“อทธพลของวฒนธรรมในองคการขามชาตกบการสอสารทบดเบอน”

Cultures from Multinational Organization influence on

Communications Distortion.

สภทรตรา เทพสนธพสกล

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ)

คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

พ.ศ.2550

i บทคดยอ

หวขอสารนพนธ : “อทธพลของวฒนธรรมในองคการขามชาตกบการสอสารท

บดเบอน” อาจารยทปรกษา : ดร.จฑามาศ แกวพจตร ชอนกศกษา : สภทรตรา เทพสนธพสกล สาขาวชา : วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ) ปการศกษา : 2550 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การศกษาเรอง “อทธพลของวฒนธรรมในองคการขามชาตกบการสอสารทบดเบอน” มวตถประสงคเพอ

1. ศกษาถงวฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขามวฒนธรรม 2. ศกษาถงปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม

โดยผศกษาไดทาการศกษาโดยการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและการสมภาษณ ผบรหารระดบสงขององคการขามชาต ซงองคการทใชในการศกษาครงนเปนองคการขนาดเลกกลมเปาหมายคอ ผบรหารชาตละ 3 ทาน การศกษาครงนไดศกษาถงความสมพนธของ ตวแปรตน คอ วฒนธรรม และตวแปรตามคอ 1.ผรบ – สงสาร (Communicators), 2.สาร (Message) และ 3.การเปลยนและการถอดรหส (Encode and Decode) จากการศกษาพบวา การวฒนธรรมมความสมพนธอยางมนยกบตวแปรตามทง3ตว เนองจากการวฒนธรรมนนเปนองคประกอบและเกยวของกบทกสวนและขนตอนของกระบวนการสอสารในการองคการ โดยการสอสารจะถกบดเบอนจากวฒนธรรมดงน

1. ตวผรบและสงสาร การหลอหลอมทงวฒนธรรมจะทาใหผสอสารถกปดกนโดยวฒนธรรม ขาดสมรรถภาพในการสอสารซงเกดจากวฒนธรรมนนไปปดกนการ แลกเปลยนวฒนธรรมและตอตานการรบวฒนธรรมใหม

2. สาร ตวสารจะถกสงและแปลตามวฒนธรรมทาใหตวสารนนงายตอการถกบดเบอนโดยวฒนธรรม

3. การเปลยนและถอดรหส การพยายามเปลยนรหสจากวฒนธรรมของตนเองไปใหอกวฒนธรรมหนงเขาใจเปนเรองทยาก เนองจากวฒนธรรมมอทธพลตอการเปลยนและถอดรหสสาร

ii

นอกจากนนผลการศกษายงพบวาวฒนธรรมทมอทธพลตอการบดเบอนการสอสารภายในองคการขามวฒนธรรมคอ

1. ภาษา เนองจากวฒนธรรมการใชภาษาของทง 2 เชอชาตนนมภาษาทแตกตางการอยางสนเชงตลอดจนตางกไมมความสามารถในการทาความเขาใจหรอสารโดยภาษาของอกฝายหนงได จงจาเปนตองใชภาษาทเปนภาษากลางคอภาษาองกฤษ หรอตวชวยแปลซงกคอลาม ซงทาใหเกดบดเบอนใหการสอสารลาชา ขอมลบดเบอนหรอไมชดเจน

2. การทางาน การรายงาน เนองจากชาวญปนนยมการทางานทตองมการรายงานความคบหนาอยางเปนลายลกษณอกษรและดวยวาจา ซงตรงขามกบวฒนธรรมการทางานของคนไทย ทไมชอบการรายงานหรออขนตอนการทางานทซบซอน

3. สงคม สายการบงคบบญชา คนญปนใหความสาคญกบสายการบงคบบญชาตามตาแหนงงานมาก ตลอดจนการใชอานาจหนาทตามสายงานอยางถกตองซงตางกบคนไทยทนยมการทางานแบบชวยเหลอหรอนอกระบบ

ปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม

1. การบรหารจดการเชงนโยบาย ไมชดเจนเนองจากไมสามารถสอสารเปนภาษาเดยวกนได

2. ไมสามารถสรางความสามคคในหมคณะ เนองจากความไมชดเจนของนโยบายและการบรหารงานทาใหเกดความขดแยงระหวางหนวยงานและผบรหาร

3. การสรางวฒนธรรมองคการทไมเหมาะสม เชน การสอสารผานลามทาใหลามเปนผมอทธพล

เมอพจารณาจะเหนวา วฒนธรรมจะมอทธพลตอการสอสาร และยงสงผลกระทบตอการบรหารงานของชาวตางชาต ดงนนเพอใหองคการไดมการสอสารทดอนนามาซงความเจรญ กาวหนาขององคการ ผบรหารชาวตางชาตจาเปนตองไดรบการเตรยมความพรอมเกยวกบวฒนธรรมของชนชาตทตนจะไปปฏบตหนาท ตลอดจนหา และกาหนดรปแบบการผสานวฒนธรรมของทง 2 ชนชาตเพอความเจรญกาวหนาและความมนคงของบรษทตอไป

iii

ABSTRCT Master’s Paper Title : Cultures from Multinational Organization influence on Communications Distortion. Advisor : Dr. Juthamas Kaewpijit Student : Miss Supattra Thepsintopsakul Graduate Program : Master of Science (Human Resource and Organization

Development) Academic Year : 2007 The objectives of the research on “Cultures from multinational organization influence on communications distortion” are below:

1. What cultures are impacts to communication distortion? 2. Problems of management caused by communication distortion?

The methodologies of the study were literature review and management interview from multinational company own by Japanese. There were 3 Japanese and 3 Thai from the same management team had been interviewed in order to share their problems and experiences. The research findings are as follow: 1. Cultures that impact to communication are;

1.1 Language Problem: According to the study, different languages that use in the organization made a lot of misunderstanding especially on people who could not use a common language among speakers of different languages.

1.2 Working style: Japanese style is a hard worker staff and need progress report both in writing and speaking but Thai style staff needs something that comfortable and do not write nor speak.

1.3 Social approach: A strong Japanese culture is the hierarchy. The line of command is the priority, everything must report from the line of command prioritize by seniority that is different from Thai culture. Thai culture always

iv

takes it easy, bypass the line of command very often and direct to the chief executive officer.

2. The management problems caused by communication distortion

1. Management policy: Policy message in a different language could not convey correctly down the line to staff. The policy therefore was implemented wrongly.

2. Team building is difficult to make: The miscommunication caused conflicts among management team, departments and staff.

3. Creates inappropriate culture: When both sides of staff in different languages try not to use the interlingua. They therefore use translator, the translators in most multinational organizations have influence upon staff.

We were able to see the power of culture and the misunderstanding result that impact to the management of multinational organizations. The expatriate managers are required to study cultures and language of the foreign country before going to work there.

v

กตตกรรมประกาศ

สารนพนธฉบบนสาเรจลลวงดวยดโดยความอนเคราะหและชวยเหลออยางดยงจากดร.จฑามาศ แกววจตร อาจารยทปรกษาสารนพนธทไดใหคาปรกษาและแนะนาแนวทางในการศกษาวจยครงน ผศกษาขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน ขอขอบพระคณคณาจารยคณะพฒนาทรพยากรมนษยและองคการแหงสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรทกทาน ทไดทมเทประสทธประสาทวชาความรใหแกผศกษามาโดยตลอด

ขอขอบพระคณผบรหารและพนกงานทกทานของบรษททไดสละเวลาในการให สมภาษณและสนบสนนขอมลในการศกษาครงน

ขอขอบพระคณบดา มารดาและครอบครวของผศกษาทไดใหกาลงใจและการสนบสนน ตางๆอยางดยง

ขอขอบพระคณเพอนนกศกษาคณะพฒนาทรพยากรมนษยและผทอยเบองหลง ความสาเรจทกทานทไดใหกาลงใจสนบสนนแลกเปลยนขอมล

และสดทาย ขออทศสารนพนธนเปนกตญเวทตาแกบดา มารดา ผทมพระคณสงสด ในชวตของผศกษา

สภทรตรา เทพสนธพสกล สงหาคม 2550

vi

สารบญเรอง บทคดยอ i กตตกรรมประกาศ iii สารบญเรอง vi สารบญรปภาพ viii สารบญตาราง ix บทท 1 บทนา 1

1.1 ทมาและแนวคดในการศกษา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 3 1.3 ขอบเขตและวธการศกษา 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.5 นยามศพท 4

บทท 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 5 2.1 แนวคดและทฤษฎวฒนธรรมองคการ 5

2.1.1 แนวคดเกยวกบวฒนธรรมไทย 10 2.1.2 แนวคดเกยวกบวฒนธรรมญปน 15

2.2 แนวคดและทฤษฎการสอสารบรษทขามชาต 28 2.2.1 ความหมานของการสอสาร 28 2.2.2 แนวคดและทฤษฎการสอสาร 29

2.3 อทธพลของวฒนธรรมทมตอการสอสาร 38 2.4 ผลงานวจยทเกยวของ 39

บทท 3 กรอบแนวคดและวธการศกษา 43 3.1 ตวแปรในการศกษา 43 3.2 องคการทศกษา 43 3.3 กรอบแนวคดในการศกษา 46 3.4 วธการศกษา 47 3.5 การเกบรวบรวมขอมล 48 3.6 เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 48 3.7 การวเคราะหขอมล 49

Vii

สารบญเรอง (ตอ)

บทท 4 การนาเสนอผลการศกษา 50 4.1 สรปผลการศกษา 50

4.2 วเคราะหผลการศกษา 68 บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 72 5.1 วตถประสงคการศกษา 72 5.2 การดาเนนการศกษา 72 5.3 การวเคราะหขอมล 73 5.4 ผลการศกษา 73 5.5 สรปผลและขอเสนอแนะ 77 บรรณานกรม

viii

สารบญภาพ ภาพท 2.1 Applied from The Model of culture 9 2.2 Communication Model 31

ix

สารบญตาราง

ตารางท 2.1 ตารางวเคราะหวฒนธรรมไทย-ญปน 22 2.2 ตารางสรปรปแบบการสอสาร 35 4.1 ตารางสรปผลการสมภาษณผบรหารชาวญปนและชาวไทย 67

บทท 1

บทนา 1.1 ทมาและแนวคดในการศกษา

ผลจากการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทยอนเนองมาจากนโยบายสนบสนนการลงทนของภาครฐและการขยายตวของประเทศมหาอานาจทางเศรษฐกจทตองการขยายฐานการผลตไปสภมภาคตางๆ ของโลก จากงานวจยเรอง บทบาทของบรษทขามชาตในประเทศไทยซงสานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.) รวมกบสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) จดทาขน โดยงานวจยดงกลาวเปนการศกษาเฉพาะในภาคการผลตและบรการ 7 ประเภท คอ กฎหมาย บญช พลงงาน ยานยนตและชนสวน ผลตภณฑยาง อาหารแปรรป และกจการขยายเมลดพนธ เพอจะไดรจกและเขาใจบรษทตางชาตทเขามาลงทนในประเทศไทย เหตผลในการลงทนและปญหาอปสรรค โดยภาพรวมการประกอบกจการของบรษทตางชาต มบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (ตลท.) 700 บรษท มบรษททมตางชาตมอานาจบรหาร 55 บรษท มมลคาตลาดรวมรอยละ 17.48 ของมลคาตลาดของบรษทจดทะเบยน กลมบรการและเทคโนโลยและการสอสารเปนกลมธรกจทบรษทตางชาตเขามามบทบาทมากทสด โดยมสวนแบงมลคาตลาดสงถงรอยละ 65.07 และในสาขาบรการ (ศกษาเพยง 9 สาขา) สวนแบงตลาดของบรษทตางชาตในธรกจโทรศพทมอถอมสดสวนสงสดถงรอยละ 82 รองลงมาคอธรกจไฮเปอรมาเกตและธรกจโลจสตกส สวนธรกจบญชและกฎหมายมสวนแบงตลาดนอยเนองจากเปนอาชพสงวนเฉพาะสาหรบคนไทย การเขามาลงทนในภาคการผลตและบรการของบรษทขามชาต พบวา ในภาคการผลตบรษทขามชาตสามารถถอหนได 100% แตถอหนไดไมเกน 49% ในภาคบรการ (เฉพาะบญชและกฎหมาย) โดยธรกจบญช มกถอหนลกษณะ member สวนกฎหมายถอหนแบบ Foreign control โดยตางชาตทเขามาลงทนมากทสดคอญปนลงทนในภาคการผลต 4 สาขา นอกจากนนกมสหรฐฯ สงคโปร เนเธอรแลนด สวนบรษทบญชและกฎหมายคนไทยถอหนขางมากเพราะเปนอาชพสงวน ทหามตางชาตถอหนเกน 49% และจากการรายงานผลการสารวจความคดเหนทจดทาโดยทประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (องคถด) โดยผลสารวจระบวา จนเปนประเทศทมความนาดงดดใจมากทสดสาหรบการลงทนจากตางชาต ตามมาดวยสหรฐและอนเดย ขณะทไทยตดอนดบ 9 ทงนผลสารวจเหลานองกบผลสารวจการประเมนแนวโนมการลงทน(IPA) จาก158 ประเทศ, บรษทขามชาต (TNC) ขนาดใหญจานวน 325 แหงจากกลมประเทศทพฒนาแลว, กาลงพฒนา, ประเทศในยโรปกลางและยโรปตะวนออก และผเชยวชาญระหวางประเทศดานการลงทนโดยตรงของตางชาต (FDI) จานวน 75 คน นอกจากนคาดวาภาคอตสาหกรรมการใหบรการจะสามารถดงดดการลงทนมากกวาภาคการผลตหรอภาคการ

2

ผลตวตถดบ โดยภาคธรกจคอมพวเตอร,สาธารณปโภค,การขนสงและธรกจทเกยวของกบการทองเทยวไดรบความสนใจมากทสด ทงนจากผลสารวจบรษทขามชาต อนดบประเทศทนาลงทน 10 อนดบแรกไดแก 1. จน(87%) 2.อนเดย 51% 3. 4.รสเซย 33% 5.บราซล 20% 6.เมกซโก 16% 7.เยอรมน 13% 8.องกฤษ 13% 9.ไทย 11% และ 10.แคนาดา 7% (แนวหนา, 2549)

จากตวเลขทแสดงขางตนจะเหนวาบรษทขามชาตนนมแนวโนมขยายธรกจ ดวยการกอตงบรษทลกในตางประเทศ ทงนพบวาการตดตอสอสารกลายเปนปญหาหลกสาหรบองคการตางชาตทเขามาขยายธรกจในชาตอน และปญหาการสอสารสวนใหญมกจะจากดการตดตอสอสาร และความแตกตางในการใชภาษาซงทาใหผบรหารตางชาตจะตองพงพาการใหขอมลขาวสารจากผจดการทเปนคนทองถนเทานน สงเหลานจงเปนผลใหเกดความไมชดเจนในการดาเนนงาน นอกจากปญหาเรองการใชภาษาแลว ยงพบปญหาทเกยวของกบพนฐานทสาคญ คอ วฒนธรรม เนองจากพนกงานแตละเชอชาตจะมวฒนธรรมเฉพาะของตนเอง การทางานรวมกนจงจาเปนตองทาความเขาใจและประสานความแตกตางในวฒนธรรม ใหสามารถหลอหลอมและเขากนใหได เนองจากวฒนธรรมมอทธพลตอวธการคด การมอง,การไดยนและการแปลความ ดงนนเมอมการใชภาษาหรอการแสดงออกอยางหนงอาจจะถกตความโดยอกฝายหนงดวยวฒนธรรมทแตกตาง ทาใหเกดการแปลความทบดเบอนตามวฒนธรรมของผรบสารและเกดความเขาใจผดระหวางหนวยงานจนกลายเปนปญหาขององคการในทสด

การบรหารงานทบกพรองเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรมจะสงผลกระทบตอองคการขามชาต ดงน

1. วกฤตศรทธาในตวผบรหาร เนองจากการตดสนใจในการบรหารงานเชงนโยบายทไมเปนทยอมรบมแนวโนมจากการทผบรหารใชประสบการณและวฒนธรรมสวนบคคลในการตดสนใจ ดงนนอาจจะทาใหเกดความขดแยง เนองจากความไมเขาใจในวฒนธรรมซงกนและกน และสงผลตอเนองถงการยอมรบในตวผบรหารขามชาต นอกจากนนแลวยงมโอกาสทการตดสนใจจะโอนเอยงไปกบคนในวฒนธรรมเดยวกน ซงทาใหพนกงานในทองถนรสกวาไมไดรบความยตธรรมหรอการยอมรบ

2. พนกงานไมไดรบการพฒนาอยางเหมาะสม พนกงานจะรสกถงความไมกาวหนาในหนาทการงานเนองจากขาดการยอมรบจากผบรหารเพราะมความเขาใจและปฏบตตามวฒนธรรมการทางานทตางกน ตลอดจนบรรยากาศการทางานไมเออตอการพฒนาและสรางผลงาน ทาใหพนกงานไมไดรบการพฒนาความรความสามารถอยางเหมาะสม

3 3. ผลจากการไมสามารถควบคมและจดการกบวฒนธรรมจะนามาซงความถดถอยและความ

ลมสลายขององคการในทายทสด

จากเหตผลทกลาวมาขางตนจะพบวาการสรางความเขาใจในวฒนธรรมทสงผลกระทบตอการสอสารทบดเบอนจงมความสาคญอยางยงในการบรหารจดการภายในองคการ ผลจากการศกษาจะชวยใหทราบถงความคด ความเชอของคนในแตละวฒนธรรมทมความสอดคลองและแตกตางกน ชวยใหผบรหารตางชาตและพนกงานในทองถนเกดความเขาใจและยอมรบวฒนธรรมทแตกตางกน ตลอดจนผลกระทบจากปญหาความขดแยงเนองจากการสอสารทถกบดเบอนไปตามวฒนธรรม

1.2 วตถประสงคของการศกษา 3. เพอศกษาถงวฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขามวฒนธรรม 4. เพอศกษาถงปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม

1.3 ขอบเขตและวธการศกษา

การศกษาในครงนผวจยไดกาหนดขอบเขตการศกษาเฉพาะบรษทขามชาตขนาดเลกทดาเนนธรกจสนเชอบคคล (Non-Bank) บรหารงานโดยผบรหารชาวญปน เนองจากผบรหารบรษทในลกษณะดงกลาวจะมความเขมขนในวฒนธรรมของชาตตน มากกวาบรษทญปนขนาดใหญทมการลงทนไปในหลายประเทศทวโลกซงทาใหผบรหารของบรษทมพรอมในการปรบตวเขากบวฒนธรรมทหลากหลายของประเทศตางๆไดดกวาบรษทขนาดเลก

วธการศกษาครงนเปนการเกบขอมลปฐมภมโดยการสมภาษณผบรหารชาวไทยและญปน เพอใหทราบถงวฒนธรรมทบดเบอนการสอสารสาหรบทงสองเชอชาต

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. สามารถนาผลทไดรบจากการศกษาไปใชเปนแนวทางการพฒนาประสทธภาพการสอสารในองคการขามชาต

2. สามารถนาขอมลทไดรบมาวางเปนกลยทธในการสอสารเพอลดปญหาและความขดแยงในการบรหารภายในองคการ อนเนองมาจากความแตกตางทางวฒนธรรม

3. ใชเปนแนวทางในการเตรยมความพรอมสาหรบองคการทจะมการควบรวมหรอการขยายองคการโดยการรวมทนกบองคการตางชาตใหเขาใจถงวฒนธรรมและแนวทางในการบรหารความแตกตางทางวฒนธรรม

4 1.5 นยามศพทปฏบตการ

วฒนธรรม (Culture) วถชวตของมนษยทเกดจากระบบความสมพนธระหวางมนษยกบมนษย มนษยกบสงคม และ

มนษยกบธรรมชาต ซงมอทธพลตอความประพฤตและการปฏบต ความคาดหวงทจะไดรบ เปนวถทางในการดาเนนชวต เปนตวกาหนดพฤตกรรมระหวางสงคมหนงเพอใหสมาชกในสงคมมการปรบตวได การทางานเปนวฒนธรรมอยางหนงทมความสาคญยงสาหรบทกคน สาหรบครอบครว และสาหรบสงคมโดยสวนรวม คนเราจงกาหนดการดาเนนชวตโดยการถอการทางานเปนหลก

องคการขามชาต (Multinational Enterprises- MNEs) บรษททอานาจในการบรหารจดการและการกาหนดทศทางขององคการตกอยกบบรษทแมท

เปนบรษทขามชาตในตางประเทศ (ถอหนขางมาก/ขางนอย/ถอหนโดยทางตรงหรอทางออม) บรษทแมจะตองประกอบธรกจในตางประเทศไมนอยกวา 3 ประเทศขนไป และธรกจหลกของบรษทแมจะตองเปนธรกจเดยวกบบรษทลกในประเทศไทย โดยมกฎหมายทเกยวของไดแก การถอหนของคนตางดาวในกฎหมายการประกอบธรกจของคนตางดาว การคมครองการลงทน การสงเสรมการลงทน และ การจดเกบภาษบรษทตางชาต สนธสญญาหรอความตกลงตาง ๆ เชน สนธสญญาภาษซอน สนธสญญาการลงทน หรอความตกลงการคาเสร

การบดเบอนการสอสาร (Communication Distorting)

การสอสารทผดจากวตถประสงคของผทอยในกระบวนการการสอสาร โดยการรบร ความเขาใจและการแปลสารทตองการสงและสารทไดรบ โดยการใชวฒนธรรมสวนตวในการแปลสารนน อนนามาซงความเขาใจผดระหวางผสงสารและผรบสาร ตลอดจนการบดเบอนการสงสารทาใหเกดความบกพรองในการสงสารนน

บทท 2

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ในการศกษาเรอง “อทธพลของวฒนธรรมในองคการขามชาตกบการสอสารทบดเบอน” ผศกษาไดรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของเพอเปนแนวทางในการศกษา โดยครอบคลมประเดนตางๆ และนาเสนอตามลาดบ ดงน

2.1 แนวคดวฒนธรรมองคการ 2.1.1 แนวคดเกยวกบลกษณะวฒนธรรมไทย 2.1.2 แนวคดเกยวกบลกษณะวฒนธรรมญปน

2.2 แนวคดและทฤษฎการสอสารบรษทขามชาต 2.3 อทธพลของวฒนธรรมทมตอการสอสาร 2.4 ผลงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดและทฤษฎวฒนธรรมองคการ วฒนธรรมเปนแนวปฏบตทสบทอดกนมาอยางตอเนอง วฒนธรรมเกดจากสงแวดลอมรอบตว ความเชอ คานยมตางๆ กลายเปนระเบยบทปฏบตกนตอมาและเปนบรรทดฐานในการตดสนใจ วฒนธรรมเปนองคประกอบของกลมสงคมเมอมการรวมกลม จงเปนตองกาหนดแนวปฏบตรวมกน การวางระเบยบแบบแผนเพอความสงบ ดงามและเจรญของกลม สงคมนนๆ ความหมายเกยวกบวฒนธรรม ความหมายของสงคมตามรากศพท ทไดใหความหมายไวโดยสมชย ใจด และยรรยง ศรวรยาภรณ (2538) กลาววา วฒนธรรม เปนภาษาบาลและสนสกฤต “วฒน” เปนภาษาบาล แปลวา เจรญงอกงาม “ธรรม” เปนภาษาสนสกฤต หมายถง ความด ซงแปลตามรากศพทกคอ “สภาพอนเปนความเจรญงอกงามหรอลกษณะทแสดงถงความเจรญงอกงาม” สนท สมครการ (2538) และ พทยา สายห (2514) ไดใหความหมายวฒนธรรมทใกลเคยงกนวา วฒนธรรมหมายถง ทกสงทกอยางทมนษยแสวงหามาไดโดยการเรยนรในฐานะทเปนสมาชกของสงคม เปนแบบแผนการดารงชวต หรอวถชวตทงมวลของแตละสงคม (A total way of life of society) แตวฒนธรรมไมไดหมายถงเฉพาะทคนวาสงหรอสงทคนปรารถนาเทานน วฒนธรรมหมายถงกจกรรมทงมวลทมอยในสงคมนนดวย

6

จากการศกษาของโรนน เลสสม(1990), เจมส เอม เฮนสลน (1993) และ เจมส ดบบว แวนเดอร แซนเดน (1993) ไดใหความหมายของวฒนธรรมไปในทศทางเดยวกนวา วฒนธรรม คอ ความคด ความเชอและจารตของมนษย ซงมสวนประกอบของวตถดบ คน และวญาณ ซงคนจะนาเอาสงเหลานออกมาใชเมอตองเผชญหนากบปญหา วฒนธรรมสามารถถายทอดโดยจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง ซงกหมายความวา วฒนธรรมถอเปนมรดกทางสงคมทมนษยไดรบจากการเรยนรซงจะเปนตวกาหนดความคด ความรสก และการกระทาของมนษย สามารถแบงวฒนธรรมออกเปน 2 ประเภทไดดงน 1. วฒนธรรมอวตถ (Nonmaterial Culture) ซงเปนสงทเปนนามธรรม เชน คานยม ความเชอ สญญลกษณ บรรทดฐาน ประเพณ และสถาบนทางสงคม เปนตน 2. วฒนธรรมวตถ (Material Culture) เปนสงประดษฐทเปนกายภาพหรอเปนวตถ เชน ขวาน หน คอมพวเตอร เสอผา รถยนต รปภาพ และสงกอสราง เปนตน ….การกระทาทกประเภทของมนษยทงสงทสามารถเหนไดและไมสามารถเหนไดดวยตา มการถายทอดและเรยนรตลอดชวตของคนทกรนในสงคม

ซงแตกตางทโจนาธาน คาแกน (2004) และ เฮนร แอล ทสซเลอร (Tischler 1990)ได

อธบายวา วฒนธรรม หมายถง ทกสงทอยางทมนษยจะตองเรยนรตลอดชวตทเขาอาศยอยในสงคม เชน การกระทา การใช การผลต ความรและความเชอ วฒนธรรม คอ กลมพนฐานคาของนยมและ

สมมตฐานทผานการฝกฝนหรอประสบการณ ปฎสมพนธ และสงทเราสรางขน เชน ประเพณ ความเชอ

สรปไดวาวฒนธรรม คอ คานยม ความเชอทบคคลมรวมกนและเลอกทจะยดถอและปฏบตตอมา เปนเอกลกษณเฉพาะของแตละชนชาต โดยจะสบทอดจากรนหนงสรนหนง และอาจจะถกเปลยนแปลงใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของสงคมนนๆ แนวคดเกยวกบวฒนธรรม ปจจบนยงไมมทฤษฎวฒนธรรมทถกตองสมบรณ แตมแนวคดและขอสมมตฐานทางวฒนธรรมไวมากพอสมควรทพอจะเปนประโยขนตอความเขาใจพอสรปไดดงน ขอฐานคตเบองตน (Basic Assumption) บางประการเกยวกบวฒนธรรมทควรทราบ 1.วฒนธรรมมความจาเปนสาหรบการดารงชวตในสงคมมนษย มนษยจงสรางแบบแผนในการดาคงชวตนนมาเองหรอสรางวฒนธรรมขนเพอความดารงอย

7

2.วฒนธรรมไมใชสงทตดตวมนษยมาโดยกาเนด และไมใชสงทอาจถายทอดผานไปทางพนธกรรมได นสยและความสามารถตางๆของมนษยนน เปนผลจากการเรยนรโดยวธตางๆ แทบทงสน 3.วฒนธรรมของแตละสงคมมความแตกตางกน และความแตกตางนมอาจนามาเปรยบเทยบพจารณาวาวฒนธรรมใดดกวาวฒนธรรมอนโดยถกตองอยางแทจรงเลย วฒนธรรมแตละวฒนธรรมยอมมความเหมาะสมถกตองตามสภาพแวดลอมของแตละสงคม แนวคดวาวฒนธรรมทกวฒนธรรมมสวนดเปนของตนเองนนเรยกวา “วฒนธรรมสมพนธ” (Cultural Relativism) แนวคดนมงทจะลบลางความคดเหนเขาขางวฒนธรรมของตนเอง (Ethnocentrism) คอ คดวาแบบแผนพฤตกรรมตางๆ ของคนในสงคมถกตองเหมาะสมกวาแบบแผนพฤตกรรมของคนในสงคมอน 4. วฒนธรรมเปนสงทอาจจะเปลยนแปลงได ซงวฒนธรรมของแตละสงคมอาจเปลยน แปลงไปได 2 วธ คอ 1) การเปลยนแปลงทเกดขนภายในวฒนธรรมนนเองตวการคอ ประดษฐคดคน (Innovation) ตางๆ 2)การเปลยนแปลงทเกดมาจากภายนอกคอเกดจากการตดตอกบวฒนธรรมอน (Cultural Contact) เปนการลอกเลยนแบบแผนบางอยางจากวฒนธรรมอนมาใช ซงปจจบนการเปลยนแปลงวฒนธรรมตามขอ 2 กาลงเกดขนแพรหลายกวาแบบทหนง โดยอาศยการสอสารคมนาคมสมยใหม ซงมสวนชวยใหการแพรกระจายทางวฒนธรรม (Cultural Diffusion) เปนไปไดอยางกวางขวางและสะดวกรวดเรวมาก (สนท,2517) ทางดานสงคมวทยา ซงกสนใจเรองการทางานในดานของอทธพลของสงคมทมตอการทางาน ซง Ueeton (Ueeton, 1949) พบวาคนไมมสมรรถภาพในการทางาน เกดจากสาเหตเหลาน 1. ความลมเหลวของชวตภายในบานและชมชนทไมสามารถสรางประสบการณการ ทางานใหในวยเดก 2.ความลมเหลวของโรงเรยนทไมสามารถจดการศกษาทเตรยมเดกเพอชวตการทางาน 3. ความลมเหลวของนายจางทไมจดการฝกอบรมทมประสทธภาพ เพอใหคนสามารถ ทางานทไดรบมอบหมายได เปนทแนนอนวา คานยมและการประพฤตปฏบตของบคคลยอมเปนเหมอนกระจกเงาทสะทอนการทางานของสถาบนตางๆ ในสงคม เพราะสถาบนเหลานยอมมอทธพลทจะลงโทษและใหรางวลแกบคคลอยางทบคคลจะหลกเลยงไมพน ถาบคคลมคานยมหรอประพฤตปฏบต

8

อยางไรกนมากกแสดงวา สถาบนมสวนสงเสรมสงนนอยดวย ถงแมวาจะไมเปนการสงเสรมโดยตรงกอาจเปนการสงเสรมโดยออม หรอโดยไมตงใจ (วภาสรและชใจ, 2547) วฒนธรรมกบวฒนธรรมองคการ องคการเปนระบบยอยระบบหนงของสงคม เกดจากการรวมตวของกลมคนทมความเชอการปฏบตทมความคลายคลงกนและดาเนนการอยางใดอยางหนงเพอจดมงหมายเดยวกน จนเกดเปนวฒนธรรมซงเปนปรากฏการณทวไปในสงคม วฒนธรรมองคการหรอหนวยงานกเปนแนวทางการประพฤตปฏบตและทางานทตามทองคการคาดหวง ทาใหสมาชกในองคการทราบทศทางและแนวทางไปอยางมระบบและเปนมาตรฐานเดยวกนมากขน ดงนนวฒนธรรมองคการจงมอทธพลตอวถชวตการปฏบตของสมาชกในองคการ อนจะนาไปสความสาเรจขององคการ (วภาสรและชใจ, 2547) ซงใกลเคยงกบความหมายของวฒนธรรมองคการท นวลจนทรไดใหไว (นวลจนทร, 2545) ใหความหมายของ วฒนธรรมการทางานไววา วฒนธรรมการทางาน หมายถง คานยม ความเชอ และความคดทไดมการถายทอดระหวางบคคลผานรปแบบของกระบวนการการเรยนรวฒนธรรมจากสงคม แลวจงมการนามาประพฤตปฏบตในการทางาน ซงวฒนธรรมทแตละบคคลไดเรยนรมานนลวนแลวแตมอทธพลตอการตดสนใจในการประพฤตปฏบตตนเองในการทางานใหเขากบสงคมและเปนทยอมรบของกลมทมอยในสงคมขององคการ ซงความเหนเพมของ Schein E.H.(2004) ซงไดนาเสนอมมมองทตางจากแนวคดขางตน โดย Schein กลาววา วฒนธรรมองคการ คอ ขนบธรรมเนยม ประเพณอนชอบธรรม ทผนาองคการจะตองเปนแบบอยางในการสรางใหเกดขนทงภายในและภายนอกโดยทผนาตองเขาใจสภาพแวดลอมใหมและสงตางๆ ทกาลงจะเปลยนไป ในความเหนของ Schein สามารถสรปไดวาความหายของวฒนธรรมองคการไดดงน 1.ความเชอหรอคานยมทมรวมกนในสงคม 2.สญลกษณหรอความหมายทใชรวมกน 3.เปนสงทเกดขนโดยรสกตว (Conscious) และหรอไมรสกตว (Unconscious) 4.มความเปนอนนงอนเดยวกนและหรอมความหลากหลาย อาจกลาวโดยสรปวา วฒนธรรมทางสงคมและวฒนธรรมการทางานนนมความใกลเคยงกน โดยคนจะนาเอาวฒนธรรมทตนมมาแตเดม เปนทนในการสรางวฒนธรรมองคการตอไป และจากวฒนธรรมองคการนนกจะถกใชในการตดสนคณคาและวธทางขององคการนนๆ

9

เพอใหการศกษาและทาความเขาใจวฒนธรรมเพอใหสามารถศกษาไดในเชงลกเกยวกบความแตกตางทางวฒนธรรมจาเปนมความเขาใจพนฐานเกยวกบโครงสรางทางวฒนธรรมโดยสามารถศกษาไดจากโครงสรางทางวฒนธรรมทเสนอโดย Richard M.Hodgetts & Fred 2003 ซงไดเสนอแนวคดเกยวกบโครงสรางทางวฒนธรรมดงน

โครงสรางทางวฒนธรม

ในระดบแรก (The Explicit Artifacts and Products of the Society) หรอวฒนธรรมทสงเกตได (Observable Culture) หรอวฒนธรรมทมองเหนได (Visible Culture) วฒนรธรรมทมองเหนได ดไดจากการแตกาย เครองประดบ เรองราวทเลาตอกน ภาษาหรอสญญลกษณทใชพธการและการวางผงสานกงาน เปนตน ระดบกลาง (The Norm and Values that Guide the Society) ประกอบดวย บรรทดฐาน คานยมทางสงคมซงเปนทงแบบทางการและไมเปนทางการ ถกออกแบบมาเพอชวยใหคนเจาใจวาควรประพฤตปฏบตตนอยางไร

1 2 3

1. The explicit artifact and products of the society

2. The norm and values that guide the society

2. The implicit basic assumption that guide people’s behavior

ภาพท 2.1: แหลงทมา: Applied from The Model of Culture: Richard M.Hodgetts &

10

ระดบในทสด (The Implicit, Basic Assumptions that Guide People’s Behavior) หรอวฒนธณรมทมองไมเหน (Invisible Culture) วฒนธรรมทมองไมเหนจะอยลกลงไปซงเปนคานยมและมาตรฐานทกาหนดพฤตกรรมของคนในองคการ สงเหลานไมอาจะสงเกตไดโดยตรง แตไดมาจากความหมายของเรองราวทเลากน ภาษาและสญญลกษณทใชคานยมและมาตรฐานเหลานเปนคณคาทสมาชกในองคการรวมมอกนยดถอและตางเขาใจกนด การทาความเขาในเกยวกบวฒนธรรมองคการ โดยการเทยบเคยงกบโครงสรางวฒนธรรมนนจะชวยใหการศกษาวฒนธรรมองคการไดมแนวทางในการศกษาทชดเจนมากขนปจจบนบรษทตางๆ ในประเทศไทยจะพบวาสวนใหญเปนบรษททมการรวมทนโดยนกลงทนตางชาต โดยเฉพาะในภาคอตสาหกรรมการผลตทมกจะมชาวญปนเขามาลงทนหรอเปนผรวมทน ซงจากการลงทนขององคการขามชาตทาใหวฒนธรรมการทางานเปลยนไปโดยเปนการผสมผสานระหวางวฒนธรรมทองถนกบวฒนธรรมขององคการขามชาตทเขามา หรออาจกลาวไดวาเกดการผสมผสานระหวางวฒนธรรมไทยกบวฒนธรรมตางชาต ซงจากการศกษาตางๆ กพบวาวฒนธรรมเองสามารถปรบตวและมววฒนาการอยางตอเนอง และกลายเปนสวนหนงในชวตของคนในทสด หากบรษททมการรวมทนหรอองคการทตองการพฒนาวฒนธรรมองคการจะตองเรยนรความแตกตางของวฒนธรรม 2 เชอชาตเปนอยางนอย นนคอ วฒนธรรมของคน ไทยและวฒนธรรมชนชาตทเขามาลงทน การพยายามทปรบตวใหเขากนและหลอหลอมใหเปนวฒนธรรมใหมททาใหองคการสามารถอยรอดไดภายใตภาวะการกดดนทางเศรษฐกจ จงเปนเรองทสาคญและตองเกดการเรยนรและเขาใจวฒนธรรมของกนและกน 2.1.1 แนวคดทเกยวกบลกษณะวฒนธรรมไทย วฒนธรรมไทย คอ จารต คานยม ทศนคต ของคนไทยทไดผานการหลอหลอมและแสดงออกมา อาจมทงทจบตองไดและจบตองไมได ซงจากการศกษาขางตน “วฒนธรรมกบวฒนธรรมการทางาน” มความใกลเคยงกน เนองจากวฒนธรรมสวนบคคลจะคอยๆ ซมซบเขาสตวคนทเปนสมาชกในกลม บรษท และสดทายกลายเปนวฒนธรรมองคการ

เรองคานยมของคนไทยทเกยวของกบการทางานเปนประเดนหนงมการหยบยกอางถงบอยครง ทงทปรากฏในงานวจยของนกมานษยวทยา นกสงคมวทยาไทยและตางประเทศ หรอกระทง

11

ในรายงานของสถาบน International Institute for Management (IMD) ทสนในเรองของการจดอนดบ ความสามารถในการแขงขนโดยตรงไดระบวา คนไทยนนขาดคานยมในเรองงานหรอการทางานหนกนอกจากน พฤตกรรมหรอการแสดงของคนไทยทสะทอนถงการให ความสาคญอยางมากในเรองงานหรอการทางาน เชน การทมเท เอาจรงเอาจง ความขยนพากเพยร มนาอดนาทนในการทางาน หรอมความสขสนกสนานกบการทไดทางาน ยงคงไมคอยเหนเดนชด ในสงคมวฒนธรรมไทย สงทปรากฏชดเจนวาในลกษณะของการมคานยมรกสบาย บนเทงเรงรมย (fun-loving value) (สทธวงศ, 2545) นอกจากคานยมรกสนกของคนไทยยงมนยทเกยวกบคตเรองชวตหลงความตาย กลาวคอ คนไทยโดยทวไปมกถอความสนกสนานรนเรงบนเทงตางๆ นนเปนกาไรของชวต ซงเมอตนเสยชวตไปแลวไมสามารถนาสมบตตดตวไปดวยได ดงนนในขณะทยงมชวตอยกสมควรแสวงหาความสขและความสนกสนานอยางเตมทเพอไมใหเปนการเสยโอกาสทไดเกดมาเปนคน และในทางกลบกน การทางานหนกอยางเตมทตลอดเวลา คนไทยสวนใหญมทศนะวาเปนความทกข ตลอดจนมคานยมไมชอบทางานหนกไมวาจะเปนงานทใชสมองอยางลกซง หรองานทตองใชกาลงหรอแรงงานอยางหนก (Philip, 1965 อางถงใน เกรยงศกด, 2542) ลกษณะคานยมการทางานของคนไทย วฒนธรรมการทางานของคนไทยมการทางานทยดถอตวบคคลเปนหลก คนไทยไมชอบทจะทางานหนก มระบบอปถมภเพราะใหความสาคญกบระบบเครอญาต การยดถอในระบบอาวโส การใหความสาคญกบผลประโยชนของตนเองมากกวาสวนรวม การทางานมลกษณะขาดระเบยบวนย มการประนประนอมในการทางาน และการยกยองผมอานาจบารมในสงคม ซงวฒนธรรมการทางานของไทยจะมลกษณะตามโครงสรางทางสงคมไทย คนไทยชอบทางานทสบายๆ แมมเงนทไดคาตอบแทนนอยกพอใจ คนไทยเปลยนงานเพราะอยากมรายไดสง แตพอลองทาดแลวมความลาบากกเลกทา กลบมาทางานทไดเงนนอยแตสบาย โดยเฉพาะอยางยงถาหากวาการรกษาความสบายหรอความเฉอยนนเปนการชวยเพมความเปนตวของตวเองไดยงชอบ เพราะถาไปทางานอะไรถงแมจะไดรบเงนมากแตตองทางานหนกและมระเบยบกฎเกณฑของการทางานมากมายกรสกวาทาใหเสยความเปนตวของตวเอง จงเลอกทจะทางานทมความอสระและความสบาย โดยไมคานงถงเงนทไดรบ (อดล วเชยรเจรญ ,2533) นอกจากนนคนไทยยงขาดความกระตอรอรนไมมความคดรเรมในงานของตนเอง ขาดความทะเยอทะยานหรอความคดสรางสรรคไมกลาเสยงขาดความอดทน คนไทยชอบทางานทใหหลกประกนและมนคง เชน การรบ

12 ราชการ หรอทางานในรฐวสาหกจ ธรกจการคาจงตกอยในมอของคนตางดาวเสยเปนสวนใหญ เพราะคนตางดาวโดยเฉพาะชาวจนและชาวญปนถกอบรมมาใหอดทนสไมถอยลมเพอลก ฉะนนพวกนจงไมกลวการเสยง ซงตรงกนขามกบคนไทย นอกจากนนคนไทยไมนอยมขอบกพรองในการทางาน ซงพบวาสภาพของความบกพรองดงกลาวนอยในหลายรปแบบ และหลายระดบ เชน ในรปของความเกยจครานงาน รปของการ ทางานไมเปน รปแบบของการคดโกง หรอทางานนอย หรอไมทางานเลย แตเอาประโยชนมาก และมอยทงในระดบบคคลในงานหนาทเฉพาะตว หรองานอสระ ในระดบหนวยงาน กรมกอง หรอบรษทหางรานและระดบโครงสราง เชน ระบบระเบยบตางๆ ทเกยวกบการทางานของสงคม เปนตน อรณ รกธรรม (2532) อธบายวา คานยมของสงคมไทยกบการพฒนาองคการไดแก การยกยองผมอานาจบารม การยกยองความอาวโส การยกยองคนเกงโดยสายเลอดมความเกรงใจ ไมตองการเปดเผยความรสกของตนเอง ไมนยมการทางานเปนกลม การนบถอคนทมเกยรตและขาดการวางแผนในชวตทแนนอน เอกวทย ณ ถลาง (2535) มแนวคดเกยวกบลกษณะนสยของคนไทยวาเปนลกษณะทมความเปนปจเจกชนนยมสง ชอบเดนทางสายกลาง คนไทยไมใชนกอดมคต เปนนกปฏบตนยม มงแสวงหาประโยชนเฉพาะหนาในทางปฏบตมากกวาประโยชนระยะยาว คนไทยขาดวนย ความกตญซงถกนาไปใชในทางทไมเหมาะสมจนกลายเปนระบบอปถมภ คนไทยใหความเคารพนบถอผใหญทมอานาจและบารม คนไทยเรยนรไดเรวมความสามารถและมทกษะทางฝมอสง ไพบลย ชางเรยน (2543) ไดแนวคดวาหลกการบรหารของคนไทยเปนลกษณะของการลอกเลยนวฒนธรรมการทางานของประเทศตางๆ โดยขาดการคานงถงความสอดคลองและความเหมาะสมกบลกษณะทางสงคมและวฒนธรรมทมความขดแยงกบหลกการบรหารทไดมการลอกเลยนแบบมา เพราะสงคมไทยยงมระบบของความผกพนกบเครอญาต การยกยองผมอานาจ ลกษณะของปจเจกนยมสงคนไทยยงมลกษณะความสามารถเฉพาะตวมากกวา มความรกอสระตามสบายทาใหคนไทยชอบทาอะไรตามใจตนเอง ไมใหความสาคญกบสถาบนทางสงคม มลาดบของสถานะทางสงคมหรอระบบการเคารพอาวโสแบบยอมรบในอานาจทมอย ซงเปนลกษณะทเปนอปสรรคตอการนาวฒนธรรมการทางานของตางประเทศเขามาประยกตใชใหเขากบวฒนธรรมดงเดมของคนไทย เจรญ ชะณลม (2547) ไดสรปวฒนธรรมการทางานในแบบไทยไววา วฒนธรรมการทางานของไทยมการทางานทยดถอตวบคคลเปนหลก คนไทยไมชอบทจะทางานหนกมระบบอปถมภเพราะใหความสาคญกบระบบเครอญาต การยดถอในระบบอาวโสการใหความสาคญกบผลประโยชนของ

13 ตนเองมากกวาสวนรวม การทางานมลกษณะขาดระเบยบวนยมการประนประนอมในการทางาน และยกยองผมอานาจบารมในสงคม ซงวฒนธรรมการทางานของไทยจะมลกษณะตามโครงสรางของวฒนธรรมและคานยมในสงคมไทย ขนทอง อนทรไทย (2528) ไดกลาวถงสงคมไทยไววา เมองไทยธรกจสวนใหญยงคานงถงแตกาไรแตเปนกาไรระยะสน บางทกแสวงหากาไรโดยการใชอภสทธหรอโดยการผกขาด บางทกขดรดคาแรงงาน การจายคาแรงงานตาๆ เชนน อาจจะเปนสาเหตใหคนงานขาดความภกดตอบรษท คาแรงงานทตาบวกกบการขาดโอกาสในการกาวหนาทาใหคนงานลาออกจากบรษทเปนผลเสยตอความมนคงและกาวหนาของบรษท นอกจากนนบรษทในเมอไทยสวนมากยงเปนบรษทแบบครอบครวเทานน คนจากวงนอกแมจะมความสามารถกไมอาจจะเลอนขนมาสงสดตาแหนงงานทสงสดของบรษท บางทเมอคนในครอบครวของบรษทเองเกดความขดแยงกน คนงานทถอหางคนหนงทหมดอานาจกอาจจะพลอยเดอดรอนไปดวย วลเลยม เจ คลวเนอร (อางถงใน ขตตยา กรรณสต, 2541) ไดวเคราะห วฒนธรรมไทยวา เปนการตอสทาลายลางอยางตอเนอง ระหวางพลงแหงความเปนสวนตวของบคคลฝายหนงกบอกฝายหนง ซงกคอสถานะในสงคมและการลาดบชน ความโนมเอยงไปในทางสบายและสนก การมงเนนในการไลตาม เปนการเสยงอนตรายยงกวาทจะเนนไปในทางบรรลผล ความลมเหลวในการรวมมอกน ความเครยดเชงสรางสรรคระหวางพลงของฝายทเนนความเปนสวนตวของบคคล และพลงของฝายทเนนการลาดบชนในสงคมนนคอเครองกาหนดพฤตกรรมของคนไทย ในการทาทายและสนองตอบทางวฒนธรรมเชนน ในทสดแลวการเนนความเปนสวนบคคลจะตองเปนรอการยอมรบนบถอในเรองการลาดบชนและสถานะในสงคม ความเปนสวนตวของบคคลจะตองอยภายใตอานาจและจะตองเปนไปตามความตองการทเกดจากความกดดนทางวฒนธรรมอนเปนผลมาจากการลาดบชนในสงคม ความเหนแกตวจะถกซอนเอาไว ในขณะทหลกเลยงการเผชญหนาในสงคม คนไทยกระมดระวงทจะไมทาความขนเคองใหแกศกดศรของอกฝายหนงและจะไมทาทายความเหนแกตวของอกฝาย รวมทงไมทาทายผทมอานาจแตจะประจบประแจงมากกวา คนไทยพยายามทจะรกษาความสมพนธสวนตวในระดบผวเผน มความรนเรง และดวยอารมณเปนกลาง เพอรกษาไวซงความพอใจทางอามรมณ การอยหางและไมผกพนทางอารมณเปนเรองทมคามาก

14 องคประกอบทางวฒนธรรมอกประการหนงคอ การเนนเกยวกบความเคารพและการไตรตรองตลอดจนการแสดงความออนนอมตอผทมอาวโสกวา ผเหนอกวา และผอปถมภ สามารถกลาวไดวาแตละชนชาตกลวนแตมเอกลกษณเปนของตนเอง กรณของคนไทย ชนชาตทดาเนนชวตอยบนทรพยากรทอดมสมบรณ ไมจาเปนตองดนรนมากนกกสามารถมชวตอยได ในนามปลา ในนามขาว ทาใหคนไทยไมจาเปนตองกระตอรอรนหรอแขงขนอะไรมากมาย การใหคณคากบเจานายชนสงทาใหคนไทยแตเดมนยมการทางานรบราชการ เนองจากเปนงานทมหนามตา มเกยรตและไดใกลชดกบชนชนสง คานยมทแสดงความเปนไทย เชน “ทาไดดงใจ คอ ไทยแท” หรอ “อยาทาตวเดน จะเปนภย” “พดไปสองไพเบย นงเสยตาลงทอง” “รกยาวใหบน รกสนใหตอ” เปนตน ลวนแตสอนใหพดใหนอยหรออยายงเรองคนอน ซงกลายเปนลกษณะระวงตว ยดตนเองเปนศนยกลาง ขาดความสนใจสวนรวม จากมลเหตขางตนทาใหวฒนธรรมของคนไทยถกหลอหลอมและกลายเปนวฒนธรรมทมลกษณะ 1. เปนอสระ ไมชอบการบงคบหรออยในระเบยบวนย 2. ใหความสาคญกบบคคลมากกวากลมคน หรอสงคม 3. ไมดนรน ขนขวาย พอใจในสงทตนมอย 4. ไมชอบทางานหนก หรอตองใชแรงงาน 6. จากดขอบเขตความรของตนเองตามวฒนธรรมและธรรมเนยมทปฏบตกนตอมา 7. รกสนก ชอบงานพธรนเรง 8. มความเชอในเรองบาปกรรม และชวตหลงความตายทาใหคนไทยไมมงทจะทางาน เพราะเชอวาเดยวกตองตายแลวจะเหนอยไปทาไม 9. การไหวและการแสดงความเคารพผอาวโส เชอฟงคาสงสอน 10. การขาดความรบผดชอบตอประเทศชาต และสงคม เนองจากคนไทยเชอวาตนเอง ตองไดรบสทธในการคมครอง มหนาททประเทศชาตตองดแลตน 11. มความสามารถในระดบบคคล คอ คนไทยนยมทจะแสดงความสามารถเปนบคคล มากกวาการแสดงเปนทม และถงแมจะมการทางานเปนทม แตความโดดเดน ความสามารถและคณสมบตบคคลจะเปนตวชวยใหคนไทยประสบความสาเรจ มากกวาทม

15

2.1.2 แนวคดทเกยวกบวฒนธรรมของคนญปน ความสาเรจอนนาพศวงของชนชาตญปนในทางเศรษฐกจทขามผานจากผแพสงครามในสงครามโลกครงท2 จนกาวขนสมหาอานาจทางเศรษฐกจและสามารถเผยแผความเปนมหาอานาจมาสทกภมภาคทวโลก จากการศกษาบทวเคราะหวฒนธรรมญปน-ไทย ของ เอกวทย ณ ถลาง (2535) ไดกลาววาโดยรวมแลวสงคมญปนมอทธพลในการสรางคน โดยเฉพาะสงคมทพยายามปลกฝงและสงสมมาโดยทคนไมรตว จากการศกษาของ ไพรช กฤษณมษ (2521) พบวา ประเทศทพฒนาแลว คนสวนใหญจะมสมรรถภาพและประสทธภาพในการทางานสง มทศนคตทไมลาหลง มเหตผล ไมเชองมงาย มความรชานาญในหนาทการงาน ตลอดจนมคานมยมทเหมาะสม เชน นยมการทางานทเปนประโยชนตอประเทศ โดยไมคานงวางานททานนเหมาะสมกบเกยรตของตนเองหรอไม ดงเชน ญปน แนนอนวาการเผยแพรอานาจทางเศรษฐกจของญปนนนไมไดนามาแคเศรษฐกจเพยงอยางเดยว ยงมในเรองของภาษาและวฒนธรรมทญปนไดเผยแพรพรอมกบเศรษฐกจดวย รงสรรค ธนพรพนธ (2546) ไดใหทศนะเกยวกบการขยายการเผยแพรภาษาและวฒนธรรมของญปนไววา ในปจจบน มรรควธสาคญในการเผยแพรภาษาและวฒนธรรมญปนกคอ การขยายอาณาจกรเศรษฐกจของญปน ทงทางดานการคาและการลงทนบรรดาประเทศทเปนฐานเศรษฐกจของญปน ไมวาจะเปนสหรฐอเมรกา องกฤษ และเอเซยตะวนออกเฉยงใต ลวนแตถกวฒนธรรมญปนแทรกซม การใหทนการศกษานกเรยนตางชาตเพอศกษาตอในประเทศญปนกด และการใหทนการวจยแกนกวชาการตางชาตเพอศกษาวจยในประเทศญปน เปนอกมรรควธหนงในการสงเสรมความเปนสากลของภาษาและวฒนธรรมญปน ประเทศญปนเปนประเทศทไมมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ แตคนญปนทางานหนก มความขยนขนแขง มความอดทน อดออม และมระเบยบวนยสง เมอไดรบการมอบหมายใหทาหนาทใดกตาม คนญปนจะพยายามทางานเตมความสามารถและถอเอาความสาเรจของงานเปนทตงมากกวาทจะถอเอาความสาเรจของตนเองเปนใหญ คนญปนเปนคนทมความสามารถในการทางานและมประสทธภาพในการทางาน การอยเฉยๆ โดยไมทาอะไรดจะเปนการทรมานใจคนญปนมาก (โฆษะ อารยา, 2518)

16 สาหรบคนญปนแลวอาจจะเขาใจกนไดงาย แตในสายตาชาวตางชาตแลวคนญปนถอวาเขาใจยากสด เพราะสงคมญปน มคาจากดความอย 2 คาคอ “ทะเทะมาเอะ” แปลวาเปลอกนอก อนหมายถงการแสดงออกภายนอกทมลกษณะเปนคนสภาพออนนอม จรงใจ และหวงด มมตรภาพ “ฮองเน” แปลวาเปลอกใน หมายถงความรสกทแทจรงทเกบอยภายในไมเปดเผย จะแสดงออกเฉพาะกบคนทสนทสนมเทานน หรอในสถานการณทควบคมตนเองไมได การดาเนนธรกจ ระบบการบรหารธรกจของญปน เนนการทาใหพนกงานพอใจ มความตงใจในการทางานและภกดตอบรษท ทกคนจงเขาใจ ในฐานะความเปนไปและความตองการขอบรษท จงทมเททงกาลงกายและกาลงสมองใหแกบรษท เพราะจะเปนการชวยพฒนาวธการผลตและเทคโนโลยของบรษท ทาใหเศรษฐกจของประเทศเจรญกาวหนาอยางรวดเรว (ขนทอง,2528) บร ษทในประเทศญปนเขามความเชอมนวาจะสามารถฝกฝนคนในระดบบรหารของเขาขนมาไดเอง เมอพนกงานใหมเขามาทางานในบรษท กจะถกสงไปทางานในระดบตากอนเมอทางานไปไดระยะหนงกจะใหไปฝกงานในอกแผนกหนงกวาจะได ประจาในแผนกใดแผนกหนงกตองผานงานมาหลายสาขา ทาใหพนกงานรงานทงระบบของบรษท คนทมความสามารถกจะไดรบการเลอนตาแหนงใหสงขนเรอยๆ จนถงระดบบรหาร โดยสาเหตนจงถอไดวาระบบภายในบรษทเปนผสรางผจดการของตนเองขนมาดงนนจงไมจาเปนตองประกาศรบผบรหารมาจากทอน การทางานของญปนยดมนปกหลกแตในบรษทของตนเอง กอใหเกดความรสกวาตนเองเปนจาของอยางจรงจง จงทมเทพลงกายใจและสมองใหแกบรษทของตนเองอยางเตมท ไมตองรอใหใครออกคาสงจงจะทา ถอกนวาถาบรษทมกาไรดตนเองกจะตองมรายไดด แตถาหากวาขาดทนกจะมรายไดนอย และถาลมละลายขนมาจะถกลอยแพไปตามๆ กน และดวยการทเปนทยอมรบกนมานานวาคนญปนนน มคานยมการทางานหนกทางานเปนทม และมความอดทนสง (เกรยงศกด, 2542) นกศกษามานษยวทยาอเมรกนจงไดศกษาวฒนธรรมและบคลกภาพของชาวญปนในชวงหลงสงครามโลกครงท 2 โดยในสวนของวฒนธรรมการทางานนน ชาวญปนจะชวยกนทางานอยางเตมความสามารถ เพอความกาวหนาและศกดศรของ “ครอบครว” และถอวาบรษทหรอหนวยงานของตนเปนเสมอนครอบครวทสมาชกรกใครปรองดองชวยเหลอคาจนซงกนและกน ซงในยามสงครามประเทศชาตกเปรยบเสมอนครอบครว ชาวญปนจงยอมพลชพเพอปกปองเกยรตยศและศกดศรของประเทศชาตเอาไว นอกจากนชาวญปนยงไดรบการอบรมสงสอนใหคานงถงผลประโยชนสวนรวม เกยรตยศและศกดศรของครอบครวและกลม สงใดนามาซงความเสอมเสยชอเสยงของตนเองและวงศตระกล เปนสงนาละอายและตองหลกเลยงทกวถทาง ใครกตามกระทาในสงทนาละอายขน จะสามารถไถถอนความละอายนนดวยการฆาตวตายเพยงวธเดยว เปนตน สงทนาสนใจ คอ ลกษณะการม

17 คานยมในการทางานของประเทศเหลานอาจเปนปจจยหนงทมความสมพนธกบความสามารถในการแขงขนไดของประเทศดงกลาว โดยเฉพาะเมอเทยบกบประเทศในแถบเอเชยดวยกน ไพบลย ชางเรยน (2543) ไดมแนวคดวาการบรหารของญปนมรปแบบของการยอมรบ ปฏบตตามอยางเขมงวดในสงคม พนกงานญปนมความเชอวาตนเองเปนสวนหนงขององคการ คนญปนใหความสาคญตอการทางานเปดโอกาสใหทกคนไดเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนกอนการปฏบตงาน ประเทศญปนจงเปนประเทศทประสบความสาเรจในการบรหารงานและมความพยายามทจะเรยนรหลกการและนามาปรบใชใหเขากบการบรหารงานในประเทศของตนเอง ซงมความใกลเคยงกบไรทและเรยมอนต (Wright & Raymond, 1996) ทเสนอวาในประเทศญปนปจจยสาคญของการปฏบตงานทางธรกจไมใชผจดการ หากแตเปนกลมของคนทางานทไดมการปฏบตงานอยางตอเนองในองคการการปรบตวของกลมในคนญปนไดมความสมพนธทจะนาไปสวฒนธรรมบนพนฐานภายในกลม ระบบของระดบชนอานาจจะปองกนความไมแนใจ ลกษณะเดน 1. รกษาความสมพนธยนยาว

การยดผอนเปนศนยกลาง มากกวาการยดตนเองเปนศนยกลาง ความสมพนธตลอดชวต ขอด คอ ความจงรกภกด ความมนคง ความเปนเจาของ และการไดรบความสนใจ การผสมผสานทาใหเกดความสอดคลอง ความรวมมอ การสรางความสมพนธบนพนฐานของจรยธรรมและบรบทแวดลอมมากกวาการกาหนดรปแบบ หรอ หลกการทตายตว

ทางเลอกโดยตงบนความตองการและมมมองของผอน 2. การรจกกาลเทศะ

ทกคนมทงความอาวโสและความเปนเดก ภาษาและการมปฏสมพนธมผลตอสมพนธภาพ คนทมวฒภาวะจะเตมเตมบทบาทดวยความยนด ความสภาพถกซอนอยในขอความพนฐาน (ซงตรงขามกบอเมรกา) เปนความสาคญมากทจาเปนตองรความคด,ความรสกของผอน

18 3. การรกษาหนา

ปรากฏกายอยางสงางาม ระวงรกษามารยาทในการเคลอนไหว กลวทจะทาตวเดน ไมเหมาะสม ความรบผดชอบของตนเองจะมผลตอครอบครว เพอนรวมงาน เปนการยากทจะสอสารผานสอทไมเปนทางการ หรออวจนะภาษา เพราะมนงายทจะถกปฏเสธและปรบรปแบบไปสการสอสารทางตรง

บคคลจะใหโอกาสบคคลอนในการมพนทสวนตวซงเปนการงายทรกษาหนาคนอน

4. ทาตามรปแบบ มรปแบบการทางานทถกตองในทกๆวน มวลหรอวธการพดทเหมาะสมสาหรบหลายๆโอกาส พดวาจะทางานอยางไร มากกวาอะไรคองานททาเสรจ

5. ใสใจกบรายละเอยด

ทางานอยางมนคงในสงทตองทา มากกวาจานวนหรอคณภาพ อดทนโดยเฉพาะอยางยงในการเตรยมตว เปนคณคาทสาคญมากกวาความเรวหรอความคดสรางสรรค

ใชเวลายาวนาน ใหความสาคญกบบรบทของการทางาน พดใหนอย

เจนเฟอร (1997) ไดกลาวถงวฒนธรรมการทางานของญปนไววา

1. โตะทางาน คนญปนจะไดโตะทางานเลก พนทระหวางโตะทางานจะใกลกน 2. โตะทางานจะมขนาดเพมขนตามตาแหนงงาน 3. โตะทางานสามารถมองเหนกนได ทกคนสามารถของเหนกนได 4. ไมตองใชหองมาก 5. หวหนาจะหนาทหวโตะ และผทอายนอยสดนงทปลายโตะ 6. สถานททางานไวเพอทางานอยางแทจรง 7. หนาตางหมายถงการถกไลออกจากกลมททางาน

19 การจางงานในประเทศญปน

1. บรษทจะจางงานเพยงแคปละครง และครงเดยวในชวต ระยะทเปนการสรรหาคน บรษทจะเลอกนกศกษาจากมหาวทยาลยตางๆ ปละ 1 ครง

2. การจางงานเรม 1 เมษายน บรษทจะเตรยมการปฐมนเทศและการฝกอบรม สาหรบพนกงานใหม ซงพนกงานจะไดเรยนรเกยวกบวถทางขององคการ โดยเรมการเรยนรเกยวกบการพดวาจะพดอยางไร วธจะเรยนรและปรบตวใหเขากบผอน และผทางานมากอนจะเปนพเลยงใหกบพนกงานใหม

3. การหมนเวยนงาน ทกเดอนมนาคม จะมการเปลยนงานสาหรบพนกงานทกคน พนกงานทมอายนอยจะไดรบการมอบหมายหรอปรบตาแหนงและฝาย ดงนนพวกเขาจะรบรเกยวกบบรษทในทกดาน

4. Kacho: หวหนางานชนตนอายประมาณ 30 ปขนไป จะเปนผดแลงาน สอนและให การรบรองการทางาน

5. Tanshin – Funin เวลาทพนกงานจะไดรบคาสงใหยายสาขาหรอไปทางานในตาง แดน โดยทครอบครวของพนกงานจะอยทญปนหรอบานเดมตอไป

6. Bucho ผจดการฝาย อายประมาณ 40 ปขนไป 7. การปลดเกษยณ พนกงานจะเกษยณเมอาย 55-65 หรอมากกวานสาหรบพนกงานทอยในตาแหนงผบรหารสงสด ตวอยางแนวความคดในการทางาน

1. ผบรหารหรอหวหนาจะตองระวงเรองการละเมดตางๆ เชน การละเมนทางเพศ, การละเมดทางอานาจ เชน การทหวหนาฝากลกนองซออาหารกลางวนใหวฒนธรรมการทางานญปนจะถอวาเปนการใชอานาจในทางทไมชอบ

2. การใหความสาคญกบตาแหนงและอาวโสทสงกวา 3. การยดตนเองเปนศนยกลางในททางานเปนเรองทไมเหมาะสม ทกคนจาเปนตอง

เคารพตอกฎ ระเบยบของกลมหรอวนยในการทางานนนเอง 4. พนกงานจะตองรายงานผลการทางาน ตางๆ ใหหวหนาทราบอยางสมาเสมอ 5. การกลาวคาทกทายเปนเรองทจาเปนอยางมาก

20 การทางานกบชาวญปน (คาทสยก อางใน อจฉรา, 2548) 1.ชาวญปนจดบทบาทชาวตางชาตเปนเพยงผชวยเหลอ การทคนญปนรบคนตางชาตเขาทางาน มไดหมายความวาชาวตางชาตจะไดรบการมอบหมายงานและสถานการณทางานเชนเดยวกบชาวญปน การจางงานนนเกดขนเพราะคนนนมความสามารถทชาวญปนไมมหรอไมสามารถทาได แตไมไดหมายความวาชาวญปนจะใหการยอมรบพนกงานคนนน 2.ชาวญปนจะไมยอมรบลกนองทแขงขอ บรษทจะจดพนกงานเขาทางานในตาแหนงทบรษทเหนวาเหมาะสม ผทจะเปนคนกากบดแลกคอหวหนาฝาย หวหนาแผนกหรอรองหวหนาแผนก บคคลในตาแหนงตางๆ เหลานจะมภาระกจในการการเพมงาน ลดทอนคาใชจาย และดแลผใตบงคบบญชา และคอยตรวจสอบพฤตกรรมทางาน โดยปกตชาวญปนจะอดทนนงเงยบ ไมคอยแสดงความคดเหนโตแยงกบผอน ในทางกลบกนหากคณทางานและคดวาตนเองเปนฝายถกแลวการโตแยงผบงคบบญชากลบไปนน ผลลพธกคอคณอาจจะถกโยกยายงานหรอาจจะถกผบงคบบญชาเพกเฉยกเปนได 3.ชาวญปนมองทกระบวนการมากกวาผลลพธ ชาวญปนมความตงใจจรงในการทางาน จงแทบไมมการมาทางานสายหรอลงงาน ชวงทมงานยงทกคนจะทางานลวงเวลากนจนเปนเรอปกต ลกษณะเดนของบรษทญปนคอการใหความสาคญกบกระบวนการในการทางาน ถงแมวาผลงานจะไมเปนทนาพอใจนก แตถาหากผบงคบบญชารวาคณตงใจทางานอยางเตมทแลวละก เขาจะไมมทางตาหนคณอยางแนนอน สาหรบชาวญปนแลว การทางานใหแกบรษท ไมไดเปนเพยงแคการทางานตามทไดรบมอบหมายนน แตชาวญปนไดรบการปลกฝงจตสานกมาวา จะตองใชชวตรวมเปนรวมตายไปกบบรษทดวย 4.ชาวญปนใหความสาคญกบเรองสมพนธภาพในกลมเพอนรวมงาน ชาวญปนเปนผทใหความสาคญอยางยงกบการทางานเปนทม ดงนนในเวลาหลงเลกงาน พวกเขาจงมกจะทานอาหารเยน หรอดมเหลารองคาราโอเกะกบเพอนรวมงาน เปนการพฒนาความสมพนธภายในหนวยงาน อกทงเปนการตอกยาการสรางความผกพนระหวางบคคลใหเหนยวแนนยงขน ชาวญปนใหความสาคญกบเรองความสมานฉนทภายในกลม หากคณปฏเสธคาชวนอยเสมอกอาจจะถกกดกนออกจากกลมได แตเมอคณไดรบการปฏบตเชนเดยวกบชาวญปนคณกจะไดรบมโอกสาศเรยนรจกสยใจคอของแตละคนแลวการทางานกคงจะราบรน

อาจสรปไดวา ญปนเปนชนชาตทมความพยายาม มความมงมนและเชอในศกยภาพของคน แตยงมความเปนชนชาตเอเชย คอ การใหความสาคญกบระบบอาวโส การทางานเปนเวลานาน

21

อายงานเปนเรองทสาคญคนญปนไมนยมการเปลยนงานบอย บางคนอาจทางานในบรษทหนงเปนเวลา 30 ป คอทางานอยทเดยวจนเกษยณ ความเจรญของญปน เกดจากการทประเทศญปนปลกฝงใหประชาชนมคานยม “ชาตนยม” “มศกดศร” “มเกยรต” และ “มหนาทรบผดชอบตอสงคม ประเทศชาต”

22 การเปรยบวฒนธรรมการทางานของไทยและญปน

ผเขยน วฒนธรรมไทย ผเขยน วฒนธรรมญปน บทวเคราะหของผศกษา

สทธวงศ,2545 อดล,2533

- คนไทยนนขาดคานยมในเรองงานหรอการทางานหนก - รกสบาย (fun-loving value) งานสบายไมเนนเงน

ไพรช, 2521 โฆษะ, 2518

- คนสวนใหญจะมสมรรถภาพและประสทธภาพในการทางานสง - คนญปนทางานหนก

-ความแตกตางนอาจะเกดจากภมประเทศทคนไทยอยในภมศาสตรทด ในนามปลาในนามขาว ชวตไมตองดนรนมากนก - ประเทศญปนเปนเกาะตองประสบภยธรรมชาตอยตลอดเวลาความไมแนนอนทาใหคนญปนตองเตรยมพรอม อยในระเบยบเพอใหสามารถเคลอนยายและหนภย

อดล,2533 เจรญ,2547 ขนทอง, 2528

- ยดถอตวบคคลเปนหลก -มงแสวงหาประโยชนเฉพาะหนาในทางปฏบตมากกวาประโยชนระยะยาว

โฆษะ, 2518 - นยมการทางานทเปนประโยชนตอประเทศ โดยไมคานงวางานททานนเหมาะสมกบเกยรตของตนเองหรอไม

-เนองจากคานยมของคนไทยใหความสาคญกบระบบศกดนา ผมอานาจบารม ทาใหคนพยายามทจะไดรบการยอมรบเชนนนจากสงคม จงพยายามทจะหาศกดนาและความสบายเขาตว -ในขณะทญปนอยเปนเกาะอสระ วฒนธรรมและคานยมความเปนชาตนยมจงมความเขมขน เพราะวนฒนธรรมจากภายนอกจะแทรกซมไดยาก

23 ผเขยน วฒนธรรมไทย ผเขยน วฒนธรรมญปน บทวเคราะหของผศกษา

สถาบน IMD ไพบลย,2543 ขนทอง, 2528

-มระบบอปถมภเพราะใหความสาคญกบระบบเครอญาต -หลกการบรหารของคนไทยเปนลกษณะของการลอกเลยนวฒนธรรมการทางานของประเทศตางๆ

ขนทอง, 2528 - ฝกฝนคนในระดบบรหารของเขาขนมาไดเอง

-ญปนเชอวาทกคนสามารถพฒนาความรความสามารถได เชอในคณคาของคน -ในขณะทคนไทยยดตดกบระบบเจาคณ เชอเรองวาสนา บารม บญเกามากกวาความสามารถของคน

สถาบนIMD เจรญ,2547 -การทางานมลกษณะขาดระเบยบวนย ไพรช, 2521 โฆษะ, 2518

-มระเบยบวนยสง เนองจากคานยมทรกสนก รกสบาย ตามใจตนเอง

เอกวทย,2535 ไพบลย,2543 วลเลยม,2541

-มความเปนปจเจกชนนยมสง -การใหความสาคญกบผลประโยชนของตนเองมากกวาสวนรวม

ไพรช,2521โฆษะ, 2518

-ถอเอาความสาเรจของงานเปนทตงมากกวาทจะถอเอาความสาเรจของตนเองเปนใหญ

-คนญปนถกปลกฝงใหเปนชนชาตนยม ไมวาจะทาอะไรกตามใหมองทผลลพธทเกดกบประเทศชาต กลม มากกวาจะมงเนนประโยชนสวนตน ดวยความเชอทวา ถาประเทศชาตเจรญ กลมเจรญ ตนกจะเจรญไปดวยพรอมกน - คนไทยถกสอนใหระวงตนอยาทาตวเดนจะเปนภย

ขนทอง, 2528 -แสวงหากาไรโดยการใชอภสทธหรอโดยการผกขาดบางทกขดรดคาแรงงาน การจายคาแรงงานตาๆ

ขนทอง, 2528 -เนนการทาใหพนกงานพอใจ เพอใหพนกงานตงใจทางานใหกบบรษท

-เนองจากคนไทยมคานยมในการใหคณคากบผทมอานาจ และเงน ทาใหคนจงพยายามดนรน และหาอานาจและเงนใสตว

ตารางท 2.1 ตารางเปรยบเทยบวฒนธรรมไทย – ญปน: สภทรตรา เทพสนธพสกล (2550)

24 กลาวโดยสรปถงวฒนธรรมการทางานของไทยและญปนในมมมองตางๆ ความแตกตางทางวฒนธรรมอาจเกดจากหลายๆปจจยทเกยวของกน เชน สภาพทางภมศาสตร ลกษณะพนฐานทางสงคม ศาสนา ความเชอ วถชวตและเผยแพรของวฒนธรรมอน ทเขามาในประเทศ ซงมตตางๆเหลานจะเปนสวนหนงในการทาใหวฒนธรรมแตกตางกน ดงเชนในกรณของวฒนธรรมไทยและวฒนธรรมญปน ซงอยในซกโลกตะวนออกเหมอนกนแตกพบความแตกตางมากมาย ดงน 1. ทางสงคม ลกษณะทคลายคลงกนชาวไทยและญปน คอ การใหความเคารพและนบถอผทวยวฒ โดยสงเกตจากระดบการทาความเคารพ เชน คนไทยใชการไหว แบงระดบการไหวตามอาวโส การโคงคานบของญปนกเชนกน คนญปนมวฒนธรรมทยดมนหนกแนนมความเปนชาตนยมทมากกวาคนไทย ตวอยางของวฒนธรรมทแตกตางกนอยางชดเจนคอเรองของภาษา ในประเทศญปนนกเรยนจะเรยนแตภาษาญปน และไมสามารถใชภาษาองกฤษได และเมอเปรยบเทยบแลวนกเรยนไทยจะมความสามารถทางภาษาองกฤษทดกวา นนไมใชเพราะคนญปนไมเกงแตเปนเพราะความเปนชาตนยมและเชอวาตนเองเปนมหาอานาจ ชาตตางๆ จะตองเรยนรภาษญปน ดงนน คนญปนจงไมสามารถใชภาษองฤษไดดนก ซงตรงขามกบคนไทยทรบเอาวฒนธรรมตางชาตเขามาและพยายามทจะปรบวฒนธรรมนนใหเขากบวฒนธรรมไทย เนองจากไทยเชอวาวฒนธรรมสามารถปรบเปลยนและควรจะคลอยตามใหเขากบยคสมยเพอความอยรอด 2. การดาเนนธรกจ เนองจากคนไทยอยในภมประเทศทเหมาะแกการทาเกษตรกรรม มากกวาการคาขายทาใหคนไทยนยมการทาเกษตรและรบราชาการ ดงนนคนไทยจงขาดทกษะของการเปนนกธรกจและผบรหาร ซงตางจากคานยมของคนญปนทในยคตนๆ นยมการเปนซามไร แตเมอหมดยคสงครามเขายคของการสรางเศรษฐกจคนญปนกเรมทจะเปลยนคานยมเปนการทางานอาชพพนกงานธนาคาร ดวยเหตผลวาเปนอาชพทมความมนคง มรายไดทด และมหนาตาทาใหประเทศญปนมความเตบโตทางเศรษฐกจ ซงแตกตางจากคนไทยทนยมรบราชาการเพราะมหนาตา มยศและอานาจ ซงไมเนนความสามารถในการดาเนนธรกจและสรางเศรษฐกจซงทาใหทงสองชาตมการพฒนาทแตกตางกน 3. ววฒนการ เนองจากการพฒนาวฒนธรรมของทง 2 ชาตมทศทางทแตกตางกนอยางมาก เหนไดจากวฒนธรรมของคนไทยทเปนแบบรบเอาและปรบตว สวนญปนเปนลกษณะ

25 ของการสรางวฒนธรรมของตนเองและขยายสตางประเทศซงเปนการขยายวฒนธรรมของชาตไปสชาตอน การบรหารวฒนธรรมทแตกตางกน (สมยศ, 2548) เมอมการรวมกนของวฒนธรรมทแตกตางหรอ สถาบนทตางกนตงแต 2 สถาบนขนไป การบรหารวฒนธรรมทแตกตางนจะมบทบาทขนมาทนท เนองจากองคการทเขามาดาเนนการยอมตองการสงเสรมใหพนกงานมความหลอหลอมทางวฒนธรรมทเออตอการดาเนนธรกจและพฒนาธรกจใหมความเจรญเตบโต จนความแตกตางวฒนธรรมอาจนามาซงความขดแยงไดในทสด ความขดแยงทางวฒนธรรม (Cultural conflict) ความขดแยงทางวฒนธรรม เกดขนเมอวฒนธรรมตาง ๆ ทมาเกยวของมความแตกตางกนมาก อาท ความแตกตางกนในเรองของภาษาเปนอปสรรคในการทาความเขาใจซงกนและกน อนอาจเปนสอใหเกดความเขาใจผด ความขดแยงทางวฒนธรรมนจะเหนไดเดนชดเมอบคคลแหงวฒนธรรมหนง เขาไปในดนแดนของวฒนธรรมอน และมการตดตอเกยวของกนในทางเศรษฐกจ การศกษา ศาสนา หากการตดตอเกยวของนนมมากขน ความขดแยงทางวฒนธรรมจะมแนวโนมสงขน รปแบบความขดแยงอาจแสดงออกทางการกดกนหรอแสดงความรงเกยจซงกนและกน กอใหเกดการชะงกงนทางวฒนธรรม (Cultural shock) ซงเปนสภาพการณอยางหนงทางวฒนธรรมทเกดขนอยางฉบพลน เนองจากการเผชญกบสภาวะการณทางวฒนธรรมแบบใหมอนมลกษณะท แตกตางไปอยางมากจากวฒนธรรมเดมของตนจนทาใหไมอาจปรบตวหรอสรางความสมดลทางวฒนธรรมไดทนทวงท ความขดแยงทางวฒนธรรมองคการ จะหมายถงความไมแนนอน ความกลว ความเครยดทเกดขนจากการรวมวฒนธรรมทไมเหมอนกนเขาดวยกนอยางบงคบ การนาไปสความลมเหลวของการตดตอสอสาร การตอตานอยางรนแรง การขาดความผกพน และทศนคต “พวกเรา พวกเขา” เมอมการรวมหรอซอกจการผบรหารจะตองมขอพจารณาอยางดตอความขดแยงระหวางวฒนธรรม การสนนษฐานวาบรษทสามารถถกควบรวมเขาดวยกนในโครงสรางเดยวกนจะอนตรายมาก

26 กลยทธการบรหารวฒนธรรมองคการทแตกตาง การรวมวฒนธรรม (Integration) การรวมวฒนธรรมจะเกยวกบการใหและการรบของวฒนธรรม และวธการบรหารทคอนขางจะสมดลระวางบรษททรวมกน และไมมการบงคบการเปลยนแปลงทางวฒนธรรม ในขณะทรกษาวฒนธรรมของบรษททแยกจากกนของทงสองบรษทไวภายในวฒนธรรมทลงเอย การรวมวฒนธรรมคอนขางจะเสยงและเสยงภย เนองจากเราอาจจะมพลงหลายอยางทตองการรกษาวฒนธรรม การกลนวฒนธรรม (Assimilation) การกลนวฒนธรรม หมายความวา บรษทหนงจะครอบงาบรษทหนง การครอบไมเปนการบงคบแตเปนการยอมรบจากบคคลภายในบรษททถกซอ พวกเขาอาจจะรสกวาพวกเขาเองไมสรางความสาเรจดวยวฒนธรรมของพวกเขาเอง ดวยเหตนพวกเขาจะกลายเปนสวนหนงของบรษทแม การแยกวฒนธรรม (Separation) การแยกวฒนธรรมจะเกดขน เมอบรษททรวมกนเหนดวยทจะยงคงวฒนธรรมเดมของพวกเขาไวอยดวยการแลกเปลยนวฒนธรรมนอยทสด การแยกวฒนธรรมจะเหมาะสมทสดเมอบรษททรวมกนสองบรษทอยอตสาหกรรมทไมเกยวกน หรอดาเนนงานอยภายในประเทศทแตกตางกน เนองจากวฒนธรรมทแตกตางกนภายในองคการเดยวกนอาจจะนาไปสการเลกการรวมบรษทในทสดได การบงคบใหรบเอาวฒนธรรม (Deculturation) การบงคบเอาวฒนธรรมเปนวธการททาลายมากทสด และกลายเปนวธการธรรมดามากทสด การบงคบวฒนธรรมจะเกยวพนกบการทาใหวฒนธรรมของบรษททถกซอแตกสลาย เนองจากความไมตองการและแรงกดดนอยางรนแรงจากบรษททซอ การบงคบเอาวฒนธรรมอาจจะจาเปนเมอวฒนธรรมของบรษทถกซอขาดประสทธภาพ แตบคคลไมยอมละทงวฒนธรรมเดม แตกระนนการบงคบเอาวฒนธรรมยากทจะกระทาไดเนองจากเรามความเสยงภยของความขดแยงสงขน

27

สรปรปแบบการบรหารวฒนธรรมองคการทแตกตาง

วธการ คาอธบาย เหมาะสมทสดเมอ การรวมวฒนธรรม

การรบมอระหวางวฒนธรรมของบรษทสองบรษทหรอมากกวาเปนวฒนธรรมทรวมกนใหม

วฒนธรรมเดมทสามารถถกปรบปรงใหดขน

การกลนวฒนธรรม

บรษททถกซอรบเอาวฒนธรรมขอบบรษททซอ บรษททถกซอมวฒนธรรมทออนแอ

การบงคบวฒนธรรม

บรษททซอบงคบวฒนธรรมของพวกเขากบบรษททถกซอทไมเตมใจ

วฒนธรรมของบรษททถกซอขาดประสทธภาพแตบคคลไมยอมรบความจรง

การแยกทางวฒนธรรม

บรษททรวมกนจะยงคงวฒนธรรมทแตกตางกนดวยการแลกปลยนวฒนธรรมนอยทสด

บรษททดาเนนงานไดสาเรจภายในธรกจทแตกตางกนตองการวฒนธรรมทแตกตางกน

วฒนธรรมการทางานขององคการญปนในประเทศไทย ดวยความแตกตางทางโครงสรางทางสงคม วฒนธรรม ความเชอ คานยมใหองคการญปนทจะเขามาดาเนนกจการในประเทศไทย ตองทาการศกษาและเรยนรทจะอยรวมกนอยาง สมานฉนท ขนทอง อนทรไทย (2543) ไดมแนวคดวาประเทศญปนทเขามามบทบาทในดานการคาการลงทนในประเทศไทย โดยคนญปนตองมความเขาใจในความแตกตางทางดานวฒนธรรมพนฐานของแตละบคคล คนญปนมาสามารถใชคานยมของคนญปนมาประเมนคนไทยได ซงคนญปนตองมความเขาใจในวฒนธรรมของคนไทย แลวคอยๆ ปรบตวเขาหากนจนสามารถทางานรวมกนได คนไทยจะตองมการพจารณาถงจดออนและจดแขงของวฒนธรรมของตนโดยถองแท วฒนธรรมการทางานทไมดกตองมการปรบปรงแกไขใหมความทนสมยและมเหตผลมากขน ซงกมความใกลเคยงกบเจรญ ชะณลม (2543) วา การบรหารวฒนธรรมการทางานขององคการญปนในประเทศไทยการบรหารงานจะตองมการปรบเปลยนวฒนธรรมการทางานภายในองคการใหมความสอดคลองกบวฒนธรรมทองถนของไทยทมอยเพอไมใหเกดความขดแยงระหวางสองวฒนธรรมในการทางาน

28 2.2 แนวคดและทฤษฎการสอสารบรษทขามชาต ระบบการบรหารในบรษทขามชาต ยอมตองมความแตกตางจากการบรหารโดยคนทอยในพนทหรอคนในชาตทเปนฐานการผลตและการลงทน ดงนนในการบรหารงานยอมจะตองมการบรหารการสอสารระหวางชนชาตในบรษทดวย โดยจากการศกษาของกรน มอรแกน (2001) พบวาความไมแนนอนในการบรหารงานของบรษทในลกษณะน คอ รฐบาลหรอการเมอง, กฎหมายและมาตรฐานหรอบรรทดฐานทางสงคมทแตกตางกนไปตามประเทศ และปญหาหนงในการจดการกบองคการทมหลายวฒนธรรมหรอเปนองคการขามชาตกคอ การสอสาร นอกจากการพยายามเขาใจวฒนธรมตางๆ ทแตกตางกนแลวองคการขามชาตจะตองมความเขาใจในการสอสารเพอใหการสอสารนนมประสทธภาพมากทสด แนวคดและทฤษฎการสอสาร 2.2.1 ความหมายของการสอสาร การตดตอสอสารเปนกระบวนการทสาคญมากสาหรบการพฒนาองคการ และโดยเฉพาะองคการทมการบรหารโดยองคการขามชาตทเขามาดาเนนกจการตางๆ ซงตองใชภาษากลางเปนตวชวยในการสอสาร ชชนต มกสกไชย (2546) และมลลกา ตนสอน (2544) กลาวถงการสอสารในลกษณะทมความสอดคลองกนวา การสอสาร คอ กระบวนการสงและรบขาวสาร ผานขอมลขาวสารและความเขาใจจากผสงสาร (Sender) ไปยงผรบสาร (Receiver) โดยการสอสารทมประสทธภาพนน ทงผสงสารและผรบสารจะตองเกดความเขาใจรวมกน กระตนใหอกฝายหนงตอบสนองไดและสนบสนนใหผอนเกดความคดใหมๆ และณฐพร สารสงข (2549) ไดใหความหมายเพมเตมไววา การสอสารเปนกระบวนการถายทอดความหรอแลกเปลยนความร ความคด ทศนคต ขอเทจจรง อารมณ ความรสก ซงอาจจะเปนคาพด ตวอกษร สญลกษณ ตลอดจนทาทางตางๆ ของบคคลหรอกลมคนหนงใหบคคลหรอกลมบคคลอนไดเขาใจความหมายและตอบสนองตามทตองการ โดยจะพจารณาไดวา การสอสารในเบองตนนนเปนลกษณะของการสงผานขอมลทผสงตองการใหถงผรบ โดยผานกระบวนการตางๆ เพอผรบสารมความเขาใจและตอบสนองตามทผสงสารตองการ

29

สรปไดวา การสอสาร คอ กระบวนการสงและรบขาวสารโดยผานสอและชองทางการสอสาร และองคการสามารถใชการสอสารเพอเปนเครองมอในการบรหารเพอใหเกดความรความเขาใจในระดบตางๆ เชน บคคลตอบคคล, บคคลตอกลมหรอบคคลตอองคการ

2.2.2 แนวคดและทฤษฎการสอสาร แนวคดเกยวกบกระบวนการการสอสารจะเปนแนวทางในการในการประเมน

และวเคราะหความสมพนธตลอดจนความผดพลาดทางการสอสารวาเกดจากสวนใดในกระบวนการ กระบวนการการสอสาร (โรนล, 2005)

ผสงสาร กระบวนการการสอสารเรมทผสงสาร ซงกคอคนทตองการสอขอความ เชน ผจดการฝายขายทาการนาเสนองานใหลกคาหรอ โปรแกรมเมอรอธบายเกยวกบโปรแกรมใหม

สาร หมายถงทกสงทตองการสอไปใหกบผรบ บางครงสารนนอาจจะเกดจากความตงใจของผสงสารแตอาจจะไมไดรบความสนใจจากผรบสารกได

การเปลยนรหส ผสงสารจาเปนตองเลอกวจนะหรออวจนะภาษาทจะสงและสงความสนใจในตวสาร กจกรรมนเรยกวา เปลยนรหส คาพดหรอวธการการสอสารทผสอสารเลอกใชสาหรบการสงสารนน

ชองทาง คอวธทใชในการสงขอความไปถงผรบสาร ในการสอสารทางธรกจเราอาจจะไดมโอกาสเหนชองทางทนยมมากคอ การเขยน ไมวาจะเปนจดหมาย หรอ บนทกขอความ โดยเราสามารถใชชองทางการสอสารโดยการสงเปนจดหมายอเลคทรอนคส, สงโดยตรงถงมอผรบ หรอ ใชบรการสงขอความ สาหรบการสอสารทเปนอวจนะภาษาสามารถสอสารโดยการพดโดยตรงผานโทรศพท หรอบคคล

30

ผรบสาร ใครกตามทไดรบสาร การผดพลาดทางการสอสารอาจจะเกดการสอสารทไมถงผรบ หรอเมอมการสอสารทเปนวจนะภาษาแตคนรบสารแลวอาจจะลม หรอไมเขาใจ หรอเขาใจผดพลาดจากทผสงสารตองการสอ

การถอดรหส เมอสารถงผรบสารไมมการรบประกนไดวาผรบสารจะสามารถถอดรหสสารนนไดตรงกบทผสงสารตองการไดอยางถกตองหรอไม เชน หวหนางานอาจจะพดวา คณยงทามนไดดกวาน แตลกนองอาจถอดรหสวาหวหนากาลงตาหนตนเอง

การใหขอมลยอนกลบ ผรบสารไมสามารถรบเหมอนฟองนาทซบนาเอาไว แตผรบสารจะตอบสนอง การตอบกลบอาจจะเปนอวจนะภาษากได เชน การยม อาจจะเปนภาษา เชน การถามคาถาม หรอเปนการเขยนกได

สงรบกวน สงทรบกวนการสอสารทาใหการสอสารนนผดพลาดหรอลมเหลวได เชน เสยงรบกวนจากหองขางๆ เสยงโทรศพททดงขนระหวางการสนทนา

บรบท การสอสารจะขนอยกบบรบทของแตละสถานการณ ไมวาจะเปนเรองกายภาพ, สงคม,ประเพณและวฒนธรรม ซงมผลตอการสอสารทงสน

31

จากทกลาวมาขางตน พบวาความผดพลาดหรอการบดเบอนทางการสอสารสามารถเกดขนไดตลอดเวลาและทกองคประกอบของกระบวนการการสอสาร ไมวาจะเกดจากตวผสงสารทแปลงรหสผด ไมมความเขาใจในเรองของสอและวธการสอสาร หรออาจเกดจากตวผรบสารทถอดรหสผด ไมเขาใจในตวสาร ไมสนใจและไมจดจาในสารทไดรบ หรอไมมการตอบกลบในสารนนวามความเขาใจถกตองตรงกนหรอไม ตลอดจนวธการ สงแวดลอมกลวนแตมผลตอการสอสารทงสน การบรหารการสอสารจงไมใชเพยงแตการเลอกสารและวธการสอสารเทานนจาเปนตองทาความเขาใจขอจากดในตวผสงและผรบสารดวยเชนกน รปแบบการสอสาร จากการศกษาจะพบรปแบบของการสอสารทศกษาและไดรบการนาเสนอออกเปนหลายลกษณะ หากจาแนกรปแบบและประเภทการสอสารหลกๆทเปนทกลาวถง จะสามารถจาแนกการสอสารออกเปน 4 ประเภทดวยกน คอ จาแนกตามทศทางการสอสาร จาแนกตามลกษณะการใช จาแนกตามสญลกษณทใชในการสอสารและจาแนกตามชองทางของขาวสาร

รปท 2.2 Communication Model (Ronald, 2005)

ENCODES/DECODES

MESSAGES ENCODES/DECODES

COMMUNICATOR

SEND AND RECEIVES

SEND AND RECEIVES

COMMUNICATOR

CHANNEL CHANNEL

NOISE NOISE NOISE

NOISE NOISE NOISE NOISE

32 ก. จาแนกตามทศทางการสอสาร แบงออกเปน 2 รปแบบดงน 1) การสอสารแบบทางเดยว (One-way Communication) เปนการสอสารทลกษณะทมลกษณะเปนเสนตรง คอ การสอสารทผสงสารถายทอดขาวสารไปยงผรบสารเพยงฝายเดยวแตไมมปฏกรยายอนกลบ (feedback) จากผรบสาร จงทาใหขอมลยอนกลบจากผรบสารมนอยหรอแทบจะไมมเลยการสอสารรปแบบนมกจะเปนเรองนโยบายขององคการ แผนงาน คาสงจากผบรหาร ทผานทางการสอตางๆขององคการ เชน เอกสารสงพมพตางๆ เสยงตามสาย เปนตน การสอสารแบบทางเดยวนมขอไดเปรยบ คอ มความรวดเรวมากทาใหการสอสารแบบทางเดยวนเหมาะกบสถานการณทผสอสารนนคอนขางมความร และความเชยวชาญในเรองนน สงกวาผรบสาร การสอความแบบนอาจทาลายขวญและกาลงใจได เพราะเสมอนวาผสอความนนตองการควบคมผรบสาร 2) การสอสารแบบสองทาง (Two-way Communication) เปนการสอสารทมลกษณะยอนกลบ คอ การสอสารทผสงสารสงขอมลขาวสารอกทางหนง ในขณะเดยวกนเมอผรบสารไดขอมลแลวกสงขาวสารตอบกลบมายงผสงสาร ทาใหทงผสงสารและผรบสารตางๆ สามารถเปนทงผรบขอมลและสงขาวสารซงกนและกน การสอสารแบบนผสงสารมกใหความสนใจตอปฏกรยาโตกลบของผรบสาร ซงนบวาเปนสงทจาเปนและสาคญในการบรหารงานองคการ ลกษณะการสอสารรปแบบน เชน การประชม การอภปรายและการสมมนา เปนตน ข. จาแนกตามลกษณะการใช แบงออกเปน 2 รปแบบดงน 1) การสอสารแบบเปนทางการ (Formal Communication) คอ การตดตอสอสารทระเบยบแบบแผนกาหนดไวโดยชดเจน (สมพงษ เกษม, 2521) ซงเปนการสอสารทคานงถงบทบาทหนาทระหวางเปนลายลกษณอกษร เชน การประกาศแจงนโยบาย คาสง บนทกตางๆ หรออาจเปนการสอสารทไมเปนลายลกษณอกษรโดยอาศยการพด เชน การสงงานโดยตรง 2) การสอสารแบบไมเปนทางการ (Informal Communication) คอ การสอสารทวไปทไมไดพจารณาถงตาแหนง หรอหนาทในการทางานเปนหลก มทงจากเบองบนลงสเบองลาง จากเบองลางขนสเบองบน ตามแนวนอนและขามสายงาน เนองจากขาวสารทเกดขนมลกษณะเปนสวนตว ซงเกดขนจากความเกยวพนระหวางบคคลเปนหลกทศทางของขาวสารจงไมอาจคาดคะเนได เชน การสนทนาทวไป ซงผลจากขอมลทไมเปนทางการจงเกดขาวลอตางๆ

33 ทเปนเพยงการบอกเลาตอๆ กนจากคนหนงไปอกคนหนงเปนการเดนทางของขาวสารทรวดเรวมาก การสอสารลกษณะนมกสรางความเขาใจผดใหเกดขนไดบอยครง ค. จาแนกตามสญลกษณทใชการสอสาร แบงออกเปน 2 รปแบบดงน 1) การสอสารแบบใชถอยคาหรอแบบวจนะ (Verbal Communication) คอ การสอสารทวไปทตองอาศย (word) อกษรหรอตวเลข (number) หรอการออกเสยง (punctuation) เปนสญลกษณของขาวสารซงอาจอยในรปภาษา ภาษาเขยนหรอภาษาคณตศาสตรกได ในการสอใหผอนเขาใจความหมายทตองการสอสารจากผสงสาร เชน การสนทนา การสมภาษณ การตดตอทางโทรศพท การจดบนทก รายงาน สญญาตางๆ 2)การสอสารแบบไมใชถอยคาหรอแบบอวจนะ (Non-verbal Communication) คอ การสอสารทใชสญลกษณนอกเหนอไปจากคา ตวเลขจานวน หรอ การออกเสยง ทอาจแสดงออกดวยสหนา ทาทางการเคลอนไหวสวนใดสวนหนงของรางกายซงมความหมายเฉพาะสวนบคคลทใชในการสอสารใหผรบสารเขาใจถงความหมายทผสงสารไดสอออกไป เชน การพยกหนา เพอแสดง การเขาใจ รบร หรอเหนดวย การสนศรษะเพอแสดงการปฏเสธ รองไหเพอแสดงวาเศราโศก และยงมลกษณะการสอสารทเปนสากลทยอมรบกนทวไป คอ ภาษาใบ ซงเปนการใชกรยาทาทางตางๆ เพอแสดงถงความตองการของมนษย ซงเปนเพยงสญลกษณทใชในการสอสารเทานน รปแบบอนของการสอสารแบบไมใชถอยคาหรอแบบอวจนะยงมอก เชน เวลา (Time) ทบงบอกวาการทผสงสารใชเวลาในการสอสารอยางไร กเปนสญลกษณทตองการสอความหมายออกเปนสารได เชน การพด การกระทาทใชเวลานาน อาจหมายถง ความพงพอใจในสงนน วตถ (Objects) การใชวตถ ภาชนะ หรอแมกระทงเสอผาการแตงกาย ลวนสามารถสอความหมายในการสอสารไดทงสน เชน การแตงกายดวยชดดาซงสอใหเหนถงการไวทกข ระยะหางเปนสงทใหความหมายในลกษณะของขาวสารอยางหนงดวย เชน ระยะหางทคนกาลงสนทนากนบงบอกถงความใกลชดสนมสนมกนของคสนทนา สญญาณเปนสญลกษณทมความเคลอนไหวซงมนษยใชในการสอความหมายเปนทเขาใจกนในลกษณะตางๆ ทงทเปนความหมายสากลและความหมายเฉพาะหมเหลา ทงนรวมถงการใชแสง ส เสยง เขามาประกอบดวย เชนสญญาณมอ สญญาณธง สญญาณควนไฟ สญญาณนกหวด สญญาณเสยงกลอง และสญลกษณอนๆ ทนามาใช เพอใหเกดความหมายระหวางผสงสารและรบสารทตองการสอถงสถานภาพของคสนทนา เชน การแสดงออกถงบรรดาศกด ทสามารถดจากเครองประดบ ซงกคอ ดาวหรอสญลกษณตางๆทตดเครองแตงกายของคสนทนา

34 ง. จาแนกตามชองทางของขาวสาร แบงออกเปน 2 รปแบบ ดงน 1) การสอสารแบบแนวดง (Vertical Dimension / Hierarchy Effects) ยงแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ การสอสารจากบนลงลาง (Downward Communication) คอ การสงขาวสารจากบคคลทมตาแหนงหรออานาจทสงกวามายงตาแหนงหรออานาจทตากวา เปนการสอสารตามสายการบงคบบญชา เชน การแจงนโยบาย คาสง ระเบยบ ขอบงคบ คาเตอน คาอธบายวธการปฏบตงาน ประกาศ แผนงาน คาเตอน คาขอรอง คายนยน คาอนมต การแจงขาวสารประชาสมพนธ การสอสารจากบนลงลางนมกใชชองทางการสอสารโดยผานชองทางการสงงานตามลาดบชน (Chain of Command) ซงวธการตดตอสอสารจากผบงคบบญชาลงมาสผใตบงคบบญชา นนมหลายวธ เชน ทางวาจา (การประชมพนกงาน การใหคาแนะนาปรกษา) ทางลายลกษณอกษร (จดหมายเวยน การจดบนทก คมอตางๆ) ทางกายภาพ (โปสเตอร ภาพถายปฏทน) การสอสารจากลางขนบน (Upward / Bottom-up Communication) คอ การสงขาวสารจากบคคลทอยในตาแหนงหรออานาจทตากวาไปยงบคคลทมตาแนงอานาจทสงกวา เชน การรายงานผลการปฏบตงาน การถามขอสงสย การรองทกข การเรยกรอง (Complaint System) การสอสารลกษณะนถอวามความสาคญตอการดาเนนงานในองคการมาก หากองคการใดทมการสอสารลกษณะน พนกงานในองคการจะมทศนคตและความพงพอใจในการทางานทดเกดขน ยอมกอใหเกดความรกและผกพนตอองคการ

2) การสอสารแบบแนวราบ (Horizontal Communication) หรอ การสอสารขามสายงาน (Cross-Channel Communication) เปนลกษณะการเดนทางของชองขาวสารระหวางผทตาแหนงหนวยงานเดยวกนและขามสายงานทอาศยความสมพนธสวนตว เชน การขอตาแนะนา ขอมล การปรกษาในการทางาน

35

สรปรปแบบการสอสารสามารถจาแนก ได 4 ลกษณะคอ

รปแบบการสอสาร

ก (ตามทศทางการสอสาร)

ข. (ตามลกษณะการใช)

ค. (ตามสญลกษณทใชการสอสาร)

ง. (ตามชองทางของขาวสาร)

1) การสอสารแบบทางเดยว (One-way Communication) 2) การสอสารแบบสองทาง (Two-way Communication)

1)การสอสารแบบเปนทางการ(Formal Communication)มแบบแผนชดเจน 2)การสอสารแบบไมเปนทางการ (Informal Communication) การสอสารทไมพจารณาตามตาแหนง

1) การสอสารแบบใชถอยคาหรอแบบวจนะ (Verbal Communication) 2) การสอสารแบบไมใชถอยคาหรอ แบบอวจนะ (Non-verbal Communication)

1) การสอสารแบบแนวดง (Vertical Dimension / Hierarchy Effects) 1.1) จากบนลงลาง 1.2) จากลางขนบน 2) การสอสารแบบแนวราบ (Horizontal Communication) หรอ การสอสารขามสายงาน

ตารางท 2.2 สรปรปแบบการสอสาร: สภทรตรา เทพสนธพสกล (2550)

36

รปแบบการสอสารสารทดขนอยกบบรบทในการสอสารนนๆ การสอสารในองคการกเชนกน เราไมสามารถบอกไดวาวธการไหนจะเปนการสอสารทมประสทธภาพทสด หากแตบางครงเราอาจจะตองใชการสอสารทมากกวาม 1 วธในการสอสารเรองๆหนง เนองจากในองคการมความหลากหลายเชน ระดบตาแหนงงาน การศกษา ภาษา ศาสนา และยงมความแตกตางในเรองคานยม ความเชอ ดงนนจงไมสามารถบอกไดรปแบบการสอสารแบบไหนทมประสทธผลมากกวากน ทงนตองขนอยกบทกษะของผสงและรบสารนน การบรหารวฒนธรรมการสอสารในบรษทขามชาต การรบมอกบความแตกตางของวฒนธรรมจะเปนความทาทายสาหรบผจดการทวโลกเนองจากคนมความเชอวาสงททาทบาน เปนสงทดทสด แตเมอมาอยในวฒนธรรมทแตกตางกนมนอาจจะไมใชสงทดทสด (มารค, เบตตและเดวท,1995) การบรหารวฒนธรรมการสอสารในบรษทขามชาตเพอใหเกดการรวมมอรวมใจ และประสานประโยชนรวมกนของทกคนในองคการ โดยตองพจารณาถงวฒนธรรมพนฐานของชนชาตนนๆ และหาแนวทางในการหลอหลอมวฒนธรรมนนๆ การตระหนกถงความสาคญของวฒนธรรมเปนเรองของฝายบรหารทไมควรมองขาม และจาเปนตองแยกแยะใหออกวาปญหาทเกดขนเปนปญหาของวฒนธรรมหรอบคคล หากเปนปญหาเกยวกบวฒนธรรมกหมายถงเปนปญหาของทงองคการทตองการแกไข เพราะหากการแกปญหาหรอการบรหารวฒนธรรมทผดพลาดอาจกลายเปนวฤตขององคการในทสด การบรหารการสอสารขามวฒนธรรม การสอสารขามวฒนธรรมเปนเรองทยากสาหรบผบรหารเนองจากตวผบรหารจะตองหลดออกจากกรอบหรอ Paradigm ของตนเองและจะตองเรยนรทจะเขาไปอยในกรอบของผอนเพอใหเกดความเขาใจในความคดของผรบสารและเลอกกลยทธทจะสอสารใหตรงกบผรบสาร การพยายามทจะหลดจากกรอบผบรหารอาจจะพจารณาและปฏบตตามท ฟนากาวา (ฟนากาวา, 2001) เสนอไวดงน

37 1. การสรางกฎของการสอสารใหมใหเกดการรวมมอกน

การสอสารตองมความชดเจนและใหตรงกบวตถประสงค อยางเชน คนญปนอาจจะถอมตวเลยพดวาไมแนใจวาจะตองดาเนนการอยางไรถงจะประสบความสาเรจ ซงนนอาจจะไมไดหมายความอยางทเขาพดจรงๆ แตพอคนอเมรกนไดยนกลบรสกวาถาไมมนใจแลวจะมาบรหารงานไดอยางไร ดงนนคนญปนอาจจะตองพดอยางตรงไปตรงมาเพอใหเกดความเขาใจและตรงกบวสยของผฟง ในขณะเดยวกนชาวอเมรกากตองเขาใจวาการทญปนพดเชนนนหมายความวาอยางไร และแนนอนวาการทจะใหคนอนมาเขาใจในการความคดของตนเองเปนเรองยาก ดงนนการพยายามสอใหตรงจะชวยใหผรบเขาใจและไมตองแปลความเอาเอง

2. แบงปนขอมลการบรหาร เชน Vision, Mission และ Strategy ใหโอกาสผบรหารตางชาต

รวมในการตดสนใจ ในระดบกลยทธเพอใหเกดความเขาใจทตรงกนและทาใหผบรหารตางชาตมความรสกวาเองไดรบการยอมรบ

3. สรางการทางานเปนทมและการประชมขามกลมวฒนธรรม สามารถเรมจากการจดทนง

ในทประชม ซงอาจจะใหผบรหารตางชาตนงสลบกนพยายามอยาใหผบรหารชาตเดยวกนนงตดกน เพราะจะทาใหเกดการรวมกลมและขาดความพยายามในการสอสาร

4. การทาความชดเจนเกยวกบบทบาทและระยเวลาในการทางาน 5. การใหความรเกยวกบกระบวนการ เพอใหเกดความเขาใจทถกตองตรงตามเวลา การพดคยเปนเรองทสาคญทสดในการบรหารความแตกตางดงนนตองพยายามอยาให

เกดความกลวทจะใชภาษากลาง หรอภาษาองกฤษในการสอสารและในทางเดยวกนการอธบายและพยายามทาความเขาใจในวฒนธรรมกจะชวยใหเกดความเขาใจและพฒนาการสอสารขามวฒนธรรมมประสทธภาพยงขน

38

2.3 อทธพลของวฒนธรรมทมตอการสอสาร วฒนธรรมกบการสอสาร วฒนธรรมและการสอสารมความสมพนธกนอยางไมสามารถหลกเลยงไดหลายๆ การศกษาพยายามทจะอธบายถงความสมพนธนน วลเลยม (2003) กลาววาเมอตองการศกษาวฒนธรรมกบการสอสาร จะตองพจารณาถง 1.วฒนธรรมสามารถถกมองวาเปนสวนหนงของกระบวนการสอสาร 2.การสอสารอาจถกพจารณาวาเปนสวนในการสรางวฒนธรรม 3.ทางทฤษฎเชอวาวฒนธรรมหนงๆสามารถถกแพรกระจายไปสอกหลายๆ วฒนธรรม 4.ทฤษฎถกใชเปนเครองมอในการอธบายการสอสารระวางบคคลทอยบนพนฐานของวฒนธรรมทแตกตางกน วฒนธรรมหนงยอมมทงความเหมอนและความแตกตาง ขนอยกบสภาพแวดลอมของแตละองคการนนเอง วฒนธรรมทมอทธพลตอการสอสาร จรงอยทการสอสารเปนการชวยใหเกดการแพรกระจายหรอการขยายออกไปของวฒนธรรมแตในอกดานหนงการสอสารกไดรบอทธพลมาจากวฒนธรรม ไมวาจะเปนเรองของรปแบบการสอสาร หรอ กระบวนการในการสอกสาร ซงจะตองมการออกแบบหรอเลอกใชใหเหมาะกบวฒนธรรม (มารค, เบตตและเดวท, 2001) 1.ภาษา ภาษาทแตกตางกนเปนทมาของความผดพลาดของหลายๆ บรษทขามชาต เนองจากภาษาเปนสวนทสาคญทสดของสงคม และในคาหนงคากสามารถสอไดถงหลายๆ ความหมายและเชนเดยวกนสงๆหนงกสามารถเรยกหรออธบายไดมากกวาคา 1 คา การสอสารในองคการเองกมหลายระดบ หลายเหตการณซงแนนอนวาตองมการสอสารมากกวา 1 ภาษา เชนกน 2.ศาสนา การขาดความเขาใจในศาสนากจะเปนปญหาทางวฒนธรรมไดเชนกน เนองจากสงคมจะแบงปนความเชอและกลายเปนวฒนธรรม ไมมผลการตดสนถกผด จรงเทจสาหรบความเชอเกยวกบศาสนา ดงนนองคการขามชาตจงจาเปนตองใหความสาคญกบศาสนาของแตละชนชาตดวยเชนกน

39 3.การศกษา การศกษามบทบาททสาคญสาหรบสงคมและวฒนธรรมเชนเดยวกน กบภาษาและศาสนาการศกษาชวยใหเกดววฒนาการของวฒนธรรม การศกษาถกนามาชวยในการตดสนใจเกยวกบการทางานและการตดสนพนกงาน ลกคา เปนตน 4.สงคม โครงสรางและความเคลอนไหวของสงคมจะมผลตอการปรบเปลยนของวฒนธรรมเนองจากคนเปนสวนหนงของสงคม มความผกพนและใหบรรทดฐานของสงคมในการกาหนดพฤตกรรมตางๆ เชน การถกกาหนดบทบาททางเพศ เปนตน 2.4 ผลงานวจยทเกยวของ นวลจนทร ศรประเสรฐภาพ (2545) ไดทาการวจย “การจดการวฒนธรรมการทางานในบรษทขามชาตประเทศญปน” ไดเสนอผลการวจยจากการวจยเอกสารและการสมภาษณผบรหารทรพยากรมนษยของทง 2 องคการในเรองการจดการวฒนธรรมการทางานในบรษทขามชาตประเทศญปน พบวา 1. คนไทยในองคการทศกษามวฒนธรรมการทางานหลกทสอดคลองกบนโยบายและทศทางในการบรหารงานขององคการ ซงองคการไดมการกาหนดเปนปรชญาในการทางานของพนกงาน เชน การทางานเปนทม การพฒนาการทางานของพนกงาน 2. วฒนธรรมการทางานในแบบไทยและญปนทมความเหมอนกนไดมการนามาใชในองคการไดแก ลกษณะนสยของความเปนชาวเอเชยทมความแตกตางไปจากชาวตะวนตกและการใหความเคารพในผทมอาวโสมากกวาในการทางาน 3. วฒนธรรมการทางานแบบญปนทมความแตกตางกบวฒนธรรมการทางานของคนไทยและไดมการนามาใชในองคการ ไดแก ความทมเทใหกบการทางาน การแสดงความคดเหน การทางานเปนทม เปาหมายในการทางาน การประชม ความจงรกภกดตอองคการและการหมนเวยนหนาทการทางาน 4. ผบรหารชาวญปนไดมการนาการบรหารงานแบบญปนใชกบคนไทยซงยงมความแตกตางกนในเรองพนฐานของปรชญาและวธการดารงชวตเปนปจจยทสงผลใหการบรหารงานแบบญปนทนามาใชกบคนไทยไมเกดประสทธภาพเทากบทใชกบคนญปน ไดแก ความทมเทใน

40 การทางาน ความจงรกภกดตอองคการ การหมนเวยนหนาทการทางานและเทคนคในการบรหารงานแบบญปน 5. ปจจยทมอทธพลตอการจดการตนเองของพนกงานไทยในวฒนธรรมการทางานขององคการ ไดแก คาตอบแทนและสวสดการ การฝกอบรมในระดบลาง การอบรมเรองวฒนธรรมการทางาน การถายทอดวฒนธรรมการทางานและลกษณะนสยของคนไทย 6. องคการไดมแนวทางในการจดการวฒนธรรมการทางานของพนกงานใหมความสอดคลองกบจดประสงคการทางานขององคการ ไดแก การคดเลอกพนกงานใหม การอบรมเรองวฒนธรรมการทางาน และการคดเลอกบคคลตวอยาง จนทนา อนนนบ,ลดาวณย อธพฒ (2548) ไดทาการวจยเกยวกบ “ความคาดหวงในงานและบทบาททเปนจรงในมมมองของผบรหารตางชาตทมตอพนกงานชาวไทย ในปจจยดานวฒนธรรมขามชาต ทมผลกระทบตอการทางานในบรษทขามชาต” โดยการศกษาครงนไดใชกลมประชากร คอ ผบรหารระดบกลางชาวตางชาตทปฏบตงานประจาในบรษทขามชาตทไดรบการสงเสรมการลงทนจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนและบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จานวน 120 บรษท ไดรบการตอบกลบจานวน 92 องคการ ผถอหนสวนใหญมสญชาตเอเชย เปนธรกจประเภทบรการ มจานวนพนกงาน 501 – 1000 คน ผบรหารชาวตางชาตสวนใหญเปนชายมากกวาหญง อายเฉลย 36 – 40 ป มการศกษาอยในระดบปรญญาตร ตาแหนงผบรหารระดบกลาง อายงานเฉลยทงสนมากกวา 10 ป สาหรบอายงานในบรษทนนเฉลย 4-6 ป สวนใหญไมเคยไดรบการอบรมหรอการถายทอดความรเกยวกบวฒนธรรมการทางานของคนไทยกอนการทางานกบคนไทยและมความเขาใจเกยวกบลกษณะของการทางานของคนไทยในระดบปานกลาง พบวาความคาดหวงและบทบาทหนาทเปนจรงในมมมองของผบรหารชาวตางชาตทมตอการทางานของพนกงานชาวไทยในภาพรวมสงกวาทเปนจรง โดยตวแปรอสระคอ อาย การศกษาสงสด ตาแหนง อายงานทงสน และอายงานเฉพาะในบรษทน ไมมอทธพลตอตวแปรตาม คอ ความคาดหวงในงานของพนกงานชาวไทย ทง 5 ปจจย สวนตวแปรอสระ คอ สญชาตของผถอหนใหญและของผบรการ มผลสรางความแตกตางตอตวแปรตาม คอ ขอบเขตของอานาจ และความสนใจเรอเวลา สวนตวแปรอสระ การเคยไดรบการอบรมหรอถายทอดความรเกยวกบวฒนธรรมการทางานของคนไทยมผลสรางความแตกตางตอตวแปรอสระ คอ ความเปน

41 ปจเจกบคคลและภาวะความเปนเพศชาย/หญง ขณะทตวแปรอสระ คอความเขาใจเกยวกบลกษณะการทางานของคนไทย มผลสรางความแตกตางตอทกตวแปรตาม รวมถงตวแปรอสระคอจานวนพนกงานและประเภทธรกจมผลตอตวแปรอสระ คอ ความเปนปจเจกบคคลและภาวะความเปนเพศชาย/หญง เมอพจารณา จะเหนวาผบรหารชาวตางชาตทปฏบตงานในกลมบรษทขามชาตทมาลงทนในประเทศไทยในกลมตวอยางน มความคาดหวงในงานของพนกงานชาวไทย สงกวาบทบาททเปนจรง ซงปจจยความเขาใจเกยวกบลกษณะการทางานของคนไทย สงกวาบทบาททเปนจรง ซงปจจยความเขาใจเกยวกบลกษณะการทางานของคนไทย และการไดรบการอบรมหรอการอบรมหรอการถายทอดความรเกยวกบวฒนรรมการทางานของคนไทย เปนปจจยทมอทธพลตอความคาดหวงในงานและบทบาททเปนจรงในมมมองของผบรหารตางชาตทมตอพนกงานชาวไทยในปจจยดานวฒนธรรมขามชาต รวมถงผบรหารชาวตางชาตตองเตรยมพรอมทจะปรบตวใหเขากบแนวทางการทางานของบรษทขามชาต เจรญ ชะณลม (2547) ไดเสนอผลงานการวจย “การถายทอดวฒนธรรมการทางานในบรษทขามชาตประเทศญปน” วา คณภาพในรปแบบของกระบวนการถายทอดวฒนธรรมการทางานแบบการฝกอบรมมอทธพลตอประสทธภาพโดยรวมอนประกอบดวย การใหความสาคญกบการเรยนร ความพงพอใจเกยวกบการไดรบการถายทอดความสมพนธกบเพอนรวมงาน โอกาสกาวหนา การยอมรบนบถอและความสาเรจในงานทงดานความมประสทธภาพของกระบวนการถายทอดและการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผทไดรบการถายทอดวฒนธรรมการทางาน นตย สมมาพนธ, จรวรรณ ภกดบตร และธเนศ บดศวร (2533) ไดมการศกษาวจยเรองการบรหารงานแบบญปนในประเทศไทย สามารถสรปเปนสารสาคญไดดงน 1. ปญหาทเกดจากการนาการบรหารงานแบบญปนมาใชในประเทศไทย ไดแก ผบรหารชาวญปนยงไมเขาใจในพนฐานทางทศนคตของคนไทยอยางลกซง มอปสรรคทางดานภาษา การขาดความจรงใจในการถายทอดเทคโนโลยและมชองวางหางกนมากระหวางคนไทยและคนญปน 2. การทจะนาการบรหารงานแบบญปนมาใชในประเทศไทยใหมประสทธภาพนนมความจาเปนอยางยงทจะตองมการเปลยนแปลงปรบปรงใหเขากบชวตความเปนอย และทศนคตของคนไทย

42

สตเฟน แมคเคนนา (1995) ไดนาเสนองานวจยเกยวกบ “ผลกระทบของทศนคตของผบรหารใหการจดการกบความขดแยง การประเมนขามวฒนธรรม” ซงศกษาการรบมอกบปญหาความขดแยงขามวฒนธรรมในองคการทมเทคโนโลยสงในเอเชยออกเฉยงใต โดยผลการศกษาชใหเหนวาความแตกตางของรปแบบในการรบมอกบความขดแยง ระหวางชาวเอเชยกบอเมรกาเหนอและความแตกตางนจะมผลกระทบตอการบรหารองคการ ความแตกตางทางวฒนธรรมจะเปนเหตทนาองคการไปสความลมเหลวและพยายามหาทางปองกน บทความตางๆ ทเกยวกบการบรหารงานขามวฒนธรรมชใหเหนวาสงทสาคญทสดในธรกจปจจบนทเตบโตมากขนไมวาจะในเอเชย,อเมรกาหรอยโรป จาเปนตองเตรยมการรบมอกบความขดแยงและการประเมนความแตกตางขามวฒนธรรม บทความแนะนาวาความซบซอนของวฒนธรรมเปนประเดนหนงในการแกปญหา แตการพฒนาความเชอใจและการเปดใจในความสมพนธกเปนเรองทมความสาคญเชนกน จดท แอล กลลส (2001) พนฐานของการวเคราะหวฒนธรรมขามวฒนธรรมคอ การวเคราะหคาสถตของความสมพนธขามวฒนธรรมเปนเรองทสามารถทดสอบได เนองจากวฒนธรรมเปนพฤตกรรมพนฐานทอยในตวบคคล ในยคแรกของการวเคราะหวฒนธรรมขามวฒนธรรมอยบนพนฐานแนวคดเกยวกบววฒนาการของวฒนธรรม สมมตฐานของววฒนาการของวฒนธรรมคอกระบวนการทางสงคมผานลาดบของววฒนาการทเกดขนอยางชาๆ การทดสอบสมมตฐานและการหาความสมพนธทางสถตบนสมมตฐานของการดารงอยของสงมชวต ซงกระบวนการนถกนาเสนอในงานของ ยอชจ ปเตอร เมอรดอก ซงไดศกษาและรวบรวมวฒนธรรมไดทงหมด 300 วฒนธรรม (ลกษณะ) และ 700 วฒนธรรมทมความแตกตางกน

จากงานวจยทศกษาขางตน สามารถสรปไดวา การวฒนธรรมทมอทธพลตอการสอสารขามวฒนธรรมนน เนองจากมวฒนธรรมทเกดขนในโลกมากมายถง 700 วฒนธรรมทแตกตางกน ซงในแตละวฒนธรรมกจะมรายละเอยดมากมายการทาความเขาใจในวฒนธรรมจงเปนเรองทละเอยดออนและตองใชความพยายามอยางมาก (จดท200) และจะเกดอะไรขนหากผจดการหรอผบรหารละเลยความสาคญของการสอสาร สตเฟน แมคเคนนา (1995) ไดศกษาและพบวาการเกดวกฤตขององคการสวนหนงเกดจากการละเลยเรองวฒนธรรมขามชาต การบรหารในองคการทขาดการพฒนาความสมพนธของพนกงาน มการแบงกลมพนกงานตามเชอชาตจะทาใหองคการนนเกดปญหาขาดความไววางใจกน ขาดความเชอมนในการบรหารและขาดการยอมรบซงกนและกน และดวยเหตนกเพยงพอแลวสารบการทจะทาใหองคการนนเปนองคการทลาหลงและขาดความมนคง

43

การบรหารขามวฒนธรรม (องคการญปน) ในประเทศไทยทมการศกษาในประเดนตางดงน

1.รปแบบการบรหารงานของญปนในประเทศไทย ซงกยงพบชองวางระหวางพนกงานไทยและผบรหารตางชาต เนองจากความแตกตางทางวฒนธรรมและการทผบรหารตางชาตขาดการศกษาและทาความเขาใจเกยวกบการบรหารงานและแนวทางการทางานของคนไทย รวมทงผบรหารชาวญปนและคนไทยตางกมปญหาเรองการใชภาษาเพอการสอสารทงค

2.การถายทอดวฒนธรรมการทางานของญปน พบวาการถายทอดวฒนธรรมการทางานสามารถทาไดโดยผานกระบวนการฝกอบรม แตในขณะเดยวกนกจะตองมการเชอมโยงไปสสงตางๆ เพอจงใจพนกงานใหเกดการเรยนรและการมสวนรวม

3.ความคาดหวงทผบรหารตางชาตมตอพนกงานชาวไทย จะเหนวาผบรหารชาวตางชาตทปฏบตงานในกลมบรษทขามชาตทมาลงทนในประเทศไทยมความคาดหวงในงานของพนกงานชาวไทย สงกวาบทบาททเปนจรง

บทท 3

วธการดาเนนการศกษา การศกษาเรอง “อทธพลของวฒนธรรมในองคการขามชาตกบการสอสารทบดเบอน” ไดดาเนนการศกษาในกลมบรษทขามชาตทมาลงทนในประเทศไทย เปนการศกษาเชงคณภาพ (Qualitative and Research) โดยการสมภาษณผบรหารทงชาวไทยและชาวตางชาตในการเกบรวบรวมขอมล โดยจะเสนอขอมลตามลาดบดงน 3.1 ตวแปรในการศกษา

3.2 องคการทศกษา 3.3 กรอบแนวคดในการศกษา 3.4 วธการศกษา 3.5 การเกบรวบรวมขอมล 3.6 เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 3.7 การวเคราะหขอมล 3.1 ตวแปรในการศกษา การศกษาในครงนไดมการตงสมมตฐานถงอทธพลของวฒนธรรมทมตอการสอสารทบดเบอน โดยมการกาหนดตวแปรตนและตวแปรตามดงน ตวแปรตน คอ วฒนธรรม ตวแปรตาม คอ กระบวนการในการสอสาร โดยมตวแปรทเกยวของคอ 1.ผรบ – สงสาร (Communicators)

2.สาร (Message) 3.การเปลยนและการถอดรหส (Encode and Decode)

โดยการศกษานจะศกษาถงความสมพนธของวฒนธรรมตอตวแปรตามทง 3 ตว 3.2 องคการทศกษา องคการทผศกษาเลอกศกษาในเรองการจดการวฒนธรรมการทางานเปนบรษทขามชาตจะเปนองคการทบรหารงานโดยชาวญปนทเขามาดาเนนธรกจในประเทศไทยและมบรษทแมอยทประเทศญปน โดยบรษทแมทญปนเปนผถอหนมากทสดและสงพนกงานทชาวญปนเขามาบรหารงานโดยเปนกรรมการแลผบรหารสงสด มอานาจในการตดสนใจแทนบรษทแมทญปน พนกงานทถกสงมาเปนผบรหารสงสดนเมอเทยบกบทญปนจะมตาแหนงเทากบผจดการภาคในประเทศไทย จงเปรยบเสมอนประเทศไทยเปนสาขาหนงของบรษทแมทญปน

45 ประวตองคการ องคการเรมกอตงขนเมอป ค.ศ. 1996 ดวยการรวมทนของบรษทขามชาตญปนและบรษทในประเทศไทยโดย ถอเปนบรษทรวมทนญปน – ไทย โดยมญปนเปนผถอหนรายใหญ และทาหนาทในการบรหารสงสด นโยบายและอานาจการบรหารเปนของทมผบรหารชาวญปนและบรษทแมทญปน เปนผควบคมอกชนหนง นโยบายและการบรหารงาน โครงสรางการบรหารจะมผบรหารสงสดทเปนชาวญปน และทมบรหารทเขามาดแลงานในฝายตางๆอกชนหนง ซงการบรหารงานทงหมดและการตดสนใจจะอยทผบรหารญปน และรองจากผบรหารชาวญปนกจะเปนผบรหารชาวไทย

นโยบายการบรหารงานจะถกกาหนดจากประเทศญปนและนามาบรหารและควบคมโดย CEO และงานOperation ควบคมโดย Chief Operation Officer กลมพนกงาน ผบรหารตางชาต ผบรหารจะกระจายดแลในฝายตางๆ ไมวาจะเปนสวนปฏบตการ หรอสวนสนบสนน มอายเฉลย 35 – 40 ป อายงานในบรษทแม 15 – 20 ป วฒการศกษาปรญญาตร โดยมวาระในการเขามาทางานในประเทศไทย 6 ป แตสามารถตออายการทางานท

CEO ชาวญปน

EVP – EO , COO ชาวญปน (13) ไทย (2)

AVP - VP ชาวไทย (13)

46 เมองไทยได ตามทบรษทแมเหนสมควร ทงนพนกงานทเขามาทางานในประเทศไทยจะไดรบการดแลอยางด เชน การจดหาทพก การจดรถประจาตาแหนง การจดเบยเลยงตางๆ พนกงานชาวไทย รวมทงระดบบรหารชาวไทยรองจากญปนและพนกงานระดบปฏบตการโดยประมาณ 2,000 คน โดยมระดบการศกษาเฉลย ในระดบปรญญาตร อายเฉลย 23- 27 ป สวนใหญของพนกงานจะเปนระดบปฏบตการ 3.3 กรอบแนวคดในการศกษา ในการศกษาจะศกษาถงวฒนธรรมทมอทธพลตอการสอสารในองคการขามชาตโดยใชกรอบการศกษาจาก Communication Model (Ronald, 2005)

Communicator ผสงสารและรบสาร ซงผสงสารและรบสารทจะศกษาตามกรอบการศกษาน คอ ผบรหารชาวญปน และชาวไทย ซงตองเปนทงผสงสารและผรบสาร เพอศกษาถงวฒนธรรมของคนไทย และคนญปนทมอทธพลตอการสอสารระหวางสองเชอชาต ซงการศกษาจะศกษาขอมลจากผบรหารชาวไทย 3 คนและญปน 3 คน

ผบรหารชาวญปน ในการศกษานจะเปนผบรหารทไดการมอบหมายใหมปฏบตหนาทในประเทศ เปนครงแรกโดยมอายงานในประเทศไทย 4 เดอน ถง 2 ป

CHANNEL

กรอบแนวคดในการศกษาการสอสารในองคการ

ENCODES/DECODES

Communication distort

ENCODES/DECODES

COMMUNICATOR

SEND AND RECEIVES

SEND AND RECEIVES

COMMUNICATOR

CHANNEL

NOISE NOISE NOISE

NOISE NOISE NOISE NOISE

ผบรหารไทย ผบรหารญปน

47

ผบรหารชาวไทย อายงาน 3-7 ป โดยเปนผบรหารระดบสงรองจากญปน หรอผบงคบบญชาเปนชาวญปนโดยตรง

Encode and Decode การแปลงรหสและการถอดรหส จากการศกษานจะศกษาถงปจจยทมอทธพลตอการเปลยนรหสและการถอดรหสสารของทงสองเชอชาต โดยในการศกษาจะศกษาขอมลทไดรบจากผบรหารทมตอการสอสารภายในองคการ การแปลงรหส คอ การเปลยนสงทผสอสารคดและตองการสอใหผรบเขาใจ โดยการแปลงรหสในทนจะมสองลกษณะ คอ 1. การเปลยนจากภาษาของตนเองเปนภาษากลาง คอ ภาษาองกฤษ และ 2. คอ การเปลยนความคดเปนภาษาของตนเองและสอสารผานลาม การถอดรหส คอ การถอดรหสสารทผสง สงผานชองทางการสอสารมา โดยผรบสารจะเปนผถอดรหสนน จากภาษาทาทาง ลาม และภาษาองกฤษ Noise หรอ สงรบกวน ในกระบวนการการสอสารสงทเกดจากสงแวดลอมภายนอกทเขามารบกวนกระบวนการการสอสารจะเปน noise การศกษาโดยการเกบขอมลจากผบรหารและศกษาจากโครงสรางขององคการและวฒนธรรมการสอสารทมอยภายในองคการ เพอใหเขาใจถงรปแบบการสอสารทมอยในองคการและผานการคดกรองจนกลายเปนวฒนธรรมการสอสารขององคการในทสด โดยการศกษาจะครอบคลมถงสงแวดลอมทรบกวนการสอสาร การศกษาถงปจจยทางวฒนธรรมทมอทธตอการสอสารทบดเบอนในปจจยตางๆ ทเกยวของอยภายในกระบวนการการสอสาร ไมวาจะเปนตวผสอสาร (Communicator) การเปลยนรหสและการถอดรหส (Encode & Decode) และสงแวดลอมทรบกวนการสอสาร (Noise) เพอวเคราะหถงตวสอดแทรกในแตละปจจยทเกยวของภายในกรอบการศกษาน 3.4 วธการศกษา 1. การศกษาวจยจากเอกสาร เปนการศกษาจากเอกสาร บทความ หนงสอ งานวจยและงานเขยนตางๆ ทมความเกยวของกบเรองวฒนธรรมการทมผททาการศกษาไวแลวทงทเปนเอกสารจากภายในประเทศและภานอกประเทศ เพอศกษาทฤษฎและหลการทมความเกยวของในประเดนของวฒนธรรมการทางานหลกทไดมการนามาปฏบตในองคการญปน วฒนธรรมการทางานของไทยทมลกษณะเหมอนกบญปน วฒนธรรมการทางานของไทยทมความแตกตางจากญปน ปจจยตางๆ ทสงผลตอการปรบตวของพนกงานไทยใหมความ

48 สอดคลองกบวฒนธรรมการทางานของญปน วฒนธรรมทมผลตอการสอสารทงของไทยและญปน ซงจะนามาใชเปนความรพนฐานเพอกอใหเกดความเขาใจในการสมภาษณและมความชดเจนมากยงขน 2. สมภาษณผบรหารชาวญปน และผบรหารชาวไทย เพอใหทราบถง วฒนธรรมของชนชาตทมตอการบรหารงานองคการ 3.5 การเกบรวบรวมขอมล 1. ตดตอขอความรวมมอจากบคคลทเกยวของ เพอขออนญาตเขาทาการศกษาและการรวบรวมขอมลทจะนามาใชในงานวจย 2. การตดตอขอสมภาษณพนกงานทเปนคนไทยททางานในบรษทขามชาตญปน และพนกงานชาวญปนททางานในประเทศไทย 3. การนาขอมลทไดรบจากการสมภาษณมาเรยบเรยงใหม ในลกษณะของการพรรณาความ

ในการสมภาษณเพอเกบขอมลในการวจยครงน ผศกษาไดขอเขาสมภาษณผบรหารชาวญปน ทง 3 ทาน โดยสมภาษณผานลาม มการเขาสมภาษณ 3 ครง และการสอบถามขอมลเพมเตมจากลามภายหลงจากทไดมการสมภาษณไปแลว เพอใหเกดความชดเจนในการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล สาหรบผบรหารชาวไทยนนไดมการขอสมภาษณเปนการสวนตว 2 ครงและมการสมภาษณทางโทรศพทเพมเตม 3.6 เครองมอในการเกบรวมรวบขอมล

การสมภาษณเพอใหผสมภาษณความคดเหนเกยวกบปญหาทางการสอสารทเปดขนในองคการดงน 1. ใหยกตวอยางสถานการณของปญหาการสอสารทเกดขนในองคการ 2. ในความคดเหนของผถกสมภาษณ อะไรคอ สาเหตของปญหาในการสอสารนน 3. แนวทางการแกปญหาทเกดขน

49 คาถามในการวจย 1. วฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารในองคการขามวฒนธรรมอยางไร 2. ปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม

3.7 การวเคราะหขอมล เปนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยเปนการวเคราะหขอมลโดยอาศยแนวคด และทฤษฎทมความเกยวของกบเรองการจดการวฒนธรรมการทางานของบรษทขามชาต (ประเทศญปนในประเทศไทยเปนหลก) ซงไดมการนาขอมลทไดจากการศกษาจากเอกสารมาประกอบกบการเทยบเคยงขอมลทผศกษาไดรบมาจากการสมภาษณ โดยผศกษาไดนาขอมลมาสรปความเปนประเดนตางๆ ทเกยวของการกบการศกษาในครงน

บทท 4

การนาเสนอผลการศกษา

การศกษาครงนผศกษาไดทาการสมภาษณผบรหารชาวไทยและชาวญปนทงสน 6 ทาน เพอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบวฒนธรรมการทางานทมผลตอการสอสารทบดเบอน โดยการสมภาษณเปนการสมภาษณผบรหารชาวญปนผานลาม การสมภาษณจะเนนทประเดนเกยวกบการสอสารทเกดขนในองคการ และปญหาทเกดขนกบผบรหารทงชาวไทยและชาวญปน ตลอดจนแนวทางการในแกปญหาของผบรหารแตละทาน โดยมคาถามหลกในการสมภาษณคอ 1. ตวอยางของสถานการณทเปนปญหาเกยวกบการสอสาร 2. สาเหตของปญหา ตามสงเกตของผใหสมภาษณ 3. แนวทางในการแกปญหา ตามความคดเหนของผสงเกตการณ ซงจากผลการศกษาจะทาใหเหนถงทศนคตเกยวกบการทางานรวมกนของทงสองชนชาต แนวทางการในแกปญหา การผสมผสานวฒนธรรมและการแกปญหาความขดแยง 4.1 สรปผลการสมภาษณ 1. การสมภาษณผบรหารชาวไทยททางานในบรษททบรหารงานโดยชาวญปน 3 คน อาย 35 – 40 อายงาน 1 – 10 ป 2. การสมภาษณผบรหารชาวญปนททางานอยในประเทศไทย 3 คน อาย 30 – 40 อายงาน 3 – 7 ป สรปความคดเหนจากผบรหารชาวญปน ผบรหารชาวญปน คนท 1 ขอมลพนฐานของผใหสมภาษณ ผบรหารชาวญปน ถกสงมาปฏบตหนาทในเมองไทยไดประมาณ 2 ป ซงในตอนแรกทเขามาทางานทเมองไทยนนไมสามารถใชภาษาองกฤษได และในปจจบนกยงตองมลามเพอชวยการประชมหรอสอสารกบพนกงานผบรหารทานนไดเขามารวมกนกบบรษทแมไมถง 3 เดอนก

51

ถกสงมาเมองไทย แตเดมทญปนนนกทางานเปนทปรกษาและวางแผนใหกบบรษทแมอยแลวเปนเวลาหลายปกอนทจะถกชกชวนใหเขามาทางานเปนพนกงานของบรษทแม พนกงานทญปนตางกทราบดวาบรษททเมองไทยนนมศกยภาพสงสามารถทากาไรใหกบบรษทเปนจานวนมาก การไดรบการมอบหมายใหมาประจาทประเทศไทยกจะเปนโอกาสทดในการไดเรยนรและมโอกาสในการสรางผลงาน โดยการพฒนาสาขาในตางประเทศ เพราะธรกจทประเทศไทยเพงเรมตนได 10 ป ยงมชองทางเตบโตอกมากและบรษทยงมโอกาสในการเพมสวนแบงทางการตลาดอกมาก ตลอดจนวฒนธรรมและพฤตกรรมการบรโภคของคนไทยกยงไมถงจดอมตว การควบคมจากหนวยงานภาครฐกยงไมเขมงวดนก การไดรบมอบหมายใหมาประจาประเทศไทยจงเปนโอกาสทดของพนกงานชาวญปน ความแตกตางระวางพนกงานคนไทยและพนกงานทญปน คอ ทประเทศไทยสวนใหญพนกงานเปนผหญง พนกงานหญงมากกวาพนกงานชาย และระดบหวหนางานกเปนผหญง ซงไมเหมอนกนทญปนทพนกงานสวนใหญเปนผชายโดยเฉพาะระดบหวหนางาน หวหนาสาขากเปนฝาย บทสมภาษณ “ผมคดวาการไดรบคาสงใหเดนทางมาทางานในประเทศไทยเปนโอกาสทดในการเรยนรเรองตางๆ เพราะวาทญปน บรษทของเราใหญมากเปนอนดบ 2 ของประเทศและมพนกงานอยเปนจานวนมาก แตละคนกอายงานมากๆ ทาใหโอกาสการเตบโตของผมเปนไปอยางชา การไดรบมอบหมายใหทางานในตางประเทศกนาจะเปนเรองดสาหรบผม” ถงแมวาการทางานในตางประเทศจะเปนโอกาสทดสาหรบชาวญปนแลว แตความกงวลตางๆ กยงมอยเนองจากการทประเทศญปนพนกงานจะไมไดใชภาษาองกฤษเลย ดงนนการทพนกงานทถกสงไปประจาตางประเทศกงวลอยางมากคอ เรองของการใชภาษาในการสอสาร แตอยางไรกตามการมทศนคตทตอการทางานและคนในประเทศไทยกจะชวยใหการทางานและการปรบตวสามารถทาไดไมยากนก “ผมเขาใจวาปญหาทเราตองเผชญแนๆ คอเรองของการใชภาษา เนองจากทญปนเราใชแตภาษาญปนเปนหลก แตพอตองมาทางานทประเทศไทย ภาษาทตองใชกคอ ภาษาองกฤษ ครบถงแมจะทราบวาทเมองไทยเตรยมลามไวให แตผมกยงกงวลถงเรองการใชภาษาอยด

52

เพราะอาจจะมบางครงทเราตองคยกบคนไทย ผมคงจะตองเรยนรภาษาไทยและองกฤษไปพรอมๆกน ตอนนกยงเรยนอยทง 2 ภาษาเลย” “กอนทจะมาเมองไทยกนกถงวา เมองไทยเปนเมองทมแตคนใจดยมแยม เปนมตร ซงกทาใหผมรสกดนะ ทตองมาทางานทเมองไทยและอยากทจะเรยนรประเทศไทยและคนไทยใหมากๆ จะไดไมมปญหาในการทางาน...........................................................เมอเดนทางมาถงเมองไทย จะรสกดกวาทคดไวเนองจากคนไทยเปนมตรและยมแยม สวนการทางานรวมกนกมผชวยประสานงานตาง และชวยแปล ใหทาใหลดความกงวลในเรองภาษาไปไดสวนหนง แตอยางไรกตามผมกยงตองไปเรยนภาษาเพมเตมเพอใหสามารถสอสารและทางานกบคนไทยไดสะดวกมากขน” ปญหาทพบในระยะแรกของการมาทางานทประเทศไทยของผบรหารตางชาต คอ เรองการสอสารเพราะเมอตองรวมการประชม ในทประชมสวนใหญจะใชภาษาองกฤษในการคยกนและจะมลามทชวยในการแปลจากภาษาองกฤษเปนญปน และแปลญปนเปนภาษาไทย เพอใหผบรหารทมาใหมสามารถแสดงความคดเหนได ทาใหการประชมมการใชภาษาถง 3 ภาษา คอ องกฤษ, ญปนและไทย ซงจะมการสลบกนตามความเหมาะสม “ผมรสกวามนเปนการประชมทยาวนานและผมกไมสามารถแสดงความคดเหนไดมากนก เพราะหนงผมยงไมมความเขาใจในเรองทเขาประชมกน เพราะมนเปนเรองทเขาทามากอนทผมจะมาเมองไทย และสองผมไมสามารถพดในสงทตองการพด ถามเพมเตมในสงทอยากร สวนใหญในครงแรกๆ ของการประชมผมจงไดแตเปนผฟงทด ผมจาไดวาพอจบการอบรม CEO กเขามาพดวาเราตองเรยนรทงภาษาองกฤษและภาษาไทย เพราะวาเรามพนกงาน 2 ระดบ เราตองคยกบเขาใหได การใชลามกเพอจะชวยในการประชมหรอการตดตอประสานงานแตถามการคยกบพนกงานหรอใหคาปรกษาในเรองาน เราอาจจะตองคยกบเขาเปนภาษาองกฤษกได” ปญหาของการสอสารไมไดมเพยงการสอสารทเปนวจนะภาษาเทานน รปแบบการสอสารทอวจนะภาษา ซงกคอ การเขยนกมอทธพลตอการสอสารมากเชนกน เนองจาก e-mail ทใชภายในบรษทจะโตตอบกนเปนภาษาองกฤษ และเอกสารตางๆทตองอนมตกเปนภาษาองกฤษ เชนกน ดงนนสอสารโตตอบทางเมลจะเปนอกหนงปญหาของการสอสารสาหรบผบรหารตางชาตเชนกน การตรวจสอบและการตอบเอกสารจงจะตองใชเวลาในการทาความเขาใจมากพอสมควร

53

“ผมตองอานเมลทเปนภาษาองกฤษ ซงกมความยากเชนกนเพราะวาผมไมแนใจวาตวเองแปลไดถกตองหรอเปลา และการเขยนเมลตอบกลบกเชนกน เรากตองพยายามตรวจสอบวาถกตองหรอไม ผมยงจาไดวาบางครงตองโทรถามผบรหารชาวญปนคนอนๆ เพอใหชวยอธบายขอความในเมลนน…...แตตอนนผมวาผมเขาใจมนดขนและสามารถโตตอบไดยาวมากขน” “สาหรบผมแลวการมาทางานทเมองไทยกมปญหาเรองภาษาเปนปญหาหลก ตอนนผมเรยนภาษาไทยไดหลายคาแลว เรยนจากผชวยของผมบางและคนขบรถของผม เขาสอนผมพดหลายคา เพราะตองสงงานเขา เชน พรงตองมารบกโมง เยนนตองมารบกโมง และผมตองไปดงานทไหนบาง แรกๆ กใหผชวยเปนคนประสานให แตพออยๆ กนไปตอนนผมกเรมทจะคยกบเขาไดบางแตยงไมเกงนก” สงทบรษททตองสงพนกงานไปทางานตางประเทศจะตองเตรยมการกอนสงพนกงานไปทางาน คอ การทใหพนกงานไดเรยนรเกยวกบภาษา วฒนธรรมของประเทศนนๆ เพอใหการปรบตวเรวขน บทสรปการสมภาษณ ผบรหารทานท 1 มปญหาเกยวกบการใชภาษากลาง ซงกคอภาษาองกฤษนนเอง ซงเปนปญหาของชาวญปน เนองจากชาวญปนมภาษาเปนของตนเองและทประเทศกรณรงคใหคนใชภาษาญปน ซงเมอตองเดนทางมาทางานทเมอไทยกจะมปญหาเรองของภาษาถงแมวาทเมองไทยจะเตรยมลามไวใหกตาม แตกมโอกาสทผบรหารจะตองสอสารกบคนไทยเปนภาษาองกฤษบาง ซงคนไทยอาจจะชนกบการพดภาษาองกฤษมากกวาผบรหารญปนทเพงมาทางานแนนอนและอาจจะชนกบสาเนยงของคนญปน ซงตรงกนขามกบชาวญปนทเพงเขามาทางานในประเทศไทย นอกจากการพดแลวยงมเรองของการตอบจดหมายหรอการตรวจสอบเอกสาร ซงเปนภาษาไทยหรอไมกภาษาองกฤษทผบรหารไมเขาใจทาใหตองมการแปลเอกสารนนๆ กอนทจะมการตอบหรอสงการ ซงกเปนการใชเวลาพอสมควร

54

ผบรหารชาวญปน คนท 2 ขอมลพนฐานของผใหสมภาษณ เปนผบรหารยคแรกทไดรบมอบหมายใหเขามาสรางธรกจในประเทศไทย อายงานในบรษททประเทศญปน ประมาณ 20 ป และทเมองไทย 10 ป โดยตลอดเวลาทอยทเมองไทยไดมโอกาสใหดแลในหลายๆ สวนงาน และปจจบนไดดารงตาแหนงในการบรหารงานดายธรกจทงหมด และในอนาคตไดถกวางตวเพอไปบรหารงานในสาขาตางประเทศในเอเซยตะวนออกเฉยงใตนโดยบรษทแมตงใจจะไปดาเนนธรกจ บทสมภาษณ ความรสกเมอตองเขามาบกเบกตลาดทประเทศไทย “ผมรสกวา การมาทางานในตางประเทศสาหรบชาวญปนเปนเรองทนาตนเตนเพราะเปนการเปลยนสถานททางานและเปลยนงานททา เนองจากทเมองไทยเราอาจจะถกมอบหมายใหทางานทตางไปจากทญปนกได แตกนาจะสามารถปรบตวไดไมยากนกเพราะโครงสรางและหนวยงานตางๆทมกไมตางจากทบรษทแมทญปน และกอนทจะมาตงบรษทเรากไดศกษาและวเคราะหโครงสรางทางเศรษฐกจเปนอยางด บรษทแมจะสงคนเขามาเพอศกษากฎหมายและมองหาผรวมทน เมอบรษทแมมนใจและพรอมในการจดตงแลวจงคอยสงพนกงานจากญปนเขามาทางาน...............................................................ตอนแรกเราเชาอาคารเลกๆ อย มพนกงานประมาณ สบกวาคนและพนกงานคนไทยกจะเปนคนจดการในเรองการประสานกบราชการของประเทศไทยและวางแผนการตลาดกนรวมกน” พนกงานทบรษทรบมาจะตองมพนฐานภาษาองกฤษบางเพอใหสามารถสอสารได ระดบผบรหารเราจะเนนทภาษาองกฤษเพอใหสามารถสอสารกนได การทางานรวมกนแรกๆจะตองมการปรบตวมากพอสมควร และเราตองไวใจซงกนและกน เพราะเราเองกยงไมรภาษาไทยและไมสามารถสอสารดวยภาษาไทยได “ผมตองพยายามอยางมากในการสอการและบรหารงานไปพรอมกน มนเปนเรองยากทเราจะคยกนในภาษาทตางกน ดงนนในภาพรวมผมจงใหอานาจกบผบรหารคนไทยเพอ

55 วางแผนประสานงานและดาเนนแผนการทางการตลาด ผมเชอวาคนไทยนนมความสามารถและสามารถทางานไดด สวนตวผมเองกพยายามดแลใหเปนไปตามนโยบายของบรษทแมอกทหนง” ความแตกตางระหวางคนไทยกบคนญปนในสมยนนจะพบวามนอยมาก ทกคนทางานทมเทเพราะพนกงานและผบรหารตางกมเปาหมายเดยวกนคอตองการทาใหบรษทเตบโต การทมคนนอยกหมายถงทกคนตองทางานของตนเอยางเตมท อยกนอยางเปนเองอาจะไมเปนระบบเทากบในปจจบน การสอสารกไมเปนปญหามากนกเพราะสามารถคยกนเปนภาษาองกฤษ หรอผานลามตามแตโอกาส จดเปลยนของบรษทอยทเมอบรษทมความเตบโตและขยายพนทการใหบรการทมากขน การวางแผนทางธรกจทซบซอนและจานวนของพนกงานทเพมมากขนทาใหเกดชองวางการทางการบรหารงานและการสอสารมากขนเพมขน “ผมสงเกตวาจากการทเรามคนมากขน หนวยงานตางๆ ถกแตกออกมามากมายและมผบรหารประจาหนวยงานมากขน ซงการบรหารกควบคมตามสายงานผบรหารแตละคนกมความคดเหนทแตกตางกน และในทางธรกจการการแขงขนกมความซบซอนยงขน การพฒนาองคกรเองกเหมอนกนจนบางครงพนกงานอาจจะรสกวาบรษทมการเปลยนแปลงบอยมาก คนไทยเองอาจจะไมชนกบการเปลยนแปลงเชนน” ปญหาของการสอสารของเรากคอ วฒนธรรมทแตกตางกน เปนเรองงายๆ ทเราพอจะเดากนไดวาวฒนธรรมการทางานทแตกตางกน ทาใหเราพฤตกรรมหรอความพยายามทจะแสดงออกแตกตางกน ความพยายามทจะสอสารเมอเรามวฒนธรรมทแตกตางกนเราจาเปนตองเรยนรและทาความเขาใจในวฒนธรรมนนๆ เพราะฉนนพนกงานชาวไทยเองกจาเปนตองพยายามเขาใจในการทางานของผบรหารเพอใหเขาใจวาผบรหารตองการอะไร และการทสอสารออกไปอยางนนหมายความวาอยางไร ตวอยางเชน “ทประเทศญปน การทางานตองระวงเรองการละเมดตางๆ เชน การละเมดทางเพศ หรอ Sex harassment หรอ การใชอานาจหนาทในทางทไมถกตอง เราเรยกวา Power harassment ตวอยางเชน หวหนาจะฝากลกนองไปซออาหารเทยงไมไดเพราะเปนการใชอานาจในทางทไมชอบ แตทเมองไทยคนไทยอาจจะไมคด คนไทยอาจจะคดวาเปนความเออเฟอชวยเหลอกน นคอ การมองในเรองทแตกตางกนตามวฒนธรรมทาไมผมถงยกเรองน เพราะวา เมอผบรหารญปนตองระวงตวเองอาจทาใหคนไทยรสกวาผบรหารวางตวหรออยไกลเกนกวาท

56 จะสามารถเขาถงผบรหาร พนกงานไมสามารถสอสารกบผบรหารไดโดยตรงการสอสารเปนไปตามสายกาบงคบบญชา ชองวางระหวางคนไทยกบญปนมมากขน ทงทความจรงแลวญปนไมไดวางตวเพอแบงแยกความเปนญปนและคนไทย แตเพราะมพนกงานมากขนเราจาเปนตองระวง และรกษาความเปนกลางใหมากขน ความใกลชดเปนเรองทตองระวงและวางตวใหเหมาะสมมากทสด” “นอกจากวฒนหรอการบรหารงานแลวยงมตววฒนธรรมจากคนไทยเองเหมอนกน ตวอยางเชน ผมจะรสกแยมากๆ เมอผมมอบหมายงานใหเมอพนกงานทางานแลวพนกงานไมสามารถทางานไดอยางถกตองหรอยงมขอมลไมครบถวนตามทมอบหมายไวตงแตแรก และพนกงานจะพดวาไมเปนไรเดยวจะจดการใหหรอแกไขให กรณนผมคดวาคาวา ”ไมเปนไร” ควรจะเปนคาพดของผบรหารทพดวาไมเปนไร ไมใชพนกงานคนททาผดพลาดมาพดวาไมเปนไร ผมคดวาผมเขาใจถกนะ และทญปนคนทาผดพดคาวา ”ขอโทษ” แตทเมองไทยคนทาผดพดวา “ไมเปนไร” ผมไมชอบใจทจะไดยนอยางนน มนเหมอนกบวาเราขาดความรบผดชอบในสงทเกดขน คนพดมองวาความผดพลาดเปนเรองเลกนอย และสามารถแกไขได แตความจรงแลวทกอยางททาควรจะดและถกตองทสด ทกคนควรจะผลตงานทด” บทสรปการสมภาษณ ผบรหารคนท 2 พบกบปญหาความเขาใจในภาษาทสอสารหรอนยของสารนนมความสาคญมาก โดยเฉพาะเมอการสอสารนนเปนการสอสารทผรบสารเปนชาวตางชาตทไมมความชานาญในภาษาดงนนจงมความเขาใจภาษาอยางไมลกซงหนก ดงนนเมอผพด พดออกไปจงทาใหผรบสารแปลความหมายของสารนนตามมมมองและความเขาของตนเองโดยอาจจะไมมความเขาใจอยางแทจรงและดวยความเขาใจทคลาดเคลอนนนเอง ทาใหเกดเปนทศนคตทไมดนกตอผทพด ผบรหารชาวญปน คนท 3 ขอมลพนฐานของผใหสมภาษณ บรหารงานในสวนทเปนการสอกสารองคกรโดยดแลทงการสอสารภายในและภายนอกองคการ โดยการมอบหมายงาน จาก CEO เพอเขามาปรบระบบการสอสารภายนอกองคการใหมความชดเจนและสรางความสมพนธอนดระหวางลกคา สอมวลชน และบรษท

57 บทสมภาษณ แนนนอนวาความผดพลาดในการสอสารเปนเรองทธรรมดาทจะเกดขนแตการบรหารจดการและแกปญหากนบวามความสาคญอยางยงเชนกน การสรางความสมพนธอนดระหวางพนกงานโดยเฉพาะไทยกบญปนเปนเรองทบรษทกมองเหนอยและพยายามทจะพฒนาใหดขน แตอาจจะมความเคยชนหรอลกษณะเฉพาะบางอยางทเราตองยอมวามนกเปนเรองยากในการแกไข “ปญหาในการสอสารระหวางคนไทยกบญปนกคอ วฒนธรรมพนฐานทแตกตางกนนนเอง ปญหาหนงทสงเกตไดกคอ การไมรายงานความคบหนา ผมสงเกตไดจากการทมอบหมายงานใหกบพนกงานแลวจะไมไดรบรายงานความคบหนาเลย ยกเวนวาจะมการเรยกถามความคบหนาจงจะทราบวางานทมอบหมายนนมความคบหนาอยางไรบาง” “วฒนธรรมการทางานของทญปน เราจะมสอนใหพนกงานโดยเฉพาะระดบหวหนางานรจกการเขยนรายงาน เพอใหสามารถรายงานความคมหนาและนาเสนอเรองตางๆทพบจากการทางานมาใหกบหวหนาทราบ อาจจะเปนเพราะเหตผลหลายๆ อยาง เชน พนกงานไทยอาจจะไมชอบทจะคยกบหวหนาหรออาจจะเปนเพราะเราตองพดคยภาษาองกฤษซงเราตางกไมถนดกนเลยพยายามทจะเลยงการคยกน แตอยางไรกตามเราอาจจะไมเคยคยกนในประเดนนมากอน” ในการทางานตามวฒนธรรมการทางานของประเทศญปน จะมการสอนใหพนกงานในระดบตางๆ เขยนรายงานเพอนาเสนอสงตางๆ เชน ผลการปฏบตงาน ผลการตดตามงาน ขอเสนอะแนะ เปนตน ซงการเขยนรายงานถอเปนการสอสารระหวางหวหนากบลกนอง นอกจากนนรายงานยงสามารถชวยเหลอในการจดจาและตดตามงาน แตสาหรบคนไทยอาจะมการรายงานในรปแบบตางๆ กนออกไปกได สาหรบคนไทยรายงานในรปแบบของรายงานหรอเอกสารกจะเปนการรายงานรวบยอดมากกวาการรายงานเปนระยะ รายงานผลการทางานเปนระยะไมวาจะเปนวาจาหรอเอกสารยงคงมความจาเปนอยมาก การรายงานไมใชผบรหารไมใวใจพนกงาน แตเขาถอวาเปนหนาททตองรายงานและกเปนเพยงการนาเสนอขอมลใหผบรหารทราบและหากกรณทมปญหาจะไดชวยกนคดหาทางแกไข “ผมคดวาการรายงานความคบหนาจะเปนวธการทางานทดเพราะวาเราจะไดรวาเรามความเขาใจในคาสงถกตองหรอเปลา และยงชวใหเรากบหวหนาของเรามความเขาใจทถกตองตรงกน ไมตองเสยเวลา ตวอยางเชน ครงหนงผมมอบหมายงานใหลกนองคนหนง ผมกเหนเขา

58 มการทางานและมการเรยกประชมผเกยวของ ประสานงานกบหนวยงานตางๆ เปนอยางดและมความกาวหนาจากทผมสงกตเหนเอง แตปรากฎวา 1 เดอนผานไปผมกยงไมเหนผลงานของงานนน ผมไมรดวยวางานนนไปถงไหนแลว ผลเปนอยางไร ผมจงตองเรยนพนกงานคนนนมาถามความคบหนา ผลปรากฎวางานทเขาทานน ทาตามแผนไดเกอบ 80 % แลว แตผมยงไมเหนการเปลยนแปลงทผมคาดวาจะเหนจากพนกงาน “ “ผมไมแนใจวาคนไทยมความคดอยางไรกบการรายงาน เพราะถาถามวาการรายงานผลแลวทาใหหวหนามองวาเขาไมเกง ผมวากคดผดนะ การทไมรายงานความคบหนาแลวกทาตอไปเรอยๆ แตสดทายผลงานไมถกตองตามทหวหนาตองการ หรอ ทาไมสาเรจ คณกดแยสาหรบหวหนาอยด ตรงกนขามการรายงานกบเปนตวชวยคณเพราะหวหนาจะรวาคณทางานเตมท แตมอปสรรคอะไรบาง และคณตองใชความพยามยามขนาดไหนเพอใหการทางานนนสาเรจ” ถงแมวาจะมความตองการใหพนกงานรายงานผลความคบหนาของงานแตผบรหารชาวญปนกไมเคยขอรายงาน นอกจากจะมการถามถงบางถามเวลาหรอไดรบขอมลบางอยางทเกยวกบงานนนและตองการใหพนกงานชแจง การไมตดตามงานของผหารนนเพราะผบรหารเองกมงานทตองทาอยหลายเรองมพนกงานทตองดแลหลายคน ดงนนการทจะใหคอยตดตามงานของทกคนจงเปนไปไดยากแตอาจจะเขมงวดกบบางคนเทานน “ผมไมสามารตดตามงานทกงานทสงไปได และไมคดวาจาเปนตองใหหวหนาตดตามงานวางานถงไหนแลว เพราะมนเปนหนาทของพนกงานทตองรายงานใหกบหวหนาทราบ ผมมลกนองโดยตรง 4 คน ผมไมสามารถเรยกทกคนมาพบและใหรายงานงานทมอบหมายได แตผมกหวงวาเมอผมมเวลาตอนเยนหรอวาง ผมจะไดอานรายงานความคบหนาและไดคยกบลกนองเรองการทางานของเขา.........................................................................ถาคณรายงานความคบหนาบอยๆ หวหนากจะรวาคณทางานอะไรบาง มนกเปนผลดกบตวคณเอง แตสาหรบคนไทยคงไมคดเชนนน” เมอผบรหารมความตองการทจะเหนการรายงานผลความคบหนาในการทางานของลกนอง ดงนนนผบรหารจงคดทจะนาความเอารทญปนสอนเกยวกบการเขยนรายงานนมาจดใหกบพนกงานทนทราบ แตในความคดของผบรหารอกมมหนงคดวามนอาจจะเปนการแกปญหาทปลายเหต เพราะผบรหารเองกไมแนใจวาทาไมคนไทยถงไมชอบรายงานความคบหนาของการทางาน การไมทารายงานอาจจะไมไดเกดจากการเขยนรายงานไมเปน แตนาจะ

59 มเหตผลทมากกวานน เชน วฒนธรรมการทางานของคนไทยอาจจะไมรายงานความคบหนา รายงานแตผลวาสามารถทาไดหรอไมผลเปนอยางไร เปนตน

“ผมไดมการอธบายกบเจาหนาทของ HRD เพอใหทราบเกยวกบแนวคดในการเขยนรายงานและความตองการทแทจรงของผม ผมหวงวจะมการอบรมใหกบพนกงานผบรหารระดบตนขนไป เพอใหเขาสามารถเขยนรายงาน แตผมกไมแนใจวาวธนจะไดผลหรอไม เพราะผมเองกไมเขาใจวาทาไมคนไทย ไมชอบรายงาน กลวถกหวหนา look down หรอ กลววาหวหนาไมวาง หรอหลกเลยงการสอสาร หรอคดวาไมมความคบหนาตองรายงาน ยงไมพบอปสรรคในการทางานจงไมตองรายงาน หรอคดวาตนเองสามารถจดการกบเรองตางๆได ไมว าจะเปนเพราะอะไรกเราตองพยายามเปลยนวธการทางานทผานมานใหได ”

บทสรปการสมภาษณ ปญหาการสอสารทเกดขนในองคการตามทผบรหารสงเกตไดคอ การทพนกงานคนไทยไมนยมทรายงานความคบหนาของการทางาน ขาดการนาเสนอรายละเอยดทหวหนาตองการ เนองจากผบรหารเองกไมรวางานทมอบหมายไปนนผลเปนอยางไร ระหวางการทางานมปญหาและอปสรรคอยางไร การทจะใหผบรหารตดตามงานหรอทวงถามถงความคบหนากไปไดยากเนองจากผบรหารกมงานเยอะมากการตดตามอาจไมทวถง ในทางกบกนหากผบรหารทสงกวาตองการทราบขอมลหวหนากไมมขอมลทจะตอบผบรหารระดบสงกวา ทาใหตองเรยกลกนองมาถามซงสาหรบผบรหารทสงกวาอาจจะมองวาหวหนาไมมความรบผดชอบ ไมใสใจในงานและไมตดตามงาน วธทจะแกปญหาคอการฝกใหพนกงานรจกรายงานความคบหนาดวยตนเองเปนระยะ ทญปนกระบวนการสาคญกวาผลงาน ดงนนการรายงานความคบหนาอยางตอเนองจะชวยใหผบรหารรวาพนกงานทางานถกตองตามกระบวนการหรอไม พนกงานเขาใจคาสงหรอไม และบรษทจาเปนตองลงทนเพมหรอปรบปรงขนตอนการทางานใหมหรอไม สงเหลานลวนเปนสงทหวหนางานตองการทราบทงสน จากการสมภาษณผบรหารชาวญปนทง 3 ทาน พบปญหา ดงน

1. การใชภาษากลางเพอการสอสาร เนองจากทงสองฝายคอไทยและญปนไมสมารถ สอสารภาษาของกนและกนได จงจาเปนตองใชภาษากลางซงกคอภาษาองกฤษแตกยงเปนปญหาสาหรบชาวญปนอยดเนองจากขาดความชานาญทางภาษาองกฤษ หรอการสอสารทตองผานตวกลางหรอลามเพอแปลภาษาญปน – ไทย

60

2. ชองวางทางการสอสารเนองจากตองสอสารตามสายบงคบบญชา เนองจากการ สอสารตองเปนไปตามขนตอนลาดบชนของสายการบงคบบญชา ทาใหเกดชองวางในการสอสาร และทาใหพนกงานกบผบรหารรสกวาอยหางกนไมเขาใจกน

3. ความแตกตางในการสอสารและระดบความเขาใจในภาษา เนองจากบางครงผ บรหารชาวญปนกอาจจะไมมความเขาใจในการใชภาษาไทยอยางลกซงเพราะภาษาไทยคาหนงคาอาจแปลไดหลายความหมายหรอความหมายขนทตองการสอสารกขนอยกบแตละกรณ

4. ขาดการรายงานความคบหนาในการดาเนนการ เนองจากผบรหารชาวญปนทเขา มาทางานในประเทศไทยถกกาหนดมาใหเปนผควบคม ดงนนบางครงการนงอานรายงานเฉยๆอาจจะไมเพยงพอ ผบรการตองการทราบรายละเอยดทมากขนเพอใหสามารถทจะรายงานกลบไปทประเทศญปนใหทราบถงการดาเนนการตามนโยบายทไดรบมอบหมาย

ผบรหารชาวไทย ผบรหารชาวไทย คนท1

ผบรหารชาวไทยอาย 31 ป ทโตขนมากบบรษทและมความทมเทแตยงขาดทกษะภาษาองกฤษญปนโดยสวนมากมกจะใชภาษาญปนเปนภาษาหลกในการสอสาร ดงนนบทบาททสาคญกคงเปนบทาทหนาทของผแปล "ลาม" กอนทลามจะแปลไดอยางมประสทธภาพ จะตองทาความเขาใจในเรองนนๆ ใหมากทสด ถาเขาใจคลาดเคลอนไป กอาจจะมผลทาใหตางฝายตางเขาใจไปกนคนละเรอง และสดทายกหาขอสรปกนไมได เชน มครงหนงในการประชมทตองมการแปลกนประโยคตอประโยคทาใหการประชม ตองใชเวลานานเปน 2 เทา และกอนทจะมการประชมกตองไปทาความเขาใจในเรองทจะประชมใหกบลาวเขาใจกอน เพอจะไดแปลไดตรงกบทตองการนาเสนอในทประชม บทสมภาษณ ในการทางานกบผบรหารตางชาตมเรองทเราตองระวงอยหลายเรอง ไมวาจะเปนเรองของการวางตว การพด การแสดงความคดเหนหรอแมแตเรองเลกนอยเพราะรวาญปนมองเราอยและแนนอนวาเราตองพยามยามทาตวใหนาเชอถอทสด นอกจากทเราจะตองเตรยมเนอหาและสงทตองนาเสนอระหวางการประชมแลว กอนหนาประชมเรากตองหาโอกาสคยกบลามเพอใหเกดความเขาใจในเรองตางๆ เวลาประชมกจะไมตองคยอะไรกนมาก

61

นอกจากการสอสารทตองผานลามแลว การเขยนรายงานตางๆ กจาเปนทจะตองใชภาษาองกฤษซงทาใหพนกงานชาวไทยตองพยายามทจะพฒนตนเอง ทงนการเรยนภาษาองกฤษถอเปนหนาทของพนกงานทจะตองรบผดชอบตนเอง และเพอใหตนเองสามารถทจะเตบโตในหนาทการงานกจาเปนตองพฒนาภาษาองกฤษของตนเองนนเอง

“ดเหมอนวาการกาวขนมาทาหนาทในระดบนเปนเรองทเรวเกนไป เพราะการนงในตาแหนงตรงนนอกจากการบรหารงาน บรหารลกนองแลวเรายงจาเปนตองบรหารหวหนา คอทาอยางไรใหหวหนาเขาใจในเรองทเราตองการสอสาร และทสาคญคอตองสามารถโนมนาวใหหวหนาเขาและยอมรบในขอเสนอของเรา แตสงหนงททาไดคอการพยายามเรยนภาษาองกฤษเพอใหเราสามารถทางานไดดขน ตวอยางเชน การทเรานงประชมในคณะผบรหารทมทงชาวไทย – ญปน ซงในระหวางการประชมตองใชเปนภาษาองกฤษ ซงเราจาเปนตองพฒนาทกษะเรองภาษาของตวเองทกดานทงการพดฟง อาน เขยน เพราะนอกจากการประชมแลวนนแลวเวลาจะรายงาน หรอสงจดหมายกตองเตรยมเอกสารเปนภาษาองกฤษ เรากไมรเหมอนกนวาผบรหารเขาใจหรอเปลา” “การสอสารโดยผานคนกลาง มกจะเกดปญหาตางๆ เชน เราไมรวาลามสามารถสอสารไดตรงกบทเราพดหรอเปลา นอกจากนนแลวในการประชมหนงๆ เราตองใชเวลาเพมขนเปน 2 เทา เพราะตองมการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาไทยและแปลภาษาไทยเปนภาษาญปนแปลกลบไปกลบมากทาใหเกดความการใชเวลาเพมขน หรอถาลามไมมความเขาใจในเรองทประชมกยงทาใหใชเวลาในการประชมมากขน เพราะตองมการอธบายใหกบลามเขาใจในเรองทเราคยกนและสามารถหาคาอธบายหรอคาทจะใชแปลเปนความเปนภาษาญปนไดชดเจนยงขน” “ตวอยางของปญหา เชน มอยครงหนงในการประชมกบผบรหารญปน เรากมการโตแยงและตางกอธบายเหตผลของตวเอง แตผบรหารกลบไมเขาใจสกถามวนไปวนมาอยอยางนน เรากตองพยายามทาความเขาใจกบลามและผบรหารอยนานพอสมควรแตสดทายจนจบการประชมกไมไดขอสรปอะไรตองมาประชมกนใหมเปนการประชมทยดยาวและไมมขอสรป ตอนหลงกเลยสงเอกสารทงหมดทเปนภาษาองกฤษและกอธบายความเปนมาและแนวทางทนาเสนอใหกบลามเพอใหชวยนาเสนอผบรหารดวย ปรากฎวาผบรหารเขาใจและไดขอสรปสาหรบเรองน”

62 การจะแกปญหาในเรองน จาเปนทจะตองสรางความเขาใจเกยวกบธรกจใหกบลามเพอใหสามารถทจะถายทอดและสอสารไดอยางมประสทธภาพ นอกจากการสอสารทดโดยผานลามแลวพนกงานยงจาเปนทจะตองพฒนาภาษาองกฤใหมากขน เพอใหเกดชองทางการสอสารมากกวา 1 ชองทาง เพราะบางเรองพนกงานกจาเปนตองคยกบญปนโดยตรง หรอบางเรองกแคเขยนรายงานหรอสง e-mail กเพยงพอหรอดกวานงคยกนเสยเวลาและไมไดขอสรป บทสรปการสมภาษณ สาหรบผบรหารคนไทยทานน พบปญหารการสอสารคอ การทตองสอสารผานลาม ซงสาเหตทตองผานลามกคอ ตนเองและผบรหารยงไมสามารถสอสารกนโดยตรงไดทาใหตองสอสารผานลาม ทาใหเกดความผดพลาดในการสอสารบางและเกดปญหาความลาชาหรอการใชเวลาในการประชมนานเนองจากมการแปลภาษาทกประโยค และตองอธบายในสงทตองการสอสารอยางละเอยด เพอใหผแปลภาษาสามารถแปลไดตรงกบวตถประสงคทตองการสอสารออกไป ผบรหารชาวไทย คนท 2

ผบรหารชาวไทยอาย 33 ป จบการศกษาปรญญาโทจาก ออสเตรเลย เปนผบรหารชาวไทยทรองลงมาจากญปน ตองมการประชมและนาเสนองานกบญปนคอนขางบอยตองใชภาษาองกฤษมากพอสมควร บทสมภาษณ การสอสารกบผบรหารชาวญปนมความหลากหลายเพราะบางกพดภาษาองกฤษไดสอสารเขาใจ บางคนกสอสารไดบาง และกมคนทพดภาษาองกฤษไมไดเลย ประเภทนกจะตองคยกนผานลาม ซงกตองเตรยมใจวาการสอสารมโอกาสผดพลาดโดยเฉพาะถาลามไมมความเขาใจทางเทคนคหรอศพททางการเงนกจะลาบาก ปญหาในการสอสารขามวฒนธรรมอกเรองหนงทนาสนใจคอ การสอสารระหวางการประชมรวมกนการสอสารกนเองโดยภาษาญปน ซงทาใหคนไทยทอยรวมในการประชมไมเขาใจ

“โดยปกตผมตองมการประชมกบผบรหารสปหดาละไมนอยกวา 3 ครง โดยเฉพาะการทางานในสวนทตองพฒนาธรกจ เรายงจาเปนตองสรางความเขาใจและการสอสารใหชดเจนในการนาเสนองานแตละครงจะมการนาเสนอเปนภาษาองกฤษซงเรากพยายามทจะใชภาษากลางและใชลามใหนอยลงในการประชม สงหนงทเหนไดชดจากการประชมกคอ ถามคณตองการให

63 การประชมจบเรว คณตองนาเสนองานกบ CEO กอน เพราะถา CEOอนมตแลวทกอยางกจะงายขนเพราะฉะนนภาษาองกฤษสาหรบผมจงไมใชประเดนสาคญ ผมวาเราสามารถฝกฝนและพฒนาไดถาเราตงใจจรง สวนคนญปนนนเทาททราบคอ จะตองเรยนภาษาญปนและภาษาไทย เขาตองเรยนมากกวาเราอก

“โดยสวนตวแลวเปนคนทไมชอบการสนทนาทถานงกนอยหลายๆคน แลวมาพดอะไรบางอยางทเขาใจกน 2, 3 คนและหวเราะกนในกลม ผมวามนไมมมารยาทเลย อยางตวอยางทจะเลาใหฟง มอยครงหนงในระหวางการประชมทมทงชาวไทยและชาวญปนอยดวยกนมหลายครงทผบรหารพดภาษาญปนกนแตเราไมรปวาเขาพดอะไรกน ผมเองกไมเขาใจภาษาญปนแตรสกเอาเองวามนตองไมใชการสงสยคอ คนหนงสงสยอกคนกเลยชวยอธบายหรอการคยเลนกน ถามวาเยนนจะกนขาวทไหนเพราะมนไมใชนสยของคนญปนทจะมานงพดเรองอยางนในระหวางการประชม ผมรสกไดวาเหมอนกบเปนการวจารณหรอพาดพงผมบางเรอง แตเราไมรเทานนวาเขาพดอะไร โดยสวนตวการทาอยางนผมมองวาไมคอยดนก แนนอนวาเราไมรอะไรเราทาไดแคใชความรสกเอาเทานน”

“นอกจากนนในการประชมยงมการนงแบบเกาะกลมหรอ ดานหนงญปนอกดานหนงคนไทยการนงแบงกลมอยางนทาใหเกดบรรยากาศแบงกลม แบงพรรคแบงพวกกนการสนทนาถกจากดวงอยแบงกลมกนวาคนไทย คนญปน ซงถาเรามการจดทนงและไมใหคนชาตเดยวกนนงตดกนกจะดกวา

การแกปญหาในเรองนกคอ การจดทนงสบหวางใหคนไทยอยแทรกระหวางผบรหารชาวไทยถาตองการสอสารกตองพยายามหลกเลยงการพดหรอการใชภาษาแมของตนเอง และจะตองพยายามฝกผบรหารใหพดภาษาองกฤษเพอจะไดหลกเลยงความเขาใจผดระหวางการประชม บทสรปการสมภาษณ ในระหวางากรประชมทมชาวญปนและคนไทยรวมอยในการประชม ซงระหวงการประชมผบรหารชาวไทยรสกวาผบรหารชาวญปนกาลงคยกนเกยวกบตนเอง ทาใหรไมมนใจ และในระหวางการประชมการทผบรหารสงตามใจชอบทาใหหลายๆครงการนงประชมกลายเปนการนงจบกลมและแบงฝายกนนงระหวางชาวไทยกบญปน

64 ผบรหารชาวไทย คนท 3 ผบรหารชาวไทยอาย 37 ป จบการศกษาจากปรญาตร – โท จากประเทศสหรฐอเมรกา และทางานในบรษทขามชาตทเปนของตะวนตกมากอน มความเชยวชาญในภาษาองกฤษและสอสารกบผบรหารดวยภาษาองกฤษตลอด บทสมภาษณ เนองจากผบรหารชาวญปนใชภาษาองกฤษไมคอยดนก ทาใหสอสารกนไมเขาใจ ถงแมวาจะใชภาษาองกฤษหรอลามกตาม กยงทาใหไมเขาใจความตองการทแทจรง เชน เมอมโครงการหนงทผบรหารชาวญปนสงมาแตเมอทาไปกพบวาเกดปญหาและเมอกลบคยกนอกครงหนงกบอกวาสงททาไมถกตองตามทผบรหารตองการ และกลายเปนวาเราไมเขาใจ ทงทความจรงกมการบอกเลาอยตลอดเวลาถงความคบหนา “ครงหนง ผมไดรบการมอบหมายงานจากผบรหารเพอจดเตรยมทมงานพเศษทมหนงเพอใหบรการแกลกคาเปนการคยกนในภาพกวางๆ วาทมงานนจะตองทาหนาทอะไรบาง มจานวนเทานไหร โดยเราคยกนเปนภาษาองกฤษ และตลอดเวลาทคยกมการเนนยาและการคยเกยวกบสงทตองการ โดยเรานาจะมความเขาใจเกยวกบรายละเอยดและผลลพธทตองการชดเจนทเดยว ในความรสกของผมคอผมเขาใจนะ และหลงจากทคยกนแลวผมกมการทาโครงการเพอขออนมตงบประมาณ ซงกไดรบการอนมตตามปกตและไมไดมการซกถามเพมเตม แตหลงจากทเราดาเนนการไปไดระยะหนง ปรากฎวาผลงานหรอสงทนาเสนอไมตรงกบทผบรหารตองการ กเลยมคาถามวาแลวสงทผบรหารตองการคออะไร และตลอดระยะเวลาทไดรบมอบหมายงานกมการรายงานอยตลอดเวลาวาเกดอะไรขนบางแตกไมมคาสงหรอความคดเหนเพมเตมจากผบรหาร ซงกทาใหเขาใจไดวาเรามาถกทางแลว” “ในโครงการบอกอยางชดเจนเกยวกบ วตถประสงค ผลทตองการ ขนตอนการทางานและระยะเวลาซงผบรหารกอนมต หลงจากนนผบรหารกไดมการสงการลงมาวาระหวางการดาเนนกจกรรมนนปรากฎวามการเรยกคย และบอกวากาลงเกดความคาดเคลอนเกยวกบรายละเอยดทคยกน เพราะวาบรษทตองการใหทมงานนนงทอยทหนาประตเปนตาแหนงทแยกขาดจากงานประจา แตทผมและทมงานทาอยคอ การใหพนกงานประจาทางานบรการนเปนงานเสรม คอ นองๆ จะตองรบผดชอบทงยอดขายและงานทมอบหมายเพม“

65 การสอสารถงแมจะใชภาษากลางและเปนผทมทกษะในการใชภาษาองกฤษอยในขนดของบรษทกยงมความเขาใจผดได ทงนความเขาใจผดและความสงสยนเองกถกถามและตองการคายนยนอยหลายครงแตผลลพธกยงไมถกตองอยด “อยางในประเดนทเกดปญหานผมกมการสอบถามถงทศทางทชดเจนเพอนาไปตอบกบสวนงานทเกยวของแตกยงเกดความไมชดเจนในการดาเนนการอยนนเอง ความไมชดเจนนไมใชการคยแตอยทเราตางคนตางกเชอวาสงทตวเองคดนนเหมาะสมมากวา เพราะฉะนนจงกลายเปนความไมเขาใจกน บางครงทการเราเหนผบรหารเงยบๆ ไมมความเหนแลวเราสรปเอาวาเขาใจตรงกนแลวคงทาไมได เราตองยอมรบวายงมอกหลายเรองทเขาคดอยแตยงไมสามรถพดออกหรออธบายเปนภาษาองกฤษไดอยางถกตองตรงตามทเขาคดไว” สรปผลการสมภาษณ ไมวาการสอสารจะใชชองการสอสารอะไรกด เชน การใชลาม การใชภาษาองกฤษ ตางกนยงมโอกาสทจะเกดความบกพรองหรอชองวาง เหมอนตวอยางขางตนทมการสอสารกนดวยภาษาองกฤษและแตกยงมความคาดเคลอนและเกดความเขาใจผดอยนนเอง ทาใหการทางานทตองประสานงานหลายฝายเกดความสบสนและผลงานทไดรบกไมตรงกบวตถประสงคทตงไว ดงนนความชดเจนในวตถประสงค และเปาประสงคจงเปนสงทสาคญและทกษะการสอสวนบคคลกเปนทเรองจาแปนเชนกน ในการสนทนาตองมการถามเพอทวนความเขาใจอยตลอดเวลาเพอใหพนกงานเขาใจและปฏบตไดอยางถกตอง ความคดเหนเพมเตม (คนไทย) นอกจากสถานการณทกลาวมาขางตนแลวหนงในผใหสมภาษณยงใหขอมลเพมเตมเกยวการสอสารโดยสรปวา โดยสวนใหญยงมสาเหตมาจากความเขาใจทไมตรงกนและความเขาใจทไมตรงกนนนอาจจะไมใชแคเพยงเรองภาษาแตอยางเดยวแตเปนสาเหตเนองมาจาก “วฒนธรรม” วฒนธรรมการทางานทตางกนซงวฒนธรรมของญปนและไทยมความแตกตางกนอยพอสมควร และในวฒนธรรมแตกตางกนมมมองทมองกตางกนออกไปดวย แตความแตกตางนนไมไดมองวาเปนสงทไมดเพยงอยางเดยว บางอยางเปนสงทควรนามาประยกตใชกบบานเมองเรากม ตวอยางเชน คนญปนจะเครงครดตอกฎระเบยบมากเมอมคาสงใหปฏบตแลวตองปฏบตใหได รกษาคาพดและรกษาเวลา การตรงตอเวลาทาใหเมอนดเวลาใดตองเวลานนโดยเฉพาะการเขารวมการประชมกตองตรงตอเวลา, ในการทางานตองมการวางแผนงานทชดเจนและมความละเอยดมาก ซงหากคนไทยนาเอาวฒนธรรมนนมาผสมผสานกจะทาใหการทางานของคนไทยมระเบยบวนย มความเปนสากลมากขน ตลอดจนสามารถเขากบชาวตางชาตไดดขน

66 ความบกพรองทางภาษาเปนเรองทตองการปรบปรงอยางเรงดวนเพราะบางครงคน ไทยกตองการทจะคยกบผบรหารเปนภาษาองกฤษโดยตรง โดยไมตองผานลามแตปรากฎวาผบรหารไมสามารถทคยได การผานลามบางครงทาใหการทางานลาชาและขาดความสมบรณของขอมล นอกจากนนแลววฒนธรรมการทางานทตางกนของคน 2 ชาต ทาใหเกดความเขาใจทตางกน เชน การทบรษทตองใหมพนกงานบรการพเศษ ซงบรษทแควาตองการใหมพนกงานตาแหนงน แตสวนรายละเอยดตองไปคดกนเอง ซงสาหรบคนไทยแลวคาสงลกษณะนยงมความคลมเคลออย ทาใหไมสามารถตอบสนองความตองการของผบรหารไดดนก นอกจากเรองานแลว ยงจะเหนวาผบรหารชาวญปนจะจบกลมและสมาคมกนเอง ตวอยาเชนเวลาอาหารกลางวนกจะไปทานกนเฉพาะชาวญปนดวยกนเทานน หรอเวลาเลกงานกสงสรรคกนเฉพาะกลม การสอสารโดยใชภาษากยากอยแลวและการทมกลมและแบงแยกกนอยางชดเจนอยางนยอมเกดชองวางขนอยางแนนอน นอกจากนนแลวการทชาวญปนไมชอบกจกรรมอะไรมากนกเพราะเปนการเสยเวลางาน การอบรมพนกงานกเชอวาไมไดผลอะไรเพราะกบมากไมไดเอามาปรบใช การอบรมควรจดอบรมเรองทเกยวกบการทางานโดยตรงมากกวาเรองทเปนเรองของจตใจหรอจตสานก เพราะปรบใชยากมโอกาสใชนอย

67 ตารางสรปผลการสมภาษณผบรหารชาวญปนและชาวไทย

ชนชาต ลาดบท ปญหา สาเหต แนวทางการแกปญหา

คนท 1 - การเขารวมประชมแลวไมสามารถแสดงวามคดเหนไดมากนกเนองจากไมสามารถสอสารดวยภาษาองกฤษได - การตอบจดหมายทเปนภาษาองกฤษยาวๆ

- ยงไมมความเขาใจในภาษาองกฤษ - ยงไมรเรองราวทมาทไปของเรองทประชมหรอเรองในเอกสารทสงจดหมายมา

- เรยนภาษาองกฤษและภาษาไทยพรอมๆกนเพอใหสามารถเขาใจและสอสารภาษาองกฤษและภาษาไทยได

คนท 2 - เมอพนกงานทางานผดพลาดและพดวาไมเปนไรจะทาใหใหมซงทาใหผบรหารเกดความรสกไมด

- เนองจากชนชาตญปนมความรบผดชอบสงการทพดวาไมเปนไรจงเปนเรองทไมสมควร

- ใหแนะนาเกยวกบวฒนธรรมการทางานซงกนและกน

ญปน

คนท 3 - ผบรหารชาวไทยทางานโดยขาดการรายงานความคบหนาของงานทมอบหมาย

- เนองจากผบรหารตองการทราบความคบหนาของการทางานทมอบหมาย

- ใหพนกงานไดมโอกาสอบรมเกยวกบหลกการเขยนรายงานตามของประเทศญปน

คนท 1 - ในการประชมครงหนงมการสนทนาผานลามทาใหการสอสารใชเวลานานและบางครงเนอหาอาจมการบดเบอน

- ทงผบรหารคนไทยและญปนไมสามารพดภาษาองกฤษได

- ผบรหารตองพยายามเรยนรภาษาองกฤษ

คนท 2 - ความไมพอใจทผบรหารใชภาษาญปนในระหวางการประชม

- เพราะทาใหรสกเหมอนถกแบงแยก และบางครงกเหมอนกบถกกลางถงในทางทไมด

- ใหผบรหารชาวไทยแบะญปนนงสลบกนเพอปองกนการจบกลมคย

ไทย

คนท 3 ความไมชดเจนในคาสง - เนองจากการสอสารดวยภาษาองกฤษซงผสอสารเองอาจจะเลอกใชคาไมถกตอง - การพยายามสรปความเอาเอง

- สอสารผานลาม - ทวนสอบความเขาใจอยตลอดเวลา

68 4.2 วเคราะหผลการศกษา จากกรอบการศกษา เพอศกษาถง

1. วฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขามวฒนธรรมอยางไร 2. ปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม

การศกษาครงทไดทาการวเคราะหขอมลทไดรบจากากรสมภาษณผบรหารทง 6 ทาน ตาม

กรอบแนวคดใการศกษาสามารถโดยแบงการพจารณาวาวฒนธรรมจะมผลตอการสอสารลกษณะใดบางออกเปนดานตางๆ ดงน

CHANNEL

กรอบแนวคดในการสอสารในองคการ

ENCODES/DECODES

MESSAGE ENCODES/DECODES

COMMUNICATOR

SEND AND RECEIVES

SEND AND RECEIVES

COMMUNICATOR

CHANNEL

NOISE NOISE NOISE

NOISE NOISE NOISE NOISE

ผบรหารไทย ผบรหารญปน

69

1. ผสงสารและผรบสาร (Sender and Receiver)

บทสมภาษณ บทวเคราะห “ผมรสกวามนเปนการประชมทยาวนานและผมกไมสามารถแสดงความคดเหนไดมากนก เพราะหนงผมยงไมมความเขาใจในเรองทเขาประชมกน เพราะมนเปนเรองทเขาทามากอนทผมจะมาเมองไทย และสองผมไมสามารถพดในสงทตองการพด” “ผมตองอานเมลทเปนภาษาองกฤษ ซงกมความยากเชนกนเพราะวาผมไมแนใจวาตวเองแปลไดถกตองหรอเปลา”

เนองจากวฒนธรรมของชาตญปนนนมความเปนชาตนยม ไมตองการใหมการขยายอทธผลทางวฒนธรรมของชาวตะวนตก การเรยน เขยน อาน ภาษาองกฤษไมเปนทนยม จงทาใหเกดปญหา คอ การขาดความสามารถในการใชภาษาอนๆ ซงทาใหเกดการสอสารทบดเบอนเนอจากไมสามารถสอสารตามตองการได

“โดยสวนตวแลวเปนคนทไมชอบการสนทนาทถานงกนอยหลายๆคน แลวมาพดอะไรบางอยางทเขาใจกน 2, 3 คนและหวเราะกนในกลม”

วฒนธรรมทางภาษาและการแสดงออกถงการเปนพวกพองของกลมผบรหารทาใหเกดการแบงกลมชาวกบ ชาวญปน ตวอยางการการสมภาษณทาใหเหนวาเกดความรสกวาตนเองถกแบงแยกจากลม และการสอสารถกบดเบอนไปตามการรบรของผรบสาร

ความไมชดเจนนไมใชการคยแตอยทเราตางคนตางกเชอวาสงทตวเองคดนนเหมาะสมมากวา

วฒนธรรมการทางานของชาวญปนจะเนนทการปฏบตตามคาสง รายงาน และกระบวนการทถกตอง แตสาหรบผบรหารคนไทยไมชอบการรายงานเพราะดเหมอนเปนการเขาหวหนา ดงนนจงเกดชองวางในการสอสารกน ดงนนการสอกสารจงถกบดเบอนเนองจากวฒนธรรมการทางานทตางกน นอกจากนนในกรณทนาเสนอนเนองจากผบรหารไทยและญปนสอสารกนดวยภาษาองกฤษทาใหเกดความเขาใจกนผดพลาดและดวยความทตางกเชอมนวาตนเองไดสอสารอยางดทสดแลวทาใหขาดการตรวจสอบวาผรบสารสามารถเขาใจตามทตองการสอสารหรอไมทาใหเกดการผดพลาดในการในการสอสาร ซงสามารถเหนไดวาการสอกสารถกบดเบอนไปตามความเขาใจของบคคลและขาดการตรวจสอบ

70

บทสมภาษณ บทวเคราะห การสอสารโดยผานคนกลาง มกจะเกดปญหาตางๆ เชน เราไมรวาลามสามารถสอสารไดตรงกบทเราพดหรอเปลา นอกจากนนแลวในการประชมหนงๆ เราตองใชเวลาเพมขนเปน 2 เทา เพราะตองมการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาไทยและแปลภาษาไทยเปน

ในการสอสารโดยผานคนกลางนนทาใหเกดความสญหายของขอมลเนองจากผแปลไมสามารถเกบรายละเอยดของประโยคหรออาจเกดจาก การทตองใชเวลาการแปลกลบไปกลบมาและปญหาเกยวกบทกษะทางธรกจของผแปล

2. การแปลและการถอดรหส

“ผมจะรสกแยมากๆ เมอผมมอบหมายงานใหเมอพนกงานทางานแลวพนกงานไมสามารถทางานไดอยางถกตองหรอยงมขอมลไมครบถวนตามทมอบหมายไวตงแตแรก และพนกงานจะพดวาไมเปนไรเดยวจะจดการใหหรอแกไขให กรณนผมคดวาคาวา ”ไมเปนไร” ควรจะเปนคาพดของผบรหารทพดวาไมเปนไร ไมใชพนกงานคนททาผดพลาดมาพดวาไมเปนไร”

เนองจากผบรหารมความเขาใจในภาษาไทย แตอาจจะยงไมเขาถงคนไทยอยางแทจรง จงถอดความวาคาวาไมเปนไรเปนคาทไมเหมาะสมโดยเฉพาะเมอรวมกบวฒนธรรมของชาตทเปนคนจรงจงจงยงทาใหรสกไมพอใจทพนกงานพดวา “ไมเปนไรเมอมการผดพลาด” แตในความหมายของคนพดอาจจะเขาใจวาตนเองตองทางานเพม รายละเอยดยงไมเพยงพอจงกลาววาไมเปนไร ตนสามารถทาขอมลเพมเตมใหได การสอสารจงถกบดเบอนตามวฒนธรรมการทางาน

ผมเองกไมเขาใจภาษาญปนแตรสกเอาเองวามนตองไมใชการสงสยคอ คนหนงสงสยอกคนกเลยชวยอธบายหรอการคยเลนกน ถามวาเยนนจะกนขาวทไหนเพราะมนไมใชนสยของคนญปนทจะมานงพดเรองอยางนในระหวางการประชม ผมรสกไดวาเหมอนกบเปนการวจารณหรอพาดพงผมบางเรอง แตเราไมรเทานนวาเขาพดอะไร

ผพดไดถอดรหสกรยาของกลมผบรการวาเปนการกลาวถงตนเองโดยเปนการแปลความเขาใจไปในทางลบและไมสามารถสอบถามหรอรไดวาทตนคาดเดานนถกตองหรอไม ซงการสอสารตามความเขาใจของผพดนนอาจจะถกบดเบอนไปตามการรบรและทศคตสวนบคคลอนนามาซงการถอดรหสทบดเบอน

71 3.ตวสาร

การสอสารโดยมตวสารเขามาสมพนธคอ 3.1 จดหมายซงมความตองการและอธบายถงวตถประสงคตางๆ ในการสอกสารแต

อาจจะยงมปญหาในการสอสารกคอ การทตวสารทเขยนนนเปนภาษาองกฤษบางครงอาจะมความบดเบอนเกยวกบไวยกรณซงความหมายอาจผดไปหรอการบดเบอนเนองผสงสารหรอผรบสารไมเขาใจในความหมายของเนอความนนๆ

3.2 โครงการเพอนาเสนอขออนมต ในหลกการโครงการจะมความสมบรณและครบถวนมากกวาจดหมายแตเนองจากโครงการเปนการเขยนเพอสรางภาพลกษณของโครงการนนๆ ใหดดและสามารถทจะโนมนาวใหผบรหารอนมตโครงการทนาเสนอซงอาจเปนไปไดวาคนเขยนจงเขยมเพอใหดนาเชอถอ เนนการใชไวยกรณทสวยงาน จนบางครงอาจะทาใหผอานเกดความสบสนและไมสามารถจบประเดนหลกทตองการสอสารได

3.3 ขอความทเปนวจนะภาษาจากาการสมภาษณ คาวา “ไมเปนไร” คนไทยใชคานมาจนตดปาก เหมอนกนกบการทกวา “ไหนมา” “สบายดหรอเปลา” ทาใหคนไทยไมคดถงความหมายวาเหมาะกบสถานะการหรอไม แตตวสารวา “ไมเปนไร” เมอพดกบคนญปน กจะหมายถงความไมรบผดชอบ ซงคนญปนจะมองวาคนไทยขาดความรบผดชอบไมควรทจะมการพดวาไมเปนไรเกดขน สาหรบการทางาน ซงตวสารเองกมความหมายไดหลายนย ดงนนการสอสารจงจาเปนตองชดเจน

บทท 5

สรปและขอเสนอแนะ การสอสารในองคการขามชาตมกจะเกดการบดเบอนขอมลหรอการสอสาร ซงปจจยหนงทมอทธพลตอการบดเบอน คอ วฒนธรรม ความแตกตางวฒธรรมทาใหบคคลมความเขาใจและแปลความสารนนแตกตางกนออกไป การศกษา “การบรหารงานทบกพรองเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม” โดยมรายละเอยดดงน

5.1 วตถประสงคการศกษา 5.2 การดาเนนการศกษา 5.3 การวเคราะหขอมล 5.4 ผลการศกษา 5.5 สรปและอภปรายผลการศกษา

5.1 วตถประสงคการศกษา การศกษา “การบรหารงานทบกพรองเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม” เพอศกษาถง

5.1.1 เพอศกษาถงวฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขาม วฒนธรรม

5.1.2 เพอศกษาถงปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอน ตามวฒนธรรม

5.2 การดาเนนการศกษา

ผศกษาไดดาเนนการศกษาโดยการขอเขาสมภาษณผบรหารทงชาวไทยและญปนโดยม กลมเปาหมายทงสน 27 ทานและไดรบการอนญาตใหเขาสมภาษณ 6 ทาน การสมภาษณมทงการสมภาษณแบบตวตอตว การสมภาษณผานลามและการสมภาษณทางโทรศพท ตามความสะดวกของผบรหารแตละทาน การดาเนนการศกษาเรมตนจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของเพอใหทราบถงหลกคดและผลการศกษากอนหนานและนามาใชเปนขอมลในการเตรยมคาถามและแนวทางในการวเคราะหผลการสมภาษณ

73 5.3 วเคราะหขอมล

การสมภาษณในครงนผใหสมภาษณเปนผบรหารระดบสงทงชาวญปนและชาวไทย ซงมอายระหวาง 30 – 40 ป มความสาคญในการกาหนดนโยบายและวางแผนธรกจตลอดจนเปนผบรหารระดบสงของแตละสายงานในองคการ

การสมภาษณผบรหารครงนประกอบดวยผบรหารญปน 3 ทานและผบรหารชาวไทย 3 ทาน โดยการสมภาษณถงความคดเหนเกยวกบปญหาทางการสอสารทเปดขนในองคการดงน

1. ใหยกตวอยางสถานการณของปญหาการสอสารทเกดขนในองคการ 2. ในความคดเหนของผถกสมภาษณ อะไรคอ สาเหตของปญหาในการสอสารนน 3. แนวทางการแกปญหาทเกดขน

และไดมการนาผลการสมภาษณมาวเคราะหเพอเปรยบเทยบกบกรอบการศกษาทกาหนดไว 5.4 ผลการศกษา วฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขามวฒนธรรม

จากการศกษาโดยการสมภาษณผบรหารทง 6 ทาน พบวา วฒนธรรมของทงสองเชอชาตทมความแตกตางกนโดยมผลตอการบดเบอนในกระบวนการการสอสารดงน

1. ตวผสงและรบสาร วฒนธรรมกบตวผสอสาร วฒนธรรมไดขดเกลาและหลอหลอมความเปนตวตน

ของคน ทาใหผสงและรบสารเกดการปดกนทางวฒนธรรมทาใหเกดการขาดสมรรถภาพในการสอสารเนองจากวฒนธรรมปดกนไมใหคนเกดการเรยนรและแลกเปลยนกบวฒนธรรมอน ตลอดจนทาใหบคคลเกดการตอตานการรบวฒนธรรมใหม ดงจะเหนไดจากการศกษานในการใหสมภาษณผบรหารกไดมการเปรยบเทยบระหวางวฒนธรรม ตวอยางเชน ในวฒนธรรมญปนมการสอนใหเขยนรายงาน หรอในวฒนธรรมการทางานของญปนตองมการระวงเรองการละเมดตางๆ ซงผดกบคนไทยทมวฒนธรรมเออเฟอเผอแผ ซงการเปรยบเทยบนทาใหเหนไดวาการโดยสวนหนงในการสอสาร ผบรหารทงสองฝายตางกยงนาเอาวฒนธรรมของตนเองมาเปนสวนในการตดสนใจ และเมอเราตดสนพฤตกรรมของบคคลตางวฒนธรรมจากวฒนธรรมของตนกจะทาใหเขาใจวาคนทตางวฒนธรรมนนมความแตกตางจากเรา และอาจเปนการแสดงทไมเหมาะ สมสาหรบในวฒนธรรมของเรา วฒนธรรมจงมอทธพลตอการสอสารโดยสงผลผานตวผสอสารโดยตรง

74

2. การแปลงรหสและการถอดรหส การแปลงรหสและการถอดรหสเปนกระบวนการทสาคญในการสอสาร โดยการ

แปลงรหสจะเกดขนเมอผสงสารตองการทจะแปลงสงทตนคดแลวสอสารออกไปใหผอนเขาใจ ในขณะเดยวกนผรบสารกจะตองถอดรหสวาสงทผสงสารนนสงมาใหคออะไร ในขณะเดยวกนผสงสารกอาจจะกลายเปนผรบสารซงตองถอดรหสเชนกน

อทธพลของวฒนธรรมกบการแปลงรหสและการถอดรหส เนองจากวฒนธรรม การทางานทมความแตกตางกนของทง 2 เชอชาตจากการศกษาพบวาการพยายามแปลงรหสของสารทตองการสอใหผรบซงเปนคนในอกวฒนธรรมหนงเขาใจ จงเปนเรองทยากกวาการสอสารกบคนในวฒนธรรมเดยวกน และเชนกนการทจะถอดรหสความหมายของสารทไดรบกเปนการยากเชนกน ดงจะเหนไดจากการทคนไทยถอดรหสของการหวเราะของกลมผบรหารวาเปนการพาดพงถงตน หรอการทผบรหารแปลความหมายของคาวาไมเปนไรเปนไปในทางลบเชนกน ดงนนจะเหนไดวาวฒนธรรมของแตละเชอชาตกยอมจะมอทธพลตอการทาความเขาใจกบรหสนนตางกนการจะกาหนดรหส การแปลและการถอดความลวนแตมความสาคญและสามารถถกรบกวนจากวฒนธรรมได

3. สาร ตวสาร ซงกคอสงทผสงสาร สงไปยงผรบสารและตองการใหผรบสารเขาใจในสาร

นนอทธพลของวฒนธรรมกบตวสาร จากการศกษานจะพบวาวฒนธรรมกบสารนนมความ สมพนธกนโดยตรง จากการศษาพบวาตวสารนนเกดจากการทผบรหารไมสามารถสอสารดวยภาษาเดยวกนไดทาใหตวสารกลายเปนความซบซอนมากขนคอตองใชภาษาองกฤษ หรอลามซงทาใหสารถกบดเบอนออกไปตามทกษะของผสอสารทงสองฝาย วฒนธรรมทสงผลตอการสอสารจากการศกษาคอ

1. ภาษา เนองจากตองใชภาษากลางทาใหไมสามารถสอสารไดชดเจนเทากบการใชภาษาของ

ตนเองซงกลายเปนอปสรรคในการทางานและยงทาใหเกดความเขาใจผด ซงวฒนธรรมทางภาษายงคงเปนปญหาหลกของบรษทนเนองจากการทางานสวนใหญผบรหารทง 2 ฝายตางกไมสามารถสอสารดวยภาษาของอกฝายได หรอการใชภาษากลางกยงไมมทกษะมากนก การใชลามกทาเกดปญหาความลาขา บดเบอน เปนตน ซงสอดคลองกบท ฟนากาวา (ฟนากาวา, 2001) ไดเขยนไวในงานการศกษาวฒนธรรมของเขาวาการพดคยเปนเรองทสาคญทสดในการบรหารความแตกตาง ดงนนตองพยายามอยาใหเกดความกลวทจะใชภาษากลางหรอภาษา องกฤษในการสอสารและในทางเดยวกนการอธบายและพยายามทาความเขาใจในวฒนธรรมก

75 จะชวยใหเกดความเขาใจและพฒนาการสอสารขามวฒนธรรมมประสทธภาพยงขนซงมาร เบตตและเดวท (มารค, เบตตและเดวท, 2001) ไดนาเสนอผลการศกษาทสอดคลองเพมเตมวาภาษาทแตกตางกนเปนทมาของความผดพลาดของหลายๆ บรษทขามชาต เนองจากภาษาเปนสวนทสาคญทสดของสงคม และในคาหนงคากสามารถสอไดถงหลายๆ ความหมายและเชนเดยวกนสงๆหนงกสามารถเรยกหรออธบายไดมากกวาคา 1 คา การสอสารในองคการเองกมหลายระดบ หลายเหตการณซงแนนอนวาตองมการสอสารมากกวา 1 ภาษา เชนกน

2. การทางาน เนองจากวฒนธรรมการทางานนเปนวฒนธรรมการทางานทเปนเฉพาะของชาวญปน

เมอมาทางานรวมกบคนไทยมวฒนธรรมทไมชอบรายงานเนองจากความเกรงใจ ความกลววาเพอนๆ รวมงานจะไมพอใจ และการเขยนรายงานเปนการทางานททาใหเกดกระบวนการทเพมขนทาใหคนไทยรสกยงยาก วฒนธรรมการทางานนเปนวฒนธรรมทขดแยงกน ทาใหเกดการบดเบอนโดยชาวญปนจะมองวาคนไทยทางานไมเปน ไมรจกรายงาน สวนคนไทยกจะรสกวายงยาก ไมชอบทจะตองทางานซาซอน

ซงผลทไดจะสอดคลองกบผลการศกษาของ นวลจนทร ศรประเสรฐภาพ (2545) ทไดทาการวจย “การจดการวฒนธรรมการทางานในบรษทขามชาตประเทศญปน” และพบวาผบรหารชาวญปนไดมการนาการบรหารงานแบบญปนใชกบคนไทยซงยงมความแตกตางกนในเรองพนฐานของปรชญาและวธการดารงชวตเปนปจจยทสงผลใหการบรหารงานแบบญปนทนามาใชกบคนไทยไมเกดประสทธภาพเทากบทใชกบคนญปน ไดแก ความทมเทในการทางาน ความจงรกภกดตอองคการ การหมนเวยนหนาทการทางานและเทคนคในการบรหารงานแบบญปน

3. สงคม ญปนใหความสาคญกบสายการบงคบบญชามาก การรายงานตางๆ ตองรายงานเปน

ขนตอนและตลอดเวลาในการทางานตองระวงเรองการลวงละเมดตาง สวนวฒนธรรมของคน ไทยจะพยายามทางานใหงายใชการประสานงานพดคยขอความชวยเหลอ ใชความสมพนธสวนตวนอกจากนนการลวงละเมนบางอยางคนไทยจะมองเปนการชวยเหลอกนมากกนมากวาเปนการใชอานาจหนาทในทางมชอบ เชน การฝากลกนองซอขาว สาหรบคนไทยจะถอวาเปนการชวยเหลอ แตสาหรบคนญปนจะมองเปนการละเมดหรอ การทคนไทยชมวาวนนแตงตวสวยนะ ถอเปนการทกทายแตญปนถอวาเปนการละเมนทางเพศเปนตน เพราะฉะนนการสอสารระหวางคนไทยกบญปนจงตองมการระวงตวเพอไมใหเกดการลวงละเมด

76

ซงผลการศกษานจะสอดคลองกบการศกษาของ มารค, เบตตและเดวท (มารค, เบตตและเดวท, 2001) ไดเสนอถงผลการศกษาวฒนธรรมทมอทธพลตอการสอสาร ไดเสนอผลการศกษาวาวฒนธรรมทมอทธพลตอการสอสาร คอ สงคม โครงสรางและความเคลอนไหวของสงคมจะมผลตอการปรบเปลยนของวฒนธรรมเนองจากคนเปนสวนหนงของสงคม มความผกพนและใหบรรทดฐานของสงคมในการกาหนดพฤตกรรมตางๆ เชน การถกกาหนดบทบาททางเพศ เปนตน ปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม จากการศกษาพบวาเมอกสารสอสารถกบดเบอน ความเขาใจของผสอสารกถกบดเบอนหรอ ผดพลาดตามไปดวย และความไมเขาใจทเกดขนไดนามาซงความไมเขาใจและความขดแยงในการบรหารงานในทสด ซงปญหาทเกดขนคอ

4. การบรหารจดการเชงนโยบาย เนองจากการบรหารจดการเชงนโยบายทออกโดยฝายบรหารเมอถายทอดลงมาผาน

สวนตางๆแลวผรบนโยบายไมสามารถสอสารกบผบรหารไดอยางชดเจนจนกลายเปนปญหาของสายงานปฏบตงานและผทเกยวของทงหมดตองมการปรบโครงสรางการทางานใหมแตเมอทาไปแลวปรากฎวาไมใชสงทผบรหารตองการ ทาใหเกดความสบสนในระดบปฏบตการและเสยเวลา งบประมาณในการดาเนนการ

นอกจากนนแลวความขดแยงนามาซงการเกดการเมองภายในองคการและความรสกเปนฝกฝายทาใหเกดวกฤตศรทธาในตวผนาและผบรหารและการตอตานการบรหารและนโยบาย

5. ไมสามารสรางความสามคคในหมคณะ เมอการสอสารถกบดเบอนไปผรบสารกจะถอดความสารนนบดบอนหรออาจะเปนไป

ในทางทตดลบทาใหเกดความรสกแบงพรรคแบงฝายกน เชน ตวอยางของผบรหารชาวไทยทเขาใจวาจบกลมคยกนผบรหารชาวญปนในระหวางการประชมเปนเรองทไมเหมาะสมและอาจจะมการกลางงพาดพงถงตนดวย ในการสอสารโดยผานวฒนธรรมทแตกตางกนอาจจะตองมการทาความเขาใจเกยวกบวฒนธรรมทกาลงสอสารดวยเพอใหเกดความเขาใจและสามารถเลอกใชวธการสอกสารเหมาะสม หรอในบางกรณการทผบรหารพยายามทจะสรางโอกาสใหผบรหารทง 2 เชอชาตไดมโอกาสเขารวมการประชมหรอสมมนา แตการผสมผสานกยงไมสามารถเขากนไดเนองจากผบรหารตางกมกาแพงของตนเอง

77 6. การสรางวฒนธรรมองคการทไมเหมาะสม เมอเกดการทางานทเปลยนแปลงไปอนเนองมาจากการทางานของคนทมความหลาก

หลายอาจกลายเปนการสรางวฒนธรรมกลมทไมเหมาะสมและทาใหเกดความยงยากในการจดการ เชน การจดทนงในการประชมโดยการแบงกลม แบงพรรคเกดวฒนธรรมการนงรวมกลมและการตอตานวฒนธรรมแตกตาง การสรางวฒนธรรมตวตายตวแทน เนองจากผบรหารไมสามารถสอสารดวยภาษาองกฤษไดจงมผบรหารบางทานใชลามเปนปากแทนในการสงการ การอานและตอบเมล ดงนนพนกงานกจะตองใหความสาคญกบลามเพอใหชวยสอสารกบผบรหารญปนบางครงทาใหเกดคาถามวาคาสงทไดรบนนเปนของผบรหารหรอของลาม เนองจากไมสามารถสอสารกบผบรหารชาวญปนได นอกจากนนการสอสารบางครงตองมการเตรยมความเขาใจกบลามกอนเพอใหการสอสารเปนไปอยางราบรนซงบางครงกมเรองทเปนความลบในการบรหารหรอมความสาคญมากๆ เชน จงทาใหเกด 5.5 สรปและขอเสนอแนะ การสรปผล

วตถประสงคการศกษา 1. วฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขามวฒนธรรม 2. ปญหาในการบรหารงานทเกดขนเนองจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม

1. วฒนธรรมทสงผลตอการบดเบอนการสอสารสารในองคการขามวฒนธรรม

ภาษา เนองจากการสอสารขามวฒนธรรมนนผสอสารทงสองฝายจะตองมความชานาญในภาษากลางทจะใชเพอการสอสาร

การทางาน การทางานระหวางสองวฒธรรมนนผสอสารทงสองฝายจะตองมความรความเขาใจเกยวกบการลกษณะการทางานทเปนวฒนธรรมการทางานพนฐานของทงสองฝาย เพอใหเกดการปรบปรงปและพฒนาวฒนธรรมการทางานใหมเพอใหเขากบลกษณะการทางานของทงสองฝาย

สงคม ผสอสารจะตองเรยนรและทาความเขาใจเกยวกบพนฐานความคดทางสงคมของอกฝายหนงซงการสอสารตองพจารณาถงพนฐานทางสงคมของแตละวฒนธรรมดวย

78

2. ปญหาในหารบรหารงานทเกดขนอนเนองมาจากการสอสารทบดเบอนตามวฒนธรรม การบรหารจดการเชงนโยบาย ผรบนโยบายไมสามารถสอสารกบผบรหารไดอยางชดเจนจนกลายเปนปญหาของสายงานปฏบตงานและผทเกยวของทงหมด

ไมสามารสรางความสามคคในหมคณะ เมอการสอสารถกบดเบอนไปผรบสารกจะถอดความสารนนบดบอนหรออาจะเปนไปในทางทตดลบทาใหเกดความรสกแบงพรรคแบงฝายกน

การสรางวฒนธรรมองคการทไมเหมาะสม การสรางวฒนธรรมตวตายตวแทน เนองจากผบรหารไมสามารถสอสารดวยภาษาองกฤษไดจงมผบรหารบางทานใชลามเปนปากแทนในการสงการ การอานและตอบเมล ดงนนพนกงานกจะตองใหความสาคญกบลามเพอใหชวยสอสารกบผบรหารญปนบางครงทาใหเกดคาถามวาคาสงทไดรบนนเปนของผบรหารหรอของลาม

ขอเสนอแนะ เมอเกดการทางานทเปลยนแปลงไปอนเนองมาจากการทางานของคนทมความหลาก

หลายอาจกลายเปนการสรางวฒนธรรมกลมทไมเหมาะสมและทาใหเกดความยงยากในการจดการได ขอเสนอแนะในการศกษาแบงออกเปน 2 สวนคอ

1. ขอเสนอแนะสาหรบองคการ 2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

ขอเสนอแนะสาหรบองคการ เนองจากการศกษาครงนเปนการศกษาเพอใหทราบถงวฒนธรรมทสงผลตอการสอสารทบดเบอนและการปญหาทเกดจากการสอสารทบดเบอน ทงนจากการศกษาพบปญหาตางๆทาใหมขอเสนอแนะสาหรบองคการดงน

1. ผบรหารระดบสงในบรษทแมจะตองวางแผนในการอบรมหรอใหพนกงานทจะสงมาทางานไดมโอกาสเขาไปเรยนรและสงเกตการณในวฒนธรรมขององคกรใหมเพอใหผบรหารใหมไดมโอกาสในการปรบตวและเตรยมความพรอม

2. ในระหวางการเตรยมตวควรจะใหพนกงานไดมโอกาสเรยนรภาษาองกฤษซงเปนภาษากลาง หรอการเรยนรภาษาทองถนเพอใหสามารถสอสารไดในเบองตน

79 3. การจดเตรยมพเลยงหรอพนกงานเพออานวยความสะดวกใหกบผบรหารทเขา

มาใหมแตกาหนดระยะเวลาลวงหนาอยางชดเจน เพองปองกนการผกขาด หรอการยดพเลยงหรอลามเปนผชวยเหลอในการทางานมากกวาทจะใชความพยายามหรอพฒนาความสามารถางภาษาของตนเอง

4. การจดกจกรรมเพอใหเกดการเรยนรซงกนและกนมากขน เชน การประชมสมมนาระดบบรหาร, การรวมกจกรรมหรอกฬาภายใน

5. ใหพนกงานไดมโอกาสพบผบรหารระดบสงชาวตางชาตเพอใหเกดความชดเจน 6. จดรปแบบการประชมทมการนงสลบระหวางผบรหารชาวไทยและชาวตางชาต

เพอใหเกดการสอสารระหวางกนมากขน ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

สาหรบการวจยในครงน เปนการวจยโดยการเชงคณภาพและศกษาเฉพาะกลม ผบรหารทเดนทางมาจากประเทศญปนโดยตรงและไมเคยทางานรวมกบชาตอนๆ ซงจากการศกษาทผานมาทาใหมขอเสนอแนะสาหรบการศกษาครงตอไปดงน

1. ควรศกษากบผบรหารชาวญปนในขนาดของธรกจทแตกตางกน หลายๆ ธรกจเพอทาการเปรยบเทยบถงวฒนธรรมทมอทธพลตอการสอสาร ซงอาจจะพบความแตกตางในตววฒธรรมทมอทธพลตอการสอสารทแตกตางออกไป จะทาใหการศกษามความหลากหลายยงขน

2. ควรศกษาในธรกจผบรหารชาวญปนไดมโอกาสทางานในตางประเทศ มากกวา 1 ประเทศ คอเปนองคการทมสาขาทวโลก ซงอาจจะทาใหเหนถงความแตกตางการการปรบตวใหเขากบวฒนธรรมใหมของผบรหารไดชดเจนกวาการศกษาครงน เนองจากศกษานจะเหนผบรหารยงยดตดกบวฒนธรรมของชาตตนอยมาก ทาใหสามารถสงเกตเหนความแตกตางวฒนธรรมทคอนขางชดเจน

บรรณานกรม เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2542) กระบวนทศนวฒนธรรมไทยตนตอเศรษฐกจถดถอย.

กรงเทพมหานคร. ขตตยา กรรณสต(2541) สะทอนวฒนธรรมไทย เลม 1 ศนยพฒนาหนงสอ กรมวชาการ ขนทอง อนทรไทย, 2528. คนไทยกบคนญปนใครจะ..............กวากน. กรงเทพมหานคร.

สานกพมพ พทยาคาร. ขนทอง อนทรไทย(2533). เอกสารประกอบการสมมนาเรองวฒนธรรมธรกจของญปน. กรงเทพ

สถาบนเอเชยตะวนออกศกษา. จนทนา อนนนบ และ ลดาวณย อนธพฒ (2548). ความคาดหวงในงานและบทบาททเปนจรงใน

มมมองของผบรหารตางชาตทมตอพนกงานชาวไทย ในปจจยดานวฒนธรรมขามชาต ทมผลกระทบตอการทางานในบรษทขามชาต.สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต(การพฒนาทรพยากรมนษย) โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

เจรญ ชะณลม (2547). การถายทอดวฒนธรรมการทางานในบรษทขามชาตประเทศญปน สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต(การพฒนาทรพยากรมนษย) โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ชชนต มกสกไชย(2546). การสอสารเพอธรกจ. กรงเทพมหานคร. Nut Republic. ณฐพร สารสงข(2549). การรบรและการสอสารวฒนธรรมองคการ : กรณศกษา บรษท

ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน). ภาคนพนธโครงการบณฑตศกษาการพฒนา ทรพยากรมนษย. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นวลจนทร ศรประเสรฐภาพ (2545). การจดการวฒนธรรมการาทงานในบรษทขามชาตประเทศ ญปน. กรงเทพ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. นตย สมมาพนธ, จรวรรณ ภกดบตรและธเนศ บดศวร(2536). รายงานการศกษาวจย

เปรยบเทยบการบรหารงานของบรษทขามชาตดเดน.

พทยา สายห (2544). กลไกของสงคม. กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ไพบลย ชางเรยน (2532). วฒนธรรมการบรหาร (งานวจย). กรงเทพฯ สานกวจยสถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร ไพบลย ชางเรยน (2543). สงคม วฒนธรรม และการบรการแบบไทย (พมพครงท 6). กรงเทพ

เอส แอนจ กราฟฟค.

มลลการ ตนสอน (2544). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพมหานคร. เอกเปอรเนท

รงสรรค ธนะพรพนธ(2546). ทนวฒนธรรม: วฒนธรรมในระบบทนนยมโลก. วภาสร จนทรเสว และ ชใจ อกษรสมย(2547). การสรางวฒนธรรมองคการ กรณศกษา บรษท

แอดวานซ อนโฟ เซอรวส จก.(มหาชน). สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต(การ พฒนาทรพยการมนษย) โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย. สถาบน บณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สนท สมครการ(2538). การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมกบการพฒนาการของสงคม.

พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. สมชย ใจด ยรรยง ศรวรยาภรณ (2539). ประเพณและวฒนธรรมไทย. ไทยวฒนาพานช.

กรงเทพฯ สมพงษ เกษมสน(2523). การบรหารบคคลแผนใหม. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร.

สานกพมพไทยวฒนาพาณช. สมยศ นาวการ, (2548) การบรหารเชงกลยทธ. กรงเทพ. โรงพมพ อกษรไทย. สานกพพม

บรรณกจ 1991 จากด. อรณ รกธรรม (2537). ทฤษฎองคการและพฤตกรรมองคการ. โครงการเอกสารและตารา. คณะ

รฐประศานศาสตร. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อฉรา โหตรภาวานนทและอภาวรรณ เบญจโภค (2548). นแหละ คนญปน สานกพมพภาษา และวฒนธรรม สมาคสงเสรมดทคโนโลย (ไทย-ญปน).

เอกวทย ณ ถลาง (2535). บทวเคราะหวฒนธรรมญปน – ไทย. กรงเทพมหานคร.

Annie Manion. Discovering Japan: Anime and Learning Japanese Culture. Master ‘s

thesis. USA .University of Southern California. Atsushi Funakawa (2001) Transcultural Management A New Approach for Global

Organizations. Jossey-Bass Publishers. San Francisco

Henslin, James M. (2004). Essentials of sociology : a down-to-earth approach. Boston, MA : Allyn and Bacon.

Jennifer E. Beer (2007). Fair use policy. http://www.culture-at-work.com/contents.html.

JUDITH L. GILLIES CROSS-CULTURAL ANALYSIS (2007).

http://www.as.ua.edu/ant/Faculty/murphy/436/crosscut.htm

Klonew, Willam J. (2004). Thai Culture in transition. กรงเทพมหานคร. มลนธเจมส HW Tomsom.

Mark E., Bettry Jane., David A, (1995). Global Management. Cambridge. Mass

Blackwell Publishers.

Hodgetts, Richard M., Luthans, Fred. (2003).International management : culture, strategy, and behavior. Boston. McGraw-Hill.

Ronald B. Adler(2005): Communicating at Work. Mc Graw Hill. Ronnie Lessem (1990). Managing Corporate culture. Published by Gower Publishing

Company Ltd., Schein E.H.(2004). Organizational Culture and Leadership, 3rd ed., USA. Jossey-Bass

Publishers, San Francisco.

Stephen McKenna (1995). The business impact of management attitudes towards

dealing with conflict a cross-cultural assessment Journal of Managerial Psychology Volume 10 Number 7 1995

Tischler, HenryWhitten, Phillip. Hunter, David E. (1983). Introduction to sociology. New York. Holt Rinehart and Winston.

Vander zander, Janes W.(1988). The Social experience: an introduction to sociology. New York. Random Home.

William B.Gudykunst(2003). Cross – Cultural and Intercultural Communication. Sage

Publications.

Wright, Patrick, MNoe, Raymond A.(1996). Management of Organizations.

Chicago: Irwin.