deni̇m kumaş üzeri̇ndeki̇ hatalar

DENİM KUMAŞ

ÜZERİNDEKİ HATALAR

HAZIRLAYAN : Yük. Müh. Mithat ÖZTEKİN

Aralık 2015

Hataları 4 gruba ayırabiliriz.

1- Çözgü boyu gelen hatalar

2- Atkı boyu gelen hatalar

3- Çözgüye çapraz hatalar

4- Noktasal hatalar

1- ÇÖZGÜBOYU HATALAR

Çift Çözgü

Cımbar İzi

Çözgüde Kalın İp

Çözgü Boyu İz

Farklı ip

Gergin İp

Gevşek Çözgü

Pamuklama Atlama Dalma

Tarak İzi

Tarak Taharı

Yabancı ip

2 – ATKI BOYU HATALAR

Atkıda İnce İp

Atkıda Kalın İp

Atkı Yığılması

Atkı Bandı

Atkı düzgünsüzlüğü

Atkıda Şantuk

Ayak Kaçığı

Bobin Değişimi

Çift Atkı

Yarım Atkı

Roper

Sık Seyrek

3 – ÇÖZGÜYE ÇAPRAZ HATALAR

Blanket İzi

Dokumacı Kırığı

Sanfor Blanket Kırığı

Sanfor İzi

4 – NOKTASAL HATALAR

Düğüm

Delik

Kafes

Pamuklama Düğümü

Su Lekesi

Uçuntu

Yağ Lekesi

HATA KODLARI

HATA ADI HATA KODU HATA ADI HATA KODU

1 Atkıda İnce İp 7 45 Uçuntu 51

2 Atkı Yığılması (Yoğun) 39 46 Yabancı İp 6

3 Atkı yığılması (Hafif ) 31 47 Yağ Lekesi 52

4 Apre yağ lekesi 70 48 Yanmamış Bölge 84

5 Atkı Bandı 30 49 Yarım Atkı 53

6 Atkı düzgünsüzlüğü 1 50 Yıkama Zımpara İzi 82

7 Atkıda Kalın ip 2 51 Yırtık 83

8 Atkıda Şantuk 3 52

9 Ayak Kaçığı 33 53

10 Blanket İzi 71 54

11 Bobin Değişimi ( Belirgin) 34 55

12 Boncuklama 4

13 Boya Abrajı 20

14 Boya Lekesi 72

15 Boya Yıkama Duruşu 73

16 Çift Atkı 35

17 Çift Çözgü 38

18 Cımbar İzi 37

19 Çözgü Kaçığı 36

20 Çözgüde Kalın İp 5

21 Çözgü Boyu İz 55

22 Delik 40

23 Dikiş ( Bant ) 74

24 Dikiş ( Makine) 75

25 Dokuma Kırığı 54

26 Düğüm 32

27 En Daralması 76

28 Farklı İp 56

29 Gergin İp 41

30 Gevşek Çözgü 42

31 Kafes 43

32 Katlanmış Kenar 44

33 Pamuklama Düğümü 45

34 Pamuklama (Atla-Dalma) 46

35 Renk Sapması (Halat B.) 21

36 Renk Sapması (Terbiye) 77

37 Roper 47

38 Sanfor Blanket Kırığı 78

39 Sanfor İzi 79

40 Sık seyrek 48

41 Su Lekesi 80

42 Tarak İzi 49

43 Tarak Taharı 50

44 Terbiye Duruşu 81

Hata Adı : Atkıda İnce İp

Hata Kodu : 7

Hata Nedeni : İplik

Olabilecek Hata Sebepleri :

OE bağlayıcı robotunun bağlama esnasında ince ip üretmesi

Cer şeritlerinin ince üretilmesi

Fitil şeritlerinin ince üretilmesi

Üretim esnasında ipliğin geçtiği noktalarda hatalı işletme malzemelerinin olması

Farklı tip atkı ipi kullanılmasından

Hata Numunesi :

Hata Adı : Atkı Yığılması

Hata Kodu : 39

Hata Nedeni : Dokuma


Atkı fren ayarının bozuk olmasından

Ağızlık ayarının bozuk olmasından

Atkı gerginlik tansiyonundan

Çalışan tipin özelliklerine göre çerçeve yüksekliğinden

Doku destek sacı ayarından

Gevşek sarılmış bobin,

Akümülatör ayarsızlığı,

Atkı taşıyıcı ve mekik kıskaçlarının iplik numarasına göre uygun seçilmemesi,

Mekikcik fren ayarsızlığı,

Hata Numunesi :

Hata Adı : Apre Yağ Lekesi

Hata Kodu : 70

Hata Nedeni : Terbiye


Yapılan apre içinde biriken yağlı elyaflar tozlar ile bir araya gelerek kumaşa sıvanır ve

silindirler arasında sıkışarak kumaş üzerinde lekeler ortaya çıkar. Genel de kumaş

arkasından bakıldığında görülmez.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Atkı Bandı

Hata Kodu : 30



Atkı ipi bobine sarılmadan önce bobin üzerine rezerve ip sarılmaktadır. Sarılan bu

rezerve ip atkı ipinden farklı tonda ise atkı boyunca açık veya farklı tonda bant’a

benzer iz oluşur

Hata Numunesi :

Hata Adı : Atkı Düzgünsüzlüğ

Hata Kodu : 1



Atkı ipinin ince veya kalın olmasından ( Düzgünsüz olması )

OE bağlayıcının bağlama esnasında düzgünsüz ip üretmesi

Fitil veya Şeritlerin düzgünsüz olması


Hata Numunesi :

Hata Adı : Atkıda Kalın İp

Hata Kodu : 2



Atkı ipinin kalın olmasından

OE iplik için ,bağlayıcının bağlama esnasında kalın ip üretmesi



Çift atkı atılması,

Hata Numunesi :

Hata Adı : Atkıda Şantuk / Atkıda Balık

Hata Kodu : 3



Fitil veya Şeritlerin hatalı olması ( Fitil ve Cer Silindirlerinden )


İpliğin geçtiği yerlerde mekanik hasarların olması

Ağızlıkta kalan atkı ipliği parçalarının alınmaması

Hata Numunesi :

Hata Adı : Ayak Kaçığı

Hata Kodu : 33



Atkıyı götürüp getiren mekik , atkıyı almadan boş olarak en boyunca giderse

Dokumacı ağızlık aramada makineyi çalıştırırsa

Hata Numunesi :

Hata Adı : Blanket İzi

Hata Kodu : 71



Blanket kavçuğunun incelmesi

Blanket baskısının fazla oluşu

Kumaşın aşırı kuru oluşu

Hata Numunesi :

Hata Adı : Bobin Değişimi

Hata Kodu : 34

Hata Nedeni : Dokuma / İplik


Biten Bobin yerine takılan bobinde farklılık varsa

Kopslar arasında farklılık varsa

Hata Numunesi :

Hata Adı : Boncuklama

Hata Kodu : 4



Atkı ipinin ağızlıkta büzüşmesi

Hata Numunesi :

Hata Adı : Boya Abrajı

Hata Kodu : 20

Hata Nedeni : Halat Boyama


Halat boyama makinesinin herhangi bir sebepten dolayı durması ile sıcak silindirlere

sarılı duran halat da koyu ve açık renkler ortaya çıkar.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Çift Atkı

Hata Kodu : 35



Aynı ağızlık içinde mekik iki defa atkı götürürse çift atkı olur.

Aynı ağız içinde makineyi çalıştıran operatör serbest olan atkıyı çıkarmaz ise aynı

ağızdan iki atkı ipi geçer ve çift atkı meydana gelir.Genelde dokumacıdan

kaynaklanan hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Çift Çözgü

Hata Kodu : 36



Dokumacı makinesi üzerinde bulunan gücülerin her birinden bir çözgü geçmesi

gerekirken , bir gücüden iki çözgü geçirilir ise çift çözgü hatası ortaya çıkar.

Eksik ucun gelmesi,

Çözgü veya halat açmada ucu kaçan ipliğin yanındaki ipliğe bağlanması,

Hata Numunesi :

Hata Adı : Cımbar İzi

Hata Kodu : 37



Cımbar halkası sıkışırsa

Cımbar kapağı çok alçak veya çok yüksek olursa

Kapak altında pislik toplanırsa

Cımbar çekmesi yetersiz ise

Çözgü ipliği gerginliği çok fazla olursa

Kenar örme tığı hatalı olursa

Hata Numunesi :

Hata Adı : Çözgü Kaçığı

Hata Kodu : 38



Çözgü koptuğu halde makineyi durduran lamel düşüp makineyi durdurmaz ise

Kumaşın arkasından bakıldığında merdiveni andıran görüntü çözgü kaçığıdır.

Çözgü ipi kopunca testere bağlamamsı

Lameller uygun olmaması , Lamellerde biriken uçuntu veya hav

Atkı tansiyonunun gergin olması

Atkı kesme makası derecesinde kesmemesi

Hata Numunesi :

Hata Adı : Çözgüde Kalın İp

Hata Kodu : 5



Atkı ipinin kalın olmasından

OE bağlayıcının bağlama esnasında kalın ip üretmesi



Hata Numunesi :

Hata Adı : Çözgü Boyu İz

Hata Kodu : 55

Hata Nedeni : Terbiye / Dokuma


Terbiye makinesinden geçen kumaşın herhangi bir yere sürtünmesinden

Sürtünmeden dolayı hatalı çözgü iplerinin bir araya gelmesinden

Hata Numunesi :

Hata Adı : Delik

Hata Kodu : 40



Dokuma tezgahı üzerinde bulunan cımbar zorlamasından

Taşıma anında meydana gelebilecek nedenlerden

Hatalı numune alınması sebebinden

Hata Numunesi :

Hata Adı : Bant Dikişi

Hata Kodu : 74



Terbiye makinesinde işlemi bitip roliğe sarılmaya başlayan kumaşın sarımı bir süre

durdurularak atkı eğimi ve testler için numune kesilir. Kesilen kısım çift taraflı bantla

yapıştırılıp sarıma devam eder.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Makine Dikişi

Hata Kodu : 75



Terbiye makinesine takılacak levendin, takılı olan levende birleştirilmesi için dikiş

makinesi ile kumaşın iki ucunun birbirine dikilmesi ile ortaya çıkar.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Dokuma Kırığı

Hata Kodu : 54



Dok sarma tansiyonu düşük seviyede çekmesi veya Dok sarma terazisinin bozuk

olması sonucu ortaya çıkan kırılma izine benzer bir hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Düğüm

Hata Kodu : 32



Kopan çözgü ipi makineyi durdurur ve operatör kopan uçları birbirine tekrar

bağlayarak makineyi çalıştırır. Bağlanan-düğümlenen bu uçlar dokunan kumaş içinde

tepe gibi görünür.

Hata Numunesi :

Hata Adı : En Daralması

Hata Kodu : 76

Hata Nedeni : Dokuma / Terbiye


Hata Numunesi :

Dokuma eni istenilenden dar olarak dokunması

Terbiyede baskının fazla verilmesi sonucu ortaya çıkar.

Hata Adı : Farklı İp

Hata Kodu : 56



İplik üretim safhasında pamuğa karışan farklı elyaflar boyama sırasında boyayı fazla

veya az alarak farklı tonda renk ortaya çıkar ve farklı ip olarak değerlendirilir.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Gergin İp

Hata Kodu : 41



Çözgü ipinin olması gerekenden daha fazla gerilmesi

Hata Numunesi :

Hata Adı : Gevşek Çözgü

Hata Kodu : 42

Hata Nedeni : İhzar


İhzar bölümünde levende sarım sırasında serbest kalan uçlar, dokuma esnasında

gerginliğin azalmasına neden olur ve gevşek olarak dokunur.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Kafes

Hata Kodu : 43



Gücü ile Tarak arkası arasında kopuş olması,

Çözgü gerginliğinin çok az olması,

Çözgüde haşıllanmış uçuntu ve düğüm var ise kafes hatası meydana gelir.

Çözgüde çapraz olup olmaması

Çözgü haşılının ve ipli mukavemetinin uygun olmaması

Gücü aralarının temiz olmaması

Testerelerin lamel düşünce bağlamaması

Lamellerin uygun olmaması

Hata Numunesi :

Hata Adı : Katlanmış Kenar

Hata Kodu : 44



Dokuma veya Terbiye dairesinde kenarın katlanarak blankete girmesinden dolayı

ortaya çıkan hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Pamuklama Düğümü

Hata Kodu : 45



Dokuma sırasında tarağın ileri – geri hareketi ile elyaflar sıyrılarak bir araya gelir ve

sıkışarak pamuklama düğüm hatasını oluşturur.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Pamuklama ( Atlama Dalma )

Hata Kodu : 46



Gücü, rayından çıkmış olmasından

Çözgü tansiyonunun az olmasından

Mekik kafesinin aşınmasından

Çözgü ipinin birbirine dolaşmasından

Mekik sürekli alttan veya üstten giderek atlama –dalma hatası oluşur.

Tarak arkası,Lamel araları ve çözgü körü aralarının kirli olması

Çözgü iplerinin geçtikleri yerlerde sürtünme yapması

Hata Numunesi :

Hata Adı : Renk Sapması

Hata Kodu : 21 Halat boya – 77 Terbiye

Hata Nedeni : Halat Boya / Terbiye


Boya ve Kimyevi pompalarının arızasından pompaların tıkanmasından dolayı ortaya

çıkan hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Roper

Hata Kodu : 47



Roper motoru veya Kartının arızalı olmasından

Flanş, kaçırmasından roper hatası ortaya çıkar. Atkı bandı görünümündedir.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Sanfor Blanket Kırığı

Hata Kodu : 78 - 79



Kumaş katlanmış olarak blankete girer ise hata ortaya çıkar.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Sık Seyrek ( Duruş – Kalkış izi )

Hata Kodu : 48



Roper motoru düzgün vermez, fren yumuşak, balata aşınmış, testere geç kapatıyor,

levent dişilisi gevşemiş, kumaş çekme dişlilerinde boşluk fazla olursa sık seyrek hatası

ortaya çıkar.

Makine duruşlarında ortaya çıkar.

Kumaş üzerinde büzülme olarak görünür.

Yanlış tezgah ayarı,

Makine durduğunda çerçeveleri aynı hizaya getirmemek.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Su Lekesi

Hata Kodu : 80



Tambur fan motoru arızasından

Yoğunlaşan buharın damlama yapmasından ortaya çıkan hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Tarak İzi

Hata Kodu : 49



Dokuma tarak dişlerinin açık veya kapalı olmasından dolayı ortaya çıkar.

Tarak dişlerindeki çapak ve bozulma,

Hata Numunesi :

Hata Adı : Tarak Taharı

Hata Kodu : 50



Her tarak diş boşluğundan geçen çözgü iplerlerinden, bir tanesi geçmesi gereken diş

boşluğundan geçmez ise hata ortaya çıkar.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Terbiye Duruşu

Hata Kodu : 81



Herhangi sebepten dolayı terbiye makinesinin durmasından dolayı ortaya çıkan

hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Uçuntu

Hata Kodu : 51



İşletme içerisinde uçuşan elyafların, dokunan kumaş arasına girmesi ile olur.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Yabancı İp

Hata Kodu : 6



İplik üretim aşamalarında pamuk içine karışan yabancı elyafların farklı oranda boya

almaları veya boya almamaları ile ortaya çıkan hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Yağ Lekesi

Hata Kodu : 52



Dokuma veya Terbiye makinelerinin mekanik kısımlarındaki yağların kumaş üzerine

sıçraması sonucu lekelerin kumaşın her iki yüzeyinden görünmesidir.

Sarılı rolikte yağ bir alt kata geçebildiğinden, uzun metrajlarda da gelebilir.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Yanmamış Bölge

Hata Kodu : 84



Terbiye makinesinde , yakma işlemini yapan kısımdaki ateşin sönmesi ile yanmadan

geçen kumaşın yüzeyinde açık renk ve tonda kendisini gösteren hatadır.

Genellikle levent bitiş ve başlangıcında görülür.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Yarım Atkı

Hata Kodu : 53



Atkı ipliğini götüren mekik, götürdüğü atkıyı yukarıda bırakır ise yarım atkı hatası

ortaya çıkar.

Kopan atkı parçasının alınmaması,

Hata Numunesi :

Hata Adı : Yıkama – Zımpara İzi

Hata Kodu : 82

Hata Nedeni :


Zımpara yüzeyinde biriken elyaflardan

Zımparanın aşınmasından dolayı çıkan hatadır.

Hata Numunesi :

Hata Adı : Kenar Hatası

Hata Kodu :



Atkı frenlerinde biriken hav,

Atkı tutucuda biriken uçuntu,

Yanlış geçirilen leno ipliği,

Atkı ipliğinin yanlış geçirilmesi,

Yanlış tezgah ayarları,

Cımbarın yukarı ayarlanması

Hata Numunesi :

Hata Adı : Yırtık

Hata Kodu : 83



Çözgü gerilimi çok fazla olması, çözgü silindiri tutukluk yapması, Cımbar kapağı

aşağıda olması, atkı ipi çok zayıf ise yırtık hatası ortaya çıkar.

Terbiyede taşıma esnasında kumaşa çarpan sert cisimlerden dolayı da olabilir.

Tarak dişleri hasarlı olması

Röper düzgün vermemesi

Kumaş lama demirinin aşağıda olması

Hata Numunesi:

deni̇m kumaş üzeri̇ndeki̇ hatalar

Education