11

DEFİSİT ANEMİYALAR

22

Qanyaranma

33

Təsnifatı::Patogenetik baş vermə mexanizminə görə:

posthemorragik anemiyalar

eritropoezin çatışmazlığı nəticəsində anemiyalar

hemolitik anemiyalar

qarışıq mənşəli anemiyalar

44

Anemiya hesab olunur::

Erkən və məktəbəgədər yaşlı uşaqlarda Hb<110 qr/l

Məktəb yaşlı uşaqlarda Hb<120 qr/l

Eritrosit< 4×10 /l, Ht< 35%12

55

Ağırlıq dərəcəsinə görə::

Yüngül – Hb - 90qr/l, Er – 3 ×10 /l gədər

Orta ağır –Hb – 89-70 qr/l, Er–2,5 ×10 /l gədər

Ağır – Hb< 70qr/l, Er < 2,5 ×10 /l

12

12

12

66

Eritrositlərin diametrinə görə::

normositar – 7-8 mkm

mikrositar – < 7 mkm.

makrositar – 9-10 mkm

77

Defisit anemiyalarDefisit anemiyalar – Hb-nin sintezi üçün – Hb-nin sintezi üçün vacib olan maddələrin orqanizmə kifayət vacib olan maddələrin orqanizmə kifayət

gədər daxil olmaması, yaxud sourulmasının gədər daxil olmaması, yaxud sourulmasının pozulması nəticəsində inkişaf edir.pozulması nəticəsində inkişaf edir.

88

Defisit anemiyalar 2 qrupa bölünür::

Meqaloblast anemiyalar: fol turşusu defisitli vit. B12 defisitli orat asiduriyası

Mikrositar anemiyalar Fe defisitli Cu defisitli qurğuşunla zəhərlənmə talasemiya sindromu

99

Meqaloblast anemiyalarMeqaloblast anemiyalar – periferik – periferik qandaqanda meqalositlərin – diametri 10-12 meqalositlərin – diametri 10-12

mkm, dairəvi yaxud oval formalı oksifil mkm, dairəvi yaxud oval formalı oksifil sitoplazmaya malik hüceyrələrin üstünlük sitoplazmaya malik hüceyrələrin üstünlük

təşkil etməsi ilə səciyyələnir.təşkil etməsi ilə səciyyələnir.

1010

Etiologiyası

Vit. Bc (folatlar) I-li yaxud II-li defisiti

Vit. B12 (siankobalamin) I-li yaxud II-li defisiti

1111

Fol turşusuFol turşusu – amin və nuklein turşularının – amin və nuklein turşularının sintezində, eləcədə hüceyrə metabolizmində sintezində, eləcədə hüceyrə metabolizmində

həlledici əhəmiyyət kəsb edirhəlledici əhəmiyyət kəsb edir . .

1212

Fol turşusu defisitinin səbəbləri: təkrarlanan infeksiyalar keyfiyyətsiz qidalanma (zülal, vit E, C, B defisiti) keçi südü ilə birtərəfli qidalanma seliakiya, Kvaşiorkor, eksudativ enteropatiya qurd invaziyası yarımçıq doğulma qıcolma, vərəm əleyhinə, antimetabolit dərmanlar böyrəklərin xroniki xəstəliyi irsi xəstəliklər: Leş-Nayxan, Rocers sindromu

Fol turşusu defisitli anemiya

1313

Klinika

dəri və selikli qişaların avazıması

anoreksiya, süstlük

infeksion və mədə bağırsaq xəstəlikləırinə meyillik

hemoraggik sindrom

stomatit, qlosit

1414

Laborator diaqnostika

makrositar normo, yaxud hiperxrom anemiya

qranulositopeniya, trombositopeniya

neytrofillərin hiperseqmentasiyası

mieloqrammada 70%-ə gədər eritronormoblast

sidikdə forminoqlyutamin turşusunun artması

1515Normal sümük iliyi Meqaloblast anemiya zamanı sümük iliyi

1616

Müalicə

anemiyanı doğuran səbəbi aradan qaldırmaq

fonunda anemiya əmələ gələn xəstəliyi müalicə etmək

daxilə 1-3-5 mq/sutka fol turşusu – 3-4 həftə

sourulma pozulması zamanı fol turşusu parenteral

vitaminlər: B-qrupu, E, C

1717

Vitamin B12 defisitli anemiya

1818

Etiologiyası Qidada vit. B12 defisiti (veqetarian pəhriz)

Kaslın daxili amilinin defisiti

Vit B12 daşınmasının irsi fermentopatiyası

Malabsorbsiya sindromu

Difillobotrioz

Mədə və qalça bağırsaqın rezeksiyası

1919

PatogenezPatogenezVit BVit B12 12

defisitidefisiti..

Timidin sintezi Timidin sintezi pozulurpozulur

DNT, RNT DNT, RNT sintezi pozulursintezi pozulur

Propion, metilmalon Propion, metilmalon turşusu toplanırturşusu toplanır

Sinir hüceyrələrinə Sinir hüceyrələrinə toksiki təsirtoksiki təsir

Nevrolojı dəyişikliklərNevrolojı dəyişikliklər

Eritroblastlar yetişir, Eritroblastlar yetişir, böyüyür, böyüyür, bölünmürbölünmür

MeqaloblastlarMeqaloblastlar

2020

Klinika

əzginlik, süstlük, iştahasızlıq, ətə qarşı ikrah hissi dəri və selikli qişaların sarılığı dırnaq və tüklrin kövrəkliyi qlossit, qlosalqiya, aftalar, məməciklərin atrofiyası ataksiya, paresteziya, hiporefleksiya halusinasiya, sayıqlama, patolojı babinski refleksi mülayim ürək çatışmazlığı diareya, hepatosplenomeqaliya

2121

Laborator diaqnostika

meqalositlər, meqaloblastlar

eritrositlərdə Jolli cisimcikləri, Kebot halqaları

neytropeniya, trombositopeniya

qanda vit. B12 miqdarı azalır

sidiklə metilmalon turşusunun ifrazı artır

2222

Vit. B12 defisiti anemiyalı xəstənin periferik qanı

Makrositlərdə Jolli cisimcikləri

Laborator diaqnostika

2323

Meqaloblast anemiyalı xəstənin periferik qanı

Eritrositlərdə Kebot halqaları

Laborator diaqnostika

2424

Müalicə:: Parenteral vit. B12 – 200-500 mkq hər gün

Nevrolojı dəyişikliklər zamanı 1000 mkq

Kəskin əlamətlər keçəndən sonra vit. B12 kvartalda 1mq