foil toHjD. D.

Diflfertatio Gradua-Iis,DE

HYPOPIASMO PAULII. Cor. IX. 26. 27,

Quam,Suffrag. Ampliff Facult. Pbilofopk

In Regia Academia Upfahenfi,Pr^ilHp

Ma* JOHANNEFLOD ER 0,Gr/ec. Litt. PROFESS. Reg. et Ord.

Publict Fenti'Undäm SißitPETRUS TUNSTEDT,

Helfingus,In Audit. Carol Major. D. XXVIII Maji»

Anno MDCCLXXIII.Horis Ante Meridiem Solitis.'

u psalia e,Apud Jon. Edman, Reg. Acad; Typogr.

ü il

D. D.

§• I-

Fuere non antiquloribus tantum femporibus y verumetiam, quod maxime mireris, poftquam in cla-riorem lucem literas proferri coeperunr, quibus in-dignum fit vifum, facra mlfceri profanis : nam

non fieri pofle putantut facris pande^is quidquamlucis foeuerent profanorum fcripta^ quum veritates illa?eognofcendas propinent,. quarum in hifce ne veffigiumquidem ullum adpareat, & ftili prceterea genera fint ex-aratae, quod a profano fcribendi chara&ere prorfus ablu¬dst. Sed infana iftius modi hominum fcita refutant iftaliteratiflimorum virorum opera, in quibus ex peregrinoorbe petitam lucem deprehendimus permultis fcriptura?facrae locis ambiguis erfe adfufam : & iftam quidem nosexiftimamus efTe vkm unicamquae ad folidam facra-rum literarum Intelligentiam deducat. Non ifti, quamfeåantur,, veritati optime confultum eunt, qui intra an-guflos divinioris fcripturae fines fe continent:: Lat» in-fuper & Graeciat finus funt perreptandi & quos. illi; re-conditos fervant» thefauri ferutandi. Prseterquam e-nim9 quod hinc hauriendus efi: genius linguae verusquevocabulorum fignificatus* multa etiam aliä fe induftrioLetfori Offerent contuenda r quae ipfum deinde dedu-cant ad fenfum , viro atque emphafin facrae diclionispenitus cognofcendam» Nequc id cuiquam mirum oc-currat t partim enim in N. T. tabulis occurrunt loquen-da form«> quibus yel tedius yel apertius ad gentium

mores ?

«ap ) 3 V

mores, ritus & inftituta adluditur. Quo ergo pleniusintelligas quid nervi in illis fit & virium, ad peregrinaifta fubfidia recurrendum omnino eft. Si epiftolas e. g.Paulinas rimandas fufceperis, in fingulis ferme paginisoccurrent, in quorum explicatione tibi aqua ha^reat o-portet, ni explorate cognitos habueris Gra?corum, adquos exaratas funt, & mores & ritus profanos aeque acfacros. Adluditur enim ibi ad facrificia, ad caftrenfiaarma & militaria opera, horumque fimulacra, Gymna-fticas exercitationes. Hinc petit Gentium Doktor (piri-tualis agonis fimilitudinem 2. Tim, If. 5. IV. 7. Hebr.XII. i. Coli. I. 29. quem in fenfum numerumque ve-niat figura , qua pygmachiam feu pugilatum ad fu-um fcopum adcommodavit. I. Cor, IX. 26. 27. 8too 7ivv.-tt'vx, cos bx ctéqco åégoov, ocAA' v7ra>7r toc£oo fj.8 to aoofxoi. Quumergo apoftolus iftam perelegantem & nervorum plenamfiguram elegerit, quüm fuum inteftinum certamen Co-rinthiis in exemplum proponere vellet, juvabit in illaenodanda , quoad virium & temporis ratio permilerit,operam collocare.

§. II.

Corporis exercitationibus deditiftimos Gra*cos, quin-que pra?cipue frcquentavifle certaminum genera conftat,quse hoc difticho continentur:

';AAfXM 7T0$0S, $IVX8 TE ßoKY\ x&j clxQVTOS EgOOYj yKal fycfAoSj tjie 7rcoÅt]' fula 'ÉvtÅero 7iciai reÅevrtj.

Sed hifce tarnen addi debet fextum, 7fvypqy cujus na«tales vocabuli SCALIGER/7; deducit a vtvw*9 denfe, vel,adjeftivo ttvmos, quoniam manus, qux erat antea paila& poivri, ubi claufis digitis contrahitur, fit Trvxytj, denfa:unde eft latinorum pugnus, uti manus a fxoov^. Perage-

A 2 batur

a) Poet. L. I. c. 22.

åPQ ^ A (vtfa / *r v

bntur autém primum Pygmachia ntidls pngnis r indevero addita lunt lora ad munhnentum, quum accideFitjut, quura nudi ferirent, plus ipfi acciperent damni quamjmferrent. Ida lora dicuntur caflus, erantque brevia ini-tio,mox, ne inter r&us exuerentur, ad cubitum usquehumero circumligabantur.' Poftremo etiam ferrum ipfisvel plumbum adliiebatur: unde accidebat, ut fcedififimoIpeTaculo & dentes pugnantibus excuterentur & cere-brum etiam nonnunquam elideretur. Tota autem r<£v

ars eo fe prodidit maxime, quod artifi-ciofa corporis inclinatione & Mexione fcierint adverfäriiLtus evitare, aut. (i hoc fieri non pofTet, fortiter lal-tim iåum ictu excipere boftisque faciem plagis;qute vo-cantur uttytt;«, ut in fequentibus videbimus, foedare, eo-que tandem adigere,ut le vel voce vel ge flu vidum fate¬retur. Id genus Athietse a Grtecis vocaintur tivktoci, a La-tinis Pugiles,atque ipfe a<fcus,quo pugnis &casflibus pu-gnabatur, defignari fvevit verbo, tivktsisiv. Qua vero ra-cione eontigerit rols 7ivktcus nonnunquam stv, &quo illud fenfu in fpirituali pugilatu a fe amoveric Pau¬lus , fequitur ut nunc difpicia-mus.

§.'Aeqot M%€£v dicebantur primo omnium illi , qui, nul-lo exiflente adverfario, manus tantum & bracbia exer-

cendi caufa, veri ciebant fimulacra cerfaminis, cumumbra & aere pugnando, quod alias vocatur ayiuguxeiv.Ad hojusTBodi irvjcbuct%!u)> refpexiffe videtur VALERIUSFLACCUS b) ubi de Lacone ita canit ;

Tamea vulmfico porttit celer area plumboTerga Lacon, [altem in vacnos ut bracbia ventosSpargat.

3bi emm eft fpargcre bracbia in ventos vacnos, ut SCHö-LI-

b) L, 1, v. $2i.

C§f?3 \ <• f elfe<m> ) ) l <ip

LIASTES exponit, luforia, imaginaria & perfun$oriäcsftuum proelia ludere, exercitii gratia, non vera cumadverfario. Quo fenfu SENECA c) conjungit, manumexerccre Ef in ventum jaäare brachia. Quin vero etiam,qui in arenam defcenderant, priusquara fui copiam fe-ciflet adverfarius, inftanti fveverunt pugnee preeludere,in vacuos ventos brachia fpargendorquomodo Dåres VIR-GILIANUS d) quum ferociter provocaret, ft quis cumillo congredi auderetr,

Oftenditque bunteros htos, alternaque jaSiatBrachia protendcns Ef verberat iftibus anras.

Neque minus ufu venifle nonnunquam oflendit FABER.e), ut, quum ad pugnandum paratus flaret uterque,qui viribus & arte fifus fperaret fe primis iclibus poffeadverfårium vincere, is nihilominus , artis oflentandsecaufTa, in inane jagare brachia primum fveverit, ut fi-mulatae mora pugnse aeftusque tnoleftia defatigatum ho-ftero viSas dåre manus cogeret. Denique in ipfo pu-gnne fervore , fi exercitatus pugil apta corporis declin-a-tione venientem a vertrce ictum efFugiebat, non potuitnon adverfarius vires in ventum efFundere, b. e. ccegoobéqetv. Sic Daves apud ViRGILIUM f) congrelTus cumENTELLO,

- - - icium venientem a vevtice veloxPreevidit, celerique eiapfus corpore ceßitEnte Iius vires in ventum ejfudit -

F. t Amycus apud VALER1UM FLACCUM g) prrcvifoa Polluce i3u ejus,

- - Vacuas agit inconfulta per aurasBrachia - -

Re«

c) Qucefi. Not. L. V1L c. /3. d) an. L. v. 576.e) Jgomji. L. /. c. 14. f) L. V, v. 444* g) argon,L. HS, v, 3 02.

•se» ) & r

Referri huc etiam poteft diftichon HOMERI b) de A-chille, qui coeco impetu irruit in Heftorem, nec hunctamen ferire potuit:

Tfris, inquit, fxh ztisit erro^Hre Ttofrdqwis fries 'hyjKKevs'ey%ei y^c&hy.elo), t fris fri Y\éqoc ru\Js£ ßaSeioov.

Ad qua? verba ha?c habet EVSTATHIUS: 8 htåifySoitrrccqoijuioc fry.ei, ro dégoo Ädiqeiv, eyri rcov dr^dyrois eyyeiqcv-rwv* rtves fxév rci drco roov mvyfjLoc%ccv roidvrrjv 7rctqci/uiccv eifi'd)oci fry.8<Jiv ci ttoåKccxis 8K éuscybvres pdrriv Ktvhxri rds %ei-Qus. Ad 7toi^cifxlocv ex ifto derivatam fonte refpexit LU-ClANUS i) ubi conjungit, /Jidryjv navja-oot tvjv hs rev dvret-yuvt^rjv ßohrjv, & eis dégoo freqeiv. Quod vero ad Paulumattinet, qui in Pygmachia fpirituali, non illos fe i-rnitari Pugiles indicat, qui degot fr^o-iv, non quidem ex-iftimavero, ipfi, quum hoc fcriberet, ante oculos obver-fatos fuifle illos, qui animi tantum cauffa & ut brachiainani motu exerceant, nullo exiftente adverfario, cumumbra tantum & auris ludunt: habuit enim Apoftolusadverfarium & quidem forti/Timum, quem non luden-do fed omni virium contentione pugnando fuperare po-tuiflet. Itaque ad veros refpexit pugiles, qui hollibusoppofiti, non fimulato impetu infligunt icdus, quibusadverfarius perdometur. Scilicet proponit fe heic Apo¬ftolus Corinthiis vivum politiar chriftianae exemplum,& id quidem in imagine non illis ignota. Quafi dice-ret : Veri in me pugilis imaginem exprimo: non, illo-rum more, qui vel cum hoftibus ludunt inani bra-chiorum jaftatione, vel i&ibus aberrant, tantum dé^cc $é-(»ovres, inaniter oftento congreflum cum carne mea,auttemerarios incertosque iétus effundo, quos declinet &effugiat hoftis meus, (ed contundo illum & fubigo cer-tis plagis: vTtamtu^u ^8 ro adjxa, ut dicit iequentibus ver-

bis,

h) IL XX, 445, i) ccheyr^

\ ff f C^XJjJ 7 V

bis, m quorum explicatione nunc operam qualemcünquenuftram coliocabiiuus.

§• IV-Prius ergo, quam ulterius progredJamur, obfervan-

dum eft, de Jeftione verborum horumce non inrer o-mnes convenire: quod enim MiLLIUS, VETSTENIUS& BENGEl IUS obiervarunt, funt Codices, in quibusnon V7i607rid£ot> legitur, (ed vel v7io7td£w vel vkqtjhx^qo y

quam etiam leåionem Patrum non nulii amplexi funt;nec improbat MILLIUS k)* ifa enim iilet V7ro7ncc£ooto coofj.ot, babent STEPHAN! Codd omn. omnim re&e;v7ro7ritgoo, quod in ahquibus, hujus interbretamentum eflV7roo7rioc& autem, quod in Editionibur noßris , ingeniofe fi-&um eß ex veva le&ione, At non fibi conftat Criticus inhac parte: nam in fubjunctis loeo huic obfervationibus,dicit in recepta leåione nihil efle mutandum.. Et qui-dem fl quaeratur quodnam iftorum vocabulorum figurs,in qua Apoftolus verfatur, maxime conveniat, dixeri-mus omni jure ro v7r<x>7rid£w multo efle aptius, quamvel u7to7tik& vel v7ro7rtct&. Deducuntur enim haec ver-ba, ci7ioT8 mégeiv, quod efl premere vel dringende pre-mere, pro quoDores dicunt t;ici£eivy uti EUSTATHIUStradit: quemadmodum etiam HESYCHIUS exponit 7n«-ibfjievoe, §X$ofxevcs> Synonyma enim funt & Sa/-ßsiv,. Et quidem in fpecie ufurpantur haec verba de lu-ßatoribus , utpote quorum ars in eo conftiterit maxi¬me, quod mutuis fe complexibus devinxerint, variequeinvicem permifii conftrinxerint, ut PLULARCHUSait /): pov8? töV 7rocÅcci^ocs oföpev «AAifAsr piyxc&Xi£opév8£X&j 7ieQiKoop@)dc\'ovTC(,s+ Quare etiam alio loco m)ubi de

!u6ta

k)pro/eg. jf. 1204. /) Sympos, L, II, qv. q. m) vikdkih

cSSd \ O f c^9/ o v, w

luåa ipfi fermo efl, hoc utitur verbo : h fxev yecg raJvxotkx'eiv, inquit, 7Ti??ouevos* vTxep rt ut] 7.recrsiv, ■ccvooyccyoov\ \ / \ Cf (X« P<NJ "O O4 h r«. \

to to//# r# ccfAy.roc r& insQsvros > oass oic&Cpvysiv rus%ti^us. Ergo luctator cum dicitur adverfarium 7Xiegeiv,quurn ita eom comprehendit & eonflxi&utn fenet, utelabi nequeat. At pugües contra pugnis tantum, exprsfcripto artis, utebanrur , non impullu, traciu & pres-hone: nifi quod, permiflu arbitrorum , ubi anceps vi-debatur vi$oria , confugille eos nonnumquam Iegimusad mutnos complexus & fuppiantandi artificium: quem-adtnodum de extraordinaria ifta pugnandi ratione loqui-tur PLU FARCHUS n): rås die txvktocs, inquit, &$s«7xd-w ßnÄcphss eooaiv 01 ßqußeurcci aufA7rÅéx,ec&txi. Itaque quunaTt.is&iv vel v7.Tc7ris£eiv non pugilum fit, fed Iuclatorum,atque Apoftolus hoc loco fpiritualem fuam pugnamcontuendam exhibeat in imagine non lu&atorum ftd pu»gilum, convenientius naturs imaginis videtur uV«7r;oß-

quam v7X07Xte£eiv vel v7xo7xiu£eiv, Illud enim in arenapugilum natum quafi efl verbum, ut in fequenti §. vi-debimus,

S.v.Natales vocis v7to»7rict£etv deducuntut ab ahj/, 007x0s,

quod & oculum notat & adfpeäum, vultum ac faciem;ut in HOMFRICO hoc verficulo de Helena o)\

Aivois dScovdcTY]Ti Ber,s eis 0/7rcc eoiKS.Hinc V7T007uov, quafi dicas, fuboculare, quod fubjacet o-culis, immo etiam adfpeüus, qui proxime ex oculis e?lucet vel cernitur: quo fenfu HOMERUS loquitur deHeftore p):

- ccT clq echote (pcclöijj.cs ^Ektc^NVATI S^Oi] UTCOhoCVTCS V7X0371106 -

.

Ad qua? verba hsc habet EUSTATHIUS: uttJtt/öj Åeyei rcc v-7X0

n) L% c. ö) 11. III, v. ijtf. p) il, XU, 4<j2,

# ) 9 ( ®570 t&s ctyBahfj-ze ktiåojS f^'gv , t>?v 7rgc(rc\ptv. ci es vgggov C-WöoTT/flC <£#cd to.V 77H<5i röi" ctpBotÅfués 7rKr\yds. Ergo HO*MhRO recentiore» fcripfores demurn ufurpare coeperuntvocabulum hocce ad defignandos quum itfus, quos quisaccipiat, quum cor.tunditur & fugiliatur, tum plagarumveflgia, quj?, effufo fub oculum fangvine, adparent:quomodo POLLUX expcnit vT.d>7iiu , tu v7ic rå? ounusToisV 7rÅvycZv 'i'xvvii At prior i (enfu , nempe pro plagis velidtibus, ufürpare hoc vocabulum videtur, DIOGENESLAERT i US q): ev ce tuis fyrvGecriv, inquit, ztm fjocxiposfjY j a,a B"' V7tcc7i iu (fiégw , ubi STEPHANUS exponitV7TU7.nu <pé$ei\, ferre plagas: atque ubi ARISTOPHANESclicic r) :

7ifls TCiVTOZ TV(fl , (J.V ^uß'/jS VTSÜTtlCt^dicit SCHOl lASThS fVTtdmiu iliic efle tu hs cypw 7rhvy-fjiuTu. Céterum ve:o eile vtiootticv 'ividum fub oculis pla-g« veftigium oblique docet Cymtlcus apud ATHENĬUM: quum enim Vlpianus per errorem vocaviflet tibia?vulnus, v7toü7iicv, faife in illum jocatus Cynuicus vibioem,quam lub oculis fe habere fimulabat, vocat 7r^0Gv,c//.fjiu,indicans, quod CASAUBONUS /, obfervavit, aque ab-fonum efle vocare vulnus fub oculis 77^cVxo/wjuoo, ac quodtibice inftictum fit, v7töo7tiov. Hinc deduetom verbum,v7ra>7Tioc£eiv, propria & nativa notione efl (ugiüare, atquedicitur de facie,quum lividis percufla roacutis deforma-tur. Et quemadmodum latinum lugillare de pugilibusufurpatur, ut a SENECA t): Nan poteft /Itbleta magnosfpiviths ad certamen adferre, qui nunquam ßgiüatus efl:ita ad illos vel praxipue pertmet ro v7rw7iioé£siv, quumenim caeftibus illi armati congrediuntur ,

— - - Erratque aures & tempora circumCrelra manus ^ duro crepitant fub vulnere malce; u )

B ne-

q) vit. Menedemi. r) vefp. v. /577. f) animnd. in Athen,t) Epift. 13% u) vid.\ Virg. cen. L. V. v. 436,

«BS3 ) lü v «BS3

neceffe eft, ut invicem foedati wtomUts ex arena decedant.Ibi natum verbum V7roo7rid&&oci transfertur nonnunquaraad vexationem defignandam quamcunque & cladem,cujus adpareant veftigia tamquam plagarum. Sic Civita-tes diuturni cladibus belli vexatae, atque adHi^lee vocan-tur ab ARISTOPHANE v) vtrootricto-phctt h e. ut SCHO-LIASTES exponit, a(postis ttAyjyslsoci v?ro t# TroAqua. At¬que hoc fenfu metaphorico dicit fe heic Apoftolus wr«-5vicl^etv to c£/ji<x> ccvth , fignificat enim coöftoc, corpus pec-cati, concupifcentiam pravam , veterem hominem fpi-ritui gravera & rebellem, qni alias a Paulo vocaturnana, ■ryj£■ ay.m(jtltx,£ Rom. VI. 6. tS B&vccth Rom.VII. 24. cujus juéÄtjy membra j funt tto^vsIcc, dy.aSoc(>c!c&,mcfåros j hri&vfjilcc kctkrj, 1rksovejrloc k. t. A. vid. Col. III. 5.£eqq. Eft autem illuftris adme*Ium in hoc verbo me-taphora : quemadmodum enim pugil fuum obfervat ad-verfarium , i&ibus crebris & plagis fugillat & fubigir*ita Paulus fedulo obfervavit, ne perverfa natura fpiritumde ftatu fuo dejiceret, illam fubegit atque edomuit,temperantia, abftinentia, jejunio, ftudiis, laboribus, cru-ce & adflictionibus, tamquam totidem plagis. Abfitautem ut, quas eft Pontiriciorum deliratio, Hypopias-mum Pauli explicemus de externi corporis contufione,qure fiat flagellis atque id genus inftrumentis aliis ad de¬formationens usque & vulnera: quafi boc modo ex-hiberetur Deo gratus eultus, prteferita peccata expiaren-tur & contra futuros lapfus muniretur animus,

§• VI.Tal utrod7ticc^siv jungit Apoftolus, in dicto noftro, da?-

ActyayeTvy quod materias, in qua verfatur, eft adcommo-datiflimum: eft enim abducere aliquem, ut fiat fervus,

vel

v) in pace v, $38,

II ) ii f nvel ceu fervum ducere. Indicatum ergo voluit per-verfam naturam, qute Calcitrat idemtidem Sc refpuit quodfpiritui conveniat, in ordinerr. fe redigere, ut ferviliquafi ay.Är^ocyooylcc perdomita obedienter imperata faciat.Hoc, inquit porro , facio , fxYi7toos ctKXcts kyj^v^ccs , du¬ros dlovAfÅos yévoopoit. Aokijaos vocatur probus & fpecla-tus, ut dqyvqiov ^oyjjAov , apud DEMOSTHENEM, e(tproba pecunia, cui opponitur adulterina: & quidem infpecie, ubi de hominibus ufurpatur, notat illum, cujusfidei integritas fpectatafit, qui ipfo fe opere talem pras-Bat , qualis videri vult eile. Sic, qui juftitia Sc pacefervit Chrifto, dicitur Rom. XIV. 18 , lud^os ra> Qe$r&f ^oKifAos ro(s dv^^dnrots , h. e. Deo is gratus eCl, fuis-que attionibus manifeftum facit hominibus, non fimu-lata fe, fed vera fide & pietate Deum profequi. Quofenfu eriam Apelles vocatur 'SUipos h Rom. XVI.io. Itaque ubi Paulus dicit fe visanticufes» v&\ Suhctya-ysiv ro coofjLct, ne quum aliis voluntatem Dei adnuncia«ret , ipfe deprehenderetur efle d$cy.i/jics, fignificat ideofe durum injicere cupiditatibus frenum, pioque labo-re fubtrahere pulvinar otio, ut adpareret non aliud fedocere atque aliis praecipere, nifi quod ipfe a&ionibusfuis Sc vivendi ratione exprimeret. Sed fic tarnen,quura vocabula ^wipos Sc d$oKijj.cs in re quoque agoni-ftica ufurpentur, quod FABER, x) probatum ivit, noninepte dixerimus refpexifle Apoflolum ad illam SoKipot-clocvy qua repellebantur illi, qui deprehendebantur mi¬nus ex artis regulis rem fuam egiffe in paiadlra , id,quod, ut CASAUBONUS y) obfervat, Grafels dicitursYMglvsiv nvd rS clymos. Ut iic adeommodate ad fcopum& ufurpatam figuram ita ferme 7rct§ct<pgotgetv queamus A-poftoli verba: contundo Sc fubigo carnem meam in Chri-

B 2 flia«

x) Agon. L. IIL c. 3, y) objerv. ad ATHEN, L, FL c, /5,

\ * ry f c§Üs

fliana arena } ne ubi fempus diftribuertdi pra?rrii vene¬ric rejicukis videar , praetflio excludendus,

quod veris cedet athktis.

# # tp

Clariffime ac plurimum Reverende PhilofophiaeCandidate,

Åmice Integerrirae.Jjb ipfo condifcipulatu, quo ar clius inter nos confvetudinis** vinculum jungi ccepit, amicum in Te, nefcio quo fauftoonline, multo fvaviffimum inveni ; & confitear, amicitiam,quce nos junxit, & Herculeo, zz£ iia dieam, nodo copulavit,ex fida laborum forietate morumque. fimilitudine ejje profe*Bom. Proinde, cum a prima borula ad bunc usque • diemeam fevvavevis integerrimam, nulloque locorum intercapedineinterrumpi pajjus fiteris, cT Ixtifßma quoque mihi Juccrefcatoccafio j palam declarandt, quod mente diu volvi, faceve nonpofjum, quin eorum, qui de hac eleganti tua Differtationeimpenfe 7 //»z grntulantur, tuvbcß me immifceam. Meum qame/Jet, tjuibus par efl, pigmentis tuas adumbvure laudes; fedjejumim meum dicendi genus hoc impedit Er1 inßgnis tunmodeßia , atqiie mfitper exploratifpmum babeo, Jcientiarumperitiam, qna tinclus es , morumque elegantiam, qua Teornat omnibusque probatiffimum reddit, meo non egere pra*conio. Interim omni expetam voto , iW/7 Surnmum Numenres tuas tam feliciter regere , z/£ prarma , qvt& virtutituisque laboribus refponaeant, reportes uberrima,

CAROLUS FALLNERSS0N9Helßngtts.