de ene karekiet is de ander niet - garry bakker

De ene karekiet is de ander niet

De ene karekiet is de ander nietDe herkenning van gewone en minder gewone Acrocephalus-zangers

Garry Bakker

Karekieten AcrocephalusKleine Karekiet Acrocephalus scirpaceusBosrietzanger A. palustrisStruikrietzanger A. dumetorumVeldrietzanger A. agricolaGrote Karekiet A. arundinaceusRietzanger A. schoenobaenusWaterrietzanger A. paludicolaZwartkoprietzanger A. melanopogon

Karekieten AcrocephalusKleine Karekiet Acrocephalus scirpaceusBosrietzanger A. palustrisStruikrietzanger A. dumetorumVeldrietzanger A. agricolaGrote Karekiet A. arundinaceusRietzanger A. schoenobaenusWaterrietzanger A. paludicolaZwartkoprietzanger A. melanopogon

ProbleemstellingVogelaars maken relatief veel fouten bij het determineren van karekieten.

Hoe ik dat weet?Ik vind het zelf al moeilijk (soms).

Beoordeling waarnemingen op waarneming.nl als admin leverde steevast misdeterminaties op. Met name van Bosrietzanger.

Claims van Struikrietzanger en/of Veldrietzanger blijken dikwijls niet te kloppen of bron voor discussie, twijfel, openlijk wantrouwen, etc.

Oorzaak 1: moeilijk vrij te krijgen

Bron: www.birdpix.nl

Oorzaak 2: chronische onkunde

Bron: www.birdpix.nl

Oorzaak 3: lijken veel op elkaar en op minder verwante soorten

Combinatie van oorzaken 1, 2 en/of 3

Bron: www.trektellen.nl

Kleine Karekiet vs BosrietzangerVerschil in habitatvoorkeur.Verschil in fenologie (timing trek).Verschil in zang en roep.Verschil in uiterlijke kenmerken.

Verschil in habitatvoorkeurKleine Karekiet: RIETBEWONER: nest in principe boven water in Riet.

Bosrietzanger: RUIGTEBEWONER: nest in principe boven droge grond in brandnetels, distels, wilgenroosjes etc. Soms in/bij Riet.

Verschil in habitatvoorkeur

12

Verschil in fenologie (timing trek)Kleine Karekiet: waarnemingen van medio april tot en met oktober.

Bosrietzanger: waarnemingen van begin mei tot en met september.

Bron: www.waarneming.nl

Kleine Karekiet vs Bosrietzanger

Bron: www.birdlife.org

Verschil in zangKleine Karekiet: snel en repeterend, vaste motieven herhaald. Doorspekt met korte imitaties. Variabiliteit beperkt. Zingt hoofdzakelijk overdag. Bosrietzanger: langzaam, losse motieven, pauzes, lange imitaties. Zeer variabel. Zingt overdag en vaak s nachts. Makkelijk te verwarren met Spotvogel, Zwartkop, Grasmus, Struikrietzanger.

Zang: Struikrietzanger en VeldrietzangerStruikrietzanger: traag, Zanglijster-tempo, heldere noten.

Veldrietzanger: snel, Orpheusspotvogel-tempo, doet denken aan Orpheusspotvogel, Bosrietzanger, Rietzanger, Grasmus.

Verschil in roepKleine Karekiet: che, chk, chreeh.Bosrietzanger: che, chk, chreeh. Struikrietzanger: zeck, zrrrt.Veldrietzanger: cherrr.

Conclusie: maak bij twijfel een opname!Verschillen zijn subtiel maar vaak wel te herkennen (tip: www.xeno-canto.org).

Verschil in uiterlijke kenmerken: eerste indrukKleine Karekiet: bruin. Staart, stuit en bovenstaartdekveren warm gekleurd.

Bosrietzanger: bruinig met groene tint. Stuit, staart en bovenstaartdekveren niet warm gekleurd.

Struikrietzanger: bruin met grijsgroene tint, staart en bovenstaartdekveren koud gekleurd.

Veldrietzanger: zeer variabel, in de regel warmbruin maar soms koud gekleurd. Duidelijke wenkbrauw.

Kleurperceptie: warm vs koud

Kleine Karekiet vs Bosriet: adulten

Verschil in uiterlijke kenmerken: detailsKleine Karekiet: bruin in verenkleed, stuit warmbruin gekleurd, wenkbrauwstreep niet of nauwelijks doorlopend achter oog, handpenprojectie variabel maar gemiddeld niet zo lang als bij Bosrietzanger, snavel dun zonder opvallende verdikking aan basis, bovenzijde tenen meestal bruin.

Bosrietzanger: bruinig met groene tint, stuit, staart en bovenstaartdekveren niet warm gekleurd, opvallende lichte tertialranden, duimvleugel contrasterend met rest bovenvleugel, lange handpenprojectie, in vers kleed handpennen met duidelijke lichte toppen, poten licht gekleurd, bovenzijde tenen gelig, snavel spits maar stevig en dikker aan basis.

Struikrietzanger:grijsbruin met groene tint, geen warmbruine kleur op stuit, effen gekleurde tertials, korte handpenprojectie, lange versmallingen in handpennen P3-4, poten grijs met lichtere tenen.

Veldrietzanger: zeer variabel, in de regel warmbruin maar soms koud gekleurd, stuit bruiner en contrasterend met rest bovendelen, duimvleugel contrasterend met rest bovenvleugel, duidelijke wenkbrauw, breed voor en achter oog, teugel donker, kruin donkerder dan achterhoofd, korte handpenprojectie, lange versmallingen in handpennen 3-5.

Kleine Karekiet vs Bosriet: adulten

Kleine Karekiet: adult

Bosrietzanger: adult

Foto: Vincent van der Spek / VRS Meijendel

Bosrietzanger: adult


Bosrietzanger: 1kj


Kleine Karekiet: 1 kj

Kleine Karekiet vs Bosriet: voeten

Fotos: Vincent van der Spek / VRS Meijendel

Acrocephalus spec?

Acrocephalus spec?

Acrocephalus spec?

Acrocephalus spec?

Acrocephalus spec?

Kleine Karekiet: 1kj

Kleine Karekiet: 1kj

Struikrietzanger

StruikrietzangerDwaalgast; 37 gevallen waarvan 12 in voorjaar.Eerste geval pas in 1990.Soort breidt areaal uit naar het westen.


Struikrietzanger

Struikrietzanger

Struikrietzanger, adult


41

Struikrietzanger vs Bosrietzanger


Struikrietzanger vs Bosrietzanger


Veldrietzanger


VeldrietzangerDwaalgast; 35 gevallen waarvan 7 in voorjaar.Eerste geval in 1971.Soort breidt areaal uit naar het westen.


Veldrietzanger, 1kj


Veldrietzanger, 1kj


Veldrietzanger, 1kj


ConclusiesEen lange waarneemtijd en/of goede fotos zijn onontbeerlijk voor een juiste determinatie van een niet-zingende karekiet.

Goed zicht op de bovendelen, de handpennen en de kop, bij voldoende licht, is cruciaal.

Claims van Bosrietzanger in april of oktober zouden altijd van bewijs in de vorm van een foto of geluidsopname moeten zijn voorzien.

Bij een potentile Struikrietzanger zijn een combinatie van algehele kleur, koptekening, uniform gekleurde tertials, korte handpenprojectie en aanwezigheid van lange versmallingen in P3-4, van doorslaggevend belang.

Bij een potentile Veldrietzanger zijn het markante koppatroon in combinatie met korte handpenprojectie en aanwezigheid van lange versmallingen in P3-5, van doorslaggevend belang.

Kortom U mag van geluk spreken dat u niet in de Verenigde Staten woont!

Bron: Paul John / https://www.facebook.com/BirdFace-619474068137145

Met dank aan:Vincent van der Spek (VRS Meijendel)Harvey van Diek (Sovon)

Bosrietzanger SwanlawegGarry Bakkernull201638191.02Blyth's Reed Warbler (Acrocephalus dumetorum)Albert Lastukhinxeno-cantoAcrocephalidae37642.477eng - XC342306 Albert Lastukhin // Cheboksary, gorod Cheboksary, - (56.092, 47.2613), Russian Federation // 190m // 10:00h, 2016-05-14 // song // / / bird-seen:yes / / playback-used:noTCOP2016 Albert LastukhinWCOP1http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/WOAFhttp://xeno-canto.org/34230Paddyfield Warbler (Acrocephalus agricola)Albert Lastukhinxeno-cantoAcrocephalidae46993.83eng - XC182269 Albert Lastukhin // Dombarovsky District, Orenburgskaya oblast (50.732, 59.6352), Russian Federation // 280m // 04:30h, 2014-05-18 // male, song // / / bird-seen:yes / / playback-used:noTCOP2014 Albert LastukhinWCOP1http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/WOAFhttp://xeno-canto.org/18226

de ene karekiet is de ander niet - garry bakker

Science