de menselijke context · paul van tongeren over filosofie • misschien moeten we proberen er...
TRANSCRIPT
![Page 1: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/1.jpg)
De menselijke context
Simone das DoresKlinisch psycholoog
![Page 2: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/2.jpg)
Start:
• Wat zijn jullie verwachtingen?
![Page 3: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/3.jpg)
Paul van Tongeren over filosofie
• Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop we de werkelijkheid ervaren. Het maakt veel uit of je vluchtelingen 'migranten' noemt of 'gelukzoekers'. Zoals 'zorg' verandert zodra ze wordt 'ingekocht' en 'afgerekend', zo verandert 'dankbaarheid' als ze 'verschuldigd' wordt. Het is niet gemakkelijk om zo'n verschuiving tegen te gaan of terug te draaien, of om ervaringen los te maken van de interpretatiekaders waarin ze zich hebben ontwikkeld.
En toch is dat de taak van de filosofie. Ze probeert de werkelijkheid te bevrijden van de vanzelfsprekendheid van haar gangbare interpretatie, zodat we ons weer over haar kunnen verwonderen. Ze probeert nieuwe werkelijkheid te scheppen door heersende interpretatiekaders te deconstrueren, nieuwe interpretaties voor te stellen of vergeten lagen van het palimpsest van interpretaties tevoorschijn te halen.
• Uit: https://www.trouw.nl/home/we-voelen-wel-dankbaarheid-maar-kunnen-er-niet-in-geloven~adf3d941/
![Page 4: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/4.jpg)
Levinas: het gelaat
• Het is niet jij die de wereld een plaats geeft, maar het is de Ander, die jou aanspreekt, appelleert en jou een plaats geeft.
• Dirk de Wachter over Levinas
• Abramovic en Ulay
![Page 5: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/5.jpg)
Deze workshop
• In contact met elkaar begrippen ‘ontstollen’.• Onderzoeken hoe dit de therapeutische relatie positief kan
beïnvloeden.
![Page 6: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/6.jpg)
‘Regels’
• Geen beroep op autoriteit• Eigen ervaring• Geen discussie, maar dialoog• Laat OMA thuis en neem LSD mee
![Page 7: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/7.jpg)
3 thema’s
• Gezondheid (Nietzsche)• Disciplinering & macht (Foucault)• De prestatiemaatschappij (Han)
![Page 8: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/8.jpg)
Deze workshop
3 maal:• Korte introductie • Close reading • Vertaling naar huidige tijd en de (geestelijke) gezondheidszorg• Uitwisseling over de toepasbaarheid in de therapeutische relatie
![Page 9: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/9.jpg)
Nietzsche 1844-1900• Het is belangrijk te weten dat Nietzsche de neiging had tegen zichzelf in te denken en geregeld
zijn standpunten te herzien. Daardoor lijken er veel tegenstrijdigheden in zijn werk te zitten. Uit dien hoofde kan Nietzsches ontwikkeling ruwweg worden ingedeeld in drie fasen:
• Eerste periode: (tot Oneigentijdse beschouwingen 1873-1876) idolatie voor Schopenhauer en Wagner, alsmede voor de kunst en cultuur van de oude Grieken. Nietzsche treedt op als fileerder van de westerse cultuur;
• Tweede periode: (Menselijk, al te menselijk; De vrolijke wetenschap 1882) keert zich tegen al zijn vorige idealen, bekijkt alles nu vanaf een positivistisch standpunt: metafysica, kunst en religie zijn een verraad aan het werkelijke leven, een niet-aanvaarden dat het leven leed inhoudt
• Derde periode: (vanaf Aldus sprak Zarathoestra 1883-1885) hierin ontwikkelt Nietzsche een eigen waardeleer en maakt zich los van het positivisme. Begrippen als God is dood, de wil tot macht en het idee van de eeuwige wederkeer gaan een belangrijke rol spelen.
• God is dood: je moet je eigen leven vormgeven. Hij kan dus ook geen richting geven. Wel presenteert hij een gedachtenexperiment om te onderzoeken of je een waardevol leven leidt. https://www.npostart.nl/kwartslag/02-07-2017/VPWON_1271097
![Page 10: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/10.jpg)
Nietzsche over gezondheid
©Erwin Olaf
![Page 11: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/11.jpg)
Nietzsche en de gezondheid
• Vooraf gelezen van Tongeren?• Hoe succesvoller de strijd tegen ziekte en afwijking, des te meer
wordt gezondheid de norm.• Als professional ook verantwoordelijk voor wat de professie als geheel
maatschappelijk realiseert.• Gaat niet zozeer om de strijd tegen de ziekte, maar een gezondheid
die zelf uit strijd bestaat. Stoa, ziekte omarmen.• Dankbaarheid.
![Page 12: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/12.jpg)
Ignaas Devisch
• ‘Een overmaat aan positiviteit’ gelezen?• Na de dood van God is gezondheid en fetisj geworden die we
aanbidden.• Parameters en risico’s. Streven naar gezondheid doet ons eindigen in
het tegendeel.
![Page 13: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/13.jpg)
Zarathoestra
• Een beetje gif af en toe geeft zoete dromen. En veel gif ten slotte om zacht te sterven (Nietzsche, 1985)
![Page 14: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/14.jpg)
Close reading
Citaat uit “de vrolijke wetenschap”
Regels: Geen beroep op autoriteitEigen ervaringGeen discussie, maar dialoogLaat OMA thuis en neem LSD mee
![Page 15: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/15.jpg)
Wat kunnen we hiermee als therapeut in de huidige tijd?
• Wat bedoelt Nietzsche? • Wat is er volgens hem mis met onze visie op gezondheid? • Hoe zou dit de context waarin therapie plaatsvindt kunnen
beïnvloeden?• Hoe kan het de cliënt en de therapeut beïnvloeden?• Zou de therapeutische relatie verbeterd kunnen worden
door dit te doorzien?
![Page 16: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/16.jpg)
Foucault: disciplinering en macht
Het panopticum van Bentham (1791)
![Page 17: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/17.jpg)
Foucault 1926-1984
• Naar eigen zeggen zeer beïnvloed door Nietzsche. • Begin jaren ‘50 afgestudeerd in filosofie en psychologie• 3 periodes: waarheid (‘60), macht (’70) lust en het zelf (‘80)• 1962: waanzin is een sociale constructie• Kritiek op de wijze waarop psychiatrie en psychologie naar hun
geschiedenis kijken. Ontdekken onderzoeksobject & humanere omgang met de patiënt. ’waanzin’ staat niet vast.
• Antipsychiatrie, maar ook meer.
![Page 18: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/18.jpg)
De geschiedenis van de waanzin
• Renaissance wijsheid: kennis van de grenzen van wat mensen zijn en wat ze pretendeerden te zijn.
• De klassieke periode: opgesloten inrichtingen. Afwijkingen zijn morele fouten.
• De moderne tijd: panoptica. Sluiten gekken op om te genezen en de maatschappij te beschermen. Anders, maar niet minder wreed. Disciplinering.
• Postmoderne tijd?
![Page 19: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/19.jpg)
Het vertoog
Een heersend vertoog bepaalt, heeft macht, disciplineert.
![Page 20: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/20.jpg)
Een voorbeeld: borstkanker & het vertoog
![Page 21: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/21.jpg)
Een voorbeeld: borstkanker. Uitzonderingen op het vertoog• “But doctor I hate pink!”
-- Ann Silberman:
• Presentatie diëtiste OLVG: “They are not dying because thet are not eating, they are not eating because they are dying
-- S. Leigh
• "Activists like Matuschka—a tall, striking artist in New York—set out to shock. As a member of a small group called W.H.A.M! (Women's Health Action and Mobilization), Matuschka makes art of her mastectomy with poster-size, one breasted self-portraits that force people to see what cancer does. Though some of her mainstream sisters are discomforted by the graphic images, they admire her determination. As she says, 'You can't look away anymore."
— Susan Ferrara
• “Sinds de borstkanker is mijn lichaam en leven niet meer wat het is geweest. Gelukkig slaag ik er doorgaans in om mijn leven aan te passen aan de kleine en grote ongemakken die deze ziekte met zich meebrengt. Maar het moeilijkste is dat men niet snapt dat je nooit echt geneest van borstkanker. Mensen vragen mij of ik weer helemaal de oude ben terwijl ze al op het wenselijke antwoord hinten door hevig met hun hoofd ‘ja’ schudden. Het is altijd een pijnlijk moment als ik, tegen hun verwachting en hoop in, voorzichtig ‘nee’ zeg. Je wordt NOOIT de oude.”
-- Cancer Chick
![Page 22: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/22.jpg)
3 pijlers in het werk van Foucault & 3 moderne interpretaties 1. Zoektocht naar de epistemologische voorwaarden van het tot stand
komen van waarheid- Moderne voorbeelden: Disease mongering, reïficatie (Trudy Dehue)2. De rol van macht in de productie van waarheid- Moderne voorbeelden: ADHD en de farmaceut3. Wijze waarop het ‘ik’ tot stand komt door waarheid te spreken over zichzelf (parrhêsia)- https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=jD8tjhVO1Tc
![Page 23: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/23.jpg)
Trudy Dehue over reïficatie
• Stel, zegt Dehue, dat we voortaan van mensen die tamelijk klein zijn zeggen dat ze ‘KL’ hebben, waarbij KL staat voor korte lichaamslengte. Vervolgens zeggen we tegen kleine mensen dat ze zo klein zijn omdat ze KL hebben; ‘we begrijpen waarom u niet verder bent gegroeid: u heeft KL!’ Wat aanvankelijk slechts een beschrijving was, wordt zo sluipenderwijs een oorzaak. En ondertussen gaat er van dat etiket KL ook een behoorlijk normatieve werking uit: geringe lichaamslengte is in één adem door ‘tot een afwijking verklaard.’
![Page 24: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/24.jpg)
3 pijlers in het werk van Foucault & 3 moderne interpretaties 1. Zoektocht naar de epistemologische voorwaarden van het tot stand
komen van waarheid- Moderne voorbeelden: Disease mongering, reïficatie (Trudy Dehue)2. De rol van macht in de productie van waarheid- Moderne voorbeelden: ADHD en de farmaceut3. Wijze waarop het ‘ik’ tot stand komt door waarheid te spreken over zichzelf (parrhêsia)- https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=jD8tjhVO1Tc
![Page 25: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/25.jpg)
Close reading
• Fragment uit ‘de moed tot waarheid’
• Regels: • Geen beroep op autoriteit• Eigen ervaring• Geen discussie, maar dialoog• Laat OMA thuis en neem LSD mee
![Page 26: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/26.jpg)
Vragen bij bespreking tekst Foucault:
• Hoe beïnvloed het vertoog ons als therapeut, hoe beïnvloedt het mogelijk de client?
• Ken je momenten van parrhêsia of een gebrek daaraan? • Kunnen we dat gebruiken om de werkrelatie te bevorderen?• Hoe?
![Page 27: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/27.jpg)
Byung-chul-Han: de prestatiemaatschappij
![Page 28: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/28.jpg)
And, mermaid-like, awhile they bore her up; Which time she chaunted snatches of old tunes,
As one incapable of her own distress, Or like a creature native and induedUnto that element; but long it could not be Till that her garments, heavy with their drink, Pull'd the poor wretch from her melodious lay To muddy death.
![Page 29: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/29.jpg)
Byung-chul-Han (1959-heden)
• Koreaans/ Duits• In zuid Korea metallurgie gestudeerd• Filosofie, Duitse literatuur en katholieke theologie• 1994 dissertatie Heidegger• Professor Berlijn• Weinig van hem bekend
![Page 30: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/30.jpg)
Byung-Chul-Han
• Schrijft momenteel over transparantie. Hoe heden gedicteerd wordt door transparantie die bijna pornografisch en totalitair is. Kosten: schaamte, geheimhouding, vertrouwen.
• Thema is technologisch gedreven late kapitalisme en de mens die een weg in deze snelle wereld moet zien te vinden.
• Diverse facetten, waaronder mentale gezondheid worden geëxploreerd.
• We bespreken zijn visie op de prestatiemaatschappij.
![Page 31: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/31.jpg)
Een illustratie?
• https://www.youtube.com/watch?v=tmc0FARc2U8
![Page 32: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/32.jpg)
Close reading
Fragment uit ‘de vermoeide samenleving’ van Han
• Regels: • Geen beroep op autoriteit• Eigen ervaring• Geen discussie, maar dialoog• Laat OMA thuis en neem LSD mee
![Page 33: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/33.jpg)
Vragen bij tekst van Han
• Wat bedoelt Han?• Wat is er volgens hem mis met onze samenleving? • Hoe zou dit de context waarin therapie plaatsvindt kunnen
beïnvloeden?• Hoe kan het de client en de therapeut beïnvloeden?• Zou de therapeutische relatie verbeterd kunnen worden
door dit te doorzien?
![Page 34: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/34.jpg)
Praktische handvatten
• We leven en werken in een context• Deze context beïnvloed mensen en dus therapeuten en cliënten• Hoe kunt u de werkalliantie verbeteren door dit mee te nemen in
therapie?
![Page 35: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/35.jpg)
Zeg ‘nee’
![Page 36: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/36.jpg)
Zeg ja!
![Page 37: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/37.jpg)
Tips verder lezen
• https://www.jennyslatman.nl/• https://nvbioethiek.files.wordpress.com/2015/03/podium-14-4-
nietzsche.pdf• file:///C:/Users/MSN/Downloads/TGE201802_p38-
46_deBoer_Slatman_Sanders.pdf• https://www.trouw.nl/home/we-voelen-wel-dankbaarheid-maar-kunnen-
er-niet-in-geloven~adf3d941/• https://www.freitag.de/autoren/steffen-kraft/klarheit-schaffen• https://sz-magazin.sueddeutsche.de/gesellschaft-leben/wir-steuern-auf-
eine-katastrophe-zu-79408• https://lareviewofbooks.org/article/media-and-transparency-an-
introduction-to-byung-chul-han-in-english/#!
![Page 38: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/38.jpg)
Tips verder lezen vervolg
• https://foucault.info/parrhesia/foucault.DT4.praticeParrhesia.en/• https://www.trouw.nl/samenleving/barbara-ehrenreich-laat-die-
fixatie-op-uw-gezondheid-los-eens-is-het-mooi-geweest~ae161224/• https://www.trouw.nl/samenleving/heel-erg-goed-voor-jezelf-zorgen-
recht-of-plicht-~ab7b3685/• http://www.trudydehue.nl/• https://www.gunkinderenhuneigenlabel.nl/images/artikelen/pdf/Bet
ere%20mensen.pdf
![Page 39: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/39.jpg)
Tips om te kijken
• Haroon Sheikh over Nietzsche: • https://www.npostart.nl/kwartslag/02-07-2017/VPWON_1271097• Menno de Bree brainwash (ook Nietzsche):• https://www.human.nl/brainwash/kijk/overzicht/brainwash-talks/23-
december.html• de kunstenaar van de powerpoint achtergrond:• http://www.artnet.com/artists/chi-peng/
![Page 40: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/40.jpg)
Tips om te luisteren
• Dirk de Wachter podcast. https://soundcloud.com/de-correspondent/lex-bohlmeijer-in-gesprek-met-dirk-de-wachter• Hoorcollege ‘de menselijke toon’. Ger Groot• Hoorcollege ‘levenslot of levenskunst’. Maarten van Buuren en Joep
Dohmen.
![Page 41: De menselijke context · Paul van Tongeren over filosofie • Misschien moeten we proberen er anders over te denken. Gemakkelijk is dat niet. Begrippen bepalen immers de wijze waarop](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022060722/6081f415616c9252157422b8/html5/thumbnails/41.jpg)
© Chi Peng