifeachtúil ó thaobhacmhainní de. Tá athrú aeráide ag cur brú ar athléimneacht na gcórasnádúrtha ar fud an domhain.

Aistriú Lucht Saothair

Éilíonn dul chun cinn sa teicneolaíocht leibhéil níos airde d’eolasteicneolaíochta agus mar thoradh air sin tá contúirt níos mó ann gorachaidh scileanna as dáta i measc na bhfostaithe atá ag dul in aois. Marthoradh air seo, bíonn gá le hathoiliúint agus le breisoiliúint ar bhonnleanúnach. Meastar go mbeidh rátaí éagsúla d’fhás eacnamaíoch, deghlacadh teicneolaíochta agus de dhil in aois déimeagrafach ina chúis lemeath san fháil ar oibrithe oilte ar fud an domhain.

Bealaí Oibre Nua

Tá na treochtaí uile thus ag dul i gcion ar dhomhan na hoibre. Tá ionaid oibreag éirí níos soghluaiste agus níos solúbtha, le daoine á nascadh féin le líonrascile/gairme ar leith murab ionann agus comhlacht amháin. Tá foirmeachaoibre níos solúbtha in úsáid cheana lena n-airítear jabroinnt, obair ócáideach,obair shoghluaiste bunaithe ar TFC agus obair phunainne. Tá difríochtaí agteacht chun cinn idir na glúnta, agus bíonn noirm agus ionchais éagsúla agan nglúin ‘atá feasach faoin dteicneolaíocht’ maidir le hobair agus leis anionad oibre.

Braitheann na buntáistí a bhaineann le foirmeacha solúbtha oibre ar angcomhthéacs. Beidh níos mó nó níos lú solúbthachta agus cumhachtamargaíochta ag roinnt fostaithe. Le roinnt foirmeacha d’obair ócáideach isgnách ioncam íseal, cosaint shóisialta bhocht, beagán d’ionchas forbarthagairme m.sh. feiniméan an ‘chonartha ar náid uair an chloig’.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 54

Page 29: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 5756 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

ROS

Aire Oideachais

agus Scileanna

SOLAS / ÚAO

Aire Post, Fiontar agus Nuálaíochta

Beartas agus

Straitéis Náisiúnta Scileanna

Plean Gníomhaíochta

do Phoist / Straitéisí

Réigiúnacha Fiontair

Appr

enti

cesh

ip

An Chomhairle Phrintíseachta

Sainghrúpa ar

Riachtanais Scileanna sa

Todhchaí

Cláir Dhírithe Scileanna Náisiúnta

Preabchlár / Scileanna TFC

Comhairle Mhargadh Saothair

Móiminteam

Printíseacht

Fóram Rannpháirtíochta

Fiontair

Fóraim Réigíunacha

Scileanna

RCS

Conas a dhéanaimid eolas a bhailiú agus aúsáid maidir leis an éileamh ar scileanna

Tá roinnt struchtúr ar bun chun eolas a bhailiú agus a úsáid maidir leis anéileamh ar scileanna.

Fóram Rannpháirtíochta Fiontair

Bunaíodh an Fóram Rannpháirtíochta Fiontair, a bhfuil Ard-Rúnaí na RoinneOideachais agus Scileanna mar chathaoirleach air, sa bhliain 2011 chun deis athabhairt le haghaidh rannpháirtíochta rialta díreach le comhpháirtithe fiontairmaidir leis na príomhshaincheisteanna a bhaineann le beartas oideachais. Arthaobh an fhiontair de tá ionadaithe ó IBEC, an Comhlachas TráchtálaMeiriceánach, Comhlachais Éireann, ISME agus ionadaithe ó chomhlachtaíéagsúla. Is iad lucht an fhiontair a mholann míreanna don chlár oibre agus deghnáth is plé oscailte a bhíonn ag na cruinnithe. Glacann an Roinn Post, Fiontaragus Nuálaíochta páirt san Fhóram freisin.

An Sainghrúpa ar Riachtanais Scileanna sa Todhchaí (EGFSN)

Bunaíodh an Sainghrúpa ar Riachtanais Scileanna sa Todhchaí (EGFSN) sabhliain 1997 chun comhairle a sholáthar maidir le riachtanais scileanna satodhchaí agus bearnaí scileanna a bhí ag teacht chun cinn. Tuairiscíonn ségo dtí an Aire Oideachais agus Scileanna agus go dtí an Aire Post, Fiontaragus Nuálaíochta. Faigheann gníomhaíochtaí EGFSN maoiniú ón RoinnOideachais agus Scileanna ón gCiste Náisiúnta Oiliúna. Ceapann an bheirtAirí an Cathaoirleach agus i measc na gcomhaltaí sa ghrúpa tá ionadaitheó Ranna Rialtais, SOLAS, an tÚdarás um Ard-Oideachas, ollscoileanna,institiúidí teicneolaíochta, Skillnets, Fiontraíocht Ireland, IDA Ireland, IBEC,TFCU, NALA agus gnóthais aonair.

Déanann EGFSN maoirsiú ar chlár oibre taighde agus anailíse á bhainistiúag Rúnaíocht a chuireann Aonad Straitéiseach Margadh Saothair SOLAS(SLMRU) agus an Roinn Post, Fiontar agus Nuálaíochta. Déanann SLMRUbainistiú freisin ar an mBunachar Náisiúnta Scileanna a chuireann le chéilean fhaisnéis uile atá ar fáil maidir le soláthar agus éileamh do scileanna inÉirinn agus cruthaíonn sé roinnt tuarascálacha sa bhliain maidir lehéileamh agus soláthar scileanna. Soláthraíonn taighde EGFSN agusSLMRU ionchur le forbairt ar churaclaim cúrsaí agus thug sé treoir donfhorbairt ar shamhlacha maoinithe iomaíocha nua den soláthar chunfreastal ar riachtanais scileanna atá ag teacht chun cinn, lena n-airítearPreabchlár, Móiminteam agus na cláir aistrithe TFC nua. Foilsíteartuarascálacha EGFSN/SLMRU ar shuíomh gréasáin EGFSNwww.skillsireland.ie.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:05 Page 56

Page 30: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 5958 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

An Chomhairle Phrintíseachta

Bhunaigh an tAire Oideachais agus Scileanna an ChomhairlePhrintíseachta i mí na Samhna 2014 chun maoirsiú a dhéanamh arleathnú na printíseachta in earnálacha nua sa gheilleagar. Tá anChomhairle á threorú ag fiontair agus tá ionadaithe ón ngnó, ócheardchumainn, í chomhlachtaí breisoideachais agusardoideachais agus ón Roinn Oideachais agus Scileanna.

Líonra Nua d’Fhóraim Réigiúnacha Scileanna

Tá an Roinn Oideachais agus Scileanna i gceannas ar thionscadalchun líonra a chruthú d’fhóraim réigiúnacha scileanna chunrannpháirtíocht níos mó a chothú idir an córas oideachais agusoiliúna, fostóirí agus páirtithe leasmhara áitiúla eile chunriachtanais scileanna a réigiún a thógáil. Is í an aidhm ná soláthar adhéanamh do mheicníocht don rannpháirtíocht arshaincheisteanna scileanna atá simplí agus inrochtana dosholáthraithe agus fostóirí freisin.

Straitéis NáisiúntaScileanna nua afhorbairt dontréimhse 2015 – 2025Creat ECFE chun Straitéis Scileanna a Fhorbairtn Le Straitéis Scileanna ECFE, Better Skills, Better Jobs, Better Lives leagtar

amach Cur Chuige Straitéiseach maidir le Beartais Scileanna a fhorbairt.

n Sa straitéis ainmnítear trí phríomhthéama nach mór a fhiosrú chun beartaiséifeachtúla scileanna a fhorbairt:

- Conas scileanna ábhartha a fhorbairt- Conas soláthar scileanna a ghníomhachtú- Conas úsáid éifeachtúil scileanna a chinntiú

n Ag baint úsáide as an gcreat ECFE mar phointe tagartha, tá tuairimí á lorgagainn maidir le cuir chuige beartais faoi láthair agus maidir le moltaí doghníomhartha nua le cur san áireamh sa Straitéis Náisiúnta Scileanna nua.

San ranna seo a leanas tugtar léargas ar chreat ECFE, na luamháin beartaisa mholtar do gach téama agus ceisteanna a bhaineann le forbairt beartaisagus tionscnamh in Éirinn.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 58

Page 31: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 6160 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Scileannaábhartha afhorbairt

Is féidir le tír a scileannaábhartha a fhorbairt mar

seo a leanas:

n Daoine a spreagadh agus achumasú le foghlaim arfeadh an tsaoil

n Cothú ar shoghluaiseachtidirnáisiúnta de dhaoineoilte chun bearnaí scileannaa líonadh

n Beartais scileannatrasteorann a chur chun cinn

n Méadú ar an rannpháirtíochtidir fiontar agus an córasoideachais agus oiliúna lenan-airítear scoileanna,soláthraithe breisoideachaisagus oiliúna agus institiúidíardoideachais

Scileanna aghníomhachtú Is féidir le tír soláthar a

scileanna aghníomhachtú mar seo a

leanas:

n Daoine aspreagadh chun ascileanna athairiscint donmhargadh saothair

n Daoine oilte achoinneáil samhargadh saothair

n Rannpháirtíochtidir fiontar agus ancóras oideachaisagus oiliúna chundeiseanna cuíbreisoiliúna agusathoiliúna adhearadh

Úsáidéifeachtúilscileanna

Is féidir le tír a scileannaa úsáid go héifeachtúilmar seo a leanas:

n Meaits níos fearr achruthú idirscileanna daoineagus riachtanais anmhargaidh saothair

n Méadú ar anéileamh doscileannaardleibhéil

n Rannpháirtíocht idirfiontar agus ancóras oideachaisagus oiliúna maidirle riachtanaisscileanna láithreachagus sa todhchaí

PRÍOMHTHÉAMAÍSTRAITÉISEACHA AGUSRÉIMSÍ AISEOLAISTabhair dúinn do thuairimí

Is féidir leat d’aighneacht a chur chugainn maidir leis na ceisteanna aleagtar amach sna ranna seo a leanas:

n le r-phost chuig [email protected]

n tríd an bpost chuig an Aonad Ardoideachais - Beartas agus Scileanna, AnRoinn Oideachais agus Scileanna, Sráid Mhaoilbhríde, Baile Átha Cliath 1.

n trí fhoirm ar líne ag www.education.ie/nss

Is é an spriocdháta d’aighneachtaí Dé Máirt 1 Nollaig 2015.

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 60

Page 32: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 6362 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

n daoine a spreagadh agus a chumasú le foghlaim ar feadh an tsaoiln soghluaiseacht a chothú chun bearnaí scileanna a líonadhn beartais scileanna trasteorann a chur chun cinnn méadú ar an rannpháirtíocht idir fiontar agus an córas

oideachais agus oiliúna lena n-airítear scoileanna, soláthraithebreisoideachais agus oiliúna agus institiúidí ardoideachais

Scileanna ábhartha a fhorbairt

Téama

01

Gné ríthábhachtach de bheartas éifeachtúil scileanna is ea a chinntiú gobhfuil soláthar scileanna ann atá dóthanach ó thaobh na cáilíochta agusna cainníochta de chun freastal ar riachtanais an fhiontair faoi láthairagus sa todhchaí, agus chun tacú le forbairt eacnamaíocht agus shóisialtai gcoitinne. Féadfar soláthar a chinntiú tríd an gcumasc ceart descileanna a fhorbairt le hoideachas agus oiliúint, agus thrí dul i gcion arshruth scileanna trí bhuanna a mhealladh agus a choinneáil. Féadfaidhinstitiúidí oideachais a dhíríonn ar nuálaíocht, agus arnuatheicneolaíochtaí ach go háirithe, a bheith páirteach freisin ibhforbairt na scileanna a mhúnlóidh geilleagar agus sochaí na todhchaí.

Ainmníonn ECFE roinnt luamhán beartais a d’fhéadfadh cuidiú le feabhasa chur ar cháilíocht agus cainníocht na scileanna ábhartha i dtír. Tugtariad seo agus luamháin ábhartha eile anseo thíos.

Daoine a spreagadh agus a chumasú le foghlaim ar feadh an tsaoil:n Sonraí a bhailiú agus a úsáid i dtaca leis an éileamh ar scileanna. In Éirinn tá an

obair seo á dhéanamh faoi láthair ag an Sainghrúpa ar Riachtanais Scileannasa Todhchaí, an tAonad Taighde Scileanna agus Margadh Saothair i SOLASagus bíonn an obair seo bunaithe ar an sonraí maidir leis an soláthar aguséileamh ar scileanna in Éirinn sa Bhunachar Náisiúnta Scileanna

n Méadú ar an rannpháirtíocht idir fiontar agus an córas oideachais agus oiliúnan Cothú ar sholúbthacht níos mó ag soláthraithe breisoideachais agus oiliúna

chun freagairt níos fearr d’athruithe san éileamhn Córais éifeachtúla agus éifeachtacha oideachais agus oiliúna a dhearadhn Bacanna ar an infheistíocht sa bhreisfhoghlaim a bhaintn Cáilíocht an oideachais a ardún Cothromas a chothú i ndeiseanna oideachais

Cur ar chumas daoine oilte teacht isteach agus fanacht ina gcríoch:n Iontráil éasca d’imircigh oilte a éascún Mic léinn idirnáisiúnta a spreagadh le fanacht i ndiaidh a gcuid staidéarn Imirce fillte a éascú

Beartais éifeachtúla trasteorann a bhunú um scileanna:n Aistriú eolais agus oideachas trasteorann a éascú

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 62

Page 33: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 6564 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Scileanna Ábhartha:Sa doiciméad seo leagtar amach réimse de thiománaithe athraithe agustreochtaí a théann i gcion ar shaol na hoibre agus ar an ngeilleagar agusan tsochaí i gcoitinne thar na tréimhse go 2025. Áirítear bealaí nua chunobair a dhéanamh, dul chun cinn teicneolaíochta agus roghanna agusnósanna tomhaltóirí atá ag athrú. Sa doiciméad seo freisin aibhsíodhfreisin réimse de thionscnaimh atá ar bun chun a chinntiú go gcuireannan córas oideachais agus oiliúna deiseanna ábhartha, solúbtha,ardcháilíochta ar fáil agus go ndírítear bearta gníomhachtaithe mar is cuí.Mar sin féin, tá a fhios againn freisin go bhfuil tíortha atá in iomaíochtlinn ag tabhairt isteach athruithe chun iomaíocht a dhéanamh i réimsena scileanna sa todhchaí.

n Dar leat, cad iad na scileanna ábhartha atá le forbairt sa tréimhsego dtí 2025?

n An bhfuil an cumasc ceart de thionscnaimh againn chun freastal arriachtanais an fhiontair, an gheilleagar agus na sochaí amach anseo?

n Conas is féidir le fostóirí agus soláthraithe oideachais agus oiliúnaobair níos éifeachtúla chun riachtanais scileanna a aithint agus ashásamh agus chun a chinntiú go mbíonn foghlaimeoirí “réidh chunoibre”?

Tomhas & spriocanna:Díríonn an straitéis scileanna reatha ar spriocanna a bhaineann le leibhéilCNC le baint amach faoi 2020. Tá roinnt spriocanna ábhartha eile istraitéisí gaolmhara amhail an Straitéis Litearthachta agus Uimhearthachtaagus spriocanna AE i dtaca le fágáil scoile agus rannpháirtíocht.

n Cad iad na táscairí ba chóir a úsáid chun dul chun cinn a thomhassa Straitéis Scileanna nua (m.sh. leibhéil CNC, suirbhéanna fostóirí,eile)?

Scileanna Ábhartha aFhorbairt Tabhair dúinn do thuairimí

Foghlaim ar Feadh an tSaoil: Tá ráta na foghlama ar feadh an tsaoil in Éirinn ag 7.3% i bhfad faoi bhunmheánráta an AE de 10.5%. Tá méadú tagtha ar an mbearna idir rátarannpháirtíochta na hÉireann um fhoghlaim ar feadh an tsaoil agus meán an AEó 2009 i leith. Léiríonn na sonraí freisin gur nós le rannpháirtíocht san fhoghlaimar feadh an tsaoil laghdú le haois agus, dá airde an leibhéal gnóthachtálaoideachais, is ea is mó an seans go nglacfaidh daoine fásta páirt san fhoghlaim arfeadh an tsaoil. Mar a aibhsíodh cheana sa doiciméad seo, tá laghdú coibhneastasan infheistíocht in oiliúint ag fostóirí na hÉireann, i gcomparáid le ceannairítraidisiúnta san fhoghlaim ar feadh an tsaoil ar fud an Aontais Eorpaigh.

n Conas is féidir linn níos mó daoine a ghríosadh le páirt a ghlacadh sanfhoghlaim ar feadh an tsaoil? Cad iad na bacanna ar an bhfoghlaim, óthaobh dearcthaí agus struchtúir de, nach mór a shárú?

n Cad iad na gníomhartha nach mór d’fhostóirí a dhéanamh chun tacaíochtagus spreagadh a thabhairt don rannpháirtíocht mhéadaithe sanfhoghlaim ar feadh an tsaoil?

n Cad iad na gníomhartha is féidir le soláthraithe oideachais & oiliúna adhéanamh chun tacaíocht agus spreagadh a thabhairt don rannpháirtíochtmhéadaithe san fhoghlaim ar feadh an tsaoil?

n Cad iad na gníomhartha is féidir leis an Stát a dhéanamh chun tacaíochtagus spreagadh a thabhairt don rannpháirtíocht mhéadaithe sanfhoghlaim ar feadh an tsaoil?

n Conas is féidir linn aitheantas a thabhairt don fhoghlaim roimhe lena n-airítear scileanna a fuarthas i suíomhanna oibre, baile nó pobail?

n Cad iad na bacanna nach mór aghaidh a thabhairt orthu d’fhonninfheistíocht san oiliúint ag fiontair Éireannacha a spreagadh?

n Cad iad na bacanna nach mór aghaidh a thabhairt orthu d’fhonn daoine faoimhíchumas a spreagadh le páirt a ghlacadh san oideachas agus oiliúint?

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 64

Page 34: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 6766 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Eispéiris sa saol nithiúil d’fhoghlaimeoirí: Léiríonn an taithí ó thionscnaimh ar nós Móiminteam agus Preabchlárgo bhfuil forbairt scileanna níos éifeachtúla má tá saol na foghlamaagus saol na hoibre nasctha. Féadfaidh oiliúint agus taithí phraiticiúilsan ionad oibre cuidiú leis an aistriú a éascú ón oideachas go dtí anmargadh saothair agus féadfaidh siad freisin deis a thabhairt dodhaoine scileanna ‘crua’ a fhoghlaim amhail obair leis an trealamh isnua-aimseartha agus scileanna ‘boga’ amhail cumarsáid, obair foirne,cinnteoireacht mhaith agus idirbheartaíocht.

n Conas is féidir raon na n-eispéireas san ionad oibre a leathnú,ach go háirithe i ngnóthais bheaga agus mheánmhéide, chunméadú ar dheiseanna d’fhoghlaimeoirí taithí phraiticiúil a fháilmar chuid dá gclár oideachais agus oiliúna?

Infreastruchtúr scileanna: Is léir go mbeidh méadú ar an éileamh do dheiseanna foghlama níossolúbtha sna blianta atá romhainn. Beidh foghlaimeoirí agus fiontairag iarraidh a bheith ábalta teacht ar raon de dheiseanna éagsúlabreisoiliúna agus athoiliúna a d’fhéadfadh foghlaim san ionad oibre,ríomhfhoghlaim, gearrchúrsaí, cúrsaí páirtaimseartha agus cianchúrsaía áireamh.

n An bhfuil an struchtúr agus an ailtireacht don chórasoideachais agus oiliúna oiriúnach don fheidhm?

n An bhfuil gá le comhoibriú níos mó, ach go háirithe in earnáilan iarbhunoideachais, chun tacú le foghlaimeoirí deiseannafoghlama a rochtain agus chun freastal ar riachtanais scileannafostóirí?

n Conas is féidir linn soláthraithe oideachais agus oiliúna a spreagadhchun réimse de chláir a thairiscint a sholáthar atá ábhartha doriachtanais foghlaimeoirí agus fiontair?

n Cad is féidir le hinstitiúidí a dhéanamh lena chinntiú go bhfuil ambeartais agus a gcleachtais cuimsitheach agus ar oscailt dodhaoine faoi mhíchumais agus grúpaí eile atá faoighannionadaíocht?

n Tá tuairimí éagsúla ann maidir le ceist an ró-oideachais agus scálana mí-oiriúnuithe scileanna sa gheilleagar. Is léir go mbíonnscileanna ag leibhéil uile CNC de dhíth ar fhiontar. Cuirfimid fáilteroimh thuairimí maidir leis an gceist seo agus maidir leis nahimpleachtaí atá ann don chóras scileanna agus, ach go háirithe,cothromaíocht an tsoláthair idir an breisoideachas agus oiliúintagus an t-ardoideachas.

n Conas is féidir le soláthraithe oideachais agus oiliúna agus fostóiríobair lena chéile ar bhealach níos éifeachtúla chun freagairt dothorthaí an tSuirbhé Fostóirí d’fhonn sástacht níos mó a fháil imeasc na bhfostóirí sa todhchaí maidir le scileanna céimithe?

Scileanna Ábhartha aFhorbairt Tabhair dúinn do thuairimí

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 66

Page 35: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

Téama

02

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 6968 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

n Daoine a spreagadh chun a scileanna a thairiscint donmhargadh saothair

n Daoine oilte a choinneáil sa mhargadh saothairn Rannpháirtíocht idir fiontar agus an córas oideachais

agus oiliúna chun deiseanna cuí breisoiliúna agusathoiliúna a dhearadh

Soláthar Scileannaa Ghníomhachtú

Soláthar Scileanna a Ghníomhachtú

Féadfaidh scileanna a bheith ag daoine, ach ar chúiseannaéagsúla b’fhéidir nach dtairgeann siad don margadh saothairiad. Tá neart daoine lasmuigh den lucht saothair dá rogha féinmar thoradh ar chúiseanna pearsanta nó toisc nach bhfuildreasachtaí airgeadais ann le hobair. Má dhéantar grúpaí faoighannionadaíocht a chomhtháthú sa lucht saothair féadfar anbonn scileanna sa gheilleagar a mhéadú. Mar sin féin, éilíonnsé seo go n-aithneofar daoine neamhghníomhacha, gogcuirfear athoiliúint orthu, b’fhéidir, go gcinnteofar godtairgeann an córas dreasachtaí airgeadais dóibh chun dulisteach nó filleadh ar an margadh saothair, agus bacanna arfhostú ar thaobh an éilimh a bhaint.

I measc na réimsí le breithniú maidir leis an gcaoi inar féidir le tíorthadaoine a spreagadh chun a scileanna a sholáthar don mhargadhsaothair tá:

(i) Daoine neamhghíomhacha a mhealladh lena scileanna a sholáthardon mhargadh saothair

n Daoine neamhghníomhacha agus na cúiseanna leneamhghníomhaíocht a aithint

n Dreasachtaí airgeadais a thairiscint

n Bacanna neamh-airgeadais ar rannpháirtíocht sa lucht saothair a shárú

n Beartais gníomhachtaithe a mheascadh le hathoiliúint agusbreisoiliúint

(ii) Conas daoine oilte a choinneáil

n Cur in éadan an luathscoir

n Cur i gcoinne an poitéinseal d’imirce daoine oilte

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 68

Page 36: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 7170 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Tá tionscnaimh shuntasach ar bun ar fud an Rialtais chun cruthú poista spreagadh agus chun a chinntiú go líonann daoine ar an mbeochlárpoist nua agus folúntais eile. Áirítear sna tionscnaimh sin na PleanannaGníomhaíochta náisiúnta agus réigiúnacha do Phoist, Bealaí chun nahOibre agus na tionscnaimh scileanna spriocdhírithe Preabchlár,Móiminteam, JobsPlus, JobBridge agus Skillnets.

Tá téarnamh san fhostaíocht agus tuartar go leanfar den téarnamh.Táthar ag tuar go dtitfidh an dífhostaíocht ó 9.6% ar an meán in2015 go 6.9% in 2020. Tá fás fostaíochta ag cuidiú leis andífhostaíocht a laghdú ach is fadhb fós í an dífhostaíochtfhadtéarma. D’fhéadfadh go bhfuil soláthar scileanna neamhfhollas imeasc roinnt cohórt atá faoi ghannionadaíocht sa lucht saothair,amhail daoine faoi mhíchumais agus mionlaigh eitneacha. Fanann anráta dífhostaíochta óige, do dhaoine 15-24 bliana d’aois, ard freisin,ag breis agus 22%.

Tá cohórt suntasach ann freisin de dhaoine i margadh saothair nahÉireann - idir fhostaithe agus dhífhostaithe - nach bhfuil cáilithe gomaith i gcomparáid le daoine eile, agus a bhogann isteach agus amach óphoist ar bheagán scileanna. Léiríonn sonraí le déanaí do rannpháirtíochtna bhfear agus na mban sa mhargadh saothair go raibh an cion is mó dedhaoine san fhostaíocht ag na fir, ag leibhéil uile an oideachais.

n Cén athruithe is féidir a dhéanamh ar an gcur chuige i dtaca lehoiliúint agus forbairt scileanna chun feabhas a chur ar ionchaisfostaíochta daoine atá dífhostaithe go fadtéarmach?

n Conas is féidir leis an gcóras oideachais agus oiliúna a bheithrannpháirteach níos fearr le daoine dífhostaithe a bhfuil leibhéilísle de ghnóthachtáil oideachais acu?

Soláthar Scileanna aGhníomhachtúTabhair dúinn do thuairimí

n Conas is féidir linn daoine faoi mhíchumais agus grúpaí eile faoighannionadaíocht a spreagadh le filleadh ar an oideachas nó ledul faoi athoiliúint don fhostaíocht?

n Cad iad na bearta is féidir a dhéanamh chun feabhas a chur ardhul chun cinn na ndaoine óga ón oideachas agus oiliúint –chomh maith leo siúd nach bhfuil san oideachas ná san oiliúint,lena n-airítear lucht luathfhágála scoile – chuig an bhfostaíocht?

Leantar den ghlanimirce amach do náisiúnaigh na hÉireann agus bhítionchar ach go háirithe ar aoisghrúpaí 15-24 bliana agus 25-44bliana. Tá cáilíochtaí ardoideachais ag neart acu siúd atá ag fágáil natíre. Ag an am céanna, cuireann córas na gCeadanna Fostaíochtameicníocht ar fáil chun cuidiú le hoibrithe inimirce a bhfuil nascileanna acu nach féidir a aimsiú laistigh d’Éirinn nó an AE/LEE.

n Cad is féidir linn a dhéanamh chun cuidiú agus tacú le filleadh nan-imirceach Éireannacha oilte sna blianta seo atá ag teacht?

Tá déimeagrafaic na hÉireann ag athrú agus sna blianta seo atá agteacht beidh laghdú i líon na ndaoine sna haoiseanna oibrecaighdeánacha (20–64 bliana) le méadú suntasach sa daonra níossine.

n Conas is féidir linn daoine níos sine a spreagadh le dul faoiathoiliúint agus ath-thraenáil agus leanúint de pháirt a ghlacadhsa mhargadh saothair? Cén scileanna a bheidh de dhíth orthu?

n Céard é an bealach is fearr chun an athoiliúint agus ath-thraenáilseo a éascú?

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 70

Page 37: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 7372 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

n meaits níos fearr a chruthú idir scileanna daoine agusriachtanais a bpoist

n méadú ar an éileamh do scileanna ardleibhéiln rannpháirtíocht idir fiontar agus an córas oideachais

agus oiliúna maidir le riachtanais scileannaláithreach agus sa todhchaí

Úsáid ÉifeachtúilScileanna

Téama

03

ÚSÁID ÉIFEACHTÚIL SCILEANNA

Éiríonn go maith le hÉirinn i réimse dethagarmharcanna maidir le cáilíochtaí scileanna. Marsin féin, is é an bealach ina mbaintear úsáid as nascileanna seo an théann i gcion ar ár saibhreaseacnamaíoch agus sóisialta. D’fhonn tacú le fáseacnamaíoch agus comhtháthú sóisialta ní mór dúinnleas níos fearr a bhaint as scileanna in Éirinn. Éilíonn séseo infheistíocht agus tacaíocht do chineálacha éagsúlafoghlama agus forbairt scileanna. Éilíonn sé freisin gogcuirfidh eagraíochtaí ar chumas na ndaoine aonair ascileanna a úsáid ar an mbealach is éifeachtúla.

Roinnt gníomhartha a d’fhéadfadh cuidiú le húsáid níos fearr abhaint as scileanna:

Cuidiú le fostóirí úsáid níos fearr a bhaint as scileanna a bhfostaithe

n Tacú le fostóirí úsáid níos fearr a bhaint as scileanna a bhfostaithen Feabhas a chur ar úsáid scileanna trí bhainistiú agus nuálaíocht

níos fearr n Dul i ngleic leis an dífhostaíocht agus cuidiú le daoine óga greim a

fháil ar an margadh saothairn Eolas níos fearr a thabhairt maidir leis na scileanna atá de dhíth

agus ar fáiln Cuidiú le soghluaiseacht inmheánach i measc margaí áitiúla

saothair

An t-éileamh a mhéadú do scoileanna ardleibhéil trí:

n Cuidiú le geilleagair gluaiseacht in airde sa slabhra breisluachan Spreagadh a thabhairt chun níos mó jabanna ardscileanna agus

ardluacha a chruthú n Fiontraíocht a chothú

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 72

Page 38: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

CUIREADH AR AIGHNEACHTAÍ 7574 STRAITÉIS NÁISIÚNTA SCILEANNA

Tá infreastruchtúr náisiúnta dea-fhorbartha ann chun tacú le riachtanaisscileanna a d’fhéadfadh a bheith ann, agus riachtanais scileanna atá agteacht chun cinn, agus riachtanais scileanna sa todhchaí, a aithint. Marsin féin, léiríonn anailís a rinneadh le déanaí i dtaca le forbairt ar na fóraimscileanna réigiúnacha go bhféadfaí na sonraí atá ar fáil maidir leis anmargadh saothair agus riachtanais scileanna sa todhchaí a chur in iúl arbhealach níos éifeachtúla do sholáthraithe oideachais agus oiliúna,fostóirí, mic léinn agus iad siúd atá i bhfostaíocht cheana.

n Cad iad na hathruithe a d’fhéadfaí a dhéanamh lena chinntiú gurféidir riachtanais scileanna an gheilleagair sa todhchaí a mheasagus a chur in iúl ar an mbealach is éifeachtúla do sholáthraitheoideachais agus oiliúna, fostóirí, mic léinn agus iad siúd atá ibhfostaíocht cheana?

n Conas is féidir le páirtithe leasmhara obair níos éifeachtúla chunfeasacht a ardú maidir le riachtanais scileanna agus deiseannagairme i measc lucht fágála scoile agus freisin iad siúd atá samhargadh saothair cheana féin?

n Cad é an bealach is fearr inar féidir leis an líonra nua d’FhóraimRéigiúnacha Scileanna cuidiú le forbairt bhonn na scileanna i ngachréigiún?

n Conas is féidir linn a chinntiú go mbeidh tuiscint níos fearr ar nascileanna atá ar fáil, mar shampla i gcomhthuiscint a chruthú arinniúlacht teanga?

Mar thoradh na hathruithe tapa sa teicneolaíocht, sa domhandúagus saolta oibre níos faide, tá sé ag éirí níos tábhachtaí cuíchóiriúagus nuashonrú a dhéanamh scileanna na ndaoine sin atá samhargadh saothair cheana féin.

n Conas is féidir linn úsáid níos éifeachtúla de scileanna ag an obaira chothú? Ach go háirithe, conas is féidir tacú le bainisteoirícleachtais éifeachtúla oibre agus eagraíochta a aithint abhaineann an úsáid is fearr as na scileanna atá ar fáil dóibh?

n Conas is fearr é seo a chothú i measc gnóthas bheaga agusmheánmhéide?

n Conas is féidir foghlaim san ionad oibre a úsáid níos éifeachtúlachun soláthar oiliúna a nascadh níos gaire le riachtanais nabhfostóirí?

n Cad iad na bearta breise atá de dhíth chun tacú le hoideachasfiontraíochta agus scileanna fiontraíochta in Éirinn?

Ag tacú le gnóthais bheaga agus mheánmhéide páirt a ghlacadhsan oiliúint:

Tugann na sonraí atá ar fáil le fios gur fearr le comhlachtaí oiliúint níosneamhfhoirmiúla agus meicníochtaí soláthair solúbtha, nach gcuireannisteach ar oibríochtaí an chomhlachta chomh mór agus a chuireanncúrsaí oiliúna foirmiúla struchtúrtha, a chuireann iallach ar oibrithe abheith as láthair.

n Conas is féidir tacaíocht agus spreagadh níos fearr a thabhairt doghnóthais bheaga agus mheánmhéide páirt a ghlacadh sanoiliúint?

Úsáid Éifeachtúil ScileannaTabhair dúinn do thuairimí

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 74

Page 39: Cuireadh ar le forbairt ar Straitéis Náisiúnta Scileanna/Seirbhísí/Straiteise... · cinnteoidh forbairt straitéise scileanna go mbeidh freagra soiléir ar riachtanais scileanna

Cuireadh arAighneachtaí i dtaca

le forbairt ar

StraitéisNáisiúntaScileanna

NSS (v3)s ch1s14(G)_Layout 1 06/11/2015 14:06 Page 76