dỰ n phÒng, chỐng hiv/aids · bảo đảm cung ứng thuốc và giám sát tình hình...

DỰ ÁN PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS

BS. TRẦN NGUYỄN DU

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC CẦN THƠ

KHOA Y TẾ CÔNG CỘNG

1. Trình bày được sơ lược đặc điểm tình hình

HIV/AIDS tại Việt Nam

2. Nêu được các lĩnh vực thuộc dự án phòng

chống HIV/AIDS

3. Phân tích được các hoạt động thuộc dự án

phòng chống HIV/AIDS

MỤC TIÊU

HIV

AIDS NGUỒN

GỐC

LÂY TRUYỀN

CHẨN ĐOÁN

ĐIỀU TRỊ

DỰ PHÒNG

SƠ LƯỢC TÌNH HÌNH HIV/AIDS

6 tháng đầu 2017:

- 4.541: HIV(+) mới

- 209.591: HIV(+) còn sống

- 90.190: AIDS

- 90.980:

- Chỉ 80% – 85%: theo dõi được

97,8%: huyện thị 74%: xã/phường


TP.HCM: số người nhiễm

cao nhất

ĐIỆN BIÊN: số người

nhiễm/100 dân cao nhất


Phần lớn là nghiện chích ma túy (>50%)

67,7% 32,3%

20 – 39 tuổi: 70%


Giám sát trọng điểm 2015:

9,3% 2,7%

5,2% M


Xu hướng dịch HIV/AIDS tại Việt Nam:

- Dịch tập trung

- Có xu hướng chững lại

- Có xu hướng lây nhiễm nhiều cho các “vệ tinh”

(vợ/chồng/bạn tình của người nhiễm)


Bối cảnh

- 2016 – 2020: không còn là CTMTQG độc lập

- Nguồn kinh phí từ phía chính phủ bị cắt giảm

- Nguồn viện trợ từ các tổ chức quốc tế suy

giảm tương lai ngừng hỗ trợ


Là một trong 8 dự án thành phần, thuộc CTMTQG

về Y tế - Dân số do BYT thực hiện:

- Dự án 5: Phòng, chống HIV/AIDS

Theo quyết định: 1125/QĐ–TTg ngày 31/7/2017 của

Thủ tướng

Phạm vi: toàn quốc


Các lĩnh vực

- Tăng cường xét nghiệm phát hiện HIV

- Mở rộng can thiệp giảm hại và dự phòng lây

nhiễm HIV

- Mở rộng chất lượng điều trị HIV


Mục tiêu chương trình:

- Khống chế tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS trong

cộng đồng dân cư < 0,3% (2020);

- Giảm: người nhiễm HIV mới, người

chuyển sang AIDS và người tử vong do

HIV/AIDS hàng năm

- Giảm tác hại của HIV với kinh tế - xã hội


Mục tiêu cụ thể:

- Nhiễm mới HIV do tiêm chích ma túy giảm 25%, do

lây nhiễm qua đường tình dục giảm 20%, so với năm

2015

- Mục tiêu 90 – 90 – 90


TĂNG CƯỜNG XÉT NGHIỆM PHÁT HIỆN

XÉT NGHIỆM HIV MANG TÍNH TỰ NGUYỆN HAY BẮT BUỘC?

Mở rộng xét nghiệm sàng lọc HIV, đặc

biệt tại cộng đồng

- Cho phép những cán bộ không chuyên

nhưng qua tập huấn được thực hiện xét

nghiệm

Tăng số lượng xét nghiệm trong nhóm

nguy cơ cao HIV(+) xét nghiệm khẳng

định


Giám sát dịch HIV

- Giám sát điểm

- Xây dựng “trạm quan sát” hay “điểm quan sát” để thu thập thông tin (Đối tượng/vị trí)

- Nam nghiện chích ma túy; phụ nữ bán dâm; nam có quan hệ tình dục đồng giới

- Luân phiên nhóm đối tượng 2 năm/lần


Đối tượng can thiệp giảm hại:

- Người mua, bán dâm

- Người nghiện chất dạng thuốc phiện

- Người nhiễm HIV

- Người QHTD đồng giới

- Người di/nhập cư

- Người QHTD với nhóm trên

MỞ RỘNG CAN THIỆP GIẢM HẠI VÀ DP

Phân phát bơm kim tiêm và bao cao su,

ưu tiên các khu vực trọng điểm về HIV


Loại bơm kim tiêm đối tượng

sử dụng?

Làm thế nào để giảm lây nhiễm

qua tiêm chích ma túy?


Khoảng chết của bơm kim tiêm

Bơm kim tiêm có khoảng chết thấp

Khuyến cáo

WHO

Phân phát bơm kim tiêm và bao cao su,

ưu tiên các khu vực trọng điểm về HIV


Bảo đảm cung ứng thuốc và giám sát

tình hình kháng thuốc ARV

- Khuyến khích sản xuất ARV trong nước

- “Mở” đường cho thuốc chất lượng VN chưa sx được

- Tăng cường điều trị cho nhóm HIV/Lao

- Chuyển giao kỹ thuật xét nghiệm

- Khuyến cáo bệnh nhân xét nghiệm định kỳ


Bảo đảm cung ứng thuốc và giám sát tình

hình kháng thuốc ARV

Khó khăn:

- Các Cty dược quốc tế không “visa” tại VN

không được tham gia đấu thầu

- Các Cty dược trong nước chưa tham gia tiền

kiểm của WHO không thể tham gia đấu thầu

ARV

Giá thành sản xuất cao khó tiếp cận


Mở rộng điều trị nghiện các chất dạng thuốc

phiện bằng thuốc thay thế

Triển khai cấp phát thuốc thay thế theo quy định


- Đồng vận toàn phần với

Heroin; Morphin

- Ít dung nạp

- Tác dụng chậm, kéo dài

- Uống mỗi ngày

Thí điểm và mở rộng điều trị Buprenophine


- Đồng vận bán phần với

Heroin; Morphin

- Liều thấp để giảm đau

- Thời gian bán hủy dài

uống 3 – 4 lần/tuần

- Không gây dung nạp

- Ít tương tác với ARV

Thí điểm và mở rộng điều trị Buprenophine

- Đang triển khai thí điểm tại Hà Nội và TP.HCM

- Giá thành cao khuyến khích bệnh nhân có

điều kinh tế


Kiện toàn Phòng khám ngoại trú (OPC) đủ điều

kiện để thực hiện khám BHYT

- Thành lập các OPC tại khoa khám bệnh bệnh

viện, chú trọng tuyến huyện

- Mở mới OPC khi có ≥ 50 bệnh nhân HIV còn

sống (vùng xâu, vùng xa ≥ 30)

- Nâng cao chất lượng điều trị

- Đảm bảo chế độ cho các NVYT tại OPC

MỞ RỘNG, ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐIỀU TRỊ

*OPC: Outpatient Clinic

Mở rộng mạng lưới cấp phát thuốc ARV tại

trạm y tế tuyến xã/phường

- Bệnh nhân nhận thuốc tại TYT nơi sinh

sống

- Tiết kiệm chi phí điều trị

- Tiết kiệm nguồn nhân lực y tế


Tăng cường quản lý chất lượng điều trị

HIV/AIDS, kiểm soát tải lượng virus

- Chu trình PDSA (Plant – Do – Study –

Action)

- Lập kế hoạch – Thực hiện – Đánh giá –

Hành động


Tăng cường dự phòng lây truyền HIV từ

mẹ sang con

- Dự phòng lây truyền HIV cho phụ nữ

- Dự phòng mang thai ngoài ý muốn ở người

HIV

- Can thiệp cho người HIV mang thai hoặc

mang thai nhiễm HIV

- Chăm sóc, hỗ trợ điều trị sau sinh


- Hoàn thiện mạng lưới điều trị đồng nhiễm

HIV/Lao, HlV/Viêm gan virus

- Bảo đảm cung ứng thuốc và giám sát tình

hình kháng thuốc ARV.


- VN chuyển thành nước thu nhập trung bình

cắt giảm tài trợ

- 2016: Bộ Y tế cắt giảm kinh phí

Khó triển khai mở rộng xét nghiệm

Chủ yếu phòng thụ động

MỘT SỐ KHÓ KHĂN KHI THỰC HIỆN

- Có đến 64% phòng khám ngoại trú đang trong

giai đoạn kiện toàn

- Chuyển giao hình thức từ tài trợ vốn chính

phủ khó khăn trong vận hành


Giải pháp:

- Đề nghị tăng ngân sách chính phủ

- Đề nghị được điều trị thay thế và điều trị ARV

trong trại giam, cơ sở giáo dưỡng,…

- Đưa điều trị ARV vào BHYT

- Đề nghị tăng ngân sách từ các tỉnh


Mục tiêu 90 – 90 – 90:

- 90%: biết được tình trạng HIV của mình

- 90%: người được chẩn đoán HIV được điều trị

- 90%: người được điều trị kiểm soát được tải

lượng virus

Thời gian: 2020

Kết thúc dịch AIDS: 2030

MỤC TIÊU TRONG TƯƠNG LAI

dỰ n phÒng, chỐng hiv/aids · bảo đảm cung ứng thuốc và giám sát tình hình...

Documents