de jonge apothekervja.nu/app/uploads/2016/09/ja-2015_nr3.pdf · met je partner of op stap met...

DE JONGE APOTHEKERNieuwsbrief van de Vereniging van Jonge Apothekers | 22e jaargang 2015 #3

Verder in deze JA:

DJAIDA, De jonge apotheker in de Apotheek

Wel of geen opleidingsapotheek? De rol van SRC-OF

Ethiek in de praktijk. Weet je het zeker?

Ethiek en professionaliteit

De Jonge Apotheker | 22e jaargang 2015 nr. 3 - 3

Maar als je er langer over nadenkt, word je de hele dag door continu geconfronteerd met allerlei dilemma’s. Met de trap of met de lift, avondje thuis met je partner of op stap met vrienden, snelle hap of gezond koken etc. etc. Ook het werk als openbaar apotheker kent een aaneenschakeling van dilemma’s. De meeste van die dilemma’s kan je vrij eenvoudig oplossen. Een korte afweging is dan voldoende om een beslissing te maken. Niet alle dilemma’s zijn dus zo ontzettend ingewikkeld. Neem een patiënt die op vrijdagmiddag zijn anti-epileptica nodig heeft, maar vergeten is een recept aan te vragen. Er zullen er maar weinig apothekers zijn die deze patiënt in de kou laten staan. En zo gaat het de hele dag door. Assistentes komen voor dilemma’s te staan die zij zelf niet op kunnen lossen. Ze vinden al snel de weg naar de apotheker. Meestal hoeven we niet lang te wikken en wegen om een beslissing te nemen. Misschien is dat juist wel kenmerkend voor het werk van een apotheker. Wanneer artsen twijfelen over de keuze van de therapie leggen ze de vraag voor aan de apotheker. Als assistentes zich afvragen of miconazolcrème bij een patiënt met een coumarine omgezet mag worden, is het ook hier de apotheker die het verlossende woord geeft.

Soms worden wij natuurlijk wel geconfronteerd met lastige dilemma’s. Neem de beschikbaarheidsproblemen van de afgelopen tijd. Als je nog 1 tube Zovirax oogzalf hebt, maar er zijn 3 recepten, naar welke patiënt gaat de tube dan? Als de levenseindekliniek je vrijdagmiddag vraagt om op zondagochtend euthanatica af te leveren aan een patiënt waarvan de eigen huisarts op vakantie is, werk je daar dan aan mee? Dat zijn de lastigere zaken. Maar dat is ook hetgeen ons werk leuk maakt en waarvoor wij keihard nodig zijn. Als alles in richtlijnen en protocollen vastligt is ons werk veel minder uitdagend en bovenal minder belangrijk.

Ook binnen het bestuur van de vereniging hebben we soms te maken met dilemma’s. Tot nu toe is het beleid van de VJA geweest om het zo min mogelijk over de financiering van de farmaceutische zorg te hebben. De afgelopen jaren hebben we met stakeholders altijd gesproken over de inhoud van het beroep van apotheker. Waar is een apotheker verantwoordelijk voor en wat kan je als patiënt van een apotheker verwachten. Dat beleid heeft vele deuren voor ons geopend. Inmiddels zitten de diverse stakeholders redelijk op dezelfde lijn als het gaat om de inhoud van het beroep van apotheker. Als snel komt dan de vraag hoe de financiering eruit moet zien. De VJA heeft zich tot nu toe altijd afzijdig gehouden van deze discussie, maar misschien dat nu de tijd rijp is om ons daar wel in te mengen. Wij hopen ons dilemma op te kunnen lossen door jullie te vragen de Enquête Jonge Apothekers in te vullen. Een van de vragen in de enquête is hierop gericht. Natuurlijk staan er nog veel meer belangrijke vragen in, dus mocht je het nog niet gedaan hebben, dan hierbij het verzoek de enquête in te vullen. Alvast bedankt!

https://response.questback.com/knmpholdingbv/enquete_vja

De resultaten zullen worden geanalyseerd en gedeeld met alle leden.

Elaine ten BergeVoorzitter VJA

Voorwoord voorzitter

Als ik het woord dilemma hoor krijg ik een onbehaaglijk gevoel. Navraag op

Wikipedia bevestigt dat: een keuze uit twee of meer alternatieven,

die even (on)aantrekkelijk zijn.

De keuze kan niet alleen op

een logische basis gemaakt

worden. De weg om uit

een dilemma te geraken

is dan ook vaak een zeer

persoonlijke keuze.

4 - De Jonge Apotheker | 22e jaargang 2015 nr.3

Onze gastschrijfster van deze editie, Wilma Göttgens, is bij de meesten van jullie wel bekend als de autoriteit binnen de farmacie op het gebied van ethiek. Wij zijn heel blij

dat zij voor ons hier haar ervaring en mening over jongen apothekers op heeft willen schrijven.

Ethiek is misschien niet iets waar je denkt dagelijks mee te maken hebben, maar ethische dilemma’s zullen wel degelijk regelmatig terugkeren gedurende je loopbaan. En als je erover nadenkt is dat vaker dan je je realiseert. Er kunnen situaties zijn waarbij de belangen tegenstrijdig zijn. Op zo’n moment vragen we ons af; wat wordt er van mij als zorgprofessional verwacht. Is daar geen duidelijk antwoord op, dan proberen we te doen waarbij de patiëntenzorg het meest bij gebaat is? In ieder geval is het belangrijk om een duidelijk en weloverwogen standpunt in nemen. Fouten en klachten kun je waarschijnlijk nooit 100% voorkomen maar in ieder geval weet je dan dat je zoveel mogelijk naar eer en geweten heb gehandeld. Vraagt

bijvoorbeeld de patiënt iets wat tegen je eigen werkwijze ingaat? Dan dien je een risico-afweging te maken. En bij een patiënt verifiëren of hij dit risico begrijpt en akkoord gaat dit te nemen ondanks jouw wens dit liever niet te doen. Natuurlijk moet je dit goed vastleggen in het patiëntdossier. In mijn optiek moet je mensen niet proberen op te voeden, maar accepteren dat iedereen vrij is in zijn afweging. Dit is natuurlijk anders als het risico dermate groot is dat jij daar niet medeverantwoordelijk voor wilt zijn. Een regelmatig terugkerend probleem zijn onduidelijke recepten waarbij de betreffende arts niet bereikbaar meer is. Misschien een leuke vraag om over na te denken? Onder welke voorwaarden ga jij tot aflevering over?

David, Marianne en ThomasRedactie Jonge Apotheker

Redactioneel

Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden.

Samenstelling: Relvar Ellipta bevat per afgegeven dosis 22 microgram vilanterol (als trifenataat) en 92 of 184 microgram fluticasonfuroaat. Indicatie: Astma (sterktes 92/22 en 184/22): reguliere behandeling van astma bij volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar, voor wie het gebruik van een gecombineerd geneesmiddel (langwerkende β2-agonist en geïnhaleerde corticosteroïde) geschikt is (patiënten bij wie de astma niet voldoende onder controle is met geïnhaleerde corticosteroïden en geïnhaleerde kortwerkende β2-agonisten ‘naar behoefte’). COPD (alleen sterkte 92/22): symptomatische behandeling van volwassenen van 18 jaar en ouder met COPD met een FEV1 < 70% van de voorspelde normale waarde (na bronchusverwijder) met een geschiedenis van exacerbaties ondanks regelmatige bronchusverwijdende behandeling. Dosering: Astma: volwassenen en adolescenten van 12 jaar en ouder: eenmaal daags één inhalatie Relvar Ellipta 92/22. Als niet voldoende controle wordt bereikt kan de dosis worden verhoogd tot 184/22. De dosis moet worden getitreerd naar de laagste dosis waarbij een effectieve controle van de symptomen wordt behouden. Als symptomen optreden in de periode tussen doseringen dient een geïnhaleerde, kortwerkende β2-agonist te worden genomen voor directe verlichting. COPD: volwassenen van 18 jaar en ouder: eenmaal daags één inhalatie van Relvar Ellipta 92/22. Contra-indicaties: overgevoeligheid voor een van de werkzame stoffen of hulpstoffen. Waarschuwingen: Relvar Ellipta mag niet worden gebruikt voor de behandeling van acute astmasymptomen of een acute exacerbatie van COPD waarvoor een snel- en kortwerkende bronchusverwijder nodig is. Patiënten moeten niet stoppen met de behandeling met fluticasonfuroaat/vilanterol voor astma of COPD zonder toezicht door een arts, omdat symptomen kunnen terugkomen na staken van de behandeling. Tijdens de behandeling met Relvar Ellipta kunnen astmagerelateerde bijwerkingen en exacerbaties optreden. Een paradoxaal bronchospasme kan optreden met een directe toename van piepen na toediening. Dit moet direct worden behandeld met een kortwerkende geïnhaleerde bronchusverwijder. Gebruik van Relvar Ellipta moet direct worden gestaakt. Cardiovasculaire effecten, zoals hartritmestoornissen (bijv. supraventriculaire tachycardie en extrasystolen) kunnen worden waargenomen bij Relvar Ellipta. Relvar Ellipta moet met voorzichtigheid worden gebruikt door patiënten met een ernstige hart- en vaataandoening, of met afwijkingen in het hartritme, thyrotoxicose of niet gecorrigeerde hypokaliëmie of door patiënten met een predispositie voor lage serum-kaliumwaarden. Bij patiënten met een matige tot ernstige leverfunctiestoornis

moet de dosis van 92/22 microgram worden gebruikt en zij moeten gecontroleerd worden op systemische corticosteroïdgerelateerde bijwerkingen. Fluticasonfuroaat/vilanterol moet met voorzichtigheid worden toegediend bij patiënten met longtuberculose of bij patiënten met chronische of onbehandelde infecties. Er is melding gemaakt van verhoogde bloedglucosewaarden bij diabetespatiënten. Een toename van pneumonie is waargenomen bij patiënten met COPD. Bij de hogere dosis 184/22 kwam pneumonie vaak voor bij patiënten met astma. De hoeveelheid lactose per afgegeven dosis bedraagt 25 mg. Patiënten met de zeldzame erfelijke aandoeningen galactose-intolerantie, Lap-lactasedeficiëntie of glucose-galactosemalabsorptie mogen dit geneesmiddel niet gebruiken. Interacties: gelijktijdig gebruik van zowel niet-selectieve als selectieve β2-adrenerge receptorantagonisten moet worden vermeden tenzij er dwingende redenen zijn om deze te gebruiken. Gelijktijdige toediening van krachtige CYP3A4-remmers zoals ketoconazol en ritonavir kan leiden tot toegenomen systemische blootstelling aan zowel fluticasonfuroaat als vilanterol en dient te worden vermeden. Relvar Ellipta moet niet worden gebruikt in combinatie met andere langwerkende β2-adrenerge agonisten of geneesmiddelen die langwerkende β2-adrenerge agonisten bevatten. Zwangerschap: het gebruik van Relvar Ellipta door zwangere vrouwen moet alleen worden overwogen als het verwachte voordeel voor de moeder groter is dan elk mogelijk risico voor de foetus. Borstvoeding: Er is onvoldoende informatie over de uitscheiding van de werkzame stoffen en/of hun metabolieten in de moedermelk. Een risico voor pasgeborenen/zuigelingen kan niet worden uitgesloten. Bijwerkingen: zeer vaak: hoofdpijn, nasofaryngitis; vaak: pneumonie, bovenste luchtweginfectie, bronchitis, griep, candidiasis van de mond en de keel, orofaryngeale pijn, sinusitis, faryngitis, rhinitis, hoesten, dysfonie, abdominale pijn, artralgie, rugpijn, botbreuken, pyrexie; soms: extrasystolen; zelden: overgevoeligheidreacties waaronder anafylaxie, angio-oedeem, rash en urticaria, hartkloppingen, tachycardie.Verpakking: een verpakking Relvar Ellipta bevat 30 doses. Aflevering: U.R. Referentie: 1. SmPC RELVAR, GSK 2015

Voor medische vragen of bijwerkingen over dit product belt u met het Medical Customer Support Center, tel. (030) 6938123. Voor de volledige productinformatie zie de geregistreerde Samenvatting van de Productkenmerken (juni 2015).GlaxoSmithKline BV, Huis ter Heideweg 62, 3705 LZ Zeist. Verkorte Productinformatie (juli 2015)

Prod

. mei

201

5 - N

L/FF

T/00

01/1

5(1)

Samen maken we longzorg beter.

Verkorte Productinformatie Relvar Ellipta®


RECO'S AMSTERDAMEven voorstellen

<

Daar zijn we dan: de nieuwe ReCos van Amsterdam! Na een radiostilte hebben wij, Joelle, Marlou en Anneloes, het enthousiasme overgenomen van Loek, Lotte en Matthijs.

Joelle Walgers heeft gestudeerd in Utrecht en is na haar afstuderen direct als tweede apotheker aan de slag gegaan in de Sumatra Apotheek. In de gezellige multiculturele Indische Buurt in Amsterdam Oost: een drukke apotheek die 6 dagen per week geopend is en waar regelmatig nog bereid wordt (als een van de weinige in Amsterdam). Momenteel is Joëlle ongeveer 1 jaar bezig met de opleiding tot openbaar apotheker specialist. Naast haar werk en opleiding vindt ze het leuk om uit eten te gaan met vrienden of familie, te koken of (in de wintermaanden) te schaatsen.

Marlou van Gils is na haar studie in Utrecht, direct aan het werk gegaan bij Apotheek de Meeuwen in Amsterdam Noord. Sinds 1 april werkt zij in een maatschap van apotheken in Purmerend (Zorggroep Laag Holland) met Apotheek Overlander als opleidingsplek. Als het goed is, is Marlou dit jaar nog klaar met haar opleiding tot openbaar apotheker specialist en is het inkoppen van EPAs dus voorlopig verleden tijd. Naast het ondernemen van leuke activiteiten met familie (in Brabant, voor diegene die haar nog nooit heeft horen

praten) en vrienden, vindt zij het heerlijk om een stuk te gaan fietsen of wandelen in binnen- of buitenland.

Anneloes de Bruin heeft in Groningen gestudeerd en werkt nu ruim een jaar in de poliklinische apotheek van het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam Noord. De poliklinische apotheek is onderdeel van het ziekenhuis, en is voor Amsterdam Noord ook dienstapotheek. Naast poliklinische werkzaamheden, doet zij ook dagdienst voor klinische patiënten vanuit de ziekenhuisapotheek. Begin dit jaar is zij gestart met de opleiding tot openbaar apotheker specialist. In haar vrije tijd is ze vaak bij vrienden en familie te vinden in Amsterdam of het buitenland.Wij willen als ReCo’s van VJAdam een laagdrempelig platform bieden waarin

je met studenten of jonge collega’s kunt sparren over het wel en wee van de apotheek, netwerken voor een nieuwe baan of nieuwe ideeën, oplossingen zoeken voor problemen in de apotheek of gewoon even lekker over alles praten wat jou in de apotheek bezig houdt. Wij zien je dan ook graag op een van onze borrels! Want hoe meer zielen, hoe meer vreugd! Daarnaast worden er nascholingen georganiseerd worden, waarbij wij proberen om actuele onderwerpen in de farmaciewereld aan bod te laten komen in de hoofdstad van het land!

Maar buiten dat alles: heb je vragen over je regio of wil je gewoon even met iemand praten over de farmacie? Dan zijn wij altijd bereikbaar! Wij hebben er erg veel zin in en hopen jullie snel te zien!


>


Maar waakzaamheid is geboden, want hetzelfde aantal overweegt een carrièreswitch vanwege stress door verstikkende regeldruk en bureaucratie. Bezieling staat onder druk, vooral door de gevolgen van overheidsmaatregelen en bemoeienis van verzekeraars met vakinhoudelijke keuzes in de dagelijkse praktijk. Apothekers kregen als eersten in de zorg te maken met ingrijpende regelgeving die verzekeraars grote invloed geeft en verantwoorde farmaceutische zorgverlening vanuit het perspectief van de apotheker vaak in de weg staat. Ondanks de hoge werkdruk zie ik jonge apothekers, die oog hebben voor de kwetsbaarheid van de patiënt en overeind blijven als ze onbehoorlijk bejegend worden. Die met moed en vastberadenheid zich dagelijks sterk maken om de patiënt centraal te blijven stellen en kwalitatief hoogstaande farmaceutische zorg te garanderen. Als autonoom individu leggen we onszelf de norm op om productief te zijn en te presteren. We hebben een scala aan prestatie-indicatoren geaccepteerd, die jaarlijks verder opgeschroefd worden. Alles kan, niets is onmogelijk. Tegelijk verzanden we - samen met de patiënt - in een ondoordringbaar woud van regels en komen we aan de ons toevertrouwde zorgtaken, zoals bijvoorbeeld de EPA’s (Entrusted Professional Activities) van het specialisme Openbare Farmacie soms onvoldoende toe. De Koreaans-Duitse hoogleraar filosofie Byung-Chul Han stelt dat we in een samenleving terecht zijn gekomen die onder haar eigen prestatiedwang bezwijkt (De vermoeide samenleving, 2012). Deze nieuwe tijdgeest produceert ‘guilty persons’: aan het eind van de dag voelen we ons allemaal schuldig omdat we niet aan de verwachtingen hebben voldaan en de to-do lijstjes niet af zijn.

Apothekers ervaren dat ook. Als apothekers in opleiding tot specialist, gevraagd wordt het kernprobleem te beschrijven van een dilemma dat ze in de dagelijkse praktijk ervaren, stellen ze vaak de vraag: “Waar begint en eindigt mijn verantwoordelijkheid als apotheker en waar begint die van de patiënt, de arts, de verzekeraar, mijn assistente, mijn werkgever, de maatschappij?” Het idee overvraagd te worden, niet aan de verwachtingen te kunnen voldoen of er niet aan te willen voldoen levert strijd op en onzekerheid. Het gaat om je geloofwaardigheid als mens

en de erkenning van je professionaliteit als apotheker, die je tegelijk nog aan het ontwikkelen bent. In een omgeving waarin de spelregels steeds veranderen, je daar zelf geen directe invloed op hebt en er wel op afgerekend wordt, is het lastig een balans te vinden en tot een evenwichtige beoordeling te komen. De maatschappelijke opdracht om te moeten presteren wordt niet alleen als uitdaging, maar ook als chronische stressor ervaren en moet iedere dag opnieuw waargemaakt worden. Het is geen toeval dat het VvAA onderzoek uitwijst dat één op de drie apothekers met klachten van burn out te maken krijgt. In een open gesprek met elkaar over praktische dilemma’s herkennen apothekers onmiddellijk waar het wringt bij de collega. Als geen ander kun je als collega’s elkaar helpen de

dagelijkse problemen in de praktijk helder in beeld te krijgen, je verantwoordelijkheid als apotheker te onderscheiden en ernaar te handelen. Uit de verzamelde leermomenten van de deelnemers aan de centrale dagdelen Professionaliteit en Farmaceutische Ethiek blijkt steeds weer dat:“Het essentieel is om een probleem vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Het goed is om even stil te staan en terug te kijken na een drukke dag. Een moreel dilemma niet één juist antwoord kent en eigen normen en waarden ook belangrijk zijn. Je je eigen mening los kunt laten en ‘boven’ het dilemma staan. Je te verplaatsen in de situatie van de patiënt: wat als ík het was? Je beter samen kunt onderzoeken wat onze maatschappelijke verantwoordelijkheid is. Bewustwording van belangenverschillen tussen de partijen die bij een dilemma betrokken zijn. Je tijd kunt nemen om te analyseren, je emoties te onderzoeken en niet primair te reageren en redeneren. Altijd te beginnen en eindigen bij de patiënt. Je het niet allemaal alleen hoeft te doen en als het kan de tijd nemen om te sparren met je collega.”

Voordat we verantwoorde zorg voor de patiënt kunnen waarmaken, zullen we eerst voor elkaar en voor onszelf moeten zorgen. Van focus op de prestatie naar oog voor de de patiënt, in elkaar en in onszelf is een omslag die we het beste samen kunnen maken. In gesprek over wat we onder goede zorg verstaan gebeurt dat als vanzelf.

Wilma GöttgensApotheker en docent vervolgopleiding Openbaar apotheker specialist

Zorg voor de patiënt, voor jezelf en voor elkaar‘Zorgprofessionals zijn meer bevlogen dan de rest van werkend Nederland. Eén op de vijf gaat elke dag vol bezieling aan het werk. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht onder 1.200 zorgprofessionals van een ledenorganisatie en een financieel dienstverlener in de zorg VvAA.

<


Zo rond het verschijnen van deze Jonge Apotheker, begint een jaarlijkse tweede grote collecte en werving voor kankeronderzoek met de collecteweek van KWF Kankerbestrijding. In oktober is de internationale Breast Cancer Awareness Month en in november wordt tijdens Movember internationaal stilgestaan bij prostaat- en teelbalkanker. De eerste werving ligt alweer 3 maanden achter ons: Alpe d’HuZes, waarbij het bovenmenselijke doel is om – maximaal - zes keer de Alpe d’Huez op te fietsen of lopen. De opbrengst was gelukkig weer wat hoger dan in 2013, maar het imagoprobleem bij kankerfondsen speelt nog steeds.

Zo werd Pink Ribbon in november 2011 ernstig in verlegenheid gebracht toen Nieuwsuur naar buiten bracht dat van de 16 miljoen euro nog geen 3 ton werd besteed aan wetenschappelijk onderzoek. Volgens de organisatie ging het echter om

15%, nog steeds niet te verantwoorden weinig wanneer het financieren van onderzoek je hoofddoel is. Anno 2015 gaat 74% naar wetenschappelijk onderzoek, de rest naar zorgprojecten, voorlichting en fondsenwerving. Die transparantie bleek hoog nodig, maar het kwaad is al geschied: in 2014 waren de inkomsten met 2,5 miljoen een stuk magerder dan in 2011. Sindsdien heb ik eerlijk gezegd ook geen roze armbandjes meer voor mijn vrouw gekocht.

Alpe d’HuZes kreeg ook een fiks imagoprobleem toen één van de oprichters ruim anderhalve ton organisatiekosten in rekening bracht, terwijl de organisatie een “anti-strijkstokbeleid” voert. Miljoenen zijn ter besteding gekomen van externe kosten waarvoor ze niet bedoeld waren. De bezem is er nu doorgehaald, maar van ruim 32 miljoen euro die in 2012 werd opgehaald, blijft nu nog maar ongeveer de helft over.

Deze verzamelde gelden komen voor een groot deel terecht bij de KWF Kankerbestrijding waar ze vorig jaar in september zo’n 6,2 miljoen euro bij elkaar collecteerden. Gelukkig haalde men een veelvoud van dat bedrag op via nalatenschappen, donaties en acties zoals Alpe d’HuZes. Het KWF besteedde in 2014

ruim 154 miljoen euro aan onderzoek; een record. Gelukkig maar. Misschien was het wel meer geweest als bovenstaande kwesties niet hadden gespeeld.

Buiten de crisis en het wanstaltige gedrag van enkele individuen om, is misschien ook het Komt een vrouw bij de dokter-effect een beetje op zijn retour. Het lijkt mij dat het boek en de film ook de gulheid in Nederland positief hebben beïnvloed. Hierbij een pleidooi voor een boek – inmiddels ook verfilmd – dat eenzelfde effect zou kunnen hebben: ‘Een weeffout in onze sterren’ (Engels: The Fault in Our Stars) van John Green. Jeugdliteratuur, maar beslist ook de moeite waard voor volwassenen, jonge apothekers inbegrepen. Geen kankerboek in de klassieke zin (denk bijvoorbeeld ook aan ‘Turks Fruit’) en ondanks het onderwerp best luchtig en humoristisch verteld. De verfilming doet het boek overigens weinig geweld aan en is het bekijken ook zeker waard.

Misschien helpt het om weer in grotere aantallen op te staan voor kanker. Zet je toch die display met roze armbandjes weer in de apotheek op de balie, collecteer je voor KWF, train je voor de Hollandse berg, laat je een snor staan of stort je riant bij KiKa.

Opstaan tegen kankerColumn Ralph de Backer

<

De overdraagbaren


Dit gebeurt in eerste instantie voorafgaand aan de start van de opleiding. Echter, om beter in zicht te krijgen in het opleidingsklimaat (in het algemeen) is de SRC-OF een jaar geleden gestart met het visiteren van opleidingsplaatsen.

WerkwijzeGeselecteerde en opgeleide visitatoren bezoeken een opleidingsapotheek in koppels van wisselende samenstelling. Aan de hand van een format worden aparte interviews gehouden met de ApOp, ApIOS en een apotheek medewerker. De visitatoren bezoeken de ruimten en maken vervolgens een verslag, dat ter controle aan de geinterviewden wordt toegestuurd. De ApOP krijgt het interview van de ApIOS niet te lezen, zodat hij vrijuit kan spreken. De SRC-OF beoordeelt aan de hand van het verslag het opleidingsklimaat en geeft waar nodig aan aanbevelingen.

EvaluatieVisitaties zijn een goed middel om inzicht te krijgen in het opleidingsklimaat.

Door ter plaatse interviews af te nemen, komt veel meer aan het licht dan door middel van een controle vooraf. Tot nu toe heeft de SRC-OF aanbevelingen gedaan ten aanzien van het vooraf regelen van vervanging van de ApOP voor het geval dat deze onverhoopt langere tijd afwezig is. Tevens is het inplannen van tussentijdse gesprekken door zowel ApOP als ApIOS een aandachtspunt. Ook werd veel aangegeven dat de administratieve lasten hoog zijn. het aantal te toetsen activiteiten zal dan ook met de evaluatie van de vervolgopleiding flink naar beneden gebracht worden. Visitatoren merken verder op dat, ondanks het feit dat de visitaties plaatsvinden in het belang van het opleidingsklimaat voor de ApIOS, de ApIOS niet altijd zijn bevindingen durft te geven. Ook VJA bestuurslid Specialisme, Renske Hebing, heeft dit aangekaart. Angst is jammer en onnodig, te meer omdat de SRC-OF garandeert vertrouwelijk met de informatie om te gaan. Een verbetering kan alleen tot stand komen als richting SRC-OF wordt aangegeven wat minder goed gaat.

De SRC-OF beoordeelt de instantie en kan zo (officiële) aanbevelingen geven.

Tot slot Het doel van visitaties is het verbetering van het opleidingsklimaat in de apotheek, nu en in de toekomst. “De oude registratiefase, met een dagje cursus per maand, ligt echt achter ons. Het hart van de opleiding ligt nu in de apotheek.” Aldus opleidingsdirecteur Henk Buurma. Om dit hart te laten kloppen hebben de visitatoren en de SRC-OF jullie positieve én negatieve feedback nodig.

Saskia CoppesSecretaris SRC-OF

LAAT HET HART VAN DE OPLEIDING TOT

OPENBAAR APOTHEKERS SPECIALIST KLOPPEN!

<

De kwaliteit van de opleidingsplaats en het opleidingsklimaat zijn essentieel voor het slagen van de opleiding tot openbaar apotheker specialist. Niet iedere apotheek kan opleidingsapotheek worden. De Specialisten

Registratie Commissie Openbare Farmacie (SRC-OF) beoordeelt of de apotheek

voldoende toegerust is om als opleidingsapotheek te fungeren.


ETHIEK IN DE PRAKTIJKWEET JE HET ZEKER?

<

Cleo heeft hier een aantal jaar geleden via een Academisch Ziekenhuis magistraal bereide capsules diazoxide voor gekregen die ervoor zorgen dat de hypoglycemieen niet zo heftig verschijnen. Diazoxide remt de aanmaak van insuline uit de klieren. De moeder geeft aan dat het echt verschrikkelijk is om te zien wanneer haar kindje de verschijnselen van een hypo krijgt. Het hartje gaat tekeer, zweet vliegt over het hoofdje en haar lichaam trilt. Door middel van de magistraal bereide capsules is het schommelen van de bloedglucose onder controle te houden. De moeder was erg blij met de oplossing van de arts. Om het goed in de gaten te houden heeft de moeder een bloedglucose meter met de bijbehorende teststrips. Moeder haalde de afgelopen jaren de teststrips bij ons en wij declareren de kosten bij de zorgverzekeraar. Cleo neemt de capsules drie keer per dag. Voor het innemen van de capsules dient de moeder de bloedglucosegehalte te meten met behulp van de teststrips. Echter is er aangekondigd dat de controle van de zorgverzekeraar strenger wordt. Tot op heden heeft de apotheek nog nooit problemen gehad met het declareren van deze teststrips bij de zorgverzekeraar. Mevrouw geeft ook aan dat de zorgverzekeraar nooit moeite heeft gedaan en hoopt dan ook op geen veranderingen hierin. Het betreft hier een zorgverzekeraar die standaard zorg vergoedt, waardoor de regels die

gelden voor alle verzekerden ook van toepassing zijn voor het kind. Ik voorzie cliënten van medische hulpmiddelen volgens de contracten die het hoofdkantoor heeft afgesloten met de verschillende zorgverzekeraars. Het kind maakt volgens deze afspraken geen aanspraak op op de teststrips, omdat zij geen insuline spuit wat een voorwaarde is voor de vergoeding van de teststrips. De kosten van vijftig strips zijn algauw rond de vijftig euro. Als apotheker moet ik toezien dat de declaratie van de teststrips verloopt volgens de regels van de zorgverzekeraar. Hierdoor is het helaas niet meer mogelijk om als apotheek rechtstreeks bij de zorgverzekeraar te declareren. Wat ertoe leidt dat de moeder van Cleo de kosten zelf moet betalen. Een manier waarop mevrouw het mogelijk vergoed krijgt is door de rekening zelf in te dienen bij de zorgverzekeraar. Echter kan ik niet garanderen dat de zorgverzekeraar alle kosten op zich neemt. De apotheek loopt een financieel risico door het rechtstreeks te declareren en wellicht een afkeuring te krijgen. De moeder van Cleo heeft het thuis niet zo breed, dus kan elke euro gebruiken. Het feit dat de apotheek deze teststrips niet meer rechtstreeks kan declareren en dus betaald moeten worden in de apotheek leidt tot onbegrip bij de moeder van Cleo. Gezien de financiële situatie van mevrouw lopen de emoties zo hoog op dat mevrouw zelfs boos wordt op een van de assistenten.

“Waarom moet ik dit betalen, het is de afgelopen jaren toch ook goed gegaan? “ Als apotheker begrijp ik het onbegrip. Het is lastig uit te leggen waarom iets dat al lange tijd goed gaat, opeens verandert. Voor mij als deskundige is het al moeilijk om op de hoogte te blijven van alle regels die de zorgverzekeraar stelt, laat staan voor een leek. Ik vind het zelf een hele vervelende situatie, maar ik heb mij als professional ook aan de opgelegde regels te houden. Het lastige is dat de goed- of afkeuring van de declaratie pas een maand later aan de apotheek teruggekoppeld wordt. Daarnaast doet het mij verdriet dat de gezondheid van de patiënten in gevaar komen door de bezuinigingen van de zorgverzekeraar.

Wat moet ik als professional doen? Wat is de beste zorg? Het kind moet goed ingesteld worden, daar is een controle van de bloedglucose voor nodig. De aangekondigde extra controles van de zorgverzekeraar zorgt er in deze tijd voor dat de apotheek strenger moet zijn. Dit is niet altijd ten goede van de patiënt en haar gezondheid. Bij wie ligt de verantwoordelijkheid voor het controleren van de bloedwaarden? Is het leveren van de teststrips hierbij cruciaal? Raakt de moeder van Cleo het vertrouwen in de apotheek kwijt wanneer de teststrips werkelijk niet meer worden vergoed? Mag de zorgverzekeraar zoveel macht hebben wanneer de gezondheid van een patiënt in gevaar komt? Is een alternatief mogelijk om het welzijn van de patiënt te waarborgen? De patiënt is kwetsbaar vanwege de aandoening, vanwege de bijwerkingen van diazoxide en vanwege de afhankelijkheid van de kennis van professionals.

WAT ZOU JIJ DOEN?!

TIP! Gebruik voor een volledige uitwerking van ethische dilemma’s het formulier dilemmaberaad van Hr Tuinstra EN Mw Göttgens. Te vinden op de site van PAOFarmacie.

JA ZEKER

<

- Situatie -Cleo, meisje van zes jaar, dochter van een alleenstaande vrouw, heeft een aangeboren afwijking waardoor haar bloedglucose ongeacht een streng dieet enorme verschillen toont. Ze heeft een aandoening waarbij de pancreas teveel insuline aanmaakt. Hierdoor gaat er teveel glucose uit het bloed naar de verschillende delen in het lichaam met gevolg een hypoglycemie.


Uitgerekend op de Dag van de Arbeid, kwam op 1 mei een principeakkoord voor een Cao Apothekers in dienstverband tot stand. En die kon rekenen op instemming van een overgrote meerderheid van zowel de kant van werkgevers- als werknemerszijde: de apothekersleden van de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD). Goed nieuws dus. Want hiermee konden de afspraken uit het principeakkoord verder uitgewerkt worden. Zo is met terugwerkende kracht loonontwikkeling tot stand gebracht en kunnen er collectieve afspraken over pensioenen gemaakt worden. Inmiddels zijn drie werkgroepen ingesteld om de afspraken uit het principeakkoord om te zetten in concrete cao-teksten. Wat zijn de belangrijkste afspraken? Voor wie is het akkoord van belang? En wat is de rol van de VJA bij de ontwikkelingen? LAD en VJA aan het woord.

Wat verandert er met de cao?Onderhandelaar arbeidsvoorwaarden bij de LAD Rob Koster vertelt: “In de drukte van de dagelijkse apothekerspraktijk staat een onderwerp als een cao mogelijk niet bovenaan de prioriteitenlijst van de jonge apotheker. Een logische vraag is dan, wat de gemaakte afspraken eigenlijk voor u betekenen. Wat verandert er eigenlijk met een cao?” In het kort:

• De Arbeidsvoorwaardenregeling Loondienst Apothekers van de KNMP maakt als regeling onderdeel uit van het principeakkoord tot de nieuwe cao-teksten zijn vastgesteld. Daarmee is het niet langer een adviesregeling. Dat betekent dat werkgevers zich moeten houden aan de arbeidsvoorwaarden in deze regeling.

• Het professioneel statuut van de KNMP is onderdeel van het akkoord en wordt onderdeel van de cao. Dat is van belang voor de borging van de professionele

autonomie van apothekers. Dus: geen uitholling van hun beroep.

• Er komt een passende en toekomstbestendige pensioenregeling met afspraken over de premieverdeling.

• De arbeidsvoorwaarden van apothekers in dienstverband worden collectief geregeld. Met een passende beloning voor iedereen. Dus geen concurrentie op arbeidsvoorwaarden.

• Er komt een geactualiseerd functie- en loongebouw voor apothekers in dienstverband. Daarbij wordt ook rekening gehouden met werkzaamheden tijdens waarnemingen en diensten.

Route voor 2015Hoe ziet het verdere proces er nu uit? Koster legt uit: “Het is allereerst goed te realiseren dat een principeakkoord de weg heeft vrijgemaakt voor de allereerste toekomstbestendige cao voor apothekers in dienstverband. Maar er is nog genoeg werk te verzetten. En daarmee zijn we hard aan de slag. Nadat de apothekersleden van de LAD en de werkgevers van VZA instemden met het principeakkoord, zijn vertegenwoordigers van sociale partners direct met elkaar in overleg gegaan. Samen is een zogeheten roadmap voor 2015 vastgesteld; de te volgen route om thema’s in werkgroepen verder uit te werken in concrete afspraken. Ook zijn afspraken gemaakt wie welke actiepunten uitvoert en wanneer resultaten moeten worden opgeleverd. Het KNMP biedt als cao-secretariaat daarvoor de faciliteiten.“

Salarisverhoging Niet alles is langere termijn werk. Salarisverbetering is bijvoorbeeld een concreet merkbaar resultaat. Met ingang van 1 september 2014 gelden de KNMP functieloonschalen. Rob Koster: “Dit betekent dat er nu eenduidige afspraken zijn over het salaris in de sector.

Werkgevers die de loonsverhoging van 0,5% per 1 januari 2013 en van 1% per 1 april 2014 nog niet hadden toegepast, hebben de salarissen met terugwerkende kracht per 1 september 2014 verhoogd. Werkgevers die deze loonsverhogingen al doorgevoerd hadden, hoefden dit dus niet meer te doen. Apothekers worden vanaf nu dus gelijk beloond.”

Drie werkgroepen aan de slagInmiddels is de werkgroep functie- en loongebouw en de werkgroep pensioen aan de slag gegaan. Direct na de zomer start ook de werkgroep arbeidsvoorwaardenregeling. Deze gaat zich bezighouden met de concretisering van de teksten voor de arbeidsvoorwaardenregeling. De drie werkgroepen werken eerst hun tekstvoorstellen uit. Doel is dat er voor het einde van het jaar een definitieve vastgestelde cao-tekst ligt. Het gaat in dit traject zeker niet om inhoudelijke veranderingen. Eerst moet de inhoud van een eerste cao definitief vast komen te liggen. Onderhandelingen over inhoudelijke arbeidsvoorwaardelijke afspraken gebeuren dus pas weer in de volgende termijn. Spoedig na het vaststellen van de eerste cao zal het overleg starten voor de cao 2016.

In de werkgroep pensioen zijn intussen al mooie vorderingen gemaakt. Zo zijn de LAD en VZA in overleg met BPOA en SPOA over de richting op hoofdlijnen en de onderlinge rol- en taakverdeling. De afspraken worden in een addendum bij het akkoord vastgelegd. Dit zal op niet al te lange termijn zijn beslag krijgen. De betrokken partijen hebben ASKA uitgenodigd deel te nemen aan de werkgroep. Het gaat hier immers om de pensioenbelangen van alle apothekers in dienstverband. ASKA heeft vooralsnog besloten de ontwikkelingen af te wachten.

Cao voor Apothekers in dienstverband: het beste recept voor uw arbeidsvoorwaarden


Meeste jonge apothekers in loondienstIn verschillende werkgroepen zitten ook vertegenwoordigers van de Vereniging van Jonge Apothekers (VJA). Kenny van Deventer, secretaris VJA vertelt: "Mijn voorgangster Madelinde Vaane, secretaris van de VJA tot maart van dit jaar, heeft zich met onderhandelaar Rob Koster ingezet voor de totstandkoming van het principeakkoord. Met Madelinde wil ik een waardevolle bijdrage leveren in de werkgroepen. Het belang van een cao voor apothekers in loondienst is immers groot. Niet alle jonge apothekers zullen bij aanvang van hun loopbaan dat belang beseffen. Toch zijn de meeste jonge apothekers in loondienst werkzaam. Het maken van toekomstbestendige arbeidsvoorwaardelijke afspraken betekent een hele verbetering voor de sector. En dus ook voor de jonge apotheker en zijn verdere loopbaan.” De VJA wil een brug

slaan tussen de LAD en de ruim 450 jonge apothekers die lid zijn van de VJA. Hoe doet zij dat? Kenny van Deventer: “In onze nieuwsbrief, in het magazine de Jonge Apotheker en via onze website houden we de jonge apothekers op de hoogte van de laatste ontwikkelingen omtrent de cao. Tegelijkertijd levert de VJA input vanuit haar leden in de werkgroepen en stimuleren we onze leden actief deel te nemen aan dit proces."

En hoe zit het nou met de ketens?De afspraken gelden op dit moment alleen voor apothekers met een dienstverband bij een werkgever die aangesloten is bij VZA. Doel is de cao op termijn te verbreden naar de apothekers in de ketens. ASKA verliet destijds de onderhandelingstafel. Dat betekent niet dat deze werknemers buitenspel staan. Integendeel. Zij stemden mee tijdens

de ledenraadpleging om aan te geven wat zij vonden van het resultaat van het principeakkoord. Verder zijn werknemers uit de ketens vertegenwoordigd in zowel de klankbordgroep als in de ingerichte werkgroepen. Ook doen werknemers uit de ketens geregeld een beroep op juridische ondersteuning van de LAD bij individuele arbeidsvoorwaardelijke kwesties. Kortom, de LAD behartigt de belangen van alle apothekers in dienstverband. Doel is op korte termijn eerst in gezamenlijkheid een cao-tekst tot stand te brengen. En gedurende dit proces wordt voorgesorteerd op verbreding van de afspraken voor de langere termijn.

Meer weten?Kijk op www.caovoorapothekers.nl. Of volg @LAD4Apothekers op

1. Wat was je eerste auto?Ford Focus: met 220k op de teller. Ik rij er nog dagelijks mee rond.

2. Welke auto zou je rijden als je hem gratis mocht uitzoeken?

Een Ferrari 250 GT SWB California Spyder. Het lijkt me heerlijk om met de kap open aan de Middellandse zee hiermee rond te rijden.

3. Wat was jouw leukste ervaring in de auto?

Op Luchtmachtbasis Eindhoven mijn Focus naast een F16 gezet voor een foto.

4. Welke auto zou je rijden na een jaar lang apothekerssalaris?

BMW E46 M3

5. Laat één vraag vervallen en bedenk een nieuwe vraag.

Vraag 2 mag vervallen. De nieuwe vraag wordt: 'Wat is je droomauto en in welke setting wil je die rijden?'

Phan Vu NguyenFord Focus

Een rubriek waarin automobielen met karakter voorbij komen. Mocht je een karakteristieke auto hebben of iemand kennen die er een heeft, stuur dan de redactie een bericht.

Apo & Auto

<

<


De Jonge Apotheker in de Apotheek.In deze rubriek vertelt een jonge apotheker over zijn of haar ervaringen in de openbare apotheek

SARA KAZEMIDJAIDA

Farmacie was niet mijn eerste keuze toen ik me ging aanmelden

voor een studie. Sinds ik op zeven jarige

leeftijd uit Afghanistan

naar Nederland ben

gekomen wilde ik heel

graag geneeskunde gaan

studeren.

Patiëntencontact spreekt mij heel erg aan en ik wilde graag andere mensen helpen en iets voor ze kunnen betekenen. Nadat ik uitgeloot werd voor geneeskunde, besloot ik farmacie te gaan studeren. In die tijd leek me farmacie een logische keuze, omdat deze studie naar mijn mening veel gemeenschappelijke kenmerken had met de studie geneeskunde. Beide beroepen kennen namelijk een intensief contact met de patiënt. De ziektebeelden en de behandeling vond ik ook erg interessant. In het begin vond ik het erg jammer dat ik uitgeloot was voor de studie geneeskunde, maar achteraf ben ik heel erg blij dat ik farmacie ben gaan studeren. Als apotheker kun je namelijk ook veel voor mensen betekenen. Je hebt veel patiëntencontact, maar ook veel contact met andere zorgverleners. Verder spreekt de diversiteit van het vak en de patiëntenzorg mij erg aan.

In juli 2014 ben ik afgestudeerd en in augustus ben ik begonnen met werken als tweede apotheker in Den Haag. Ik werk in een cluster van drie apotheken. In de apotheek waar ik werk wordt er veel bereid, zowel ad hoc bereidingen, voorraadbereidingen als aseptische bereidingen. In februari ben ik begonnen met de vervolgopleiding tot apotheker specialist. Dit is erg leerzaam en interessant, maar ook redelijk intensief naast je fulltime baan in de apotheek.

Als tweede apotheker heb ik meerdere taken, waaronder bijspringen aan de balie, controle van de recepten en de daglijsten en uitvoeren van medicatiereviews. Daarnaast ben ik bezig met zorgprojecten en begeleiden van assistenten en stagiaires. Alles wat met bereidingen te maken heeft zoals het goedkeuren van bereidingen, maken van protocollen en schrijven van productdossiers vallen ook onder mijn verantwoordelijkheid.

We zijn volop bezig om onze apotheekbereidingen uit te bereiden.

We bereiden ook voor andere collega-apotheken in de omgeving. Dit zijn voornamelijk aseptische bereidingen zoals morfine- en dormicum cassettes. Tevens zijn we sinds kort ook begonnen met de persoonsgebonden kwalificatie om aan te tonen dat de assistentes specifieke bereidingshandelingen beheersen en volgens de juiste procedure werken.

Al met al ben ik zeer tevreden over mijn rol als tweede apotheker, mijn werkplek en fijne collega’s. De diversiteit aan werkzaamheden in de apotheek zorgt ervoor dat de functie uitdagend en afwisselend blijft. Afgelopen jaar heb ik veel geleerd en me volop ontwikkeld. In de toekomst hoop ik de taak beherend apotheker te kunnen vervullen. De toekomst van het vak zie ik erg rooskleurig in. Zowel artsen als patiënten beginnen tegenwoordig de apotheker steeds meer te waarderen als zorgverlener. Er wordt niet meer naar ons gekeken als alleen maar doosjesschuivers die zich bemoeien met het voorschrijfbeleid. Tevens is het erg plezierig dat artsen steeds meer meedenken over het doelmatig voorschrijven. Een mooie toekomst dus voor de apotheker!

Sara KazemiApotheker

<

'De toekomst van het vak zie

ik erg rooskleurig in. Zowel

artsen als patiënten beginnen

tegenwoordig de apotheker

steeds meer te waarderen als

zorgverlener.'


Drenthe

Haarlem

Delft/Leiden/Den Haag

Amsterdam

Limburg

Noord-Brabant

Overijssel

Friesland

Utrecht

Zeeland

Groningen

Flevoland

Rotterdam

Gelderland

REGIOCOÖRDINATOREN

AmsterdamMarlou van GilsJoelle WalgersAnneloes de [email protected]

HaarlemZie amsterdam

FlevolandZie Amsterdam of Utrecht

Delft/Leiden/Den HaagMarianne van GenugtenLisette [email protected]

Zeeland/RotterdamAsha [email protected]

Groningen/FrieslandSylvia Oosting-Eleveld

Arnout [email protected]

LimburgBoris Tyndall

[email protected]@gmail.com

Noord-BrabantAnke Loeffen Manon Snels

[email protected]

UtrechtElske HokkeMeike van SteenisSusanne Bouwman [email protected]

Drenthe/OverijsselJudith Altena

Suzanne van der [email protected]

GelderlandZie Utrecht of Overijssel

Agenda

RedactieThomas [email protected]

David [email protected]

Marianne van Genugten [email protected]

Redactieadres:Mediq apotheek WassenaarHofcampweg 254, 2241 KL Wassenaar

Vormgeving en opmaakZwartlicht | www.zwartlicht.nl

Deadline kopij15 november 2015

Algemeen adres VJAPostbus 9272501, CX Den [email protected] | www.vja.nu

Adreswijziging doorgevenDe VJA maakt gebruik van de ledenadministratie van de KNMP. Adreswijzigingen kunnen worden doorgegeven via de ledenadministratie van de KNMP. Indien je geen KNMP lid bent, kun je door in te loggen op www.vja.nu jouw adreswijziging doorgeven.

Lid worden?Neem contact op met de secretaris voor een aanmeldingsformulier of ga naar onze website www.vja.nu en vul daar het formulier in.

Bestuur VJAElaine ten Berge | [email protected]

Kenny van Deventer | [email protected]

Stefan Ottenbros | [email protected]

Ron Bartels | Lid algemene [email protected]

Mariska van Grinsven | Lid Politieke en Maatschappelijke [email protected]

Floor van Leersum | Lid [email protected]

Renske Hebing | Lid [email protected]

September 20154 Borrel regio Utrecht, locatie STAN & CO start 20:00u17 Nascholing (regio Drenthe/Gelderland/Overijssel)18 Middagsymposium met jonge huisartsen in opleiding (LOVAH/VJA)

Oktober 20153 VJA Lustrum!

November 2015-

December 20151 Verschijning Jonge Apotheker (JA) Nr.4

Colofon

de jonge apothekervja.nu/app/uploads/2016/09/ja-2015_nr3.pdf · met je partner of op stap met...

Documents