değişen dünyaya hazırlanalım 2011’i reform yılı yapalım

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Değişen dünyaya hazırlanalım2011’i reform yılı yapalım

M. Rifat HisarcıklıoğluKartepe, 2 Nisan 2011

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

2010’da yıllık büyümede Avrupa’da birinci, Dünya’da beşinci ülkeyiz

2009'da En Hızlı Daralan İlk 10 Ekonomi

2010'da En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ekonomi

Finlandiya -8.3% Singapur 14.5%Rusya -7.9% Tayvan 10.8%Macaristan -6.7% Çin 10.3%Meksika -6.5% Arjantin 9.1%Japonya -6.3% Türkiye 8.9%Danimarka -5.2% Hindistan 8.6%İsveç -5.1% Tayland 7.8%İtalya -5.1% Brezilya 7.5%İngiltere -5.0% Malezya 7.2%Türkiye -4.7% Hong Kong 6.9%


Türkiye; krizde hızlı daraldı, hızlı toparlandı

2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç480

90

100

110

120 Krizde Büyüyenler

Hızlı Toparlananlar

Türkiye

Yavaş Toparlananlar

Toparlanamayanlar

Kaynak: EIU, CIA Factbook ve TEPAV Hesaplamaları


Büyüme performansı açısından ülkeleri 4 gruba ayırabiliriz

Krizde Büyüyenler

Hızlı Toparlananlar

Yavaş Toparlananlar Toparlanamayanlar

Çin Singapur Kanada Rusya

Hindistan Arjantin İsveç Japonya

Endonezya Peru İsviçre Danimarka

Polonya İsrail Meksika İspanyaTürkiye ABD İngiltere

Brezilya Norveç FinlandiyaTayvan Belçika İtalya

Malezya Almanya VenezuelaKore Fransa Macaristan

Hong Kong Çek C. YunanistanŞili Hollanda

AvustralyaTaylandG. Afrika

Avusturya


Türkiye; kriz öncesi üretim düzeyini yakalayan 24 ülke arasına 9. oldu

1 Çin 125.1%2 Hindistan 120.0%3 Singapur115.3%4 Endonezya 114.2%5 Arjantin 113.8%6 Peru 113.6%7 İsrail 108.3%8 Polonya 107.8%9 Türkiye 107.1%10 Brezilya 107.0%…23 Meksika 100.9%24 ABD 100.2%

Kaynak: EIU, CIA Factbook ve TEPAV Hesaplamaları


Özel sektör ile Türkiye büyüdüEğer ihracat artışı, ithalat artışını yakalamış olsaydı, %13,3 büyümek mümkündü

Kaynak: TÜİK ve TEPAV Hesaplamaları

2010 YILI BÜYÜMESİBüyümeye Katkı

(Puan olarak)

Özel Tüketim ve Yatırımlar 10.1

Kamu Harcamaları ve Yatırımları 0.8

Dış Ticaret -4.4

Stok Değişimi 2.4

TOPLAM 8,9


Özel Yurtiçi Tüketim tarihi zirvede2010 yılında 520 milyar dolar


Özel Sektör Makine Yatırımları tarihi zirvede2010 yılında 72 milyar dolar


İç piyasa canlanıyor

2009 2010

Yeni açılan şirket sayısı (değişim) % -8 % 16

Protestolu senet tutarı (değişim) % 15 % -26

Çeklerin karşılıksız çıkma oranı % 8 % 4


Reel Sektör toparlanıyor

İMKB’deki finans-dışı şirketlerin mali yapıları2009 – 2010 ilk 9 aylık dönem

Tüm Şirketler Sanayi ŞirketleriSatış Geliri % 15,9 % 20,4Faaliyet Karı % 9,5 % 25,3

Finansal Giderler % -13,0 % -13,8

Net Kar % 33,0 % 65,4

Kaynak: KAP


Büyüme için, Yatırımların devamı için Bankacılık sistemine ihtiyacımız var

Kredi Hacminde Reel Artış (Ocak'10 - Ocak'11)KOBİ 46.4 %Mikro Ölçek 41.8 %Küçük Ölçek 40.2 %Orta Ölçek 55.1 %

Kurumsal & Büyük Şirketler 23.6 %

Tüketici Kredileri 32.9 %Kredi Kartları 14.4 %

Toplam Krediler 29.8 %


Değişim2009-2010(Aralık)

Özel Sektörde Toplam Çalışan sayısı + 1,2 milyon

Özel Sektörde Sigortalı Çalışan sayısı + 1,1 milyon

Özel sektör büyürken istihdam da sağladı

Kaynak: SGK ve TÜİK

2009 2010Özel sektör kayıtlı istihdam oranı 83% 86%


Kayıtlı İstihdam tarihi zirvede2010 yılında özel sektör kayıtlı istihdamı 10,6 milyon kişiye ulaştı


Birinci sorun alanımız işsizlik:İşsizlik, orta vadede sorun olmaya devam edecek

Haziran 07 Aralık 07 Haziran 08 Aralık 08 Haziran 09 Aralık 09 Haziran 10 Aralık 108

9

10

11

12

13

14

15

16

İşsizlik oranı (%)

İşsizlik kriz öncesinin 1 puan üzerinde

Her yıl 800 bin gencimiz çalışma yaşına geliyor

Yüzde 10-11’lik düzeyler son derece yüksektir


UMEM BECERİ’10:Bugüne kadar yapılan en kapsamlı işsizlikle mücadele projesi

Bugüne kadar mesleki eğitim için harcanan en büyük kaynak→ Toplam 7,5 milyar TL

TOBB katkısı→ Yaklaşık 52 milyon TL

81 ilin tamamında insanların umudu oldu


Proje tüm Türkiye’de büyük heyecan yarattı Kanal D ana haber yayını üzerine proje web sitesi, bir

saatte 409 bin, bir günde 4 milyon 100 bin kişi ile tıklanma rekoru kırdı.

Toplamda da 16 milyon 442 bin tıklanmayı yakaladık


Bu proje neden farklı?

1. Kamu-özel sektör-üniversite ortaklığının çok güzel bir örneği

2. İlk defa tüm Türkiye’de yerel işgücü piyasası analizleri yapıldı

3. Odaların sisteme dahil edilmesiyle Almanya’daki gibi işverenler de mesleki eğitim sisteminin bir parçası haline geldi


Kurs sürecinde 2. ayımızı tamamladık

Toplamda şirketlerden yaklaşık 35 bin stajyer talebi topladık ve devam ediyoruz

Toplamda 11,371 kişinin eğitim göreceği 640 kurs açıldı→ Şu anda 5,711 kişi sınıflarda eğitim görüyor

İlk 100 kişilik istihdamı Ford Otosan ile sağladık


İkinci sorun alanımız dış ticaret:İhracatta 40 ülke arasında 33. sıradayız

1 Avustralya 123.8%2 Endonezya 118.5%3 Çin 113.1%4 Kore 112.8%5 Peru 112.3%

31 Kanada 83.4%32 İspanya 82.9%33 Türkiye 82.8%34 İtalya 82.3%35 Fransa 81.2%36 Avusturya 77.8%37 Danimarka 75.2%

Türkiye’nin Dünya Ticaretinden aldığı pay

2009 2010

İhracat % 0,82 % 0,76

İthalat % 1,11 % 1,21

Kaynak: DTÖ ve TEPAV Hesaplamaları


Firmalarımız krizden fırsat çıkardı:Kriz öncesine (2008) göre ihracatımızın (2010’da) arttığı ülkeler


… Ama cari açık da gözardı edilmemeli

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010-8.0%

-6.0%

-4.0%

-2.0%

0.0%

2.0%

-3.7%

1.9%

-0.3%

-2.5%

-3.7%

-4.6%

-6.1% -5.9% -5.7%

-2.3%

-6.6%

Kaynak: TÜİK


Cari açığın finansmanı, kısa vadeli kaynak girişine dayalı

Slide 22

Ara-92

Ara-93

Ara-94

Ara-95

Ara-96

Ara-97

Ara-98

Ara-99

Ara-00

Ara-01

Ara-02

Ara-03

Ara-04

Ara-05

Ara-06

Ara-07

Ara-08

Ara-09

Ara-10

-20,000

0

20,000

40,000

60,000

80,000KV Kaynak Kullanımı (Portföy Girişleri, Ticari Krediler, KV Krediler, Yabancı Mevduat-lar)UV Kaynak Kullanımı (DYY, Kamu Kredileri, UV Krediler)


2010 yılında

Sanayi üretim artışı % 13 Ara malı ithalatı artışı (enerji hariç) % 33

İmalat sanayi ihracat artışı 10 milyar dolar

Sınai Ara malı ithalatı artışı 15 milyar dolar

Cari açığın temel sebebi; sanayide ithalat bağımlılığının artması

Kaynak: TÜİK

Türkiye Odalar ve Borsalar BirliğiDünyanın yeni resmini iyi okumak gerekiyor

90 100 110 120 13070

80

90

100

110

120

Çin

Hindistan

Singapur

Endonezya

Arjantin

Peru

İsrail

Brezilya

Tayvan

Polonya

Malezya

Kore

Hong KongŞili

Türkiye

TaylandG. Afrika

Avusturya

Kanada

İsveç

İsviçre

Meksika

ABD

Norveç

Belçika

Almanya

Fransa

Çek C.

HollandaRusya

Japonya

Danimarka

İspanya

İngiltere

Finlandiya

İtalya

Macaristan

Yunanistan

Kriz Öncesine Göre Üretim Düzeyi (2008Ç2 vs 2010Ç4)

Kriz

Önc

esin

e G

öre

İhra

cat D

üzey

i (20

08Ç2

vs

2010

Ç4)

Kaynak: EIU, DTÖ, CIA Factbook ve TEPAV Hesaplamaları


Dünyada ne oluyor?

İki etken önemli:→ Orta Doğu’daki karmaşadan dolayı

petrol arzında sıkıntı olabilir→ Japonya’daki nükleer kriz fosil yakıtlara

talebi artırabilir

Yılda ortalama 40 milyar dolar enerji faturası ödüyoruz→ Petrol fiyatının 80 dolardan 100 dolara

çıkması faturayı 9,6 milyar dolar artırır

40

50

60

70

80

90

100

110

Petrol Fiyatı (USD/Varil)


Müteahhitlik gelirlerimiz olumsuz etkilenebilir

Resmi verilere göre yıllık 1 milyar dolar civarında müteahhitlik gelirimiz

Önemli bir bölümü Orta Doğu’da olan bu yatırımlar aksayabilir

Libya’dakine benzer bir sorun yaşamasak bile hükümetler yatırımları erteleyecektir

Jan-08

Apr-08

Jul-08

Oct-08

Jan-09

Apr-09

Jul-09

Oct-09

Jan-10

Apr-10

Jul-10

Oct-10

Jan-11

500

600

700

800

900

1,000

1,100

1,200

Müteahhitlik Gelirleri (12 aylık – USD)


AB’ye ve Orta Doğu’ya ihracatımız olumsuz etkilenebilir

Jan/0

9

Mar/09

May/0

9Jul/0

9

Sep/0

9

Nov/09

Jan/1

0

Mar/10

May/1

0Jul/1

0

Sep/1

0

Nov/10

Jan/1

1

Mar/11

1500

1700

1900

2100

2300

2500

2700

2900

Orta Doğu'ya İhracat

Jan-08

Mar-08

May-08

Jul-08

Sep-08

Nov-08Jan

-09

Mar-09

May-09

Jul-09

Sep-09

Nov-09Jan

-10

Mar-10

May-10

Jul-10

Sep-10

Nov-10Jan

-112500

3000

3500

4000

4500

5000

5500

6000

6500

AB'ye İhracat


Son dönemde hangi konuları takip ettik

Hayata geçirilenler devrim niteliğinde!→Ticaret Kanunu→Borçlar Kanunu→Hukuk Muhakemeleri Kanunu→Gecikme faizi oranlarının indirilmesi→Vergi ve prim borçlarının yeniden yapılandırılması→Halka açılmaları teşvik→İşsizlikle Mücadele ve Mesleki Eğitimin Güçlendirilmesi


Önümüzdeki dönemde takip etmeye devam edeceğimiz konular

Ekonomiye ilişkin konular (1)→Teşvik sisteminin yeniden tasarlanması→Mali kuralın yeniden ele alınması→Vergi reformu ve kamu harcama reformu→Yerel Yönetimlerin mali yapısının şeffaflaştırılması→Vergi ve Primini düzenli ödeyenlerin ödüllendirilmesi→Kamu alımlarında Yerli Üretime avantaj sağlanması



Ekonomiye ilişkin konular (2)→ Eximbank’ın yeni pazarlara yönelik ihracat sigorta sistemini yenilemesi→Perakende Sektörü Kanunu→Enerji üzerindeki kamusal yüklerin azaltılması→İhracat taşımalarına navlun ve akaryakıt desteği sağlanması→İşgücü maliyetlerinin düşürülmesi→Çalışma mevzuatının yenilenmesi→Nitelikli işgücü arzının artırılması (eğitim reformu)



Kurumsal altyapının kuvvetlendirilmesi →Anayasa’nın yenilenmesi →Siyasi Partiler ve Seçim Kanunları→Hukuk-Yargı-Mevzuat reformu→Kamu yönetimi reformu→Kamu hizmetlerinin kalitesinin artırılması→Kamu Yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik→Kamu Personeli reformu→Yolsuzluk ve İsrafla etkin mücadele


Sizce Türkiye’de yeni bir anayasa yapılmasına ihtiyaç var mı?

Kasım 2008 Şubat 20110%

20%

40%

60%

80%

100%

41%

69%

59%

31%

YOK

VAR

Kaynak: TEPAV kamuoyu araştırması

Seçimler sonrasında ilk gündem maddesi:Halkın anayasasını hep birlikte hazırlamak!


İstikrar ve reform ortamını devam ettirmeliyiz

Sürekli seçim gündemi ve artan siyasi gerilim risktir→ 2011 Genel Seçimler→ 2012/14 (?) Cumhurbaşkanlığı Seçimi→ 2012-2013 Muhtemel bir Anayasa referandumu→ 2014 Yerel seçimler

Reformları hayata geçirmekten çekinmemeliyiz Son dönemde Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanununda

gösterdiğimiz birliği devam ettirmeliyiz


SIRALAMA 2009-2010

GSYİH 16

Kişi Başına GSYİH 54

İnsani Kalkınmışlık Endeksi 83

İş Yapma Kolaylığı Endeksi 65

Dünya Rekabetçilik Endeksi 61

Yolsuzluk Algılama Endeksi 56

Dünyanın en büyük 16. ekonomisine yakışmayan bir tablo ile karşı karşıyayız


Bu istikrarsız zeminin ortasında güçlü bir aktör gerekiyor

değişen dünyaya hazırlanalım 2011’i reform yılı yapalım

Documents