de uitdagingen van de vlaamse en de internationale landbouw
DESCRIPTION
Joris Relaes, directeur van het ILVO, gaf op 2 oktober 2014 een presentatie over de uitdagingen waar de Vlaamse landbouw voor staat. Hij riep op tot nadenken over een nieuw businessmodel in de landbouw. Hij lichtte ook de functie en het onderzoek van het ILVO toe.TRANSCRIPT
![Page 1: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/1.jpg)
Instituut voor Landbouw- en VisserijonderzoekDirectie
www.ilvo.vlaanderen.be
Het ILVO, onderzoekspartner van de Vlaamse land- en tuinbouw
Joris Relaes
AgribusinessclubZedelgem, 2 oktober 2014
![Page 2: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/3.jpg)
Wat is ILVO?
Onderzoeksinstelling van deVlaamse overheid voor
landbouw, visserij en voeding
![Page 4: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/5.jpg)
40%
12%
2%
11%
9%
8%
9%8%
Basisfinanciering beleidsdomein L&V Dotatie L&VVlaamse beleidsdomeinen IWTFederale overheden EUPrivate sector BU
Oorsprong middelen 2013
![Page 6: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/6.jpg)
Waarom een onderzoeksinstelling van de Vlaamse overheid?
• Landbouwbedrijven en KMO’s in de keten zijn doorgaans te klein om zelf dure onderzoeksinspanningen te realiseren. Vandaar collectieve aanpak
• Zelfde aanpak in andere Europese landen• INRA Frankrijk
WUR NederlandTAEGASC Verenigd Koninkrijk
![Page 7: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/7.jpg)
Het Vlaamse onderzoekslandschap in land- en tuinbouw
• Fundamenteel onderzoek: UGent, K.U.Leuven• Toegepast onderzoek: ILVO• Praktijkgericht/demonstratief onderzoek:
provinciale praktijkcentra(PCFruit, Inagro, PCG, Proefstation Sint-Katelijne-Waver, Proefcentrum Hoogstraten, PCS, …)
![Page 8: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/8.jpg)
Initiatief om met alle Vlaamse onderzoeksinstellingen samen te werken en als één geheel naar buiten te treden
![Page 9: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/9.jpg)
Geschiedenis ILVO
• Opgericht in 1932: Rijksstation voor Plantenveredeling
• Na W.O.II ondersteuning via Marshall-plan van de Verenigde Staten
• 1998 CLO-Gent• 2002 Regionalisering• 2006 ILVO
![Page 10: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/10.jpg)
ILVO vandaag
• 320 wetenschappers• 620 personeelsleden• 200 ha proefvelden• > 15.000 m² serres• > 20.000 m² proefstallen• Pilootfabriek voor de voedingsindustrie• Tientallen labo’s (geaccrediteerd)
![Page 11: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/11.jpg)
ILVO moderniseert
• Nieuwe onderzoeksserre (2011)• Nieuwe pilootfabriek voor de
voedingsindustrie (2011)• Nieuwe melkveestal (opening
24 oktober 2014)• Nieuwe varkensstal (begin 2015)
![Page 12: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/12.jpg)
ILVO onderzoekt op LT
• Voederwaardebepaling, voedermiddelen• Nutriële behoeften• Microbiële processen in de zuivelproductie• Veredeling van Engels, Italiaans raaigras, klavers,
groenbemesters• Dierenwelzijn• Huisvesting, stalinrichting• Ziekteresistentie/alternatieven voor pesticiden• ….
![Page 13: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/13.jpg)
ILVO ondersteunt het beleid• Ondersteuning MAP• Onderbouwing van vangstmogelijkheden
visserij• Onderbouwing wetgeving FAVV• Onderbouwing BBT staltechnieken• Onderbouwing beleid i.v.m. dierenwelzijn• Onderbouwing beleid i.v.m. arbeidsveiligheid• Referentiewerking GGO’s• ……
![Page 14: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/14.jpg)
ILVO ten dienste van de bedrijven
• Rassenonderzoek• Keuringsdienst spuittoestellen• Diagnosecentrum voor plantenziekten• Luchtemissies in het kader van PAS/IHD• Controle melkwinningsapparatuur• …..
![Page 15: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/15.jpg)
Enkele nieuwe onderzoekslijnen binnen ILVO
• Sojateelt in Vlaanderen• Emissietechnieken en stalventilatie• Milieutechniek i.v.m. luchtemissies (ammoniak, fijn stof,
broeikasgrassen en geur)
• Valorisatie van nevenstromen, reststromen• Afbraak microplastics door bacteriën• Sensortechnologie voor de land- en tuinbouw• Phytophtora-resistente aardappel• Allergenen in de voeding• ……
![Page 16: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/16.jpg)
Proeffabriek voor de voedingsindustrie• Nieuwe producten ontwikkelen• Alle processingsmachines aanwezig• Smaaklabo• Reiniging en desinfectie in voedingsbedrijven• Houdbaarheidsonderzoek• Omkadering door wetenschappelijk expertise
![Page 17: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/17.jpg)
Ambities van ILVO naar de toekomst
• Drempel naar wetenschap toe verlagen• Meer interdisciplinair onderzoek• Meer samenwerking met andere
onderzoeksinstellingen in binnen- en buitenland
• Meer communicatie over de onderzoeksresultaten
• Infrastructuur verder moderniseren
![Page 18: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/18.jpg)
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor de Vlaamse landbouw?
• Op wereldniveau• Op Vlaams niveau
![Page 19: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/19.jpg)
Landbouw en voedsel verrassend actueel
![Page 20: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/20.jpg)
De voedselprijsschok van 2007
![Page 21: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/21.jpg)
De prijsschok van 2007
• Voedselrellen in een aantal (vooral) Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen
• Wordt als één van de voornaamste oorzaken gezien van de Arabische lente;
• ‘broodrellen’ in Tunesië en Algerije
• Vernieuwde aandacht voor landbouw en voedselproductie bij de internationale organisaties
![Page 22: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/22.jpg)
Landbouw en voedsel verrassend actueel
Toenemende vraag naar voedsel op wereldniveau• Groeiende wereldbevolking• Verstedelijking (plattelandswereld wordt stadswereld)• Stijgende welvaart• Veranderend dieet (Meatification)
![Page 23: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/23.jpg)
Landbouw en voedsel verrassend actueel
Productiemogelijkheden onder druk:• stagnatie landbouwareaal• waterbeschikbaarheid• klimaatuitdaging• biobrandstoffen
![Page 24: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/24.jpg)
Landbouw en voedsel verrassend actueel: de uitdagingen
• De grote uitdagingen op wereldniveau: voedselproductie op een duurzame manier laten toenemen
• Niet alleen productie laten toenemen maar voedselverliezen tegengaan kan ook een strategie zijn
![Page 25: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/25.jpg)
Kenmerken van de Vlaamse landbouw
Periode 1990-2010
Aantal bedrijven - 51%Bedrijfsomvang +108%Aantal varkens per bedrijf +199%Aantal runderen per bedrijf + 84%Areaal peren +170%
![Page 26: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/26.jpg)
De uitdagingen voor de Vlaamse landbouw
• Productie doen toenemen geen probleem• Rendabele productie realiseren binnen de
randvoorwaarden van milieu, natuur, voedselveiligheid, dierenwelzijn is de uitdaging!
• Zoektocht naar toegevoegde waarde
![Page 27: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/27.jpg)
Toekomststrategieën van de bedrijven• Schaalvergroting (kostenverlaging)• Differentiatie van de productie – Marktsegmentatie: geografisch, demografisch, psychografisch,
gedragsmatig
– Productsegmentatie: product, productieproces, dienst
• Samenwerking tussen bedrijven• Samenwerking in de keten• Korte ketenaanpak• Externe inkomensbronnen (deeltijdse
landbouw)
![Page 28: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/28.jpg)
Toekomststrategieën van de bedrijven
• Farm management (opleiding, kennis, informatie, …)• Risicodeling:– Verzekeringen (risicobeheer) (moeilijk voor private
markt)– Contracten
• Termijnmarkten (hedging)• Aanbod spreiden in de tijd• Technologische vooruitgang (O&O) (moeilijk aan te
pakken door individuele land- en tuinbouwbedrijven)
![Page 29: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/29.jpg)
Areaal peren in Vlaanderen (ha)
Of stijging met 212%10e grootste wereldproducent van
peren
1990 2001 2010 2013
2750 5418 7422 8579
![Page 30: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/30.jpg)
Naar een geglobaliseerde wereld
• De globalisering heeft geleid tot een hyperefficiënte voedingsketen
• “Het is een wonder dat we in een miljoenenstad zoals Londen elke inwoner dagelijks 3 gevarieerde maaltijden kunnen aanbieden tegen een zeer schappelijke prijs” (Caroline Steel)
![Page 31: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/31.jpg)
Naar een geglobaliseerde wereld
• Permanente prijsdruk leidt overal tot schaalvergroting en industrialisering
• Wie is verantwoordelijk? Consument? Supermarkten?
![Page 32: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/32.jpg)
“… dat je als zelfstandige, ook al moderniseer je,doe je de juiste investeringen, heb je een goed product, werk je je uit de naad … toch zo afhankelijkbent van de internationale markt, van kosten zoalsverwarming die je zelf niet in de hand hebt, …”
(Hugo Van Durme, ex-sierteler en door Boeren op een kruispunt geholpen bij een job buiten de landbouw)
![Page 33: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/33.jpg)
Wat kunnen we doen?
• Afsluiten van de grenzen?• Er ontstaan veel nieuwe experimenten,
werken met termijnmarkten, nieuwe samenwerkingsverbanden binnen de keten (ketenoverleg), ook kleinere initiatieven CSA-landbouw, Colruyt initiatief CRU, …
• Fair Trade voor Vlaamse producenten?• Zoektocht nog niet ten einde
![Page 34: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/34.jpg)
Wat kunnen we doen?
• De economische pijler binnen het duurzaamheidsverhaal verdient meer aandacht!
• Naar een nieuw Europees landbouwbeleid na 2020 dat meer aansluit bij de problemen van de bedrijven
![Page 35: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/35.jpg)
Vlaanderen blijft troeven hebben
• Ideale productieomstandigheden• Bekwame bedrijfsleiders• Sterke toelevering- en agrovoedingssector• Kenniscentrum• Koopkrachtige consumenten
![Page 36: De uitdagingen van de Vlaamse en de internationale landbouw](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051412/5499e0e1b4795969228b45de/html5/thumbnails/36.jpg)
Dank u
Instituut voor Landbouw- en VisserijonderzoekDirectie
Burg. Van Gansberghelaan 969820 Merelbeke
Tel. 09 272 25 00
www.ilvo.vlaanderen.be