Dac San Giao Si Viet Nam

MC LC

I SNG KINH T XA HI . Vatican 2

Chng Ba Laudato Si: GC R NHN LOI CUA CUC KHUNG HOANG SINH THAI

...Lm. Phr Phan Vn Li dch

S ip Ging sinh Urbi et Orbi 2016 ca c Thnh Cha Phanxic .. Thnh Thi chuyn ng

L THNH GIA - GIA NH V TNG LAI NHN LOI . Bc S Nguyn Tin Cnh, MD

XIN CHO TH GII C HA BNH Lm. Antn Nguyn Vn

''CHA C TRI T'' NM TRONG MNG C!!! . Gs. Phan Vn Phc dch

NGU HNG MNG MT THNG GING 2017 ... Lm. Giuse Ng Mnh ip

PHP RA QUAN TRNG V CN THIT RA SAO CHO PHN RI CA CON NGI?....... Lm. PX. Ng Tn Hun

NG C C NH HR Hu Minh

CHA I! CHA U? Cursillista Inhaxi ng Phc Minh

TRONG CHA THNH THN....................................... Lm. Micae Phaol Trn Minh Huy, pss.

KHONG CHT . Bc S Nguyn c, MD.

Thnh Cng ng Chung Vatican II

Bn dch ca y Ban Gao L c Tin, HGMVN

LTS: BBT CGVN v c San GSVN hn hnh gii thiu trn b 16 Vn Kin Cng ng Vatican 2, bn dch ca y Ban Gio L c Tin, HGMVN, n bn mi nht, c bn ti cc Nh Sch Cng Gio.

Sut hn 10 nm qua trn c San Gio S Vit Nam chng con trung thnh ph bin bn dch ca Gio Hong Hc Vin PIO X Lt; Nay vi trn tm lng bit n cc dch gi qua cc thi k, chng con xin tip tc cng vic ti cn thit ny nhng vi mt bn dch hon chnh hn - Bn dch ca y Ban Gio L c Tin, HGMVN. Rt mong c mi ngi n nhn, h tr vic ph bin ti liu qu ny nh KIM CH NAM ch thc, y v hon ho cho mi thnh phn Dn Cha. Chng ta ang sng trong thi im k nim 50 nm Thnh Cng ng Chung Vatican 2; Dn Cha Vit Nam khi dnh thi gian c li cc Hin Ch, Sc Lnh, Tuyn Ngn s lun nhn ra iu mi m v hu ch cho tng c nhn cng nh cng on.

Chng con xin chn thnh cm n Qu c Cha, Qu Cha y Ban GLT sn lng cho php chng con gii thiu bn vn qu gi ny qua internet. Qu Cha v Qu V c th yu cu nhn trn b hay tng Vn Kin c th trn mt file word qua email, hoc cng c th ti v my ti a ch: http://www.conggiaovietnam.net/index.php?m=home&v=subject&is=31

Xin chn thnh cm n

BBT CGVN & c San GSVN

V MC LC

HIN CH MUC VUV GIAO HI TRONG TH GII NGAY NAYGAUDIUM ET SPESNgay 7 thang 12 nm 1965

PHN TH HAIMT S VN KHN THIT

CHNG IIII SNG KINH T XA HI

63. Mt vai khia canh cua i sng kinh t

Ngay trong i sng kinh t xa hi, phm gia cung nh n goi toan din cua con ngi va li ich cua toan th xa hi cung phai c tn trong va thng tin. Vi con ngi la tac gia, la tm im va la cu canh cua tt ca i sng kinh t xa hi.

Nn kinh t hin ai, cung nh cac lanh vc khac trong i sng xa hi, u mang du n cua vic con ngi cang ngay cang ch ng thin nhin nhiu hn, cua cac mi quan h va tuy thuc ln nhau gia cac cng dn, oan th, quc gia cang ngay cang nhiu va rng ln hn, va ca s can thip thng xuyn hn gia cac th lc chinh tri. Song song vi a tin b cua cac phng phap san xut va trao i san phm cung nh dich vu, kinh t a tr thanh mt cng cu thich hp cung ng y u hn nhng nhu cu lun gia tng cua gia inh nhn loai.

Tuy nhin, khng thiu nhng ly do gy nn lo ngai. Nhiu ngi, nht la trong nhng min co nn kinh t tin b, nh th bi i sng kinh t chi phi hoan toan, n ni gn nh toan b i sng ca nhn cung nh xa hi u bi tim nhim mt th chu nghia duy kinh t, ca nhng nc theo kinh t tp san cung nh cac quc gia khac. Trong luc ma s phat trin i sng kinh t, nu c iu khin va phi hp cach hp ly va nhn ao, co th giam thiu nhng chnh lch trong xa hi, thi nhiu khi lai lam cho nhng chnh lch y tr thanh trm trong hn, hoc mt vai ni con lam thoai hoa ia vi xa hi cua nhng ngi yu th va khinh mit nhng ke ngheo tung. Gia luc ai a s vn con thiu nhng nhu cu thit yu, thi mt thiu s, ngay trong nhng vung kem m mang, lai sng d dt, phung phi. Xa hoa va cung cc xut hin k cn bn nhau. Trong khi mt thiu s c quyn inh oat rt ln, thi a s lai hu nh khng th hanh ng theo trach nhim va sang kin ring cua minh, nhiu khi con phai sng trong nhng iu kin sinh hoat va lao ng khng xng vi phm gia con ngi.

S chnh lch tng t v kinh t va xa hi cung xut hin gia nganh nng nghip, ky ngh cung nh cac nganh dich vu, va ca gia nhng min khac nhau cua cung mt quc gia. Tinh trang mu thun gia cac cng quc kinh t va cac quc gia khac cang ngay cang tr nn trm trong va co th e doa ca nn hoa binh th gii.

Con ngi thi ai chung ta cang ngay cang y thc ro rt hn v nhng chnh lch y, khi a bit chc chn rng nhng ky thut tn tin va nhng nng lc kinh t ma th gii ngay nay ang thu hng, co th va phai sa i c nhng t trang kia. Mun vy, nhiu cai t trong i sng kinh t xa hi cn phai c thc hin va moi ngi phai i mi tm thc va thai cua minh. Nhm muc ich y nn qua bao th h, di anh sang Tin Mng, Giao Hi a n lc giai trinh, va c bit trong thi gian gn y, a cng b nhng nguyn tc v cng binh va chinh trc trong i sng ca nhn, xa hi va quc t cho hp vi nhng oi hoi cua lng tri nhn loai. Thanh Cng ng mun xac quyt lai nhng nguyn tc o, ng thi vach ra mt vai hng i phu hp vi tinh trang hin nay cua thi ai, c bit quan tm n nhng oi hoi cua s phat trin kinh t.

OAN 1PHAT TRIN KINH T

64. Phat trin kinh t phuc vu con ngi

Ngay nay hn bao gi ht, i pho vi s gia tng dn s va ap ng nhng nguyn vong mi luc mt nhiu cua nhn loai, chc chn phai nghi n vic gia tng san lng nng nghip va cng ngh, cung nh khi lng cac dich vu. Vi th, phai c vo vic phat trin ky thut, tinh thn canh tn, c gng thit lp va khuch trng cac xi nghip, thich nghi cac phng phap san xut va ng vin s n lc bn bi cua cac nha san xut, tom lai la tt ca nhng yu t gop phn vao vic phat trin nay. Tuy nhin, muc ich cn ban cua san xut khng chi la gia tng san lng, li nhun hoc quyn lc, nhng chinh la phuc vu con ngi, va la con ngi toan din, theo ung cp bc gia tri cua cac nhu cu vt cht cung nh nhng oi hoi cua i sng tinh thn, lun ly, tu c va tn giao, y phai hiu la phuc vu tt ca moi ngi, moi oan th, moi chung tc va moi min trn th gii. Bi th, hoat ng kinh t, mc du theo phng phap va lut l ring, vn phai c thc hin trong gii han cua trt t lun ly, co nh th mi hoan thanh c k hoach Thin Chua a sp t cho con ngi.

65. Phat trin kinh t di s kim soat cua con ngi

Vic phat trin kinh t phai lun t di s kim soat cua con ngi; khng c mc cho s inh oat tuy y cua mt s it ngi hoc cua nhng tp th, nm trong tay quyn lc kinh t qua ln, hoc cua mt cng oan chinh tri hay mt s quc gia giau manh. Ngc lai, bt c cp nao, phai co cang nhiu ngi cang tt, va nu cp quan h quc t, thi tt ca cac quc gia, cn gop phn tich cc vao vic iu hng s phat trin o. Cung vy, nhng sang kin cua mi ca nhn va cua cac tp oan c lp phai c phi hp va iu hoa mt cach thich ang va phu hp vi n lc cua chinh quyn.

Khng th pho mc vic phat trin cho din tin gn nh may moc cua hoat ng kinh t ca nhn, cung khng th cho mt minh chinh quyn iu ng. Do o, phai t giac nhng sai lm cua cac hoc thuyt nhn danh mt th t do sai lac ngn can nhng cai t cn thit; va cua ca nhng hoc thuyt oi hy sinh quyn li cn ban cua ca nhn va oan th cho t chc san xut tp th.

Ngoai ra, ngi cng dn nn nh minh co quyn li va bn phn phai ong gop tuy theo kha nng vao vic phat trin thc s cng ng minh ang sinh sng, va chinh quyn cung phai cng nhn bn phn va quyn li nay. c bit, tai nhng min con kem m mang la nhng ni ma tt ca moi tai nguyn u ang rt cn phai c tn dung, nu ai tai san cua minh khng sinh li, hoc lam mt i ngun h tr cn thit v vt cht cung nh tinh thn cho cng ng cua minh - di nhin quyn di chuyn ch cua mi ca nhn vn c duy tri - thi cung a gy thit hai trm trong cho cng ich.

66. Phai chm dt tinh trang chnh lch qua ln trn binh din kinh t xa hi

ap ng nhng oi hoi cua cng binh va chinh trc, trong khi vn lun tn trong quyn li ca nhn va c tinh cua mi dn tc, cn phai n lc tich cc sm chm dt nhng chnh lch kinh t qua ln hin con tn tai va vn ang gia tng, ng thi lai gn lin vi nan phn bit i x trong lanh vc ca nhn va xa hi. Cung th, trong nhng vung ma vic san xut va mu dich nng nghip ang gp nhiu kho khn trm trong, cac nng dn cn c giup va co th gia tng san lng va tiu thu c san phm, va phai thc hin nhng chng trinh cai t va canh tn cn thit thu c li tc tng ng, khng c mai trong giai cp cng dn ha ng nh vn thng thy. Phn cac nng dn, nht la nhng ngi thuc lp tre, phai c gng kin toan kha nng chuyn mn rt cn thit phat trin nn nng nghip.

S di chuyn ch la iu cn thit i vi nn kinh t ang phat trin, tuy nhin, s cng binh va chinh trc oi hoi phai t chc s di chuyn y th nao i sng ca nhn cung nh gia inh khng bi xao trn va tr nn bp bnh. Nhng cng nhn n t mt quc gia hay mt min khac, la nhng ngi gop phn lao ng vao vic phat trin kinh t cua mt nc hay mt min, nn cn phai c gng tranh moi hinh thc phn bit i x v iu kin lng bng va vic lam. Hn na, moi ngi, nht la chinh quyn, phai coi ho nh nhng nhn vi, ch khng phai chi nh nhng cng cu san xut; phai giup ho co th a gia inh n va co th tim c mt ni c tru xng hp; cung phai giup ho d dang hi nhp vao i sng xa hi cua quc gia hay min t ang tip nhn ho. Tuy nhin, nu co th, nn tao cho ho co cng n vic lam ngay tai nguyn quan cua ho.

Trong nhng trang hung kinh t ang bin chuyn, cung nh trong nhng hinh thai mi me cua xa hi cng ngh ang trin khai h thng t ng hoa chng han, phai liu sao cho mi ngi co cng vic y u va thich hp, cung nh hp thu c s hun luyn thich ng v ky thut va ngh nghip, ng thi phai bao am i sng va nhn phm, nht la cua nhng ngi vi bnh tt, tui tac, phai sng trong nhng hoan canh kho khn hn.

OAN 2NHNG NGUYN TC HNG DNTOAN B I SNG KINH T XA HI

67. Vic lam, iu kin lao ng va giai tri

Lao cng cua con ngi trong cng cuc san xut va trao i san phm hay cung ng dich vu kinh t lun co gia tri cao hn nhng yu t khac, xet ra chi la dung cu trong i sng kinh t.

Tht vy, cng vic lao ng, hoc lam cho chinh minh hoc lam mn cho ngi khac, u trc tip phat xut t con ngi, qua o co th noi, con ngi lai du n cua minh trn thin nhin va vn dung thin nhin theo y mun cua minh. Lao ng thng la cach th con ngi nui sng ban thn va gia inh, lin kt vi anh em va phuc vu ho, co th thc thi bac ai ich thc va cng tac vao vic hoan tt cng trinh sang tao cua Thin Chua. Hn na, chung ta bit chc rng, khi dng cac vic lam cho Chua, con ngi c cng tac vao chinh cng cuc cu ri cua Chua Gisu Kit, ng a nng cao gia tri cua lao ng khi Ngi lam vic vi chinh i tay cua minh tai Nazareth. Do o, mi ngi co quyn lam vic va co bn phn phai cn mn lam vic; trong nhng hoan canh cu th, chinh xa hi co bn phn gop phn giup ngi cng dn co th tim c cng n vic lam y u. Sau cung, tuy theo phn vu va kha nng san xut cua mi ngi cung nh tuy tinh trang cua xi nghip va cng ich, tin lng phai c chi tra sao cho ngi lao ng co u kha nng xy dng cho minh va gia inh mt i sng xng hp ca v phng din vt cht, xa hi, vn hoa va tinh thn.

Hoat ng kinh t thng la kt qua cua vic hp tac gia nhiu ngi, do o, nu vic t chc va iu hanh hoat ng nay lam thit hai cho bt c ngi lao ng nao thi u la bt cng va v nhn ao. Ngay ca ngay nay, vn thng xay ra tinh trang cng nhn, mt cach nao o, tr thanh n l cho chinh vic lam cua minh. iu y khng th c bin minh bng bt c lut kinh t nao. Vi th, moi tin trinh lao ng san xut cn phai thich hp vi nhu cu va cuc sng cua con ngi; c bit vi np sng gia inh, nht la trong trng hp lin quan n cac ba me, va luc nao cung phai lu tm n iu kin phai tinh va tui tac. Hn na, ngi lao ng cung phai co c hi phat huy tai nng va nhn cach ngay trong luc lam vic. Di nhin ho phai danh thi gi va sc lc cho cng vic vi tinh thn trach nhim, tuy nhin, ho cung phai c nghi ngi va co thi gian nhan ri y u danh cho i sng gia inh, vn hoa, xa hi va tn giao. Ngoai ra, ho cung phai co c hi t do phat huy nhng tai ngh va kha nng ma co th trong cng vic cua ngh nghip, ho it co dip trau gii.

68. Tham gia vao xi nghip, t chc kinh t toan cu, tranh chp lao ng

Trong cac xi nghip kinh t, chinh cac nhn vi ang cung hp tac lam vic, o la nhng con ngi t do va t lp, c tao dng ging hinh anh Thin Chua. Vi th, cn phai c vo s tham gia tich cc cua moi ngi vao vic quan tri xi nghip, bng nhng phng thc thich hp, tuy theo nhim vu cua mi ngi, hoc ho la chu nhn, nha thu, hoc la c cng hay cng nhn, trong khi vn gi c s thng nht cn thit trong vic iu hanh cng vic. Trong nhiu trng hp, vic a ra nhng quyt inh thuc lanh vc kinh t va xa hi khng chi gii han trong pham vi xi nghip, nhng vi qui m rng ln hn, va vic nay co anh hng n s phn tng lai cua cng nhn cung nh cua con cai ho, nn ho cung phai c tham gia vao nhng quyt inh nay, bng cach hoc chinh ho gop y hoc qua nhng ai din t ho bu chon.

Trong s nhng quyn li cn ban cua con ngi, cn phai k n quyn danh cho gii lao ng c t do lp nhng hip hi co th thc s ai din cho ho va gop phn vao vic t chc i sng kinh t mt cach tt ep, ngoai ra, cung cn phai k n quyn t do tham gia vao hoat ng cua nhng hip hi nay ma khng s bi tra thu. Nh vic tham gia co t chc nh th, lin kt vi vic hun luyn dn dn v kinh t va xa hi, moi ngi cang ngay cang y thc hn v bn phn va nhim vu cua minh, qua o, tuy theo kha nng va tai sc ca nhn, tt ca u cam thy minh ang gop phn vao vic phat trin toan b kinh t va xa hi cung nh vao vic mu cu ich chung.

Trong trng hp xay ra nhng tranh chp v kinh t xa hi, cn phai c gng i n mt giai phap n hoa. Nhng iu phai lam trc tin la lun lun tim cach thc hin cuc i thoai chn thanh gia cac nhom lin h, tuy nhin vic inh cng trong hoan canh hin tai, du la bin phap cui cung, nhng vn cn thit bnh vc quyn li ring va ap ng nhng oi hoi chinh ang cua gii lao ng. Du sao cung cn tim cach tr lai con ng thng thuyt va i thoai hoa giai cang sm cang hay.

69. Cua cai trn gian la cho moi ngi hng dung

Thin Chua a t inh muc ich cua trai t va mun loai trong o la moi ngi va moi dn tc s dung, sao cho cua cai tao ra phai c phn phi cho tt ca moi ngi mt cach hp ly, theo s hng dn cua lut cng bng i kem vi c bac ai. Trong bt c hinh thc t hu nao, a c cac inh ch hp phap cua cac dn tc chp nhn, tuy theo hoan canh khac bit va thay i, phai lun lun lu y n muc ich chung hng cua cai o. Vi th, khi s dung cua cai, con ngi phai coi tai san ma minh s hu mt cach chinh ang khng chi la cua ring minh, nhng con la cua chung, nghia la cua cai o co th sinh ich khng nhng cho ring minh ma con cho ca ngi khac. Mt khac, moi ngi u co quyn nhn c phn cua cai u sng cho minh va cho gia inh. o la iu cac Giao phu va cac Tin si Giao Hi a nghi n khi day rng, moi ngi co bn phn phai giup ngi ngheo va khng phai chi giup bng cua d tha. V phn nhng ngi ang phai sng trong canh cung qun cc , ho co quyn nhn c t s giau co cua ngi khac nhng gi cn thit sinh sng. Trc con s qua ln nhng ngi oi kh trong th gii, Thanh Cng ng thit tha ku goi moi ngi va moi chinh quyn hay nh lai li sau y cua cac Giao phu: hay cho ke sp cht oi cua n, vi nu khng cho ho n tc la a git ho, va mi ngi nn tuy theo kha nng ma thc tm san se va dung tai san cua minh c bit h tr, hoc cho ca nhn, hoc mt quc gia nao o phng tin chinh ho co th t tuc va phat trin.

Trong nhng xa hi kinh t kem m mang, nhiu khi s chung hng cua cai c thc hin phn nao qua nhng tp tuc va truyn thng ring cua cng ng, nh o, mi thanh vin co c nhng gi cn thit cho cuc sng. Tuy nhin, phai tranh ng c chp gi lai mt tp tuc nao o, nu thc s khng con ap ng nhng oi hoi mi cua thi ai nay; nhng ngc lai, cung ng vi thiu khn ngoan ma pha bo nhng tp tuc tt ep vn con em lai nhiu li ich, min la c thich nghi vi hoan canh hin tai. Trong khi o, nhng quc gia co nn kinh t phat trin manh, h thng t chc bao him va an sinh xa hi cung la cach gop phn vao vic thc hin s chung hng cua cai. Hn na, cn phai c vo nhng dich vu thuc lanh vc gia inh va xa hi, nht la nhng dich vu lin quan n vn hoa va giao duc. Tuy nhin, trong vic thit lp nhng t chc trn, cn phai lu tm ng ngi cng dn ri vao thai phn nao thu ng, trn tranh trach nhim hoc t chi phuc vu xa hi.

70. Vn u t va tin t

V phn cac k hoach u t, phai lam sao tao c cng n vic lam va em lai li tc y u cho dn chung trong hin tai cung nh trong tng lai. Bt c ai hoc ca nhn, tp th hay chinh quyn ang nm gi vai tro quyt inh trong vic u t va t chc i sng kinh t, cung phai chu tm n nhng muc tiu trn, va phai y thc bn phn nng n cua minh, mt mt phai sn sang d liu nhng nhu cu cn thit cho mi ca nhn hoc cho ca cng ng co mt i sng xng hp, mt khac phai tin liu cho tng lai, va thit lp s qun binh thich ang gia nhng nhu cu tiu thu cua ca nhn hoc cua oan th trong hin tai, va nhng oi hoi phai u t cho th h mai sau. Ho cung phai lun quan tm n nhng nhu cu cp bach cua cac quc gia hay nhng min kinh t kem m mang. Trong vn tin t, cung phai tranh ng gy nguy hai cho li ich cua t nc minh cung nh cua cac quc gia khac. Ngoai ra, cung phai d liu sao cho nhng ngi yu kem v kinh t khng bi thit thoi mt cach bt cng do nhng bin ng v tri gia tin t.

71. Tin ti s hu va quyn t hu; vn rung t

Quyn s hu va nhng hinh thc khac cua quyn t hu trn cua cai vt cht giup cho con ngi biu l nhn vi, hn na lai tao cho ho c hi lam tron phn s cua minh trong pham vi xa hi cung nh trong lanh vc kinh t, vi th, cn quan tm h tr mi ca nhn cung nh cac oan th s hu mt s tai san vt cht nao o.

Quyn t hu hay quyn lam chu tai san vt cht bao am cho mi ngi mt khng gian v cung cn thit cho i sng t lp cua ca nhn va gia inh, va cac quyn nay phai c hiu la gn lin vi quyn t do cua con ngi. Sau cung, nhng quyn nay con la mt trong nhng iu kin cho cac quyn t do cua ngi cng dn, vi khuyn khich ho am trach va thi hanh phn vu cua minh.

Ngay nay chu quyn hay quyn t hu mc nhiu hinh thc khac nhau va s khac bit nay ngay mt gia tng. Tuy nhin, nu khng k n cac cng quy xa hi, nhng quyn li va dich vu do xa hi am trach, thi tt ca moi hinh thc t hu chinh la ly do khng th coi thng tao s an toan cho con ngi. iu va noi v quyn t hu tai san vt cht cung co gia tri i vi nhng tai san phi vt cht, chng han nh nhng kha nng chuyn mn trong ngh nghip.

Du vy, quyn t hu khng can tr nhng hinh thc khac nhau cua quyn s hu cng cng. Di nhin chi co thm quyn hp phap mi co th buc chuyn nhng cua cai t nhn vao s hu cng cng, tuy theo nhng oi hoi cua cng ich va chi trong pham vi o ma thi, nhng phai co n bu thoa ang. Ngoai ra, cng quyn cung co bn phn ngn nga ng ai lam dung quyn t hu ma xm pham n cng ich.

Quyn t hu t ban cht cung a co tinh cach xa hi, t nn tang trn quyn chung hng cua cai. Nu tinh cach xa hi nay khng c tn trong thi quyn s hu d tr thanh nguy c a n tham lam va gy xao trn trm trong, n a tao c cho nhng ngi chng i oi huy bo quyn t hu.

Trong nhiu min kinh t kem m mang, vn con nhng ng rung rng ln bao la nhng chi c canh tac s sai hay bi bo hoang cach ung phi, trong khi phn ln dn chung khng co t hoc chi c hng mt phn rung qua it oi, ang khi o, vic tng gia san xut nng nghip lai ro rang la mt vn cp bach. Nhiu khi nhng ngi lam thu cho ia chu hoc nhng nng dn ta canh chi lanh c mt s lng hoc mt li tc khng xng vi nhn phm, khng co c ch xng hp, lai con bi bon trung gian boc lt. Thiu moi bao am an sinh, ho sng trong mt tinh trang l thuc hoan toan n ni hu nh khng con co th hanh ng theo sang kin va trach nhim cua minh na, va i vi ho, moi cuc phat trin vn hoa va tham gia vao i sng xa hi, chinh tri u bi cm ch. Do o, tuy trng hp, cn phai co nhng cuc cai cach nhm gia tng thu nhp, cai thin iu kin lao ng, cung ng nhng bao am an sinh trong vic thu mn, khuyn khich sang kin khi lam vic; nht la phn chia rung t cha c canh tac y u cho nhng ngi co kha nng khai thac sinh li. Trong trng hp nay, cn phai cung cp vt dung va nhng phng tin cn thit, c bit la h tr v giao duc va ao tao kha nng hp tac chinh ang trong lao ng. Khi phai thi hanh vic trut hu do nhu cu cua cng ich, thi vic n bu cn c lng inh theo ung le cng binh, sau khi a xet n moi h qua kem theo.

72. Hoat ng kinh t xa hi va vng quc Chua Kit

Cac Kit hu ang tham gia tich cc vao cng cuc phat trin kinh t xa hi ngay nay va tranh u cho cng binh bac ai, cn phai xac tin rng ho co th ong gop nhiu cho nn thinh vng cua nhn loai va cho hoa binh th gii. Trong nhng hoat ng nay, du la ca nhn hay oan th, ho lun phai nu gng sang trong khi vn tim cach co c kha nng chuyn mn va nhng kinh nghim v cung cn thit. Cac Kit hu phai bao toan bc thang gia tri xac ang gia cac hoat ng trn th, lun trung thanh vi Chua Kit va Tin Mng cua Ngi, sao cho toan th cuc sng cua ho, ring t cung nh gia xa hi, u c thm nhun tinh thn cac mi phuc tht, c bit la tinh thn ngheo kho.

Bt c ai nghe theo Chua Kit, trc tin phai tim kim Nc Thin Chua va t o co c mt tinh yu manh lit va trong sang hn giup cac anh em minh va th hin cng binh di s thuc y cua c ai.

V MC LC

C GIAO HOANG

PHANXIC

LAUDATO SI

THNG IP V

VIC BO V NGI NHA CHUNG

Linh muc Phr Phan Vn Li dch

t bn ting Php ca Vatican.va

CHNG BA

GC R NHN LOI CUA

CUC KHUNG HOANG SINH THAI

101.M t cc triu chng ca cn khung hoang sinh thai ch li g nu chng ta khng nhn thc c gc r nhn loi cua no. C mt cch hiu v cuc sng va hoat ng con ngi b lch lac va i ngc vi thc tai n gy hai cho n. Tai sao chung ta khng th dng lai suy nghi v iu y ? Trong suy t nay, ti nghi chung ta tp trung vao kiu hnh k tr ang ni tri cng nh vao vi tri ca con ngi va hoat ng cua n trong th gii.

I. CNG NGH : KH NNG SANG TAO VA QUYN LC

102.Nhn loai a bc vao mt thi ky mi trong o sc manh cng ngh t chung ta ng ba ng. Chung ta la nhng ngi tha k cua hai th ky c nhiu t sngthay i ln: may hi nc, ng st, in tin, in khi, xe hi, may bay, cc ky ngh hoa cht, y khoa tn tin, thng tin hoc, va gn y hn, cach mang k thut s, vic nghin cu ngi my, cc cng ngh sinh hoc va cc cng ngh siu nho. ng l phai vui mngtrc cc tin b o va ho hng trc cc kha nng to ln m nhng iu mi la khng ngng m ra cho chng ta, vi khoa hoc va cng ngh la mt san phm ky diu do nng lc sang tao cua con ngi, mt qua tng cua Thin Chua[81]. Vic bin i thin nhin v nhng muc tiu hu ch la mt c im cua nhn loai ngay t u, va nh th, ky thut din ta xu hng cua tm tri con ngi l dn dn vt qua mt s iu kin gii hn ca vt cht [82]. Cng ngh a em phng dc cha tri v s iu d tng lam hai va gii hn con ngi. Chung ta khng th khng anh gia cao va qu chung s tin b ky thut, nht la trong y khoa, cng ngh ng dng va cc phng tin lin lc. Lm sao khng tha nhn mi c gng cua nhiu khoa hoc gia va ky thut gia vn mang n nhiu ci chn la cho mt s phat trin lu dai.

103.Khoa hoc cng ngh, nu c inh hng ng, khng nhng c th san xut nhiu vt thc s qu gia ci thin phm cht sng cua con ngi, t cac vt dng trong nh ti cc phng tin chuyn ch ln lao, nhng cy cu, nhng dinh th, nhng ni cng cng, nhng con co kha nng san sinh ci ep va phng con ngi ang chm trong th gii vt cht vo lnh vc ci p. Ngi ta co th phu nhn ve ep cua mt chic may bay hoc vi nh choc tri hay khng ? Co nhiu tuyt phm hi ha va m nhac c thc hin nh s dung cac cng c ky thut mi. Nh th, trong vic tim kim ve ep t pha ngi san sinh ky thut va ni ngi chim ngm ve ep nay, th hin mt bc nhay vao mt s vin mn no ca ring con ngi.

104.Nhng chung ta cung khng th bt bit rng nng lng hat nhn, cng ngh sinh hoc, thng tin hoc, kin thc v ADN cua chung ta va nhiu kha nng khac ma chung ta th c, ang trao cho chung ta mt quyn lc kinh khung. ng hn, chung ban cho nhng ai co kin thc, nht la c quyn lc kinh t s dung chung, mt nh hng ng kinh ngc trn ton th nhn loai ln ca th gii. Cha bao gi nhn loai co c quyn lc nh th trn chinh minh, va khng gi bao am rng nhn loi s lun s dung n ung n, nht la nu ngi ta nghi n cach n ang c nhn loi s dung. Chi cn nh ti nhng qua bom nguyn t c tha ngay gia th ky XX, cung nh n vic i trin khai ky thut kiu ph trng cua ch nghia Phat xit, Cng sn v nhiu ch c tai tiu dit hng triu ngi, cung khng qun rng ngay nay chin tranh c nhiu cng c lun gy cht thm mi. Quyn lc nh th ang nm v se c th nm trong nhng bn tay no ? Tht liu mng kinh khng nu n nm trong tay mt phn nh ca nhn loi.

105.Ngi ta c xu hng tin rng mi s gia tng sc mnh t n l mt tin b, mt cao hn v an ninh, hu ich, phuc li, sinh lc, vin mn cc gia tri [83], nh th thc ti, thin v chn t nhin ni ln t chnh sc mnh ky thut va kinh t. Thc t, con ngi hin i a khng nhn c s giao duc cn thit s dung ng quyn lc ca mnh [84], vi s tin b k thut bao la khng i km vi vic phat trin con ngi v trach nhim, gia tri va lng tm. Mi thi ai u c khuynh hng phat trin t s t thc v cac gii hn cua minh. Chnh v th, co th ngay nay nhn loai khng y thc v s trm trong cua nhng thach ang xut hin, v kha nng con ngi s dung sai quyn lc cua minh chng ngt ln dn khi khng c nhng qui tc cho t do, nhng ch c nhng ci c cho la cn thit: ch li v an ninh [85]. Con ngi khng hoan toan t tr. T do cua n bi anh hng khi t do ny ph mnh cho nhng lc mu quang cua v thc, ca nhng nhu cu trc tip, ca ch k, ca bao lc. Theo nghia nay, con ngi l trn tri, b ph mc cho quyn lc ngay cang ln mnh ca mnh, ma khng co nhng yu t kim soat n. Con ngi co th s dung nhiu c ch hi ht, nhng chung ta co th khng inh rng ngay nay n thiu mt nn ao c vng chc, mt vn hoa va mt linh ao thc s gii hn n v khin n sng sut hy sinh qun mnh.

II. TOAN CU HOA M HNH K TR

106.Vn c ban li khac, cn su xa hn na: o la cach m nhn loi, trn thc t, m nhn cng ngh va s phat trin cua no vi mt m hnhthun nht v n chiu. Trong m hnh ny, ni bt mt quan nim v chu th cho rng ch th ny, trong tin trinh hp l-gich v thun ly, t t m ly v nh th chim hu i tng nm bn ngoai. Chu th nay t by t trong vic xy dng phng phap khoa hoc vi s thc nghim n, mt phng php m r rng la mt ky thut chim hu, thng tri va bin i. nh th l chu th ng trc mt ci g y v hinh dng, hoan toan sn sang b thao tc. S can thip cua con ngi trn thin nhin lun c xc nhn, nhng trong thi gian di, n nh c mt c tnh l i kem, l un mnh theo cc kha nng m chnh vn vt cng hin. tng l vic n nhn nhng g m thc ti t nhin t n cho php, nh th a tay ra. Ngc lai, by gi, ci khin quan tm chnh l rt ra tt ca nhng g c th t vn vt bng vic p t bn tay con ngi m bt bit hay qun i chnh thc ti ca ci c trc mt mnh. Vi th, tai sao con ngi va vn vt ngng a tay thn i cho nhau i vo mt cuc ng u. T o ngi ta d dng tin ti y tng v mt s tng trng v bin, bt gii han, vn lm say m cc kinh t gia, ti chnh gia va ky thut gia. iu gia thit mt s di tra v tnh kh dung v han ca cac tai nguyn hanh tinh, a n vic vt ep n n tn cc gii hn hay thm ch vt qua cc gii hn.ng latin gia nh sai lm khi cho rng c mt khi nng lng va tai nguyn v gii han c th s dng, rng vic tai tao chng l c th ngay tc khc, v cac hiu qua tiu cc do vic thao tng trt t t nhin c th d dng xa sch[86].

107.Vi th, ngi ta co th noi rng ngun gc ca nhiu kho khn cua th gii hin tai, trc tin c xu hng khng lun y thc r mun bin phng phap lun va nhiu muc tiu ca khoa hoc ky thut thnh mt m hnh hiu bit vn iu kin ha cuc sng ca con ngi va vn hnh cua xa hi. Cc hiu qua ca vic p dung khun mu nay cho tt c thc tai con ngi ln xa hi co th c nhn thy trong s suy thoi ca mi trng, nhng iu chi la mt du hiu ca ch ngha gin lc vn anh hng n cuc sng con ngi va xa hi trong moi chiu kich. Phai cng nhn rng cac san phm ca ky thut khng trung tnh, v chung tao mt khun kh m rt cc iu kin ha cc kiu sng v hng cc kha nng xa hi theo cc li ich cua nhng nhom quyn lc c xac inh. Mt vi la chn c v mang tnh cng c thun ty, tht ra l nhng la chn theo kiu sng x hi m ngi ta mun phat trin.

108.Khng c php ngh rng c th bao v mt m hnh vn hoa khac va s dung ky thut nh cng cu thun ty, v hm nay m hnh ky tr a tr nn u thng, ti kho bo qua cc ngun lc cua no va cang kho hn na s dung chng ma khng b l-gch ca chng ch ng. tr thanh mt phn-vn ha khi chon mt kiu sng vi nhiu muc tiu c th c lp it ra mt phn vi ky thut, vi cc gi ca n, cng nh vi quyn lc toan cu hoa va qun chng ha ca n. Trong thc t, ky thut co xu hng tm thu tm tt ca trong l-gichst mu cua minh, va con ngi nm c ky thut bit rng phn tch cho rt ro, ci quan trng trong ky thut khng phi l s hu dung hay s thoi mi, nhng la thng tri: mt s thng tri theo nghia cc oan nht ca t ny[87]. V vi th, no tim cach nm bt cac yu t ca thin nhin, cung nh cac yu t cua cuc sng con ngi [88]. Kha nng quyt inh, s t do ich thc nht va khng gian cho mt kh nng sang tao cua cc c nhn, u bi thu hep lai.

109.M hnh ky trcng c khuynh hng thc thi s thng tri ca n trn kinh t va chinh tri. Kinh t m nhn tt c s phat trin ky thut ty theo li nhun, khng chu tm n cc hu qua tiu cc co th xay ra cho con ngi. Tai chinh bop ngt kinh t ch thc. Cc bi hc t cuc khung hoang tai chinh ton cu khng c gi li, v ngi ta cng chm n cac bai hoc ca s h hoi mi trng.Trong mt vai hi, ngi cho rng kinh t hin thi va ky thut s giai quyt mi vn mi trng. Ngi ta cng qua quyt, vi ngn ng t hn lm, rng cc vn oi v kh trong th gii s c giai quyt cach n gin nh vic tng trng thi trng. y khng phai la vn hiu lc ca cc ly thuyt kinh t, m c l khng ai hm nay dam bo v, nhng l vic thc s thit t chng trong s phat trin kinh t. Nhng ai khng khng nh iu bng li th li ng h n trong cc s kin, khi mt mc sn xut ng n, mt s phn b ca ci tt hn, mt s bo v mi trng y trch nhim v cc quyn cua nhng th h tng lai xem ra chng lm h bn tm. Thai cua ho cho thy muc tiu ti a ha li nhun l . Nhng thi trng t no khng bao am cho vic phat trin con ngi tron ven, cung nh cho vic hi nhp xa hi. [89]. Trong lc ch i, chung ta c mt s phat trin thi qu, trong tiu th v ph phm i cng nhau, mt s tng phn khng th chp nhn vi nhng hoan canh thng xuyn cng khn v mt nhn phm[90]; v cc nh ch kinh t cung nh cc chng trinh xa hi cho phep nhng ngi ngheo kh nht thng xuyn tip cn cac tai nguyn cn ban, khng c dng nn cach nhanh chong. Ngi ta khng ch n cc gc r su xa ca nhng ri lon hin thi vn c lin h n chiu hng, muc ich, y nghia va bi cnh xa hi cua s tng trng ky thut va kinh t.

110.Vic chuyn mn ha chnh cng ngh bao hm mt kho khn ln nhin c toan b. Vic phn mnh cc kin thc th dng thc hin cc ap dung cu th, nhng thng khin nh mt y thc v tng th, v cc lin h vn c gia vn vt, v mt chn tri rng ri vn tr thnh khng quan trng. Chnh iu ngn can vic tim ra nhiu con ng thch hp giai quyt cac vn phc tap nht cua th gii hin tai, nht la nhng vn ca mi trng va ca nhng ngi ngheo, la nhng vn khng th c cp bng mt cai nhin duy nht hay theo mt kiu quan tm duy nht. Mt khoa hoc mun a ra nhiu giai phap cho cc vn ln lao, cn phai quan tm ti tt ca nhng g m s hiu bit sinh ra trong cc lnh vc khc ca kin thc, bao gm ca trit hoc va ao c xa hi. Nhng y la mt thi quen kho theohm nay. Vi th, nhiu chn tri lun l ch thc tham chiu khng cn c th c nhn ra na. Cuc sng ang b b mc cho nhng hoan canh b iu kin ha bi ky thut c hiu nh phng tin chnh yu giai thich s hin hu. Trong thc t cu th ang cht vn chung ta, nhiu triu chng xut hin cho thy sai lm ny, nh s suy thoi mi trng, ni lo u khc khoi, vic anh mt y thc v s sng va v vic sng chung. Nh th, ngi ta mt ln na thy rng thc tai cao hn y tng [91].

111.Vn hoa sinh thai khng th bi gin lc vao mt lot giai ap khn cp va manh mun cho cac vn ang xut hin m c lin quan n s suy thoi mi trng, s can kit cc d tr thin nhin va s nhim. N nn l mt cai nhin khac, mt t tng, mt chinh sch, mt chng trinh giao duc, mt kiu sng va mt linh olm nn mt s i khng trc s tin trin cua m hnh k tr.Bng khng, ngay ca nhng sng kin sinh thi hc tt ep nht rt cc u c th b nht trong chnh ci l-gch c toan cu ha. Chi tim mt phng thuc ky thut cho mi vn mi trng ni ln, la c lp ha cac s vt vn an kt nhau trong thc ti, v l t che giu nhng vn ch thc v su xa nht cua h thng toan cu.

112.Tuy nhin, co th m rng ci nhn ln na, v t do cua con ngi co kha nng gii hn ky thut, inh hng no cng nh t n phuc vu mt kiu tin b khc, lnh manh hn, nhn ban hn, xa hi hn va ton ven hn. S giai thoat khoi m hnh k tr u thng trn thc t xy ra trong vi c hi, ti nh khi nhiu cng ng cc nh san xut nho chn nhng h thng san xut it nhim hn bng cch ng h mt kiu sng, kiu hanh phuc va kiu ng c khng theo ch ngha tiu th; hoc khi ky thut c u tin hng n cach giai quyt cac vn cu th cua nhng ke khac, vi nim am m giup h sng vi phm gi nhiu hn v au kh t hn; cng nh khi y hng sng tao ci p v vic chim ngm n i n ch vt qua quyn lc i tng ha thnh mt kiu cu thoat c thc hin trong ci ep va trong con ngi chim ngm ci ep. Nhn tnh ich thc, vn mi goi thc hin mt tng hp mi, xem rac ng gia nn vn minh ky thut gn nh theo cch kh nhn ra, nh sng m len vo di mt canh ca ong kin. Du gi i na, phi chng l mt ha hn thng trc vt ra nh mt s phn khng bn b ca ci g chn thc ?

113.Mt khac, xem ra con ngi khng con tin vao mt tng lai hanh phuc, ho chng mu quang t tin tng vao mt ngy mai tt hn t nhng iu kin hin tai cua th gii va nhng kha nng ky thut. Ho y thc rng cc tin trin ca khoa hoc va ky thut khng tng ng vi cc tin trin ca nhn loi v ca lich s, va h nhn thy rng nhng con ng c ban cho mt tng lai hanh phuc th khac hn. Tuy nhin, h khng v th m nghi rng phi t khc nhng kha nng do cng ngh cng hin. Nhn loai a thay i mt cach su xa, v vic tch t khng ngng nhng vt mi m xc nhn mt s chong qua mau tn dn chung ta vo mt hng duy nht, nm trn b mt s vt.Vic chng ta dng li tm li chiu su cua cuc sng tr nn kh khn.Nu ng l ngnh kin trc phan anh tinh thn cua mt thi ai, cc i cng trnh v cc chui gia c biu l tinh thn ca ky thut toan cu ha, ni ms mi m thng xuyn cua cac san phm kt hp vi mt s chan ngan nng n. Chung ta ch cam chu iu y va ch t b vic t vn v cc muc ich va v y nghia cua mi s. Bng khng, chung ta s hp thc ha hoan canh hin tai va s lun cn thm mi nhng th phm chiu ng s trng rng.

114.iu ang xay n trong lc nay t chung ta trc vic phi khn cp tin ti trong mt cuc cch mng vn hoa can am. Khoa hoc va ky thut khng phai trung tnh, nhng t u cho n cui mt tin trinh, c th bao hm nhiu y hng va kha nng khc nhau, v chng c th c nh hnh bng nhiu cch khac bit. Khng ai mun tr li thi k hang ng, tuy th cn i chm lai nhin vao thc ti mt cach khac, thu nhn nhng tin trin tch cc va lu dai, ng thi thu hi cac gia tri va cc muc ich ln lao vn bi pha v bi mt s cung nhit hoang tng t i.

III. CN KHUNG HOANG VA CC HU QUA CUA THUYT QUY NHN TN THI

115.Thuyt quy nhn tn thi, mt cch nghich ly, i n ch t ly lun ky thut ln trn thc ti, vi con ngi khng con cam thc rng thin nhin l mt quy tc co gia tri, v rng n cng hin cho mnh mt ni tru n sng ng. Khng vi nhng gi nh tin quyt, cch khch quan, con ngi thy thin nhin di hnh thc mt khng gian va mt cht liu cho mt cng trinh ma ngi ta nm vo tt c, chng cn bit hu qua nh th nao [92]. Vi cach thc nay, gia tri ma th gii c trong chnh minh b yu i. Nhng nu con ngi khng tai kham pha vi tri ch thc cua minh, n se khng hiu ro chnh minh va cui cung phan lai thc tai cua minh... Khng chi co trai t c Thin Chua ban cho con ngi vn phi s dung n trong s tn trng hng nguyn thy, tt lnh khi no c tng ban; nhng con ngi cung c Thin Chua ban cho chinh minh va v th phai tn trong c cu t nhin va lun ly ma mnh c ph ban [93].

116.Trong thuyt/tnh tn thi, co mt s quy nhn qu ng m di nhiu hinh thc khac, hm nay vn tip tuc hy hoai mi quy chiu chung v mi toan tnh cng c cac lin h xa hi. Vi th a n luc li phai chu tm ti thc ti vi cac gii hn m n p t, nhng gii hn ny, n phin chng, li cng hin kha nng phat trin con ngi v x hi cch lanh manh hn v phong ph hn. Mt kiu trinh bay khng thch ng v nhn hoc Kit giao co th dn n ch bnh vc mt quan nim sai lm v lin h gia con ngi vi th gii. Mt gic m thng tr th gii kiu Promethe nng c truyn li v cho cm tng rng vic bo v thin nhin la cho nhng k yu ui.Cach gii thch ung n nim con ngi nh cha cua vu tru ng ra l cch gii thch xem con ngi nh quan l co trach nhim. [94]

117.S thiu quan tm n vic o lng nhng thit hai gy ra cho thin nhin va nhng tc ng ln mi sinh cua cac quyt inh, chi la phan anh ro rang nht cua vic th tha nhn s ip ma thin nhin ghi khc trong chnh cc c cu cua n. Khi ngi ta khng nhn ra, trong chnh thc ti, gia tri cua mt ngi ngheo, cua mt bao thai ngi, ca mt con ngi sng trong tinh trang thit thi bt li nu ra vai v du vy ngi ta se kho nghe c cc ting ku cua chnh thin nhin. Tt ca u lin kt vi nhau. Nu con ngi tuyn b mnh t tr i vi thc tai va t t minh lam k thng tr tuyt i, thi chnh nn tang cuc sng cua minh b sp , v thay vi hon thnh vai tr cng tc vin ca Thin Chua trong cng trinh sang tao, con ngi lai th ch Thin Chua va cui cung gy nn s phn khng cua thin nhin [95].

118.Hoan canh nay a chung ta vao mt chng tm thn phn lit trin min, i t vic tn vinh ky tr vn khng tha nhn gia tri ring cua cc hu th khac, n phn ng phu nhn tt c gia tri c bit cua con ngi. Nhng ngi ta khng th bo qua nhn tnh c. S khng co lin h mi nao vi thin nhin ma chng co mt con ngi mi. Khng co sinh thi hoc ma chng co nhn hoc thich ng. Khi con ngi bi xem ch nh mt hu th gia cac hu th khac, pht xut t cc tro chi cua ngu nhin hay mt thuyt tin inh vt ly, th y thc trach nhim ca n c nguy c gim nh trong cc tm tr[96]. Mt thuyt quy nhn lch lc khng nht thit c nhng ch cho thuyt quy sinh, v iu s bao hm vic a vo mt s bt qun bnh mi chng nhng khng giai quyt m cn gy thm cac vn khc na. Ngi ta khng th oi hoi t con ngi mt s dn thn tn trong i vi th gii, nu khng cng nhn v cng lc cao cc kh nng c bit ca n nh tri thc, y chi, t do va tinh thn trach nhim.

119.Vic ph phan chu thuyt quy nhn lch lac cng khng c a vo bnh din th yu gi tr cc lin h gia con ngi. Nu cn khung hoang mi sinh l s pht l hay biu hin bn ngoi ca cn khung hoang lun ly, vn hoa va tinh thn cua thi hin ai, chung ta khng th oi hoi chm sc mi lin h cua chung ta vi thin nhin va mi trng, ma khng lnh mnh ha mi lin h nn tang ca con ngi. Khi t tng Kit giao oi buc mt gia tri c bit cho con ngi, gi tr cao hn cac thu tao khac, iu a n vic tng gi tr cho mi con ngi va ko theo s tha nhn nhng ke khac. Vic m lng ra cho mt ci nh c kha nng bit, yu va i thoai, tip tc l s cao qu ln lao cua con ngi, Vi th, co mt lin h thich hp vi th gii thu tao, thi khng cn phai lm yu i chiu kich xa hi cua con ngi cung nh chiu kich siu vit ca n, s m lng ra ca n cho ci nh thn linh. Tht vy, ngi ta khng th xem xt mt mi lin h vi mi trng tach bit khoi lin h vi nhng ngi khac va vi Thin Chua. o s la mt ch ngha c nhn lng mn, ngy trang thnh v p sinh thi hc v l mt s ong kin gy nghet th trong chnh mnh.

120.Vi tt ca u lin h vi nhau, nn vic bao v thin nhin cng khng tng hp vi vic bin minh cho chuyn pha thai. Mt con ng giao duc on nhn nhng ngi yu ui chung quanh chung ta, m i khi quy ry v khng thch hp, xem ra khng th thc hanh nu ngi ta khng bao v bao thai ngi, cho du vic n n gy phin toi v nhiu kh khn. Nu ca nhn va xa hi mt i s nhy cm trong vic n nhn mt s sng mi, lc y, nhiu hinh thc on nhn khc m hu ich cho i sng xa hi cung bi kh cn[97].

121.Vic pht trin mt tng hp mi vt qu nhng bin chng gi to ca cc th ky gn y ang treo l lng. Chnh Kit giao, khi gi mnh trung thanh vi cn tinh cua minh va vi kho tng chn ly mnh nhn t c Gisu Kit, lun suy nghi lai v mnh va din ta li mnh trong cuc i thoai vi nhng hon cnh lich s mi, v nh th lam ni bt s mi m vinh cu ca mnh. [98].

Thuyt duy tng i thc tin

122.Mt thuyt qui nhn sai lc sinh ra mt kiu sng sai lac. Trong Tng hun Evangelii gaudium Nim vui Tin Mng, ti a noi n ch nghaduy tng i thc tin vn c trng cho thi ai cua chung ta ma con nguy him hn ch ngha duy tng i gio thuyt[99]. Khi t t minh vao trung tm, con ngi rt cc ban tnh u tin tuyt i cho cc quan tm ty hon cnh ca mnh, va mi ci con lai u tr thnh tng i. Vi th, chng ang ngac nhin chuyn cng vi s hin din khp ni cua m hnh k tr va vic tn th quyn lc v han cua con ngi, ang pht trin ni con ngi thuyt duy tng i y, vn cho rng tt c nhng g khng trc tip phuc vu cc li ich ca nhn tc thi th chng quan trng. Trong o co mt l-gich giup chung ta hiu rng lm sao mt vi thai gy suy thoi mi trng ng thi gy suy thoi xa hi, li nui sng cho nhau.

123.Vn hoa cua ch ngha duy tng i la chnh th bnh l y con ngi n ch khai thc tha nhn v i x vi ngi o nh mt vt thun ty, buc ho lao ng kh sai hay bin h thnh n l v mang n. o chnh la l-gch thc y vic khai thc tnh dc tre em hay bo ri nhng ngi ln tui chngcn phuc vu cho cc li ich cua minh. o cung la l-gichni tm ca k ni : Chng ta hay cho cac sc manh v hinh cua thi trng iu chinh kinh t, vi cac nh hng cua no trn xa hi va thin nhin la nhng thit hi khng th tranh c.Nu khng co nhng chn ly khach quan cung nh nhng nguyn tc vng chi bn ngoai vic thc hin cc d phng c nhn v s thoa man cc nhu cu tc thi thi lc y vic bun ngi, ti pham c t chc, vic bun ban ma tuy, bun ban kim cng mau va da nhng con thu ang trn ng tuyt chung, c th c nhng gii hn no? Chng phai chnh l-gch duy tng i bin minh vic mua cc c phn cua nhng ngi ngheo bn chng hoc dng chng lm th nghim, hay bin minh vic loi b cac em be, vi chng khng ap ng c mun cua cha me chung sao? Chnh l-gch dng ri qung tao ra qua nhiu rac thai, ch v in cung khao khat tiu thu qu mc cn thit thc s. Vi th, chung ta khng th nghi rng cac d n chinh tri v sc mnh lut php s u tranh nhng thai tc ng ln mi trng, v khi vn hoa bin cht va ngi ta khng con cng nhn chn ly khach quan hay nhng nguyn tc ph qut gi tr no, th lut l chi c hiu nh nhng p t c on va nh nhng chng ngi cn ln trnh m thi.

Cn phai bao v lao ng

124.Trong bt c s tip cn no ca mt sinh thi hoc ton ven khng loai tr con ngi, cn phai hi nhp gia tri cua lao ng, gi tr c thanh Gioan-Phaol II khai trin cch khn ngoan trong Thng ip Laborem exercens. Chung ta hy nh lai rng, theo trinh thut Thanh Kinh v sang tao, Thin Chua a t con ngi vao khu vn va mi tao lp (x. St 2,15), khng nhng gin gi (bao v) nhng g hin hu, nhng con chm sc sao cho n sinh hoa kt qua. Nh th, nhng cng nhn v nhng ngh nhn bao am mt s sang tao vinh cu (Hc 38, 34 LXX). Trong thc t, s can thip cua con ngi nhm cn thn phat trin th tao la hinh thc tng xng nht chm soc n, v bao hm vic t coi mnh nh cng cu cua Thin Chua giup xut hin cc kha nng ma chnh Ngi a t vao trong van vt : Thin Chua lam cho t tr sinh dc liu ; nhng th o, ngi khn chng dam coi thng (Hc 38, 4).

125.Nu chung ta th xt xem u l cc tng quan thch ng gia con ngi vi th gii chung quanh, th thy ngay s cn thit phi c mt quan nim ung n v lao ng, vi nu chung ta noi v lin h cua con ngi vi van vt, se xut hin cu hoi v y nghia va muc ich cua hoat ng con ngi trn thc tai. Chung ta khng chi noi n lao ng chn tay hay lao ng trn t ai, nhng n mi hoat ng bao hm s thay i no i vi nhng gi hin hu, t vic xy dng mt nghin cu xa hi cho n d an phat trin ky thut. Bt c hinh thc lao ng no cng gi thit mt quan nim v mt lin h ma con ngi co th hay phai thit lp vi ng loi mnh. Linh ao Kit giao, vi lng than phuc chim ngm to vt nh chung ta tm thy ni thanh Phanxic Assidi, cng pht trin mt s hiu bit phong ph v lnh mnh v lao ng, nh chung ta c th thy, v d, trong cuc sng ca chn phc Charles de Foucauld va cac mn cua ngai.

126.Chung ta cng hy thu nhn mt ci g t truyn thng di ca li sng an tu. Luc khi u, mt cach nao o,li sng nay tng c v s trn chy th gian, th trnh thot s suy i ni thanh th. Vi th ti sao cac an s a i tim hoang a, vi xc tn rng y la ni thich hp nhn ra s hin din cua Thin Chua. Sau o, thanh Bnict thanh Nurcia ngh cac tu si cua minh nn sng thanh cng oan, lin kt li cu nguyn va vic oc sch thnh vi lao ng chn tay (Ora et labora Cu nguyn va lao ng). Vic a vo lao ng chn tay, thm nhun y nghia thing ling nh th, tng mang tinh cach mang. Ngi ta hoc cch tm s trng thanh v s thnh ha trong vic kt hp chim nim vi lao ng. Cch thc sng lao ng kiu ny khin chung ta chu tm va tn trong mi trng hn, lm cho mi lin h cua chung ta vi th gii thm nhun s iu lnh mnh.

127.Chung ta noi rng con ngi la tac gia, trung tm va muc ich tt ca i sng kinh t-xa hi [100]. Du vy, khi kha nng chim ngm va tn trong bi h hoi ni con ngi, cac iu kin lin c to ra lam y nghia lao ng bi bin dng [101]. Phai lun nh rng, con ngi co kha nng tr thnh tc nhn c trach nhim cho s thoi mi vt cht ca mnh, cho tin b lun ly v s trin n thing ling ca mnh [102]. Lao ng phai la ni ca s phat trin c nhn a dng y, ni nhiu chiu kich cuc sng c lin quan: c sang tao, s phong chiu v tng lai, vic phat trin cc kha nng, vic thc hanh cac gia tri, s thng giao vi ke khac, mt thai th phng. Vi th, trong thc t xa hi toan cu hin thi, bn kia cac li ich han ch cua cac doanh nghip va mt tnh hp l kinh t ng ban ci, ngi ta cn tip tc xem vic moi ngi c c vic lm l mc tiu u tin [103].

128.Chung ta c mi goi lao ng t khi c tao dng. Ngi ta ch tim cach cho tin b ky thut ngy cng thay th lao ng con ngi, v nh th, chnh nhn tnh s h hng. Lao ng la mt iu cn thit, la mt phn y nghia cua cuc sng trn trai t nay, ng i n trng thanh, phat trin con ngi va th hin bn thn. Trong chiu hng y, giup ngi ngheo tin bc phi lun la mt giai php tm thi ng u vi nhng trng hp khn cp. Muc tiu ln nn lun l gip cho ho co mt i sng xng ang nh lao ng. Th nhng chiu hng kinh t c v mt kiu tin trin ky thut nhm gim thiu cc chi ph san xut bng cach giam bt cac ch lam vn c thay bng may moc. y l mt minh ha thm na v cach m hoat ng ca con ngi c th quay ra chng lai chinh ho. Vic giam bt ch lam cng c mt tac ng tiu cc trn binh din kinh t ngang qua vic xoi mon dn dn t ban xa hi, ngha l ton b cc lin h tn nhim, tin cy v tn trng cc quy tc cn thit cho mi cuc sng chung dn s [104]. Rt cc, ph tn con ngi cung lun la ph tn kinh t, va nhng ri lon chc nng kinh t lun keo theonhng ph tn con ngi [105]. Ngng u t vao con ngi at li nhun tc thi hn la mt chuyn kinh doanh rt xu cho xa hi.

129. co th tao cng n vic lam, cn kch thch mt nn kinh t c v s a dng san xut va s sang tao trong kinh doanh. V du co rt nhiu h thng cung cp lng thc nng thn vi quy m nho ang tip tuc nui sng phn ln dn s toan cu, bng cch s dung mt t l nho t ln nc, va it sinh ra rac thi, d l trn nhng manh rung la, vn cy b t, hay c bit nh sn bn, hi lm v nh c th cng. Nhng nn kinh t quy m, c bit trong lnh vc nng nghip, rt cc buc cc nng dn nh phai ban t hay phai bo li canh tc truyn thng ca h. Nhng c gng cua mt s ngi pht trin cc hinh thc san xut a dng khc, cui cng cng nn v ch vi gp nhiu kho khn trong vic bc vao cc thi trng khu vc hay toan cu, hay vi ha tng c s bun ban va chuyn ch chi phuc vu cho cac doanh nghip ln. Cc nh chc trch c quyn v trach nhim a ra nhiu bin php nng ro rang va vng chc cho cac nha san xut nho va cho vic sn xut a dang. co mt t do kinh t ma tt ca moi ngi thc s hng c, i khi c th cn t nhiu gii hn cho nhng k co nhiu phng tin va quyn lc tai chinh hn. Mt t do kinh t ch ni tht to ang khi cc iu kin thc t lai ngn chn nhiu ngi tip cn n cch c th v chuyn c c vic lm tr nn xu i, thi t do kinh doanh y tr thnh mt bai din vn mu thun, bi nho chinh tri. Hoat ng kinh doanh vn la mt n goi cao qui hng v vic sn xut ca ci v ci thin th gii cho moi ngi, co th la mt cach thc rt phong ph kch thch s pht trin cho vung ni n lp cc d n ca mnh; nht la khi ngi ta hiu rng vic tao cc ch lm la mt phn khng th trnh ca vic n phuc vu cng ch.

Canh tn sinh hoc t vic nghin cu

130.Trong nhn quan trit hc va thn hoc v s sang tao ma ti tm cch ngh, r rang la con ngi, vi ly tri va hiu bit c th ca mnh, khng phai la mt tac nhn bn ngoai, phi hoan toan bi loai b. Tuy nhin, du con ngi co th can thip ln th gii thc vt v ng vt v s dung chung khi cn thit cho s sng ca minh, sch Giao ly day rng cac thi nghim trn thu vt u chnh ng chi khi nao chung nm trong cc gii hn hp ly va gp phn vo vic chm soc hay cu thot nhn mng [106]. Sach Giao ly mnh m nhc lai rng quyn lc con ngi co nhiu gii han v rng hanh ng lam au n va git thu vt mt cach v ich, i ngc li phm gia con ngi [107]. Mi vic s dung hay thi nghim oi buc phai co mt s tn trong mang tnh tn giao i vi s ton ven cua tao vt [108].

131.Ti mun ly lai y lp trng qun binh cua thanh Gioan-Phaol II l nu bt nhng thin ch cua cac tin b khoa hoc va ky thut vn biu l s cao qui ca n gi con ngi l tham gia cch co trach nhim vao hoat ng sang tao cua Thin Chua trong th gii. Nhng ng thi ngi nhc nh rng khng mt s can thip no vao mt lnh vc ca h sinh thi c min cho n khi ch n cc hu qua cua no trn nhng lnh vc khac [109]. Ngai tng nhn manh rng Giao hi anh gia cao s ng gp ca vic nghin cu va ap dung sinh hc phn t, c b tuc bng nhiu mn khac nh di truyn hoc va vic p dng n nh ky thut trong nng nghip va cng nghip [110], cho du ngai cung qu quyt rng iu khng c a n mt thao tac di truyn hc bt phn bit [111], chng bit n cac hu qua tiu cc ca nhng can thip y. Khng th nao km hm sc sang tao cua con ngi. Nu ngi ta khng th cm mt ngh s ph by kha nng sang tac cua minh, thi ngi ta cung khng th c ch nhng ai co nhiu kh nng c bit pht trin khoa hoc va ky thut, tc l cac kha nng Thin Chua ban phuc vu tha nhn. ng thi ngi ta cung khng th ngng xac inh lun mi hn na cac muc tiu, cc hiu qua, bi cnh v cac gii hn lun ly cua hoat ng nhn loi y, vn la mt hinh thc quyn lc bao hm nhiu ri ro cao.

132.Chinh trong khung cnh y m ta nn t moi suy t chung quanh s can thip cua con ngi trn thc vt v ng vt m hm nay bao hm nhiu bin i mang tinh di truyn do cng ngh sinh hc trong mc ch khai thac cac kha nng hin din trong thc ti vt cht. Vic c tin tn trong ly tri oi hoi phai chu tm n ci m chnh khoa sinh hc, c pht trin cach c lp i vi li ich kinh t, co th chi day v cac c cu sinh hoc cung nh v cc kha nng va cac t bin cua chung. Du sao i na, s can thip chnh ng l s can thip tac ng ln t nhin giup no trin n theo ng hng cua mnh, ng hng cua sang tao, ng hng do Thin Chua mun [112]

133.Tht kho a ra mt phan quyt chung v nhng pht trin trong vic chuyn i gen (OGM) thc vt hay ng vt, cho nhng mc ch y hoc hay nng sc, vi chung c th rt khac nhau gia chng v i hi nhng cn nhc khac nhau. Mt khac, cc nguy c khng lun lun do chnh ky thut, nhng do vic ap dung n khng thich hp hay qua ang. Trong thc t, cc t bin gen thng v rt thng la do t nhin sinh ra. Ngay ca nhng t bin do s can thip cua con ngi gy ra cung khng phai la mt hin tng mi m. Vic thun dng cac ng vt, vic lai ging gia cc loai va nhiu thc hanh xa xa m c mi ngi chp nhn u co th i vo trong nhng cn nhc y.Phi nh rng khi im cho nhng phat trin khoa hoc v ng cc chuyn i gen l vic quan sat mt vi khun sn xut cach t nhin v t ng mt thay i b gen cua mt thao mc. Nhng trong thin nhin, cc qu trinh nay c mt nhip iu chm, khng th so sanh vi s nhanh chng m cc tin b ky thut hin thi p t, ngay ca khi cc bc tin ny tip ni mt s phat trin khoa hoc cua nhiu th ky.

134.Du thiu nhng bng chng khng th bc b vs tn tht m cac loi ng cc chuyn gen c th gy ra cho con ngi, v cho d trong mt vai vung, vic s dung chng l ngun gc cho mt s tng trng kinh t giup giai quyt nhiu vn , vn co nhiu kho khn ln lao khng th c tng i ha. Ti nhiu ni, sau khi a vo nhng li canh tac y, ngi ta nhn thy mt s tp trung t ai sn xut vao tay mt s it ngi, do vic bin mt dn dn nhng nh san xut nho; nhng ngi ny, v mt t ai khai thc c, thy mnh b buc phi rt khi vic sn xut trc tip [113] Nhng ngi yu ui nht tr thanh nhng lao ng bp bnh, v nhiu cng nhn nng nghip cui cng phi di tru n nhng khu th ngheo kh. Vic m mang din tich cc khu canh tac y pha hy mang li phc tp cua cc h sinh thi, lam giam i s a dang san xut va anh hng n hin tai ln tng lai ca cc nn kinh t vung. Trong nhiu nc, ngi ta thy mt xu hng phat trin cac th trng c quyn trong vic san xut cc ht ging va nhiu san phm khac cn thit cho vic trng ta chng, va s l thuc con trm trng hn vi vic san xut cac hat ging v sinh m cui cung buc cac nng dn phai mua chng ni cac doanh nghip sn xut.

135.Hn rng cn co mt s chu tm lin tc khin ta xem xt mi phng din lun ly lin h. Vi th cn phai bao am mt cuc thao lun khoa hoc va xa hi y tranh nhim va rng rai, co kha nng quan tm n tt c thng tin kh dng va goi s vt theo ung tn cua chung. i khi, ngi ta khng s dng mi thng tin m li chon loc chng theo nhng mi li ring, mi li chinh tri, kinh t hay y thc h. T kh a ra mt anh gia qun bnh v thn trng v nhng vn khac nhau, bng cch quan tm n mi thng s c cn c. Cn phai co nhiu khng gian tho lun trong nhng ai, cch no , c th trc tip hay gian tip lin can (ngi trng trt, ngi tiu thu, cc gii chc, cac nha khoa hoc, cc ngi san xut hat ging, ccc dn sng gn nhng cach ng a c x ly va nhiu hng ngi khac) c th trnh by nhng vn ca h hay tip cn c thng tin tron ven va ng tin a ra nhiu quyt inh c li cho cng ich hin tai va tng lai. y la mt vn mi trng phc tp m vic x ly i hi mt cai nhin toan ven di mi phng din cua no, v iu nay t nht yu cu mt n lc ln hn ti tr cc ng hng nghin cu c lp va lin ngnh, c kh nng em lai mt anh sang mi m.

136.Mt khac, cung khin bn lng vic mt vi phong trao sinh thi vn bao v s ton ven cua mi trng va oi cch hp l mt vi gii hn cho vic nghin cu khoa hoc, i khi vn khng p dng nguyn tc y cho s sng con ngi. Cach chung, ngi ta bin minh s vt qua mi gii hn khi lm nhiu thi nghim trn cac bao thai ngi cn sng. Ngi ta qun rng gia tri bt kh nhng cua con ngi nm bn kia cp bc phat trin ca n. V li, khi ky thut bt bit cac nguyn tc lun ly ln lao, rt cc s coi bt c thc hanh nao u hp phap c. Nh chung ta a thy trong chng nay, ky thut tach ri lun ly s kho c kh nng t gii hn quyn lc cua minh.

Cn tip

V MC LC

WH (26.12.2016) Vo bui tra ngy l Ging sinh 25-12, trc khong 40.000 ngi quy t ti Qung trng Thnh Phr, t bao ln chnh ca n thnh Phr, c Thnh Cha Phanxic cng b S ip Ging sinh Urbi et Orbi (cho thnh Roma v cho ton th gii) nh sau:

***

Anh ch em thn mn,

Chc anh ch em mng l Cha Ging sinh trong an vui!

Hm nay Gio hi li c dp cm nhn nim kinh ngc ca c Trinh n Maria, Thnh Giuse v cc mc ng Blem khi chim bi Hi Nhi Gisu, ng Cu th, nm trong mng c.

Trong ngy trn ngp nh sng ny, chng ta nghe vng li li tin tri loan bo:

Mt tr th cho i cho chng ta,

mt ngi con c ban tng cho chng ta.

Ngi s gnh vc quyn bnh trn vai,

danh hiu ca Ngi l C Vn k diu, Thn Linh dng mnh, \ngi Cha mun thu, Th lnh ho bnh (Is 9, 5).

Quyn nng ca Tr th, Con Thin Cha v Con c Maria ny, khng phi th quyn bnh trn gian vn da trn quyn lc v s giu c, m l quyn nng ca tnh yu. l quyn nng to dng tri v t, ban s sng cho mi loi th to: cho mi khong sn, thc vt v cc loi sinh vt; l lc hp dn ngi nam v ngi n, cho h nn mt thn xc, mt hin hu duy nht; l sc mnh sinh ra s sng mi, tha th li lm, ho gii cu th, v bin c thnh thin. l quyn nng ca Thin Cha. Sc mnh tnh yu ny a Cha Gisu i n t b vinh quang ca mnh v lm ngi; a Ngi n hin mng sng mnh trn thp gi v sng li t ci cht. l sc mnh ca s phc v, khai mc Nc Cha, nc ca cng l v ho bnh, ni ci trn ca chng ta.

V th, vic Cha Gisu ging sinh c cc thin thn ht ln bi ca bo tin vui rng:

Vinh danh Thin Cha trn cc tng tri,

Bnh an di th cho loi ngi Cha thng! (Lc 2, 14)

Hm nay s ip ny vang n tn cng tri t, n vi mi dn nc, nht l nhng ngi ang kinh hong v chin tranh v nhng cuc xung t gay gt cn d di hn kht vng ho bnh.

Cu chc bnh an cho mi ngi nam v n ca Syria, vng t ang b chin tranh tn ph, ni mu chy qu nhiu. Nht l ti thnh ph Aleppo, ni din ra nhng trn nh khng khip nht trong my tun va qua, ni ngi dn kit sc rt cn c gip v cu tr, cng vi s tn trng lut nhn o. n lc dt khot phi im ting sng, v cng ng quc t phi tch cc tm kim gii php thng lng ngi dn li c chung sng trn t nc ny.

Cu chc bnh an cho mi ngi nam v n ti Thnh a yu qu, min t c Cha tuyn chn v u i. Chc ngi dn Israel v Palestin c can m v quyt tm vit mt trang s mi, trong lng on hn v bo th phi nhng ch cho ch cng nhau xy dng mt tng lai bit thng cm nhau v sng ho hp. Chc Iraq, Libya v Yemennhng ni ngi dn hng chu chin tranh v s tn bo ca ch ngha khng b tm li c s don kt v ho hp.

Cu chc bnh an cho mi ngi nam v n ti nhiu quc gia chu Phi, c bit ti Nigeria, ni ch ngha khng b cc oan khai thc c n tr em gieo kinh hong v cht chc. Cu chc bnh an cho Nam Sudan v Cng ho Dn ch Congo, mi chia r c cha lnh v mi ngi thin ch c th ra sc thc hin con ng pht trin v chia s, thay th no trng i u bng vn ha i thoi.

Cu chc bnh an cho mi ngi nam v n n nay vn ang chu hu qu ca cuc xung t ti min ng Ucraina, ni ang din ra nhu cu bc thit ca mi ngi l hot ng cu tr n c vi ngi dn v thc thi nhng cam kt.

Chng ti tha thit mong mi ngi dn Colombia yu qu hy sng ho hp, t nc ny ang tm cch i vo con ng mi, i phi can m, l con ng i thoi v ho gii. Chc t nc Venezuela qu mn cng c lng can m nh vy thc y thc hin nhng bc cn thit hu chm dt nhng cng thng hin nay, v cng nhau xy dng mt tng lai hy vng cho ton dn.

Cu chc bnh an cho mi ngi, ti nhiu ni khc nhau, ang trin min sng trong au kh do nhng him nguy v bt cng khng ngng din ra. Chc t nc Myanmar tng cng nhng n lc ca mnh nhm thc y vic chung sng ho bnh, v vi s tr gip ca cng ng quc t, mang li s bo v cn thit v s tr gip nhn o cho nhng ngi ang rt cn n. Chc bn o Triu Tin nhn thy nhng cng thng mnh ang tri qua s c gii quyt trong tinh thn hp tc mi m.

Cu chc bnh an cho nhng ngi mt ngi thn v nhng hnh ng khng b tn c, nhng hnh ng ny gieo s hi v cht chc vo lng bit bao quc gia v thnh ph.

Bnh an khng phi li ni sung m ls bnh an tht s v c th cho nhng anh ch em chng ta ang b b ri v b gt ra ngoi l, cho nhng ai ang i kht v cho mi nn nhn ca bo lc. Bnh an cho nhng ngi b lu y, cc di dn v nhng ngi t nn, cho tt c nhng ai hm nay ang l i tng ca nn bun ngi. Bnh an cho nhng ai ang chu au kh v nhng tham vng kinh t ca mt s ngi, do tham lam ham h v th ngu tng tin bc dn n lm n l cho n. Bnh an cho nhng ngi b tc ng bi nhng kh khn x hi v kinh t, v nhng ngi phi chu hu qu ko di ca ng t v nhng thin tai khc.

Bnh an cho cc tr th, c bit hm nay Thin Cha tr thnh mt tr th, nht l nhng tr th b tc mt nim vui tui th v cnh ngho i, chin tranh v thi ch k ca ngi ln.

Cu chc mi ngi nam v n thin ch trn tri t ang m thm v bn b lm vic tng ngy, trong gia nh mnh v ngoi x hi, xy dng mt th gii nhn bn v cng bnh hn, vng tin rng ch c ho bnh mi em li mt tng lai sung tc hn cho mi ngi.

Anh ch em thn mn,

Mt tr th cho i cho chng ta, mt ngi con c ban tng cho chng ta: Ngi l Th lnh ho bnh. No ta hy n cho n Ngi!

[c Thnh Cha ban php lnh ton x Urbi et Orbi - cho thnh Roma v cho th gii]

Anh ch em thn mn,

Xin chc mng tt c anh ch em, nhng ngi t nhiu ni trn th gii ang quy t ti qung trng ny, v tt c anh ch em ti nhiu quc gia ang kt ni vi chng ti qua my truyn thanh, truyn hnh v cc phng tin truyn thng khc.

Trong ngy vui ny, tt c chng ta c mi gi hy n chim ngm Hi Nhi Gisu, ng mt ln na ban nim hy vng cho tng ngi trn mt t ny. Nh hng n ca Ngi, chng ta hy ln ting v hnh ng lm chng cho tnh lin i v ho bnh. Chc tt c anh ch em mng l Ging sinh trong an lnh!

(Ngun:News.va)

Thnh Thi chuyn ng

V MC LC

Bc s Nguyn Tin Cnh, MD

Sau nhng ngy vui mng nhn nhp ca L Ging Sinh, chng ta li cng Gio Hi mng L Thnh Gia. Gio Hi mi gi ngi tn hu suy nim Thnh Gia, v mu nhim i sng, c bit l n sng gia nh, mt tng phm m Thin Cha ban cho nhn loi.

THIN CHA L CHA C GIESU

Bi phc m Luca (Lc 2: 41-52) k li cu chuyn cha Gisu lc cn nin thiu. y l mu chuyn duy nht v c th ca Tn c. Luca lm cho c gi hi hp lo s v ngc nhin v nhng li c Gisu ni khi Ngi cn nin thiu. Chuyn k rng cha m Ngi hng nm vn i v Jerusalem vo ngy L Vt Qua (Lc 2:41) theo tp tc truyn thng o v tinh thn lut Israel. Lc y cha Gisu ln 12 tui, Ngi cng theo cha m i ln Jerusalem (2:42). Khi tr v th cu b Gisu li Jerusalem m cha m khng bit(2:43).Mt mi tm kim sut 3 ngy tri khng thy, cui cng th kim ra c Cha trong n th, ang ngi gia nhng thy dy, lng nghe h v t nhng cu hi vi h (2:46).

Nhng li cha Gisu ni khi cha m kim c Ngi lm c cha ln m phi khng li. B m i tm con lm chi vy? B m khng bit rng con phi nh ca Cha con hay sao? (2:49). Ti sao cha Giesu li ni vy? Cu ny c th ct ngha thm th ny: Con cn c nhiu vic phi lm ca Cha con . Theoc hai cch din ngha, chng ta u hiu rng Cha Gisu m ch Thin Cha l Cha Ngi, Tnh Cha Con v s vng li nguyn ca ngi Cha-Trn-Tri phi u tin hn nhng rng buc ca gia nh ni trn th.

C GIESU V CUC SNG THM LNG NAZARETH

B qua bin c ny, ton th thi k th u v thiu nin ca cha Gisu theo nh Tin Mng, u qua i trong m thm lng l. l thi kn dt, c thnh Luca tm tt bng nhng cu nh sau: c Gisu i theo b m tr v Nazareth v vng phc cc ngi (Lc 2:51); v Ngi ln ln t t cng vi s khn ngoan v n phc trc mtThinCha v ngi i(Lc 2:52). Trong thi gian ny, cu chuyn thi th u lc kt thc cng nh lc khi u, u xy ra trong khung cnh n th Jerusalem.

Qua Tin Mng, chng ta bit c Cha Gisu sng trong chnh gia nh ca Ngi, trong nh ng Giuse l cha v m l b Maria, nhng ngi c bn phn gip , che ch v hun luyn cho Ngi theo ngh th mc. Dn chng thnh Nazareth vn coi Ngi l con ng th mc(Mt 13:55).

Khi Cha Gisu bt u ging dy, dn chng theo nghe Ngi rt ngc nhin:ng ny h khng phi l con ng th mc v b Maria hay sao?(Mc 6:3). Ngoi m Ngi ra th thin h ni nhng ngi sng Nazaretth chunh quanh l anh ch em b con ca Ngi. Thnh s Mac c ni: C nhng ngi b con tm cch ngn cn c Gisu ging thuyt (Mc 3:21) v h thy Ngi chng c chun b g cho cuc i hot ng ca Ngi ngoi ngh th mc. H ngh c Gisu cng nh mi ngi Do Thi khc, sng cuc sng dn gi bnh thng thi.

TRNG HC NAZARETH

Nhng chnh trong cuc sng thm lng bnh thng li mang nhiu ngha mt trng hc. c Thnh Cha Phaolo VI ngy 5-1-1964 ni v mu nhim Thnh Gia Nazareth l cucsng thm lng, yn Tnh v lm vic l nhng yu t c bit chng ta cn phi suy nim v noi theo.

- Nazareth l mt trng hc -ngi ni- chng ta c th khm ph ra c v ti p ca cuc sng ca Cha v hiu c Tin Mng ca Ngi. y, chng ta c th quan st v suy nim v cch thc Con Thin Cha lm ngi rt su xa v ngha, d bn trong vn cn kh nhiu n .

V t t chng ta c th hc hi bt chc Ngi. y chng ta c th tm hiu xem Cha Kito thc s l ai. y, chng ta c th cm nghim nhng iu kin v hon cnh xung quanh nh hng n cuc sng ca Ngi trn th qua khng gian, thi gian, vn ha, ngn ng, tn gio, ......Tm li, tt c nhng g m cha Gisu dng cho c th gii bit n Ngi hoc biu l Ngi l Con Thin Cha. (.)

Trc tin, chng ta hc hi v s yn tnh ca gia nh Nazareth. C sng ni n o no nhit, mi ngi lun ci ln nhau th mi cm nghim c s yn tnh n m m lng ng nh th no! S yn tnh ca Nazareth s ch cho chng ta cch thc chim nghim trong thinh lng v an bnh, suy t trong tnh trng thn tr lng ng, v m rng tm hn lng nghe ting ni khn ngoan ca Cha v li khuyn ca nhng thy dy thc s. Nazareth c th dy cho chng ta bit gi tr ca s hc hi v chun b, ca chim nghim, ca i sng tinh thn c t chc, ca s yn lng cu nguyn m ch c Thin Cha bit m thi.

Th hai, chng ta hc hi v i sng gia nh. Nazareth l mu mc phi c ca mi gia nh. Nazareth th hin cho chng ta r rng s thnh c v vng bn ca gia nh, ng thi nu gng sng v nhng nhim v cn bn ca gia nh trong x hi nh l mt cng ng tnh yu v chia s, n tuyt m ch c nhng vn t ra v c gii quyt tha ng. Tm li n l mt cu trc hon ho nui dng con tr, v nh vy n l bt kh thay th.

Sau cng, Nazareth, ni nh con ng th mc, chng ta c th hc hi uc nhiu iu vic lm v nhng k lut cn c ca n. Cha mun c bit ni n nhng chn gi tr ca nhng vic lm c i hi th cng c phn thng- qu trng n mt cch thch ng. Cha mun nhc nh mi ngi l chuyn i lm n cng c gi tr phm gi ca n. Ngoi ra, khng i lm khng c ngha l ti ung cng ri. Tuy nhin v ci gi tr v tnh t do ca vic lm, i lm khng phi ch v v tr ca vic lm trong h thng kinh t, nh ngi ta ni, m ng ra cn v ci mc ch phc v ca vic lm.

NHNG THCH HIN NAY V HN NHN

Ngy nay, chng ta ai cng thy mi trng gio dc cn thiu v rt ngho nn, khng ch ngoi Gio Hi m ngay c trong chnh Gio Hi. Nhiu gia nh Kito gio khng cn kh nng truyn t nim tin ca mnh cho nhng th h k tip, v ngay c chnh x o cng vy, mc d n vn l mt cu trc cn thit cho s mnh truyn gio ca Gio Hi bt c hon cnh no.

L thnh vin ca cng ng x hi ni chung, ca Kito gio ni ring, chng ta cn hot ng tch cc hn na khuyn khch mi ngi gi cho tnh lin i gia ngi nam v ngi n tht bn cht lm cn bn cho tt c mi nn vn minh, ng thi ym tr ti a cho quyn li v nhu cu ca con tr. Chng ta cng cn phi suy ngh cn thn v nhng hu qu x hi lin h n nh ngha ca hn nhn, ca v chng, nhng iu m ngi ta thm vo tri ngc vi t nhin l nn tng cho cuc ni kt lu di gia hai ngi nam v n trong hn nhn, l mi trng thun li nht sinh con, lm trin n nhng th h mai sau.

D nhin, trong x hi cng c nhng rng buc khc gia tnh yu v tnh lin i, gia s cam kt v tng quan trch nhim. Nhng iu c th tt, v c th c php lut cng nhn. Trong hn nhn cng tng t nh vy. Nhng khng th thay i nh ngha hn nhn theo s i thay ca php lut ri thay i thc t t nhin c t ngn xa l ch c s cam kt phi hp gia hai ngi nam v n mi c gi tr hn nhn. Khng phi ch cn c nhng rng buc v tng quang gia hai ngi ln vi nhau thi, m cn phi da vo kh nng sinh sn t nhin ca con ngi sinh con ci.

Trong dp l Thnh Gia ny, vn chnh yu l mi ngi nn cam kt to dng mi m gia nh nhn loi, tn vinh hn nhn, lm cho n tr nn vng mnh, dng dc con ci, bin mi m gia nh mnh, x o mnh tr nn thnh c, yn vui, an bnh, ha thun v yu thng.

GIA NH L NN MNG CA X HI

Thnh Gio Hong Gioan Phaolo II vn thng ni: Tng lai nhn loi ty thuc vo gia nh. Bi c ngy l hm nay nhc nh chng ta l gia nh l mt lin i sng ng vi x hi.

Gia nh l nn mng ca x hi. Nn mng gia nh chnh l hn nhn. n gi lp gia nh / hn nhn c ghi khc trong chnh bn tnh con ngi, Nam cng nh N. Nh l ct tr ca x hi, gia nh l mi trng thch hp nht n cho con tr.

Chng ta cn nhng thanh nin tr, vui v, mnh dn xc tn, hy vng vi tt c nim tin st khi ni: I Do / Ti ng . H l Tng Lai v Hy Vng ca chng ta. Khng c nhng cp v chng kt hn vi nhau, chng ta khng th xy p c tng lai cho x hi v Gio Hi. Khng c nhng cp v chng kt hn vi nhau v cam kt th ha yu thng, trung thnh vi nhau, chng ta khng th c nhng gia nh thnh c thc s c.

Fleming Island, Florida

Dec. 28, 2016

NTC

V MC LC

Suy nim lc Maria, M Thin Cha

(Lc 2, 16-21)

Tm ngy sau l sinh nht ca c Gisu Cha chng ta, Gio hi mi gi con ci mnh c hnh l c Maria, M Thin Cha vi tt c lng knh trng v bit n, v nh M, ng Cu Th sinh ra cho chng ta.

c Maria M ca Lng Thng Xt

Khng c g l, khi c ngi t cu hi: chng ta c nn gi c Trinh N Maria l M Thin Cha khng? V nu Cha Gisu Kit l Thin Cha, th chng l c Maria, ng h sinh Cha Gisu li khng phi l M Thin Cha? [...]

Ngi Li Thin Cha lm ngi, c xc, c hn. Thnh Cng ng Nica dy, chnh Con duy nht ca Thin Cha, sinh bi c Cha Cha, ng bn th vi Cha Cha, nh Ngi m mun vt c to thnh, v tt c tn ti trong Ngi, v loi ngi chng ta v cu chng ta, Ngi t tri xung th, nhp th, lm ngi, chu cht, sng li, v Ngi s li n trong vinh quan phn xt; Cng ng tuyn phn: ch c Cha Gisu Kit l Ngi Li Thin Cha, sinh bi c Cha Cha, ging Cha Cha. Ngi l Thin Cha bi Thin Cha, nh sng bi snh sng, c sinh ra m khng phi c to thnh, ng bn th vi c Cha Cha Nn c Maria va c gi l M Cha Kit, v M Thin Cha na.

c Maria c cc gio ph ca ngi, c bit l thnh Ambrsi thnh Milan (th k IV) khi ni: c Maria l n Th ca Thin Cha ch khng phi Thin Cha ca n Th. Thnh Ignati thnh Antiokia (+ 110) l ngi u tin nn tn c Maria sau cc sch Tin Mng: Cha chng ta l c Gisu Kit c c Maria cu mang trong lng theo nhim cc cu v c Gisu cng c sinh ra bi c Maria v bi Thin Cha.

Ti ng phng, k t nm 350, ngi ta gn cho c Maria tc hiu l M Thin Cha, tuyn dng M l M ca Ngi Li Nhp Th . Nh thnh Grgoire de Nazianze (330 390) vit: c Kit sinh bi mt Trinh N, ngi n y l M Cha Kit.

V th, trong bi cnh ca Nm Thnh Lng Thng Xt, nu Cha Gisu l Lng Thng Xt ca Cha Cha, sinh bi c Maria, th chng ta cng c th gi m khng s sai lm rng: c Maria l M ca Lng Thng Xt.

Ngy cu cho ha bnh

Ngy u nm mi, Gio hi ca hnh l c Maria Rt Thnh, M Thin Cha, M ca Lng Thng Xt vi nim hn hoan vui v, v cu nguyn cho th gii c ha bnh. C hai s kin ny cng din ra khi chng ta ang c hnh l Cha Kit, Con Thin Cha, Vua Thi Bnh (Is 9, 5) sinh bi c Trinh N Maria, Ha Bnh ch thc ca chng ta! cu chc cho nhau, chng ta mn li sch Dn S: Nguyn c Cha gh mt nhn v ban bnh an cho anh ch em (x. Ds 6,26). Cn mn qu no cao qu hn l chnh Con Thin Cha, ng l Hong T Bnh An c Cha Cha ban tng cho chng ta. Ho bnh l mn qu Thin Cha y thc cho con ngi. V lng thng xt, Thin Cha ban Ngi Con duy nht ca Ngi cho nhn loi (Ga 3,16). Thin Cha nhn ly dung mo ca mt con ngi v Thin Cha t dung mo thng xt ca Ngi trong Ngi Con ca c Trinh N Maria, n em bnh an cho nhn th.

Th gii hin nay, con ngi ngy cng tr nn v cm, khng dn thn v khp kn. Ha bnh b e da bi s th trn mi bnh din ca cuc sng. Con ngi b u c bi cc ch ngha tiu th v khoi lc, bi s giu c v xa hoa, bi thi t cao t i, con ngi thng qu tn nhn vi nhau, loi tr nhau bng nhiu cch

V mun mang n cho nhn loi tnh yu, bnh an v hnh phc. Thin Cha t tr nn Hi Nhi b bng, ging mt em b s sinh. Chnh trong s nh b, th ngy, khim nhng v tha th y, Thin Cha biu l sc mnh v bin. l sc mnh ca Thin Cha Tnh Yu.

Hi Nhi Gisu sinh ra c bc trong khn vi, t nm trong mng c, vi nh mt ngy th, tm hn trong trng, ang giang rng vng tay, gia cc mc ng v on sc vt, mt khung cnh ha bnh. Cho thy con ngi sng hi ho vi Thin Cha, vi thin nhin vn vt v vi nhau. Mang n cho nhn loi mt k nguyn ha bnh. Tnh Yu l phng thuc cha lnh vt thng. L nhp cu xy dng tnh ngi. L phng n cho th gii mi bo lc, chin tranh v khng b. Tnh Yu Gisu nhp th mang li cho th gii s bnh an bt tn.

Qu tht, s khng c ho bnh nu khng c cng l, v s khng c ho bnh nu khng c s tha th. Vi ch s ip ha binh nm 2017 : Bt bo ng: mt kiu chnh sch ha bnh. c Phanxi c ngh loi b bo lc, v bo lc gy ra nhng au kh ln lao nh chng ta ang chng kin: chin tranh ti nhiu quc gia v i lc, nn khng b, ti phm, nhng cuc tn cong v trang khng lng trc (2). Ngi ku gi cng ng quc t thc hin bt bo ng t gia nh. Trch li thnh T r sa Calcuta, ngi vit : Trong gia nh chng ta, chng ta khng cn bom n v v kh, khng cn tn ph mang li ha bnh, nhng cn vi nhau, yu thng nhau [...] V chng ta c th vt thng mi s c trn th gii. V sc mnh ca v kh c tnh cht la o. Trong khi nhng k bun bn v kh hot ng, th c nhng ngi ngho kin to ha bnh, ch vi mc ch gip mt ngi, gip ngi khc, v hin mng sng ca h. i vi nhng ngi xy dng ha bnh nh th, M Trsa chnh l mt biu tng, mt hnh nh ca thi i chng ta (4).

c Phanxic xc tn rng, gia nh l l ti luyn khng th thiu c trong i v chng, cha m, con ci, anh ch em hc cch thng v chm sc nhau mt cch v v li, v ni m nhng su mun v thm ch nhng xung t phi c vt thng khng phi bng v lc (5).

Ly Cha Gisu, Hong T Bnh An ban cho th gii c ha bnh v ha hp gia cc dn tc.

N Vng Bnh An, cu cho chng con. Amen.

Lm. Antn Nguyn Vn

V MC LC

(Du Ch v Chn L cho mi thi!!!)

I- Li dn nhp

Tin Mng theo Thnh Gioan 1,1 (bng ting Hy-La) ghi: ''Ban u c Li v (tc l) Li trong Thin Cha,v(cho nn)Thin Chal Li.''(, .,et Deuserat Verbum.)Sau , tiu on 9-14, Thnh Nhn tuyn xng nh sau: ''Ngi l nh sng tht... Ngi trong th gian v th gian NH Ngi m C, v (nhng) th gian KHNG nhn bit Ngi. Ngi n ni nh CA Ngi v (nhng) ngi nh khng tip nhn Ngi. Cn nhng ai nhn Ngi th Ngi ban cho quyn tr nn con ci CA Thin Cha... V Li tr thnh NGI phm v c ng gia chng ti v (nn) chng ti c NGM vinh quang ca Ngi, vinh quang ca Con Mt t NI CHA, y N SNG v S THT.''

II- kin ca ngi vit

Mt s ngi khng ''chu kh'' hc hi v ''Lng Thng Xt'' ca Cha Cu Th trong Tin Mng nh, li cn th vi ''Tng Chiu v Dung Nhan Lng Thng Xt'' y, (do ng kim Gio Hong ''bin son'' v cng b vo nm 2015), bn pht biu rng Gio Hong Phanxic ang mun canh tn ''qu trn'' Gio Hi , dn d, bt Gio Hi lm ngc li nhng Li dy ca Cha Gisu v ca Hi Thnh Tng Truyn! Nhn nh nh th l sai hon ton bi v:

1- Khi vit Tng Chiu (xin xem:MISERICORDI VULTUS - DUNG MO LNG THNG XT'', c Thnh Cha(thuc Dng Tn:Jsuite)phi bm st vo Li Cha Cu Th l Chn L!

2- Sau by n ca Cha Thnh Thn, c Gio Hong cn c Thnh Gia ph h, nguyn Gio Hong Bnict XVI (Ratzinger), Thn Hc gia li lc, sn sng trao i hay tham kho kin. Ngoi ra, Ngi cn c bit bao ''Gio Ph uyn bc'' khc Vatican!

3- Khi cho php mc t tha ti ''ngi ph thai'' bit hi ci, c Gio Hong khng phm Gii Rn th nm, m t lng thng xt ti nhn mun n nhn Lng Thng Xt ca Cha l Cha nhn t! Phr b Cha mng l ''Satan'', cn chi Ngi ti ba ln sau khi c Ngi cnh bo. Nhng ng y n nn, khc lc th c Ngi vn hi cng ti ba ln: ''Con c mn Ta khng?'' Thy Phr tr li ''D c!'' tht lng, Ngi bn chn ng ta lm Gio Hong chn dt Hi Thnh m Ngi s lp nn! Trn Thin ng, Cha Cu Th cn hon ci Saul (tn i lng bt Kit hu) thnh Tng gng mu, tc gi u tin (trong Tn c) vit Thnh Th! Cha cn ni nh nhng vi ph n ngoi tnh: ''Con hy v nh, v ng phm ti na!''

4- Thnh Phaol vit trong Roma 5,20: ''Nhng ni no ti li trn lan, ni y n Sng cha chan!'' (Mais l o le pch a abond, la grce a surabond!) Qu v c th xem Dung Nhan Lng Thng Xt bng mi bn th ting khc y:[AR-DE-EN-ES-FR-IT-LA-PL-PT-SW-ZH_CN-ZH_TW]

III- Gii thiu Bi Ging ca ng kim Gio Hong trong m Thnh 2016

Tm c bi ging ca c Thnh Cha, ti tm dch bi y (bng ting c) sang ting Vit, c i chiu vi bn ting Anh-Php--Tybannha hiu r hn ca Ngi v xin mo mui gi l:

''CHA C TRI T'' NM TRONG MNG C!!! (Du Ch v Chn L cho mi thi!!!)

''n Sng Thin Cha c th hin cu mi ngi.'' (Tit 2,11) Nhng li y ca tng Phaol biu l mu nhim m Thnh hm nay: n sng Thin Cha c mc khi, l mn qu NHNG KHNG ca Ngi; qua Hi-Nhi-c-ban-cho-chng-ta, Tnh Yu ca Thin Cha tr thnh c th i vi chng ta.''

l m Vinh Quang, Vinh Quang y c cc thin thn cng b Blem v cng c chng ta cng b hm nay trn ton th gii. l m Hn Hoan bi v, t hm nay v mi mi, Thin Cha, ng Hng Hu, ng V Hn, l Thin-Cha--cng-chng-ta: Ngi khng xa xi, chng ta chng phi tm Ngi thin qu o hay trong khi nim huyn b no ; Ngi gn, Ngi tr thnh phm nhn v, s khng bao gi, Ngi-t-tch-Mnh ra khi-nhn-loi-chng-ta vn c Ngi chn lm nhn-loi-ring-ca-Ngi. l m nh Sng: nh Sng y, c tin bo bi Isaia (9:1), s chiu soi ngi i trn vng t ti tm, nh Sng y xut hin v bao bc cc mc ng Blem.(x. Lc 2, 9)

Cc mc ng ch tm ra c ''Hi Nhi sinh ra cho chng ta'' (Is 9,5) nn h hiu ngay rng tt c vinh quang y, tt c nim vui y, tt c cc nh sng y u quy vo nht im, theo du m thin thn ch cho h: ''Cc ngi s tm thy mt tr s sinh c bc t, nm trong mng.'' (Lc 2,12) l du ch ca mi thi tm ra Cha Gisu. Khng ch vo thi y m thi, nhng cng cho hm nay. Nu mun n mng m Thnh ch thc, chng ta hy chim nim du ch ny: nt n s mong manh ca mt hi nhi mi sinh, s hin ha ca thn th Ngi nm, s du dng m i ca t lt cho Ngi. c c Cha Tri.

Vi du ch y, Tin Mng cho chng ta thy nghch l: Tin Mng ni v Hong , v Tng Trn, v nhng i Nhn vo thi , nhng Thin Cha KHNG c mt cc ni y; Ngi KHNG xut hin trong phng qu tc ca hong cung,m trong cnh ngho kh ca chung sc vt; KHNG ph trng b ngoi, nhng trong cnh bnh d ca cuc sng; KHNG quyn hnh, nhng trong cnh hn mn lm kinh ngc ngi i.V, gp Ngi, chng ta phi i n , ni Ngi hin din:PHI ci mnh, h mnh, tr nn b mn. Hi-Nhi--sinh-ra-cho-chng-ta cht vn chng ta: Ngi ku mi chng ta b li nhng o tng ph vn i n im ct yu, khc t cao vng v ca chng ta, t b tm trng bt mn lu nm v ni bun v ci g m chng ta vn thiu. Cch y gip chng takhng mang theo mnh cc th va nu ng hu tm ra c, trong s n gin ca Thin-Cha-Hi-Nhi, ha bnh, nim vui, ngha i sng.

Chng ta hy Hi-Nhi-trong-mng cht vn, nhng cng phi mnh b cht vn bi nhng hi nhi hm nay (khng c nm trong ni v chng c m-cha u ym, nhng li nm trong ''mng ti t dnh cho nhn phm'': ni tr n trong lng t trnh cc trn di bom), v (b cht vn) bi cc hi nhi nm trn h ph ln, trong y thuyn y di dn.Hy mnh b cht vn bi nhng thai nhi khng c cho i, bi nhng em b ang khc v chng c ai cu chng thot cnh i n, bi nhng tr th khng cm c chi, m li m v kh.

Mu Nhim, vn l nh sng v nim vui, cht vn v lay tnh chng ta bi v l mu nhim ca nim hy vng v ca ni bun.Mu nhim c hng v ca ni bun bi v Tnh Yu khng c n nhn v cuc sng li b phn ly. iu y xy ra vi Thnh Giuse v M Maria tng gp phi nhng cnh ca b ngi ta ng li v nh t Cha Gisu vo trong mng c ''v khng c ch cho cc Ngi nh tr''. (Luca 2,7) Cha Gisu sinh ra trong s khc t ca mt s ngi, trong s th ca a s. Ngy nay cng vy, c th c kiu dng dng nh th khi M THNH tr thnh l m nhn vt chnh l chng ta y, thay v Cha Gisu, khi m cc th nh sng thng mi vt b nh Sng ca Thin Cha vo bng ti, khi m chng ta ra sc cho vic tng qu cp, nhng li lnh m vi ngi b cho ra ra. Khuynh hng khoi lc trn gian nh vy bin L m Thnh thnh con tin; m Thnh cn c gii phng! (We need to liberateit! Es necesario liberarla! Bisogna liberarlo! Man mussesbefreien!)

nhSng nhn hu ca Ngi khng gy nn ni s hi;v qu yu thng chng ta, Thin Cha li ko chng ta bng Tnh u ym ca Ngi, ngho kh v mong manh, n trn gian gia chng ta, lm ngi nh chng ta.Ngi sinh ra ti Blem (Bethlehem), danh t y c ngha l ''Nh cha lng thc''. Theo cch , dng nh Ngi mun ni vi chng ta rng Ngi sinh ra l thnh lng thc cho chng ta;Ngi n vi s sng ban S Sng ca Ngi cho chng ta;Ngi n trong th gian ban cho chng ta Tnh Yu ca Ngi.Ngi CHNG n ph hy (dvorer: dtruire) hay ra lnh,nhng nui dng v phc v.Nh vy, c s lin kt trc tip(die unmittelbare Verbindung)t Mng cha thc n n Thp Gi, ni Cha Gisu s l Bnh c b ra: l mi kin kt trc tip ca Tnh Yu c trao tng m cu chng ta, ban nh Sng cho cuc sng ca chng ta, bnh an cho tm hn chng ta.

Trong M ny, hiu c iu y l cc mc ng nm trong s nhng ngi b gt ra ra vo thi . Nhng chng ai b gt ra trc mt Thin Cha v chnh xc mc ng l khch c mi tham d m Thnh. Nhng k t tn, t mn th ti gia bn ti sn ca h; mc ng th ''vi v ra i.'' (Lc 2,16) Ti nay, chng ta hy Cha Gisu cht vn v triu tp chng ta. Chng ta hy i n Ngi vi lng tin tng, t ch chng ta cm thy b gt ra ra, t nhng hn ch ca chng ta, t nhng ti li ca mnh. Hy cho chng ta thy cm ng bi Tnh u ym cu . Chng ta hy n gn Thin Cha ang n gn chng ta, hy dng li gia ngm nhn Hang , hy hnh dung Cha Gisu ging sinh: nh sng, ha bnh, cnh ngho kh tt bc v vic t khc. Hy i vo m Thnh thc s vi mc ng, hy mang n tng Cha ci chng ta l, vic chng ta khai tr ngi khc, nhng vt thng khng c cha lnh, ti li ca chng ta. Th l, trong Cha Gisu, chng ta s thng thc tinh thn thc s ca m Thnh: v p c Thin Cha yu thng. Chng ta hy dng, vi M Maria v Thnh Giuse, trc hang , trc Cha Gisu c sinh ra l Lng Thc cho cuc sng ca ti. V, trong khi chim ngng tnh yu khim nhng v v tn ca Ngi, chng ta hy tha d dng vi Ngi li cm t: Con cm n Cha v tt c nhng iu Cha lm cho con.

c Quc, 27.12.2016

aminh Phan vn Phc vit phn I, II v dch bi ging ca c Thnh Cha.

Gs. Phan Vn Phc (dch)

V MC LC

Tnh c c nghe cu chuyn cui nm 2016 trong mt video clip ca i BBC ting Vit t hai v khch mi : mt l mt nh bo n t Paris v mt l phng vin ca i BBC ... Hai v khch c ngi dn chuyn mi gi chia s mt ci nhn thong qua v dm ba s kin v i ba nhn vt ca nm ... D nhin h l nhng con ngi ca chuyn mn v c nhng d liu cho ti d ch l mt trao i khng qu na gi ng h ...

Mnh ch l k lang thang gp nht tin tc trn mng v gia ng h ln ngn t thp cm rng gn lc nhng g cm quan v kinh nghim sng ch dn c c vi ba ngun tin tm gi l c th chp nhn ... Phn ln l i tm nhng mu chuyn i c tht minh ha cho nhng chia s Li Cha mi ngy ... ng nhin l bn thn cng t m hc hi c nhiu iu ...

Ngy mng mt thng ging hng nm l ngy knh c Maria M Thin Cha v Gio Hi ku gi con ci mnh cu cho ha bnh th gii ...

Ha bnh th gii : mt vn ln lc no cng mi v lun lun c c ni n nhiu nht v cng d b tn thng nht ai ai cng c th ni n nhng khng phi ai ai cng d dng hy sinh ci ring t ca mnh m c c n , duy tr c n v thc tm mun xy dng n ...

Ti sao vy ???

Trong mt bi ging no ca c Cha Ph-r Nguyn Vn Khm , ngi nhc li li ht ca cc thin thn m Cha ra i :

Vinh danh Thin Cha trn tri

Bnh an di th cho ngi thin tm

V ngi bo rng : chng ta lun nh n v th hai ca cu ht m li qun bng i v th nht ... V c l y l ci l do chnh to nn th khp khnh khin ha bnh tr nn mong manh , ti nghip ...

Hng ngy qua cc bn tin thi s - hnh nh t thy c nhng iu vui m rt nhiu nhng chuyn bun ... Cng phi thi , nhng iu vui thc s vui thng ni nhng tm hn n dt v kh hay l khng th v a nim vui gia nhng n o no nhit hay quay cung nhy ma , chp le nh sng mu m ... Bn thn mnh khi nghe ni n ting ht thin thn m Ging Sinh t nhin ngh ngay n hai ch vo von m ch nghe thy hai t y thi th cm nhn ngay c ting ht trong tai v trong lng mnh ... Thnh thong c chng kin cnh m ng h ht , lc l in cung theo mt thn tng no trn sn khu lon x nh sng , t nhin thy tic hi hi cho ging nhc vo von ... V cng chng l lng chi m ha bnh tr nn xa xm , v bnh an l mn qu dnh cho thin tm ... M thin tm chnh hiu li rt t nhng n o ...

ng nhin nhng g ngy u nm d mun d khng - ngi ta vn ngh n kha cnh tt p v tm lng nhng chuyn i khng p ... Lng l lng cho mi ngi v mi ngi c cch ring m lng , nhng thc t th vn cn nhng chuyn bun nhiu vui t ... Mi ngi ln ting d nhin l c nhng chng c ny n - nhng nhiu t chi vn c nhng gc , nhng cnh ca ring mnh d c v nh khng p o nhng thc ra th vn hoc cng khai hoc ngm ngm bo v kin ca ring mnh ... Thc t cuc sng nh th no th th gii o cng vy m thi : ci n phn nh ci kia ... V c hai u tm cch thot ra ngoi ci hin ti bun nhiu vui t bng cch ny hay cch khc ... Rt c th y cng l ngun cho nhng sng to m ngay t tha u tin Thin Cha mun v con ngi lch ng : sai mt ly i mt dm ... Bit sao c ... Thin Cha v phn Ngi Ngi phi tr gi : s xut hin ca V Thin Cha Lm Ngi m Gio Hi v nhn loi ang k nim l mt hin thc ca ci gi Thin Cha phi tr ... v phn con ngi : s tr gi tht khng nh nhng g... Nhng iu trng thy m au n lng ( Kiu)... l chuyn cm ba trn khp mt t trn ai ny ...

Gio Hi khng ngoi phn s ca con ngi con ngi ni chung ch khng ch l mt cng ng ngi ring bit v ring r ... Khng bao gi Gio Hi ngh nh th , bi v khng l mun ca Thin Cha Cha ca c ngi thng ln k nghing ... Khng ngoi phn s ca con ngi nn nhng g xy ra trong x hi th cng c trong Gio Hi ... Cuc b du m ai ai cng phi tri qua khi c mt trn mnh t trn gian ny ... Cuc b du lm nn gi tr mt i ngi ...

Ngy 17 / 12 va qua l sinh nht th 80 ca c Thnh Cha Phan-xi-c ...

Ngi ta bo rng ngi l v Gio Hong :

truy n nhng k u dm ,

a li vo Gio Hi nhng cp i ly d ti hn bng cch khuyn khch cc Linh Mc gii quyt - ty tng tng trng hp - quyn li c rc Mnh Thnh Cha ca h ,

tn cng trc din quyn ti chnh qu ng ca IOR ngn hng ca Ta Thnh ,

b nhim cc Gim Mc ng ph trong cc thnh ph Bologne v Palerme ,

khin trch Gio Triu ,

kt thc tt p Nm Ton X Lng Cha Thng Xt mt s kin hon ton khng d dng thc hin trong mt thnh ph c dn ng o v hn n nh thnh ph Roma ny ,

ku gi cc Linh Mc ban x gii cho cc ph n chng ng ng phi chp nhn vic ph thai ,

bo v - trong mi trng hp nhng cng qu ca mt Gio Hi ngho bng cch mi gi tt c ky-t hu ng qu gn b vi nhng ca ci vt cht ,

ng h vic tip nhn cch xng ng nhng di dn ang trn ngp trn Bn o ny ( hn 170 . 000 ngi trong nm ny ) .

D nhin cn nhng n on ny khc na , nhng vi nhng ngi tin v ph thc , c bit l c Gio Hong , th mi s trn trn gian ny u nm trong Thng Tr ca ng Quan Phng ...

Gio Hi mng L c Maria M Thin Cha trong ngy u nm dng lch v cu nguyn cho ha bnh th gii ...

C l khng c ni chn no c bit cho bng ni lng d ca mt ngi m - d ngi m y nh th no ... Quan phng ca To Ha ca Thin Cha rt tuyt vi vi nhng thng ngy u i ca mt sinh linh khi lo cho c c mt ch bm diu vi nh vy ... V Thin Cha Lm Ngi - khi mc ly phn con ngi cng chn cho mnh mt ch bm nh vy thi ... V tt c nhng g l hu hnh th u c c mt ni c tr ban u trn vn nh th ...

Gio Hi hiu rng khi - ton tm ton tr cho mun ca Thin Cha mang n cho nhn loi ng Cu Th - c Maria cu mang con ngi chng ta ni Ngi Con M bng m v cho b mm ... C th ni qua c Ky-t Cu Th sinh ra t d mt ngi M trn gian Thin Cha phc hi hay ti to dng - vi s cng tc t mt th to ... iu m thnh Augustin cm nhn tht r khi bo rng : Dng nn ti , Cha khng cn hi kin ti . Nhng mun cu ti , Ngi l i cn s cng tc ca ti ...

Mt nm na hay ch dm ba thng , thm ch vi ba ngy : khng ai bit mnh s cn i i li li trn mt t trn ny bao lu na , nhng iu chc chn Cha mun : y l mi con ngi nhn ra mnh ni c Ky-t - mn qu m Thin Cha - qua cuc trao i vi c Maria Ngi ban cho mi ngi , d bng lng nhn hay c tnh khng nhn ...Nhn hay khng nhn l chuyn ca tng ngi ... Thch ban v mun ban l quyn ca Thin Cha ... Qu th vn mi mi l nh vy : mt to dng mi t Sinh Ra cho n Thnh Gi ...

Tuy nhin lng M th bao la v hu nh khng cn l lun : chng ta c quyn tin tng vo s bo tr khng ng v khng nhn thy nhng rt hin thc ...

Mt mu chuyn nho nh yn tm vi s bo tr bao la nh bin Thi Bnh dt do ( Lng M - Y Vn)...

m lnh gi ma ng nm 1896 ti thnh ph Rojales , Ty Ban Nha , mt em b 3 tui vui chn i lc ... Tin loan ra , c lng ca em thp uc i tm ... Lc li trong v ngoi lng , nhng vn khng c c mt du vt no ca em ...

Hm sau , h tip tc i tm ... Cc dn lng ln cn cng hp lc kim tm ... t ra h cng hy vng c c xc em , v ngh rng : mt a b 3 tui th kh lng m cm c ni thi gian rt mt lu nh th... D v ch ca em b cng trong nhm ngi lc tm ny ...

Khong 3 gi chiu th d v ch ca em thy em ng ta lng vo mt tng to , v ngay sau tng l vc thm hun ht ... Nhn t xa thy em gn nh cht ... Nhng ngay khi d ln ting gi th - nh mt a tr ng su va dy em chy n m chm ly d ...

Chu i , chu khng lnh sao ?

Em lc u bp b tng ch : Khng lnh u d ... C B vi con ... B ly o ca B chang cho con...

Mt B vi con m qua ?

Em b gt u : Mt B rt tt ...

B ni g vi con vy ? Con khng thy nh sng ca my ngn uc , con khng nghe ting mi ngi ku sao ?

C d ... Nhng B ni vi con : ng nhc nhch ... C yn ... H s n vi con ...

Hm sau ngi ta dng Thnh L t n cho em ... V khi a em n trc tng c M ni Carml... th em ku ln : B ...B ny y ... B chong o m cho con ...

Th ra c M vi em sut m trong gi lnh ... M s em chy th s trt chn ri xung vc... M gi em cho n khi gia nh c th gp c em ...

u c ngi con no d bt c mc tui tc bao nhiu m khng ch l a con ba tui chp chng bc thp bc cao trong mt ca M mnh u ...

Lm Giuse Ng Mnh ip .

V MC LC

Vi nhng ai c c tin tin c Thin Cha l ng to dng mun loi mun vt, hu hnh v v hnh, l Cha rt nhn lnh, v l ng cu chng ta ng mun cho mi ngi c cu ri v nhn bit chn l ( 1Tm2:4)

Th phi rt vui mng v hy vng cu ri ny c sng hnh phc vnh cu vi Cha trn Nc Tri, sau khi chm dt hnh trnh con ngi trn trn th ny.

Cho hy vng , Php Ra l ca ng dn con ngi n s sng v hnh phc vnh cu ni trn.

Tht vy, Php Ra v cng quan trng v cn thit cn c vo chnh nhng li Cha Gisu ni v Php Ra nh sau:

Trc ht, Cha ni vi Ni- C- M, mt ngi bit phi n thm Cha vo bui ti mt m kia nh th ny:

khng ai c th vo Nc Tri nu khng c sinh ra bi nc vThn Kh (Ga 3:5)

Sau khi hon tt cng cuc cu chuc con ngi v trc khi v Tri, Cha cng ni vi cc mn Ngi nh sau:

Ai tin v chu php Ra s c cu ri. Ai khng tin s b lun pht. ( Mc 16:16)

Nh th cho ta thy Php Ra quan trng v cn thit ra sao cho s cu ri ca con ngi. Quan trng, v qua Php Ra, con ngi c ti sinh trong s sng mi, tr nn to vt mi v c hy vng c cu ri, nu ngi c ra ti thc thi nhng cam kt khi c ra ti ( baptismal promises) : l yu mn Cha trn ht mi s, yu thng tha nhn nh chnh mnh , v t b ma qu khng phm ti mt lng Cha l ng gm nght mi ti li v s d, nh git ngi, trm cp , th hn, bt cng, c bc v dm thc lon..

Ngha l, sau khi c ti sinh qua Php Ra, con ngi phi thi hnh nhng cam kt khi c ra ti sng theo ng li ca Cha, l ng dn a n hnh phc vnh cu .Nu khng th n Php Ra s tr nn v hiu qu cho ai lnh nhn khi cn b, hay l ngi tn tng sau ny.

Ni r hn na, khng phi c c ra ti l ng nhin c cu , l chc chn c vo Nc Tri vui hng hnh phc i i vi Cha l ngun tnh yu, an vui, v hnh phc.

Ra ti ch l bc u cn thit cho tin trnh c cu ri m thi.Tin trnh ny ko di trong sut cuc i ca ngi c ra ti cho n ngy la i. Do , ai trung thnh v kin tr sng c tin, c cy v c mn tc l kin tm sng nhng cam kt khi c ra ti th s c cu ri. Ngc li, ra ti ri m li sng mu thun vi nhng cam kt ni trn , sng theo th gian, chi b Thin Cha bng chnh i sng ca mnh lm nhng s d nh on th, git ngi git thai nhi, trm cp, bt cng, bc lt , dm thc lonth Php Ra v c cng nghip cu chuc v gi ca Cha Kit s hon ton v ch cho nhng ai sng nh vy.

Th hi nhng k ang git ngi , cht u con tin (hostages) ,hm hip ph n t ph nh ca ca ngi khc, nh bn cung tn hi gio ( ISIS) ang lm Trung ng, nhng k tham quyn cai tr h khc bc lt, bt cng vi dn v v vt ca ci lm giu cho tp on cai tr, cng vi bn bun ngi, bun bn ph n v tr gi cung cp cho bn ma c, t b hnh ngh mi dm v u dm rt khn nn, th lm sao chng c th c cu ?

Rt c th c nhng k c ra ti khi cn b, nhng nay ang lm nhng s d ni trn m khng bit n nn sm hi xin Cha th tha, th Php ra c ch g cho chng ?

Thin Cha l tnh thng, chm bt bnh v hay tha th, nhng rt gm ght mi ti li, v ti li xc phm bn cht yu thng, cng bnh v thnh thin ca Ngi.Tuy ght ti, nhng Cha li yu thng k c ti bit n nn v xin tha th.

V th, cho c cu ri th phi sng sao cho ph hp vi nim tin c Cha v thc hnh c tin y qua vic tun th nhng cam kt khi c ra ti th mi xng ng c hng cng nghip cu chuc ca Cha Kit, ng n trn gian hy sinh mng sng mnh lm gi chuc cho mun ngi. ( Mt 20: 28)

Ni khc i, khng phi c tuyn xng mnh l ngi Cng Gio, hay Kit Gio chu php Ra , l ng nhin c cu vo Thin Quc. Ngc li, c cu hay khng, cn ty thuc thin ch ca mi c nhn mun cng tc vi n cu qua quyt tm i theo Cha Kit l con ng, l S Tht v l S Sng. ( Ga 14:6)

Bc i theo Cha Kit l thc tm sng theo ng li ca Cha c hng nh cng n cu ca Ngi. l l do ti sao Cha ni vi cc mn Ngi nh sau:

Khng phi bt c ai tha vi Thy: Ly Cha!, ly Cha ! l c vo Nc Tri c u, m ch ai thi hnh mun ca Cha Thy l ng ng trn tri mi c vo m thi. ( Mt 7: 21)

Thi hnh mun ca Cha Cha l thc hnh nhng iu Cha Con rao ging , dy , c th l thi hnh hai iu Rn ln nht l mn Cha v yu ngi nh Cha dy cc mn v dn chng xa, cng tt c chng ta ngy nay:

Ai yu mn Thy , th s gi li Thy

Cha ca Thy s yu mn ngi y

Cha ca Thy v Thy s n v li vi ngi y. ( Ga 14 :23)

Nh th, tun gi- hay thc hnh li Cha - l cch chng mnh hng hn nht nim tin v lng yu mn Cha ca mi ngi tn hu chng ta ang sng trong mt th gii in lon, v con ngi khng c nim tin -hay c m khng sng nim tin y- nn thi nhau lm nhng s d khp ni trong th gii tc ha, v lun v o ngy nay.

Mt khc, nh ti ni trong bi trc y, nu nhng ngi v tnh hoc khng c ai ni cho bit v Cha Kit v v Php Ra, nn khng c c tin v khng c ra ti, th khng phi l li ca h. Du vy, h vn c th c cu ri, nu h sng theo ting ni ca lng tm lm lnh lnh d nh Gio Hi dy.( X SGLGHCG s 847; LG. s 6).

Ngc li, nhng ai bit Gio Hi Cng Gio l Gio Hi tht ca Cha Kit, thit lp trn nn tng Tng , vi s mnh chuyn ch n cu ca Cha n cho ht mi ngi khp mi ni trn tri t cho n ngy ht thi gian, m vn khng mun gia nhp Gio Hi ny qua Php Ra th s khng c cu ri. iu ny cng p dng cho c nhng ngi gia nhp Gio Hi qua Php Ra nhng khng kin tr sng v thc hnh c tin trong Gio Hi th cng khng c cu ri, v tuyth xc h thuc v Gio Hi nhng tm hn h khng trong Gio Hi. . ( x LG. s 14)

Tm li, Php Ra tht v cng quan trng cho nhng ai mun nhn lnh n cu chuc ca Cha Cu Th Gi-su. Nhng c ra ti gia nhp Gio Hi ca Cha mi ch l bc u cho hy vng c cu ri m thi. Mun cho hy vng thnh s tht th phi kin tr sng nhng cam kt ca Php Ra l mn Cha trn ht mi s, yu tha nhn nh yu chnh mnh, t b ma qu v mi cm d ca chng xa trnh mi ti li, v ch c ti mi lm ngn cch con ngi vi Thin Cha l ng trn tt trn lnh.

Do , nu c ra ti m khng sng nhng cam kt trn, th hy vng c cu ri s tr thnh o vng, v Php Ra c lin quan mt thit vi c tin, nn nu con ngi thiu thin ch cng tc vi n Cha qua c gng sng nhng cam kt khi c ra ti th s khng c cu . Li na, cng s khng c cu ri vo Nc Tri, nhng ai bit li ch ca Php Ra cng nh bit Gio Hi ca Cha l phng tin cu cn thit m vn khng mun c ra ti v gia nhp Gio Hi th cng khng c cu nh ni trn. ( x LG s 14)

S d th, v con ngi cn c t do chn la v Thin Cha phi tn trng mun t do ( free will) ca con ngi. Cha ch mi gi v ty con ngi p tr. Cha khng bt buc ai phi yu mn Ngi v nhn n cu ca Ngi. Do , ai mun c cu , mun c vo Nc Tri , th Cha s hoan h ban n nng gip h t mc ch mong mun. Ngc lai, ai mun t chi li mi gi ca Cha sng theo thich ca ring mnh, sng theo th gian v quay lng li vi Cha th Cha s tn trng v k s phi lnh nhn hu qu ca s t do chn la .

l l do phi c Thin ng , dnh cho nhng ngi chn yu mn Cha trong sut c cuc i mnh , v c ha ngc dnh cho nhng k hon ton khc t Cha v tnh thng ca Ngi lm nhng s d cho n hi th cui cng m khng bit n nn xin Cha tha th.

Tuy nhin, ai ri vo tnh trng tuyt vng ny, th ch c Cha bit m thi. Gio Hi khng bit c, nn ch dy phi cu nguyn