Część 1.

Konstrukcja nagrobka.

Różnice w konstrukcji nagrobków wynikają z ich wyglądu oraz miejsca na jakim mają być ustawione.

1.Nagrobki na mogiłach ziemnych

Standardowo nagrobek taki powinien się składać z:

- betoniaków ( podkłady ) - zbrojone, betonowe elementy stanowiące fundament przyszłego nagrobka

BETONIAK

BETONIAK

- rama ( podwalina betonowa ) - zbrojona , betonowa rama układana na betoniakach na której ustawia się

granitowe elementy składowe nagrobka

RAMA

- granitowa podwalina lub podstawa. Dobrze jeśli jest ona wykonana z elementów granitowych o grubości nie

mniejszej niż 5cm. Na niej bowiem spoczywa ciężar pozostałych elementów pomnika i jeśli będą to elementy

cieńsze niż 5cm lub zostaną źle zamontowane to mogą z biegiem czasu pękać. Co może narazić na niepotrzebne

dodatkowe koszty.

GRANITOWA PODWALINA

- granitowe szwele – podobnie jak w przypadku granitowej podwaliny dobrze aby materiał użyty do ich

wykonania miał minimum 5cm. grubości. Przy takiej grubości elementów można zastosować wiercone i

nacinane klamry , które zapobiegną„ rozjeżdźaniu „ elementów szweli . Przy mniejszej grubości materiału

istnieje ryzyko uszkodzenia materiału podczas nawiercania gniazd na klamry.

SZWELE

GNIAZDA NA KLAMRY

KLAMRY

- płyta wierzchnia – dobrze jest jeśli między szwelami a płytą jest przerwa ( wystarczy 2,3 mm ). Powstaje

wówczas tzw.dylatacja pomagająca w wietrzeniu płyty od spodu. Jest wtedy szansa na uniknięcie efektu „

mokrej płyty „ ( ciemny ślad po środku płyty , spowodowany ciągnięciem przez płytę wilgoci z ziemi) . Przerwę

dylatacyjną otrzymujemy przez podłożenie pod płytą na rogach szweli , cienkich granitowych kawałków

PŁYTA

EFEKT MOKREJ

PŁYTY

CIENKIE KAWAŁKI

GRANITU

CIENKI KAWAŁEK

GRANITU

- tablica ( napisówka ) – i tak samo dobrze aby była wykonana z materiału nie cieńszego niż 5cm. Każda tablica

powinna być montowana na kotwach( sztybrach , bolcach ) co zapobiegnie jej przewróceniu w przypadku

odklejenia .Ilość bolców zależy od wielkości tablicy. min.to jeden.

KOTWA

Pod tablica mogą również występować różnego rodzaju belki ( fortepian , baska ) . Słupki oraz krzyże montuje

się tak samo jak tablice.

BELKA

Oczywiście elementy tu opisane stanowią solidny standard . Można dodatkowo stosować w fundamencie :korki ,

ławy fundamentowe ,które i tak w 100% , nie uchronią naszego pomnika przed pochyleniem. Dobrze tylko jeśli

nagrobek po zastosowaniu takich „dodatków” nie będzie musiał być demontowany do pogrzebu , gdyż

obecność ich może podnieść koszty przygotowania miejsca do kolejnego pogrzebu . Natomiast jeśli elementy

standardowe zostaną solidnie wykonane i otrzymamy od wykonawcy stosowną gwarancję to nie ma się czym

martwić ,bo wówczas nawet jeśli nagrobek się pochyli to wykonawca jest zobligowany do usunięcia usterki .

Pytajmy więc przy zamawianiu o gwarancję i wymagajmy otrzymania takowej w formie pisemnej od

kamieniarza po wykonaniu zlecenia.

2.Nagrobki na piwnicy

Sama budowa jest taka jak przy nagrobkach na ziemi . Nie trzeba tylko montować betoniaków , gdyż sama

piwnica stanowi odpowiedni fundament dla pomnika.

Część 2.

Jak przystąpić do zamawiania nagrobka?

Podstawowe informacje jakie należałoby wiedzieć to :

-czy miejsce gdzie ma stanąć nagrobek to :

mogiła ziemna pojedyńcza

mogiła ziemna podwójna

czy też piwnica pojedyńcza

piwnica podwójna

Jeśli miejsce pochówku jest w dużym mieście to wymiary nagrobka, który można postawić są określane przez

regulamin cmentarzy i przeważnie jest on jednolity dla wszystkich cmentarzy. Natomiast jeśli montaż pomnika

ma nastąpić w mniejszej miejscowości lub wsi dobrze jest zorientować się u osób zarządzających cmentarzem

jaki wymiar może mieć zamawiany przez nas pomnik. I w zasadzie te dwie informacje są kluczowe. Jeśli ktoś

ma więcej czasu może sobie wcześniej pojeździć po cmentarzach, poszukać w internecie lub skorzystać z

naszego katalogu w celu wybrania rodzaju kamienia oraz modelu nagrobka. Co do wyboru rodzaju granitu, to

jest to wyłącznie wypadkowa gustu i pieniędzy jakie chcemy przeznaczyć na nagrobek. Rozpiętość cenowa jest

dosyć duża np. od 650zł/m2 do nawet 2000zł/m2,a trzeba przyjąć, że na nagrobek pojedynczy na ziemi potrzeba

minimum 3m2 materiału nie licząc materiału na tablicę. Oczywiście ilość granitu zużyta do wyrobu pomnika

może być różna, na co wpływ mają choćby wymiary nagrobka.

Część 3.

Cechy charakterystyczne dla granitów.

Granity są zdecydowanie najlepszym wyborem jeśli chodzi o pomniki. Są one bardziej odporne na warunki

atmosferyczne niż marmur czy piaskowiec. Więc najdłużej cieszyć się swoim pięknym wyglądem. Granity są

kwaśnymi skałami magmowymi o budowie ziarnistej. Powstają w procesie krzepnięcia płynnej magmy. Część z

nich posiada widoczne mikropęknięcia, nie stanowiące wady materiału. Do tego typu granitów zaliczymy:

Oddzielny przypadek stanowią granity na powierzchni których występują większe lub mniejsze dziurki nie

stanowiące również wady materiału. Granity zbudowane są z trzech podstawowych minerałów : skaleni , kwarcu

i czarnej miki (biotytu). Ten ostatni składnik podczas szlifowania i polerowania powierzchni kamienia

częściowo wykrusza się i tak oto powstają opisywane tu dziurki . Do granitów gdzie możemy się spotkać z takim

efektem zaliczymy np. :

W każdym rodzaju granitu mogą występować też tzw. nitki , przerosty nie stanowiące wady skały. Są one

dowodem na oryginalność kamienia i jego naturalne pochodzenie . Owszem mogą one razić w pewnych

przypadkach np. ciemny kamień i jasny przerost . W pewnych krajach np. Niemcy klienci do tematu przerostów

podchodzą z dużym zrozumieniem .

Głównymi elementami składowymi nagrobków są: podwalina , szwele , płyta , tablica. Istnieją możliwości

zrezygnowania z każdej z wymienionych części składowych co pozwala na zindywidualizowanie wyrobu. Jeśli

zamawiamy nagrobek z granitowymi dodatkami typu :wazon, elementy toczone ,podstawek pod znicze trzeba

mieć świadomość , że mogą one różnić się kolorystycznie od reszty pomnika . Dzieje się tak iż przeważnie są

one wykonane z innego bloku tego samego granitu , a granit jako produkt w 100% naturalny charakteryzuje się

różnicami w kolorystyce czy też fakturze tego samego gatunku . Musimy pamiętać iż mimo wszystkich zalet

granitu nie możemy zostawić nowego nagrobka samego sobie . Dzieje się tak dlatego ponieważ podlega

zmianom wynikającym z warunków atmosferycznych i właśnie to sprawia , że trzeba go myć i jeśli trzeba

pielęgnować oraz zabezpieczać odpowiednimi środkami chemicznymi.

Część 4.

Wybór wykonawcy.

Będąc już tak przygotowanym pozostaje właściwie wybór odpowiedniego kamieniarza. I tutaj mały apel „niech

jedynym kryterium przy wyborze wykonawcy nie będzie tylko cena”. Ktoś zapyta dlaczego? Dlatego, że

zaniżona cena musi być podyktowana różnymi czynnikami:

-materiałem o gorszej jakości

-w celu uzyskanie odpowiedniego poleru zamiast poddawać granit odpowiedniej obróbce stosuje się różne

środki chemiczne

które czasowo pozwalają wydobyć połysk z kamienia

-brakiem wykwalifikowanej kadry montażowej

-korzystaniem z nieodpowiednich materiałów przy montażu

-nieumiejętnym zamontowaniem pomnika

-brakiem gwarancji lub mocno okrojona gwarancji

-wykonaniem nagrobka z nieodpowiedniej grubości materiałów

Na dzień dzisiejszy możemy wybierać pomiędzy :

-zakładami kamieniarskimi zajmującymi się wyłącznie własną produkcją

-zakładami kamieniarskimi zajmującymi się własną produkcją jak i sprzedażą gotowych najczęściej chińskich

nagrobków gotowych

-handlarzami głównie wyrobów chińskich

Różnica między tymi grupami polega :

-dwie pierwsze grupy posiadają wykwalifikowaną kadrę pracowniczą, doświadczenie oraz są mają możliwość

wyprodukowania zindywidualizowanego produktu

-trzecia grupa najczęściej ma znikome pojęcie o kamieniarstwie, dysponuje niewykwalifikowaną kadrą oraz nie

ma możliwości wyprodukowania pomnika na indywidualne zamówienie

Odwiedzając różne zakłady jak handlarzy warto dobrze przyjrzeć się nagrobkom na wystawach. Jak wygląda

poler, jakiej grubości są elementy z których pomnik jest wykonany.

Niestety część sprzedających gotowe chińskie wyroby oszukuje mówiąc , że nie są one chińskie. Jest ich jednak

tak dużo , że ktoś w którymś z punktów oferujących te produkty szczerze to przyzna i wówczas jeżeli ktoś inny

oferuje takie same wzory mówiąc iż wyprodukowano je gdzieś indziej to najprawdopodobniej kłamie .Można

również w internecie odnaleźć firmy sprzedające ten towar i obejrzeć zdjęcia. Owszem część tych nagrobków

jest dobrej jakości , lecz jest też sporo potraktowanych chemią lub żywicowanych . Pozwala to na ukrycie wad

poleru oraz mikropęknięć . Z biegiem czasu jednak te usterki się ujawnią. Trzeba uważać , gdyż trudno ocenić

oglądając nagrobek czy nie został upiększony.

Kolejna rada to pytać ,pytać i jeszcze raz pytać. Zdarza się bowiem, że oferta która początkowo wydaje się

korzystniejsza cenowo w ogólnym rozrachunku okaże się droższa. Dziwne prawda? Wcale nie. Bywa bowiem

tak, że cena którą usłyszymy jest:

-ceną netto

-nie są w nią wliczone pewne rzeczy bez których ciężko choćby wykonać prawidłowy montaż np.: po

wykonaniu okazuje się ,że trzeba dopłacić za betoniaki lub ramę betonową

-cena nie obejmuje transportu

-cena nie obejmuje montażu

Ważne również to dowiedzieć się o gwarancję:

-na jaki okres jest udzielana

-co obejmuje

-czego nie obejmuje

Najlepszym wyborem wydają się więc zakłady kamieniarskie z tradycjami i renomą. Gwarantują one bowiem iż

całość usługi zostanie odpowiednio wykonana, a klient w wypadku reklamacji ,będzie miał gdzie ją złożyć.

Warto też pospacerować po cmentarzu i poobserwować wykonane już nagrobki . Często na podstawie takich

właśnie obserwacji można dokonać wyboru odpowiedniej firmy , gdyż widzimy jak zachowują się jej produkty

na przestrzeni lat , jak są wykonane i wykończone , jakiej grubości granitu użyto do ich produkcji. Oczywiście

nikt nie jest doskonały , a dodatkowo na każdy nagrobek działają różne czynniki takie jak choćby :

-rodzaj gruntu na którym zostanie postawiony nagrobek

- czas jaki upłynął od ostatniego pochówku

-czy w sąsiedztwie naszego pomnika był w ostatnim czasie pochówek

- ilość opadów w ciągu roku

Dobrze też, odczekać 6 miesięcy od daty pogrzebu zanim zdecydujemy się na montaż nagrobka . Pozwoli to na

ułożenie się ziemi oraz może uchronić przed pochyleniem nagrobka wywołanym przez osiadającą trumną .

Część zakładów kamieniarskich w przypadku montażu nagrobka w terminie krótszym niż 6 miesięcy od daty

zgonu , nie daje gwarancji właśnie na pochylenie pomnika.

Choć oczywiście wybór należy do Państwa.

Część 5.

Odbiór zamówienia

Na co zwrócić uwagą przy odbiorze wykonanej usługi.

Podstawowa sprawa to, czy nagrobek jest wypoziomowany i czy ma spadek ( pochylenie ) w kierunku od tablicy

do przodu nagrobka. Pochylenie stosuje się ,aby ułatwić spływanie wody z nagrobka.

POCHYLENIE NAGROBKA OD

STRONY TABLICY

Czy montaż został przeprowadzony

prawidłowo co można stwierdzić

obserwując miejsca łączeń

poszczególnych elementów.

ŹLE

ŹLE

DOBRZE

Czy poler ma właściwą jakość. Jest to rzecz , którą na ogół jest ciężko zweryfikować . Najłatwiej zrobić

porównując poler występujący na wierzchu ( blacie ) płyty z polerem na brzegach ( rantach ) pomnika. Często da

się zauważyć różnicę. Owszem istnieją produkty pozwalające „ upiększyć „ poler , ale to też można sprawdzić .

W większości po zastosowaniu takich produktów powstaje tzw. tłusta powierzchnia . Więc jeśli podczas deszczu

lub mycia nagrobka stwierdzimy , że poler w pewnych miejscach zachowuje się inaczej niż na reszcie pomnika

to prawdopodobnie został potraktowany chemią . Mimo takiej wiedzy i tak może być trudno udowodnić fuszerkę

wykonawcy.

POLER KIEPSKIEJ JAKOŚCI

POLER KIEPSKIEJ JAKOŚCI

POLER DOBREJ JAKOŚCI

Czy tzw. wykończenie , czyli fugi na łączeniach są odpowiednio wykonane co ma również wpływ na końcowy

wygląd już naszego nagrobka.

ŹLE

ŹLE

ŹLE

ŹLE

ŹLE

DOBRZE

DOBRZE

Czy elementy nie są pęknięte.

PĘKNIĘTY ELEMENT

Część 5.

Pielęgnacja pomnika

Wydawać się może , że granitowy nagrobek nie wymaga żadnego czyszczenia. Błąd. Granit jako produkt

naturalny również „oddycha”, przez co pochłania wodę a wraz z nią wszelkie zanieczyszczenia. Należy więc

chociaż parę razy w roku gruntownie go umyć. Samo zamiatanie i przecieranie suchą szmatką nie wystarczą.

Najlepiej do mycia użyć wody z dodatkiem płynu do mycia naczyń. Jeśli nie zaniedbamy grobu taka pielęgnacja

wystarczy. Gorzej jeśli nie możemy tego robić bo mieszkamy w miejscu oddalonym od nagrobka o np.300km.

Dobrze wówczas zlecić to firmą zajmującym się pielęgnacją pomników. Istnieje możliwość zastosowania

środków , które zabezpieczą kamień przed wnikaniem wody ,brudu czy nawet stearyny .Oczywiście ich

działanie jest ograniczone i nie są one w stanie w 100% zabezpieczyć powierzchnie.

ZANIEDBANY NAGROBEK,

KAMIEŃ POZOSTAWIONY

PRZEZ WODĘ

Oddzielny problem to ślady z :

-liści

-kwiatów

-rdzy z drutu, którym związane są wiązanki kwiatów

-stearyny

Jeśli zabrudzenia tego typu wystąpią i nie zajmiemy się nimi dostatecznie wcześnie to możemy zacząć się do

nich przyzwyczajać ,gdyż często nawet przeszlifowanie zabrudzonego elementu nagrobka nie likwiduje

problemu. Natomiast jeśli zareagujemy dość szybko to mamy szansę , przy użyciu odpowiednich środków

chemicznych , na częściowe lub zupełne zniwelowanie feleru. Dlatego właśnie w miejscach gdzie jest dużo

drzew i będzie dużo opadających liści zainwestować w nagrobek z kolorowego granitu , gdyż na granitach

kolorowych , ciemniejszych ,zabrudzenia z liści mogą być nawet niewidoczne.

Pamiętajmy , że granitu nie należy pastować ponieważ powstaje na jego powierzchni powłoka , do której

przykleja się cały brud opadający na pomnik oraz zamiast dodawać mu blasku to sprawia , że staje się on

bardziej matowy.

Do czyszczenia , mycia granitowego nagrobka należy używać miękkich szmatek. Pod żadnym pozorem nie

stosujmy do czyszczenia szczotek ryżowych czy też drucianych! Tak możemy jedynie zniszczyć poler!

Dozwolone jest użycie metalowej szpachelki do zeskrobania niektórych zabrudzeń, ale pamiętać aby użyć jej

w sposób delikatny i umiejętny.

Przykładowe środki do czyszczenia i pielęgnacji granitu to : Lithofin MN , Lithofin OIL-EX , R 52 , Hydrex

oraz produkty firm Akemi i Tenax dostępne w internetowych sklepach z chemią kamieniarską.

ZAPASTOWANA POWIERZCHNIA

KAMIENIA

TEN SAM GRANIT BEZ

PASTOWANIA

PRAWIDŁOWY SPOSÓB UŻYCIA

SZPACHELKI

ZŁY SPOSÓB

UŻYCIA SZPACHELKI

Na koniec. Pamiętajmy ,że kamień ma pewne ograniczenia i nie wszystkie nasze pomysły da się zrealizować.

Gdyby pojawiły się jakieś pytania lub wątpliwości proszę pisać jurkam@tlen.pl

AUTOR KAMIL JÓZEFIAK

WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE

PUBLIKACJA I ROZPOWSZECHNIANIE BEZ ZGODY AUTORA ZABRONIONE