değerli okurlar, h - tkydtkyd.org.tr/assets/sayi19-8170c479e40918d16bfa28713632... ·...

1kurumsal yatırımcı ekim-aralık 2012

BAŞKAN’DAN

Haziran ayı başında düzenlediğimiz ve sektörün tüm taraflarını biraraya getiren Kolektif Yatırım Araçları Sektör Toplantısı, önümüz-deki dönem çalışmalarımız için yol haritamızı çizmemizde yarar-lı oldu. Yaz aylarında ayrıca, düzenleyici otoritelerimizin yeniyasa ve yönetmelik taslak çalışmalarına sektörümüzün görüşle-

rini ileterek katkıda bulunduk.

Başta yeni Sermaye Piyasası Kanunu Tasarısı olmak üzere yeni düzenlemeler,sektörümüzün büyümesi ve uluslararası rekabette güçlenmesi adına bizi ileri-ye taşımaktadır. Piyasalarda ürün çeşitliliğinin artması ve derinleşmesiyle dedaha hızlı ve istikrarlı bir büyüme yaratılabilecektir. Bu bağlamda, bu yıl piya-samıza sunulan yeni ürünlerle sağlanan zenginleşme memnuniyet vericidir.

Dergimizin yılın son sayısı içeriğinde de, piyasamızdaki yeni ürünlere ağırlıkverdik. Tek hisseye dayalı vadeli işlemler, özellikle son dönemde ülkemizde dehızlı gelişen İslami finans alanındaki ürünlerin getirdiği hareketlilik ve ÖzelSektör Borçlanma Araçları’nda yaşanan büyüme hem düzenleyici kurumlarhem de yatırımcı gözüyle değerlendirildi.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Sayın Dr. İbrahim Turhan, uzunzamandır beklenen tek hisseye dayalı vadeli işlemler konusunda İMKB’ninhazırlık ve çalışmalarını Kurumsal Yatırımcı’ya anlattı.

Dönemsel Fon Yöneticileri Anketi, yılın son çeyreğinde yatırım aracı olarakhisse senedi ve altının öne çıkacağını gösterdi. ABD ve Avrupa MerkezBankalarının piyasaları rahatlatmak için atacağı adımlar yatırım kararlarındayine belirleyici unsur olacak. Akademisyen Sn. Prof. Dr. Kamil Yılmaz ve ayrı-ca Ekonomist Sn. Hakan Aklar önümüzdeki dönemde küresel ekonomideyaşanabilecek gelişmeler üzerine görüşlerini dergimiz için kaleme aldı.

Bağımsız portföy yönetim şirketlerinin başta yeni Sermaye Piyasası Kanunuolmak üzere beklentilerini içeren bir makaleyi okuyacak, Portföy Yönetimi say-famızda ise Notus Portföy Yönetimi A.Ş.’ni tanıma fırsatı bulacaksınız.

Ekim sayımızda yabancı konuğumuz İrlanda Fon Sektörü Derneği. Ayrıca yaşa-nan siyasi gelişmelerin ardından hızlı toparlanan Mısır piyasasını anlatan birraporun derlemesi de dergi içeriğimizde yer alıyor. Sektör Analizi köşemizdeÖzel Sektör Borçlanma Araçları piyasasında son durumu inceleyen bir çalışma-yı, Eğitim sayfamızda SPL’nin İslami finansal eğitime ilişkin çalışmalarını anlatanyazısı yanı sıra paranın tarihini anlatan keyifli bir makale okuyacaksınız.

Yine dergimizin zengin içeriğinde, Küresel Fon Dünyası’ndan güncel haberler,EFAMA istatistikleri, yatırımcı kitaplığı, yatırım fonlarının dönemsel analizi, sek-tör verileri de sizleri bekliyor.

Keyifli okumalar diliyorum.

Saygılarımla,

Gür ÇağdaşTKYD Başkanı

Değerli Okurlar,

Gür ÇAĞDAŞTKYD Başkanı

Piyasalarda ürün çeşitliliğinin artması vederinleşmesiyle de daha hızlı ve istikrarlı bir büyümeyaratılabilecektir. Bu bağlamda, bu yılpiyasamıza sunulan yeniürünlerle sağlanan zenginleşme memnuniyetvericidir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

24 TAKASBANKTakasbank Teminat Yönetimi ve Üçüncü Taraf Hizmetleri

KÜNYE EKİM - KASIM - ARALIK 2012

SEKTÖRDEN HABERLER

içindekiler

10 İMKBTÜRK SERMAYE PİYASALARININ GELİŞİMİNDE ÖNEMLİBİR ADIM: İMKB VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASIDr. M. İbrahim Turhan / Borsa Başkanı, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

6 TKYD ANKETFON YÖNETİCİLERİ BEKLENTİ ANKETİ 4. ÇEYREK / 2012

12 AKADEMİKAlmanya Çin’in 2009’daki Ekonomi Politikalarını Örnek AlmalıProf. Dr. Kamil Yılmaz / Koç Üniversitesi

19 STRATEJİSTPara Politikaları DeneyleriHakan Aklar / Ekonomist, Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

22 YENİ ÜRÜNS&P İİT İSEDAK 50 İSLAMİ ENDEKSİ

8

4

TKYD’DENTKYD Sonbahar Etkinlikleri MevzuatÇalışmaları ve Toplantılar

kurumsal yatırımcıTürkiye Kurumsal Yatırımcı

Yöneticileri Derneğiadına İmtiyaz Sahibi

Gür Çağdaş

Sorumlu Yazı İşleri MüdürüMurat Ögel

EditörGüzin Övünç

Yayın KuruluHalim Çun

Dr. Alp KelerCeren Angılı

Dr. Engin KurunCenk Aksoy

Mehmet Ali ErsarıDoc. Dr. Mehmet Horasanlı

Serkan Karabacak

Danışma KuruluCem Yalçınkaya

Didem GordonDr.Gürman TevfikFatih Arabacıoğlu

Gülsevin YılmazHasan GüzelözHüseyin ErginNamık Aksel

Ömer YenidoğanÖzgür Güneri

Reklam MüdürüSelin Sözer

Yayın TürüYaygın, süreli

Kurumsal Yatırımcı TKYD’nin üç ayda bir yayınlanan sektörel yayın organıdır.

Yönetim AdresiTürkiye Kurumsal YatırımcıYöneticileri Derneği - TKYD

İş Kuleleri Kule:2 Kat:84.Levent 34330 İSTANBUL

Tel:0212-279 03 99Faks: 0212-279 07 44

[email protected]

Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık

İtalik AjansTel: 0212-321 21 71

ÇeviriContentus Yazı İşleri

Tel: 0216 – 330 44 68www.bonuscontentus.com

BaskıVERİTAS BASKI MERKEZİ

Tel: 0212 294 50 20

TKYD Kurumsal Yatırımcı dergisi, TKYD tarafından yatırımcıları bilgilendir-me amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi veyorumlar; güvenilir olduğuna inanılan Kaynaklar tarafından hazırlanmışaraştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar, çeviriler ve istatistikî verilerdenderlenmiştir. Dergide yer alan tüm yazılar ve içeriklerinden yazarlarısorumludur. Bilgilerin hata ve eksikliğinden ve ticari amaçla kul-lanılmasından doğabilecek zararlardan TKYD Kurumsal Yatırımcı dergi-si sorumlu değildir. Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynakgösterilmeden hiçbir şekilde kullanılamaz.

16 FON YÖNETİMİANADOLU HAYAT EMEKLİLİK DİNAMİK ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONUMurat Caner Özhan / Portföy Yöneticisi, İş Portföy Yönetimi A.Ş.

Akbank T.A.Ş. Özel Bankacılık B Tipi Dengeli Yabancı Menkul Kıymetler FonuÖzgür Demiral, CFA / Alternatif Ürünler Yöneticisi, Ak Portföy Yönetimi A.Ş.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


İÇİNDEKİLER

50 YATIRIMCI KİTAPLIĞI

52 EFAMAUCITS Pazarında Trendler

54 DÜNYA YATIRIM FONLARI

55 KYD ENDEKSLERİ

56 SEKTÖR VERİLERİYATIRIM FONLARI ANALİZ

58 SEKTÖR VERİLERİ

28 MEVZUATBağımsız PYŞ’lerin Yeni Sermaye Piyasası Kanunu’ndanBeklentileri: Esneklik ve Yaratıcılığın TeşvikiMelih Önder / Yönetim Kurulu Başkanı, Logos Portföy Yönetimi A.Ş.

30 PORTFÖY YÖNETİMİNOTUS PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş.Doç. Dr. Evren Bolgün / Genel Müdür YardımcısıNotus Portföy Yönetimi A.Ş.

42 EĞİTİMTürkiye ve Dünyada İslami Finans Eğitimleri Serkan Karabacak / Genel Müdür YardımcısıSermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL)

34 YABANCI KONUKİrlanda fon sektörü varlıkları iki trilyon euro ile rekor düzeydeAngela Madden / İrlanda Fon Sektörü Derneği (IFIA) Sözcüsü

İrlanda Hükümeti’nden Fon Sektörüne Destek

44 RAPORMısır piyasası hızlı toparlanıyor

46 PARAHİSTORYABankacılık Mezopotamyatapınaklarında doğdu Roma kaldırımlarında gelişip dünyaya yayıldıOsman Şenkul / Gazeteci - Yazar

32 ÖZEL SEKTÖR TAHVİLLERİŞirketler İçin Kredi Artık Tek Çözüm DeğilBulut Özer / Hazine Yetkilisi Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

38 FON DÜNYASIDerleyen: Halim Çun Gedik Portföy Yönetimi A.Ş. Genel Müdürü

Borsalardaki düşüşler Norveç Hükümet Fonuna ikinci çeyrekte zarar ettirdi

İrlanda, Avrupa’nın lider İslami Fon Merkezi olarak konumunu güçlendiriyor

Morningstar Araştırması: Finansal Danışmanlık performansı %29 iyileştiriyor

Yatırımcıların daha yüksek getiri arayışı Fon Yöneticilerini zorluyor

Ed Owens emekliye ayrıldı

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

4 kurumsal yatırımcı ekim-aralık 2012

S E K T Ö R D E N H A B E R L E R

YENİ KURULAN YATIRIM FONLARI VE BORSA YATIRIM FONLARI• T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nin her biri 3.000.000.000 TLbaşlangıç tutarlı “T.C. Ziraat Bankası A.Ş. A Tipi ŞemsiyeFonu” ve “T.C. Ziraat Bankası A.Ş. B Tipi Şemsiye Fonu”• İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin 150.000.000 TLbaşlangıç tutarlı “Notus Portföy A.Ş. Yatırım B TipiDeğişken Yatırım Fonu”• Şekerbank T.A.Ş.’nin 200.000.000 TL başlangıçtutarlı “Şekerbank T.A.Ş. Koruma Amaçlı Şemsiye Fonu”• Aktif Yatırım Bankası A.Ş.’nin 25.000.000 TL başlan-gıç tutarlı “Aktif Yatırım Bankası A.Ş. B Tipi Tahvil veBono Fonu”• Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin,50.000.000 TL başlangıç tutarlı “Yapı Kredi Yatırım MenkulDeğerler A.Ş. S&P/IFCI Turkey Large Mid Cap Endeksi ATipi Borsa Yatırım Fonu (Hisse Senedi Yoğun Fon)”

• Global Menkul Değerler A.Ş.’nin, her biri500.000.000 TL başlangıç tutarlı “Global MenkulDeğerler A.Ş. A Tipi Şemsiye Fonu” ve “Global MenkulDeğerler A.Ş. B Tipi Şemsiye Fonu”

YENİ FAALİYET İZİNLERİ, ORTAKLIK, SERMAYE ARTIŞLARI• Mustafa Yılmaz Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin (MustafaYılmaz) sermayesinin 5.000.000 TL’den 1.000.000 TL’yeazaltılması ve eşanlı olarak 10.000.000 TL’ye artırılmasısüreçlerinde, Güler Yatırım Holding A.Ş. (Şirket) ve işti-raki Güler İlaç Bilişim İnşaat A.Ş.’nin Mustafa Yılmaz’ınsermayesinde toplam %75,87 hisse oranına ulaşmasınedeniyle Şirket tarafından Mustafa Yılmaz’ın diğerortaklarına çağrıda bulunma yükümlülüğü doğmasınımüteakiben, Şirket’in SPK’nın Seri:IV, No:44 “ÇağrıYoluyla Ortaklık Paylarının Toplanmasına İlişkin Esaslar

SEKTÖRDENHABERLER

SPK haftalık bültenlerinden derlenmiştir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


özetlenerek, bu hususta ayrıca akademisyenleringörüşlerinin yer aldığı bir bölüme yer veriliyor. Kitabınson kısmında ise, piyasaların gelişim sürecinde mey-dana gelen önemli olaylar, Kurul merkezli olmak üzere,resimli bir kronoloji bölümüyle anlatılıyor.SPK Başkanı A.Vedat Akgiray kitabın sunuş bölümün-de yer alan mesajında, kısa vadede halka arzları veyatırımcı sayısını büyütmeyi, uzun planda ise yaban-cı sermayenin ülkemize olan ilgisinin artırılması vesürdürülebilir büyümenin sağlanmasını hedefledikleri-ni ifade ederken, bu hedefe ulaşmak için ise kurumsalyönetim anlayışının yaygınlaşması ve kabul görmesi-ne öncelik veren çalışmalar yürüttüklerini ve uluslar-arası tanıtım ve uluslararası kuruluşlarla daha yakınişbirliğine önem verdiklerini belirtiyor.Kitapçığa,http://www.spk.gov.tr/filesys/SPK_30.yil_kitap.pdf?sub-menuheader=null adresinden pdf formatında ulaşılabilir.

Erste Securities İstanbul, İstanbul Menkul KıymetlerBorsası’nda işlem görecek ilk Turbo Sertifikaları yatı-rımcılara sundu. Petrolü dayanak varlık olarak alan bu ilkTurbo Sertifikalar, yatırımcılara petrolün düşüş ve yükseli-şiyle oluşan fırsatlardan faydalanma imkânı sunuyor. Birsonraki aşamada ihraç edilecek olan Turbo Sertifikalar iseİMKB’de en yüksek likiditeye sahip altı hisse, Altın veDAX2 gibi dayanak varlıklar üzerine çıkarılacak. Turbo sertifika yatırımcıların yukarı veya aşağı yönlü fiyathareketlerine bağlı olarak oluşturduğu kısa vadeli strateji-ler ile işlem yapmasını sağlayan bir menkul kıymet.Dayanak varlık fiyatını takip eden sertifikaların dayanakvarlık fiyatına bağlı olarak oluşuyor.

Resmi Gazete’de 7 Eylül’de yayınlanan Vadeli İşlemve Opsiyon Borsalarının Kuruluş ve Çalışma EsaslarıHakkında Yönetmelik ile Vadeli İşlem ve OpsiyonBorsası Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına DairYönetmelik ile artık kaldıraçlı işlemler Vadeli İşlem veOpsiyon Borsası’nda (VOB) yapılabilecek. VOB bukonuda altyapı çalışmalarını sürdürüyor.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın (İMKB) ViyanaBorsası ile yaptığı işbirliği çerçevesinde, “IBTX”(İMKB’de İşlem Gören Şirketler) ve “IBTXBankacılık” endeksleri yayınlanmaya başlıyor. IBTX,İMKB’de işlem gören şirketler arasından işlem hacmi enyüksek yirmi şirketin hisselerinden, IBTX BankacılıkEndeksi ise İMKB’de işlem gören likiditesi en yüksekbanka hisselerinden oluşuyor. Her iki endeks üzerine,standart vadeli işlem sözleşmeleri ve varant, endeks ser-tifikası ve Borsa Yatırım Fonları (BYF) gibi yapılandırılmışürünler yazılabilecek. Avusturya’da faaliyet gösteren ikiihraçcı şirket, IBTX üzerine yazılacak sertifikalar ihraçetmeyi planladıklarını açıkladı.

Tebliği’nin 11’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendiçerçevesinde çağrıda bulunma zorunluluğundan muafiyetverilmesine ilişkin talebi olumlu karşılandı.• Tacirler Portföy Yönetimi A.Ş.’nin faaliyet izni ve portföyyöneticiliği yetki belgesi verilmesi talebi onaylandı.• Sardes Portföy Yönetimi A.Ş.’nin sermayesinin1.000.000 TL’den 1.300.000 TL’ye artırılması talebiyle yap-mış olduğu başvuru olumlu karşılandı.• EFG İstanbul Portföy Yönetimi A.Ş.’nin faaliyet izni veportföy yöneticiliği yetki belgesi verilmesi talebi olumlu kar-şılandı.• Ödenmiş sermayesi 1.000.000 TL olan “PerformPortföy Yönetimi A.Ş.” unvanlı bir portföy yönetim şirketininkuruluşuna ilişkin esas sözleşme uygun görüldü.• Sermayesi 1.000.000 TL olan Timurkan Gönen PortföyYönetimi A.Ş. unvanlı bir portföy yönetim şirketinin kurulu-şuna ilişkin esas sözleşme uygun görüldü.• Nar Yatırım A.Ş.’nin 50.000.000 TL kayıtlı sermaye tava-nı içerisinde 30.000.000 TL çıkarılmış sermayeli “NarGayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.” unvanlı bir gayrimenkulyatırım ortaklığına dönüşümüne ilişkin esas sözleşmedeğişiklikleri uygun bulundu.• Asya Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin men-kul kıymetler yatırım ortaklığı statüsünden çıkılması kapsa-mında esas sözleşmesinde çeşitli değişiklikler yapılarakfaaliyet konusunun ve faaliyet konusu değişikliğine paralelolarak ticaret unvanının “Artı Yatırım Holding A.Ş.” olarakdeğiştirilmesi talebi uygun görüldü.• Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin,yaptığı pay alımı ile Makina Takım Endüstrisi A.Ş.’nin (şir-ket) sermayesinde %30,59 oranında paya sahip olmasısonrasında şirket’in diğer ortaklarının paylarını satın almaküzere Seri:IV, No:44 sayılı Tebliğ hükümleri çerçevesindeKurulumuza yaptığı isteğe bağlı çağrı başvurusu, 1 TLnominal değerli hisse başına çağrı fiyatının şirket'in kenditalebi çerçevesinde asgari olarak 1,15 TL olarak belirlen-mesi suretiyle olumlu karşılandı.• “Alesta Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.”unvanlı ve 1.000.000 TL başlangıç sermayeli bir girişimsermayesi yatırım ortaklığının kuruluşuna ilişkin esas söz-leşmenin uygun görülmesi talebi olumlu karşılandı.• Standard Ünlü Portföy Yönetimi A.Ş.’nin unvanının“Ünlü Portföy Yönetimi Anonim Şirketi” olarak değiştirilme-si ile sermayesinin 1.500.000 TL’den 3.000.000 TL’ye çıka-rılması talepleri olumlu karşılandı.

KU RUM LAR DAN HA BER LERSermaye Piyasası Kurulu (SPK) kuruluşunun 30. yıldönümünde, kurumu tanıtan ve Türk SermayePiyasalarının gelişimini ele alan bir kitap yayınladı.Kitapta, ilk olarak Kurulun yönetim ve kurumsal yapısın-dan bahsedilirken, daha sonra Osmanlı dönemi dahilolmak üzere kuruluşundan itibaren piyasaların gelişimi

Bu say fa lar da yer al ma sı nı is te di ği niz ha ber ve du yu ru la rı in [email protected] ad re si ne gön de re bi lir si niz.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

FON YÖNETİCİLERİ BEKLENTİ ANKETİ 4. ÇEYREK / 2012


YILIN SON ÇEYREĞİ İÇİN ALTIN PARILDIYORFon yöneticileri dördüncü çeyrekte altının, hisse senedinin önüne geçerek en fazla tercih edilecek yatırım aracı olacağını öngördü. Altının yanı sıra petrolde de son çeyrekte yükseliş bekleniyor.Kurumsal Yatırımcı dergisinin düzenlediği “Fon Yöneticileri Üç Aylık Beklenti Anketi”negöre, yılın son çeyreğinde yatırım kararlarında yine ABD ve Avrupa Merkez Bankalarınınatacağı adımlar en büyük etken olacak. Ancak küresel ekonomik durgunluk belirtileri veTCMB para politikası kararları da yakından izlenecek.Son çeyrekte takip edilecek ekonomik verilerin başında ise enflasyon yer alıyor.Kolektif yatırım araçları piyasasının yaklaşık yüzde 90’ını temsil eden Türkiye KurumsalYatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD) üyelerinin katılımıyla gerçekleştirilen “Fon Yöneticileri Üç Aylık Beklenti Anketi”ne 26 fon yöneticisi katıldı.

FED ve ECB’nin alacağı kararlar belirleyici

Anket katılımcılarının yüzde 35’i yatırım kararlarında ABD MerkezBankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) atacağı adımların enönemli etken olacağını belirtti. Önceki iki çeyrekte olduğu gibi yılın son üçaylık döneminde de, merkez bankalarının alacağı kararlar piyasalardayönlendirici olmayı sürdürecek. Küresel ekonomik durgunluk belirtileri veTCMB’nin kararları da yine fon yöneticilerinin yatırım stratejilerinde önce-likle belirleyici olacak diğer etkenler olarak sıralanıyor.

Piyasalarda belirleyici olacak etken % Kişi

Petrol fiyatlarındaki dalgalanma - -

Küresel ekonomilerde durgunluk belirtileri 23 6

Avrupa’daki sorunlu ekonomilerin durumu 15 4

FED ve ECB politikaları 35 9

TCMB para politikası kararları 19 5

Ortadoğu’daki gelişmeler 4 1

Diğer 4 1

Yatırım aracı hangisi olur? % Kişi

Kısa vadeli hazine bonosu/repo - -

Hisse senedi 27 7

Altın 35 9

Uzun vadeli tahvil 8 2

Euro/dolar 15 4

Emtia 11 3

Diğer 4 1

Dördüncü çeyreğin yatırım aracı altın ve hisse senedi

Ankete katılan fon yöneticilerinin yine yüzde 35’lik bölümü yılınson çeyreğinde altının en öne çıkan yatırım aracı olacağını belirt-ti. Altını, katılımcıların yüzde 27’sinin tercih ettiği hisse seneditakip etti. Önceki çeyrekte yatırım aracı sıralamasında büyükçoğunlukla hisse senedi tercih edilmişti.

TKYDANKET

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

Dördüncü çeyrekte en çok Tahvil Bono fonları tavsiye edilecekÖnceki iki çeyrekte en fazla hisse senedi yoğun fonları tavsiye edenfon yöneticileri, yılın son çeyreği için ise tahvil bono fonlarına tavsiyelistesinde en fazla yer verdiler. Ankete katılan fon yöneticilerinden 16’sı, TKYD fon sınıflandırmasınagöre, Tahvil Bono Fonları (Tahvil Bono, Uzun Vadeli Tahvil Bono veÖzel Sektör Tahvili fonları) türünde yer alan fonları üç tercihli listelerinekoydular. Bu türü 12 katılımcının listesinde yer alan Emtia (10’u altınfonu) ve 11 katılımcının listesinde yer verdiği Hisse Senedi Yoğun fon-lar kategorisi izledi. Katılımcıların 6’sı Karma fonlar ve yine 6’sı ParaPiyasası türündeki fonları listesine koydu.Tavsiye listesinin ilk sırasında en fazla yer alan fon türü ise hisse sene-di yoğun fon oldu. Hisse yoğun fon, toplam yedi fon yöneticisinin ilktercihi oldu. Bu türü dört fon yöneticisinin ilk sırada tavsiye ettiği TahvilBono Fonları izledi. Yine dört fon yöneticisi emtia (3’ü altın), 3’er fonyöneticisi de Esnek ve Karma fonlara listelerinin ilk sırasında yer verdi.

Bankacılık dördüncü çeyrekte yine gözde sektörlerin başında geliyorFon yöneticilerinin geçen yıl boyunca gözdesi olan bankacılık sektö-rü, bu yıl da üçüncü çeyrekten itibaren tercih edilen sektörlerin başın-da yer aldı. Nitekim dördüncü çeyrek anketinin ‘borsada hangi sek-törlerin ön plana çıkmasını bekliyorsunuz?’ sorusuna cevap veren fonyöneticilerinin yaklaşık %70’i (16 kişi) üç tercihli listesine bankacılık’ıkoydu. Bunların 10 tanesi bankacılık sektörüne ilk sırada yer verdi. Busektörü 12 kişinin listesinde yer alan Perakende sektörü izledi.Perakende, yılın ilk iki çeyreğinde de fon yöneticilerinin önde gelentercihlerinden olmuştu. Bu iki sektörün ardından listelerde en fazla yeralan diğer sektörler sırasıyla gayrimenkul, enerji, madencilik ve oto-motiv oldu.

Dördüncü Çeyrekte Bazı Yatırım Araçlarının Yönü

7

% Kişi

ABD 46 12

Avrupa - -

Asya - -

Gelişmekte olan piyasalar 42 11

BRIC ülkeleri 8 2

Latin Amerika 4 1

Diğer - -

% Kişi

Enflasyon 42 11

Büyüme 15 4

Cari açık 8 2

Döviz kuru 8 2

Bütçe açığı 23 6

Petrol fiyatları 4 1

Diğer - -

ABD ve gelişmekte olan piyasalar yine ön planda

İlk iki çeyrekte yılın en iyi performansının ABD piyasasında olacağı bek-lentisi ortaya çıkmıştı. Ancak üçüncü çeyrek için gelişmekte olan piyasa-lar ağır basmıştı. Yılın son çeyreğinde ise fon yöneticileri her iki piyasa-dan da yüksek performans bekliyor. Anket cevaplarında katılımcılarınyüzde 46’sı ABD, yüzde 42’si ise gelişmekte olan piyasaları belirtti.

En önemli ekonomik gösterge enflasyon

Yılbaşından bu yana üç aylık anketler, cari açık ve enflasyonu birlik-te en belirleyici ekonomik gösterge olarak ortaya koyuyordu ancakson çeyrekte enflasyon açık ara öne çıktı. Anket katılımcılarınınyüzde 42’si yılın son üç aylık döneminde enflasyonun en fazla dikkatedilecek ekonomik veri olacağını belirtti.

YATIRIM ARAÇLARI DÖRDÜNCÜ ÇEYREK BEKLENTİLERİGösterge bono faizi

7,5 6,99 8,06Gösterge faiz ORTALAMA EN DÜŞÜK EN YÜKSEK %

Ortalama tahmin

TCMB politika faiz oranı

5,78 5,69 5,80TCMB politika faizi ORTALAMA EN DÜŞÜK EN YÜKSEK %

Ortalama tahmin

Euro/TL kuru

2,33 2,25 2,42EUR/TL ORTALAMA EN DÜŞÜK EN YÜKSEK

Ortalama tahmin

Döviz Sepeti

2,07 2,01 2,135Döviz Sepeti ORTALAMA EN DÜŞÜK EN YÜKSEK

Ortalama tahmin

İMKB-100 endeksi

67,212 62,340 71,660İMKB-100 ORTALAMA EN DÜŞÜK EN YÜKSEK

Ortalama tahmin

ABD Doları/TL kuru

1,81 1,77 1,85USD/TL ORTALAMA EN DÜŞÜK EN YÜKSEK

Ortalama tahmin

Ak Portföy Yönetimi A.Ş.

Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş.

Alternatif Yatırım Ortaklığı A.Ş.

Ashmore Portföy Yönetimi A.Ş.

Ata Portföy Yönetimi A.Ş.

Camiş Menkul Değerler A.Ş.

Deniz Portföy Yönetimi A.Ş.

Eczacıbaşı Portföy Yönetimi A.Ş.

Finans Portföy Yönetimi A.Ş.

Garanti Portföy Yönetimi A.Ş.

Gedik Portföy Yönetimi A.Ş.

Halk Portföy Yönetimi A.Ş.

HSBC Portföy Yönetimi A.Ş.

İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

İş Portföy Yönetimi A.Ş

Rhea Portföy Yönetimi A.Ş.

TEB Portföy Yönetimi A.Ş.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.

Vakıf Portföy Yönetimi A.Ş.

Yapı Kredi Emeklilik A.Ş

Yapı Kredi Portföy Yönetimi A.Ş.

Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.

Ziraat Portföy Yönetimi A.Ş.

Anketimize katılan ve aşağıda isimleri alfabetiksırada yer alan TKYD üyelerine teşekkür ederiz.

% Kişi

Yükselir 54 14

Düşer 19 5

Değişmez 27 7

Brent Petrol

% Kişi

Yükselir 81 21

Düşer 4 1

Değişmez 15 4

Altın

Hangi ülke/bölge borsalarından iyi performans bekliyorsunuz?

En çok hangi ekonomik gösterge takip edilecek?

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


TKYD’DEN

Haziran başında gerçek-leşen TKYD KolektifYatırım Araçları SektörToplantısı’nın ardın-dan ortaya çıkan

sonuçlar, yazın ardından sonbaharayları gündeminde de belirleyicioluyor. Sektörün tüm taraflarını biraraya getiren toplantıda, yeniSermaye Piyasası Kanunu Tasarısı,yeni BES Kanunu, kurumsal yatı-rımcılar ile portföy yönetimi sektö-rünün işbirliği olanakları ve yatırımfonu dağıtım kanalları konuları tümyönleriyle tartışılmıştı.

Yaz aylarını da kapsayan çalışmadöneminde yeni yasal düzenlemetaslaklarına ilişkin olarak sektörümü-zün görüşleri yetkili makamlara iletil-di. Haziran ayında Bireysel KıdemTazminatı Fonu, Eylül ayında daBireysel Emeklilik Sisteminde DevletKatkısı Hakkında YönetmelikTaslağı’na ilişkin sektör görüşühazırlanarak ilgili yerlere gönderildi.

Eylül ayında yapılan Avrupa YatırımFonları ve Portföy Yönetimi Birliği(EFAMA) Yönetim Kurulu veEFAMA Investment Management

kim oluşturulduğunu belirtti.Sektörün olumlu yönleri kadar, eksikyönlerinin de olduğunu dile getirenTurhan, gelecek dönem için planla-ma yapılmasının büyük önem arzettiğini vurguladı. Meclis BaşkanıTurhan, hali hazırda TBMM AltKomisyonunda olan SermayePiyasası Kanun Tasarısı ile birliktesektördeki kurum ve kuruluşlardayapısal değişikliklere gidileceği bilgi-sini paylaştı.

TKYD Komiteleri YenidenBelirlendiTKYD Yönetim Kurulu toplantısındakomitelerin görev tanımları ve üyele-ri yeniden belirlendi.

Buna göre oluşturulan komitelerşöyle:

• Bilgi Yönetimi ve EndeksKomitesi • İletişim ve Uluslararası İlişkilerKomitesi • Mevzuat ve Vergi Komitesi • Kamu - Üye İlişkileri ve EğitimKomitesi • Sınıflandırma veDerecelendirme Komitesi

Forum 2012 toplantılarına TKYDBaşkanı Gür Çağdaş ve GenelKoordinatör Murat Ögel katıldılar.

TOBB Türkiye Sermaye PiyasasıMeclisi’nin, TOBB Yönetim KuruluÜyesi Mustafa Boydak’ın da katıldı-ğı, 2012 yılı ilk toplantısında MeclisBaşkanlık Divanı seçimi gerçekleşti-rildi. Ağustos ayında yapılan toplan-tıda TKYD’yi Genel Sekreter EnginKurun temsil etti.

Meclis üyeleri, TOBB Türkiye SermayePiyasası Meclis Başkanlığına İstanbulMenkul Kıymetler Borsası Başkanı M.İbrahim Turhan’ı, BaşkanYardımcılıklarına ise Gedik YatırımMenkul Değerler A.Ş. Yönetim KuruluBaşkanı Erhan Topaç ile Halk YatırımMenkul Değerler A.Ş. Genel MüdürüMurat Çetinkaya’yı oy birliğiyle seçti.Toplantıya kamu, özel sektör ve siviltoplum kuruluşlarının üst düzey tem-silcileri büyük ilgi gösterdi.

Yapılan seçimin ardından BaşkanTurhan, sektörün genel bir değerlen-dirmesini yaparak, sermaye piyasa-larında son 30 yılda altyapı, teknolo-ji ve tecrübe alanında önemli bir biri-

TKYD Sonbahar EtkinlikleriMevzuat Çalışmaları ve Toplantılar

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


İMKB

TÜRK SERMAYE PİYASALARININ GELİŞİMİNDE ÖNEMLİ BİR ADIM:

İMKB VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI

Borsamızın yenidenyapılanma sürecindeen önemli ve önceliklihedeflerimizden biri deyeni piyasaların işleme

açılması ve yeni ürünlerin işlemgörmeye başlamasıdır. Bu nokta-da, 2012 yılı sonuna kadar açmayıhedeflediğimiz Vadeli İşlem veOpsiyon Piyasası da önemli birmihenk taşı olacaktır. Borsamıztarafından uzun yıllardır sürdürü-len çalışmaların bir meyvesi olaraknitelendirilebilecek bu heyecanverici gelişme, aynı zamanda ser-maye piyasalarımız açısından daönemli bir eksiği giderecektir.Vadeli İşlem ve OpsiyonPiyasası’nda ilk aşamada PayPiyasasında işlem gören paysenetleri üzerine vadeli işlem veopsiyon sözleşmeleri işlem göre-cektir. Önümüzdeki dönemde isebu finansal araçlara yenilerini ekle-meyi ve ürün gamımızı arttırmayıhedeflemekteyiz. Hem vadeliişlem sözleşmelerinin hem de spotpiyasa araçlarının aynı borsa çatı-sı altında işlem görmesi, yatırımcı-lara hem risk yönetimini daha etkinbir şekilde yapma hem de farklıyatırım stratejileri yoluyla piyasa-lardaki gelişmelere daha etkin birşekilde cevap verebilme imkanısunacaktır.

Borsamızın uzun vadeli hedeflerineerişmesi noktasındaki önemineilave olarak, borsamızda açılacakolan Vadeli İşlem ve OpsiyonPiyasası İstanbul’un uluslararası birfinans merkezi olması hedefi ile deönemli ölçüde örtüşmektedir.Nitekim, pay senedine dayalı vade-li işlem ve opsiyon sözleşmelerininBorsamızda işlem görmeye başla-ması ile birlikte halihazırda ağırlıklıolarak Londra’da, tezgah üstü piya-salarda yapılmakta olan işlemlerhatırı sayılır ölçüde ülkemize kaya-cak, likiditenin piyasalarımızdaoluşması suretiyle rekabet gücü-müz artacak, gerek kurumsalgerekse bireysel yatırımcı tabanı-mız genişleyecektir.

Pay senedine dayalı vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin Borsamızdaişlem görmeye başlaması ile birlikte halihazırda ağırlıklı olarakLondra’da, tezgah üstü piyasalarda yapılmakta olan işlemler hatırı sayılırölçüde ülkemize kayacak, likiditenin piyasalarımızda oluşması suretiylerekabet gücümüz artacak, gerek kurumsal gerekse bireysel yatırımcı tabanımız genişleyecektir.

Son 10 yıldaki ana eğilimin spot piyasaenstrümanları ile vadeli

işlem sözleşmelerinin aynı çatı altında işlem

görmesi yönünde olduğugözlenmektedir.

Dr. M. İbrahim TurhanBorsa Başkanı

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

Grafik 1: Dünya Borsalar Birliği’neÜye Borsaların Sundukları Ürün

Türlerine Göre Dağılımı

Kaynak: WFE Borsalar Maliyet ve Gelir YapısıAraştırma Raporu, 2011

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


borsamızda alım satımının başla-masıyla, işlemlerin açık, şeffaf,güvenilir ve düzenli bir platformdagerçekleşmesi de sağlanabilecektir.

Pay senedi üzerine vadeli işlem veopsiyon sözleşmelerinin borsamız-da işlem görmeye başlamasınınspot piyasa üzerine olası etkilerikonusunda öngörümüz, spot piya-sanın likiditesini ve derinliğini arttı-racağı doğrultusundadır. Dünyaborsalarına ilişkin örnekler incelen-diğinde, farklı sonuçlar gözlemlen-mekle birlikte, genel eğilimin vadelipiyasanın spot piyasayı pozitifyönde etkilediği yönünde olduğugörülmektedir. Bununla birlikte,özellikle pay senedi opsiyon söz-leşmelerinin arzu edilen işlem hac-mine ulaşması için menkul kıymetödünç piyasasının da gelişmesi veetkin çalışması gerekmektedir. Buhususta, borsamızda çalışmalarıson aşamasına gelen pay senedirepo pazarının devreye girmesininVadeli İşlem ve OpsiyonPiyasası’nda gerçekleştirilecekopsiyon sözleşmelerine likiditekazandırmak açısından olumlu etki-sinin olacağı beklenmektedir.

Önümüzdeki döneme ilişkin beklen-timiz, yatırımcıların vadeli işlem veopsiyon sözleşmelerini spot piyasa-da taşıdıkları pozisyonlarını yönet-mek amacıyla yoğun olarak kulla-nacakları ve bunun borsamız işlemhacmini arttıracağı yönündedir. Busonucun ortaya çıkması, bir yan-dan borsamızı uluslararası arenadadaha etkin rekabet edebilir birkonuma getirirken, diğer taraftanda sermaye piyasamızın hak ettiğikonuma ulaşmasına katkı sağlaya-caktır. Amacımız, pay senedi vade-li işlem ve opsiyon sözleşmeleri ileilk adımını attığımız bu piyasayıdaha da geliştirmek ve ürün çeşitli-liğini arttırarak, yatırımcılarımızındaha yoğun kullanabildiği ve faydatemin edebildiği bir platform halinegetirmektir.

rin de aracı kuruluşlarımız tarafın-dan yatırımcılara sunulması bek-lenmektedir.

Hiç şüphesiz, Vadeli İşlem veOpsiyon Piyasası’nın doğası gereğikaldıraçlı bir yapıya sahip olması,borsaların gözetim ve denetim fonk-siyonunu daha dikkatli yerine getir-mesini, şeffaf bir platformda işlemle-rin gerçekleştirilmesini daha kritikhale getirmektedir. Bu noktada,Borsamızın spot piyasalarda edin-diği deneyim ve hem spot hem devadeli piyasayı gerçek zamanlıtakip edebilen gözetim sistemimizönemli bir rol oynayacaktır. Ayrıca,bugüne kadar tezgah üstü piyasa-larda işlem gören pay senedi vadeliişlem ve opsiyon sözleşmelerinin

Dünya borsalarındaki gelişmelerincelendiğinde, son 10 yıldaki anaeğilimin spot piyasa enstrümanlarıile vadeli işlem sözleşmelerininaynı çatı altında işlem görmesiyönünde olduğu gözlenmektedir.Dünya Borsalar Federasyonu veri-lerine göre, borsalardaki likiditevadeli piyasalara doğru yönelmek-te, borsaların elde ettikleri gelirlerin% 49’u türev piyasa işlemlerindengelmektedir. Bu durum Vadeliİşlem ve Opsiyon Piyasası’nın bor-samız ve ülkemiz sermaye piyasa-ları açısından önemini daha daartırmaktadır. Bu uygulama bölge-sindeki lider konumunu pekiştir-mek, küresel borsalar içerisindekiyerini yükselterek marka değeriniartırmak iddiasında olan borsamı-za büyük katma değer sağlayacak-tır. Ayrıca türev araçların getireceğiürün çeşitliliği Borsamızın önümüz-deki dönemde bölgesinde birfinansal ürünler süpermarketi olmastratejisinin de önemli sacayakla-rından birini oluşturmaktadır. Riskyönetiminde türev araçları kullan-ma kabiliyetini kazanacak olanyatırımcılarımız, çift yönlü olarakhem spot hem de vadeli piyasalarıetkileşim içinde kullanmak suretiylelikidite oluşumuna önemli bir katkısağlayacaklardır. Bunun yanı sıra,vadeli işlem ve opsiyon sözleşme-lerinin işlem görmeye başlaması ilebirlikte, bu sözleşmeleri baz alandaha birçok yapılandırılmış ürünle-

Pay senedi üzerine vadeliişlem ve opsiyon sözleşmelerinin

borsamızda işlem görmeye başlamasının

spot piyasa üzerine olasıetkileri konusunda öngörümüz, spot

piyasanın likiditesini vederinliğini arttıracağı

doğrultusundadır. Özellikle pay senedi

opsiyon sözleşmelerininarzu edilen işlem

hacmine ulaşması içinmenkul kıymet ödünç

piyasasının da gelişmesive etkin çalışması

gerekmektedir.

Grafik 2: Dünya Borsalar Birliği’neÜye Borsaların Ürünler İtibariyle

Gelir Yapıları

Kaynak: WFE Borsalar Maliyet ve Gelir YapısıAraştırma Raporu, 2011

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


2008 Eylül’ünde patlakveren küresel mali kriz veardından yaşanan dur-gunluk, dünyanın öndegelen devletlerini, genişle-

meci maliye politikalarını uygula-maya zorladı. Bu politikalarla hükü-metler, özel sektör talebindekidaralmanın ekonomi üzerindekiolumsuz etkisini kontrol altına alma-ya çalıştılar.

ABD hükümeti kamu harcamalarınıüç yıl için toplam 780 milyar dolarartırırken, Çin Hükümeti kamu har-camalarını, beklentilerin üzerinde,iki yıl için 586 milyar dolar artırdı.

Kriz öncesinde, Çin hükümeti büt-çesi milli gelirin %1.1’i oranındafazla vermişti. Ayrıca, Çin’in carihesap dengesi 2007’de milli gelirin%10’u oranında fazla verdi. İşte,Çin hükümetinin krizin hemenardından harcamalarını bu kadarhızlı arttırmasını sağlayan, kamubütçesinin ve ülkenin cari hesabı-nın fazla vermesiydi.

Almanya, kriz öncesinde kamu büt-çesi ve cari hesap dengesi açısın-dan dünyanın önde gelen 10 ülkesiiçinde Çin’den sonra en iyi durum-daki ülke konumundaydı. Bütçeaçığının GSYH’ye oranı 2007’de

%1.1 iken krizin patlak verdiği2008’de %0.9 olarak gerçekleşti.Cari fazlanın GSYH’ye oranı ise2007’de %7.5 iken 2008’de%6.2’ye düştü.

Ancak, kamu bütçeleri ve carihesapları arasındaki bu benzerlik,Alman hükümetinin krizin ardındanÇin’den çok farklı politikalar izleme-sine engel olmadı. Çin hükümeti,kriz sonrasında kamu harcamaları-nı büyük oranda artırırken, Almanhükümeti, kamu harcamalarını çokkısıtlı bir miktarda (iki yıllık dönemiçin sadece 103 milyar avro) artır-makla yetindi. Krize karşı maliye

Almanya Çin’in 2009’daki Ekonomi Politikalarını Örnek AlmalıAB ülkelerinin kamu borcu ve bankacılık krizinden çıkışı için Almanya’nınizleyeceği genişlemeci maliye politikalarına çok ihtiyaç duyulmaktadır.

AKADEMİK

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


politikasındaki genişlemenin milligelire oranına göre yapılan bir sıra-lamada, Almanya 43 ülke arasında23’üncü sırada yer alırken, Çin veABD birinci ve üçüncü sırada yeraldı. Diğer ülkelerden farklı olarak,Almanya’nın genişlemeci maliyepolitikaları paketinin %68’ini krizdönemlerinde talep üzerindeki etki-si daha zayıf olan vergi indirimlerioluşturdu.

Kamu harcamalarını önemli oranda

artırmasa da Almanya, 2009’dakiküresel durgunluk sonrasında hızlıbüyüme performansına geridöndü. 2009’daki %5.1’lik daralma-ya karşın, 2010 ve 2011’deAlmanya sırasıyla, %3.6 ve %3.1oranında büyüdü. Almanya’nınbüyüme performansındaki bu iyi-leşmenin, özellikle Avrupa çapındakamu borç ve bankacılık krizininyoğunlaştığı 2010-2011’de gerçek-leşmiş olması dikkat çekicidir. Budönemdeki veriler yakından ince-lendiği zaman, Almanya’nın başarı-lı büyüme performansının ardında-ki en önemli faktörün ihracatındakihızlı artış olduğu ortaya çıkmakta-dır. Almanya, kriz sonrasındakamu harcamalarını artırmış olanülkelere ve özellikle de Çin veABD’ye yapmış olduğu ihracatlahızlı büyümeye devam etti. Bunaek olarak, kriz sırasında 2009Ekim’inden 2010 Temmuz’unakadar geçen 10 aylık dönemdeAvro’nun dolara karşı %20 değerkaybetmesi de, Almanya’nın ihra-cat performansına katkıda bulun-du.

Bu yazının geri kalan bölümünde,ABD, Çin ve Almanya hükümetleri-

nin kriz sonrası izlemiş olduklarıfarklı politikaların, bu ekonomilerüzerindeki etkilerini anlamak içinFrank Diebold ile özellikle malipiyasalar ve varlıklar arası getiri veoynaklık şoklarının yayılımını ince-lemek için geliştirdiğimiz,Bağlanmışlık Endeksi yöntemindenfaydalanmak mümkündür.

Şekil 1’de sunulan iktisadi dalgala-rın bağlanmışlık endeksi, analizedahil edilen ülkelerde sanayi üreti-mine gelen şokların diğer ülkelerenasıl yayıldığını ölçmektedir. Vektöroto regresyon (VAR) analizindenelde edilen bağlanmışlık endeksi,2008’de mali krizin ABD’de dur-gunluğa (gri tonlu dönemlerde yeralan) yol açmasıyla birlikte, bunundiğer ülkelerde de sanayi üretimiüzerinde önemli etkisi olduğunugöstermektedir. Toplam bağlanmış-lık endeksi sadece altı ay içinde%50’den %86’ya ulaşmıştır.ABD’nin 2001’de yaşadığı durgun-lukla başlayan dönemde üç yıl için-de kademeli olarak %50’lerden%70’lere kadar çıkan bağlanmışlıkendeksi, 2008 krizi ve ardındangelen küresel durgunluk dönemin-de altı ay için 36 puan birden art-mıştır.

Prof. Dr. Kamil YılmazKoç Üniversitesi

Çin de kriz öncesindeağırlıklı olarak dış taleple

büyüyen bir ekonomiiken, küresel krizin patlak

vermesiyle birlikte iç talebin önemini

kavramış ve genişlemecimaliye politikalarıyla iç

talebi canlı tutmayıbaşarmıştır.

Şekil 1. İktisadi Dalgaların Bağlanmışlık Endeksi

Bağlanmışlık endeksi hesaplama yöntemiyle ilgili daha fazla bilgiyihttp://home.ku.edu.tr/~kyilmaz/research.html sayfasından ulaşabileceğiniz, Diebold veYılmaz, 2011, “On the Network Topology of Variance Decompositions: Measuring theConnectedness of Financial Firms” makalesinde bulabilirsiniz.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


AKADEMİK

Bağlanmışlık endeksi yöntemiyle,bir ülkedeki sanayi üretimi şokununanalize dahil edilen diğer ülkelerde-ki sanayi üretimini nasıl etkilediğiniincelemek de mümkündür. Nitekim,Şekil 2’de sunulan ABD ve Çin’indiğer ülkelerle net bağlanmışlıkendeksleri, bu iki ülkede gerçekle-şen sanayi üretimi şoklarının diğerülkelerdeki etkilerini açıkça ortayakoymaktadır. ABD’nin 2001’deyaşadığı durgunlukla beraber 200puana kadar yükselmişti. Ancak2008 krizi sonrası yaşanan durgun-lukla beraber ABD’nin bağlanmışlıkendeksi çok daha hızlı arttı ve 250puanlara ulaştı. 2009’un sonundakikısa süren bir düşüşten sonraABD’nin bağlanmışlık endeksi tek-rar hızla yükseldi ve %300 seviyele-rine geri döndü. Endeksteki buartışın ardından, ABD’nin bağlan-mışlık endeksi %200-300 bandındadalgalanmaya devam etmektedir.

Şekil 2’de en ilgi çekici sonuç,2008’e kadar diğer ülkelerin üretimşoklarından etkilenen bağlanmışlıkendeksi çoğunlukla negatif olanÇin’in, 2008 sonundan başlayarakdiğer ekonomileri peşinden sürük-

leyen lokomotif ülke statüsünükazanması olmuştur. 2008 sonunda%200’e ulaşan Çin’in bağlanmışlıkendeksi, 2009 boyunca yüksekseyretmiş; 2010’da düşmesine rağ-men, Çin ekonomisinin yavaşlama-sıyla beraber 2011’den bu yana%120 seviyelerinde dalgalanmak-tadır.

Çin’in statüsündeki bu değişiklik2008 krizinin ardından Çin hüküme-tinin uyguladığı genişlemeci politi-kalar sayesinde mümkün olmuştur.Almanya’nın bağlanmışlık endeksiise kriz sonrasında da kriz öncesin-de olduğu gibi, ağırlıklı olaraknegatif bölgede hareketine devametti. Bağlanmışlık endeksinin nega-tif olması, sürekli olarak dış ticaretfazlası veren Almanya’nın büyümeperformansının iç talebin yanı sıra,ticaret ortağı ülkelerdeki talep deği-şikliğinden büyük çapta etkilendiği-ni göstermektedir. Çin de kriz önce-sinde ağırlıklı olarak dış taleplebüyüyen bir ekonomi iken, küreselkrizin patlak vermesiyle birlikte içtalebin önemini kavramış ve geniş-lemeci maliye politikalarıyla iç talebicanlı tutmayı başarmıştır. Bu politi-

kasıyla Çin, küresel durgunluğunortasında dünya ekonomisi için detalep yaratmıştır. Böylece, dünya-nın belli başlı ekonomilerinin dedaha güçlü bir performans göster-mesine katkıda bulunmuştur.

Almanya, 2009’da Çin örneğinitakip etmiş olsaydı küresel dur-gunluk sonrasında ticaret ortağıülkelerin ve özellikle AB üyesiülkelerin büyüme performansıüzerinde önemli bir dışsallık yara-tabilirdi. Ancak, 2009’da bununmümkün olmamış olması genişle-meci politikalara bugün başvurul-masını engellemiyor. Tam tersine,AB ülkelerinin kamu borcu vebankacılık krizinden çıkışı içinAlmanya’nın izleyeceği genişle-meci maliye politikalarına çok ihti-yaç duyulmaktadır.

Avrupa Birliği borç krizinde üçün-cü yıl geride kalırken, Eylül itibarıy-la Avrupa Merkez Bankası’nın(ECB) atmış olduğu adımlarıngelecekle ilgili beklentileri bir ölçü-de olumluya çevirdiğini söyleyebi-liriz. ECB’nin uygulayacağı doğru-dan tahvil alımı politikası, borç kri-zine çözümün ilk adımı olarak kar-şımıza çıkıyor. Ancak, ECB’nin tekbaşına Avrupa ekonomisini düzeçıkaracak kaynaklara sahip oldu-ğunu iddia etmek mümkün değil.Çözüm için gerekli olan adım,Avrupa İstikrar Mekanizmasının biran önce yeterli mali kaynaklarasahip olarak devreye girmesidir.Ancak, bu gerekli adımın krizinsona ermesi sürecinde tek başınayeterli olmayacağı da açıktır.

Ek olarak, AB çapında tamamlayı-cı iki farklı politika aksiyonunun biran önce uygulanması gerekmek-tedir. Bu politikaların ilki, krizdekiGüney Avrupa ülkelerinin ekono-milerini düze çıkarmak için almakzorunda oldukları sert yapısalönlemlerden oluşmaktadır. Buönlemler olmadan, yüksek kamu

Şekil 2. ABD, Çin ve Almanya’nın Diğer Ülkelerle olan Net Bağlanmışlık Endeksleri

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


borç stoklarını sürdürülebilir nokta-ya getirmeleri mümkün değil.Aslında, borç krizindeki ülkelerinşu ana kadar istikrar tedbirleriniuygulamaya koydukları bilinmekte-dir. Ancak, finansman sorunuylakarşı karşıya kalan ülkelerin liderle-ri çok kapsamlı istikrar tedbirleriniuygulamaktan bugüne kadarkaçınmışlardır.

Krizden çıkış için gerekli olan ikincigrup politika önlemleri ise, ekono-mileri Güney’e göre çok daha iyidurumda olan Kuzey ülkeleri tara-fından uygulanması gerekengenişlemeci maliye politikalarıdır.Görece düşük bütçe açığı ve borçstoğuna sahip Almanya ve diğerkuzey ülkelerinin, kamu harcamala-rını artırıp kriz beklentisiyle azalanözel sektör harcamalarını ikameetmeleri gerekmektedir. Yüksek

kamu borç stoğu yüzünden,ABD’nin büyük çaplı genişlemecimaliye politikalarını uygulamasıneredeyse imkansızdır. Hal böy-leyken, 2009’da çok daha küçükgenişlemeci bir maliye politikasıpaketiyle yetinen Almanya (vediğer Kuzey Avrupa ülkelerinin), bukez Çin örneğini takip etmelerigerekmektedir. Uygulamaya koya-cakları genişlemeci maliye politika-ları, özellikle Güney Avrupa’da amaaynı zamanda dünya çapındabüyümeye ivme kazandıracaktır.Almanya ve diğer Kuzey ülkelerininizleyeceği genişlemeci maliye poli-tikaları, Güney Avrupa’da istikrarpolitikası önlemleriyle daralan tale-bin Kuzey’de artan taleple denge-lenmesini sağlayacaktır. Böylece,Avrupa Birliği’nin 2012’de girdiğidurgunluktan 2013 yılında çıkmasımümkün olacaktır.

Aslında, borç krizindekiülkelerin şu ana kadar

istikrar tedbirlerini uygulamaya koydukları

bilinmektedir. Ancak, finansman

sorunuyla karşı karşıya kalan ülkelerinliderleri çok kapsamlıistikrar tedbirlerini

uygulamaktan bugüne kadar kaçınmışlardır.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK DİNAMİKESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU

FON YÖNETİMİ

lerde merkez bankalarınca düşürül-müş olan faiz oranları, yatırımcılarıalternatif yatırım arayışına yöneltmek-tedir. Düşük faiz seviyesi küresel eko-nomik koşullar nedeniyle, yakınzamanda da yükselme eğilimindedeğildir. Türkiye özelinde ise kamu-nun gerek borçluluk oranı gerekse deborç döndürme rasyosu düşük sey-retmekte; öte yandan da bir yılı aşkınsüredir uygulanan sıkılaştırıcı malipolitika ile ekonomide hedeflenenyumuşak inişin belirli oranda başarıl-mış olması nedeniyle, hem reel hemde nominal faizler orta vadede düşükseyretme eğilimine girmiş bulunmak-tadır. Bu bağlamda, dünyadakidüşük faiz ortamı, Türkiye açısındansabit getirili menkul kıymetlerdekidüşük getiri ortamını sürdürülebilirkılmaktadır. Dolayısıyla, hiçbir piyasariski almadan emeklilik yatırım fonlarıgibi uzun vadeli yatırımlara kaydade-ğer reel getiri sağlama dönemikapanmış gözükmektedir.Görüşümüze göre bütün bu gelişme-ler ışığında, yatırımcıya katma değeryaratacak, anlatılması ve anlaşılmasıkolay finansal ürünler için uygun bir

konjonktür bulunmaktadır. Bu bağ-lamda AHE Dinamik Esnek Fon, özel-likle de hisse senedi piyasalarınaanaparanın önemli bir kısmını kay-betme korkusu nedeniyle yatırımyapmamayı tercih eden birikimsahiplerinin yatırımlarını, belirli oran-larda riskli varlıklara kaydırabilmeleri-ne olanak tanıyan bir üründür. Ayrıcafon, belirli bir vadeye yönelik olmayıpsüresiz olması bakımından emeklilikyatırım fonu evrenine de uyum sağla-maktadır.

Fonun yatırım süreci nasıl işleyecektir?Fon portföyünün yönetimine dayanakoluşturan teorik altyapının temel fonk-siyonu, riskli ve risksiz varlıklar ara-sındaki dağılımı riskli varlık getirisineen optimum iştiraki sağlayacak şekil-de belirlemek ve bunu yaparken baş-langıçta belirlenen anapara korumahedefinden sapmamaktır. Algoritmaolarak da adlandırdığımız bu altyapı,piyasadaki günlük dalgalanmalara aitverileri işleyerek, fonun hisse senedigibi riskli varlıklara ne kadar yatırımyapacağını, fonun mevcut değerininkoruma seviyesinin ne kadar üstündeolduğunu tespit etme suretiyle belir-ler. Fon, koruma seviyesinden yukarıyönde uzaklaştıkça daha çok hissesenedi yatırımı yapar. Aksi durumdaise riski azaltmak için hisse oranınıazaltır. Anlaşılacağı üzere, AHEDinamik Esnek Fon piyasadaki aşağıveya yukarı yönlü momentumla birlik-te hareket etmektedir ve bu anlamdabir momentum yakalama stratejisidir.Bu teknik çerçevesinde, dağılımlarıbelirlerken, geleceğe dönük borsaendeksi gibi belirsiz değerlere dönüktahminde bulunmaya ihtiyaç yoktur.Fon sadece içinde bulunduğu güneve yakın geçmişe dair gerçekleşmişverilerle yatırımlarını yönlendirir.

Sabit Oranlı PortföySigortalama Nedir?Portföy Sigortalama, yatırımcılarabelirli bir varlığın yukarı yönlü değerartışından faydalanma imkanı sağ-larken, eş zamanlı olarak olası kayıpriskini belirli bir sınırda tutma hedefinide içeren bir yatırım tekniğidir.Finans pratiğinde portföy sigortala-ma, genel olarak opsiyon veya vade-li işlem sözleşmesi gibi türev araçlarile portföyün aşağı yönlü riskininsınırlandırılması kaydıyla uygulan-maktadır.

Harvard Business School öğretimüyesi A.F. Perold tarafından Ağustos1986’da temelleri atılan Sabit OranlıPortföy Sigortalama (SOPS) strate-jisinde ise, yatırım kararları verilirkenbaştaki anapara için altına düşülme-mesi gereken belirli bir taban büyük-lük baz alınmaktadır. Bu durumdabaşlangıçtaki tutarın sabit bir oranı-nın korumaya alınabileceği tespitedilmiştir ve koruma amacının türevaraçlar kullanılmadan, sadece port-föyün riskli ve risksiz varlıklar arasın-daki dağılımını piyasadaki değerdeğişimlerine göre sürekli yenidenayarlamak suretiyle başarmanınmümkün olduğu da teorik olarakgösterilmiştir. 1986 yılından bu yanaSOPS tekniği giderek daha genişalanlarda uygulanmaya başlanmışve bu tekniğin doğru uygulamalardaanapara koruma amacını gerçekleş-tirirken, yatırımcıya daha düşük riskile riskli varlıkların getirilerine belirlioranlarda katılma imkanı sağladığıgörülmüştür.

Neden mevcut yatırım araçların-dan farklı olarak bu tip bir fonaihtiyaç var?Tüm dünyada gerek gelişmiş gerek-se de gelişmekte olan başlıca ülke-

Murat Caner ÖzhanPortföy Yöneticisi

İş Portföy Yönetimi A.Ş.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


Son olarak belirtilmesi gereken birhusus ise, yatırımın belirlenen asgarikoruma seviyesine denk gelen kısmı-nın yatırım yapılan süre boyunca,“en iyi gayret esası” çerçevesindekorunacağıdır. Fonun riskli varlıklarayatırımı, türev araçlar yoluyla dolaylışekilde değil de doğrudan yapmasıve bu esnada portföy yöneticisi riskitaşımamasından ötürü, söz konusustratejisinin başarılı sonuçlar verme-si, piyasadaki dalgalanmaların boyu-tuna ve yatırım yapılacak sermayepiyasası araçlarındaki likiditeye debağlıdır.

AHE Dinamik Esnek Fonu NedenTercih Edilebilir?Fonumuz anapara koruma garantisiveren fonlardan farklı olarak günlükgiriş ve çıkışlara izin vermesi sebe-biyle, yatırımcıların birikimlerinisürekli olarak yönlendirebilecekleribir yatırım aracıdır. Opsiyon ve vade-li işlem sözleşmesi gibi türev araçla-ra bağlı bir koruma yöntemine baş-vurulmadığı için fonun herhangi birvade kısıtlaması yoktur ve dolayısıy-la bu tarz fonlara göre daha düşükseviyede komisyon, stopaj vb. işlemmasrafları yaratarak yatırımcılarınbirikimlerini doğrudan yatırım araçla-rına yönlendirmektedir.

Tablo, Kasım 2007 tarihinde SOPStekniğini baz alarak yatırıma başla-yan ve %90 anapara koruma amacıtaşıyan bir fonun, hisse senetleriendekslerinin ciddi düşüşler sergile-dikleri bir dönem olan Kasım 2007-Nisan 2009 dönemi arasındaki geri-ye dönük test sonuçlarını göstermek-tedir. Görüldüğü şekilde fon budönemde en sağdaki sütunda görül-düğü gibi düşüşün hızlandığıdönemlerde riskli varlık ağırlığınıazaltarak, düşüşlerden minimumölçüde etkilenmiş ve efektif anaparakoruma oranını %90’ın üzerinde tut-mayı başarmıştır. 1.5 yıllık dönemsonunda %8.45’lik getiri elde etmişve başlangıçtaki anaparanın%97.6’sını korumaya başlamıştır.

Fonun Adı Anadolu Hayat EmeklilikA.Ş. Dinamik Esnek Emeklilik YatırımFonuFonun Tipi Emeklilik Yatırım FonuFonun Türü Esnek FonFon Kuruluş Tarihi 15.11.2011Fon Halka Arz Tarihi 29.04.2012Önerilen Vade Uzun vade (6 ay veüzeri)Fonun Para Birimi Türk LirasıKarşılaştırma Ölçütü YokStrateji Bant Aralığı %0-50 İMKB’yekote hisse senetleri, %0-100 kamuborçlanma senetleri, %0-20 Türk özelborçlanma senetleri, %0-20 vadelimevduat, %0-100 ters repoAmacı Fon özel bir algoritmaya daya-nan alokasyon stratejisi çerçevesindeağırlıklı olarak İMKB 30 endeksindeyer alan şirketlerin hisse senetlerineyatırım ve Hazine tarafından ihraç edi-len devlet tahvillerine yatırım yapar. Bu

yatırımları yaparken fon esas amacıolan başlangıçtaki anaparanın %90’ınıkoruma hedefini dikkate alır ve aynızamanda hisse senedi piyasasındakiyükseliş fırsatlarından maksimum sevi-yede yararlanmaya çalışır. Fon kısavadeli piyasa dalgalanmalarının yatı-rımlar üzerindeki olumsuz etkileriniminimum düzeyde tutarken, uzunvadeli getiri ve büyümeyi amaçlar.Kurucu Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.Portföy Yöneticisi İş Portföy Yönetimi AŞSaklayıcı Kuruluş İMKB Takas veSaklama Bankası A.Ş.Fon Büyüklüğü (TL) 5,573,287 – 28Eylül 2012 itibariyleToplam Pay Sayısı 100,000,000,000Dolaşımdaki Pay Sayısı502,151,181– 28 Eylül 2012 itibariyleYönetim Ücreti (Yıllık Yüzde) 2.51En Az Alınabilir Pay Adedi 1

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


FON YÖNETİMİ

Fonumuz portföyünün en az%51’i ile yabancı menkul kıy-metlere yatırım yaparak, orta

düzey risk seviyesinde yabancıhisse senetleri ve borçlanma ens-trümanlarının getirilerinden yarar-lanmanızı sağlar. Bu yönüyle, özel-likle ülke riski almak istemeyen vedöviz kurlarında yaşanması muhte-mel yükselişten yararlanmayıhedefleyen yatırımcılara yöneliktir.İçeriğinden aşağıda ayrıntılı olaraksöz edilen B Tipi Dengeli YabancıMenkul Kıymetler Fonu (“YMKFonu”); özellikle ABD, Avrupa veJaponya gibi gelişmiş yabancıpiyasalarda işlem gören hissesenetlerine ilgi gösteren yatırımcı-lara uygun olanaklar sunar. Fonumuz ağırlıklı olarak sağlambilanço ve büyüme potansiyeliolan, aynı zamanda işlem hacmiyüksek yabancı şirketlerin hissesenetlerine yatırım yapmayı amaç-lamaktadır. Böylece, yatırım yapı-lan hisse senetlerinin fiyat değişim-leri, alınan temettüler ve kurdakideğişimler ile orantılı olarak buvarlıkların getirisine iştirak edebilir-siniz.

Aşağıdaki grafik YMK Fonu’nun kar-şılaştırma ölçütü olan MSCI(Morgan Stanley CapitalInternational) Dünya Endeksini veYMK Fonu’nun fiyat performansınıgöstermektedir. Son 3 yıla ait olanfiyatlar, baz fiyatı TL cinsinden 100olarak alınarak grafiğe dönüştü-rülmüştür.

Beklentiler• Ekonomik toparlanmanın ilkevrelerinde en hızlı değer kazanansektörler arasında olan teknoloji şir-ketlerinin, piyasa değerleri defterdeğerlerinin altında kalmaya devameden bankacılık sektörünün ve pet-rol fiyatlarındaki yükseliş ile karlılık-larını artıran enerji şirketlerinin ağır-lığını artırmış bulunuyoruz. • ECB ve FED’den son dönemdegelen parasal genişlemeyle ilgiliaçıklamaların piyasalara olan ilgiyikademeli olarak artıracağını düşü-nüyoruz. Bu nedenle, 2012’nin sonçeyreğinde yabancı hisse senedipiyasalarına ilişkin beklentilerimizolumlu. Beğendiğimiz hisseler ara-sında görece güçlü bilanço, büyü-me potansiyeli ve uygun fiyat sevi-yelerinde olduğuna inandığımızGoogle, IBM, Bank of America veSiemens gibi küresel hisse senetle-rini tercih ettik.

Ülke riski almak istemeyen ve döviz kurlarında yaşanmasımuhtemel yükselişten yararlanmayı hedefleyen yatırımcılar içinAkbank T.A.Ş. Özel Bankacılık B Tipi Dengeli Yabancı Menkul Kıymetler Fonu

Özgür Demiral, CFA Alternatif Ürünler Yöneticisi

Ak Portföy Yönetimi A.Ş.

Fon Türü: B Tipi Dengeli Yabancı Menkul Kıymetler FonuFon Kurucusu: Akbank T.A.Ş.Fon Yöneticisi:Ak PortföyHalka Arz Tarihi: 05/05/2006Dayanak Varlık: Yabancı Hisse Tahvil, Ters Repo ve Tahvil / BonoAsgari Katılma Belgesi Oluşturma Miktarı: 1000Fon Büyüklüğü: 14.000.000 TL

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

19kurumsal yatırımcı nisan-haziran 2012

STRATEJİST

elişmiş ülkelerdeyaşanan durgunluk,Merkez Bankalarınınciddi miktarda parasalgenişlemeye gitmele-

rine neden oldu. FED Eylül toplantı-sında parasal genişleme kararıylayeni bir sayfa daha açtı ve konutpiyasasına da yardımcı olması açı-sından her ay 40 milyar US$’akadar konut kredisine dayalı men-kul kıymet alacağını belirtti. FED’inbu kez işi daha da sağlam tuttuğuanlaşılıyor. FED toplam tahvil alım-ları için bir sınır belirtmezken, eko-nomi istenen büyüme aşamasınagelse dahi, para politikasının eko-

nomiyi uzun süre desteklemeyedevam edeceğini açıkladı. YaniFED faizleri yükseltmek için aceleetmeyecek, enflasyonun da bir mik-tar artmasına izin verecek. FED’in son parasal genişleme hare-ketinin özel sektör harcamalarınıözendirici bir etki yapması bekleni-yor. Düşen faizler ve artması bekle-nen enflasyonun da yardımıyla özelsektörün borçlarını daha rahat öde-yebileceği beklentisiyle, konut piya-sasında canlanma umuluyor.Şirketlerin de gelecekte talepkoşullarının daha iyi olabileceğiöngörülerek, üretim ve çalışan sayı-sını arttırmaları amaçlanıyor. Düşük

Para Politikaları DeneyleriEkonomilerin canlanması için Merkez Bankaları para politikalarında sınırları zorlarken ve tüm silahlarını kullanırken,uygulanan politikalar daha çok varlık fiyatlarını etkiliyor.

Hakan AklarEkonomist

Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

yar dolar olan bilançodaki tahvilstoğu, 2012 yılının Eylül ayında 2,6trilyon dolara yükseldi. Diğer yan-dan, bankaların FED’de tuttuğumevduatın aynı dönemde 16,4 mil-yar dolardan 1,6 trilyon dolara yük-selmesi, genişlemeden istenensonucun alınamadığını gösteriyor.Benzer durum AMB için de geçerli.2007 yılında 1,5 trilyon Euro olanbilanço büyüklüğü Eylül ayı itibariy-le 3 trilyon Euro’nun üzerine çı ktı.

Şimdiye kadar olan AMB operas-yonları (özellikle geçen yılın Aralıkayında başlayan üç yı l vadelifinansman operasyonu) daha çokbankalara kredi verme şeklindeoldu. Bankaların da devlet kağıtlarıalarak, tahvil faizlerinin düşmesiistendi. Bu operasyonların da şim-diye kadar çok başarılı olduğu söy-lenemez. Sorunlu ülkelerde faizleryeterince düşmezken, piyasadakipara miktarı da sınırlı miktarda2007 sonunda 676 milyar Euroseviyesinden, 2012 Eylül ayında892 milyar Euro’ya artabildi.Parasal genişlemeye giden merkezbankalarına Japon ve İngilteremerkez bankalarını da ekleyebiliriz.

Para politikalarında adeta deneyle-rin yapıldığı bu dönemde dikkatiçeken diğer bir gelişme de bilanço-lar büyürken, bilanço kaliteleriningiderek bozulması oldu. Hem alı-nan hem de teminat olarak kabuledilen kağıtların risk derecesi artı-yor. Örneğin Japonya MerkezBankası kamu kağıtları alım prog-ramına, şirket tahvil alımlarını daekledi.

Şimdiye kadar uygulanan parasalgenişlemeler sorunları ortadan kal-

FED ve AMB bilançoları,şimdiye kadar yapılanparasal genişlemenin

devasa boyutlara eriştiğini gösteriyor.

2007 sonunda 895 milyar dolar olan

FED bilançosu, 19 Eylül 2012 tarihinde

2,8 trilyon dolar büyüklüğüne ulaştı.


STRATEJİST

faiz seviyesinin uzun dönem sür-mesi sonucu hisse senedi piyasa-sındaki fiyat artışlarının servet etki-si yaratarak, tüketime yardımcıolması bekleniyor. Son olarak,parasal genişlemeyle birlikte dola-rın değerinin düşmesi sayesinde,ihracat tarafından da ekonomiyedestek gelmesi arzu ediliyor.

FED gibi Avrupa Merkez Bankası(AMB) da, Eylül ayında sorunluekonomilerin Avrupa istikrar fonunabaşvurmaları şartıyla ikincil piyasa-da bu ülkelerin tahvillerini alacağı-nı açıkladı. AMB başkanı MarioDraghi, sınırsız devlet tahvili alım-ları için yeşil ışık yaktı.

FED ve AMB bilançoları, şimdiyekadar yapılan parasal genişleme-nin devasa boyutlara eriştiğini gös-teriyor. 2007 sonunda 895 milyardolar olan FED bilançosu, 19 Eylül2012 tarihinde 2,8 trilyon dolarbüyüklüğüne ulaştı. Biraz detayabakt ığımızda, FED’in genişlemeyidaha çok devlet tahvili ve konutkredisine dayalı menkul kıymetalımı yoluyla yaptığını, yani faizleriaşağıda tutarak ekonomiyi canlan-dırmak istediğini görüyoruz.Gerçekten de 2007 yılında 750 mil-

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


Ekonomilerin canlanması içinMerkez Bankaları para politikala-rında sınırları zorlarken ve tümsilahlarını kullanırken, uygulananpolitikalar daha çok varlık fiyatlarınıetkiliyor. Tüm ekonomik problemle-re ve yavaş büyüme verileri vesenaryolarına rağmen, hisse senet-leri ve emtia 2009 yılından 2011yılının ortalarına kadar güçlü birçıkış içindeydi ve sonrasında yataydenebilecek bir seyir gösterdiler.Son parasal genişleme kararlarınınendekslere yukarı güçlü bir ivmeverme beklentisi var. Çünkü para-sal genişlemede bu sefer bir sınırçizilmedi. Fakat sınırsız alım açık-lamalarına rağmen, 2009-2011 ara-sındaki güçlü çıkış trendi gerçek-leşmeyebilir. Zira parasal genişle-menin etkisi merkez bankası bilan-çoları büyüdükçe azalıyor. Üstelikbu sefer başka sorunlar da var.Avrupa’da kriz giderek artarken,Çin’den de yavaşlama sinyallerigeliyor.

Gelişmiş ülke ekonomilerinde sağ-lıklı canlanma belirtileri henüzgörülmediği halde, yeni parasalgenişleme beklentisiyle Haziranayından bu yana küresel hissesenedi fiyatları %14,5 artarken,emtia fiyatları da %15,4 arttı .Bunda kuşkusuz geçmiş parasalgenişlemelerle hızla artan varlıkfiyatlarının tekrar artacağı beklenti-si de etkili oldu. Eğer yeni açıklana-cak verilerde ekonomik büyümeyeilişkin güçlü sinyaller alınmazsa,varlık ve emtia fiyatlarındaki artışlarsağlıklı bir temele sahip olmadangerçekleşmiş olacak. Sonuçta eko-nomik veriler zayıf kalır ve büyümegeçmiş uzun dönem ortalamalarayaklaşamazsa, endekslerde güçlüyükselmeler yerini düşüşlere bıra-kacak.

Bankaların kaldıraç oranlarınıazalttığı, işsizliğin arttığı ve hane-

halklarının tasarruf yaptığı, ve gele-cek endişesiyle borçlanmaya git-mediği, şirketlerin tarihi fazla likidi-teye sahip olduğu ve politikalardabir türlü koordinasyon sağlanama-yan Avrupa’da, parasal genişleme-lerin reel ekonomi üzerine olan etki-si sınırlı kalıyor. Avrupa’da maligenişlemenin ekonomiyi büyütmekyerine küçülttüğü bir dönem sözkonusu. Diğer yandan, ABD ekono-misi büyümeye daha yakın duruyor.Konut verileri bi raz daha iyi. Faizlero kadar düşük ki (İki yıllık devlettahvil faizi %0,25, 10 yıılık tahvilfaizi %1,70 seviyesinde), yüksekbütçe açıkları fazla sorun yaratmı-yor. Son parasal genişlemenin eko-nomiyi daha iyi bir konuma getirmeşansı yüksek. Ekonomik krizABD’de ortaya çıkmış dünyayayayılmıştı, iyileşmenin de ABD’denbaşlaması ve küresel büyümeyiyukarı çekmesi bekleniyor.

dırmadı. Son genişleme kararınında sorunları kalıcı olarak çözmesibeklenmiyor. Ciddi ekonomiksorunların yaşandığı sıfır faiz politi-kalarının dahi sorunları çözmek içinyeterli olmadığı bir dönem yaşıyo-ruz. Merkez Bankaları’nın alışıla-gelmeyen politikalar uyguladığı,hatta enflasyon beklentilerini yukarıçekmeye çalışarak reel faizlerindüşük kalacağı sinyalini vermeyeuğraştığı farklı bir dönemdeyiz.Uygulanan ciddi parasal genişle-meye rağmen, FED başkanıBernanke’nin parasal genişlemele-rin sorunlara ilaç olmayacağını söy-lemesi önemli bir uyarı niteliğinde.

Şimdiye kadar uygulanan parasal

genişlemeler sorunlarıortadan kaldırmadı.

Son genişleme kararınında sorunları kalıcı

olarak çözmesi beklenmiyor.

Ciddi ekonomik sorunların yaşandığı

sıfır faiz politikalarınındahi sorunları

çözmek için yeterli olmadığı bir dönem

yaşıyoruz.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


YENİ ÜRÜN

İstanbul Menkul KıymetlerBorsası’nın başkanlığını yürüt-tüğü İslam İşbirliği Teşkilatı(İİT) Üye Ülke BorsalarıForumu’nun S&P Indices’le

ortak çalışması sonucunda hazırla-nan “S&P OIC COMCEC 50 ShariahIndex” (S&P İİT İSEDAK 50 İslamiEndeksi) 25 Haziran 2012 tarihi iti-bariyle hesaplanmaya başlanmıştır.

İİT Üye Borsalarının bulunduğuülke ve bölgelerden, belirlenen kri-terlere uyan şirketlerin dahil edildiğiEndekste Eylül 2012 itibariyle;Bahreyn, Bangladeş, Birleşik ArapEmirlikleri, Endonezya, Fas, FildişiSahili, Katar, Kazakistan, Kuveyt,Lübnan, Malezya, Mısır, Nijerya,Umman, Pakistan, Suudi Arabistan,Tunus, Türkiye ve Ürdün’de faaliyetgösteren 50 şirket bulunmaktadır.

İlk etapta Türkiye’den altı şirketEndeks kapsamına alınmıştır.Bunlar; Turkcell, BİM, Tüpraş, TürkTelekom, Enka ve Asya KatılımBankası’dır.

İİT Üye Ülke Borsaları Forumu bün-yesinde, üye ülkelerin sermayepiyasaları arasında bağlantı lar

kurulmasına ve İslami endeksler ileborsada işlem gören İslami finansalürünler geliştirilmesine yönelikçalışma grupları oluşturulmuştur.Ortak endeks oluşturulmasına iliş-

kin çalışmaların hareket noktası,dünya çapında İslami prensiplereuygun şirketlerin dahil edildiği pekçok endeks olmasına karşın, buendekslere dahil şirketlerin ağırlıklıolarak gelişmiş ülke ekonomilerineait şirketler olması, buna mukabilsadece İslam dünyası şirketlerin-den oluşan bir endeksin bulunma-masıdır. Bu kapsamda uluslararasıtanınırlığı ve itibarı yüksek endeksyapıcı firmalarla görüşülmüş, teklif-leri değerlendirilmiş, en uygungörülen S&P Indices ile anlaşılarakEndeks projesi sonuçlandırılmıştır.

Söz konusu Endeksin İslami esasla-ra uygun finansal ürünler pazarınınbüyümesine katkıda bulunurken, İİTÜye Ülke Borsaları’na olan ilgiyi art-tırması, borsa yatırım fonları vebenzer finansal ürünlere de daya-nak teşkil etmesi beklenmektedir.

Şirketlerin S&P İİT İSEDAK 50 İslamiEndeksi’ne dahil olabilmeleri içinhem belirlenen sayısal kriterlere(ortalama günlük işlem değerinin(ADVT) üç aylık ortalamasının mini-mum 1 Milyon ABD Doları olması)hem de İslami prensiplere uygunolmaları gerekmektedir. Endeks,

S&P İİT İSEDAK 50 İSLAMİ ENDEKSİ

Ortak endeks oluşturulmasına ilişkinçalışmaların hareket

noktası, dünya çapındaİslami prensiplere uygunşirketlerin dahil edildiğipek çok endeks olmasına

karşın, bu endeksleredahil şirketlerin ağırlıklı

olarak gelişmiş ülke ekonomilerine ait şirketler

olması, buna mukabilsadece İslam dünyası şirketlerinden oluşan

bir endeksin bulunmamasıdır.

İMKB İslami Endeksler ile Borsada İşlem Gören İslami Finansal Ürünler Çalışma Grubu

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


kez (Ocak, Nisan, Temmuz veEkim) yapılan gözden geçirmelerdehiçbir hisse senedinin ağırlığının%5’i geçmemesine, hiçbir ülkeninağırlığının da %20’yi geçmemesinedikkat edilmektedir.

Endekse dahil şirketlerin İslamiprensiplere uygunluğu günlük ola-rak kontrol edilmekte, bu husustabir problem olduğunun anlaşılmasıdurumunda ilgili şirket ivedilikleEndeks kapsamından çıkartılmak-tadır. S&P Endeks Komitesi İslamiprensiplere uygunluk denetimikonusunda Ratings IntelligencePartners’dan destek almaktadır. İslami prensiplere uygunluk incele-

meleri temel olarak iki kategorideyapılmaktadır:

• Sektör bazlı:> Kumar, Medya, Pornografi,Sigara, Alkol gibi bazı sektör/ürün-ler İslami prensiplerle uyumlu kabuledilmemektedir.• Finansal bazlı:> Şirket faaliyetlerinin İslami pren-siplerle uyumlu kabul edilebilmesiiçin bazı finansal rasyoların belirle-nen eşikleri aşmaması gerekmekte-dir. Özellikle bakılan unsurlar, finan-sal kaldıraç, nakit ve İslami prensip-lerle uyumlu kabul edilmeyen işaktivitelerinden sağlanan gelirlerinpayıdır.

halka açık piyasa değeri dikkatealınarak bulunan en büyük 50 şirke-ti içermektedir. Bununla birlikte,Endeksin İİT üyesi ülkeleri adil ola-rak temsil edebilmesi için, endekseher ülkeden en az bir hisse senedi-nin alınmasına (belirlenen sayısalkriter sağlanamıyorsa bu kritere enyakın hisse senedi) ve hiçbir ülke-nin ağırlığının 8’den fazla olmama-sına dikkat edilmektedir.

Benzer şekilde Endeks bileşenleri-nin ağırlığı, hisse senedi ve ülkekonsantrasyon risklerini azaltacakdeğişiklikler yapılmak suretiyle vehalka açık piyasa değerleri dikkatealınarak belirlenmektedir. Yılda dört

Endeksin İslami esaslarauygun finansal ürünlerpazarının büyümesinekatkıda bulunurken,

İİT Üye Ülke Borsaları’naolan ilgiyi arttırması,

borsa yatırım fonları vebenzer finansal ürünlerede dayanak teşkil etmesi

beklenmektedir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


İslami Finansal Araçların Teminata KabulüKüresel finansal kriz ile birlikte sonyıllarda uluslararası finans piyasala-rı zorlu bir döneme girmiş; ancak bukrize rağmen hem İslam dünyasın-da hem de Avrupa piyasalarındafaizsiz sabit getirili yatırım araçlarıönemli ölçüde ilgi görmüştür. Diğeryandan, Türkiye’nin İslami finans-man ürünleri ile ilgili bir merkezolması için iyi bir aday olduğu düşü-nülmekte ve bu yönde çalışmalaryapılmaktadır. Takasbank, katılımbankaları ile birlikte sektör ihtiyaçla-rına yönelik çalışmalar yürütmekte-dir. Bankamız nezdindeki piyasalar,İMKB ve VOB işlemlerinde kira ser-

tifikası (sukuk), özellikle likidite kısı-tı nedeniyle teminata kabul edilme-mekteydi. Ancak, Eylül 2012’den iti-baren İMKB’de Hazine’nin ihraç etti-ği sukuklarına yönelik ikincil piyasaişlemlerinin başlamasıyla, İMKBBorçlanma Araçları Piyasası “işlemlimiti karşılığı” olarak sözkonusuHazine sukuklarını teminata kabuletmeye başlamıştır.

Diğer taraftan, organize piyasadasukukların konu olacağı repo-tersrepo işlemlerine ilişkin uygun mode-lin belirlenmesi amacıylaTakasbank, İMKB ve sektör temsilci-leri ile çalışmalar sürdürmektedir.İşlemlerin İslami kurallara uygunlu-

Takasbank Teminat Yönetimi veÜçüncü Taraf Hizmetleri

TAKASBANK

Türkiye’nin İslami finansman ürünleri ileilgili bir merkez olmasıiçin iyi bir aday olduğu

düşünülmekte ve buyönde çalışmalar

yapılmaktadır.Takasbank, katılım

bankaları ile birlikte sektör ihtiyaçlarına yönelik çalışmalar

yürütmektedir.

Takasbank / Uluslararası Piyasalar BölümüTürev Araçlar, Takas ve Teminat Yönetimi Bölümü

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


ğunun sağlanabilmesi içinTakasbank’ın üçüncü taraf göreviniüstlenmesi üzerinde çalışma yapıl-maktadır.

Merkezi Risk ve TeminatYönetimi: Türkiye MerkeziKarşı Taraf (MKT) ModeliMerkezi risk ve teminat yönetimikavramı, 2008 yılı Eylül ayında baş-

layan ve etkileri halen yaşanmaktaolan son küresel ekonomik krizlebirlikte daha çok önem kazanmıştır.Uluslararası platformlarda da, işlemteminatlarının değerlemesindeteminata kabul edilen varlık fiyatla-rının yanında toplam teminatlar içe-risindeki yoğunlukları ve teminataalınma katsayılarının da dinamikolarak uygulanması, sabit teminat-landırma yerine portföy bazındateminatlandırma yapılması, dinamikrisk ölçümleri ve stres testleri uygu-lanmasına ilişkin detaylı mevzuatdüzenlemeleri yapılmıştır.

Takasbank, Vadeli İşlemler veOpsiyon Borsası (VOB) için merke-zi karşı taraf (MKT) hizmetini halenişlem teminatları ve garanti fonuylasınırlı şekilde sürdürmektedir. MKThizmeti verilmesi ile likiditenin arttı-rı lması, teminatların azaltı larakpiyasa katılımcılarının maliyetlerinindüşürülmesi ve işlem yapacaktarafların karşılıklı olarak kredibilite-leriyle ilgili endişelerin ortadan kal-dırılmasını amaçlayan bu sistemile, kredi ve piyasa risklerinin mini-mize edilmesi planlanmaktadır.

Merkezi karşı taraf piyasada ger-çekleşen işlemlerde alıcı karşısındasatıcı, satıcı karşısında da alıcıkonumda bulunarak alım-satım işle-

mi yapan taraflardan birinin bu işle-me ilişkin yükümlülüklerini yerinegetirmemesi sonucunda, yükümlü-lüğü üstlenen kuruluş olarak tanım-lanabilir. MKT, takas işlemlerindekarşı taraf riskini üstlenirken, temer-rüt halinde yükümlülüklerin yerinegetirilebilmesi için etkin bir işlemsonrası risk yönetimine ve buamaçla rezerv kaynaklara sahipbulunması gereken nitelikte birkurumdur.

Takasbank’ın merkezi karşı tarafpozisyonunu üstlenmesi, İstanbul’unuluslararası finans merkezi yapılma-sı projesinin bir parçası olması açı-sından gerçekleştirilmesi gerekenönemli bir proje konumundadır. Bu proje ile risklerin ve risk karşılık-larının (teminatların) değerinin ger-çek zamanlı olarak piyasa koşullarıçerçevesinde ölçülmesi yoluyla,takas risklerinin azaltılması, riskeodaklı teminat alınması ve piyasalarve ürünler arası teminat geçişliliği-ne olanak verilerek, piyasada riskve maliyet etkin bir yapının kurul-ması amaçlanmaktadır.

Başlangıçta her bir borsa ve piya-sanın ayrı risk yönetimi ilkelerinegöre işletilmesi planlanırken, gerek-li altyapı ve mevzuat hazırlıklarınıntamamlanmasını takiben, bütün

Teminat yönetimiTakasbank’ın vermiş olduğuönemli hizmet kalemlerindenbirisi olup, hizmet verdiğiborsa ve piyasaların teminathavuzu büyüklüğü 2012 yılıEylül sonu itibariyle dokuzmilyar dolar civarındadır.

İMKB Borçlanma

Araçları Piyasası

İMKB Pay Piyasası

VOB

Elektrik Piyasası

Takasbank Piyasaları/Hizmetleri

Toplam

Toplam Teminat Havuzu

Garanti Hesabı Teminatları


Garanti Hesabı Teminatları


Garanti Fonu Teminatları



3.600 Milyon ABD$

40 Milyon ABD$

170 Milyon ABD$

34 Milyon ABD$

639 Milyon ABD$

53 Milyon ABD$

444 Milyon ABD$

3.700 Milyon ABD$

8.680 Milyon ABD$

Piyasa (30/09/2012) Tutar

Başlangıçta her bir borsa ve piyasanın ayrı risk yönetimi

ilkelerine göre işletilmesiplanlanırken, gerekli altyapı ve mevzuat

hazırlıklarının tamamlanmasını

takiben, bütün Borsalarve piyasalar için

merkezi risk ve teminatyönetimi uygulamasına

geçilmesi hedeflenmektedir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


TAKASBANK

Borsalar ve piyasalar için merkezirisk ve teminat yönetimi uygulama-sına geçilmesi hedeflenmektedir.

MKT’nin avantajları arasında karşıtaraf riskini azaltmak ve yönetmek,likidite ve operasyon riskini azaltmak,bilgi asimetrisini yönetmek, finansalgüvenirliliği ve verimliliği artırmak,gözetim faaliyetlerinin etkinliğini artır-mak, sistemik riski azaltarak finansalkrize engel olmak sayılabilir.

Takasbank tarafından üzerindeçalışılmakta olan “Türkiye MKTModeli”nin temel özellikleri şun-lardır: i) Teminatların merkezileştirile-rek, tüm teminatların Takasbanknezdinde takip edilmesi ile üyeleregerçek zamanlı olarak risk ve temi-nat takibinin yapılacağı, teminat

tamamlama çağrılarını, gerekli vemevcut teminat karşılaştırmalarınıve teminat yatırma/çekme işlemleri-ni elektronik ortamda anlık olarakyapabilecekleri tek bir teminat mer-kezi altyapısı sağlanmış olacaktır.

ii) Üyelikler çeşitlendirilerek ve“genel” ve “doğrudan” takas üyeliğiayrımı, özsermaye büyüklüğü ağır-lıklı olmak üzere Takasbank tarafın-dan yapılacak değerleme ile belirle-necektir.

iii) Gerçek zamanlı risk ölçümmodeli kullanılarak riskler varlıkçeşitlerine, bunların piyasalarınınyapısına (organize, OTC, vs.), piya-salardaki katılımcı yapısına, varlık-ların likiditelerine, vadelerine, volati-litelerine göre ve varlıkların birbirle-riyle etkileşimleri dikkate alınarak,uygun algoritmalarla gerçekzamanlı olarak ölçülecektir.

TÜRKİYE MKT MODELİNİNETKİLERİ

1998’de BIS (Bank of InternationalSettlement)’in risk üzerine yayımla-dığı 10 merkez bankasından olu-şan CPSS (Committee on Paymentand Settlement Systems) ve IOSCO(International Organization ofSecurities Commissions) tarafındanhazırlanan rapordan beri, düzenle-yici otoriteler OTC türev piyasalar-dan kaynaklanan potansiyel siste-mik riskler üzerine çalışmalara ağır-lık vermeye başlamıştır. Bu rapordaOTC’de geçen türev işlemlerin taşı-dığı riske ve işlem yapanların öde-meleri için kullandığı sistemler vebu riskleri karşılamak için uygula-dıkları yöntemlere dikkat çekmiştir. Özellikle son finansal krizden sonraOTC türev ürünlerin merkezileştiril-mesi güncel bir tartışma konusu

olmuştur. Avrupa ve Amerika’dakidüzenleyiciler, OTC türev piyasası-nın MKT’ler tarafından takasınınyapılmasını gerektirecek yenidüzenlemeler üzerine çalışmalaradevam ediyor. Bu durum gelişmişve gelişmekte olan ülkeler içinbüyük bir değişiklik olacaktır.

MKT’nin en önemli görevi yükümlü-lüklerin yerine getirilmemesi vetaraflardan birinin temerrüde düş-mesi durumunda işlemlerin tamam-lanması ve işlemin diğer tarafınınalacağını zamanında teslimini sağ-lamaktır.

MKT hizmeti verilmesi ile likiditenin arttırılması,teminatların azaltılarakpiyasa katılımcılarının

maliyetlerinin düşürülmesi ve işlemyapacak tarafların

karşılıklı olarak kredibiliteleriyle ilgiliendişelerin ortadan

kaldırılmasını amaçlayan bu sistem

ile, kredi ve piyasa risklerinin

minimize edilmesi planlanmaktadır.

Mevcut durumdaTakasbank,

• İstanbul Menkul KıymetlerBorsası bünyesindeki Pay,Borçlanma Araçları veYabancı Sermaye PiyasasıAraçları Piyasalarında ger-çekleştirilen işlemlerin takası-nı gerçekleştirmektedir.• Vadeli İşlem ve OpsiyonBorsası’nda işlem gören söz-leşmelerin takas ve teminat yönetiminden sorum-ludur.• Organize borsalara verdiğitakas hizmeti yanında, üyearacı kuruluşların takasişlemlerini zamanında, etkinve verimli gerçekleştirebilme-leri amacıyla TakasbankPara Piyasası (TPP) veÖdünç Pay SenediPiyasası’nı (ÖPSP) kurmuş-tur. Bu piyasaların da takasve teminat yönetimindenTakasbank sorumludur.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


MEVZUAT

Türk ekonomisinin son 10yılda yaşadığı sıçrama-dan sermaye piyasaları-nın hak ettiği payı aldığı-nı söylemek gerçekçi

olmaz. Nitekim İMKB ve sermayepiyasaları birçok açıdan beklenenmerhalelere ulaşamadı: Hissesenedi piyasası yeteri kadar büyü-medi; halka arz miktarı, piyasadakilikit hisse sayısı yetersiz kaldı;türev piyasalarda çeşitlilik oluşma-dı; yatırım fonları yeteri kadarbüyümedi ve kurumsal yatırımcıtabanı oluşmadı...

Bu bağlamda SPK’nın hazırlamak-ta olduğu yeni Sermaye PiyasasıKanunu’ndan önemli beklentilervar. Özellikle fon yönetiminde yara-tıcılığa öncülük etmesi beklenenbağımsız portföy yönetimi şirketleri(PYŞ’ler) açısından yeni kanununve onu tamamlayacak olan tebliğ-lerin sektöre canlı lık getirmesi

lerin düzeltilmesi ve reel sektörünvites büyütmesi önceliklerinin birazgölgesinde kaldı.

Öyleyse günümüze dönersek,bağımsız PYŞ’ler açısından vebizce sektörün geneli açısındanyeni Sermaye Piyasası Kanunu veilgili tebliğler ne getirmelidir?

1. PYŞ’lerin fon kurmalarına izinverilmesi gerekir...Halen bağımsız PYŞ’ler kendi fonla-rını kuramadıklarından, bir banka,aracı kuruluş veya sigorta şirketininkendilerini “sponsor” etmesine (yanibağımsız PYŞ’nin yöneteceği fonuonun yerine kurmasına) ihtiyaçlarıvar. Nitekim, dürüst olmak gerekirsebağımsız PYŞ alt sektörünün mev-cudiyetini dahi büyük ölçüde, tekbir özel banka grubunun aracı kuru-luşunun sektörü büyütmek adınaüstlendiği bu nevi sponsorluğabağlayabiliriz.

hayati önem arz ediyor. BağımsızPYŞ’lerin yeni kanundan beklentile-rini tek bir cümle ile özetlemekgerekirse: yatırım fonları mevzua-tında esneklik ve fon yönetimindeyaratıcılığın ve performansın teşvikidiyebiliriz. Tabi bu kısa özetinsomut olarak neyin özeti olduğununüzerinden geçmeliyiz ama önceTürk sermaye piyasası mevzuatınınnasıl bu kadar “sıkı” hale geldiğiniirdelemekte yarar var.

Modern anlamı ile Türk sermayepiyasaları 80’li yılların sonunda yel-ken aldı. Banker krizinin gölgesindehazırlanan mevzuatın ruhu, Türksermaye piyasalarının “yatırımcınınkorunması” ilkesi üzerine inşa edil-mesiydi. Türk sermaye piyasaları90’lı yıllardaki emekleme dönemle-rinde ise küresel deregülasyon tren-dinden nasibini almadı. 2000’li yıl-larda da sermaye piyasalarındareform, doğal olarak makro denge-

Bağımsız PYŞ’lerin Yeni Sermaye PiyasasıKanunu’ndan Beklentileri:Esneklik veYaratıcılığın TeşvikiBağımsız PYŞlerin SPK’dan birincil beklentilerimevzuatın gerekli asgari esnekliğe kavuşturulması,ikincil beklentileri ise piyasada yaratıcılığın artması için bağımsız PYŞ’lerin makul derecedeteşvik edilmesidir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


Yeni Kanun sonrasında bağımsızPYŞ’ler fon kurabilmeli ve bu hakonlara ölçüsüz bir sermaye gerek-sinimi külfeti getirmemelidir. YeniKanun’da bu doğrultuda bir deği-şiklik olması da muhtemeldir.

2. Yatırım fonları ve portföy yöneti-mi faaliyeti mevzuatında esneklikartırılmalıdır...

Küresel trende baktığımızda sonyıllarda sıkılaşan bir regülasyongörsek de, şu an Türkiye’de geçer-li yatırım fonları ve portföy yönetimifaaliyeti ile ilgili aşırı muhafazakarmevzuatı dikkate aldığımızda “her-kes gitse de Mersin’e, biz gitmeli-yiz tersine” diyebiliriz... Yani yatırımfonları ve PY faaliyeti ile ilgili şu angeçerli olan kısıtlamalar hafifletil-meli...

• Yatırım fonları yabancı paracinsinden kurulabilmeli; • Yatırım fonları serbestçe perfor-mans ücreti alabilmeli;• Yatırım fonlarına giriş / çıkış sık-lığı 1 aya kadar olabilmeli;• Esnek yapıda gayrimenkul veözel sermaye yatırım fonları kurula-bilmeli; • Serbest fonların tanıtım faaliyet-leri ile ilgili kısıtlamalar esnetilmeli; • Kişiye özel portföy yönetimindeperformans ücreti serbestçe uygu-lanabilmeli.

Yeni Kanun’un yukarıda sıralananesnekliklerden bir kısmını karşıla-ması, kalanların ise tebliğler yoluy-la halledilmesi beklenebilir.

3. Portföy yönetiminde bankagruplarının hakimiyeti makul ölçü-de azaltılmalıdır...

Türkiye’de büyük finans grupları-nın bankaları, aracı kuruluşları veportföy yönetimi şirketleri arasında-ki piyasa rekabetinden uzak, dikeyentegrasyon sektörde yaratıcılığave performans odaklı yatırım

tebliğlerde öngörülebilecek bazıdeğişiklikler şöyle olabilir.

• Bir banka grubunun kendi ukde-sindeki yatırım fonu ve bireyselemeklilik fonlarının içinde kendiPYŞ’ne yönettireceği oran sınırlan-dırılabilir. (Bunun rasyoneli bankagrubunun fon yönetiminde “dışarıyaaçık” olmasını sağlamaktır.)• Daha da ötesi bir banka grubu-nun, banka kontrolündeki PYŞ’lereyönettireceği fon oranı da sınırlana-bilir. (Bunun rasyoneli ise bankagruplarının yalnız kendi aralarında“paslaşmasına” engel olmaktır.)• Alternatif olarak (özellikle birey-sel emeklilik fonlarında) objektif kri-terlere göre zayıf performans göste-ren portföy yöneticilerinin, belirliprosedürler çerçevesinde değiştiril-mesi zorunlu kılınabilir.

Şüphesiz bu tür tedbirler kısmen“laissez faire” serbest piyasa reka-beti ile çelişse de “rekabeti artırma”veya “pozitif ayırımcılık” yaklaşımıiçerisinde değerlendirilmelidir.

Bu önerilerin dışında yeni SermayePiyasası Kanunu’nun kapsamındaolmasa da aşağıdaki hususlargerek bağımsız PYŞ’ler gereksesektörün geneli açısından önemli-dir:> yatırım fonlarındaki (hisse sene-dine yönelik) vergi dezavantajınınkaldırılması;> fon alım satımının serbestçeTakasbank üzerinden yapılması;> borsa yatırımcısının haklarınınkorunması noktasında (çağrı muafi-yetinin kolaylaştırı lması benzeri)tavizlerin verilmemesi.

Toparlamak gerekirse, bağımsızPYŞlerin SPK’dan birincil beklentile-ri mevzuatın gerekli asgari esnekli-ğe kavuşturulması, ikincil beklenti-leri ise piyasada yaratıcılığın artma-sı için (ki “finans merkezi” misyonubunu gerektirir) bağımsız PYŞ’lerinmakul derecede teşvik edilmesidir.

danışmanlığı faaliyetine engelolmaktadır. Şüphesiz bu durumbanka gruplarının tümü için aynıderecede geçerli değildir. Nitekimbağımsız PYŞ sektörünün oluşu-munda bu gruplardan birinin kritikkatkısına vurgu yapmıştık. Ancaksektörün geneline baktığımızda“oligopol” görüntüsü uzun süredirhakim ve bu durumun en azındanyatırım fonlarına yaramadığı aşikar.Bu bağlamda yeni Kanun ve ilgili

Melih ÖnderYönetim Kurulu Başkanı

Logos Portföy Yönetimi A.Ş.

Küresel trende baktığımızda son yıllardasıkılaşan bir regülasyon

görsek de, şu anTürkiye’de geçerli yatırımfonları ve portföy yöneti-mi faaliyeti ile ilgili aşırımuhafazakar mevzuatı

dikkate aldığımızda “herkes gitse de Mersin’e,

biz gitmeliyiz tersine” diyebiliriz...

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:24


PORTFÖY YÖNETİMİ

NOTUS PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş.Doç. Dr. Evren BolgünGenel Müdür YardımcısıNotus Portföy Yönetimi A.Ş.

Notus Portföy YönetimiA.Ş. 2011’de kurulanbir bağımsız portföyyönetimi şirketidir.

Yunan mitolojisinde “Notus” güneyrüzgar tanrısının karşılığı iken, yazsonu ve sonbahar başlangıcındaoluşan kuvvetli rüzgarları ifadeetmektedir. Gelişmekte olan finan-sal piyasalardaki fırsat rüzgarları-nın her geçen gün önemini arttır-makta olduğu bir ortamda NotusPortföy kurucuları, ortalama 20 yıl-lık uluslararası ve yerel finans piya-salarındaki tecrübelerini birleştire-rek yatırımcılarına “Güven, VarlıkDağılımı, İstikrarlı Performans veRisk Yönetimi” hizmetlerinin sağ-landığı bir ortamı yaratmak üzerefaaliyet göstermektedir.Notus Portföy Yönetimi’ninVizyonu, bireysel ve kurumsal yatı-rımcılara ölçülen risk tercihleridoğrultusunda katma değer üret-meyi hedefleyerek piyasa koşullarıdoğrultusunda en iyi performansısağlayacak nitelikli Özel PortföyYönetim Hizmeti vermektir.

Misyonumuz, yatırımcılarımızınfinansal varlıklarının güveniliryöneticisi olmak, kazançları piyasadalgalanmalarından korumak,piyasalardaki fırsatları değerlendi-rerek uzun vade perspektifinde,hedeflenen göstergenin üzerindeistikrarlı getiri sağlamaktır.

dağıtım kararları gözden geçirile-rek, ortak bir konsensüs içerisin-de portföy yöneticileri modelportföy yönetimini gerçekleştir-mektedir.

Notus Portföy Yatırım ProsesiYatırım komitesi üyeleri her haftabaşında yurtiçi ve yurtdışı piyasa-lardaki gelişmeleri analiz etmekte,kısa/orta vadeli finansal varlık

Notus Portföy Ürün & Hizmetleri

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


Notus Portföy Yönetimi Kurucu OrtaklarıSoldan Sağa: Doç. Dr. K. Evren Bolgün | Naim Koçer | Murat Sağman

İŞ YATIRIM - NOTUS PORTFÖYB DEĞİŞKEN / ESNEK YATIRIMFON İHRACINotus Portföy Yönetimi, İş Yatırımile birlikte Ekim ayı içerisinde B TipiDeğişken Yatırım Fonu ihraçetmektedir. İş Yatırım-Notus PortföyB Değişken Yatırım Fonu (TKYDSınıflandırması : Esnek) ağırlıklıolarak TL cinsi orta ve uzun vadelidevlet ve özel sektör tahvil vebonolarına, ters-repo piyasasınayatırım yapan ve bunun dışındahisse senedi piyasasında oluşabi-lecek fırsatlardan en yüksekgetiri/risk rasyosu kıstası doğrultu-sunda yararlanmak isteyen yatırım-cılara yöneliktir.

Fon Göstergesi: 35% KYD ÖST +15% KYD Bono Kısa+ 15% KYDBono Orta + 15% KYD Bono Uzun +10% KYD O/N Repo+10% İMKB-30

varlık dağılım miktarları belirlen-mektedir. Her bir finansal varlıkdağılım miktarı portföy yenilemedönemi içerisinde benzer birşekilde tekrarlanmaktadır.

Düşük risk profiline sahip olanyatırım fonu (İMKB30 endeks yıl-lık risk miktarının 1/8’i seviyesin-de) Aylık Brüt Mevduat getirisinin+%2 - +%5 üzerinde bir beklenengetiriye sahip olacaktır. 2012 yılbaşından itibaren gerçek fiyatlarile yapılan fon yönetim simülas-yonlarında ilk sekiz aylık fondönemsel getirisi %15.92 (Yıllık%24.38) ile 87 adet B TipiDeğişken Fon arasındaki en iyi ilkbeş yatırım fonu arasında yeralmaktadır. Yıllık yönetim ücreti%2 ile Değişken B Tipi fon seg-mentinde en düşük düzeydebelirlenmiştir.

Fon Stratejisi: Temel amaç fonaalınacak finansal varlıklar kullanıla-rak, etkin portföyler elde etmektir.Etkin portföyler; riski minimize edenportföy, getiri/risk rasyolarını(Sharpe, Information, Sortino) mak-simize eden portföyler, rölatif getiri-yi (Portföy getirisi-Risksiz fazioranı) maksimize eden portföylerolmaktadır. Fon içerisinde hissevarlık sınıfı oluşturulmakta ve dahasonra genel varlık sınıflarının ikincilbir optimizasyonu ile toplam fon

Özel Sektör Tahvilleri 35% - 50%

Devlet İç Borçlanma Senetleri 25% - 30%

O/N Repo 5% - 10%

İMKB-30 Hisse 0% - 15%

Yatırım Fonu 2% - 10%

Fonda Yer Alacak VarlıklarStratejiBant

Aralıkları

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


ÖZEL SEKTÖR TAHVİLLERİ

on yıllarda, Özel SektörBorçlanma Araçları’nınsermaye piyasasındakikonumunda önemli geliş-melere tanık olduk. Reel

faizlerdeki kayda değer düşüş ileberaber, özel sektörün piyasadanborçlanmasındaki en önemli engel-lerden biri kısmen de olsa aşıldı.Bununla beraber banka kredilerinde-ki görece yüksek maliyet, şirketler içinönemli bir finansman alternatifi olanözel sektör tahvillerinin (ÖST) cazibe-sini arttırdı.

Özel Sektör tahvillerinin ve bankabonolarının toplamının borçlanmapiyasasındaki ağırlığı 2010’da %0.79iken, 2011’de %3.64 seviyelerineulaştı. 2012 yılında ise Eylül ayı sonu-na kadarki zaman diliminde bu oran%5.71 olarak karşımıza çıktı. Eylül 2012 itibariyle İMKB’de 1.29 mil-yar TL tutarında sabit kupon ödeme-li, 3.74 milyar TL değişken kuponödemeli tahvil ile 2.13 milyar TLiskontolu ÖST işlem görmektedir.Buna ek olarak, Hazine’nin uzunvadeli borçlanma stratejisini benim-

semesi sonucunda, kısa vadeli tahvilpiyasasında bankaların iskontolubono ihraçlarının tutarı 16 milyarTL’na ulaştı.

ÖST’lerin Ocak-Eylül 2011 ve Ocak-Eylül 2012 istatistiklerini karşılaş-tırdığımızda ise, özel sektörün piya-sadaki rolünün arttığını gözlemliyo-ruz. 2011’de Ocak-Eylül arasındaSPK tarafından kayda alınan ÖSTihracı 5.45 milyar TL iken, bu değer2012’nin aynı döneminde 10.2 milyarTL olarak gerçekleşti. Büyük resimde ÖST’lerin yavaş daolsa önem kazandığı görülmekleberaber, Türkiye’yiOECD ülkeleriylekarşılaştırdığımız-da ÖST’lerin SabitGetirili MenkulKıymetler içindekipayının düşük kal-dığı göze çarp-m a k t a d ı r .Mevzuatta yapılandeğişikliklerle ihraçm a l i y e t l e r i n i nönemli ölçüde

düşmesine rağmen, gerekli derece-lendirme sisteminin tam anlamıylauygulanamaması ve ikincil piyasadaetkinliğin sağlanamaması nedeniyle,şirketlerin piyasaya erişimi hala isteni-len düzeyde değildir.

ÖST’lerin halka arz zorunluluğubulunmaması nedeniyle, piyasadakilikidite tam olarak sağlanamamaktave sağlıklı bir fiyat oluşumu gerçek-leşmemektedir. Fakat işlem hacmi vesözleşme sayısı düşük de olsa, orga-nize bir ikincil piyasanın oluşmasıylapiyasadaki likidite konusunda daolumlu gelişmeler göreceğimizi düşü-

Şirketler İçin Kredi Artık Tek Çözüm DeğilÖST ve banka bonolarının borçlanmapiyasasındaki ağırlığı %5.71 düzeyine ulaştı;yatırımcı tarafında ise ağırlık %38.3 ile yurtiçinde yaşayan gerçek kişilerde...

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


nüyoruz. Zaten şu anki işlem hacim-leri ve sözleşme sayılarını incelediği-mizde piyasadaki canlanmayı farkedebiliyoruz.

ÖST stoğunun GSYH’ye oranınabaktığımızda, değerin 2009’danbaşlayan bir yükseliş trendi içerisin-de olduğunu görüyoruz. 2009 yılında%0.04 olan bu değer, 2012 yılı için%0.47’ye ulaşmıştır. ÖST’nin tümborçlanma stokları içindeki payındada düzenli olarak bir artış fark edil-mektedir. 2011 yılından 2012’ninEylül ayına kadar bu oranda %58’likbir artış görülmüştür. Piyasanın diğer katılımcısı olan yatı-rımcı tarafına baktığımızda ise, ağır-lığın %38.3 ile yurt içinde yaşayangerçek kişiler olduğu görülmektedir.

Tahvil ve bono faizlerinin gerilediği,mevduat faizlerinin yüksek kaldığı vebireysel yatırımcının tercihini dahaçok mevduattan yana kullandığı birdönemde bile yatırımcı profilindekiağırlığın bu kesimde olması, ÖSTpiyasasındaki kurumsal yatırımcınınpiyasaya katılımının düşük kaldığınıgöstermektedir.Yurt dışında yerleşiklerin sahip oldu-ğu menkul kıymet payı ise sadece%2.7 düzeyindedir. Bu konudaki enönemli etken Türkiye’nin “yatırımyapılabilir” ülke notuna sahip olma-masıdır. Türkiye özelindeki ekonomikgöstergelerin iyileşmesi ve finansalistikrar konusunda atılan olumluadımların ışığında oluşan kredinotundaki artırım beklentisinin yakıngelecekte gerçekleşmesi durumun-da, ÖST piyasasındaki yabancı payı-nın önemli derecede artacağınıdüşünüyoruz.

Üzerinde durulması gereken birbaşka konu ise Özel SektörBorçlanma Araçları piyasasındakiürün çeşitliliğidir. Çeşitli risk-getirialgısına sahip yatırımcı profilininolduğu bir ortamda, gelen taleplerdoğrultusunda farklı sermaye piyasa-sı araçlarının arzı artık bir gereklilikolmuştur. Mevcut durumda Bono-Tahvil Piyasası içinde kamu borçlan-ma senetleri, özel sektör tahvilleri vebanka bonoları dışında 431 milyonTL tutarında VDMK (Varlığa DayalıMenkul Kıymet) işlem görmektedir.

Bu doğrultuda düzenleyici otoritelerinde yakın zamanda attığı önemliadımlar görülmüştür. SPK’nın “KiraSertifikalarına ve Varlık KiralamaŞirketlerine İlişkin Esaslar HakkındaTebliğ"i Nisan 2010’da yürürlüğe gir-miş olup, bunu takiben 11 Eylül 2012tarihinde yayınlanan İMKB Genelgesiile kira sertifikalarının BorçlanmaAraçları Piyasası’nda işlem görmesisağlanmıştır.

Hazine Müsteşarlığı da, 26 Eylül 2012tarihinde kira sertifikası ihracında 1,5milyar TL borçlanma gerçekleştirmiş-tir. Beş milyar TL’nin üzerinde gelentalep miktarı, bu sermaye piyasasıaracının yurtiçi piyasalarda da ihraçedilmesi için cesaret veren bir geliş-medir. Görüldüğü gibi özel sektör borçlan-ma araçları ülkemizde bir yükselişyakalamıştır. Fakat yapılan iyileştir-melere rağmen piyasa büyümesinindevamı için, üzerinde çalışılmasıgereken konular mevcudiyetini koru-maktadır. İkincil piyasada piyasa yapıcılığınınetkinleştirilmesinin, farklılaşan ürünportföyünün piyasa likiditesindeolumlu yansımaları olacağını veihraççı-yatırımcı ilişkisinin olmazsaolmazı güven ortamını arttıracağınıdüşünüyoruz. Bunlara ek olarak olasıbir yatırım yapılabilir kredi notununyansıması olarak artacak yabancıilgisi ve piyasa katılımcısıyla risk pri-minin azalmasını beklemekteyiz.

Bulut Özer Hazine Yetkilisi

Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


YABANCI KONUK

İrlanda fon sektörü varlıklarıiki trilyon euro ile rekor düzeyde

Kurumsal Yatırımcı-İrlanda fon sektöründe-ki büyümenin ardındahangi temel faktörlerigörüyorsunuz ve son

dönemdeki istatistikler hakkındabilgi verebilir misiniz?

Angela Madden - İrlanda yönetici-lerin tercihidir. 2011 yılındaİrlanda’nın yeni UCITS yatırımlarınaçektiği varlıklar, diğer Avrupa ülke-lerinin tamamının topladığının ikikatı kadardı - son çeyrekte iseİrlanda beş kat fazla varlık çekti.Avrupa’daki köklü merkezlerinçoğunluğunda ise önemli varlıkçıkışları yaşandı.

İrlanda UCITS ülkeleri arasındadünyada en hızlı büyüyen ülke - son11 yılda diğer ülkeleri yüzde 500farkla geride bıraktı. Ayrıcaİrlanda’nın dünyadaki bir numaralıalternatif fon merkezi olduğu kabulediliyor ve dünyadaki toplam aktifle-rin yüzde 40’tan fazlasına

İngilizce konuşulan tek fon merkezi-dir ve hem doğuyla hem de batıylaişlem yapmak için optimum zamandiliminde yer almaktadır.

Aynı zamanda İrlanda’da iş yapmakiçin de tarihte bundan daha iyi birdönem yaşanmamıştı. İrlanda’da

İrlanda’dan hizmet veriliyor.İrlanda fon sektörü şu anda iki trilyoneuro gibi rekor bir seviyedeki varlığahizmet sunuyor ve yaklaşık 12,000uzmanı doğrudan istihdam ediyor.Diğer binlerce kişinin istihdamına dadolaylı destek sağlayan sektör,geçen 23 yılın birikimi olan büyük birsaygınlık ve uzmanlığa sahip.

İrlanda merkezli fonları olan 50’denfazla ülkeden 388 fon tanıtımcısıbulunuyor; karmaşık sınır ötesi fon-lara hizmet verilmesinde geniş biruzmanlık ve deneyime sahip olan 47fon yönetim şirketi ve küresel ağla-rıyla depo hizmetleri ve çok gelişmişmutemet/saklama hizmetleri sunan19 şirket ile İrlanda, bugün 28 dilde-ki uzmanlık birikimiyle yaklaşık 170ülkeye dağıtım yapmaktadır.İrlanda’nın diğerlerinden farklı olma-sını sağlayan birçok sebep vardırancak bunlardan bazıları çok açıkolmakla birlikte, bazıları o kadarbilinmemektedir. Şunu belirtmekgerekir ki İrlanda, Euro Bölgesinde

Avrupa krizine rağmen fon sektörü hızlı büyüyen İrlanda’da sektöründurumunu, İrlanda Fon Sektörü Derneği (IFIA) sözcüsü AngelaMadden, Kurumsal Yatırımcı’ya değerlendirdi.

Angela Maddenİrlanda Fon Sektörü Derneği (IFIA) Sözcüsü

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25

pazarlar ve ülkelerde sahada olmakçok önemli olduğundan, İrlandaYatırım Ajansı IDA ve Hong Kong’daİrlanda Ticaret Odası’nın ortaklığıy-la, son 18 ay içerisinde dünya gene-linde 10 civarında temsilcilik ofisiaçtı. Doğal olarak dünya çapındasürekli olarak seminerler ve ticariziyaretler düzenlemeye devam edi-yoruz.


işgücü maliyeti 2011 yılında EuroBölgesi ortalamasının altına düştü.Enerji, konut kiraları, ofis kiraları,hizmetler, inşaat ve işgücü dahilolmak üzere ticari girdi maliyetleri-nin tamamı, rekabet gücünü artıranbir seviyeye geriledi ve 2003 sevi-yelerine indi - lüks ofis kiraları yüzde52, işgücü birim maliyetleri yüzde12, ticari hizmetlerin maliyetleri iseyüzde 7 azaldı.Ayrıca ticari iş yapma kolaylığı açı-sından Euro Bölgesinde ilk sıradayer alan İrlanda, yatırım yapmakiçin de Batı Avrupa’nın en iyi yerin-dedir. Dublin dünyada beşeri ser-maye açısından en iyi şehir olarakkabul edilirken, İrlanda insanlarınesnekliği ve uyum sağlama yetene-ği açısından olduğu gibi, vasıflıişgücü açısından da dünyada ilksırada yer alıyor. Ülke nüfusununyüzde 50’den fazlası 35 yaşın altın-da bulunuyor. Fonlar açısından baktığımızda,büyümenin devam edeceğini tah-min ediyoruz. Dünyada dahadüzenli yatırımcı modeline geçişsürüyor - kurumsal ve bireysel yatı-rımcılar, sağlam bir düzenlemeninolduğu, esnek ve geçmişteki başa-rılarıyla kendini kanıtlamış bir mer-kez üzerinden iş yapmanın rahatlı-ğını yaşamak istiyorlar.Ancak asıl fark yaratan, karmaşıkfon yapılarının oluşturduğu en genişyelpazede işlem yapmak içingerekli bilgi birikimine sahip insangücümüz ve onların kendilerineduydukları güvendir. Bu özelliklerinbaşka ülkelerde aynen tekrarlanma-sı ise mümkün değildir.İrlanda, düşük maliyetle ve zama-nında sunduğu çözümleriyle fonyöneticilerinin bütün uzmanlık veyeniliklerinden yararlanmalarınısağlıyor.(Rakamlar, 2011 IBM Global TrendsReport, World Bank Doing BusinessReport 2011, IMD WorldCompetitiveness Yearbook 2012 veEurostat nüfus istatistikleri gibibağımsız kaynaklardan alınmıştır.)

Kurumsal Yatırımcı - Yatırım veemeklilik fonlarının İrlanda’dakirolünü korumak ve geliştirmekiçin IFIA neler yapıyor?

Angela Madden - IFIA, yaptıkları herşeyi dünya kalitesinde yapan üyeleritemsil eden bir birliktir ve bu yüzdenbirliğin kendisi ve birliğin yaptığıçalışmaların da bu dünya kalitesiniyansıtması gerekir. IFIA’nın esas rol-lerinden biri de, dünya fon sektörü-nün geleceğini etkilemek ve şekillen-dirilmesine yardımcı olmak üzereküresel karar alıcıların masasındayer almaktır.Fon sektörü 12,000 kişiye doğrudan,yaklaşık 6000 kişiye de dolaylı ola-rak istihdam sağlamaktadır. IFIA ola-rak bir rolümüz de, uluslararası yatı-rım fonlarına hizmet vermek vedanışmanlık yapmak için İrlanda’nıngidilecek en iyi yer olarak görülmesi-ni sağlayarak istihdamı daha daartırmaktır. İrlanda’nın pazarlaması-nı ve tanıtımını yapmak da çokönemlidir ve IFIA faaliyetlerinin mer-kezinde yer alır. Gerçekten de IFIAkısa bir süre önce sektör veİrlanda’nın profilini, yatırım fonlarıiçin en iyi yer olarak çizmesi nede-niyle özel bir Editör ödülü aldı.Birlik, dünyanın her yerindeki önemli

İrlanda fon sektörü şuanda iki trilyon euro gibi

rekor bir seviyedeki varlığa hizmet sunuyor veyaklaşık 12,000 uzmanı

doğrudan istihdam ediyor. Diğer binlerce

kişinin istihdamına dadolaylı destek sağlayansektör, geçen 23 yılın birikimi olan büyük

bir saygınlık ve uzmanlığa sahip.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


YABANCI KONUK

Ancak IFIA aynı zamanda, İrlanda’yagiderek artan sayılarda potansiyelyeni müşteriler getirmeye de devamedecektir. Faaliyetlerin burada yapıl-masını ve böylece gelir ve istihdamyaratılmasını sağlamak için, İrlandave finansal hizmetler sektörümüzhakkında kalıcı ve olumlu bir farkın-dalık yaratmamız gerekiyor.Sunmamız gereken vasıflı insanlarınsayısı, derinliği ve esnekliği, fonlarınmerkezlerini nereye kuracakları kara-rını almalarında gerçek bir fark yara-tacaktır.

Asya (ve diğer) bölgelerden kuruluş-lar giderek artan bir şekilde işleriniuluslararası seviyeye taşımaktadırve bizim de onların radarlarına vesonuçta gündemlerine erken girme-mizi sağlamamız gerekmektedir.İrlanda’yı ziyaret etmeye teşvik ede-rek onları yakalıyor ve İrlanda fonsektörünün en olumlu yanlarını sergi-leme olanağı buluyoruz. Sınıfının en iyisi olma konumunukorumak için IFIA’nın ele aldığı ikitemel unsur bulunuyor - sektörünana akımının, hali hazırda, doğru birdüzenleme ve hızlı çözümler sunaniş ortamı üzerinden yapmakta olduk-larını geliştirme ihtiyacı ve geleceğiniş faaliyetlerini geliştirmek için ino-vasyona odaklanma. Bu, gelenekselve alternatif yatırım fonlarının yapıla-rı ve süreçlerinin yanı sıra İslamifinans ve yeşil fonlar gibi yeni veyabüyüyen niş pazarlarda uzmanlıkgruplarını da kapsamaktadır.Sektörümüz, dünya genelindeki yatı-rımcıların ve yatırımcılara hizmetvermek için yatırım ürünleri oluşturanşirketlerin ihtiyaçlarına yönelikçözümleri zamanında temin ettiğiölçüde önem taşımaya devametmektedir.

Temel olarak IFIA fon sektöründe bubüyümeye destek olacak dört önem-li alan bulunduğuna inanmaktadır:• ekonomik faaliyetlerin gerçekleş-mesini sağlamak için inovasyon veuygun düzenlemelerin birlikte var

olması;• gerçekleştirdiğimiz başarıları vebundan sonra yapabileceklerimizisergilediğimiz ülkelerin tanıtımınıagresif bir şekilde yapmak;• nihai yatırımcıların, dağıtımcıla-rın ve faaliyetleri yürüten fon yönetici-lerinin ihtiyaçları konusunda açık venet bir anlayışa sahip olmak ve • en önemli rekabet gücümüz olaninsanlarımızın vasıf ve eğitimlerineodaklanmayı sürekli hale getirmek.Bu konularda öncülük etmek vebütün bunların gerçekleşmesini sağ-lamak IFIA’nın görevidir.

Kurumsal Yatırımcı - İrlanda fonsektörü Avrupa’daki borç krizin-den nasıl etkilendi ve gelecekaylar için beklentileriniz nelerdir?

Angela Madden - İrlanda fon sektö-rü tam bir küresel iş alanı olduğu içinAvrupa’daki borç krizinden etkilen-medi.İrlanda açısından aslında aynı andaiki ayrı ve farklı ekonomi faaliyethalindedir - yurtiçi ve uluslararasıekonomi. İrlanda’daki uluslararasıekonomik faaliyetler tarihindeki enyüksek seviyelerde bulunuyor, sonbirkaç yıldır rekor büyüme ve başarı-lar kaydeden faaliyetler giderekdaha da güçlenmektedir. Fonlar açı-sından İrlanda şu anda bir rekor olaniki trilyon euroluk varlığa hizmet ver-mektedir ve yine bir rekor olan bir tril-yon euroluk İrlanda merkezli yatırımfonları da buna dahildir. Bu büyümeher bir varlık grubunda gerçekleşenbüyümeyle sağlanmıştır.

İrlanda’da doğrudan dış yatırımlaraçısından 2011 bir rekor yılı oldu ve2011 IBM Global Location Trendsraporu, İrlanda’nın içe dönük yatı-rımlarda kalite ve değer açısındandünyada ilk sırada, içe dönük yatı-rımların yarattığı kişi başına istih-damda ise küresel olarak ikinci sıra-da yer aldığını gösterdi. ForeignDirect Intelligence kuruluşununyayınladığı 2012 tarihli DoğrudanDış Yatırımlar Raporu’nda,İrlanda’nın performansının 2011yılında Avrupa ortalamasının çoküstünde olduğu belirtildi. İhracat2011’deki yüzde 5,1 artışla iyi per-formansını sürdürüyor.

Avrupa krizinin, fon sektörüne vesektörün geneline yararlı olan bir yanetkisi, İrlanda’daki maliyet ortamındameydana gelen önemli iyileşmeleroldu ve 2011 yılında ülkedeki mali-yetler 2003 seviyelerine gerilerkenişgücü maliyeti Euro Bölgesi ortala-masının altına indi. Şu andaİrlanda’daki işgücü maliyetleri ABülkeleri arasında 11. sırada veLüksemburg, Almanya, Belçika,Hollanda ve Avusturya gibi ülkelerinaltındadır.Euro Bölgesinde önümüzdeki birkaçay içerisinde neler olacağını öngör-mek imkânsızdır ancak İrlandaAvrupa’nın tam kalbinde yer almak-tadır. Ancak İrlanda son derece yeteneklive genç bir nüfusa sahip olmanınavantajına sahiptir. Bu genç nüfusdeğişime ve zorluklara hızla adapteolmaya hazırdır.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


İrlanda Başbakanı Enda Kenny,İrlanda Fon Sektörü Derneği’ninYıllık Küresel Fon Konferansı’ndayaptığı konuşmada, kendisi vehükümetinin fon sektörünü des-

teklemek ve büyütmek için ellerindengeleni yapacaklarını söyleyerek, iki tril-yon euroya ulaşan sektöre desteğiniaçıkça ortaya koydu.

Sektörün mükemmeliyet ve inovas-yona yönelik geçmişine işaret edenBaşbakan, “Dalganın önünde olmakve diğerleri daha düşünmeden önceyeni şeyleri tanıtacak şekilde yenilik-çi olmak istiyoruz,“ dedi.Başbakan Enda Kenny, İrlanda’nın 1Ocak 2013 tarihinde başlayacak olanAvrupa Birliği Dönem Başkanlığı’nıbakanların IFIA’in geçen yıl İrlandaYatırım Ajansı IDA ile birlikte açtığıtemsilcilik ofislerini ziyaret için bir fır-sat olarak değerlendireceklerini deekledi.Enda Kenny, İrlanda fon sektörününgiderek güçlendiğini ve geçtiğimizyıl önemli kilometre taşları katettiğinisöyledi: “En kayda değer gelişmeolarak, İrlanda fon sektörünün yöne-timi altındaki toplam varlıklar €2 tril-yon’u aştı. Burada son kez bulundu-ğumdan bu yana, ilk kez İrlandamerkezli yatırım fonları €1 trilyon’aulaştı – bu her standartta büyük birbaşarıdır.”

Alternatif Yatırım Fonu YöneticileriDirektifi’ne (AIFMD) ilişkin olarak daBaşbakan Kenny, Avrupa için yatı-rımcının korunması ve düzenlenmiş

bir çerçevede iş yapabilmesi arasın-da dengeyi sağlamasının gerekliolduğunu belirtti.

“AIFMD” Level 2 metnindeYetkilendirme konusunda uygun anla-tımın sağlanmasının önemli olduğu-nun altını çizen Başbakan Kenny,kendisi ve hükümetinin tüm dikkatinibu konuya verdiğini de açıkladı. Bukonunun önemini vurgulayanBaşbakan, “Burada istenen, düzenle-me ve yetkilendirme için fırsat ve için-de bulunduğunuz iş türünü dengele-me kararıdır,” diye konuştu.Konferansta, AIFMD ve Yetkilendirmekonusu İrlanda Merkez BankasıBaşkan Yardımcısı Matthew Elderfieldtarafından da gündeme getirildi.Elderfield, “Level 2 koşullarının son-landırılması sektör için acildir ve bazıönemli konular çözüme ulaşmamıştır.Top artık Komisyon’dadır,” dedi.Elderfield, “Örneğin, fon sektörü işmodelinin önemli ölçüde yetkilendir-me ve dışarıdan alım faaliyeti içerdi-ğinin kabul edilmesinin önemli oldu-

ğunu düşünüyoruz. Level 2 metnininKomisyon tarafından geliştirilecekson halinin de bu alandaki paydaşlarve düzenleyiciler tarafından dilegetirilen son derece mantıklı endişe-leri de yansıtacağını umuyoruz,”diye konuştu.IFIA Yöneticisi Pat Lardner da,“Başbakan Enda Kenny ve İrlandaMerkez Bankası Başkan Yardımcısıtarafından yapılan açıklamalar, bukonunun İrlanda – ve diğer Avrupaülkeleri - için önemini açıkça ortayakoymaktadır ve hassas, dengeli biryaklaşım ihtiyacını vurgulamaktadır,”dedi.

İrlanda Hükümeti’nden Fon Sektörüne Destek

İrlanda Fon Sektörü Derneği’nin YıllıkKüresel Fonlar Konferansı 12-13 Eylültarihlerinde Dublin’de yapıldı.

İrlanda Başbakanı Enda Kenny IFIA Başkanı Fearghal Woods, BaşbakanEnda Kenny ve IFIA Yöneticisi Pat Lardner

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


FON DÜNYASI

FON DÜNYASINDAN HABERLER

Derleyen: Halim ÇunGenel Müdür

Gedik Portföy Yönetimi A.Ş.

Dünyanın en büyük kamu varlıkfonlarından olan Norveç’inKüresel Hükümet Emeklilik

Fonu (The Government Pension FundGlobal), ikinci çeyrekte dünya eko-nomisinde beklenenden daha zayıfgerçekleşen büyümenin etkisiylehisse senedi piyasalarında meydanagelen düşüşlerden etkilendi. Fonuyöneten Norges Bank InvestmentManagement (NBIM), fonun budönemde yüzde 2,2 kayba uğradığı-nı açıkladı.

NBIM CEO’su Yngve Slyngstad açık-lamasında, Avrupa kamu borç krizi-

nin etkilerine ilişkin artan belirsizliğede dikkat çekti. Fonun hisse senediyatırımları yüzde 4,6 zarar getirirken,sabit getirili yatırımların değeri yüzde1,5 arttı. Avrupa para birimlerindeihraç edilen tahvillerin toplam sabitgetirili yatırımlara oranını aşamalı ola-rak azaltma stratejisi kapsamında, butahvillerin oranı söz konusu dönem iti-bariyle yüzde 51’den yüzde 48,1’edüşürüldü. İkinci çeyrek sonunda fonun portfö-yünün yüzde 59,6’sı hisse senetleri,yüzde 40,1’i sabit getirili ve yüzde0,3’ü ise gayrimenkulde bulunuyor-du. Kamu varlık fonu, hükümetin sahipolduğu ve genellikle ödemeler den-gesi fazlası, resmi döviz operasyon-ları, özelleştirme gelirleri, kamu trans-fer ödemeleri, mali fazlalar veya kay-nak ihracından gelen kazançlarlaoluşturulan bir yatırım fonudur. Öde-meler dengesi veya para politikasıamaçları için mali otoriteler tarafındantutulan döviz rezerv varlıkları, gele-neksel anlamda kamu iktisadi teşeb-büsleri, kamu-işçi emeklilik fonları(işçi/işveren katkısı ile fonlananlar)

veya bireyler için yönetilen varlıklar,kamu varlık fonu tanımının dışındatutulmaktadır.

Sovereign Wealth Fund Institute’un(SWF Institute) Eylül ayında açıkladı-ğı sıralamaya göre, Norveç’in fonu656 milyar dolarlık değeriyle dünya-nın en büyük kamu varlık fonu. OnuUAE – Abu Dhabi InvestmentAuthority (Adia) 627 milyar dolar veÇin’in SAFE Investment Companyfonu 567.9 milyar dolar olarak tahminedilen büyüklükleri ile takip ediyorlar.SWF Institute’a göre, dünyada toplamkamu varlık fonu büyüklüğü 5,115milyar dolar düzeyinde bulunuyor.2005 yılından bu yana en az 20 kamuvarlık fonu oluşturuldu. Özellikle2003-2008 yılları arasında başta pet-rol ve gaz olmak üzere yükselenemtia fiyatlarının etkisiyle bu fonlarçok hızlı büyüdü. Bazı kamu varlıkfonları şeffaf değil, yani portföylerin-deki varlıkları ve stratejilerini kamuyaaçıklamıyorlar. Ancak bu fonların enbüyüklerinden olan Norveç’in petrolfonu şeffaflık açısından da önde geli-yor. Fonun web sitesinde değeri

Borsalardaki düşüşler Norveç HükümetFonuna ikinci çeyrekte zarar ettirdi

(SWF Institute ve Norveç Fonu’nun web sitesinden derlenmiştir)

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


İrlanda Fon Sektörü, Malezya’danilk fon tanıtımcısının UCITS fon-lar kurmak üzere gelişi ile Orta

Doğu dışındaki düzenlenmiş liderİslami Finans merkezi olarak konu-munu güçlendiriyor.

İrlanda Fon Sektörü Derneği (IFIA)yöneticisi Pat Lardner, CIMB-Principal Islamic AssetManagement’ın (CIMB-PrincipalIslamic) İrlanda’ya UCITS fongrubu kurmak üzere gelişindenmutlu olduklarını belirterek, “PWCverilerine göre Orta Doğu dışında-ki İslami Finans’ın yüzde 20’sine

tekabül eden İrlanda, bu durumdaAvrupa’nın bu alanda bir numaralısöz sahibi haline geliyor. İslamifinans, İrlanda hükümeti tarafındanuluslararası finansal hizmetler sek-töründe geliştirilmesi hedeflenenodak konulardan biri olduğu için,biz de CIMB-Principal Islamic tara-fından sunulan yenilikçi ürünlerimemnuniyetle karşılıyoruz ve diğer-lerinin de onları takip edeceğiniumuyoruz,” dedi.

CIMB-Principal Islamic İrlandaUCITS fon grubunun oluşturulması,Dublin’de yerleşik ilk Malezya mer-

kezli uluslararası İslami fon platfor-mu olan CIMB-Principal IslamicAsset Management (İrlanda) Plc’ninkuruluşu sonrası gerçekleşti.

Söz konusu platformda, üç yeniUCITS hisse fonu kayıt edildi -Islamic Global Emerging MarketsEquity Funds, Islamic Asia Pacificex-Japan Equity Funds ve IslamicASEAN Equity Funds. Bu İslamiUCITS Fonları, Birleşik Krallık,İsviçre, Almanya, Suudi Arabistan,Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri veSingapur olmak üzere yedi bölgedeyatırımcılara sunulacak.

eşanlı olarak güncelleniyor.Şeffaflık, fonun kayda değer özellikle-rinden sadece bir tanesi. 1990 yılın-da kurulan ve 300 milyon dolar ile ilkpara girişinin yaşanmasından itiba-ren çok hızlı büyüyen fon, küreselhisse senetleri piyasasının yüzde 1’i,borsada kote olan her bir Avrupa şir-keti hissesinin yüzde 2.25’ini elindetutuyor.

Dünyanın beşinci büyük petrol ihra-catçısı Norveç’in Küresel HükümetEmeklilik Fonu, sadece ülke dışınayatırım yapıyor. Hükümet, hızla büyü-yen petrol kazançlarını alan fonun yıl-lık getirisinin yüzde 4’ten fazlasınıharcamıyor. Önceleri sadece kamutahvillerine yatırımla başlayan fonunzaman içinde bir şirketin yüzde10’unu aşmayacak şekilde hissesenedi almasına da izin verildi. Fonun ayrıca geniş etik ölçüleri demevcut. Maliye bakanlığı, tütün grup-ları gibi bazı sektörler veya altı yıl

önce işçi uygulamaları nedeniylekapsam dışına alınan Walmart gibişirketlere yatırımı yasaklamış durum-da. Hisse senetlerine ayrılan miktar2007’de yüzde 40’dan yüzde 60’ayükseltildi. 2008 yılında da fonungelişmekte olan piyasalardan hissesenetleri almasına izin verildi.

NBIM, Temmuz ayında SingapurUluslararası Su Haftası kapsamında,Asya ve Avustralya’da şirketlerdesuyla bağlantılı risklerin önemi konulubir seminer düzenledi. NBIM’in yanısıra Hollanda emeklilik fonları APG vePGGM, Singapur’un kamu varlık fonuGIC ve HSBC Global AssetManagement, yatırım yaptıkları şir-ketlerde su risklerini nasıl yönettikleri-ni anlattılar. NBIM’in sahiplik politikasıküresel başkanı Anne Kvam, “8000civarında şirkette uzun vadeli bir yatı-rımcı olarak, şirketlerin hızla azalansu kaynakları ve su kirliliğinden faali-yetlerinin ve tedarik zincirlerinin ne

ölçüde risk altında olduğunu düzenliolarak raporlamalarını bekliyoruz,”dedi. “Bunun yapılmaması sektörler-de karlılığı ve buna bağlı olarak dabizim yatırımlarımızı etkileyebilir”.

Fon, gayrimenkul yatırımı da yapabi-liyor. Ancak Londra Regent Streetgibi önde gelen bölgelerde alımlararağmen, yılda 50 milyar dolardanfazla büyüyen fonun portföyündegayrimenkulün payını artırması zorgörünüyor.

İrlanda, Avrupa’nın lider İslami FonMerkezi olarak konumunu güçlendiriyor

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


FON DÜNYASI

Morningstar’ın Eylül ayındaaçıkladığı araştırmasınagöre, etkin bir danışmanlık

hizmeti ile emeklilik yatırımcılarınınperformansı %29 arttırılabiliyor.Morningstar’ın “gamma” olarakadlandırdığı bu doğru yatırımın katkı-sı yıllık %1.82 olarak hesaplanırken,finansal danışmanlık hizmetlerininkatkısı konusunda da bilimsel birdeğerlendirme ortaya koymuş oluyor.Morningsar’ın emeklilik yatırımlarıaraştırmaları bölümünün başkanı olan

David Blanchett, yatırımcıların gele-cek yılın en iyi fonunu seçmek içinyoğun bir çaba harcadıklarını belirtir-ken, bu yaklaşımın “alpha” arayışıolduğunu ancak kendi çalışmalarınınfarklı bir perspektiften baktığının altınıçiziyor.“Alpha, Beta and Now… Gamma”adlı raporda bir emeklilik planının per-formansında etkin olan beş faktörüzerinde araştırma yapıldığı belirtili-yor: toplam servet üzerinden optimalvarlık dağılımı, dinamik ödeme strate-

jileri, garantili gelir ürünleri, etkin vergiplanlaması ve portföy optimizasyonpolitikaları. Morningstar’ın çalışmasının ortayakoyduğu sonuç, etkin finansal planla-ma stratejileri uygulayarak yapılan kat-kının sonucu tamamen tahmin edilebi-lir düzeyde. Morningstar analistleri,yukarıda belirtilen beş ölçüt üzerindeyapılan simülasyonlar ile ortalama biremeklilik yatırımcısının aynı risk düze-yinde getirisini yüzde 30 artırmanınmümkün olduğunu ortaya koyuyorlar.

Morningstar Araştırması: FinansalDanışmanlık performansı %29 iyileştiriyor

ABD’li yatırımcılar son 10 yıliçinde aktif yönetilen hissesenedi fonlarından 543 milyar

dolar çekerken, fon yöneticisininhisse senedi seçmek zorunda olma-dığı pasif yönetilen endeks fonlara660 milyar dolar yatırdılar. HSBC’ninBoston merkezli EPFR’nin verilerinedayanarak yaptığı bu çalışma, aktifyönetim yapan fon sektörünün işininson yıllarda daha da zorlaştığını orta-ya koyuyor.HSBC‘nin çalışmasına göre, hissesenedi piyasalarındaki aşırı dalgalan-maların yatırımcıları endeks fonlarayönlendirdiği ileri sürülüyor. S&P 500Endeksi 2007 Ekim ayından sonra 17ay boyunca %57 gerilemiş, Mart2009’da dip yaptıktan sonra da ikikatına yükselmişti. Tüm bu dalgalan-malar boyunca aktif yönetilen fonlarınbaşarılı olmadığını ileri süren araştır-mada, büyük sermayeli ABD hissefonlarının %40, küçük sermayeli hissefonların ise %38 oranında karşılaştır-ma ölçütlerini (benchmarklarını)

geçebildikleri ileri sürülüyor. Böylelikleaktif yönetilen hisse fonların aldıkları80-150 baz puan arasındaki yönetimücretlerinin 20-30 baz puan arası olanendeks fonlarla ve BYF’lerle karşılaştı-rıldığında anlamlı olmadığı belirtiliyor.Hisse senedi fonlarının her şeye kar-şın yine de rağbette olduğu görülür-ken, aktif yatırım fonlarına yönelenparanın genellikle temettü ağırlıklıfonları seçtiği ortaya çıkıyor; bu kate-gorideki fonlara 80 milyar dolarlıkyönelim olmuş. Ayrıca sektöründüşük oynaklık ve yüksek getiri arayı-şı içinde, risk yönetimine ağırlık vere-rek farklı varlık türlerinden ve strateji-lerden oluşan fonlara yöneldiği tespitediliyor.Son 10 yılda sektördeki gelişmelerebaktığımızda, 2002 ile 2012 arasın-da, fon dünyasının yeni üyesi olanBorsa Yatırım Fonları’nın (BYF) 14 katbüyüyerek 105 milyar dolardan 1,5trilyon dolara yükseldiği görülüyor.Sektörde son yıllarda dikkat çekenönemli bir gelişme de, Serbest

Fonlardaki (Hedge Funds) ciddi geri-leme. Serbest fonlar son iki yıldır dik-kat çekici bir şekilde zayıf performanssergiliyorlar. Bank of America/MerrillLynch’in Global çeşitlendirilmişHedge Fon Endeksi’nin getirisinin2012’nin ilk yarısında yalnızca %1,3ile S&P 500’ün % 8,3 getirisinin ciddigerisinde kalması, yatırımcılar arasın-da rahatsızlık yaratıyor.Serbest Fonlar, 2003-2007 arasındakiboğa piyasasında ve 2007-2009 ara-sındaki kriz dönemlerinde mutlakanlamda iyi performans sergilerken,son yıllarda belirsiz bir trend içindedalgalanan piyasalarda pek bir başa-rı sağlayamadılar. Getirilerin zayıfolduğu üçüncü çeyrekte, 2,52 trilyondolarlık Serbest Fon sektöründen15,5 milyar dolar çıkış olduğu kayde-diliyor. Son birkaç yılda en bilineniGeorge Soros’un olmak üzere, JohnArnold ve eski Morgan Stanley eşbaşkanlarından Zoe Cruz gibi çoksayıda serbest fon yöneticisi fonlarınıkapatarak, likide etme yolunu seçti.

Yatırımcıların daha yüksek getiri arayışı Fon Yöneticilerini zorluyor

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


Uzun yıllar Vanguard’ın SağlıkSektörü Fonunu yöneten EdOwens, Eylül ayında işi bıra-

kacağını ve emekliye ayrıldığınıaçıkladı. Yaklaşık 30 yıldırVanguard Health Care Fonu’nubaşarıyla yöneten Owens, fon sek-törünün “en ünlüleri” arasındaolmasa da kuşkusuz en başarılıla-rından biri.Owens, Fidelity Magellan’ın efsan-evi fon yöneticisi Peter Lynch gibitanınmış biri değil, veya S&P 500endeksi’ni 10 yıldan fazla üst üstegeçen Bill Miller gibi medyanıntanıdığı isimlerden de değil, ancakyönettiği Health Care Fund’ı bırakır-ken geride gerçekten hakedilmişbir ün ile kuşkusuz fon yönetimi tari-hine geçecek.Fon sektörü performanslarını izle-yen Lipper’ın verilerine göre, 1987borsa krizinden sonra ayakta kala-bilen ve bugüne gelen 400 yatırımfonu içinde en başarılısı VanguardHealth Care Fund. Sözkonusuuzmanlaşmış sektör fonunun 25 yıl-lık getirisi % 3,033 veya bir başkadeyişle yıllık ortalama % 14,8. Bubaşarının tümü, fonu kuruluşundanberi 30 yıldır yöneten, 65 yaşındakiEd Owens’a ait. Son 25 yılın ikinci iyi performansınaortalama yıllık % 14 getiri ile FidelitySelect Software and ComputerServices, üçüncü en iyi getiriye ise% 13.35 ile FPA Capital sahip. Son25 yıllık dönemde Fidelity Select’infarklı yöneticilerle yönetildiğinidüşünürsek, kişisel performans açı-sından karşılaştırıldığında Owensarkasından gelen rakibine yıllık %1,5 fark atmış oluyor. Rakamları biri-kimli olarak değerlendirdiğimizde,farkın daha da ezici olduğu ortayaçıkıyor. Özetle 1987 krizi sırasındaOwens’ın fonuna yatırılan 10,000dolar bugün 305,000 dolar eder-ken, FPA Fonuna yatırılan 220,000

dolarda kalıyor. S&P 500Endeksi’ne yatırılan 10,000 dolarise % 700 getiri ile yalnızca 70,000dolar olabiliyor!Vanguard en övündüğü Fon yöneti-cilerinden olan Owens’ın 28 yıllıkbaşarısını vurgularken, fonun kuru-luş tarihi olan 1984’den bu yana%16’nın üzerinde getiri sağladığını,aynı dönemde S&P 500 Endeksigetirisinin ise % 11’in altında kaldı-ğını belirtiyor. Owens’ın haklı başa-rısının altını çizen sektör uzmanlarıise onun istikrarlı yönetimini över-ken, yine sektörün yıldızları arasın-da olan Kenneth Heebner veyaBruce Berkowitz gibi fonuna çokciddi darbeli yıllar yaşatmadığınısöylüyorlar.Ed Owens’ın performansının artıkeskisi gibi olmadığını söyleyerekdudak bükenler de var. Owens’ınson yıllarda belli büyüklüğe ulaştık-tan sonra, eskisi gibi küçük hissesenetlerinden yeterince performanssağlayamadığını ileri sürenler bulu-nuyor. Ayrıca, Owens’ın piyasanındurumuna bakmadan sürekli sektö-re yatırım yaptığını ileri sürenler devar. Şu anda 22,4 milyar dolar gibibir büyüklüğe ulaşan fonun kurul-duğu 1984 yılında, dünyanın enbüyük fonu 11 milyar dolar civarın-da idi. Owens’ın fonu 2012 yılı için kendikategorisindeki fonlar arasında enalttaki %15’de yer almaktaysa da,son 15 yıllık getirilere bakıldığındayine kendi grubu içinde en üst%5’de bulunuyor. Piyasa zamanla-masından çok, başarılı bir hisseseçici ve uzun vadeli yatrımcı ola-rak sektörde iz bırakacak olan EdOwens, gerçekten erişilmesi vegeçilmesi çok zor bir performansbırakıyor geride. Chuck Jaffe’nindeyimini kullanırsak “Owens, piya-sayı sadece yenmekle kalmamış,adeta ezip geçmişitr”

Ed Owens emekliye ayrıldı

Ed Owens

(Chuck Jaffe’nin MarketWatch’daki makalesinden derlenmiştir)

Fon sektörü performanslarını izleyenLipper’ın verilerine göre,

1987 borsa krizindensonra ayakta kalabilen vebugüne gelen 400 yatırımfonu içinde en başarılısı

Vanguard Health Care Fund. Sözkonusu

uzmanlaşmış sektör fonunun 25 yıllık getirisi

% 3,033 veya bir başka deyişle yıllık ortalama % 14,8.

Bu başarının tümü, fonu kuruluşundan beri

30 yıldır yöneten, 65 yaşındaki

Ed Owens’a ait.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


EĞİTİM

zellikle son 10 yıldaİslami Finans, kelimenintam anlamıyla inanıl-maz bir büyüme trendi-ne girmiştir ve İslami

finans endüstrisi uluslararası finansalsistemin önemli bir ayağını oluşturmanoktasındadır. İslami finans hacmininartması dünya nüfusunun beşte birin-den fazlasını oluşturan Müslümannüfusun artışına paralel olmakla bir-likte, asıl artış Londra, Singapur,Hong Kong ve Frankfurt gibi önemlifinansal merkezlerin İslami finansalürünleri gittikçe artan bir ölçüde kul-lanmalarından ileri gelmektedir. Geçtiğimiz günlerde Malezya’dadüzenlenen Küresel İslami FinansForumu tarafından yayımlananrapora göre, İslami finansal varlıkla-rın toplam değerinin bu yılsonu iti-

bariyle 1,6 trilyon dolara ulaşacağıtahmin edilmekte ve söz konusubüyüme trendinin devam edeceğidüşünülmektedir. İslami bankacılıktrendi de bu paraleldedir. Geçmiş10 yılda İslami bankacılık endüstrisiyıllık ortalama %20 büyüme göster-miştir ve 2011 yılsonu itibariyle tah-mini 1,1 trilyon dolarlık bir büyüklü-ğe ulaşacağı tahmin edilmektedir.2012 yılsonu itibariyle söz konusubüyüklüğün 1,3, 2020 yılsonu itiba-riyle ise dört trilyon dolara ulaşaca-ğı düşünülmektedir. Dünyadaki butrendin bir benzeri ülkemizde degözlenmektedir. İslami finansalürünlere olan talep, ülkemiz ile bir-likte başta Çin olmak üzere,Hindistan ve Endonezya’da da art-maktadır. Asya ve birçok Avrupa Ülkesi bu

gelişmeleri akıllıca yönetmek veaynı zamanda ilgili İslami finansalürünlerin halka arzı ve ikincil piyasa-da işlem görmesine cevaz verecekgerekli hukuki altyapıyı inşa etmek-tedirler. Bu kapsamda tüm bu sayı-lan ülke ve bölgeler, artan İslamifinansal ürünler talebini yönetecekişgücü açığı ile karşı karşıya kal-maktadırlar. İslami finans uluslarara-sı finansal mimari ile tam entegreolmasına ve bu yapı içerisinde git-tikçe artan düzeyde yer almasınakarşılık, bu talebi karşılamaya yete-cek düzeyde nitelikli işgücü açığıproblemi yaşamaktadır. Bugün itiba-riyle, dünyada İslami finansın kar-maşık alanlarında uzmanlaşmış çokaz sayıda kişi bulunmaktadır vegelecek 10 yıl içerisinde İslamifinans endüstrisinin küresel bazda

Türkiye ve Dünyada İslami Finans EğitimleriÜlkemizin İslami finans alanındaki eğitim açığı tartışmasızdır ve dünyaİslami finans pazarından ülkemize düşen payı alabilmenin önemli parametrelerinden birisi, bu alanda nitelikli işgücünün yetiştirilmesidir

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


en az 50.000 İslami Finans profes-yoneline ihtiyaç duyacağı tahminedilmektedir. Mevcut durumda, İslami finansendüstrisi çalışanlarının hemençoğunluğu, aslında konvansiyonelbankacılık tecrübelerinden hareketetmekte ve İslami finansal ürünler debenchmark mantığı içerisinde yapı-landırılmaktadır. Bu kapsamda, sözkonusu açığı kapatabilmek için özel-likle İngiltere ve Malezya gerek aka-demik gerekse de profesyonel mes-lek örgütleri düzeyinde çeşitli İslamifinans programları düzenleyerek,söz konusu açığı kapatmak veendüstrinin talebini karşılamak iste-mektedirler. Malezya bu konudaoldukça ileri düzeyde çalışmalaryapmaktadır ve kendisini İslamifinans eğitiminde merkez olma stra-tejik hedefini baz alarak konumlan-dırma yoluna gitmiş ve bu konuda

ciddi yol almıştır. Bugün Malezya,İngiltere gibi İslami Finans Master vehatta PhD programları açarak, küre-sel ölçekte İslami finans teorik çalış-malarına da yön vermektedir.Malezya ve İngiltere aynı zamandaprofesyonel meslek örgütleri ile kısasüreli kurslar ve sertifika programlarıda düzenlemekte ve ayrıca bu prog-ramları başarıyla tamamlayanlarılisanslamaktadır. Diğer ülkelerde debu türden eğitim faaliyetleri hızla art-maktadır. Bir örnek verecek olursakİngiltere’nin en prestijli meslek örgüt-lerinden birisi olan CIMA bünyesin-de İslami Finans sertifikasyon prog-ramları başlatılmış ve Londra’nınİslami Finans alanındaki uluslararasırekabet olanaklarını artırmak suretiy-le, söz konusu pazardan daha fazlapay almak amaçlanmıştır.Dünya İslami finans endüstrisininyukarıda özetlenen durumu baz alı-narak, Ülkemizde de bu pazardanpay alabilmek amacıyla çeşitli çalış-malar yapılmaktadır. Mevcut durum-da İslami finans endüstrisindeki payı-mız son derece düşük olmakla birlik-te, gerekli yol haritaları çizilerek çalış-malara başlanmıştır. Bu konudaHazine Müsteşarlığı tarafından ilksukuk ihracı yapılmış ve bekleneninçok üstünde talep görmüştür. Diğertaraftan ülkemizin İslami finans ala-nındaki eğitim açığı tartışmasızdır vedünya İslami finans pazarından ülke-mize düşen payı alabilmenin önemliparametrelerinden birisi, bu alandanitelikli işgücünün yetiştirilmesidir. Bukapsamda, piyasa profesyonellerineyönelik eğitimlerin hızlandırılması

gereklidir ama yeterli değildir.Akademik bazda da ilgili çalışmala-rın başlatılması gerekmektedir. Örne-ğin mevcut durumda dünyanınhemen her ülkesinde eğitim müfre-datında yer almakla birlikte, ülkemiz-de henüz maalesef bulunmayanİslami finans lisans, yüksek lisans vedoktora programlarının ivedilikle üni-versitelerimiz tarafından açılması veülkemizin bu alandaki teorik boşluğu-nun doldurulması son derece önemteşkil etmektedir.

İslami Finans Eğitimlerinin ülkemizesağlayacağı diğer somut bir faydada, finansal alandaki en önemlihedeflerimizden birisi olan İstanbulFinans Merkezi projesine yapacağıkatkıdır. Daha önce de belirtildiğiüzere, dünyada konuyla ilgili kuruluş-lar İslami finansa ciddi zaman vebütçe ayırmaktadırlar. Gelişmiş tümekonomiler, borsalar, muhasebe vederecelendirme şirketleri İslamifinans alanında çalışmalar başlat-mışlardır. Harvard Üniversitesi’ndenTokyo Üniversitesi’ne kadar çeşitliüniversiteler İslami finans programla-rı tasarlamış ve İslami finans araştır-ma merkezleri kurmuşlardır. Gelişmişve gelişmekte olan ülkeler konuyailişkin çeşitli konferans, seminer veçalıştaylar düzenlemektedir. Hattaİslami finans alanında ciddi anlamdaaraştırma tezleri ve makale içerenakademik gazeteler çıkarılmıştır.

İstanbul’un dünyanın sayılı finansalmerkezlerinden birisi olması hedefiçerçevesinde İslami finans endüstri-sinin büyüklüğü, gelişim trendleri vepotansiyeli dikkate alınarak, sözkonusu endüstrinin varlıklarının birkısmının İstanbul bünyesine alınabil-mesi yönünde çalışılmalıdır. İstanbulFinans Merkezi projesi, her şeydenönce nitelikli finans profesyoneli pro-jesi olmalı ve gerek akademik gerek-se de uygulama düzeyindeki İslamifinans eğitimleri ile İstanbul, oluşacakİslami finans endüstrisi işgücü talebi-ni karşılamaya hazır olmalıdır.

Serkan Karabacak Genel Müdür Yardımcısı

Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL)

2011 Yıl Sonu İtibariyle İslami Varlıkların Bölgeler Arası Dağılımı (Milyar $)

Körfez Ülkeleri 411,1 55,6 27,1 6,4 500,3

Orta Doğu ve Kuzey Afrika 462,6 0,1 0,5 6,0 469,2

Asya 144,8 120,8 16,2 2,4 284,2

Avrupa ve ABD 42,9 1,5 14,6 0,0 59,1

Alt Sahra Afrika 14,5 0,2 1,5 0,4 16,6

Toplam 1.075,9 178,2 60,0 15,2 1329,3

Bölgeler Bankacılık Sukuk Arzıİslami

FonlarınVarlıkları

SigortaSektörüVarlıkları

Toplam İslamiFinansalVarlıklar

Kaynak: Küresel İslami Finans Forumu

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


RAPOR

Mısır'da birkaç yıl öncekurulan bir yatırım fonu100 milyon MısırPoundu (€12 milyon)hedef belirleyip,

bunun iki veya üç katına ulaşabiliyor-du diye anlatıyor, Kahire'de bulunanHCSI Asset Management yetkilisiOmar Radwan.Radwan, "Ne yazık ki (2011'de)hedef büyüklüğü 50 milyona indi veetrafta sadece 25 milyonu hedefle-yenler ve ancak buna ulaşabilenlerigörebilmeye başladık" dedi ve ekle-di: "Rakamlar yalan söylemez. Bu,bütün olanların bir özetidir."Mısır fon sektörünün önceki yıl mey-dana gelen karışıklıktan etkilenme-mesi imkansızdı. Binlerce kişi TahrirMeydanı’nı işgal etti, 30 yıldır iktidar-da bulunan Devlet Başkanı HüsnüMübarek devrildi ve askeri cuntaanayasayı askıya aldı. Mısır sermaye piyasalarında meyda-

na gelen kesintinin etkileri ağır oldu.2011 yılı boyunca doğrudan dış yatı-rımlar hızla düşüşe geçti, dış ticaretaçığında bir uçurum ortaya çıktı veMSCI Mısır endeksi değerinin yarısı-nı kaybetti. Mısır'ın dış rezervleriazaldı. Ülkenin para birimini devalüeetmeye ihtiyaç duyabileceği anlamı-na gelen bu durum, çoğu zamanenflasyonu başlatan ilk hamleyi oluş-turur.Mısır'da yönetilmekte olan fonlar,olaylar nedeniyle azaldı. ZawyaFunds Monitor, Mısır'da yerleşik fon-lar tarafından yönetilmekte olan var-lıkların miktarının 2011'in üçüncüçeyreğinde 7,6 milyar dolar olduğu-nu tahmin ediyor ve bu rakam 2010sonuna göre 2 milyar dolarlık düşüşügösteriyor. Mısır Yatırım Yöneticileri Derneğiverilerine göre, 2011 sonu itibariyleMısır'da faaliyet göstermekte olan 81fon bulunuyor. En büyük hisse sene-

di fonu olan ve Arab AfricanInvestment Management tarafındanyönetilen Shield fonu, 240 milyonMısır Poundu aktif büyüklüğünesahipti. En büyük tahvil fonu olan CIAsset Management'a ait Thabatfonu’nun aktif büyüklüğü ise 270 mil-yon Mısır Poundu idi.Geçen yılın finansal rakamları, bir-çok yatırımcının yeni bir gelişmekteolan ekonomiler dalgası içinde yeralacağını düşündüğü bir ülke içinhayal kırıklığı yaratacak nitelikteydi.Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'inoluşturduğu BRIC ülkelerinin ardın-dan gelen grup olarak ilan edilen veCIVETS kısaltmasıyla anılan ülkeler(Kolombiya, Endonezya, Vietnam,Mısır, Tayland ve Güney Afrika) ara-sında Mısır (Egypt), E harfini oluştu-ruyordu.Bu ismi HSBC Group CEO'suMichael Geoghegan türetmişti veHSBC Global Asset Management,

Mısır piyasası hızlı toparlanıyorTahrir Meydanı olayları sonrası Mısır fon sektörü’nde yaşanan ağır kayıplar, borsadaki hızlı yükseliş ve başkanlık seçimiyle telafi ediliyor.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25

Mayıs 2011'de, ilk CIVETS fonunukuran şirket olmuştu. Son dönemde yayınlanan bir rapor-da HSBC, Mısır'ın 2050 yılındaOrtadoğu'nun en büyük ekonomisiunvanını Suudi Arabistan'dan dev-ralacağını ve dünyanın 20. büyükekonomisi olacağını öngörüyor.HSBC, Mısır'ın 2010 yılında 160 mil-yar dolar olan GSYİH'sinin 2050yılında 1,2 trilyon dolara ulaşacağınıbelirtiyor ve bu da yıllık yüzde 5civarında büyüme anlamına geliyor.Ancak Mısır'ın bu yıl yüzde 1 ile 2arasında olması beklenen büyümeoranını telafi etmek için gelecek yıl-larda bu oranı çok yükseltmesi gere-kecek. HSBC'nin raporu tamamen pembebir rapor değil. Rapor, ülkedeki kişibaşına gelirin 2050 yılında bile9.000 doların altında ve gelişmişülkelerin çok gerisinde kalacağınıöne sürüyor. Bu rakam, İngiltere'debugün var olan kişi başına gelirinüçte birinden bile az.

Dünyanın en iyi performans gösteren borsasıBaşkanlık seçimleri ve anayasaçalışmalarına piyasaların tepkisidevasa bir güven artışı oldu.2011'deki kötü performansın ardın-dan Mısır borsası, sadece Ocakayındaki yüzde 28 civarında artışla

dünyanın en iyi performans gösterenpiyasası oldu. Mısır Borsası verileri-ne göre, gösterge EGX 30Endeksi’nin Eylül sonu itibariyle yıl-başından bu yana kazancı % 64düzeyinde bulunuyor.Bu hızlı artış, geçen yılın kayıpları-nın telafi edilmesine yardımcı oldu.EFG Hermes fon yönetimi direktörüNabil Moussa'nın portföyü geçen yılağır kayıplara uğramıştı. AncakAralık ayında piyasanın dibe vurdu-ğunun işaretlerini gördü ve riskli his-seleri yeniden satın almaya başladı.Moussa, "Bu bir güven meselesidir.Gerçek Mısır ekonomisi sağlamdır"diyor.Ancak Moussa Mısır'ın bir toparlan-ma gerçekleştirebilmesi için dış tica-ret açığının kapatılması gerektiğinikabul ediyor ve IMF kredisinin çokönemli olduğunu belirtiyor. Mısır,IMF’den 4.8 milyar dolarlık kredi tale-binde bulunmuştu.Başka bir önemli faktör de, diğerArap ülkelerinin IMF kredisine ek ola-rak Mısır'a verdikleri 10 milyar dolar-lık destek sözünü yerine getirip getir-meyecekleri olacak. Ülkenin turizmgelirlerinin de artmasına ihtiyacı var.İstikrarın yeniden sağlanmasıylaMısır fon sektöründe de bir dizi deği-şim başlayabilir ve bu da ülkeninrekabet gücünü artırabilir. Şu andaMısır'da Borsa Yatırım Fonu, türevürünler ve açığa satış bulunmuyor.Sermaye piyasaları otoritesi, 2011başında ilk BYF’nin ihraç edilmesinehazırlanıyor ve türev ürünlerin piya-saya sunulması için çalışmalar yapı-yordu, ancak siyasi karışıklık bütünbunların önünü kesti. Ancak Mısır'ın sermaye piyasaları-nın modernleştirilmesi siyasi irade

gerektiriyor ve Mısırlı siyasetçilerinşu anda farklı öncelikleri var. Ancakbu yılın sonlarına doğru yeni karışık-lıklar çıkmadığı takdirde şartlardeğişime hazır hale gelebilir. Ayrıca özel sektör tahvilleri için piya-sa oluşturulması potansiyeli de bulu-nuyor. Geçmişte, Mısırlı şirketler ken-dilerini sadece banka kredileriylefinanse ediyorlardı ve başka banka-ların piyasaya girmesi de zordu.Bunu yapısal bir sorun olarak tanım-layan Radwan, özel sektör tahvilleripiyasalarını geliştirmiş olan diğerülkelerin kullandığı model taklit edile-rek bunun çözülebileceğini belirtiyor.

Mısır Borsası’nın yönü Ocak ayından beri yukarıOrtadoğu ve Kuzey Afrika'nın enbüyüklerinden biri olan MısırBorsası, siyasi olayların etkisiyle birsüredir iniş çıkışlarla mücadeleetmek zorunda kaldı. Borsa son ikiyıl boyunca önemli miktarda kayıpla-ra uğramış olmakla birlikte, perfor-mans Ocak ayından beri yükselişegeçmiş durumda. İşlemler, hükümet karşıtı protestogösterilerinin ardından 27 Ocak2011'de bir aydan fazla süreyle dur-durulmuştu. Gösterge endeks göre-ce kısa bir süre içerisinde önemlidüşüşler gösterince de düzenleyicikuruluş borsayı kapattı. Borsa ilkplanlanan tarihten daha geç, 24Mart 2011'de yeniden açıldı. Ocak ayında başlayan yukarı hare-ket Mart başından sonra yerini dal-galı bir şekilde düşüşe bırakmıştı,ancak 21 Haziran’dan sonra tekrarbaşlayan yükseliş Eylül ayı sonlarınadoğru Borsa’yı son bir yılın en yük-sek seviyelerine taşıdı.

Mısır sermaye piyasala-rında meydana gelenkesintinin etkileri ağır

oldu. 2011 yılı boyuncadoğrudan dış yatırımlarhızla düşüşe geçti, dış

ticaret açığında bir uçu-rum ortaya çıktı ve MSCIMısır endeksi değerinin

yarısını kaybetti.

Funds Europe dergisinin Funds GlobalMena Spring 2012 ekinden derlenmiştir.


TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


PARAHİSTORYA

Bankacılık Mezopotamya tapınaklarında doğduRoma kaldırımlarında gelişip dünyaya yayıldı

Modern bankanın doğduğu İtalya'dan ve Ege'deki bankerlerdenyüzlerce yıl önce, faizle para verme işlerini Mezopotamya ve Mısırve daha sonra da Yunan tapınakları yapmaya başlamıştı. Bununnedeni de, tapınaklarda oluşan birikimdi.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


Küresel ekonomiyi yüz-yıldan kısa süre içindederinden sarsan büyükbunalımların merkezindeçoğunlukla finans sektö-

rü oldu; 1929 büyük bunalımı dabankalar ve borsada patladı,2008'deki büyük çöküş de küresel"finans" krizi olarak damgalandı.Yaşanan tüm büyük krizler, paranınbolluğunun da, kıtlığının da derinkrizlere yol açtığını gösteriyordu.

Paranın serüveni, farklı toplumlardafarklı zamanlarda başladı; günümü-ze kadar süren bu yolculuk, para veticaretin ilk yazılı kayıtlarının bulun-duğu Mısır ve Mezopotamya uygar-lıklarından başlayıp, ilk sikkeyi"darp eden" Yunanlıların Ege uygar-lıklarına, oradan Romaİmparatorluğu'nun içlerine kadargirdiği kıta Avrupa'sına geçer.Paranın Hindistan ve Çin ve sonra-dan ortaya çıkan İslam dünyası ileOkyanusya'ya ve sonunda Amerikakıtasına uzanması yüzyıllar sonra-sına rastlar.

Önceleri, ticaretin gelişmesiyle yal-nızca okur-yazar kesimin ve bu hiz-meti alabilecek kadar varsıl olanla-rın kullandığı bir değişim aracı olanpara, giderek devlet örgütlenmesi-nin toplumun kılcal damarlarınakadar girmesiyle, tüm sınıfsal kat-manları da içine aldı. Paranın coğ-rafi olarak küresel ölçekte yerleş-mesi de sömürgecilik süreciyleparalel gelişti; sömürgeciler, sömür-gelerdeki egemenliklerini paranıngücüyle pekiştirdiler.

Tarihte para, Lidyalılar'ın özel tasar-lanıp basılan sikkelerine gelenekadar çok türlü haller aldı. Para,deniz kabuklarından, tuza kadarfarklı objelere bürünmüş olsa da,sikke öncesi en yaygın kullanımlarıgümüş, altın ve sonraları da bronzkülçeler halinde oldu. Külçelerbüyük çoğunlukla, eğreti yapılmışkalıpların ilkel şekillerini alıyordu;

ancak, birçok kültürde, o kültürü ençok etkileyen nesne ya da doğalfigürler ile ifade ediliyordu. Örneğin,MÖ 900-1000 yıllarına tarihlenenbulgular, Karadeniz kıyısındaki top-lulukların külçe kalıplarını, günlükyaşamlarında çok etkilendikleriyunuslara benzeterek yaptıklarınıgösteriyor.

Para, kendi fiyat ölçeği faiz ile birlikte doğdu

Malların fiyat ölçeği olan para,kendi fiyatı olan faizle birliktedoğdu. Milattan Önce 2000'lerdegörülen parasal kayıtlarda, paradanbirim olarak değil de, madeni ağır-lık olarak söz ediliyor. Paraya ilişkinilk kayıtların bulunduğuMezopotamya'da Eşunna yasala-rında, buğday, arpa gibi ürünlerinyanı sıra gümüş de ödeme aracıolarak belirtiliyordu.

Külçe değişim araçlarında ağırlıkolarak da daha çok, yedi gramakarşılık gelen "şekel" ve yaklaşık birgramlık "dane" ve yarım gramlık "se"kullanılıyordu. Eşunna yasalarındada, Eşunna'dan 200 yıl kadar sonrayapılan Hammurabi yasalarında dafaizden söz ediliyordu. Eşunna'dafaiz ölçüsü olarak en çok "1/6" oranıkullanılırken, Hammurabi yasaların-

da bu oran "1/5" olarak belirtilmek-teydi.

Buğday ve arpa daha çok gıdaürünlerinin değerini belirtmek içinkullanılırken, gümüşün değer birimiolarak kullanıldığı mallar çok dahagenişti; bronz, demir gibi metallerinyanı sıra, domuz yağı, zeytin yağıve şarap gibi ürünlerin değerleri degümüş ağırlığına göre hesaplanı-yordu.

İlk sikkeler ticaret engellerininkaldırılması için basıldı

Gümüşün ya da altının ve bronzun,belirli ağırlıklarda külçeler şeklindedökülüp kullanılması yüzyıllarcasürdü. Bu külçeler her alışveriş sıra-sında özel terazilerle tartılıyordu.Dolayısıyla bu da ticaret önünde birengel oluşturuyordu; çünkü, ticaretiçin gerekli olan alıcı ve satıcının biraraya gelmesi yetmiyor, aynızamanda bir de terazi gerekiyordu.Yunanlı düşünür Aristoteles, ünlükitabı Politika'da, ölçülmüş gümüşkülçelerin yerine damgalanmış sik-kelerin çıkartı lmasının, her birişlemde tartma sıkıntısından kurtul-mak gibi basit ama önemli bir

Osman ŞenkulGazeteci - Yazar

Tarihte para, Lidyalılar'ınözel tasarlanıp basılansikkelerine gelene kadar

çok türlü haller aldı.Para, deniz

kabuklarından, tuzakadar farklı objelerebürünmüş olsa da,

sikke öncesi en yaygınkullanımları gümüş, altın

ve sonraları da bronzkülçeler halinde oldu.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


PARAHİSTORYA

neden bulunduğunu vurguluyor.

Değer belirleme, faiz oranlarınısaptama ve ticaretin kurallarınıkoyma işi ise, kraliyet ve tapınakla-rın işiydi. Ancak, temel olaraködeme standartlarını belirleyiciolan tapınaklar ve dolayısıylarahiplerdi. Paraya ilişkin ilk kayıtla-rın bulunduğu Mezopotamya'datapınaklar tüm ticari ilişkilerin mer-kezi olma rolünü üstlenmiş durum-daydılar. Hemen tüm resmi ölçütbelirleme yetkileri tapınaklardaydı.

Para cezaları, faizler, kiralartabletlere yazılıp duyuruluyordu

Kral ve tapınaklar, ağırlık standart-larını oluşturmakta ve bir dizidurumda yasalar uyarınca ödene-cek gümüş miktarlarıyla birlikte,cezalar, faizler, gündelikler, kiralarve benzeri mal ve hizmet karşılıkla-rı ve belirli malların gümüş cinsin-den değerlerini kil ve taş tabletlereoyulan yazıtlar aracılığıyla duyur-maktaydılar.

Milattan önce 1800'lü yıllara tarihle-nen birçok Mezopotamya tabletin-de bu tür ilişkilerin tapınak tarafın-dan düzenlendiğini gösteren kayıt-lara çokça rastlanıyor. Bu tür ilişki-lerin tapınak tarafından düzenlen-mesinin arkasında yatan temelneden de, servetin rahipler aracılı-ğıyla tapınaklarda birikmeye başla-mış olmasıydı. Bir başka anlatımla,tapınaklar hem düzenleyici rol üst-lenirken, bir yandan da kredi verenkurumlara dönüşmüşlerdi.

Örneğin Sittar kentindeki Şamaştapınağındaki borç kayıtlarındanbir tanesinde şöyle deniliyor: "Ili-kadari oğlu Puzurum, tanrıŞamaş'tan 38 1/16 şekel gümüş(borç) almıştır. Şamaş tarafındanbelirlenen faizi ödeyecektir. Aldığıgümüşü ve faizini hasat zamanındageri verecektir." Mezopotamya'nın

ve dolayısıyla tarihin ilk tapınaklarıvergi, haraç ve ganimetler ile önem-li birikimler elde ediyor, bunu daköylülere yüksek faizli borç olarakvererek, birikimlerini daha da artırı-yorlardı.

Banka Roma'da "banco"Yunan'da "trapeza" tezgahlarında gelişti

Modern bankacılığın, İtalyankuyumcuların altın alım satımı veborç verme, tahsilat işlerini caddekıyılarında, kaldırımlara koydukları"bank"lar üzerinde yaptıkları orta-çağda başladığı kabul edilir. Halenparklarda, geniş ve ağaçlık cadde-lerin kaldırım kenarlarında dinlenmeamacıyla oturulan bu banklar,İtalyanca’da “banco” kelimesiyletanımlanırdı.

Günümüzdeki banka kelimesi deişte bu “banco” sözünden doğdu.İtalya'dan çok daha önce, Ege'dekiYunan kent devletlerindeki pazaryerleri olan agoralarda da bir türpara alışverişi yapılıyordu.Günümüz Yunanca'sında da hemmasa, hem de banka anlamındakullanılan "trapeza" sözcüğü, agora-larda vadeli para alışverişi yapanla-rın tezgahları için kullanılıyordu.

Oysa, modern bankanın doğduğuİtalya'dan ve Ege'deki bankerler-den yüzlerce yıl önce, faizle paraverme işlerini Mezopotamya veMısır ve daha sonra da Yunan tapı-nakları yapmaya başlamıştı. Bununnedeni de, tapınaklarda oluşan biri-kimdi. Tapınaklar, kentleşme vedolayısıyla kraliyetten daha eski birgeçmişe sahipti. Tarihte ilk kentleş-menin görüldüğü Mezopotamya’datapınaklar ekonomik etkinliğin oda-ğında yer aldı, bir tapınak ekonomi-si oluştu. Tapınak, sadece tarımı,hayvancılığı ve el sanatlarını değil,aynı zamanda ticareti de denetimaltında tutan, hammadde sağlayanbüyük ekonomik bir birim halinedönüştü.

Mezopotamya tapınaklarındabelgelerin çoğu ekonomiye ilişkin

Tapınaklar aynı zamanda, tanrıadına el koyduğu geniş topraklarında sahibi olarak ortakçılar ve köle-ler de çalıştırdı. Böylece servettapınaklarda birikti ve dolayısıylakalıcı olan rahiplik kurumu, geçiciolan krallığa oranla sürekli zengin-leşti.

Bugünkü Irak’ta Uruk yerleşimyerinde bulunan Eanna tapınak ala-nında çıkarılan tabletlerin yüzde85’i ekonomik işlemlerle ilgili idaribelgelerdir.

Bu tabletlerde, tahılların depo edil-mesi ve rekoltenin yönetimi, hayvansürülerinin varlığı, korunması veişletilmesi ile tekstil atölyelerine iliş-kin metinler, bu belgeler arasındakien büyük üç grubu oluşturuyor.Tapınak envanteri içinde, balık vemetalleri, yiyeceklerin dağıtımı vetarlaların boyutlarını içeren tabletlerde bulunuyordu. Yine Lagaş kentin-de bir başka tapınak kazılarındaçıkarılan tabletlerin hemen tamamı,tapınak depolarına giren ve çıkanmalların kayıtlarından oluşuyor.

Değer belirleme,faiz oranlarını

saptama ve ticaretinkurallarını koyma işi ise,kraliyet ve tapınakların

işiydi. Ancak, temel olarak ödeme

standartlarını belirleyiciolan tapınaklar ve

dolayısıyla rahiplerdi.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


Tartı ve ölçü aletlerinin standardi-zasyonu, faiz oranlarının düzenlen-mesi gibi pratik işler de tapınağınyetki alanında yer aldı.Mezopotamya’da tapınak ile sarayarasında ekonomik iktidar yönün-den arkaik dönemlerden itibaren birgüçler mücadelesi oldu; iktidarzaman zaman el değiştirdi ve budurum yüzyıllar boyu devam etti.Tapınağın başlattığı faizli borçverme işlerine, zamanla saray dagirmeye başladı.

Adalet din mekanizmasındançıktıkça, tapınağın paraya egemenliği azaldı

Eski Babil Dönemi’nden sonra sara-yın ekonomik işlevi arttıkça ve ada-let mekanizması din etkisinden çık-maya başlayınca tapınağın banker-lik rolünde azalma oldu. Bu durumözellikle eski Yunan uygarlıklarındadaha belirgin durum almaya başla-dı. Tapınak yine bir servet birikimalanı olarak devam ettiyse de,silahlı güç olarak öne çıkan kraliyetdaha baskın olmaya başladı.

Örneğin, Atina'yı yeni baştan imarettiği, halkın refahını büyük ölçüdeartırdığı için "büyük devlet adamı"olarak anılan Periklis'in, iktidarı elealdığında tapınağın varlıklarınadokunmadıysa da, ihtiyaç olduğuzaman "geri verilmek üzere" aldığıda kayıtlara geçti. Periklis, özelliklePersler ile süren uzun savaşlar sıra-sında gereksinim duyduğu finansalkaynakları, devlet hazinesinin yanısıra tapınağın varlıklarından da kar-şıladı.Bu dönemlerde güç sahibi kraliyettarafından çıkarılan yasalar ile, "acildurumlarda" tapınak hazineleri vediğer varlıkları kullanılabilir durumagetirildi. Yasaya göre, acil durum-larda da olsa kullanılan tapınakkaynak ve varlıkları, daha sonrayeniden yerine koyulmak zorunday-dı. Tüm varlıklar yetersiz kaldığın-da, Akropol'de bulunan altın ve fil-dişi kullanılarak yapılan Athenaheykeli dahi kullanılmıştı. Kraliyet,Athena'dan ödünç olarak yine ken-disini betimleyen heykeli almış,savaşta kullanmış ve bir daha dageri ödememişti.

Kısacası, tüm mal ve hizmetlerinfiyat ölçütü olan paranın erken ege-menleri olan dinsel tapınaklar, biryandan borç alıp-verme gibi temelbankacılık işlevini günümüzdenneredeyse 5 bin yıl önce başlatmışoldular ve bu egemenliklerini yüzyıl-larca sürdürdüler.

Modern bankacılığın,İtalyan kuyumcuların

altın alım satımı ve borç verme, tahsilat

işlerini cadde kıyılarında, kaldırımlara

koydukları "bank"lar üzerinde yaptıkları ortaçağda başladığı

kabul edilir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


YATIRIMCIKİTAPLIĞI

Konu günlük hayatta algoritmik işlemlerin bizinasıl teslim aldığı ile ilgili… Daha da açalım;günlük hayatımızın her alanında, birçok eyle-

mi otomatik olarak, sessiz ve gayri ihtiyari birbiçimde gerçekleştiririz. Bir hastalığa teşhis koymak, yasal dokümanlarıyorumlamak, dış politikayı analiz etmek veya birgazete makalesi yazmak için insan olarak ileridüzeyde beceriler gerekebilir. Bu üst düzey görev-leri yerine getirirken, gelişmiş bilgisayar algorit-malarını kullanarak sadece hızlı değil nüans ile deyapıyoruz.Christopher Steiner’in Automate This: HowAlgorithms Came to Rule Our World (Otomatikleştir:Algoritmalar Bize nasıl Hükmediyor) başlıklı kitabı,belli bir problemi çözmek için düzenlenmiş bir tali-mat listesi olarak özetleyebileceğimiz algoritmikyapıların bizi nasıl yönettiğini anlatıyor. Steiner, kitabında algoritmaların piyasaları ve özellik-le Wall Street’i nasıl etkilediğini anlatıyor. “Wall Street;İlk Domino” başlıklı ilk bölümde, algoritmik işlemkonusunda son 40 yılın en önemli mucidi olanThomas Peterffy’ın öyküsü anlatılıyor. Peterffy, şimdibir dolar milyarderi ve çok ilginç bir öyküsü var. Diğer

bölümler sırasıyla şöyle: İnsan ve Algoritmaların KısaBir Tarihi, Bot’ta İlk 40, Bot’ların Gizli Otobanları,Sistemle Oyun Oynamak, İnsanoğlunu KategorizeEtmek, Wall Street, Silikon Vadisi’ne Karşı, WallStreet’in Kaybı Kalan Bizler’in Kazancıdır. İlk bölüm ile son iki bölümde, son zamanların ensıcak tartışma konularından, borsada algoritmikişlem konusundaki tartışmalara yer veriliyor. Bubölümlerde, Nasdaq’ın nasıl yönlendirilebileceği vehack’lendiğinde neler olabileceği konuları elealınıyor. Çok açık bir dille yazılan kitap, teknik bir konuolmasına rağmen ders kitabı olmadığı için rahatlık-la okunuyor. Okuyucu yorumlarında, yazar dahaönce bir Forbes yazarı olduğu için, “sanki bir dergimakalesi kıvraklığında yazıldığı” ifade ediliyor. Kitabın yazarı Steiner, bundan önce $20 Per Gallon(Galonu 20 Dolar) başlıklı kitabıyla New YorkTimes’ın çok satanlar listesine girmişti. Forbes der-gisine yedi yıl boyunca teknoloji yazıları yazan veThe Wall Street Journal, Chicago Tribune, FastCompany, MIT Technology Review gibi yayınlardayazıları yayımlanan Steiner, internetten toptan satışyapan Aisle50 adlı şirketin ortaklarından biri.

Automate This: HowAlgorithms Came to RuleOur WorldChristopher SteinerPortfolio Hardcover, Ağustos2012, 256 sayfa

That Used to Be Us: HowAmerica Fell Behind in theWorld It Invented and HowWe Can Come BackThomas Friedman veMichael MandelbaumPicador, Ağustos 2012, 432 sayfa.

Thomas Friedman’ın Michael Mandelbaum ilebirlikte kaleme aldığı yeni bir kitap; That Used toBe Us: How America Fell Behind in the World It

Invented and How We Can Come Back, (Bu BizOlmalıydık; Amerika Kendi Yarattığı Dünyada NasılGeriye Düştü ve Nasıl Geri Dönebiliriz).Thomas L. Friedman ve Michael Mandelbaum,ABD'nin karşı karşıya olduğu dört büyük meydan oku-mayı analiz ediyor: 1-Küreselleşme, 2- Enformasyonteknolojisindeki devrim, 3-Kronik açıklar, 4-ABD'ninenerji tüketim modeli. Kitabın son bölümünde de dün-yada Amerikan gücünü korumak adına neler yapılma-sı gerektiği ele alınıyor. Soğuk Savaşın sona ermesibu konulara ciddi bir biçimde eğilmesi gerekenABD'yi adeta kör etti. Çin'in eğitim alanındaki başarı-ları, endüstriyel gücü ve teknolojik hüneri, Amerikalıları"bu biz olmalıydık" diye düşünme noktasına getirdi. Friedman ve Mandelbaum Amerikan tarihinden örnek-ler vererek; çok iyi bir şekilde anlaşıldığı takdirde, busorunlarla başarıyla mücadele edilerek refahın yeni-den tesis edilmesinin formülünü beş bölümde veriyor-lar. Kitap, ABD'nin mevcut durumunu irdelerken,Amerikan canlanması için de bir manifesto sunuyor.

Kitap hakkındaki eleştiriler gayet olumlu… New YorkTimes Book Review’daki yazıda, aydınlatıcı bulunuyorve “Amerikan toplumu, Friedman ve Mandelbaum’unönerdiği sağduyuda bonkör, canlanmacı ruhu fazla-sıyla kullanabilir” deniliyor. Yazıda kitap, “önemli veson derece okunabilir” olarak değerlendiriliyor. Christian Science Monitor gazetesi ise, Amerika’nıngeleceği hakkında kaygı duyan ve 2012’de oy kullan-mayı planlayan herkesin bu kitabı okuması gerektiğinisavunuyor. BusinessWeek’teki değerlendirmede ise,bu derece vatandaşlık fikrine sahip olmanın fazlasıylacesaret gerektirdiği yorumu yer alıyor. Thomas L. Friedman, liberal ve serbest piyasa yanlısıfikirleriyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de detanınmış bir gazeteci-yazar. Beş çok satan kitabı veNew York Times’taki yazılarıyla üç Pulitzer Ödülükazandı. İlk kitabı, “Beyrut’tan Kudüs’e” idi. Daha sonra,Türkçe’ye de çevrilen Lexus ve Zeytin Ağacı,Küreselleşmeyi Anlamak, Dünya Düzdür geldi. DünyaDüzdür 37 dilde dört milyon adetten fazla sattı.2008’de beşinci kitabı “Hot, Flat, and Crowded”(Sıcak, Düz ve Kalabalık) yayımlandı.

ABD’nin kendi yarattığı dünyada sınıfta kalışı

Algoritmalar Dünyamıza Nasıl Hükmediyor?

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


Derleyen: Levent Gürses

The Signal and the Noise:Why So Many PredictionsFail-but Some Don’tNate SilverPenguin Press, Eylül 2012,544 Sayfa.

Yazar Nate Silver, önce beyzbol takımlarının per-formansı için yenilikçi bir sistem geliştirdi. Dahasonra, 2008 seçimlerini başarıyla tahmin etti. Bir

blogger olarak 35 yaşında ulusal yetenek haline geldi.FiveThirtyEight.com sitesiyle halen ABD’nin en etkilisiyasi tahmincilerinden biri…Nate Silver, çığır açan çalışmasında, tahmin dünyasınıirdeliyor ve gürültülü veri evreninden doğru sinyallerinasıl alacağımızı analiz etmeye çalışıyor. Bir sürü tah-min başarılı olmaz ve bunların topluma önemli birmaliyeti de vardır. Bunun en önemli nedeni, çoğu-muzun ihtimalleri ve belirsizliği yanlış anlamasıdır. Veaşırı güven de bu konudaki başarısızlığın en sık rast-lanan nedenidir. Eğer belirsizliği anlama yetimizgelişirse, tahminlerimiz de o oranda isabet kazanıyor.Böylece geleceği planlamada daha başarılı hale geliy-oruz. Nate Silver’ın “The Signal and the Noise: Why SoMany Predictions Fail-but Some Don’t”, (Sinyal veGürültü: Niçin Birçok Tahmin Tutmaz ve Bazıları daTutar) başlıklı kitabı, yaklaşan ABD seçimleriöncesinde oldukça ilgi görüyor. Amazon.com sitesi,‘Sinyal ve Gürültü’yü “Eylül Ayının Kitabı” seçti.

Yorumlarda, “Şimdi ne olacak diye düşünen herkesinokuması gereken kitap” olarak tanıtılıyor.Küresel ekonominin sağlığından terörizm ile savaşakadar hemen hemen her şey, tahminlerimizin kalitesinebağlı. Silver, bu kitabıyla binlerce küçük detayı nasıldeğerlendireceğimizi ve gerçeğe nasıl yakınlaşa-cağımızı tarif ederken, onun tabiriyle “gürültüdensinyali ayırmayı” da öğretiyor. Bunu fırtına izlemeden,profesyonel pokere, terörizmden borsaya kadar çeşitliörneklerle süsleyerek yapıyor.Drift adlı kitabın yazarı Rachel Maddow, Nate Silver vekitabını “21. Yüzyıl için yeni makinenin ruhu” olaraktanımlıyor. Boston Globe’da çıkan bir yazıda ise, “NateSilver istatistiğin Kurt Cobain’idir. Yeni kitabı “TheSignal and the Noise”, pratik bir el kitabı olduğu kadaraynı zamanda felsefi bir manifestodur” deniliyor. Wired dergisindeki yazıda ise, Silver’ın hisse senedi,fırtına, spor gibi yeryüzündeki her konu hakkında tah-min çabalarına önemli katkı yaptığı ifade ediliyor. WallStreet Journal ise, Silver’ın tahminler konusundakiargümanlarının ve örneklerinin acıyla test edildiğinivurguluyor.

Şimdi ne olacak diyen herkes için

Vanguard Group'un kurucusu, yatırım fonuendüstrisinin duayeni John C. Bogle, 60 yıllıkkariyeri boyunca finans sektörünün kültüründe

çok büyük çaplı değişime şahit oldu. İhtiyatlı, katmadeğerli uzun vadeli yatırım anlayışı saldırgan, değer-leri yıkan, kısa vadeli spekülatif anlayışa teslim oldu.Bogle, sadece bu değişime şahit olmadı, finans sek-törünün en aktif katılımcılarından biriydi. John C. Bogle, son kitabında; "The Clash of theCultures: Investment vs. Speculation" (KültürlerinÇatışması: Yatırım Spekülasyona Karşı) uzun vadeliyatırımın sağduyulu prensiplerine geri dönüş çağrısıyapıyor. İlk endeks fonunun yaratıcısı olan Bogle,spekülasyonun yatırım dünyasını nasıl vurduğunu veçözümün ne olduğunu anlatıyor.Bu kitap, Bogle'ın yatırım konusunda üçlemeden olu-şan serisinin sonuncusu. İlk kitap 2001'de yayımlanan"Bogle'dan Yatırım Hakkında: İlk 50 Yıl"dı, ikinci kitabıise geçen yılki “Don't Count on It!” (Ona Bel Bağlama!)idi. Provokatif ve ferahlatıcı bir şekilde samimi bulunanbu kitap, Bogle'ın yatırım fonu endüstrisinde değişenkültür ile ilgili görüşlerini içeriyor. Bunlardan en önemli-lerini şöyle sıralayabiliriz; spekülasyonun ulusal emek-lilik sistemini nasıl yağmaladığını, kurumsal parayöneticilerinin, kurumsal yönetime etkin olarak katıl-

maktaki başarısızlıkları ve temsil görevlerinde yasal birstandart getirilmesi gerekliliği… Tabii ki Bogle, endeksyatırım fonlarının tarihini nasıl yarattığını, ve dövizedayalı endeks fonlarının, uzun vadeli yatırımın bu ori-jinal konseptini nasıl değiştirdiğini de anlatıyor. Ayrıcayatırımın başarısı ve spekülasyonun başarısızlığıkonusunda dünya çapında bir örnek vaka olanWellington Fonu'nun birinci elden tarihini de aktarıyor.Kitap yatırımcılara, finansal hedeflerine ulaşmak için10 basit kural ile sona eriyor. Bogle, burada sağ duyu-lu bir yatırım stratejisi sunuyor ve diyor ki; "Bu şimdiyekadar tasarlanmış en iyi strateji olmayabilir. Ancakdaha kötü stratejilerin sayısı sonsuzdur."MIT Sloan School of Management'dan Prof. SimonJohnson, "Onu dikkatle dinleyin ve ailenizin finansalgeleceğini korumak için dediklerini yapın" diyor.Arthur Lewitt, kitaba yazdığı önsözde ise, "tüm finanshizmetleri endüstrisinin, yargıç ya da jüri değil, uzmanbir şahit olmasından memnun olması gerektiğini" vur-guluyor. “A Random Walk Down Wall Street”(Borsada Rastgele Seyir) adlı kitabın yazarı PrincetonÜniversitesi'nden Prof. Burton G. Malkiel de, Bogle'ınhayranlarının, onun yıllar boyunca geçerli olacak biroptimal yatırım stratejisi olan 10 basit yatırım kuralın-dan fazlasıyla yararlanacaklarını ifade ediyor.

The Clash of the Cultures:Investment vs. SpeculationJohn C. BogleWiley, Ağustos 2012, 353 sayfa.

Bogle’ın şahitliğinde uzun vade - spekülasyon çatışması

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


EFAMA

Avrupa Yatırım Fonları ve Portföy Yönetimi Birliği(EFAMA) verilerine göre, UCITS fonlarında 2012 yılı ilkçeyrekte gerçekleşen 91 milyar Euro net para girişine kar-şın 2012 ikinci çeyrek döneminde yedi milyar Euro paragirişi oldu. Net girişlerdeki gerileme büyük ölçüde hisse fonlardankaynaklanmakta olup, en fazla düşüş 28 milyar Euro ilehisse fonlarda görüldü. Hisse fonları sırasıyladengeli/karma fonlar (-7 milyar Euro) ve para piyasasıfonları (-1 milyar Euro) takip etti. Para piyasası fonlarında2010 yılı üçüncü çeyreğinden bu yana ilk defa 2011 yılı

son çeyreğinde görülen para girişi, 2012 yılı ilk çeyreğin-de de devam etmişti. Bu dönem ise az da olsa (1 milyarEuro) para çıkışı görülmektedir. Aynı dönemde tahvil fon-larına ise 42 milyar Euro’luk giriş gerçekleşmiştir.2012 yılı ikinci çeyreğinde toplam 12 ülke para girişi açık-lamıştır. Buna göre en fazla para girişi 13 milyar Euro ileİrlanda’da, 6 milyar Euro ile İsviçre, 3 milyar Euro ileDanimarka ve 1 milyar Euro ile Lüksemburg’da gerçek-leşmiştir. Aynı dönem içerisinde net para çıkışı görülenbüyük fon merkezlerinden Fransa (9 milyar Euro) veAlmanya (1 milyar Euro)’dır.

Net sa tış lar / 2012 2. çeyrek

İkinci çeyrekte UCITS’lerde görülen yükseliş, % 5.4 artış-la (86 milyar Euro) tahvil fonlarından kaynaklanmaktadır.Tahvil fonlarını fon sepeti fonları (%1.7) ve para piyasası

fonları (%0.9) takip etmektedir. Aynı dönemde hisse fon-lar %4.1 (83 milyar Euro) ve dengeli/karma fonlar %2.1(20 milyar Euro) gerilemiştir.

Kategorilerine göre UCITS Varlıklarının Dağılımı

Avrupa Yatırım Fonları

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


Net Varlık Değerleri

EFAMA’nın yayınladığı 2012 yılı ikinci çeyrek istatistikle-rine göre, Avrupa Yatırım Fonları Sektörü’nde yatırımfonları büyüklüğü yaklaşık %0.9 oranında artarak 8.36trilyon Euro’dan 8.44 trilyon Euro’ya yükselmiştir. Bunagöre, net aktif değer UCITS’lerde önceki çeyreğe göre%0.2 azalarak 5.96 trilyon Euro’dan 5.95 trilyon Euro’yagerilerken, non-UCITS’ler %3.5 artışla 2.40 trilyon

Euro’dan 2.49 trilyon Euro’ya yükselmiştir.

Aynı dönemde, toplam yatırımlar içerisinde UCITS’lerinpayı 5,95 trilyon Euro ile %71 seviyesinde, non-UCITS’lerin payı da 2,49 trilyon Euro ile %29 seviyesin-de gerçekleşmiştir. Fon sayısı UCITS’lerde 35,766, non-UCITS’de 18,411’dir.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


EFAMA

Avrupa Yatırım Fonları Birliği (EFAMA) ve ABD InvestmentCompany Institute (ICI) tarafından derlenen ve 46 ülkeyikapsayan Dünya Fon İstatistikleri verilerine göre, DünyaYatırım Fonları büyüklüğü 2012 yılı ikinci çeyrekte yakla-şık %2.7 artışla 20.85 trilyon Euro’dan 21.42 trilyonEuro’ya yükseldi. Amerikan doları bazında ise %3.2 aza-larak $27.85 trilyon’dan $26.96 trilyon’a geriledi.

İkinci çeyrekte, hisse fonları 7.9 trilyon Euro ile değişme-yerek bir önceki dönemle aynı seviyede kaldı. Aynıdönemde en fazla artış %7.4 ile tahvil fonlarında (5.0 tril-

yon Euro) görüldü. Tahvil fonlarını %3.8’lik artışla parapiyasası fonları ve %1.2’lik artışla dengeli/karma fonlartakip etmektedir.

2012 ikinci çeyreğinde dünya yatırım fonları büyüklüğü-nün %37’si hisse fonlarda, %24’ü bono fonlarda, %17’sipara piyasası fonlarında,%10’u dengeli/karma fonlardave %12’si de diğer fonlarda bulunmaktadır.

Aynı dönemde yatırım fonları sayısı da 83,410’a ulaş-mıştır.

Net Varlık Değerleri

2012 yılı ikinci çeyrekte tüm fonlara net para girişi 99 mil-yar Euro (193/2012 birinci çeyrek) olarak gerçekleşti. Netpara girişinde görülen azalma, tüm fon türlerinde meyda-na gelen net para girişinin azalmasından kaynaklandı.

Net Satışlar

Dünya Yatırım Fonları

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


KYD ENDEKSLERİ

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25

2012 yılının ilk yarısında olduğu gibi üçüncüçeyrekte de Euro Bölgesi’ndeki gelişmelerlefinansal piyasalarda dalgalı görünüm hakimolurken, endişeler devam etmektedir. Alınantedbirlerle dönemsel olarak olumlu seyir göz-

lemlense de, makroekonomik verilerde bir iyileşmegörülmemesi endişelerin devamına neden olmakta.Haziran ayında İspanya bankacılık sektöründeki sorun-lar ön plana çıkarken Moody’s, Türkiye kredi notunu birbasamak artışla Ba1’e yükselterek görünümünü poziti-fe çevirdi. Temmuz ayında ise ekonomik sorunlarındevamı nedeniyle IMF, gelişmiş ve gelişmekte olanülkelerin büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etti.Avrupa’daki olumsuz gelişmeleri takiben EUR/USDparitesi son iki yılın en düşük seviyelerini gördüktensonra, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Draghi’ninEuro’yu destekleyen açıklamaları ile yönünü yukarıçevirdi. Yurtiçinde ise TCMB, Temmuz ayında yayımla-

dığı enflasyon raporunda, yılsonu tahminini %6,5’tan%6,2’ye revize etti. Ancak enerji fiyatlarındaki son zam-ların ardından piyasa enflasyon beklentileri arttı.Avrupa’da ana gündem maddesi olan İspanya’nın maliyardım için başvurup başvurmayacağı ve dolayısıylailgili koşulsallığı yerine getirme konusundaki niyetiönem kazanıyor. Açıklanan 2013 bütçe tedbirleriyle bukoşulsallığın yerine getirileceği konusundaki beklentiartmış durumda.

İç piyasalarda ise yıllık GSYİH, birinci çeyrekte gerçek-leşen %3,3’ten ikinci çeyrekte %2,9’a geriledi.GSYİH’nin 2/3’ünü oluşturan özel nihai tüketim ise %0,5daralma kaydetti. Merkez Bankası’nın faiz koridoru üstsınırını düşürmesi sonucunda kredi oranlarının olumluetkilenmesi olası görülmekte. Öte yandan doğalgaz,elektrik ve akaryakıta yapılan zamların yılsonu enflas-yonunu bir puan kadar artırması söz konusu. Bu ise


SEKTÖR VERİLERİYATIRIM FONLARI ANALİZ

Likit fonlar küçülürken Kısa Vadeli Tahvil bono fonları büyüyor

Yapı Kredi Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından Kurumsal Yatırımcı için hazırlanmıştır.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


yeni faiz indirimleri konusunda kapıyı kapatıyor.

Finansal piyasalarda, Merkez Bankası’nın ağırlıklıortalama fonlama maliyeti, Ocak ayında bulunduğu%12'li seviyelerden Eylül ayında %6’lara indi. Bugelişmede, petrol fiyatlarındaki düşüş ve enflasyon-daki gerileme etkili oldu. Buna paralel olarak bono fai-zinin de %7’lere kadar gerilediğini görmekteyiz.Ayrıca Türk Lirası yükümlülükler için tutulan zorunlukarşılıkların döviz ve altın cinsinden tutulabilmesiniöngören düzenlemeler de, bankacılıkta likidite açısın-dan rahatlatıcı bir gelişme olarak kendini göstermek-tedir.

2012’nin üçüncü çeyreğini geride bırakmışken,Yatırım Fonları pazarı yılbaşı seviyelerine yaklaşarakilk yarıdaki %2,1 oranındaki küçülme %0,4’e geriledi.Toplam Pazar büyüklüğü de 29,8 milyar TL olarak ger-çekleşti. Son çeyrekte toplam Pazar %1,7 büyüyerek,piyasaya toplam 491 milyon TL giriş gerçekleşti.Yılbaşından bugüne ise pazardaki küçülme 129 mil-yon TL’ye geriledi.

Para Piyasaları Fonları (Likit ile Kısa Vadeli Tahvil veBono Fonları) yılbaşından bugüne 1,858 milyon TLbüyüyerek, toplam 22,4 milyar TL’ye ulaştı. Son çey-rekte Likit Fonlardan iki milyar TL çıkış, Kısa VadeliTahvil ve Bono fonlarında ise toplam 2,4 milyar TL

giriş yaşanırken, B Tipi valörlü fonlarda ise bir milyarTL giriş gözlemlendi. Yılbaşından bugüne bakacakolursak, likit fonlarda 2,2 milyar TL çıkış ile %10,9küçülme yaşanırken, Kısa Vadeli Tahvil ve Bono fonlaryeni bir fon türü olarak 4,1 milyar TL’sına ulaşmıştır.

A tipi fonlar yılbaşından bugüne %0,7 küçülerek 10milyon TL azaldı ve 1,4 milyar TL’ye düştü.Yılbaşından bugüne Likit Fonlar’dan sonra en yüksekdüşüşü ise Anapara Garantili ve Korumalı Fonlar gös-terdi. Bu tür fonlar Ağustos ayındaki yüklü itfa sonra-sında 1,5 milyar TL’ye geriledi ve yılbaşından itibaren2,1 milyar TL düşüş gözlemlendi.

Bir diğer yandan dayanak varlık olarak altının revaçtaolmasına rağmen bankaların altın hesaplarına ve fizi-ki altına dayalı ürünler çıkartmasıyla, yılbaşındanbugüne Altın fonları %20 azalarak 392 milyon TL çıkışgerçekleşti ve toplam 955 milyon TL’ye düştü.

2012’nin son çeyreğine girmişken, özellikle EuroBölgesi’nde İspanya ve İtalya gelişmeleri veAmerika’nın verilerinin takip edilmesi ile finansal piya-salarda dalgalı seyir gözlemleyebiliriz. Bunun yanısıra bankaların mevduat toplamak için yılsonunadoğru yarışa girecek olmasına rağmen yatırım fonlarıpazarına bir miktar daha giriş gözlemlenmesi ve buyılı 2011 sonu seviyelerinde kapatacağı beklenebilir.

Yandaki tabloda görüldüğü üzere, Temmuz-Eylül2012 döneminde yatırım fonları sektöründe tümfonlardan toplam 222.9 milyon TL net para çıkışıgerçekleşmiştir.

En fazla para çıkışı 1.914 milyar TL ile likit fonlar-da olurken, bunu hisse fonlar, diğer fonlar ve fonsepeti fonları takip etmektedir. Aynı dönemde enfazla para girişi ise 1.671 milyar TL ile bono fon-larında görülmüştür.

TKYD tarafından Rasyonet verileri kullanılarak hazırlanmıştır.

Yatırım Fonları Sektöründe Net Satışlar

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 12:25


SEKTÖR VERİLERİTüm veriler TKYD fon sınıflandırması dikkate alınarak Datascope tarafından derlenmiştir.

Yatırım Fonlarında 2012 Üçüncü Çeyrek

2 012 yılı üçüncü çeyrek portföy değerlerine bakıldığında tüm yatırım araç-ları dönemi pozitif getiri ile kapatmıştır. Borsa yatırım fonları son üç aylıkdönemde %12,70 ve reel olarak %11,18 getiri ile en iyi getiriyi elde etmiş-

tir. Yatırım fonları %4,69 ve reel olarak %3,29 oranında, emeklilik fonları ise%7,32 reel olarak da %5,87 oranında değer kazanmıştır.

GENEL DEĞİŞİM

2 012 üçüncü çeyrek yatırım araçlarına bakıldığın-da, borsa yatırım fonlarının yatırımcı sayıları%7,06 oranında azalmış, pazar payı ise %0,80

olmuştur.Yatırım fonlarına bakıldığında, yatırımcı sayılarında%1,92 oranında artış görülmüş, pazar payı %59,52

olmuştur.Emeklilik fonlarının ise, yatırımcı sayıları %6,07 oranın-da artarken, pazar payı 39,68 olmuştur.Tüm piyasaya bakıldığında ise, fon piyasasın ın %5,78oranında, reel olarak da %4,36 oranında büyüdüğünügörüyoruz.

FONLARDA BÜYÜME

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 15:34


SEKTÖR VERİLERİ

Yatırım araçlarının son üç aylıkvarlık oranları ortalamasınabakıldığında, Repo %31, Kamu

Borçlanma %33, Hisse %8, BorsaPara %6, Diğer ise %22 seviyelerindeolduğu görülmektedir.

PORTFÖYLERİN VARLIK DAĞILIMI

FON ENDEKSLERİ

2012 yılı üçüncü çeyrek fonendekslerine baktığımızda,tüm endeksler dönemi pozi-

tif getiri ile tamamlamıştır. Enbelirgini ise %10,73 artış ile emtiafonları endeksi olmuştur.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 15:34


SEKTÖR VERİLERİ

TİP TÜR BAZINDA BÜYÜKLÜKLER VE DEĞİŞİMLER

2012 üçüncü çeyreğinde, bireysel emeklilik fonlarınınportföy değerleri %7,18 oranında, gruplara yönelikemeklilik fonlarının ise, %8,58 oranında arttığını

görebiliyoruz. Yatırımcı sayılarına baktığımızda, bireyselde %6,04 gruplara yönelik fonlarda ise %7,02 oranındaartış görülmektedir.

Emeklilik fonlarının toplam piyasa oranına baktığımızda,

emeklilik fonlarının piyasanın %39,68 ini oluşturduğugörüyoruz.

Yatırım fonlarında, borsa yatırım fonları piyasanın %0,80,emtia fonları piyasanın %1,82, esnek fonlar ise piyasanın%1,77 sini oluşturmaktadır. Para piyasası fonlarına baktı-ğımızda ise, piyasanın %48,35 gibi çok büyük bir kısmınıoluşturduğunu görüyoruz.

TKYD sayi 19+_nam.qxp 15.10.2012 15:34

değerli okurlar, h - tkydtkyd.org.tr/assets/sayi19-8170c479e40918d16bfa28713632... ·...

Documents