Deniz Ticareti HukukuDeniz Ticareti Hukuku

26-27/11/201226-27/11/2012

..

Donatanın Sorumluluğu – 8/9Donatanın Sorumluluğu – 8/9

C) “Adam Çalıştıran” Sıfatıyla SorumlulukC) “Adam Çalıştıran” Sıfatıyla Sorumluluk

= TBK m. 66= TBK m. 66

TTK m. 1062 dışında: uygulanırTTK m. 1062 dışında: uygulanır

TTK m. 1062 ile yarışma var mıdır?TTK m. 1062 ile yarışma var mıdır?

Önemi: ??? (özellikle 3 fark)Önemi: ??? (özellikle 3 fark)

Yargıtay: istikrarsız / öğreti: tartışmalıYargıtay: istikrarsız / öğreti: tartışmalı

Sınırlı Sorumluluk → önemini yitirdiSınırlı Sorumluluk → önemini yitirdi

Uygulansın, TBK m. 66 = ek güvence.Uygulansın, TBK m. 66 = ek güvence.

Donatanın Sorumluluğu – 9/9Donatanın Sorumluluğu – 9/9

Ç) Enkaz KaldırmaÇ) Enkaz KaldırmaLimanlar Kanunu (14/4/1925, 618) m. 7 (21/9/1935, Limanlar Kanunu (14/4/1925, 618) m. 7 (21/9/1935, 2829):2829):Nerede:Nerede: Limanlar içinde batmış Limanlar içinde batmışNe:Ne: gemi ve eşya gemi ve eşyaŞart:Şart: seyir ve seferin güvenliğine engel seyir ve seferin güvenliğine engelİdari yetki:İdari yetki: Liman Bşk tarafından tayin edilecek sürede Liman Bşk tarafından tayin edilecek süredeSorumlu kim:Sorumlu kim: “sahip”, kaptan ve acente mecbur! “sahip”, kaptan ve acente mecbur!Yaptırım:Yaptırım: Lim Bşk yapar veya yaptırır, enkaz satılır, Lim Bşk yapar veya yaptırır, enkaz satılır, bedeli Hazineye irat kaydedilir → bedel, masraftan çoksa bedeli Hazineye irat kaydedilir → bedel, masraftan çoksa artan kısım ilgilisine başvuru üzerine verilir. artan kısım ilgilisine başvuru üzerine verilir.

Sınırlı Sorumluluk - 1/19Sınırlı Sorumluluk - 1/19

II. Sınırlı Sorumluluk Hakkında Genel II. Sınırlı Sorumluluk Hakkında Genel HükümlerHükümler [RK/EÇ/EY, s. 103] [RK/EÇ/EY, s. 103]

1. Yasal Düzenleme1. Yasal Düzenleme

AŞ veya Ltd.Şti. sorumluluk sınırlarının AŞ veya Ltd.Şti. sorumluluk sınırlarının yanında (dışında) ayrıca DenizH uyarınca yanında (dışında) ayrıca DenizH uyarınca “ile sorumluluğun” sınırlandırılması“ile sorumluluğun” sınırlandırılması

= Cebri icra yoluyla başvurulabilecek = Cebri icra yoluyla başvurulabilecek malvarlığı için tavan (üst sınır).malvarlığı için tavan (üst sınır).

Sınırlı Sorumluluk - 2/19Sınırlı Sorumluluk - 2/19

TTK m. 1328 f. 1 uyarınca uygulanacak:TTK m. 1328 f. 1 uyarınca uygulanacak:Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlanması Hakkında Milletlerarası Sınırlanması Hakkında Milletlerarası Sözleşme [Metin: RK/EÇ/EY, s. 275]Sözleşme [Metin: RK/EÇ/EY, s. 275]19/11/1976, Londra19/11/1976, LondraInternational Convention on International Convention on LLimitation of imitation of LLiability for iability for MMaritime aritime CClaims (“LLMC”)laims (“LLMC”)TC hakkında yürürlük: 1/7/1998 (6103 s. TC hakkında yürürlük: 1/7/1998 (6103 s. K. m. 37 f. 1 c. 1)K. m. 37 f. 1 c. 1)

Sınırlı Sorumluluk - 3/19Sınırlı Sorumluluk - 3/19

1976 Sözleşmesi’ni Tadil Eden Protokol1976 Sözleşmesi’ni Tadil Eden Protokol2/5/1996, Londra [Metin: RK/EÇ/EY, s. 2/5/1996, Londra [Metin: RK/EÇ/EY, s. 291]291]TC hakkında yürürlük: 17/10/2010TC hakkında yürürlük: 17/10/2010Kısaltma:Kısaltma: 1996 Protokolü uyarınca değişik 1996 Protokolü uyarınca değişik 1976 Sözleşmesi = “1976 Sözleşmesi = “MMesuliyetin esuliyetin SSınırlanması ınırlanması SSözleşmesi” = “özleşmesi” = “MSSMSS”.”.Dikkat:Dikkat: “1976 tarihli Sözleşme” (TTK m. “1976 tarihli Sözleşme” (TTK m. 1328 f. 3)1328 f. 3)

Sınırlı Sorumluluk - 4/19Sınırlı Sorumluluk - 4/19

MSS doğrudan uygulanır (TTK m. 1328; MSS doğrudan uygulanır (TTK m. 1328; 6103 s. K. m. 37 f. 1)!6103 s. K. m. 37 f. 1)!

RG’de yayımlanan metin, mahkemelerce RG’de yayımlanan metin, mahkemelerce esas alınır;esas alınır;

Dikkat:Dikkat: tercümede hata varsa İngilizce asıl tercümede hata varsa İngilizce asıl metne göre karar verilir.metne göre karar verilir.

Tamamlayıcı (uygulama) hükümleri:Tamamlayıcı (uygulama) hükümleri:

TTK m. 1328-1349 ve 6103 s. K. m. 37.TTK m. 1328-1349 ve 6103 s. K. m. 37.

Sınırlı Sorumluluk - 5/19Sınırlı Sorumluluk - 5/19

KaynakKaynak::

KA, “1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992 KA, “1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992 Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı”na Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı”na Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve Gerekçesi, Bilgi Toplumunda Hukuk - Prof. Gerekçesi, Bilgi Toplumunda Hukuk - Prof. Dr. Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt 1, Dr. Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt 1, İstanbul 2003, s. 849-905İstanbul 2003, s. 849-905

Sınırlı Sorumluluk - 6/19Sınırlı Sorumluluk - 6/19

2. Uygulama Alanı2. Uygulama Alanı

Yabancılık unsuru (MÖHUK m. 1 f. 1)?Yabancılık unsuru (MÖHUK m. 1 f. 1)?

HAYIRHAYIR! (MSS m. 15 f. 1 c. 1; TTK m. ! (MSS m. 15 f. 1 c. 1; TTK m. 1329)1329)

Türkiye’deki bir yargılamada taraflardan Türkiye’deki bir yargılamada taraflardan biri ileri sürerse uygulanırbiri ileri sürerse uygulanır

Uyuşmazlıkta “yabancılık” yoksa bile!Uyuşmazlıkta “yabancılık” yoksa bile!

= = lex forilex fori ! (HMK ve İİK gibi). ! (HMK ve İİK gibi).

Sınırlı Sorumluluk - 7/19Sınırlı Sorumluluk - 7/19

3. Kim Yararlanır (Borçlu)?3. Kim Yararlanır (Borçlu)?a) “a) “ShipownerShipowner” (= MSS m. 1 f. 2: “owner, ” (= MSS m. 1 f. 2: “owner, charterer, manager and operator” → gemi charterer, manager and operator” → gemi maliki, çarterer, yöneten, işleten)maliki, çarterer, yöneten, işleten)b) “b) “SalvorSalvor” = kurtaran (= MSS m. 1 f. 3→ ” = kurtaran (= MSS m. 1 f. 3→ TTK m. 1298 vdm.)TTK m. 1298 vdm.)c) İfa yardımcıları ve yardımcı kişiler (MSS c) İfa yardımcıları ve yardımcı kişiler (MSS m. 1 f. 4)m. 1 f. 4)ç) Sorumluluk sigortacısı (MSS m. 1 f. 6).ç) Sorumluluk sigortacısı (MSS m. 1 f. 6).

Sınırlı Sorumluluk - 8/19Sınırlı Sorumluluk - 8/19

4. Hangi İstemler Hakkında Geçerlidir?4. Hangi İstemler Hakkında Geçerlidir? (m. 2 f. 1)(m. 2 f. 1)a) Kişi ve eşya zararından doğan a) Kişi ve eşya zararından doğan (sözleşme “içi veya dışı”) istemler (örn. (sözleşme “içi veya dışı”) istemler (örn. yolcu/yük zararı, kıyıdaki tesis zararı);yolcu/yük zararı, kıyıdaki tesis zararı);b) Gecikme zararından doğan istemler b) Gecikme zararından doğan istemler (eşya ve yolcu taşıma);(eşya ve yolcu taşıma);c) Sözleşme dışı hakların ihlalinden doğan c) Sözleşme dışı hakların ihlalinden doğan istemler;istemler;

Sınırlı Sorumluluk - 9/19Sınırlı Sorumluluk - 9/19

d/e) Sınır YOK (TTK m. 1331)!d/e) Sınır YOK (TTK m. 1331)!f) (a)-(c) istemlerinin önlenmesi veya f) (a)-(c) istemlerinin önlenmesi veya azaltılması için 3. kişilerin aldığı azaltılması için 3. kişilerin aldığı önlemlerden kaynaklanan zararın önlemlerden kaynaklanan zararın giderilmesine yönelik sözleşme dışı (giderilmesine yönelik sözleşme dışı (m. 2 m. 2 f.f. 2 c. 2 2 c. 2) istemler;) istemler;Örn. gemi yanaşırken halat kopması Örn. gemi yanaşırken halat kopması sebebiyle yaralanan yolcuya yardım sebebiyle yaralanan yolcuya yardım etmeye çalışan kişinin sebep olduğu zarar.etmeye çalışan kişinin sebep olduğu zarar.

Sınırlı Sorumluluk - 10/19Sınırlı Sorumluluk - 10/19

Hangi istemler hakkında geçerli değil?Hangi istemler hakkında geçerli değil? (MSS m. (MSS m. 33 → TTK m. 1331 → TTK m. 1331):):Enkaz kaldırmadan doğan istemler (m. 2 f. Enkaz kaldırmadan doğan istemler (m. 2 f. 1(d) ve (e) = 1996 Protokolü ile tanınan 1(d) ve (e) = 1996 Protokolü ile tanınan olanak)olanak)KKurtarma ve yardım (TTK m. 1298)urtarma ve yardım (TTK m. 1298)MMüşterek avarya (TTK m. 1272)üşterek avarya (TTK m. 1272)““Petrol kirliliği” Petrol kirliliği” zararzararı (ayrı mevzuat)ı (ayrı mevzuat)DDeniz eniz İİş ş HHukukuukuku istemleri (Dnz İş K) istemleri (Dnz İş K)

Sınırlı Sorumluluk - 11/19Sınırlı Sorumluluk - 11/19

5. İstemin Dayanağı5. İstemin Dayanağı

““Sorumluluğun dayanağı ne olursa olsun” Sorumluluğun dayanağı ne olursa olsun” ((MSS MSS m. 2 m. 2 f.f. 1 c.1) 1 c.1) = = haksız fiil, sözleşmehaksız fiil, sözleşme (istisna: (istisna: m. 2 m. 2 f.f. 2 c. 2 2 c. 2)), sebepsiz , sebepsiz zenginleşmezenginleşme

→ → E-E-TTK bakımından gündeme gelen TTK bakımından gündeme gelen 947/55 947/55 (1062/66) (1062/66) tartışması btartışması bu açıdan u açıdan sona erdi.sona erdi.

Sınırlı Sorumluluk - 12/19Sınırlı Sorumluluk - 12/19

6. İstemin Türü6. İstemin Türü

AsAsıl (doğrudan)ıl (doğrudan) sorumluluk sorumluluk

Kişisel ve aKişisel ve aynî ynî sorumluluk (MSS sorumluluk (MSS m. 1 m. 1 f.f. 5 5))

Rücu ve teminat (“borçtan kurtarma”) Rücu ve teminat (“borçtan kurtarma”) istemistemleri leri (MSS (MSS m. 2 m. 2 f.f. 2 c. 1 2 c. 1))

Karşı istemler ve davalar:Karşı istemler ve davalar: önce takas, önce takas, bakiye hakkında sınırlı sorumlulukbakiye hakkında sınırlı sorumluluk (MSS (MSS m. m. 5)5)

Sınırlı Sorumluluk - 13/19Sınırlı Sorumluluk - 13/19

7. Yöntem?7. Yöntem?

a) “Fon tesisi” (MSS m. 11) = TTK m. 1348 a) “Fon tesisi” (MSS m. 11) = TTK m. 1348 uyarınca görevli/yetkili mahkemeye uyarınca görevli/yetkili mahkemeye paranın yatırılması (banka teminat paranın yatırılması (banka teminat mektubu)mektubu)

b) Def’i (MSS m. 10; TTK m. 1335)b) Def’i (MSS m. 10; TTK m. 1335)

= “sorumluluk X bedelle sınırlıdır”= “sorumluluk X bedelle sınırlıdır”

= icra yoluyla alınabilecek toplam bedel!= icra yoluyla alınabilecek toplam bedel!

Sınırlı Sorumluluk - 14/19Sınırlı Sorumluluk - 14/19

8. Hesap Nasıl Yapılır?8. Hesap Nasıl Yapılır?Gemi:Gemi: GRT = 1969 TonajMS (MSS m. 6 f. GRT = 1969 TonajMS (MSS m. 6 f. 5) =5) =Gemi ve Su Araçlarının Tonilatolarını Ölçme Gemi ve Su Araçlarının Tonilatolarını Ölçme Yönetmeliği (RG T: 12/3/2009, Sayı: 27167)Yönetmeliği (RG T: 12/3/2009, Sayı: 27167)Tonilâto: gemilerin iç hacmini ifade eden Tonilâto: gemilerin iç hacmini ifade eden ölçü (2,83 m3 = 1 t)ölçü (2,83 m3 = 1 t)GRT (Gros t): kapalı yerlerin toplam hacmi.GRT (Gros t): kapalı yerlerin toplam hacmi.

Sınırlı Sorumluluk - 15/19Sınırlı Sorumluluk - 15/19

Bedel:Bedel: Special Drawing Right (m. 8 f. 1) Special Drawing Right (m. 8 f. 1)= Özel Çekme Hakkı (www: Merkez = Özel Çekme Hakkı (www: Merkez Bankası ve RG’de duyuru)Bankası ve RG’de duyuru)23/11/2012 (2011) (15:30): 1 SDR = 1,53 23/11/2012 (2011) (15:30): 1 SDR = 1,53 (1,56) USD = 2,75 (2,88) TRY(1,56) USD = 2,75 (2,88) TRYSınırlar:Sınırlar: 1996 Protokolü ile değişik m. 6 ve 7 1996 Protokolü ile değişik m. 6 ve 7 uyarıncauyarıncaGRT başına SDR esası:GRT başına SDR esası:

Sınırlı Sorumluluk - 16/19Sınırlı Sorumluluk - 16/19

(...) mesuliyet sınırı aşağıdaki şekilde hesap olunur:(...) mesuliyet sınırı aşağıdaki şekilde hesap olunur:(a) Ölüm veya yaralanmadan ileri gelen alacaklar hakkında:(a) Ölüm veya yaralanmadan ileri gelen alacaklar hakkında:(i) 2000 tonu geçmeyen bir gemi için 2 milyon hesap birimi;(i) 2000 tonu geçmeyen bir gemi için 2 milyon hesap birimi;(ii) Tonajı yukarıdaki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı (ii) Tonajı yukarıdaki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı meblağa ilave olarak ayrıca:meblağa ilave olarak ayrıca:2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 800 hesap birimi; 2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 800 hesap birimi; 30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 600 hesap birimi; ve 30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 600 hesap birimi; ve 70.000 den yukarı beher ton için 400 hesap birimi.70.000 den yukarı beher ton için 400 hesap birimi.b) Diğer bütün alacaklar hakkında:b) Diğer bütün alacaklar hakkında:i) 2.000 tonu geçmeyen bir gemi için 1 milyon hesap birimi;i) 2.000 tonu geçmeyen bir gemi için 1 milyon hesap birimi;(ii) Tonajı yukarıki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı (ii) Tonajı yukarıki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı meblağa ilave olarak ayrıca:meblağa ilave olarak ayrıca:2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 400 hesap birimi;2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 400 hesap birimi;30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 300 hesap birimi; ve30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 300 hesap birimi; ve70.000 den yukarı beher ton için 200 hesap birimi. 70.000 den yukarı beher ton için 200 hesap birimi.

Sınırlı Sorumluluk - 17/19Sınırlı Sorumluluk - 17/19

Özel sınırlar:Özel sınırlar:Kılavuzlar (TTK m. 1341)Kılavuzlar (TTK m. 1341)300 GRT’den küçük gemiler (TTK m. 300 GRT’den küçük gemiler (TTK m. 1332)1332)Sondaj işlemi gemileri (TTK m. 1333)Sondaj işlemi gemileri (TTK m. 1333)Tahvil:Tahvil:Fonun kurulmuş sayıldığı veya ödemenin Fonun kurulmuş sayıldığı veya ödemenin yapıldığı ya da teminatın verildiği tarihteki yapıldığı ya da teminatın verildiği tarihteki kur (MSS m. 8 f. 1 c. 2)kur (MSS m. 8 f. 1 c. 2)

Sınırlı Sorumluluk - 18/19Sınırlı Sorumluluk - 18/19

9. Kusurun Etkisi9. Kusurun EtkisiSınırlı sorumluluk def’inden yararlanmak Sınırlı sorumluluk def’inden yararlanmak isteyen kişi (= TTK m. 1343)isteyen kişi (= TTK m. 1343)KKast veast veyaya ““PPervasızca hareketervasızca hareket” (” (wilful misconductwilful misconduct; ; terim için bkz. Kübra Yetiş Şamlı, Tez!)terim için bkz. Kübra Yetiş Şamlı, Tez!)Düzeyinde kusurlu ise: sınır yok!Düzeyinde kusurlu ise: sınır yok!Aralık’ta sunum: Duygu Damar / Kübra Aralık’ta sunum: Duygu Damar / Kübra Yetiş ŞamlıYetiş Şamlı

Sınırlı Sorumluluk – 19/19Sınırlı Sorumluluk – 19/19

10. Hükümleri10. HükümleriDef’i veDef’i veyaya Fon: Sorumluluğun Fon: Sorumluluğun kabulü değilkabulü değil (MSS (MSS m. 1 m. 1 f.f. 7 7))Sorumlu kişilerin (Sorumlu kişilerin (MSS MSS m.1) aleyhine m.1) aleyhine aynı aynı olaydanolaydan doğan doğan bütün bütün istemleristemler için geçerli için geçerli (MSS (MSS m. 9m. 9))Fon: Sorumlu Fon: Sorumlu kişilerin tümükişilerin tümü lehine lehine geçerligeçerli (MSS (MSS m. 11 m. 11 f.f. 3 3))Diğer ortak hükümler: “kirlenme” sonrası.Diğer ortak hükümler: “kirlenme” sonrası.