ders 4: yabanda İnişler ve Çıkışlar: av -...

Ders 4: Yabanda İnişler ve Çıkışlar: Av - AvcıDers 4 - SeviyeA - 5 Yaş +

Süre:45 dakikalık 2-3 oturum

Malzemeler:● 2-3 öğrenciye 1

bilgisayar● Simulasyon● Ders notları (sayfa 4-9)

Ders programı ile ilişkisi:● Bilim: Popülasyonlar,

ekosistemler, bilimselyöntem

● Matematik: Verininsunulması veyorumlanması

● Okuma: Fikirler arasıbağlantıları anlatmak

Temel sistem dinamiklerikavramları ve içgörüleri:● Popülasyonlar yalıtlmış

olarak var olmazlar; diğeretkenler (ör. Av sayısı,besim miktarı)büyümelerine veküçülmelerine etki eder.

● Avcılar ve avları salınım(dalgalanma) davranışıgösterebilen karmaşık birsistem oluşturular.

Genel

Bu ders, öğrencilerin, bir ekosistem içindeki ikihayvan popülasyonunun (kurtlar ve geyikler)karşılıklı ilişkilerini keşfetmelerini sağlar.Simülasyondaki hayvanlardan biri avcıdır. Diğeriise av. Karşılıklı ilişkiye girip birbirlerinietkiledikçe popülasyonları zaman boyunca artarve azalır (salınır, dalgalanır).

Öğrenme hedefler:● Avcıları ilgili av hayvanları ile eşleştirmek.● Etkileşimli iki hayvan popülasyon

simülasyonunu keşfetmek.● Çizgi grafik üzerinde veri sunmak ve

yorumlamak.● İki popülasyonun zaman boyunca artıp

azalmasının (salınması, dalgalanmaı) nasıl veneden olduğunun öyküsünü anlatmak.

● Ekosistemler içindeki avcı ve avlarıbelirlemek.

Öğrencinin Görevi

Hangi ayarlar geyik ve kurt popülasyonları içinen kararlı (en az dalgalanan) ortamı yaratıyor?

Şekil 1 – Ana Sayfa

Ders 4 - Seviye A • Yabanda İnişler Çıkışlar • ©2012 Creative Learning Exchange • 1

Dersin Açıklaması

Oturum 1:

1. Gerekiyorsa terimlerin (avcı, av, ekosistem,vb.) tanıtımını yapın.

2. Kart setlerini öğrencilere dağıtın ve farklı av /avcı hayvanları eşleştirmelerini isteyin.Öğrenciler, kartları sınıflandırmak için 5.sayfadaki (Ders Notu 2) T-çizelgesinikullanabilirler.

İsteğe bağlı: Başka hayvanların resimleriniçizmek isteyen öğrenciler için boş kartlarbulundurun. Öğrenciler farklı yanıtlarlagelebilirler. Aşağıdaki yanıtlar, başlangıçverilerine dayalı olarak hazırlanan olasıyanıtlardan biridir.

Şekil 2 – Giriş

Şekil 3 – Başlayalım

Şekil 4 – Karar Verelim

Şekil 5 – Görelim

Hazırlık:

1. Öğrenci grupları (2-3 kişilik) oluşturun.

2. Her öğrenci veya öğrenci grubu için ders notuhazırlayın. Öğrencilerin simülasyonu birdençok çalıştırabilmeleri için kayıt sayfalarındanyeteri kadar kopya hazırlamaya dikkat edin.

3. Hayvan av ve avcı kartlarını kesin veyaöğrencilere kesitirin.

4. Bilgisayarların internet erişimini kontrol edin.

Avcı Av

Kurt Amerikan Geyiği

Ayı Somon

Çakal Tavşan

Baykuş Fare

Kutup Ayısı Fok

Koridor Kuşı Kertenkele

Peygamber Devesi Cırcır Böceği

Aslan Geyik

3. Kısaca farklı eşleştirmeleri karşılaştırın vetartışın. Bazı avcıların birden çok besinkaynakları olabileceğini belirtebilirsiniz. (ör.çakal, tavşan, kedi,kemirgen yiyebilir)

2 • Ders 4 - Seviye A • Yabanda İnişler Çıkışlar • ©2012 Creative Learning Exchange

Dersi Eve Götürmek:● Öğrencilerin

“Düşünelim” bölümünüküçük gruplar veya sınıfolarak keşfetmelerinisağlayın.

● Hayvanpopülasyonunlarınınneden azalıp arttığını(salındığını,dalgalandığını) düşününve tartışın.

● Hangi ayarların salınımı(dalgalanmayı) rn azaindireceğini tartışın.Önerileri bilgisayar /projeksiyon sisteminikullanarak deneyin.

Dersin Açıklaması

4. Sınıfta öğrencilere simülasyonu gösterin ve girişbölümlerini birlikte okuyun (Şekil 2 ve 3)

5. Öğrencilerin küçük gruplar halinde “KararVermeleri”ni sağlayın. Simülasyon, küçük biradada yaşayan kurt ve geyiklerin verilerine göreayarlanmıştır. Amerikan geyiği, kurtların temelbesin kaynağıdır.

6. Öğrencilerin, verilerini sayfa 6'daki Ders Notu 3'ekaydederek “Görelim” bölümüne (Şekil 5)geçmelerini sağlayın. İlk çalıştırmadan sonra,öğrenciler sayfa 7'deki Ders Notu 4'ü kullanarak“olursa ne olur” soruları sorabilir, simülasyonukeşfetmeye devam edebilirler.

8. Öğrenciler, araştırma yaptıkları diğer hayvanlariçin de simülasyonu çalıştırabilirler ve her birininsonucunu kayıt sayfasına yazabilirler. Anlanmlıveriler girilmediği zaman gerçekten uzaksonuçların elde edilebileceğine dikkat edin.Örneğin, uzun yaşam süresine sahip çok bebeklibir böcek.

Şekil 6 – Öğrenelim

Değerlendirme Önerileri:● Öğrencilerin, döngünün

öyküsünü anlatmak, diğerav / avcı hayvanlarıbelirlemek veöğrendiklerini paylaşmakiçin, değerlendirmesayfalarını doldurmalarınısağlayın. Öğrencilerin,döngünün öyküsünü sözelolarak anlatmalarınıtercih edebilirsiniz.Değerlendirme sorularısınıf içi bir tartışmanınparçası da olabilir.

Oturum 2:1. Gerekiyorsa, öğrencilerin simülasyonlarını

bitirmelerini sağlayın.2. Simulasyonu birçok kez çalıştırdıktan sonra,

öğrenciler “Düşünelim” bölümüne (Şekil 6)devam edebilirler.

3. Simulasyon deneyimini, Dersi Eve Götürmek veDeğerlendirme fikirlerini kullanarak özetleyin(Ders Notu 5 ve 6).


Ders 4 – Ders Notu 1

Geyik Tavşan Somon Fare

BaykuşAyıÇakalAslan

AmerikanGeyiği

Kertenkele Fok CırcırBöceği

PeygamberDevesi

KutupAyısı

KoridorKuşu

Kurt


Avcılar AvDers 4 – Ders Notu 2


Av / Avcı Simülasyonu Kayıt Sayfası

Avcı: ___________________________________________________

Sayısı:___________ Bebek:___________ Yaşam Süresi: __________

Av: ____________________________________________________

Sayısı:___________ Bebek:___________ Yaşam Süresi: __________

Her iki hayvan için de tanımlama yapın ve grafiğini çizin.


Yıllar


Av / Avcı Simülasyon Soruları

Her bir soruyu ayrı ayrı deneyin ve sonuçları farklı birsayfaya yazın

Soru 1: Hayvanların yaşam alanları daha küçük olsa ne olurdu?

Soru 2: Hayvanların yaşam alanları daha büyük olsa ne olurdu?

Soru 3: Başlangıçta adada daha fazla kurt olsa ne olurdu?

Soru 4: İnişlerin ve çıkışların bu kadar fazla olmaması için

ayarları nasıl değiştirebilirsiniz?

Soru 5: Aklınıza gelen başka sorular var mı? Sorunuzu aşağıya

yazın ve denemeler yapın.

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________



Değerlendirme

Av / Avcı döngüsünün öyküsünü anlatın.

Eğer baykuş popülasyonu artarsa, . . .

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________


Diğer avcılar;

____________________________

____________________________

____________________________

____________________________

Diğer avlar;

____________________________

____________________________

____________________________

____________________________

D


Değerlendirme

Av / Avcılar ile ilgili neler öğrendiniz?

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Popülasyonlar neden artar ve azalır?

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Popülasyonların bu kadar azalıp artmaması için neyideğiştirdiniz?

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________



Teşekkürler:Ders 4 – Düzey AYabanda İnişler ve Çıkışlar: Av - Avcı©2012 Creative Learning Exchange

Bu model, karmaşık sistemlerin özelliklerini keşfetmek amaci ile hazırlananmodel dizisinin bir parçasıdır.

Simulasyon http://www.clexchange.org/curriculum/complexsystems/oscillation/turkish.asp

Modelin yaratılmasına katkı sağlayanlar:Jen AndersenAnne LaVigneMichael RadzickiGeorge RichardsonLees StuntzJay Forrester ve The Creative Learning Exchange desteği ile.

Türkçe'ye çeviri:Emre Göktepe

Resimler:Geyik, Liscobeck, Wikipedia Project, Public Domain.Aslan, Wikimedia Commons, ltshears, 2006. Public Domain.Fare, US Fish and Wildlife Service, Public Domain.Fare, NIH.gov, Public Domain.Çayır, Wikimedia Commons, Ace2209, Public Domain.Baykuş, Wikimedia Commons, Hayleyk, Public Domain.Kıurt, Gary Kramer, US Fish and Wildlife Service, Public Domain.Oyuncakları ile çocuk, Wikimedia Commons, Nationaal Archief/SpaarnestadPhoto/W.P. van de Hoef, Public Domain.Yemek yiyen kız, Wikimedia Commons, Renoir, Public Domain.Yayı tutan el, LaVigne, photo used with Permission.Örümcek ağı, U.S. Fish and Wildlife Service, Public Domain.Boz ayı, US Fish and Wildlife Service, Public DomainÇakal, Steve Thompson, US Fish and Wildlife Service, Public Domain.Kertenkele, Scott Rheam, US Fish and Wildlife Service, Public Domain.Cıcrcır Böceği (değiştirildi), Wikimedia Commons, Arpingstone, Public Domain.Kovan kuşu, Gary Kramer, US Fish and Wildlife Service, Public Domain.Kuyup ayısı, US Fish and Wildlife Service, Public Domain.Peygamber devesi, Wikimedia Commons, Zakabog, Creative CommonsAttribution Share Alike 3.0 Unported.


http://www.clexchange.org/curriculum/complexsystems/oscillation/turkish.asp

ders 4: yabanda İnişler ve Çıkışlar: av -...

Documents