detaljni urbanistiČki plan “gruda -...

investitor: PRIJESTONICA CETINJE

obrađivač:

SKUPŠTINA PRIJESTONICE CETINJEODLUKA O DONOŠENJU DETALJNOG URBANISTIČKOG PLANA“GRUDA - DONJE POLJE (ZONA D)”,BR. 01- 030/12- 3920 OD 31.05. i 05.06.2012.g.Izrada planske dokumentacije: “URBANPROJEKT” AD-ČAČAK direktor, ANDREJA ANDRIĆ, dipl.ing.građ.

--------------------------------------------

Odgovorni planer: ZORICA SRETENOVIĆ, dipl.ing.arh.

--------------------------------------------

Predsjednik prim dr MILUTIN VUKIĆSkupštine Prijestonice Cetinje: ----------------------------------------------

Sekretarijat za Arh. FILIP ALEKSIĆ, dipl.ing.planiranje i uređenje prostora i zaštitu životne sredine: ----------------------------------------------

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN “GRUDA – DONJE POLJE (ZONA D)” U CETINJUSVESKA 1 - tekstualni deo PLAN

maj, 2012.g.


obrađivač:


--------------------------------------------


--------------------------------------------



DETALJNI URBANISTIČKI PLAN “GRUDA – DONJE POLJE (ZONA D)”U CETINJUSVESKA 2 - grafički deo – postojeće stanje PLAN

maj, 2012.g.


obrađivač:


--------------------------------------------


--------------------------------------------



DETALJNI URBANISTIČKI PLAN “GRUDA – DONJE POLJE (ZONA D)”U CETINJUSVESKA 3 - grafički deo – plansko rešenje PLAN

maj, 2012.g.

INVESTITOR: Prijestonica Cetinje

VRSTA PLANSKE DOKUMENTACIJE:

Detaljni urbanistički plan

,,Gruda - Donje Polje (Zona D),,

OBRAĐIVAČ: "URBANPROJEKT"a.d. Čačak

RADNI TIM:

RUKOVODILAC IZRADE PLANA:

Zorica Sretenović dipl.ing.arh

URBANIZAM:

SAOBRAĆAJ:

HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA

ELKTROENERGETIKA:

TELEKOMUNIKACIONA INFRASTRUKTURA

OZELENJAVANJE:

Zorica Sretenović, dipl.ing.arh.

Rajko Urošević dipl.ing.građ.

Dragan Jovašević dipl.ing.građ.

Aleksandar Ivanović, dipl.ing.el.

Aleksandar Ivanović, dipl.ing.el.

Jasminka Lazić, dipl.ing.pejz.arh.

SARADNICI: Miloš Pantelić, dipl.ing.arhIva Paunović, dipl ing.arh.Snežana Gaborović, dipl.ecc.

DIREKTOR Andreja Andrić, dipl.ing.građ.

SADRŽAJ:

SVESKA 1 - TEKSTUALNI DEO

OPŠTA DOKUMENTACIJA Potvrda o registraciji Odluka o pristupanju izradi DUP-a Programski zadatak Licenca firme Licence odgovornog planera i planera

TEKSTUALNI DEO

1. UVODNI DEO- Granica zahvata- Površina zahvata- Pravni osnov za izradu plana- Programski zahtevi

2. ANALITIČKI DEO- Prirodne karakteristike predmetnog područja- Namena površina I postojeće fizičke strukture- Opis vegetacije- Saobraćajna povezanost I infrastrukturna opremljenost- Ekonomsko demografska analiza- Dosadašnji planski razvoj- Anketni zahtevi- Sintezni prikaz ocene postojećeg stanja

3. OPŠTI I POSEBNI CILJEVI- Opšti ciljevi- Posebni ciljevi

4. PLANSKO REŠENJE- Koncept organizacije prostora- Mreža I objekti infrastrukture

- Saobraćaj- Elektroenergetika- Hidrotehnička infrastruktura- Telekomunikaciona infrastruktura

- Način faze I dinamika realizacije plana- Ekonomska analiza I troškovi realizacije planiranih sadržaja u okviru

plana- Uporedni pregled postojećih I planskih bilansa

5. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANSKOG DOKUMENTA- Smernice za dalju plansku razradu- Smernice za zaštitu prirodnih I pejzažnih vrednosti I kulturne baštine- Smernice za zaštitu životne sredine- Smernice zaštite od elementarnih I drugih većih nepogoda I

obezbeđenje potreba odbrane- Smernice za povećanje energetske efikasnosti I korišćenje

obnovljivih izvora energije- Urbanističko tehnički uslovi I smernice za izgradnju objekata

SVESKA 2 - GRAFIČKI DEO – postojeće stanje

SVESKA 3 - GRAFIČKI DEO – plansko rešenje

SADRŽAJ:



Overena Topografsko - katastarska podloga R 1: 10001. Topografsko katastarska podloga sa prikazom granice plana R 1: 10002. Izvod iz GUP-a - namena površina R 1: 50003. Analiza postojećeg stanja

- namena površina i način korišćenja- R 1: 10004. Analiza postojećeg stanja

- fizičke strukture- R 1: 10005. Analiza postojećeg stanja

- valorizacija - R 1: 10006. Analiza postojećeg stanja

- hidrotehnička infrastruktura - R 1: 10007. Analiza postojećeg stanja

- elektroenergetska infrastruktura - R 1: 10008. Analiza postojećeg stanja

- telekomunikaciona infrastruktura - R 1: 1000


SADRŽAJ:




1. Plan namene površina R 1: 10002. Plan saobraćaja, nivelacije i regulacije R 1: 10002a.Koordinate tačaka I temena saobraćaja3. Plan parcelecije, regulacije i UTU R 1: 10003a.Koordinate tačaka parcelacije4. Smernice za sprovođenje planskog dokumenta R 1: 10005. Plan hidrotehničke infrastrukture R 1: 10006. Plan elektroenergetske infrastrukture R 1: 10007. Plan telekomunikacione infrastructure R 1: 10008. Plan zelenih i slobodnih površina R 1: 1000

- Opšta dokumentacija

-Tekstualni deo

-Grafički deo

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN,,GRUDA-DONJE POLJE (Zona D),,

1. UVODNI DEO

Granica zahvata

Granica zahvata DUP-a definisana je Odlukom o izradi Detaljnog urbanističkogplana ,,Gruda - Donje polje (zona D),, I Izmenom I dopunom ove Odluke.

Granica je prikazana na grafičkom prilogu Topografsko katastarska podloga saprikazom granice plana I definisana koordinatama.

Površina zahvata

Detaljnim urbanističkim planom obuhvaćen je prostor u ukupnoj površini od 112.58ha.

Pravni osnov za izradu plana

Pravni osnov za izradu Detaljnog urbanističkog plana ,,Gruda - Donje polje (zona D),,sadržan je u:- Odluci o izradi Detaljnog urbanističkog plana br. 351/08-3995 od 11.8.2008. god.

koju je doneo Predsednik Prijestonice Cetinje kao I Izmeni i dopuni ove odluke.- Programskom zadatku sa svim relevantnim uslovima u vezi sa Zakonom o

planiranju I uređenju prostora (Službeni list RCG, broj 28/05).

Programski zahtevi –

Prema Odluci o Izradi DUP-a I Programskom zadatku predmetni plan se donosi zaperiod od pet godina. Osnov za izradu Detaljnog urbanističkog plana “Gruda – Donje polje (Zona D)” ječinjenica da se za tu gradsku zonu po prvi put radi detaljni urbanistički plan I da je napomenutom prostoru izgrađeno dosta nelegalnih objekata za koje treba, u skladu samogućnostima, planom stvoriti osnov za egzistiranje. Takođe, neophodno je regulisatioticanje I prečišćavanje fekalnih, industrijskih I atmosferskih voda.Generalnim urbanističkim planom Cetinja za predmetni prostor je predviđena izradadetaljnog urbanističkog plana. Izmenama I dopunama Generalnog urbanističkog planaCetinja za prostor Detaljnog urbanističkog plana “Gruda – Donje polje (Zona D)”definisaće se smernice, namena I uslovi za izradu samog Plana.

1


2. ANALITIČKI DEO

Prirodne karakteristike predmetnog područja

Osnovni podaci o prostoru

Opština Cetinje obuhvata brdsko – planinski prostor podlovćenske Stare Crne Gore.Prostire se od Boke i primorja do duboke doline Zete i od Skadarskog jezera iLješanskih brda do Nikšićkog polja i Grahova. Odvaja i spaja , strmim odsecima ivisokim prevojima Primorje i zaleđe s jedne, i nudi udolinama u zaleđu mora, vezeizmeđu Skadarskog i Trebinjskog basena s druge strane.

Površina opštine iznosi 910km2 što je oko 6.6% teritorije Crne Gore.Na prostoru seizdvajaju visoki lanac Lovćena, krševita katunska zaravan i niži predeli Riječke nahijesa razuđenim vodama i ostrvima Skadarskog jezera. Izdignuta i pokrenuta krševitapovršina nagrižena je hiljadama velikih i malih kratera (ponikva).Prosečna nadmorska visina prostora iznosi 677m. Nivo jezera je na 6 metara, dok sevrh Lovćena izdiže nad morem 1749 metara. Ravni tereni čine svega 1.4%, a brdoviti istrmi preko 80% površine. Cetinjsko i Njeguško polje predstavljaju značajnije ravneceline na površi. Na dinamičnom reljefu, po pravcu pružanja planinskog masivanaglašene su udoline od Rijeke Crnojevića do Grahova i od Bjelopavlića preko udolineZagarča ka Čevu, prekidane nizom krečnjačkih barijera.Plato Ceklina, Dobrske udoline i Ljubotinja, iznad usečene doline Rijeke Crnojevića,nosi potencijale plodnog zemljišta.. Visinska razlika oblasti uslovljava modifikacijuosnovne submediteranske klime na župsku, brdsku i planinsku. Razlika u temperaturivazduha predela Lovćena i oblasti oko Jezera iznosi i do 100C. Izuzetno velika količinapadavina u zimskom delu godine i dugi sušni periodi leti na karstifikovanoj podloziuslovljavaju ili višak ili manjak vode.Skromna krševita podloga sa malo zemljišta,oskudnim pašnjacima, proređenim šumama, ležištima boksita i ribolovna Jezerapredstavlja skroman prirodni potencijal.

Plodno obradivo zemljište rasuto je u stotine vrtača i dolova nanizano po udolinama,izdvojeno na kraškim poljima, podzidano na padinama.Prostori pašnjaka izdvojeni suna visokim katunima i plavnom Ceklinskom polju.

Egzistencijalni prostor grada čini zatvoreno kraško Cetinjsko polje, najprostranije odhiljadu kraterskih ponikvi na kamenitoj katunskoj zaravni. Nalazi se na istočnom rubuzaravni ispod Lovćena , na nadmorskoj visini od 640 – 750mnm. Specifičnostkontinentalne pozicije ogleda se u bliskim odstojanjima (10 -12km) od Jadranskogmora, Boke Kotorske i Skadarskog jezera, što je predodredilo, uz niz visinskih barijera,Cetinjski prostor za značajnog saobraćajnog posrednika između Primorja i zaleđa.Neposredno okruženje oaze Cetinjskog polja su tipični kamenjari i padine obrasleniskim šumama.Na prostoru vlada brdsko mediteranska klima sa uticajem Jadranskog mora iplaninskog masiva Lovćena. Prisutan je mediteranski ciklus padavina sa kišovitimjesenima, snežnim zimama i sušnim letima.I pored izrazito velike količine padavina prostor je skoro uvek bezvodan. Sve vodedirektno ili indirektno poniru (ponori, kaverne, kolektori). U izuzetnim morfološkim

2


prilikama dolazi do isticanja podzemnih slivnih voda i plavljenja velikih površina polja igrada.

Ambijent, koji čini fizionomiju samog grada i njegov odnos prema okruženju, odlikuje:

prisutna teskoba koju uslovljava kotlinska pozicija i ograničeni prostor harmonični odnos struktura gradskog i ruralnog nasleđa, zelenila parkova i

Cetinjskog polja, s jedne strane, te kamenite okoline i masiv Lovćena, s drugestrane.

narušavanje ovih okvira kao posledice rasta grada i nekontrolisanog razvoja

Geološke I hidrogeološke odlike

Geološki sastav terenaPodručje Opštine Cetinje pripada krajnje južnim spoljašnjim Dinaridima. Oblastizgrađuju krečnjačke stene sa svim prelaznim I posebnim karakteristikama.Vulkanogeno sedimentne serije javljaju se u obliku tufova I režnjaka.. Dolomiti idolomitski krečnjaci prostiru se u antiklinalnim delovima područja u oblasti Lovćena,Cetinja i Rijeke Crnojevića. Stene srednje i gornje jure javljaju se u obliku krečnjakaveoma moćnih debljina (700m) u zonama Njeguša i Krsca.Kvartarne tvorevine ispunjavaju udoline vrtača i kraških polja.

Hidrogeološke i hidrološke odlikeProstor ljutog krša poznat je po specifičnim i razuđenim oblicima, pojavama i procesimakraške erozije.Karbonatne stenske stenske mase otopive su I vodopropusne. Gledano kroz geološkuevoluciju, na površini I u podzemlju geološke strukture odvijali su se procesi.Površina krša je zbog nejednake otpornosti nagrižena sa desetinom hiljada krošera“ponikva”. Spiranjem I nanošenjem neotopivog dela I raspadnutog materijala dnoudolina je zaplavljeno, pri čemu su formirani mnogi dolovi I dva mala kraška polja. Uzseverozapadne delove Skadarskog jezera u slivu Morače obrazovana je aluvijalnaravan Ceklinskog polja.U podzemnoj strukturi obrazovane su pukotine I kaverne (jame, škarpe, ponori Ipećine). Ovim vrlo razvijenim sistemom propadaju skoro upravno atmosferske vodeodnoseći pri tom I veliki deo zemljišta.U kraškim poljima I dolovima, gde su u slojevima prisutni I proslojci gline, vode sekratko zadržavaju, a na izdvojenim područjima dolomita ima I podzemnih tokova(Borovik, Ljubotinski Ubli, Vrela uganjska, Pištat baljički).Zbijene izdani javljaju se u aluvijalnim nanosima Caklinskog polja. Takozvane visećeizdani javljaju se na delovima kraških polja I dolova (bunari na Cetinjskom polju, “lokve”po dolovima. Po rasednoj liniji Katunske I spuštene rečne nahije javlja se niz pećina (Cetinjska,Lipska, , Tranićka, Štitarska). To su ostaci nekadašnjih tokova ili I dalje aktivnih kavernikolektora.

Čitav ovaj dinamički erodivni proces često je podstican aktivnošću ljudi (seča šuma,prekomerna obrada zemljišta, a uslovi oticanja voda menjani izgradnjom I smanjenjepropusne moći tla.

3


Inženjersko geološke odlike terenaPo specifičnostima inženjersko geoloških odlika I problematici koja ih prati u područjuse izdvajaju:

o Tereni u kojima preovladavaju vezane karbonatne stene (obod polja) io Tereni koji su pokriveni debelim naslagama stena kvartarne starosti (polja) t.j.

kompleksima poluvezanih i nevezanih stena.Inženjersko geološki kompleks kvartarnih nanosa koje izdvajaju šljunkovi sa peskovimai ilovastim vezivom proteže se središnjim delom polja. Nosivost ovog kompleksa jeograničena i zavisi od zbijenosti i mogućnosti slojeva.

U delu Donjeg polja, u području ponora (istočna zona polja) teren grade većinom gline,stišljive i smanjene nosivosti.Povećanu nosivost imaju rubne partije polja (Donji kraj i Umci), koje izgrađuju peskovi išljunkovi i šljunak mestimično vezan za konglomerat.Karbonatne stenske mase obodom polja generalno su vrlo dobro nosivi tereni.Prema kategorizaciji tereni polja pripadaju II i IV kategoriji. U drugu kategoriju spadajutereni gde preovlađuju šljunkovi i peskovi. Sadržaj gline i prisustvo konglomerata utičuna povećanje kategorije. Tereni oboda polja pripadaju uglavnom VI kategoriji.

Seizmičke karakteristike

Aktivni dubinski rasedi u zonama sučeljavanja tektonskih pokreta različite usmerenostičine osnovne tipove seizmogenih struktura. Zone dubinskih raseda I reda imaju pravacpružanja glavnih struktura severozapad – jugoistok.Urbano područje Cetinja nalazi se u zoni između primorske i rečne dislokacione zone.Učestalost pojava zemljotresa pokazuje da autohtono žarište Budve iskazuje visok nivoseizmičke opasnosti za region Cetinja. Istraživanja, studije i analize sprovedene za opštinu Cetinje ukazuju da je čitavateritorija seizmički aktivna i visokog seizmičkog intenziteta od 80MCS

Pedološke odlike

Zemljišta ovog prostora spadaju u evoluciono genetsku seriju zemljišta na krečnjacimai dolomitima. Manju površinu pokrivaju hidrogena zemljišta u rukavcima RijekeCrnojevića i u priobalnom pojasu Skadarskog jezera.Glavni faktori koji opredeljuju potencijal zemljišta na krečnjacima svrstava se u tri većeceline:

U klimatskim i orografskim uslovima Lovćena dominira plitko, humusnozemljište, koje pripada tipu rendzina, poznatije kao “buavica”

Spoljašnju morfologiju zemljišta u oblasti katunske kraške zaravni karakterišekamenitost koja često pokriva i više od 90% površine. Na takvoj podlozi razvilasu se plitka himusna zemljišta, profila koji takođe pripada tipu rendzina

U oblasti Skadarskog basena dominiraju zemljišta tipa crvenice, obrazovane najedrim krečnjacima, na visini koja ne prelazi 500m. Crvenice u ovom područjune pripadaju tipičnim, već predstavljaju podtip posmeđene humusne crvenice.Kod ovog zemljišta često se podhorizont javlja na samoj površini usledodnošenja površinskog sloja erpzijom. Obodom Skadarskog jezera, na relativnomaloj površini javlja se zemljište tipa dubokog slabo zabarenog aluvijuma imineralno – močvarno zemljište.

4


Mineralne sirovine

Na području Opštine Cetinje, izuzev boksita ukrasnog kamena i treseta nema ležištadrugih mineralnih sirovina.Prema dosadašnjem stepenu izraženosti na teritoriji Opštine najznačajniji su beliboksiti. Najveća nalazišta ove rude su u Bijelim poljanama. Bilansne rezerve rude cenese na oko 2 miliona tona, dok vanbilansne na oko 12 miliona. Međutim stepenistraženosti je nedovoljan za zasnivanje industrijske proizvodnje.Crveni boksit se pojavljuje na više lokacija. Stepen istraženosti nije dovoljan da bi seimala tačna predstava o zalihama i kvalitetu ove rude.Ukrasni kamen se nalazi na području Vrela i Uganja u blizini puta Ostinje – Budva.Otkrivena zona šarenih brečastih krečnjaka, izgrađenih od belih i crvenih krečnjakapovezanih kalcitom i limonitom, čini ih trošnim. Rezerve ovog kamena cene se na oko 2miliona tona.

- Klimatske karakteristike

Prostor Opštine Cetinje odvojen je masivom primorskih planina od mora, te jeneposredni termički uticaj mediteranske klime zaustavljen. S druge strane prekobasena Skadarskog jezera ostvaruje se maritimni uticaj sa nešto izmenjenimokolnostima.Od presudnog značaja na klimatske odlike područja je razlika u nadmorskoj visini, kojase odražava na temperaturu vazduha.Niz udolina utiče na pojavu inverzija i izmenu načina hoda temperatura u hladnomperiodu godine.Na čitavom prostoru opštine prisutan je mediteranski pluvijalni ciklus obilnih padavina sjeseni i zimi i sušnih razdoblja leti.

Klimatska područja

Na osnovu ovih faktora i uticaja, kao delovi širih klimatskih područja središnjeg delaCrne Gore izdvajaju se:

Submediteranska klima (oko 17% teritorije) prisutna u basenu Skadarskogjezera do 500metara nadmorske visine. Obuhvata vinorodno područje,odnosno areal divljeg šipka i smokve. Srednja godišnja temperatura vazduha jeod 12-150C. U odnosu na Primorje odlikuje se hladnijim zimama (srednjajanuarska 5-100C) i toplijim letima (srednja julska 23-250C). Uticaj kontinentaopada sa većom amplitudom temperature. Sneg se nerdovno javlja i vrlo jekratkog trajanja (5-10dana godišnje).

Brdsko submediteranska klima vlada na katunskoj zaravni (od 600-1000mnm),čineći 50% teritorije, sa srednjom godišnjom temperaturom od 8-100C. Razlikujese od prethodne zone jače izraženim godišnjim dobima, svežim letima (npr.julske temperature 18-200C) i hladnijim zimama (januarske -10C – 10C).Karakterističan je veliki i nestalni snežni pokrivač.

Planinsko mediteranska klima vlada na Lovćenu i višim predelima zaravni iznad1000mnm, čineći 20% teritorije. Srednja godišnja temperatura vazduha krećese od 4-80C. Obuhata areal bukve i planinskih pašnjaka . Odlikuje se svežim

5


letima (npr. julske 13-170C) i hladnim zimama (januarska -6 0C do -20C), uzznatne oscilacije temperature na graničnoj barijeri klimatskih uticaja, naročitozimi.

Temperatura vazduhaTemperaturni režim uslovljen je promenom nadmorske visine.Veća razlika temperatureprisutnija je u letnjem periodu, a manje u zimskom. Anomalije u temperaturnom režimuzimi vezane su za pojavu inverzija. Apsolutni minimum na prostoru izmeren je naOstinju (-20.10C), iako su Ivanova korita viša za 600m , izmerena je niža temperaturaod -19.20C.

Period inverzija u toku zimskih meseci uslovljava nepokretnost vazdušnih masa iobratnu cirkulaciju, što povećava mogućnost zagađenja vazduha. Periodi kratko traju, anajčešće do 10 časova ujutru. Kod južnog vetra javlja se pojava „fena“ koja uslovljavaznatno podizanje temperature i zimi naglo topljenje snežnog pokrivača.Negativne temperature se pojavljuju počev od septembra i završavaju u maju.Prosečno godišnje letnjih dana ima 67.4. Znatno su ređi vreli dani, sa temperaturompreko 300C, svega 13.9dana.

PadavineKoličina atmosferskog taloga u Cetinju je znatna, čemu doprinosi kondenzacioni efekatmasiva Lovćena u jesenjem i zimskom preiodu. Srednja godišnja količina padavina je3616mm.Jesenji i zimski meseci imaju najviše padavina. Nagli pad atmosferskog taloga je u jului iznosi 69mm.Novembar i decembar su meseci sa najvećom količinom padavina.U Ostinju se nakih godina dešava i preko 1000mm atmosferskog taloga. Padavine suvrlo izražene, tako da u toku jednog dana može pasti oko 300mm padavina.

Snežni polrivačSnežni pokrivač je prisutan više po svojoj visini nego po periodu zadržavanja.Pojavaprvog snežnog pokrivača moguća je u oktobru, a poslednja vrlo retko, ali moguće umaju. Oblačnost i trajanje sunčevog sjajaNajveću prosečnu oblačnost imaju novembar i decembar (6/10). U toku 7 meseci višeod 5/10 neba pokriveno je oblacima (decembar – april).Broj vedrih dana je najveći u avgustu i septembru.Ukupno godišnje trajanje sijanja sunca je 2300-2500 sati.Ekspozicija Cetinjskog polja je povoljna. Značajno ograničenje trajanja sijanja suncačine obodna brda na jugozapadnom i zapadnom rubu polja.

VetarBroj dana sa pojavom jakog vetra je vrlo mali i prosečno iznosi po 1 dan u zimskimmesecima, dok se u letnjim mesecima vrlo retko pojavljuje.U Cetinju je tišinazastupljena sa 57%.

6


Hidrografske, hidrološke karakteristike i kvalitet vodeOsnovna hidrološka karakteristika kraške površi je da sa nje nema površinskogoticanja, već je pretvoreno u podzemno oticanje.Skoro uvek je propusna moćzemljišnog pokrivača i krečnjačke padine veća od priliva voda. Do kraćeg zadržavanjavode dolazi samo u retkim depresijama prekrivenim manje propusnim slojevima.Na starocrnogorskom kršu nema stalnog vodotoka, niti izvora vrednije izdašnosti, iakosu padavine izuzetno velike.Na Skadarskom jezeru se dreniraju:

Prostor od Lješeva Stuba i severoistočni deo Riječke nahije na izvor Karuč Cetinje, deo Konaka i jugozapadni deo Riječke nahije, preko izvora Obodska

pećina (minimum 300l/s) na Rijeku Crnojevića Obzovica prekornica i okolni prostor preko izvora Podgorska vrela (minimum

200l/s). Prema Kotorskom zalivu na vrulje otiču vode severozapadnog dela Opštine.

Podzemno slivu reke Zete pripada severoistočno područje Katunske nahije.Stalni površinski tokovi javljaju se obodom Skadarskog jezera na aluvijalnim nanosima ipoplavljanim dolinama. To su Rijeka Crnojevića sa dubokim Limnskim ušćem (12km),te Karuč, Korotuna i Biševina sa plitkim koritima u aluvijonu Ceklinskom polju. Tokovisu često tokom godine zaplavljeni vodama jezera, što ih uz mali pad čini plovnim čitavegodine. U gornjem toku Rijeka Crnojevića ima veći pad, čiji je energetski potencijaliskorišćen za malu hidroelektranu.

Namena površina i postojeće fizičke strukture

Predmetni prostor je razuđeno izgrađen gotovo čitavom površinom. Slobodne površineobrasle autohtonom vegatacijom kamenjara zastupljene su na višim kotama dok suIzmeđu objekata i grupacija prepoznate veće slobodne površine koje su zastupljene uvidu livada, voćnjaka i bašti.

Kako do sada predmetni prostor nije planski razrađivan to su i objekti građeni bezpotrebne dokumentacije i zakonom propisanih dozvola za gradnju. U okviru predmetnog prostora izdvajaju se površine koje su u funkciji:

S tanovanja i to pretežno porodičnog, dok je višeporodično stanovanje prepoznato napojedinačnim lokacijama.Porodično stanovanje je zastupljeno i egzistira u objektima koji su neujednačenespratnosti, gabarita, kavaliteta i stepena završenosti, kao i starosti, a s obzirom dapredmetni prostor do sada nije planski razrađivan izgrađeni su bez potrebnedokumentacije za gradnju.

7


8


9


10


U okviru objekta u pojedinačnim objektima uz stanovanje se obavljaju i delatnosti.

Višeporodično stanovanje je prepoznato na pojedinačnim lokacijama u okviru zonaporodičnog stanovanja i to u objektima potpuno nove gradnje.

11


Centralni h delatnosti koje su zastupljene u vidu preduzeća Bojana, čiste proizvodnje na pojedinačnim lokacijama kao i kompleksa u funkciji MUP-a. Na raskrsnici Podgorica – Cetinje – Budva, započeta je gradnja benzinske pumpe.

12


Slobodn ih i zelenih površina koje se u zahvatu plana javljaju u vidu livada, voćnjaka,bašti i autohtone vegetacije veoma oskudnog fonda.

Površina za komunalnu infrastrukturu na kojima su locirani objekti komunalnogopremanja prostora.

Površina u funkciji vo dotoka koje u zahvatu ovog plana obuhvataju regulisani ineregulisani deo potoka Borovik koji ujedno služi i za prikupljanje atmosferskih voda.

Saobraćajnih površina koje su u okviru predmetnog prostora zastupljene kao ulice unaselju i kolsko-pešački pristupi. U zahvatu plana nalazi se i deo magistralnog putaPodgorica – Cetinje – Budva koji se planom tretira kao gradska saobraćajnica.

Opis vegetacije

Vegetacija okoline i zelene površine Cetinja predstavljaju dva značajna elementaprostora.Prirodni biljni pokrivač okoline Cetinja čine uglavnom razni oblici jače izmenjenih,ekološki veoma labilnih šuma i razni oblici potpuno izmenjenih (šikare i kamenjari).Takvo stanje biljnog pokrivača posledica je nepovoljnih prirodnih i socijalnoekonomskih uslova. Dugogodišnji regresivni trend razvoja biljnog pokrivača iograničavajući faktori svrstali su ove površine na dno lestvice pogodnosti. VegetacijaCetinja predstavlja dno vegetacije kontinentalne zone Lovćenskog masiva na tzv.ljutom kršu. U ovom prostoru dominiraju antropogeni, degradirani i veoma degradiranitipovi vegetacije, kao što su , vegetacija u pukotinama stena, vegetacija korova ,ruderalna i livadska vegetacija, vegetacija kamenjara i modifikovanih šumskihzajednica graba, hrasta i crnog jasena.

Na izrazito gruboj skeletnoj podlozi sa dubokim pukotinama i škarpama, javljaju semnoge biljne vrste, tzv.epiliti i endoliti, prilagođene veoma nepovoljnim uslovima.

Uz puteve, ograde, zidine, oko kuća i na rubovima grmolikih biljnih zajednica nailazi sena bujnu korovsku vegetaciju.

13


Vegetacija kamenjara nastala je krajnjom degradacijom klimatogenih grabovih šuma.Njeni prelazni oblici ka odgovarajućoj klimatogenoj šumskoj zajednici jesu i retkeotvorene šikare i grmovi i zakržljali oblici izdanačkih šuma.

Vrednije, veoma male površine obrasle visokom šumom predstavljaju tzv. šumskekulture nastale pošumljavanjem.

U dolinskom delu prepoznate su livade , kao vredne zelene oaze ovog područja.

14


Zelenilo bašti i okućnica različitog je kvaliteta i stepena uređenosti, što je usloviopoložaj, morfologija terena i drugi prirodni i drugi uslovi koji su ili ograničili ili pružilimogućnost uređenja ovih površina na kvalitetniji način.

15


Saobraćajna povezanost I inf rastrukturna opremljenost

Predmetni prostor koji se obrađuje DUP-om “Gruda - Donje Polje (Zona D)“ tangira sasevera gradska saobraćajnica Ulica Vuka Mićunovića, u produžetku Štampara Makarijadok se sa istoka, iznad obrađivanog prostora, pruža deonica magistralnog pravcaPodgorica – Cetinje - Budva (M-2-3). Ovaj pravac preuzima glavne tokove drumskogsaobraćaja i vođen je iznad užeg područja grada ostvarujući panoramskosagledavanje. Kroz unutrašnjost prostora pruža se stari put Cetinje – Budva (UliceVučedolska i Belvederska). Ova deonica povezuje centralni deo područja samagistralnim putem M-2-3. Predmetna saobraćajnica predstavlja uz deonicumagistralnog puta i glavni koridor teretnog tranzitnog saobraćaja unutar obrađivanogprostora DUP-a Donje Polje. Pristup obrađivanom prostoru se ostvaruje, kako direktno sa gradske saobraćajnice-Ulice Vuka Mićunovića, puta Cetinje-Budva i puta Cetinje – Gruda, isto tako ipristupnim saobraćajnicama koje se vezuju za glavne pravce. Ove saobraćajnice kaonajvažnije veze prostora sa širim okruženjem imaji poprečni profil koji se sastoji izkolovoza širine 5.0- 6.0m sa asfaltnim zastorom u delimično dobrom stanju i sa dobrimtehničko-eksploatacionim karakteristikama. Ostali deo mreže pristupnih saobraćajnicaje sa minimalmim horizontalnim elementima, lošom kolovoznom konstrukcijom, i niskimstepenom održavanja.

Dosadašnji planski razvoj

Predmetni prostor je dosada razrađivan GUP-om Cetinja čije je namene bilo neophodno preispitati I planirati na način koji omogućava bolju valorizaciju I veze sa kontaktnim zonama pa je u tom cilju rađena Izmena I dopuna GUP-a za zahvat predmetnog prostora.

16


I zvod iz Izmena i dopuna GUP-a Cetinje za prostor DUP-a ,,Gruda – Donje polje (zona D),,

Organizacija prostora

Polazni stavovi i principi GUP-om Cetinja, predmetni prostor po nameni površina predviđen je za stanovanje

niskih gustina, centralne delatnosti, industriju, obrazovanje, kulturu, sport I rekreaciju, komunalne servise, poljoprivredne površine, šumske komplekse I postojeće šumske komplekse.

Programskim zadatkom ukazano je na nemogućnost sprovođenja planirane namene i potrebu preispitivanja važećeg GUP-a u delu namene površina

Analizom I ocenom postojećeg stanja konstatovano je da se odstupilo od planiranog načina korišćenja i da se potrebe individualnih korisnika razlikuju od mogućnosti koje pruža postojeće plansko rešenje.

Uzimajući u obzir sve napred navedene elemente i analize uz sagledavanje kontaktnih zona i uticaja predmetnog prostora na njih došlo se do prostorne organizacije sa izmenom u delu namene površina. Izmena namene površina se sastoji uglavnom u promeni namene "poljoprivreda" a s obzirom na postojeći način korišćenja predmetnog prostora. Izmenom i dopunom se kroz uvođene stanovanja na nešto većim parcelama stvara mogućnost za kvalitetnije korišćenje predmetnog prostora uz mogućnost bavljenja poljoprivredom u okviru okućnica. Ostale Izmene prate započeti razvoj predmetnog prostora kao i prilagođavanje konfiguraciji terena i saobraćajnoj mreži koja je planom uvezana u GUP-om zadate pravce

o Prostorna organizacijaProstor Izmena i dopuna GUP-a Cetinja za prostora DUP-a “Gruda - Donje Polje (zona D)" planski karakteriša uspostavljanje urbanog reda u okviru prostora koji se sa jedne strane graniči sa istorijskim jezgrom I tako vezuje za glavne gradske sadržaje a sa tri strane je opasan strimim zaleđem (prema magistralnom putu Cetinje – Budva I kamenitom pobrđu) i koji prostorno predstavlja kontinuitet u razvoju gradskih sadržaja sa pretežnom stambenom namenom.

Predmertni prostor je u skladu sa GUP-om definisanim namenama opredeljen za stanovanje niskih gustina, stanovanje srednjih gustina, centralne aktivnosti, obrazovanje, sportsko – rekreativne površine, šumske komplekse, komunalne servise i saobraćajne i ulične koridore.

U okviru površina opredeljenih za stanovanje kroz dalju plansku razradu u skladu sa veličinama parcela i položajem u odnosu na okruženje, definisaće se I uslovi gradnje koja će podržati predmetni prostor.

Saobraćaj u okviru predmetnog prostora daljom planskom razradom treba povezati na obodne saobraćajnice i uvezati u celokupnu naseljsku i gradsku mrežu.

17


U okviru stanovanja kao planom definisane pretežne namene moguća je organizacija i drugih sadržaja koji su kompatibilni i podržavaju stanovanje kao osnovnu namenu. U skladu sa tim moguće je organizovati i delatnosti.

Potrebe za obezbeđenje ostalih sadržaja pratećih stanovanju zadovoljiti na gradskom nivou u skladu sa postavkama osnovnog GUP-a.

Infrastruktura

Saobraćaj

Sobraćajno rešenje u Izmenama i dopuna GUP-a se bazira na koncepciji koja je dataplanom sobraćaja u GUP-u, analizi saobraćajnih rešenja koja su data PPR i PPO a kojitretiraju kontaktne zone, kao i sveobuhvatnoj analizi postojećeg stanja saobraćaja.

- Na osnovu toga trase saobraćajnica primarne mreže za predmetnu lokaciju (deomagistralnog puta za Budvu M-2-3, Kružni put, gradska saobraćajnica – Ulica VukaMićunovića, stari put za Budvu) poklapaju se sa rešenjem datim u GUP-u.

Deonica magistralnog pravca M-2-3 u zoni plana predviđen je po postojećem stanju saprofilom koji se sastoji iz kolovoza širine 7.0m i trotoara ili bankina širine 1.5m.Raskrsnica Kružnog puta i magistralnog pravca M-2-3 planirana je kao kružna.

Gradska saobraćajnica Kružni put data je po postojećoj trasi. Poprečni profil deonice,Kružnog puta, koji jednim delom tangira predmetnii prostor, planiran je sa kolovozomširine 7.0m sa obostranim trotoarima minimalne širine 1.5m.

Gradska saobraćajnica (Ulica Vuka Mićunovića) je planirana sa poprečnim profilom kojije preuzet iz GUP-a, ali ne u potpunoj širini. Koridor širine 10.2-12.0m obezbeđujerealizaciju profila koji se sastoji od kolovoznih traka 2x 3.25m i trotoara sa obe straneširine 1.5-2.0m, bez ivičnih traka za podužno parkiranje i zelenih površina. Druga primarna saobraćajnica prema Izmenama i dopunama GUP-a je stari putnipravac prema postojećoj magistrali Podgorica-Cetinje-Budva. Trasa ovog pravca se upotpunosti poklapa sa trasom datom GUP-om.Ove pomenute gradske saobraćajnice predstavljaju primarnu mrežu predmetnogprostora koja sprovodi teretni saobraćaj u okviru gradske teritorije i sve izvorno – ciljnetokove na putnu mrežu državnog ranga: magistralni pravac M-2-3 Podgorica-Cetinje-Budvana, regionalni pravac R-1 za Kotor i R-17 za Nikšić i R-14 za Lovćen.

Što se tiče sekundarne ulične mreže, ona je rešena tako da omogući maksimalnuprilaznost stambenim i drugim objektima, s tim da su delom formirane nove trase adelom zadržane već postojeće trase. Važna sekundarna saobraćajnica pruža se pravcem od Ulice Vuka Mićunovića premaputu Cetinje Budva u zoni potesa Gruda. Poprečni profil sekundarne saobraćajnicesastoji se iz kolovoza širine 5.5m i trotoara se jedne ili obe strane, zavisno odprostornih mogućnosti.

18


Ostale ulice iz planirane mreže, takođe se većim delom, poklapaju sa postojećimtrasama. Širina njihovog profila iznosi od 5.0m do 5.5m. Sve ostale saobraćajniceplanirane sa širinom od 4.0-4.5m su sa jednosmernim režimom saobraćaja.

Parkiranje na nivou plana rešeno je u skladu sa Prostornim planom Opštine Cetinje,sa namenom prostora, i važećim standardima i normativima. Veliki deo plana zauzimaindividualno stanovanje koje i u postojećem stanju rešava parkiranje vozila na svojimparcelama što je osnovni polaz i za planirano stanje.U zonama stanovanja sa delatnostima parkiranje je planirano tako da je za objekte koji imaju pripadajuću parcelu parkiranje organizovano u okviru objekta u suterenskim etažama ili u okviru same parcele. Broj parking mesta za postojeće objekte je planiran po normativu 1 parking ili garažno mesto po stambenoj jedinici, odnosno 60m2 poslovnog prostora na jedno parking mesto. Broj parking mesta za nove objekte je planiran po normativu 1.1 parking ili garažno mesto po stambenoj jedinici, odnosno 60m2 poslovnog prostora na jedno parking mesto.

Sva pešačka kretanja na području obuhvaćenom Izmenam i dopunam GUP-a bićeostvarena uglavnom trotoarima i pešačkim stazama. Da bi se rešio postojeći problembezbednosti pešaka, planom je predviđena izgradnja pešačkih komunikacija, odnosnopešačkih staza kroz stambene zone i kroz zelene površine i kolsko-pešačkihkomunikacija koje omogućavaju prilaz stambenim i drugim objektimaSve ovo čini jedinstvenu mrežu pešačkih komunikacija koje će zadovoljiti potrebestanovništva za ovim vidom kretanja.

Ukupna površina pod primarnom mrežom saobraćajnica iznosi 39419 m2 a to je oko2% od ukupne površine zahvata plana.

Mreža stambeno - pristupnih ulica biće rešena kroz izradu DUP-a za predmetno područje.

Pošto na obrađivanom prostoru ne postoji zadovoljavajuća izgrađenost i opremljenost ulične mreže potrebno je prilikom izrade Izmene i dopune DUP-a uraditi sledeće: postojeću mrežu rekonstruisati u smislu poboljšanja tehničkih elemenata (proširenje

poprečnih profila, korekcija radijusa krivina, smanjenje nagiba nivelete idr.) adekvatno povezati postojeću mrežu izgradnjom nove ulične mreže pešački saobraćaj rešiti izgradnjom trotoara i pešačkih staza.

Vodosnabdevanje - plan

Što se tiče vodovoda GUP nije promenjen. Postoje dva distributivna cevovoda kao i sekundarna mreža, koja je planirana.

Odvođenje otpadnih voda

Kada je reč o fekalnoj kanalizaciji planiran je kolektor Ø400mm koji će da sakupljaotpadne vode preko kolektora Ø300mm i odvodi kroz tunel, prema budućem uređaju zaprečišćavanje.

19


Odvođenje atmosferskih voda

Planiran je atmosferski kolektor prečnika Ø1000mm koji će sa područja GUPa dasakuplja atmosfersku vodu preko kolektora Ø500 i Ø600mm i koji odvodi atmosferskuvodu u ponor, odakle se atmosferska voda odvodi kroz tunel prema budućem uređajuza prečišćavanje.

Elektro snabdevanje

Napajanje električnom energijom područja Cetinje a koje obezbeđuje kvalitetnosnabdevanje električnom energijom celog područja GUP-a je sa trafo stanice110/35kV/kV koja je povezana sa TS Budva i sa TS Podgorica 4 110kV-nimdalekovodom. Od ove trafo stanice se 35kV-nim vodovima povezuju trafo stanice35/10kV/kV. U okviru područja Cetinja imamo tri trafo stanice 35/10kV/kV od čega sejedna nalazi u okviru lokacije koja je predmet ove izmene plana. Ova trafo stanica jesnage 2x4MVA.U okviru lokacije koja je predmet ovog plana postoji 6 trafo stanica kao zasebni objekatnaponskog nivoa 10/0.4kV/kV svaka snage 630kVA.U okviru lokacije koja je predmet izmene GUP-a predviđeno je individualno stanovanje,višeporodično stanovanje i centralne fumkcije. Zbog povećanja broja potrošačapotrebno je kvalitetnije snabdevanje električnom energijom pa se u okviru prostora kojije predmet izmene GUP-a predviđa 6 novi trafo stanica 10/0.4kV/kV i to 5 sa jednimtransformatorom snage 630kVA, i jedna trafo stanica snage 2x630kVA odnosno trafostanica sa dva transformatora.Povezivanje trafo stanica predviđeno je kablovima XHP ili XHE 49A 3x1x240mm26/10kV). Sve nove trafo stanice predvideti sa dvostranim napajanjem i povezati ih naizvod 10kV koji je predviđen od novoplanirane trafo stanice 35/10kV/kV snage2x8MVA. Dakle ovom izmenom GUPa na delu područja koji je predmet ove izmeneplanirana je nova trafo stanica 35/10kV/kV snage 2x8MVA koja se priključuje napostojeći 35kV-ni dalekovod koji povezuje trafo stanicePodgorHumci.Predviđeno je polaganje novih 10kV-nih kablova od nvoplanirane trafo stanice35/10kV/kV duž saobraćajnice za eventualno povezivanje na novoplaniranu trafostanicu 35/10kV/kV postojećih trafo stanica koje se nalaze van granica ovog plana.Sa stanovišta potrebe u snazi predviđa se povećanje snage od oko 6,69MVA.Povećanje snage je predviđeno za maksimalno izgrađene površine pod objektima. Planom se kandiduje podzemna niskonaponska mreža sa podzemnim priključkom doobjekata i kablovskim priključnim ormanima postavljenim na fasadi objekta po sistemuulaz-izlaz. Preseka niskonaponskih kablova treba da bude unificiranog preseka150mm2. Javno osvetljenje na ovom području izgraditi u skladu sa međunarodnimpreporukama(CIE). Osvetljenej izvesti trosegmentnim stubovim sa odgovarajućimsvetiljkama a osvetljenje staza uz šetališta i prilaznih staza predvideti kandelaberskimstubovima manje visine. Svetiljke uskladiti sa postojećim kandelaberskim stubovima isvetiljkama. Javna rasveta biće napajana iz posebnih polja javne rasvete u novim tarfostanicama 10/0.4kV. Presek kablova za napajanje javne rasvete je 4x25mm2 Cu.Svetiljke moraju obezbediti nivo osvetljenosti i sjajnosti za saobraćajnice sa srednjim imalim saobraćajom.

20


o Telekomunikaciona mreža

Ovim planopm se predviđa implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacijatržišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija čime se doprinosi bržemrazvoju elektronskih komunikacija, povećanje broja servisa, njihova ekonomska igeografska dostupnost, bolja i veća informisanost kao i brži razvoj u privredi i opštini ucelini.

Na osnovu analize postojećeg stanja kao i na osnovu potreba za novim kapacitetimapredviđaju se određena rešenja čiji je cilj da se obezbedi planiranje i gradnjaelektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljavati više operateraelektronskih komunikacija. Gradnja nove TK infrastrukture treba da ponudi i omogućikvalitetne i savremene elektronske i telekomunikacione usluge po ekonomskipovoljniom uslovima a koji će se moći koristiti i za potrebe organa lokalne samouprave

Pri gradnji novih infrastrukturnih objekata posebnu pažnju posvetiti zaštiti postojećeelektronske komunikacione infrastrukture. Planom se obezbeđuju koridiori zatelekomunikacionu kablovsku kanalizaciju i za polaganje telekomunikacionih kablovaduž svih postojećih i budućih saobraćajnica.Gradnja, rekonstrukcija i zamena elektronskih komunikacionih sistema mora se izvoditipo najvišim tehnološkim,ekonomskim i ekološkim kriterijumima.

Pri gradnji objekata kao i infrastrukture neposredno uz objekte elektronskekomunikacije ili pri gradnji objekata i infrastrukture za potrebe elektronske komunikacijepotrebno je u svemu se pridržavati Pravilnika o načinu određivanja elemenataelektronskih komunikacionih mreža i pripadajuće infrastrukture, širine zaštitnih zona ivrste radio koridora, u čijoj zoni nije dopuštena gradnja drugih objekata("Službeni listCG", broj 83/2009 od 18.12.2009.godine).Elektronsko komunikacioni sistem je jedan od najvažnijih infrastrukturnih sistema odkoga zavisi funkcionisanje životnih aktivnosti u naseljima a veoma je važan za područjakoji jednim delom pripadaju ovom planu. Planom se predvi|a da se razvoj elektronskekomunikacije ići u pravcu digitalizacije i integrisanja mreže. Samim tim da se ostvariintegracija mreže u univerzalnu digitalnu mrežu sa integrisanim službama(ISDN) kojasa primenom novih kablova sa optičkim vlaknima omogućava noveusluge(videofonija,kablovska televizija, stereofonski radio kanali, i monoge drugeusluge i sl.).Planskim aktima obuhvaćena je izgradnju posebnog tzv "Opštinskog teleinformacionogsistema" koji treba da bude osnovna podrška razvoju elektronske uprave. Ovaj sistemtreba da poveže sedište opštine sa svim lokacijama i organizacijama od bitnog interesaza opštinsku upravu kao što su: komunalna preduzeća, MUP, Katastar,telekomunikacioni operateri, turistički operateri, video nadzor, telemetriske tačkezdravstvene ustanove i sl. Da bi se ostvario razvoj ove mreže potrebna je pravilna isavremena izgradnja elektronsko komunikativna infrastruktura i povezivanje svihcentara kablovima sa optičkim vlaknom.Nižim planskim aktima biće detaljnije razrađena mreža infrastrukture elektronskihkomunikacija. a predlog je izgradnja infrastrukture sa 4 PVC cevi koje čine kablovskukanalizaciju.Planiranu TK infrastrukturu povezati sa postojećom TK kanalizacijom tako da činejednu funkcionalnu celinu. Ovim planom kao i nižim planskim dokumentima se

21


predviđa izgradnja nove TK kanalizacije gde god je moguće u trotoaru i u mekomterenu. TK okna su planirana u trortoaru ili mekom terenu sa lakim poklopcima. Krozplaniranu TK kanalizaciju predviđeno je polaganje kablova TK59GM i optičkih kablova.Istom TK kanalizacijom predviđeno je povezivanje telekomunikacionih čvorovaodnosno isturenih pretplatničkih stepena.

Izgradnju planirane TK kanalizacije i odgovarajućih TK okna izvoditi u svemu premavažećim propisima i preporukama iz ove oblasti. Na mestima gde se TK kablovskakanalizacija izvodi u kolovozu ili u parking prostoru izvesti ojačavanja TK kanalizacije.Poklopci za TK okna su uglavnom laki sem na mestima gde je potrebno postaviti TKokno a da preko njega prolazi saobraćajnica ili parking gde se mora TK okno izvesti sateškim poklopcem.Jednu planiranu PVC cev u telekomunikacionoj kanalizaciji treba predvideti za potrebekablovske televizije i u skladu sa propisima uraditi kućnu instalacija.Za nove stambene objekte planirane su privodne PVC cevi prečnika 40mm za uvodkablovske televizije kao i PVC cev za priključenje na telekomunikacionu mrežu.U objektima funkcionalne namene predvideti mogućnost montaže javnih telefonskihgovornica.Kapacitet TK kablova koje se polažu kroz odgovarajuću kablovsku kanalizaciju bićeodređen glavnim projektima objekata kojie se priključuju na telekomunikacionupodzemnu mrežu odnosno prema stvarnim potrebama i nameni svakog objektaponaosob kao i i na osnovu potreba za telekomunikacionim priključcima i uslugama uodnosu na broj stanovnika i društvenih subjekata ovog dela grada..Planom je predviđeno da se trasa telekomunikacionih instalacija gradi sa jedne stranesaobraćajnica u trotoaru ili mekom terenu dok se sa druge strane saobraćajnicapredviđa polaganje energetskih visokonaponskih i niskonaponskih kablova gde god jeto moguće a TK okna grade u istom ili na parking prostoru Ukoliko se trasa oveinstalacije vodi paralelno ili ukršta sa drugim instalacijama(vodovod,elektroenergetska...) treba ostvariti propisna rastojanja a dinamiku izgradnje vremenskiuskladiti.Za pojedinačna priključenja objekata na telekomunikacionu mrežu satavni deo biće iuslovi nadležnog preduzeća za telekomunikacije “Crnogorski Telekom”.Unutrašnju telekomunikacionu instalaciju izvoditi u svemu prema Uputstvu o izraditelefonskih instalacija i uvoda - ZJPTT i važećih propisa i standarda iz ove oblasti. Uobjektima(centralen funkcije i višeporodični) unutrašnju instalaciju predlažemo da se uovom planu izvede kablovima FTP(UTP) kategorije 6 ili 7 sa kojom bi se omogućilokorišćenje naprednih servisa čije se pružanje tek planira postavljenim krozodgovarajuće PVC cevi.Spoljni priključni kabal kao i veza sa postojećom najbližom telekomunikacionominfrastrukturom biće data posebnim uslovima Preduzeća CG Telekom.

Prilikom izbora lokacije i određivanja položaja baznih stanica voditi računa o njenomambijentalnom i pejzažnom ukljapanju, izbeći njihovo lociranje na javnim zelenimpovršinama u središtu naselja, na istaknutim reljefnim tačkama koje predstavljajupanoramsku vrednost itd.Potrebno je pri usaglašavanju lokacije baznih stanica a imajući u vidu da bazne stanicesvojim radom ne zaga|uje životno i tehničko okruženje, niti na bilo koji način zagađujuvazduh, vodu i zemlju ali da može doći do pojave nedozvoljenog nivoaelektromagnetnog zračenja pridržavati se Zakona o životnoj sredini"Sl.list RCG"br.12/96 i 55/00), Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu("Sl.list RCG" broj 80/05) i

22


Pravilnika o najvećim dozvoljenim snagama zračenja radijskih stanica u gradovima inaseljima gradskog obeležja-Agencije radio difuziju RCG.Priključenje objekata na telekomunikacionu mrežu je predviđeno na postojećitelekomunikacionu centralu koja se nalazi u blizini predmetnih lokacija. U objektimaizvesti kućnu instalaciju prema važećim pravilnoicima za ovu vrstu radova i predvidetikapacitete koji omogućavaju daljiu modernizaciju elektronskih komunikacionihmreža(FTTX tehnologija).

Smernice za dalju urbanističku razradu

Elaborat Izmena i dopuna GUP-a Cetinja za prostora DUP-a "Gruda – Donje polje (zona D)" u delu namene površina, sa svim svojim grafičkim i tekstualnim prilozima u kojima je preciziran način izmene koristi se kao sastavni, amandmanski deo važećeg plana.

Predloženu promenu izvršiti kroz DUP "Gruda Donje polje (zona D)". Prilikom formiranja koncepta DUP-a poštovati smernice za pojedine namene a koja su definisana kroz Izmenu i dopunu GUP-a.

Stanovanje male gustine

• Stanovanje I to porodično je definisano kao pretežna namena uz mogućnost organizacije poljoprivrede u vidu okućnica. • U okviru stanovanja kao pretežne namenže moguća je organizacija sadržaja u funkciji trgovine, ugostiteljstva, usluga, administracije, čiste proizvodnje koja ne ugrožava životnu sredinu i koja je kompatibilna sa stanovanjem, kao i drugih sadržaja koji mogu podržati stanovanje kao primarnu namenu. • Planirani sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta (stanovanje sa delatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosno drugi mogući sadržaji.• Objekte u okviru stanovanja organizovati kao slobodno stojeće na parceli, dvojne ili objekte u nizu• Prilikom preparcelacije u cilju stvaranja uslova za izgradnju novog objekta obezbediti minimalnu parcelu za slobodnostojeći objekat od 300m2, za dvojni objekat od 400m2 i za objekat u niizu od 150m2. Težiti što većim parcelama sa bogatijom okućnicom. Postojeće katastarske parcele ukoliko su manje od 300m2 zadržati uz stvaranje osnova za gradnju na njima.• gustina naseljenosti do 120st/ha • Koeficijen zauzetost parcele max 0.3 za parcele do 300m2. Za parcele preko 300m2 koeficijent zauzetost max 0.4. • Maksimalna planirana spratnost P+1 za parcele do 300m2. Za parcele preko 300m2 P+1+Pk uz mogućnost formiranja podrumske ili suterenske etaže. • Minimalna udaljenost građevinske linije od regulacione za novoplanirane odjekte je 3m.• U okviru ove zone daljom planskom razradom mogu se definisati lokacije i za centralne funkcije i sportsko rekreativne površine kao prateće sadržaje stanovanju.• parkiranje automobila obezbediti u okviru parcele odnosno objekta.

23


Stanovanje srednje gustine

• Stanovanje je definisano kao pretežna namena uz mogućnost organizacije poljoprivrede u vidu okućnica. • U okviru stanovanja kao pretežne namenže moguća je organizacija sadržaja u funkciji trgovine, ugostiteljstva, usluga, administracije, čiste proizvodnje koja ne ugrožava životnu sredinu i koja je kompatibilna sa stanovanjem, kao i drugih sadržaja koji mogu podržati stanovanje kao primarnu namenu. • Planirani sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta (stanovanje sa delatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosno drugi mogući sadržaji.• Objekte u okviru stanovanja organizovati kao slobodno stojeće na parceli, dvojne ili objekte u nizu a na većim parcelama i kao komplekse.• Prilikom preparcelacije u cilju stvaranja uslova za izgradnju novog objekta obezbediti minimalnu parcelu za slobodnostojeći objekat od 300m2, za dvojni objekat od 400m2 i za objekat u niizu od 150m2. Težiti što većim parcelama sa bogatijom okućnicom. Postojeće katastarske parcele ukoliko su manje od 300m2 zadržati uz stvaranje osnova za gradnju na njima.• gustina naseljenosti od 120 - 250st/ha • Koeficijen zauzetost parcele max 0.3 za parcele do 300m2, za parcele od 300-500m2 koeficijent zauzetost max 0.4, a za parcele preko 500m2 koeficijent zauzetost max 0.6. • Maksimalna planirana spratnost P+1 za parcele do 300m2. Za parcele od 300 – 500m2 P+1+Pk, a za parcele veće od 500m2 P+2+Pk uz mogućnost formiranja podrumske ili suterenske etaže. Na većim parcelama I ukoliko se organizuju stambeno- poslovni kompleksi maksimalna spratnost do P+3+Pk.• Minimalna udaljenost građevinske linije od regulacione za novoplanirane objekte je 3m.• U okviru ove zone daljom planskom razradom mogu se definisati lokacije i za centralne funkcije i sportsko rekreativne površine kao prateće sadržaje stanovanju.• parkiranje automobila obezbediti u okviru parcele odnosno objekta.

Centralne delatnosti

Centralne delatnosti organizovati u vidu kompleksa. Koeficijent zauzetosti u okviru parcele odnosno kompleksa max 0.7 Maksimalna spratnost P+1+Pk. Parkiranje automobila obezbediti u okviru parcele.

Mešovite namene

U okviru ove namene pored stanovanja moguća je organizacija i drugih sadržajaposlovnog karaktera, trgovina, ugostiteljstvo, uprava administracija, sport irekreacija, obrazovanje i drugih delatnosti kompatibilnih stanovanju a koje su ufunkciji zadovoljenja naseljskih potreba. Moguća je organizacija i sadržaja ufunkciji turizma, smeštaj i drugi sadržaji koji ga podržavaju.

Sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta (stanovanje sadelatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosno drugi mogućisadržaji.

24


Maksimalni Indeks zauzetosti parcele 0.4 Maksimalni indeks izgrađenosti 1.6 Maksimalna spratnost četri nadzemne etaže (Su)+P+2+Pk Parkiranje automobila obezbediti u okviru parcele.

Obrazovanje

Objekat Bogoslovije zadržava se sa svojom namenom a za potrebe predškolskog obrazovanja planiran je vrtić.

Maksimalna spratnost objekta vrtića P+1 Objekat planirati prema normativu (5-7m2 bruto razvijene površine po korisniku

odnosno 15m2 zemljišta). Parkiranje za roditelje i zaposlene obezbediti u okviru parcele.

Smernice za dalju plansku razradu i organizaciju zelenila

Prostor Izmena i dopuna GUP-a Cetinja za prostor DUP-a “Gruda – Donje polje (ZonaD)" planski karakteriše transformacija namene “poljoprivredne površine” u namenustanovanje različitih kategorija”. Čitav prostor je opredeljen za stanovanje u okviru koga će se kroz dalju planskurazradu u skladu sa položajem u odnosu na okruženje, definisati tipologija iorganizacija zelenila koja će podržati predmetni prostor.

Novoplanirano zelenilo treba da prati osnovnu namenu površina sa otvaranjem zelenihfrontova celom površinom plana, gde god je to moguće, kako bi se ostvarila što boljaveza sa širim okruženjem.

U daljoj planskoj razradi zelenilo koncipirati na sledeći način:

Objekti pejzažne arhitekture javne namene u sklopu kojih je prepoznata kategorija:

Linearno zelenilo

zelenilo uz saobraćajnice

Objekti pejzažne arhitekture ograničene namene korišćenja u sklopu koje suprepoznate kategorije:

zelenilo individualnih stambenih objekata

Veliki deo predmetnog plana opredeljen je za individualno stanovanje različitog ranga.Zadržavanjem bašte kao integralnog dela kuće, ostvaruje se jedinstven sistem zelenihpovršina, inkorporiran u šire gradsko područje. Nekadašnje poljoprivredne površinenisu adekvatno valorizovane, jer je nemoguće osloniti se na inteziviranje i spašavanjepoljoprivrede, a ne afirmisati prostor dodatnim sadržajima. Imajući u vidu postojećestanje, realno je očekivati da uvođenjem dodatnih stambenih zona različitih kategorijase otvara zdravija osnova za dodatno i kvalitetno bavljenje poljoprivredom u okviru

25


ekonomskog dela dvorišta, čime se ove površine zapravo nisu izgubile, već kvalitetnijeorganizovale. Takođe kroz rešenje predbašti i dvorišta porodičnog stanovanja mogućeje planirati pergole sa lozom kao prisna i autentična rešenja ovog podneblja, žbunastevrste i sl.

Zelenilo stambenih objekata i blokova Zelenilo poslovnih objekata Sportsko rekreativne površine Zelenilo objekata prosvete Zelenilo verskih objekata

Objekti pejzažne arhitekture specijalne namene:

Zelenilo infrastrukture

ŠUMSKI KOMPLEKSI

Zaštitne šumeNeotuđivi deo naselja je i prirodni predeo koji ga kristalizuje i bliže određuje, te kaotakav predstavlja sastavni element identiteta područja. Kako se radi o postojećoj jakoizmenjenoj i labilnoj vegetaciji na vrlo strmim nepristupačnim stranama, ova kategorijazelenila je prepoznata kao vegetacija kamenjara.Neophodno je da se ova područja unaprede i zaštite i da se neguju kao posebnipredeoni elementi – biotopi. Na mestima prekinutih šumskih sklopova, gde god je tomoguće izvršiti pošumljavanje, kako bi ova kategorija imala šansu da u nekomkasnijem razvoju preraste u kvalitetniju kategoriju zelenila – šumski kompleks..

Za lokacije koje po svojoj prirodi, odnosno tehnologiji mogu negativno uticati na životnu sredinu, u skladu sa čl.17 Zakona o životnoj sredini (Sl.list Republike Crne Gore broj 12/96) predviđena je obaveza izrade procene uticaja objekata na životnu sredinu.

OSTALE PRIRODNE POVRŠINE

Ostale prirodne površine su površine senovitih planinskih padina, šikara, makija, garigai druge neplodne površine. Zadržavaju se u postojećem statusu samoobnavljanja.

26


Anketni zahtevi

Donošenju Odluke o izradi DUP-a ,,Gruda – Donje polje (zona D),, prethodile suiskazane potrebe kako korisnika predmetnog prostora tako i opštine kao nosioca izradeplana i direktno zainteresovanog subjekta u postupku sprovođenja ciljeva razvojaopštine. Osnov za izradu plana je u GUP-u koji je ovaj prostor predvideo za detaljnurazradu.

Na osnovu sprovedene ankete na terenu a koja je sprovedena medju korisnicima predmetnog prostora može se zaključiti:

- Da su korisnici objekata i parcela u privatnom vlasništvu zainteresovani za:- povećanje horizontalnog i vertikalnog gabarita postojećih objekata- stvaranje mogućnosti za legalizaciju objekta izgrađenog bez građevinske

dozvole- izgradnju objekata u funkciji stanovanja - izgradnju objekata poslovno stambenog karaktera - stvaranje mogućnosti za obavljanje delatnosti u okviru postojećih stambenih

objekata.- infrastrukturno opremanje predmetnog prostora

- Da su postojeći objekti neujednačene spratnosti, kvaliteta gradnje i stepena završenosti

- Da je prostor saobraćjno i infrastrukturno nedovoljno opremljen - Da je interes opštine da se stambena i ostala gradnja na predmetnom prostoru reguliše i tako stvore uslovi za komunalno uređenje.

Sintezni prikaz ocene postojećeg stanja

DUP-om ,,Gruda – Donje polje (zona D),, se obrađuje zahvat u površini od 112.58ha. Za predmetni prostor rađena je Izmena i dopuna GUP-a i ovim Izmenama i dopunama predmetni prostor je opredeljen za: ,, stanovanje niskih gustina, stanovanje srednjih gustina, centralne aktivnosti, mešovite namene, obrazovanje, sportsko – rekreativne površine, šumske komplekse, komunalne servise i saobraćajne i ulične koridore.

Predmetni prostor se oslanja na Istorijsko jezgro sa kojim se graniči sa severne strane,istočna granica ovog plana je magistralni put Cetinje – Budva sa svojim putnimpojasom i parcelama koje se na njega naslanjaju, dok zaleđe zahvata predstavlja strmikamenjar obrastao vegetacijom uglavnom u regresiji sa manjim pošumljenimpovršinama.

Konfiguracijski ovaj prostor odlikuje prilično ravan teren oko koga se sa tri strane, osimprema istorijskom jezgru, teren strmo diže.

Na ulicu Vuka Mićunovića, koja opasuje istorijsko jezgro i koja predstavlja glavnusaobraćajnu vezu predmetnog prostora sa ostatkom grada, vezuju se primarne

27


saobraćajnice koje se razvijaju kroz naselje a na njih su povezani kolsko pešačkipristupi koji opslužuju predmetni prostor.

Ulice poseduju potreban profil ali uglavnom su bez jasne regulative dok su kolskopešački prilazi bez jasno definisane regulative, sa lošom kolovoznom konstrukcijom,često su to dugi slepi kraci profila koji ne zadovoljavaju dvosmerni saobraćaj, pa jeplanom u skladu sa funkcionalnom organizacijom potrebno uspostaviti adekvatansaobraćajni kontinuitet na nivou čitavog naselja a u skladu sa planiranim sadržajima.

Trenutno je predmetni prostor uglavnom u funkciji porodičnog stanovanja sa većimslobodnim površinama u vidu livada, voćnjaka i okućnica. Stanovanje je razuđenozastupljeno u okviru čitavog zahvata plana. Više kote po obodu su obrasle vegetacijomkamenjara sa manjim pošumljenim površinama .

Predmetni prostor svojim položajem, postojećim načinom korišćenja, sobraćajnom povezanošću sa ostatkom grada i ambijentalnim karakterom pruža mogućonst za formiranje jedinstvene zone sa stanovanjem kao primarnom namenom kao i sadržajima koji će podržati stanovanje i obezbediti njegovo kvalitetno egzistiranje. Plan treba da pružI osnov za njegovu što kvalitetnije organizaciju.

Rezultati provere osnovnih postavki plana višeg reda, analiza postojećeg stanja kao inovonastale potrebe, analiza uticaja kontaktnih zona na ovaj prostor i obrnuto odredilisu pristup izradi DUP-a . Ovaj pristup je zasnovan na sledećim stavovima:

- Organizovanju sadržaja- Uklapanju objekata i sadržaja u šire okruženje- Poštovanju potrebnih sanitarno – tehničkih uslova- Obezbeđenju kvalitetnih saobraćajno manipulativnih tokova i povezivanje na širu

saobraćajnu mrežu.- Obezbeđenju infrastrukture (vodovod, kanalizacija, elektroenergetska i tt mreža),

kako bi se stvorili potrebni preduslovi za nesmetani razvoj predviđene namene.

3. OPŠTI I POSEBNI CILJEVI

Opšti ciljevi

Opšti urbanističko - planski ciljevi razvoja grada proizilaze iz opštih društvenih ciljeva Obezbediti efikasno funkcionisanje svih društvenih i privrednih aktivnosti, te u tom

cilju stvoritioptimalne uslove za formiranje i transformaciju urbanih sistema. Obezbediti dovoljno prostora za stalan razvoj gradskih aktivnosti, odnosno fizičkih

struktura i pripadaju}ih površina. Orijentaciono sagledati potencijalne prostorne mogućnosti i za postplanski period razvoja, zbog mogućeg povratnog uticaja.

Obezbediti svim stanovnicima grada optimalne mogućnosti izbora i slobodnog opredeljenja u pogledu mesta stanovanja, rada i provodjenja slobodnog vremena u skladu sa opštegradskim interesima i materijalnim mogućnostima.

Obezbediti zdravu i prijatnu urbanu životnu sredinu uspostavljanjem

28


harmoničnih odnosa prirodne, stvorene i društvene sredine uz permanentnu aktivnost zaštite i unapredjenja tako stvorene sredine.

Obezbediti uslove za stvaranje prepoznatljive i osobene fizionomije grada polazeći od prirodnih uslova, očuvanja kontinuiteta urbanog razvoja i stalnog oplemenjivanja prostora kreativnim aktivnostima graditelja, umetnika i gradjana.

Obezbediti takvo planiranje fizičke strukture i organizaciju prostora koje će svesti na najmanju moguću meru štetne posledice od eventualnih prirodnih i ratnih razaranja.

Obezbediti korišćenje pogodnosti geoprometnog položaja grada u odnosu na moguću konurbaciju u široj zoni za razvoj gradske privrede i centralnih regionalnih funkcija,

Obezbediti ekonomičnost budućeg grada posebno sa stanovišta optimalnog korišćenja ravničarskih delova.

Posebni ciljevi

Posebni ciljevi su definisani Programskim zadatkom za izradu DUP-a „Gruda – Donjepolje (Zona D),, i odnose se na definisanje uslova za stambenu izgradnju, izgradnjuobjekata poslovanja, objekata društvenog standarda, uređenja javnih prostora,rešavanje pitanja saobraćaja I ostalih namena koje će proizaći iz analize postojećegstanja I preuzimanja obaveza I smernica iz planova višeg reda. Izradom ovog planastvoriće se uslovi da se stambena i ostale gradnje regulišu, te da se naselje komunalnoopremi.

29


4. PLANSKO REŠENJE

Koncept organizacije prostora

Prostorna organizacija je zasnovana na uspostavljanju oblikovnog i funkcionalnog redau okviru predmetnog prostora u skladu sa njegovim prostornim mogućnostima uzprimenu odgovarajuće zakonske regulative i planerskih , urbanističkih i projektantskihstandarda, a sve u cilju obezbeđenja nesmetanog funkcionisanja u okviru predmetnezone kao I u zonama u kontaktu.

Plansko rešenje se zasniva na očuvanju prirodog ambijenta, zaštiti prepoznatihkvalitetnih prostornih celina i stvaranju osnova za egzistiranje postojećih struktura uznovu gradnju kao popunu u okviru započetih celina a na površinama koje nepredstavljaju ograničenja.

Ovaj prostor planski karakteriše stvaranje mogućnosti za izgradnju objekata u funkcijistanovanja i to kao pretežne namene dok je kao prateća namena moguća organizacijai delatnosti koje će podržati stanovanje kao primarnu namenu i neće ugrožavati isto.Planirani sadržaji će se razvijati u okviru jedinstvene planerske zone i činiti prostornu ifunkcionalnu celinu.

Saobraćajna mreža je formirana u skladu sa planovima višeg reda uz uspostavljanjesaobraćajnog kontinuiteta u okviru predmetnog prostora. Formiranje saobraćajnemreže zasniva se na poštovanju postojećih saobraćajnih tokova,zatečenih struktura ikonfiguracije terena.

U okviru ovako određenog prostora izdvajaju se površine u funkciji stanovanja i to malih i srednjih gustina centralnih delatnosti mešovitih namena školstva pejzažnog uređenja sporta i rekreacije objekata komunalnog opremanja vodotoka i saobraćajnih površina.

Stanovanje malih gustina definisano je kao pretežna namena. Planirano je po oboduzahvata plana u kontaktu sa strmim zaleđem zaleđem kao i na višim kotama. Prilikompreparcelacije težilo se formiranju većih parcela kako bi se u okviru okućnice moglaorganizovati i poljoprivredna proizvodnja i na taj način zadržao karakter postojećegstanovanja.

30


Stanovanje srednjih gustina definisano je kao pretežna namena. Planirano je ucentralnom delu zahvata plana a prostor je određen glavnim saobraćajnicama koje serazvijaju kroz naselje. Uz stanovanje kao primarnu namenu mogu se organizovati idelatnosti koje su kompatibilne stanovanju. Kao poseban tip stanovanje srednjihgustina planirano je na nešto većim lokacijama gde se u vidu kompleksa moguorganizovati stambeno poslovni sadržaji.

Centralne delatnosti – pored delatnosti koje se mogu organizovati u okviru površinaopredeljenih za stanovanje, centralne delatnosti su kao posebna namena zadržane i nalokacijama na kojima trenutno egzistiraju.

Mešovita namenaMešovita namena je planirana na neizgrađenim parcelama koje svojim položajempružaju mogućnost za izgradnju sadržaja koji će upotpuniti naseljske i sadržaje naširem nivou.

Školstvo i socijalna zaštita u planu su zastupljeni u vidu Bogoslovije i dečijeg vrtića.Bogoslovija se zadržava na postojećoj lokaciji i u postojećem objektu na kome jemoguće izvoditi radove u cilju tekućeg održavanja i poboljšanja uslova korišćenja. Vrtićje planiran kao novi objekat.

Zelenilo se planom definisano kroz više kategorija a način organizacije i uslovikorišćenja preciznije su dati u posebnom poglavlju plana.

Sport i rekreacija planirani su u severnom delu zahvata plana u neposrednomkontaktu sa istorijskim jezgrom i to u okviru parkovske površine u koju će seukomponovati sportsko rekreativni sadržaji na otvorenim terenima.

Površina u funkciji objekata komunalnog opremanja su u funkciji objekata kojipodržavaju infrastrukturu. U skladu sa rešenjem infrastrukture na nivou planaobezbeđene su potrebne pripadajuće površine uz objekte infrastrukturnog napajanja.

Vodotoci predstavljaju površine u funkciji rekulisanih potoka. Saobraćajne površine su u planu definisane u vidu kolovoza, trotoara i parkinga i kolsko pešačkih površina.

Mreža I objekti infrastrukture

Saobraćaj

Postojeće stanje

Predmetni prostor koji se obrađuje DUP-om smešten je sa južne strane centralnoggradskog jezgra od koga ga odvaja Ulica Vuka Mićunovića. Sa Istočne strane prostor jeograničen postojećim magistralnim putem Podgorica-Cetinje-Budva (M-2-3). Ovajpravac preuzima glavne tokove drumskog saobraćaja i vođen je iznad užeg područjagrada. Postojeći sadržaji u centralnom delu područja se preko Kružnog puta, Ulice

31


Vuka Mićunovića i starog puta Cetinje-Budva vezuju na magistralni pravac. Krozunutrašnjost prostora pruža se stari put Cetinje – Budva. Predmetna saobraćajnicapredstavlja i postojeći magistralni put Podgorica-Cetinje-Budva (M-2-3) su glavnikoridori teretnog tranzitnog saobraćaja unutar obrađivanog prostora DUP-a Donjepolje. Pristup predmetnom prostoru se ostvaruje preko magistralnog pravca M-2-3 kao idirektno sa gradske saobraćajnice-Ulice Vuka Mićunovića, u produžetku ŠtamparaMakarija, puta Cetinje-Budva i puta Cetinje – Gruda i naravno, pristupnimsaobraćajnicama koje se vezuju za glavne pravce. Ove saobraćajnice kao najvažnijeveze prostora sa širim okruženjem imaju poprečni profil koji se sastoji iz kolovoza širine5.0- 6.0m sa asfaltnim zastorom u delimično dobrom stanju i dobrim tehničko-eksploatacionim karakteristikama. Ostali deo mreže pristupnih saobraćajnica je saminimalmim horizontalnim elementima, lošom kolovoznom konstrukcijom, i niskimstepenom održavanja.Postojeća deonica magistralnog puta M-2-3 od raskrsnice prema jugu u pravcu Budve,ima poprečni profil koji se sastoji od kolovoza širine 7.0m i obostranih bankina širineoko 1.2m ili rigolama. Kolovozni zastor na ovoj deonici je u relativno dobrom stanju.Raskrsnica magistralnog i kružnog puta je izvedena kao “T” raskrsnica, velikih radijusazaobljenja bez fizički razdvojenih skretanja sa velikim brojem konfliktnih tačaka.

Kružni put – njegova kraća deonica koja tangira prostor kao Gradska saobraćajnica jevažna veza predmetne lokacije i susednih katastarskih opština sa centrom Cetinja iširim okruženjem. Ova saobraćajnica ne omogućava bezbedno odvijanje saobraćajaako uzmemo u obzir nepropisne priključke kao i nedostatke trotoara.Ulica Vuka Mićunovića predstavlja severnu granicu prostora DUP-a i važnu primarnusaobraćajnicu za obrađivano područje. Od nje se radijalno pružaju pravci premakrajnim južnim delovima prostora Grude i Donjeg polja. Ulica Vuka Mićunovića imapoprečni profil koji se sastoji od kolovoza širine 5.5 – 6.5m a u delu između hotela ipreduzeća Obod kolovoz je širine i do 9.0m. Trotoari promenljive širine pojavljuju sedelimično i sa jedne i sa druge strane kolovoza.Primarnu saobraćajnicu na ovom prostoru predstavlja i stari put Cetinje-Budva koji vodiod Ulice Vuka Mićunovića, prolazeći kroz celo područje, sve do postojećegmagistralnog puta (ulicama Vučedolskom i Belvederskom) sa neadekvatnimpriključkom na njega.Ostatak ulične mreže čine saobraćajnice koje se vezuju na gradsku saobraćajnicu-Ulicu Vuka Mićunovića i stari put za Cetinje- zapadna deonica Vučedolske ulice,pružajući se delovima obrađivanog prostora do postojećih objekata. Sve ovesaobraćajnice su sa prosečnim ili lošim tehničko-eksploatacionim karakteristikama.Poprečni profil ovih saobraćajnica se sastoji iz kolovoza, uglavnom sa asfaltnimzastorom, širine od 3.0 do 5.0m. Gradnja objekata na veoma nepristupačnom terenu,obodom obrađivanog prostora, uslovila je pojavu nekoliko stihijskih pristupnih ulica saslepim završecima i nagibima i do 20%.Postojeće ulice, kao veza postojećih objekata sa širim okruženjem ne omogućavajubezbedno odvijanje dvosmernog saobraćaja te je neophodna njihova rekonstrukcija imodernizacija, kao i dogradnja mreže u smislu izgradnje novih saobraćajnica kako bise optimalno opslužili postojeći i planirani sadržaji.Površina svih saobraćajnica na obrađivanom prostoru zajedno sa kolsko-pešačkimprilazima i stazama iznosi 51 222m2 što je oko 5.0% od ukupne površine zahvata.

32


Plan

Saobraćajno rešenje na području plana je zasnovano na koncepciji saobraćajnogrešenja i smernicama koje su date u Prostornom Planu Opštine Cetinje i GUP-u Cetinjeza isti prostor, preuzimanju kontaktnih planova kao i na analizi postojećeg stanjasaobraćajne mreže. Na osnovu toga trase saobraćajnica primarne mreže za predmetni prostor (Magistralni put M-2-3, Kružni put, gradska saobraćajnica- Ulica Vuka Mićunovića) su preuzete iz Izmena i dopuna GUP-a. Deo gradske saobraćajnice Kružnog puta i deonica magistralnog puta M-2-3 kojiprolaze krajnjim istočnim delom predmetnog prostora date su po postojećoj trasi.Poprečni profil Kružnog puta planiran je sa kolovozom širine 7.0m sa obostranimtrotoarima minimalne širine 1.5m i prema GUP-u dobija karakter primarne gradskesaobraćajnicaPostojeća deonica magistralnog puta M-2-3 od raskrsnice prema jugu u granicamaobrađivanog području ima karakter primarne gradske saobraćajnice i pruža se, takođeprema GUP-u. Poprečni profil na ovoj deonici predviđen je sa kolovozom širine 7.0m itrotoara sa jedne strane širine 1.5m, dok je sa suprotne strane predviđena rigola. Raskrsnica ova dva veoma važna toka – Magistrale M-2-3 i Kružnog puta planirana jekao kružna raskrsnica u nivou radijusa R=22.5m sa širinom kolovoza kružnog toka 8m(sa prelaznim kolovozom 10m).

Gradska saobraćajnica (Ulica Vuka Mićunovića u produžetku Štampar Makarije) je planirana sa poprečnim profilom koji je preuzet iz GUP-a i kontaktnog plana ,,Istorijsko jezgro,,. Koridor širine 10.5-12m omogućuje profil koji se sastoji od kolovoznih traka 2x 3.25m i trotoara većim delom sa obe strane širine 2.0m. Primarna saobraćajnica prema Izmenama i dopunama GUP-a je stari put Cetinje-Budva (Ulica Vučedolska u produžetku Belvederska)) koji vodi od Ulice Vuka Mićunovića ka postojećem magistralnom pravcu Podgorica-Cetinje-Budva. Put Cetinje-Budva je ovim planom tretiran kao primarna gradska saobraćajnica pa je u okviru postojećeg koridora predložen profil koji se sastoji od kolovoza širine 5.5m sa trotoarima sa obe strane širine 1.5m. Ove pomenute gradske saobraćajnice – Magistrala M-2-3, Kružni put, Ulica VukaMićunovića i put Cetinje-Budva prema magistrali predstavljaju primarnu mrežupredmetnog prostora koja sprovodi teretni saobraćaj u okviru gradske teritorije i sveizvorno – ciljne tokove na putnu mrežu državnog ranga: magistralni pravac M-2-3Podgorica-Cetinje-Budvana, regionalni pravac R-1 za Kotor i R-17 za Nikšić i R-14 zaLovćen. Što se tiče sekundarne ulične mreže, ona je rešena tako da omogući maksimalnuprilaznost stambenim i drugim objektima, s tim da su delom formirane potpuno novetrase a delom zadržane već postojeće trase. Važna sekundarna saobraćajnica (deonica ulice Vučedolske) pruža se pravcem sasevera od Ulice Vuka Mićunovića zapadnim delom prostora ka jugu, odakle skreće naistok i uključuje se na put Cetinje-Budva. Poprečni profil ove sekundarne saobraćajnicesastoji se iz kolovoza širine 5.5m i trotoara širine 1.5m sa jedne ili obe strane, zavisnood prostornih mogućnosti.

33


Sve raskrsnice primarne i sekundarne mreže saobraćajnica su adekvatno rešene izaobljene sa propisanim radijusima Rmin=6m.

Ostale ulice iz planirane mreže, takođe se većim delom, poklapaju sa postojećimtrasama. Ostalu uličnu mrežu čine: stambene, kolsko-pešačke ulice i pešačkekomunikacije (trotoari, panoramske staze, stepeništa). Nizom poprečnih veza igrananjem sistema pristupnih ulica ostvarena je veza sa sekundarnim i primarnimsistemom i dostupnost svih ključnih sadržaja.Profil ovih saobraćajnica sastoji se iz kolovoza iznosi od 5.0m do 5.5m sa trotoarima sajedne ili obe strane. Sve ostale saobraćajnice planirane sa širinom od 4.0-4.5m su sajednosmernim režimom saobraćaja, pa se može konstatovati da je prostor saobraćajnozasnovan na režimu uglavnom dvosmernih, manjem broju jednosmernih saobraćajnicai slepih pristupnih ulica. Jedino je na ovaj način moguće propisno opslužiti svepostojeće i planirane sadržaje.Prilazi urbanističkim parcelama planirani su sa minimalnom širinom 3.0m.Trase novih saobraćajnica su prilagođene terenu, a priključci kotama izvedenihsaobraćajnica.Nedostupni prostori povezani su pešačkim komunikacijama kako bi se ostvario prilazsvakoj parceli i objektu.

Parkiranje na nivou plana rešeno je u skladu sa Prostornim planom Opštine Cetinje,sa namenom prostora, i važećim standardima i normativima za parkiranje standardnihdimenzija 2.5x5.0m.Veliki deo plana zauzima individualno stanovanje koje i u postojećem stanju rešavaparkiranje vozila na svojim parcelama što je osnovni polaz i za planirano stanje.U zonama stanovanja sa delatnostima i kolektivnog stanovanja parkiranje je planirano tako da je za objekte koji imaju pripadajuću parcelu parkiranje organizovano u okviru objekta u suterenskim etažama ili u okviru same parcele. Broj parking mesta za postojeće objekte je planiran po normativu 1 parking ili garažno mesto po stambenoj jedinici, odnosno 60m2 poslovnog prostora na jedno parking mesto Broj parking mesta za nove objekte je planiran po normativu 1.1 parking ili garažno mesto po stambenoj jedinici, odnosno 60m2 poslovnog prostora na jedno parking mesto.U planu su prikazane javne površine za parkiranje uz Ulicu Vuka Mićunovića I to 9 parking mesta za autobuse ili teretna vozila I 34 parking mesta za putničke automobile. Sva parking mesta su standardnih dimenzija i uglavnom su u funkciji sadržaja sa suprotne strane ulice (Hotel Grand). Javni parking za putničke automobile planiran je i u ulici – Put Cetinje-Budva uz kompleks Autotransportnog preduzeća Bojana sa 12 parking mesta podužnog parkiranja standardnih dimenzija.

Sva pešačka kretanja na području DUP-a trenutno se odvijaju uglavnom kolovozompostojećih saobraćajnica i uz Ulicu Vuka Mićunovića koji prihvata najveće pešačketokove.Da bi se rešio problem bezbednosti pešaka, planom je predviđena izgradnja pešačkih ikolsko-pešačkih komunikacija koje omogućavaju prilaz stambenim i drugim objektimaSve ovo čini jedinstvenu mrežu pešačkih komunikacija koje će zadovoljiti potrebestanovništva za ovim vidom kretanja.Ukupna dužina saobraćajne mreže na predmetnom prostoru iznosi 12722m

34


Ukupna saobraćajna površina (deo magistrale, ulice, staze i parkinzi) je 105 997m2.Ukupna površina pod saobraćajnicama (ulice, prilazi, staze i parkinzi) iznosi oko 9% odukupne površine zahvata plana.o Uslovi

Na osnovu podataka iz DUP-a uraditi glavne projekte.

Situaciono rešenje – geometriju saobraćajnica raditi na osnovu grafičkog priloga gde sudati svi elementi za obeležavanje: radijusi krivina, radijusi na raskrsnicama i poprečniprofili, koordinate ukrsnih tačaka I temena krivina. Prilikom izvođenja pristupnihsaobraćajnica može doći do manjih odstupanja u odnosu na geometriju datu u planu,zbog uklapanja u postojeće stanje.Saobraćajnice primarne mreže projektovatovane za računsku brzinu Vr = 50km/h(40km/h). Sekundarne, pristupne ulice projektovati za Vr 30km/h sa minimalnomširinom 5.5m(5.0), kao dvosmerne, ili 4.5m(4.0) kao jednosmerne. Sve pristupne ulicekoje su duže od 100m planirati obavezno sa okretnicom. Prilaze urbanističkimparcelama projektovati sa min. širinom 3.0m za dužine do 45m a 3.5m za dužine do75m. Prilikom izrade glavnih projekata saobraćajnica sastavni deo je i projekat saobraćajnesignalizacije i opreme.

U okviru posebnih urbanističkih parcela gde je predviđeno stanovanje sa centralnimdelatnostima, rešiti parkiranje u pripadajućim parcelama, dok za garažiranje usuterenima objekata treba predvideti rampe. Parkinanje u okviru plana treba dazadovolji sledeće normative to:

Postojeće stanovanje: 1 PM/stanPlanirano stanovanje: 1.1PM/stanUgostiteljstvo: 1 PM na četiri stoliceTrgovina: 1 PM na 30m2 BRGPPoslovanje i administracija: 1 PM na 60m2 BRGPSport: 1 PM/ 12 sedišta

Vertikalno rešenje – niveletu saobraćajnica raditi na osnovu visinskih kota koje su dateu grafičkom prilogu a služe kao orijentacija pri izradi glavnih projekata. Zato je potrebnoza novoprojektovane saobraćajnice gde duž njih nema izgrađenih objekata apredviđeni su planom, prvo uraditi glavne projekte ulica a zatim tačnije odrediti koteniveleta koje su u planu takođe date orijentaciono. Na delovima gde nema dovoljnovisinskih kota potrebno je pre izrade glavnih projekata snimiti teren i projektovatiniveletu. Posebni zehtevi u nivelaciji postavljaju se na delu trasa ulica za evakuacijubuičnih voda do ulaza u tunnel. Saobraćajnice sekundarne mreže projektovati sapoprečnim magibima kolovoza i trotoara ip=2%(2.5%). Rampe za ulazak u garažeispod objekata projektovati sa maksimalnim podužnim nagibom 12%, a maksimalno15% kada su rampe pokrivene.

Kolovoz kod svih saobraćajnica izvesti sa zastorom od asfalta. Oivičenje kolovoza raditiod betonskih ivičnjaka 20/24cm. Na pešačkim prelazima oivičenja raditi od upuštenih(oborenih) ivičnjaka ili bez oivičenja i rampama po propisima za hendikepirana lica.Trotoare, posebne pešačke staze i platoe raditi sa zastorom nekog prirodnog materijalapo izboru projektanta.

35


Parkinge raditi sa zastorom od betonskih elemenata ili betona a oivičenja od betonskihivičnjaka 18/24cm ili 20/24cm.

Kolovoznu konstrukciju za sve saobraćajnice sračunati na osnovu ranga saobraćajnice,odnosno pretpostavljenog saobraćajnog opterećenja za period od 20 god. i geološko-geomehaničkog elaborata iz kojeg se vidi nosivost posteljice prirodnog terena.

Pre izvođenja saobraćajnica izvesti sve potrebne ulične instalacije koje su predviđeneplanom a nalaze se u poprečnom profile.

Uslovi za objekte drumskog saobra ć aja

_ širina zaštitnog pojasa javnog puta: pored magistralnog puta, koji na ovom prostoru dobija karakter primarne gradske saobraćajnice širina zaštitnog pojasa iznosi 10-15 m, a pored opštinskih puteva (ulica) širina zaštitnog pojasa je 3-5 m. _ duž javnih puteva potrebno je obezbediti infrastrukturu za prikupljanje ikontrolisano odvođenje atmosferskih voda,

Elektroenergetika

Postojeće stanje

Napajanje električnom energijom područja Cetinje je sa trafo stanice 110/35kV/kV kojaje povezana sa TS Budva i sa TS Podgorica 4 110kV-nim dalekovodom. Od ove trafostanice se 35kV-nim vodovima povezuju trafo stanice 35/10kV/kV. U okviru područjaCetinja imamo tri trafo stanice 35/10kV/kV od čega se ni jedna ne nalazi u okvirulokacije koja je predmet ove izmene plana. Preko dela lokacije uz brdo nalazi sepostojeći 35kV-ni dalekovod koji povezuje postojeću trafo stanicu 35/10kV/kV Podgorsa novoizgrađenom trafo stanicom 35/10kV/kV snage 2x8MVA Humci. Napjanjepostojećih trafo stanica 10/0.4kV je iz postojeće trafo stanice ''Stari obod'' i u njoj senalaze dva transformatora 35/10kV/kV svaki snage 4MVA tako da je ova trafo stanicasnage 2x4MVA. Pored ove trafo stanice snaga druge dve trafo stanice koje su napodručju Cetinja su snage 2x8MVA. Napajanje svih trafo stanica naposnkog nivoa35/10kV/kV je dvostrano tako da je obezbeđeno dvostruko napajanje odnosno priispadu jednog voda i dalje trafo stanica je u funkciji. Za lokaciji koja je predmet ovog plana na osnovu podataka dobijenih od nadležneelektrodistributivne organizacije imamo sledeće: Na samoj lokaciji se nalaze šest trafostanice 10/0.4kV/kV i sve su snage 630kVA i to Gruda I, Gruda II, Policija, DonjePolje, i u gornjem delu plana uz granicu trafo stanice Ponor i Štamparija. Pored ovihtrafo stanica u neposrednoj blizini granice plana ali u delu koji ne pripada ovom planunalaze se trafo stanice koja je izgrađena kao samostojeći objekat TS Grand Hotelsnage 2x1000kVA i trafo stanica Staro igralište snage 1x630kVA. Ove trafo stanice supovezane na 10kV napon kablovima preseka 95mm2. Na predmetnoj lokacijiizgrađena je vazdušna niskonaponska mreža koja je u relativno lošem stanju i koju jepotrebno rekonstruisati. Niskonaponska mreža je vazdušna i sa nje se postojeći objektipriključuju na elektroenergetski sistem odnosno na NN mrežu.

36


Budu će stanje

• Analiza potrošnje električne energije

U sredini gde se vrši prognoziranje potrošnje električne energije za naredni period,potrebno je izvršiti analizu energetskog kretanja u predhodnom periodu utvrditiodređene zakonitosti kretanja potrošnje električne energije, vršnog opterećenja ivremena korišćenja energetskih postrojenja, kako po pojedinim zonama tako i za celonaselje ili područje.Radi lakšeg i adekvatnijeg analiziranja konzuma po pojedinim zonama, potrebno jeizvršiti podelu potrošača po kategorijama, i to:

• domaćinstva• tercijalne delatnosti (ostali mali potrošači)• javna rasveta

U grrupu "tercijalne delatnosti' treba uvesti potrošače na naponu 0.4kV, i to:

- kultirno-prosvetne i zdravstvene ustanove- poslovne i društvene prostorije- turističke objekte, razne lokale, prodavnice- manje zanatske radnje Detaljnom analizom potrošnje u proteklom periodu, po navedenim kategorijamapotrošača i dovođenjem te potrošnje u određeni odnos, može se kod prognoziranjadoći do tačnijih podataka o konzumu po pojedinim delovima razmatranog područja.Vremenski period u kome se vrši analiziranje potrošnje električne energije trebao bi bitišto je moguće duži a dovoljno tačni pokazatelji mogu se dobiti proučavanjem 20-togodišnje potrošnje.Osnovni podaci koje treba analizirati u posmatrano vremenskom periodu su:

• potrošnja električne energije(kWh) kako ukupna tako i po kategorijama potrošača• vršna opterećenja(kW) i • vreme trajanja vršnih opterećenja

Analizom navedenih podataka određuje se zakonitost njihove potrošnje a samim tim igodišnjeg prirasta procentualnog prirasta(p%) potrošnje električne energije. Poredustanovljenih funkcionalnih zavisnosti potrošnje električne energije, snage i vremenatrajanja vršnih opterećenja, u posmatranom periodu moguće je uspostaviti i njihovemeđusobne funkcionalne zavisnosti.Utvrđene zakonitosti (P= f(W); T= f(W)) predstavljale bi obavezu za sve planere ibuduća planiranja kako na urbanom tako i ruralnom prostoru.

• Prognoza konzuma uz korišćenje urbanističkih podloga

Polazeći od analitičke obrade statističkih podataka o potrošnji električne energije,vršnih opterećenja, broja stanova i njihovog porasta, utvrđuju se ulazni podaci za

37


prognozu potrošnje električne energije. kao najrealnija metoda prognoziranja potrošnjeelektrične energije jeste: “metoda zavisnosti godišnjeg porasta potrošnje električneenergije od potrošnje po stanovniku”.

Ova metoda daje najrealnije rezultate o određivanju konzuma, posebno kada se koristeelementi urbanističkog programa razvoja. Vrednost ove metode je u tome što jezasnovana na porastu potrošnje električne energije po stanovniku(specifičnapotrošnja).

Kada na području elektrodistributivnih preduze}a ne postoje podaci o potrošnjielektrične energije u funkciji porasta broja stanovnika, nije moguće poštovati osnovnekriterijume navedene metodom prognoziranja, pa se iz tog razloga koristi Analitičkametoda, koja se zasniva na proceni potrošnje stanovanja i tercijalnih delatnosti(malipotrošači), kao i na standardu elektrificiranosti stana.Prognoza potreba za električnom energijom zasnovana na Analitičkoj metodipodrazumeva određivanje vršnih opterećenja stanovanja i tercijalnih delatnosti kao injihovu međusobnu povezanost.

Vršno opterećenje stanovanja:

Kao osnovni element prognoze, uzima se standard elektrificiranosti stana. Podaci ostandardu elektrificiranosti stana (opremljenost stana elektičnim potrošačima i brojpriključnih mesta), dati su u tabelama 1 i 1’.Kao prosečan stan u urbanoj zoni uzet je trosoban stan, površine 90m2, sa dnevnomsobom, trpezarijom, kuhinjom, kupatilom, tri spava}e sobe, hodnikom i ostavom.U cilju što realnojeg planiranja, domaćinstva (stanovi) će biti, pri izradi osnova planapodeljeni u dve kategorije, a sve u zavisnosti od načina grejanja stambenih prostorija:• I (prva) kategorija, domaćinstva koje za zagrevanje prostorija koriste električnuenergiju;• II (druga) kategorija, domaćinstva koja za zagrevanje prostorija koriste čvrsta,tečna ili gasovita goriva ( drvo, ugalj, gas, lož ulje). Podaci o standardu elektrificiranosti stana (opremljenost stana elektičnim potrošačima ibroj priključnih mesta), dati su u tabelama 1 i 1’.Kao prosečan stan u urbanoj zoni uzet je trosoban stan, površine 90m2, sa dnevnomsobom, trpezarijom, kuhinjom, kupatilom, tri spava}e sobe, hodnikom i ostavom.Podaci o potrošačima su dati tabelarno ( tabele 1 i 1' )a pri izradi plana računa se da ćeodnos I i II kategorije domaćinstava biti 40% : 60%.

Podaci dati u tabelama 1 i 1’ podrazumevaju primenu električne energije za grejanjeprostorija, kuvanje i pripremu tople vode kao i u letnjem periodu potrošnja električnneenergije za uređje namenjene hlađju prostorija.

38


Tabela 1. Instalisano opterećnje i broj priključih mesta(zimski period) za stanove kojikoriste električmo grejanje

Prostorija Dn.soba Sp.soba Trpezarija Kuhinja Kupatilo Hodnik OstavaPotrošači Instalisano opterećenje(W)/broj priključnih mestarasveta 300/1 300/3 100/1 200/1 200/2 100/1 60/1grejanje 4000/1 4500/3 2500/1 1500/1 1500/1šporet 8000/1bojler 2000/1 2500/1veš.maš. 2500/1maš.za.sud. 2500/1frižider 1000/2pegla 1500/1RTV 400/2utičnice 900/3 2100/9 500/1 1500/3 500/1 500/1UKUPNO: 5600/7 6900/15 4600/4 16700/10 6700/5 600/2 560/2

Instalisano opterećenje: Pi= 41660W, broj priključnih mesta n=45

Tabela 1’. Instalisano optere}enje i broj priključnih mesta(zimski period) za stanove kojikoriste druge vidove grejanja(nafta, gas,čvrsto gorivo...)

Prostorija Dn.soba Sp.soba Trpezarija Kuhinja Kupatilo Hodnik OstavaPotrošači Instalisano opterećenje(W)/broj priključnih mestarasveta 300/1 300/3 100/1 200/1 200/2 100/1 60/1grejanje 0 0 0 0 1400/1šporet 8000/1bojler 2000/1 2500/1veš.maš. 2500/1maš.za.sud. 2500/1frižder 1000/2pegla 1500/1RTV 400/2utičnice 900/3 2100/9 500/1 1500/3 500/1 500/1UKUPNO: 1600/7 2400/15 2100/4 15200/10 6600/4 600/2 560/2

Instalisano opterećenje: Pi= 29060W, broj priključnih mesta n=39

Iz tabela se vidi da je instalisano optere}enje I kategorije 41.060 W, odnosno 29.060 WII kategorije, što u proseku iznosi :

Pis = 41.060 x 0,4 + 29.060 x 0,6 = 33.860 W.Vršno opterećenje po stanu uz faktor jednovremenosti fp = 0,41 (sa dijagramaizraženog na osnovu analize određivanja faktora potrašnje u visoko razvijenimzemljama) iznosi :Pv1s= fp x Pis = 0,41 x 33 860 = 13 833 W.

stanovi sa rel.grejanjem: za Pi = 33860W, fp=0.41 odnosno Pv = 13833W: dok sedijagrama(sl.3) dobija za Pv = 13833W, k1 = 0.195 .

39


Vršno opterećenje, primenom Analitičke metode, određuje se prema relaciji:

Pv = Pvs x n x kn

gde su;

Pvs - vršno opterećenje jednog stana (W),kn - faktor istovremenosti grupe stanova, in - broj stanova

Vršno opterećenje jednog stana dobija se na osnovu instalisanog opterećenja (tabela 1i 1’), i faktora istovremenosti(dijagram – sl.1) dok se istovremenosti grupe stanovaodređuje relacijom;

kn = k1 + ( 1-k1)x n0.5 gde je:

k1 – faktor istovremenosti zavisan od vrednosti srednjeg vršnog opterećenjastana(dijagram sl.3)

Na osnovu napred navedenog primenom analitičke metode dobija se vršnoopterećenje stanova kako za zimski tako i za letnji period prikazano u tabeli 2.

Tabela 2. Vršno opterećenje stanova(zimski period)

urbanistička celina

broj stanova Pvs(kW) k1 kn Pv (kW)

1 1103 13,833 0.195 0.219 3345.1

Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti:

Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti određuje se na osnovu površine prostora ispecifičnog vršnog opterećenja (W/m2). Specifično vršno opterećenje podrazumeva usebi primenu električne energije za sve potrebe prostora (grejanje, priprema tople vodeklima uređaji za hlađenje prostora,...). na području predmetnog plana predviđene sutercijalne delatnosti tipa trgovine pružanja raznih usluga za koje specifično vršnooptere}enje iznosi od 70W do 100W po metru kvadratnom za ove vrste delatnosti zazimski period. Rezultati proračuna dati su u tabelia 3

Tabela 3. Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti(zimski period)

Blok Bruto povšina (m2)

Namena prostora Specifično opterećenje W/m2

Vršno opterećenje

Pvt (W)1 31500 centralne funkcije 80 2520000

40


Na osnovu rezultata proračuna za zimski period određena su vršna opterećenja zoneusled stanova i tercijalnih delatnosti a prema njihovoj prostornoj pripadnosti imeđusobnoj istovremenosti. Koeficijent istovremenosti stanova i tercijalnih delatnostiodređen je svođenjem vršnih opterećenja tercijara na fiktivni broj stanova. Na taj načinvršno opterećenje trafo reona dobijeno je kao rezultat ukupnog broja stanova (stvarni ifiktivni). Na osnovu tako određenih vršnih opterećenja reona, a saglasno specifičnoomprostornom opterećenju, definisan je broj i prostorni raspored trafo stanica. Proračuni su urađeni za zimski period a rezultati su dati u tabelama 4

Tabela 4. Vršna opterećenja bloka prema prostornoj pripadnosti(zimski period)

Blok Planiran broj

stanovans

Fiktivni broj

stanova nf

Ukupanbroj

stanova

Faktork1

Faktorkn

Vršno opterećenje

bloka Pv (kW)

1 1103 816 1919 0.195 0.213 5664

Vršno opterećenje javne rasvete

Vršno opterećenje javne rasvete u ukupnom vršnom opteređenju zone(bloka) ilinaselja, kređe se po preporukama do 5% od ukupnog vršnog opterećenja. za našslučaj je usvojeno da iznosi 2% od ukupnog vršnog opterećenja.

Dakle, imamo:

Pvjr = 0.02(Pvbloka) izraženo u W {to za naš{ slučaj iznosi

BLOK 1Pvjr = 113kW

Vršno opterećenje javne rasvete izračunato je za zimski period kada je opterećenjeelektroenergetskog sistema veće.

Ukupno vršno opterećenje kompleksa dobija se zbirom opterećenja javne rasvete,tercijalnih delatnosti i stanovanja i to zavrednosti u zimskom periodu kada je kritičnijeza planirani prostor sa stanovišta snabdevanja električnom energijom

Tabela 5. Vršna opterećenja kompleksai(zimski period)

DUP Vršno opterećenje

javne rasvete

kW

Vršno opterećenjebloka(stan.i

terci.)kW

Vršno opterećenje

blokaPv(kW)

Rezerva+opterećenje

(Pv+10%)kW

Faktorsnage cos

Vršno opterećenje

bloka Sv (kVA)

blok 113 5664 5777 6354.7 0.95 6690

41


Plan

Ovim DUP-om je predviđen višeporodično stanovanje-objekti sa više stanova, kao iporodično stanovanja i deo prostora namenjen za centralne funkcije, pa je za potrebenapajanja elektrinom energijom istih a na osnovu gore pomenutih parametaraplanirano sledeće:Kako vršno opterećenje kompleksa(zona) nastupa u zimskom periodu to je na osnovupodataka datih u tabeli 4 uzimajući u obzir povećanje snage za 10%(rezerva+gubici),prikazano u tabeli 5 određen broj trafo stanica 10/0.4kV, Snaga trafo stanice kao i brojtrafo stanica odrediće se na osnovu glavnih projekata i usvojenog idejnog rešenja ukome će biti naznačen broj objekata. Prema ovom planu potrebno je izgraditi još šesttrafo stanica sa transformatorom snage 630kVA. a planom se predviđa zadržavanjepostojećih trafo stanica snage 630kVA .

Tabela 6. Vršno opterećenje zona; broj transformatora;ukupan broj trafo stanica

urbanistička celina

vršno opterećenje

zonePv(kW)

vršno opterećenje

zoneSv(kVA)

Postojeći broj trafo stanica snage u kVA

Planirani broj trafo stanica

snage do 1000kVA

Ukupan broj i snaga

trafo stanica u

KVA

stepen opterećenja trafo stanica

u bloku

1 6355 6690 6x(1x630)

5x(1x630kVA + 1x(2x630)kVA

11x(1x630)+

1x(2x630)

0.82

DUP 6355 6690 6x(1x630)

5x(1x630kVA + 1x(2x630)kVA

11x(1x630)+

1x(2x630)

0.82

U proračunu maksimalne potrebne snage korišćeni su podaci u kojima su uzete u obzirmaksimalne površine za gradnju. Snaga transformatora u planiranim trafo stanicamase može menjati i odrediće je nadležna elektrodistributivna organizacija u zavisnosti odstvarnih potreba za novoplanirane objekte. Na ovoj lokaciji dobijena je ukupna potrebna snaga 6690kVA pa je potrebna snagaplaniranih trafo stanica najmanje 8190kVA odnosno ovim planom je predviđenaizgradnja 6 trafo stanice svaka snage 630kVA i jedna trafo stanica sa dvatransformatora svaki snage 630kVA.Novoplanirane trafo stanice povezati na planiranu trafo stanicu 35/10kV/kV koju jepotrebno izgraditi na lokaciji koja je predviđena ovim planom a za koju je predlog dalanadležna elektrodistributivna organizacija tako da snaga nove trafo stanice bude2x8MVA. Povezivanje ove trafo stanice je sa postojećeg dalekovoda 35kV podzemnim35kV-nim kablom po sistemu ulaz izlaz tako da i novoplanirana trafo stanica u budedvostrano napajana. Pravci napajanja su od postojećih trafo stanica Humci i Podgor.Ovim planom je predviđeno izmeštanje trase 35kV-nog dalekovoda kako je predviđenoi višim planskim aktom odnosno GUP-om. Od novoplanirane trafo stanice 35/10kV/kVjednim delom se polaže novi 35kV ni kabal da bi se izvršilo izmeštanje dalekovoda35kV koji prelazi preko novoplaniranihe saobraćajnice. Kabal se polaže do najbližegpostojećeg stuba dalekovoda 35kV.

42


Povezivanje novih trafo 10/0.4kV/kV izvesti od novoplanirane trafo stanice 35/10kV/kV.Kako je dato u grafičkom delu. Postojeće trafo stanice 630kVA predviđeno je povezatisa planiranim trafo stanicama tako da u okviru plana neće biti trafo stanice koje nisudvostrano napajane. Od planirane trafo stanice broj 1 koja je predviđena za tri vodnećelije planiran je jedan 10kV kabal od budućej trafo stanici 35/10kV/kV sa koje bi seonda predemetni konzum napajao električnom energijom. Položaj trafo stanica je određen prema gustini planirane izgrađenosti objekata kao iprema lokacijama koje su od javnog interesa. Jedna od trafo stanica koja je sa dvatransformatora predviđena je u delu lokacije na prostoru gde je predviđena izgradnjaobjekata sa centralnim funkcijama. Trafo stanica je u građevinskom smislu ovim planom predviđena za postavljanje kaosamostojeća montažno-betonska. Tip budućih transformatora će odretditi nadležnaelektrodistributivna organizacija koja je i vlasnik većine novih transformatorskih trafostanica. Stvarni tip transformatora odrediće nadležna elektrodistributivna organizacija učijem sastavu održavanje istih. Položaj trafo stanica je potrebno izabran kako prema potrošačima tako i premamogućem mestu na osnovu urbanističkih rešenja. Pri izboru lokacije vodilo se računada:

trafo stanice budu što bliže težištu opterećenja priključni vodovi visokog i niskog napona budu što kraći, a njihov rasplet što

jednostavniji da do trafostanica postoji lak prilaz radi montaže građevinskog dela, energetskih

transformatora i ostale opreme

Novoplanirane trafo stanice TS 10/0.4kV se postavljaju u namenski projektovanomobjektima, u ravni terena do kojih je moguć kolski i kamionski pristup. Rasporedopreme i položaj energetskog transformatora moraju biti takvi da obezbede štoracionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja , ugradnje i zamene pojedinihelemenata i blokova i omogući efikasnu zaštitu od direktnog dodira delova podnaponom. Kod izvođenja, izvođač je dužan uskladiti svoje radove sa ostalimgrađevinskim radovima na objektu, kako ne bi dolazilo do oštećenja već izvedenihradova i poskupljenja gradnje. Za sve trafostanice projektima uređenja terenaobezbediti kamionski pristup, najmanje širine 3m. Opremu trafo stanice predvideti uskladu sa preporukama donesenim od strane Sektora za distribuciju-Podgorica"Elektroprivrede Crne Gore",a.d. Nikšić Elektrodistribucija Cetinje. Oprema utrafo stanici je tipizirana i sastoji se od 10kV-nog postrojenja, transformatora snage do1000kVA i 0.4V-nog postrojenja. Investitori su dužni da obezbede projektnu dokumentaciju za građenje planiranih trafostanica, kao i da obezbedi tehničku kontrolu(reviziju) tih projekata. Investitori su dužnida obezbede potrebnu dokumentaciju za dobijanje građevinske dozvole, kao i stručninadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtevativršenje tehničkeog pregleda i nakon njega njega podneti zahtev za upotrebne dozvole.

Ovim planom se predviđa da se napajanje novih trafo stanica ostavari polaganjemkablova 10kV a delom polaganjem tipa XHP ili XHE 49-A 3x1x240mm2 Al.Od trafo stanica se polažu 10kV-ni kablovi duž trotoara gde god je to moguće i namestima gde nema trotoara u meki teren. Sve novoplanirane trafo stanice sunajmanje dva puta prolazne sa visokonaponske strane tako da se ostvaruje dvostranonapajanje svih transformatorskih stanica odnosno sve nove trafo stanice su povezanesa postojećim u prsten. Na ovaj način je obezbeđeno sigurno napajanje trafo stanica

43


sa 10kV-ne strane. Pojedine trafo stanice predviđene su za najmanje tri vodnapolja..10kV-ni kablovski vodovi su preseka 240mm2 Al tako da se na ovaj načinpovećanje snage ovog područja može obezbediti. Trafo stanice su povezane 10 kV-nim kablom tipa i preseka XHP ili XHE 49-A3x(1x240mm2). odnosno kompletnu planiranu 10kV-nu mrežu izvesti kablovima čiji ćetip i presek odrediti stručna služba nadležnog elektrodistributivnog preduzeća.Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija 0.4x0.8m, a na mestimaprolaza kablova ispod saobraćajnica, kao i na svim onim mestima gde se možeočekivati povećano mehaničko opterećenje kabla(li kabal terba izolovati od sredinekroz koju prolazi), kroz kablovsku kanalizaciju, smeštenu u rovu dubine 1m.Nakon polaganja, a pre zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbediti katastarskosnimanje tačnog položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama. Na tomsnimljenom grafičkom prilogu trase kabla treba označiti tip i presek kabla, tačnu dužinutrase i samog kabla, mesto njegovog ukrštanja, približavanje ili paralelno vođenje sadrugim podzemnim instalacijama, mesta položene kablovske kanalizacije sa brojemkoršćeinih i rezervnih cevi.Ukoliko to zahtevaju tehnički uslovi stručne službe nadležne Elektrodistribucije sakablom na oko 0.4m dubine u rov položiti i traku za uzemljenje,FeZn 25x4mm.Duž trase kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, opremanjupravca trase, mesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije,ukrštanje, približavanje ili paralelno vođenje kabla sa drugim kablovima i ostalimpodzemnim instalacijama i sl. Eventualna izmeštanja postojećih kablova, zbog novihurbanističkih rešenja, vršiti uz obavezno prisustvo predstavnika Elektrodistribucije -Cetinje i pod njegovom kontrolom. U tim slučajevima, otkopavanje kabla mora bitiručno, a sam kabal mora biti u beznaponskom stanju. Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mere zaštite radnika, građana i vozila, azaštitnim merama omogućiti odvajanje pešačkog i motornog saobraćaja. Na mestimagde je, radi polaganje kablova, izvršiti isecanje regulisanih površina, iste dovesti uprvobitno stanje.Investitori su dužni da obezbede projektnu dokumentaciju za izvođenje kablovskih10kV-nih vodova, kao i da obezbede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužnida obezbede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole kao i stručninadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtevativršenje tehničkog pregleda i nakon njega podneti zahtev za izdavanje upotrebnedozvole.

Od novih trafo stanica se polažu niskonaponski 1kV-ni kablovi za napajanjeelektričnom energijom potrošača tako i za osvetljenje ulica(saobraćajnica). Presekkablova niskonaponskih potrošača kao i ulične rasvete biće određen uslovimanadležne elektrodistributivne organizacije i glavnim projektima objekata na osnovustvarnih jednovremenih snaga objekata. U delu ulica mogu se postaviti nadzemnaniskonaponska mreža(stubovi,snop...) kao privremeni objekti do konačne realizacijepodzemne mreže.

U trotoaru ili mekom terenu predviđeno je polaganja 1kV-nih kablova kao i novih 10kV-nih kablova. Kablovi se polažu na propisnim dubinama u proseku na 0.8m i pripolaganju se mora voditi računa o međusobnom rastojanju sa drugim instalacijama iliparalelnom vođenju istih. Pri prelasku kablova ispod saobraćajnica predviđeno jepolaganje najmanje dve PVC cevi prečnika 110mm.

44


Polaganje svih kablova izvesti prema važećim tehničkim uslovima za ovu vrstudelatnosti. Na mestima gde se energetski kablovi vode paralelno ili ukrštaju sa drugimvrstama instalacija voditi računa o minimalnom rastojanju koje mora biti sledeće zarazne vrste instalacija:

Pri paralelnom vođenju energetskih i telekomunikacionih kablova najmanjihorizontalni razmak je 0.5m za kablove 1kV,10kV, odnosno 1m za kablove35kV.Ukrštanje energetskog i telekomunikacionog kabla vrši se na razmaku od0.5m. Energetski kabal se polaže na većoj dubini od telekomunikacionog kabla.Ukoliko se razmaci ne mogu postići energetske kablove na tim mestim a provestikroz cev. Pri ukrštanju energetskih kablova sa telekomunikacionim kablovimapotrebno je daugao bude što bliži pravom uglu. Ugao ukrštanja treba da budenajmanje 45 stepeni. Pri ukrštanju kablova za napone 250V najamanje vertikalnorastojanje mora da iznosi najmanje 0.3 a za veće kablove 0.5m.

Pri horizontalnom vođenju energetskog kabla sa vodovodnom ili kanalizacionominfrastrukturom(cevi) najmanji razmak iznosi 0.4m. Energetski kabl se pri ukrštanjupolaže iznad vodovodne ili kanalizacione cevi na najmanjem rastojanju od 0.3m.Ukoliko se ovi razmaci ne mogu postići na tim mestima energetski kabl položiti krozzaštitnu cev.

Pri paralelnom vođenju kablova i toplovoda najmanje rastojanje između kablova ispoljne ivice toplovoda mora da iznosi 0.3m odnosno 0.7m za 10kV-ni kabal. Nijedozvoljeno polaganje kablova iznad toplovoda. Pri ukrštanju energetskih kablova isa kanalima toplovoda minimalno vertikalno rastojanje mora da iznosi 0.6m.Energetskie kablove pri ukrštanju položiti iznad toplovoda. na ovim mestimaobezbediti toplotnu izolaciju od izolacionog materijala(penušavi beton) debljine0.2m. Pri paralelnom vođenju i ukrštanju energetskog kabla za javno osvetljenje itoplovoda najmanji razmak je 0.1m

Priključenje novih potrošača na niskonaponsku mrežu vršiće se polaganjem podzemnih1kV-nih kablova do kablovskih priključnih ormana postavljenih na fasadi objekata.Kablovski priključni orman kao i napojni kabal biće definisani u glavnim projektimaelektroinstalacija novih objekte a uvod kablova u objekte mora se obezbeditipolaganjem PVC cevi prečnika 110mm. Postojeću NN mrežu gde god je moguće zameniti podzemnim priključcima. Postojećistubovi NN mreže koji padaju u buduće saobraćajnice izmestiti. Za sva izmeštanja NNmreže uraditi projektnu dokumentaciju i usaglasiti sa tehničkim rešenjima i uslovimanadležnog elektrodistributivnog preduzeća. U teško pristupačnim deloivima može sezadržati vazdušna NN mreža. Za izvo|enje niskonaponskih vodova, priimenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnjikablovskih 10kV-nih vodova.

OSVETLJENJE JAVNIH POVRŠINA

Ovim planom se delom definiše javno osvetljenje kao sastavni deo urbanističke celinetako da ga treba i izgraditi u skladu sa urbanističkim i saobraćajno-tehničkimzahtevima.a težeći da da instalacije osvetljenja postane integralni element urbanesredine. Pri planiranju osvetljenja saobraćajnica i ostalih površina mora se osiguratiminimalni osvetljaj koji će obezbediti kretanje uz što veću sigurnost i konfor svihučesnika u noćnom saobraćaju, kao i u tome da instalacija osvetljenja ima i svoju

45


dekorativnu funkciju. zato se pri rešavanju uličnog osvetljenja mora voditi računa o svečetiri osnovna merila kvaliteta osvetljenja:

- novo sjajnosti kolovoza- podužna i opšta ravnomernost sjajnosti- ograničavanje zaslepljivanja(smanjenje psiholo{kog blještanja)- vizuelno vođenje saobraćaja

Po važećim preporukama CIE(Publikation CIE 115,1995. god.), sve saobra}ajnice zamotorni i mešoviti saobraćaj su svrstane u pet svetlotehničkih klasa, M1 do M5, a uzavisnosti od kategorije puta i gustine i složenosti saobraćaja kao i od postojanjasredstava za kontrolu saobraćaja(semafora, saobraćajnih znakova) i sredstava zaodvajanja pojedinih učesnika u saobraćaju. Sledeća tabela daje vrednosti pobrojanihsvetlotehničkih parametara koje još uvek obezbeđuju dobru vidljivost dobar vidnikonfor:Svetlotehni~ka

klasaLsr minimalno

(cd/m2)U0 minimalno

(Lmin/Lsr)U1 minimalno (Lmin/Lmax)

T1 minimalno (%)

SR minimalno (Eex/Ein)

M1 2.00 0.40 0.70 10 0.50M2 1.50 0.40 0.70 10 0.50M3 1.00 0.40 0.50 10 0.50M4 0.75 0.40 nema zahteva 15 nema zahtevaM5 0.50 0.40 nema zahteva 15 nema zahteva

Što se tiče vizuelnog vođenja saobraćaja, ne postoje numerički pokazatelji za njegovovrednovanje.Pri izradi glavnih projekata osvetljenja sobraćajnica ulice će biti svetlotehničkiklasifikovane a na raskrsnicama svih saobraćajnica postići svetlotehničku klasu zajedan stepen veću od samih ulica koje čine rasakrsnicu. Kod pešačkih staza i parkinga, unutar područja plana, obezbediti srednju osvetljenostod 20lX, uz minimalnu osvetljenost od 7.5lx.Rasveta saobraćajnica definisana je u zavisnosti od kategorije saobraćajnica nasledeći način:Glavne saobraćajnice su osvetljenje postavljanjem metalnih stubova visine 10-12m sasvetiljkama čiji izvor svetlosti je natrijum visokog pritiska(NaVT) snage premafotometriskom proračunu.Osvetljenje svih internih saobraćajnica kao i parkinga, pešačkih staza i šetališta jeplanirano sa kandelaberskim i metalnim stubovima visine 5m sa svetiljkom čiji je izvorsvetlosti natrijum visokog pritiska ili metalhalogenih izvora svetlosti snage premafotometriskom proračunu. Broj svetiljki biće određen glavnim projektima kao i tačan tip.Pri izboru stubova i svetiljki potrebno je voditi računa da se deonice ovih sobraćajnicauz područje plana ne mogu posmatrati nezavisno od ostalog dela tih saobra}ajnihpravaca.

46


ZAŠTITNE MERE

Zaštita niskog napona

Mrežu niskog napona treba štititi od struja kratkog spoja sa NN visokoučinskimosiguračima, ugrađenim u NN polju pripadaju}e TS 10/0.4kV. U priključnim kablovskimormarićima zaštititi ogranke za objekte odgovarajućim osiguračima.

Zaštita TS 10/0.4kV

U TS10/0.4kV za zaštitu transformatora predviđena je Buholcov relej. Za zaštitu odkvarova između 10kV i 0.4kV služe primarni prekostrujni releji, kao i NN prekidači satermičkom i prekostrujnom zaštitom.

Zaštita od visokog napona dodira

Kao zaštita od visokog napona dodira predviđaju se uzemljenja svih objekataelektroenergetskog kompleksa, tako da se dobije sisitem zajedničkog uzemljivača.Prilikom izrade uzemljenja voditi računa da napon dodira mestu ne bude veći od 50V.Zaštita mreže visokog napona

Zaštita mreže visokog napona rešava se u sklopu čitave mreže 10kV, na područjuCetinja

ZAKLJUČAK

U ovom kompleksu radi njegovog kvalitetnog snabdevanja električnom energijom ,potrebno je uraditi sledeće:

1. Uraditi novu trafo stanicu 35/10kV/kV snage 2x8MVA na mestu koje je dato ugrafičkom prilogu a prema predlogu nadležne elektrodistributivne organizacije

2. Uraditi nove trafo stanice 10/0.4kV i to pet trafo stanice sa jednimtransformatorom snage 630kVA, i jednu trafo stanicu sa dva transformatorasvaki snage 630kVA Kablovsku 10kV-nu mrežu uraditi prema planu.

3. Niskonaponsku mrežu uraditi kablovski sa unificiranim presecima kablova, apolaganje je u zemlju na načim predviđen tehničkim propisima. Na delovimaterena koji su manje pristupačni može se niskonaponska mreža izgraditi kaovazdušna.

4. Spoljnu rasvetu uraditi za saobraćajnice prema kategoriji saobraćajnica

47


Hidrotehnička infrastruktura

Vodovodna mrežaPodručje obuhvaćeno planom pripada I i II zoni snabdevanja. Donji deo snabdeva sevodom iz rezervoara Zagrablje sa kotom 691 m.n.m. za prvu visinsku zonu od 620 –670 m.n.m. Glavni gravitacioni vod preko koga se vrši distribucija vode za I visinskuzonu je ČC DN350mm. Druga visinska zona je za potrošače od 670 – 705 m.n.m. isnabdeva se preko rezervoara Sandin vrh 2 (kota 735 m.n.m.). Prva visinska zona napodručju plana je delimično izgrađena. Kako je postojeći cevovod u lošem stanju i imavelike gubitke vode planirana je rekonstrukcija istih cevovoda gde je bilo neophodno.Planirane su nove livenogvozdene cevi odgovarajućeg prečnika. Planirana jesekundarna vodovodna mreža koja sa postojećom čini jednu celinu. Vodovodna mrežaje prstenasta. Kriterijum za dimenzionisanje vodovodne mreže jeste potrebna količinavode za sanitarne i protivpožarne potrebe. Protivpožarne hidrante postaviti naraskrsnicama i na rastojanju od 80m gde su centralne funkcije a u preostalim ulicamagde je planirano individualno stanovanje na rastojanju od 150m. Specifična potrošnjavode za stanovništvo iznosi q=200l/st./dan. Koeficijenti dnevne i časovneneravnomernosti iznose k1=1.3 i k2=1.6. Vodovodne cevi postaviti u rovu na posteljicuod peska. Zatrpavanje rova vršiti šljunkom u slojevima od 30cm sa potrebnimkvašenjem i nabijanjem. Dubina ukopavanja cevi iznosi 1.0m. Na potrebnim mrestimapredvideti vodomerne šahte. Na mestima ukrštanja cevovoda (raskrsnice) predvidetišahte sa vodovodnom armaturom. Maksimalna dnevna potrošnja vode na području obuhvaćenom planom iznosi:Qmax.dn.= 8050 x200x1.3 / 86400 = 24.22l/s

Maksimalna časovna potrošnja vode na području obuhvaćenom planom iznosiQmax.čas.= Qmax.dn. x1.6 = 38.76l/s

Fekalna kanalizacijaNa području obuhvaćenim planom nema izgrađene fekalne kanalizacije. Planiran jefekalni kolektor Ø400mm, koji prolazi kroz tunel i odlazi prema budućem uređaju zaprečišćavanje. Planirana je i sekundarna mreža fekalne kanalizacije. Količine otpadnihvoda se dobijaju kada se maksimalna časovna potrošnja pomnoži sa koeficijentom 0.8.Minimalni prečnik ulične kanalizacije iznosi Ø200mm. Maksimalno rastojanje revizionihsilaza iznosi 50m. Kanalizacione cevi su od PEHD materijala. Cevi postaviti u rovu naposteljicu od peska. Zatrpavanje rova vršiti šljunkom u slojevima od 30cm sa potrebnimkvašenjem i nabijanjem. Dubina ukopavanja cevi iznosi 1.0m.

Maksimalna časovna količina vode iznosi Qmax.čas.kan. = Qmax.čas.x 0.8 = 31.01l/s

Atmosferska kanalizacijaNa području plana nema izgrađene atmosferske kanalizacije. Planiran je atmosferskikolektor Ø1000mm, koji se odvodi na postojeći ponor, odakle se atmosferska vodaodvodi kroz tunel prema budućem uređaju za prečišćavanje. Drugi deo atmosferskevode u kritičnom slučaju propušta tunel "Belveder". Ukupan protok koji tunel mora dapropusti iznosi 107m3/s. Proračunom je utvrđeno da tunel može da propusti svukoličinu vode i da će ispunjenost tunela biti 3.0m od ukupne visine od 3.2m.Predviđena je i atmosferska kanalizacija u ulici sa trotoarima. Nekoliko kolektora sedirektno upušta u potoke. Maksimalno rastojanje revizionih silaza iznosi 50m.

48


Kanalizacione cevi su od PEHD materijala. Cevi postaviti u rovu na posteljicu od peska.Zatrpavanje rova vršiti šljunkom u slojevima od 30cm sa potrebnim kvašenjem inabijanjem. Dubina ukopavanja cevi iznosi 1.0m. Računati sa inenzitetom padavina od200l/s/ha i povratnog perioda od 2 godine. Planom je dat koncept odvođenja atmosferskih voda sa predmetnog prostora, svidobijeni prečnici su aproksimativni, definitivna rešenja i tačni prečnici će se dobitiprilikom izrade Idejnih i Glavnih projekata a kada se sagleda celokupno odvođenjavoda iz grada.

Regulacija vodotokaPlanirana je regulacija potoka Borovik koji prihvata i deo atmosferskih voda.

Telekomunikaciona infrastruktura

Postojeće stanje

Na teritoriji opštine Cetinje, a za deo prostora koji je obuhvaćen ovim planom uvidom usadašnje stanje telekomunikacione infrastrukture odnosno elektronske komunikacijeimamo sledeće: Na teritoriji opštine Cetinje u okviru koje se nalazi i lokaciji koja jepredmet ovog plana imamo usluge fiksne i mobilne telefonije, kao i usluge distribucijeradio i TV signala, internet usluge i usuge javnih govornica. Ove nabrojane uslugeelektronske komunikacije pružaju sledeća preduzeća:Crnogorski Telekom koji preko svoje podzemne i nadzemne TK infrastrukture pružausluge fiksne mreže i to :PSTN,ADSL IP TV, inetrnet kao i usluge mobilne mreže prekoT-MOBILE koji posluje u okviru preduzeća Crnogorski Telekom., zatim Telenorodnosno PRO MONTE koji pruža usluge mobilne mreže, MTEL koji pruža uslugemobilne mreže kao i fiksni bežični pristup(WiMax).Uslugu distribucije radio i TV signala pružaju BBM(distribucija TV i radioprograma(MMDS)) i Total TV, a usluge zemaljske radio difuzije Radio difuzni centar.Usluge pristupa internetu pruža Mnnews a Pošta Crne Gore pruža usluge javnihtelefonskih govornica.Na teritoriji koju obuhvata Cetinje a samim tim i u zahvatu plana osnovnu infrastrukturuelektronske konmunikacije ima preduzeće Crnogorski Telekom, koje je zastupljeno saglavnom ATC tako i sa isturenim pretplatničkim stepenima od kojih se neki nalaze ublizini zahvata koji je predmet ovog plana. Iz ovoga se izvodi da fiksna telefonija seuglanom odvija u sklopu preduzeća Crnogorski Telekom koji najvećim delom pružausluge fiksne telefonije. Na teritoriji opštine Cetinje Crnogorski Telekom ima sledećelokacije RSS-ova: Centrala CT TKC Cetinje se nalazi na lokaciji 5.Proleterske, CTRASM bajići na lokaciji Bajići, na lokaciji Dodoši se nalazi CT RASM Dodoši, zatim CTRASM Rijeka Crnojevića nalokaciji Ceklinska S-17,Rijeka Crnojevića, CT RASMNjeguši na lokaciji Njeguši i CT RASM GRUDA na lokaciji Gruda. Pored navedenihRSS-ova nalaze se još i na lokacijama Obrzovci, Rvasi, Vrtijevka.

49


Lokacije RSS-ova Crnogorskog tTelekoma na teritoriji opštine Cetinje

Lokacija naziv RSS-a5.Proleterska CT TKC CETINJEbajice CT RASM BAJICEDodoši CT RASM DODOŠICeklinska S-17,Rijeka Crnojevića CT RASM RIJEKA CRNOJEVICANjeguši CT RASM NJEGUŠIGruda CT RASM GRUDAObzovica outdoorRvasi outdoorVrtijevka outdoor

Kao što je naznačeno mobilna telofanska mreža, odnosno usluge mobilne telefonijeodvijaju se u okviru preduzeća Crnogorski Telekom koji ima svoje radio bazne staniceodnosno antenske stubove na sledećimim lokacijama: Bajice, Cetinje TKC,ObzovicaRvaši i Vrtijevka.Drugi operater mobilne telefonije Telenor ima svoje radio bazne stanice i antenskestubove na lokacijama Brdo iznad autobuske stanice,Lipe,Obzovica,Bobija,Cevo,,Carev Laz.

Pored pomenutih lokacija na teritoriji opštine Cetinje imamo i sledeće lokacijeantenskih stubova Radio difuznog centra: Lovćen, Rijeka Crnojevića,Ceklin, BogišinKrš i Ljubotinj preko kojih se pružaju usluge TV i radio signala.

Lokacija antenskih stubova operatera na teritoriji opštine Cetinje

Geografska dužina osnove

stuba

Geografska širina osnove

stuba

Nadmorska visina(m) Vlasnik lokacije

Bajice 018O53'43.91''E 42O24'02.52''N 710 CG TelekomCETINJE TKC 018O55'32.92''E 42O18'03.31''N 643 CG TelekomObrzovica 018O56'21.19''E 42O51'50.07''N 912 CG TelekomRvaši 019O05'46.09''E 42O22'50.39''N 250 CG TelekomVvrtijevka 018O56'40.60''E 42O22'08.29''N 865 CG TelekomBrdo iznad autobuske stanice 018O55'58.27''E 42O23'27.70''N 680 TelenorLipe 018O57'33.92''E 42O21'59.48''N 700 TelenorObzovica 018O56'23.88''E 42O18'22.17''N 1058 TelenorBobija 018O08'38.20''E 42O20'27.46''N 400 TelenorCevo 018O55'53.91''E 42O31'35.83''N 903 TelenorCarev Laz 019O06'04.62''E 42O22'50.06''N 250 TelenorLovćen 018O49'05.07''E 42O23'56.08''N 1752 RDCLovćen 018O49'05.07''E 42O23'56.08''N 1752 RDCRijeka Crnojevića 019O00'05.09''E 42O21'0703''N 365 RDCCaklin 018O58'23.02''E 42O22'33.02''N 418 RDCBogišin krš 018O55'38.05''E 42O23'30.02''N 689 RDCLjubotinj 018O59'57.09''E 42O19'38.04''N 1181 RDC

50


U sledećoj tabeli je dat spisak baznih stanica na teritoriji opštine Cetinje a koje senalaze na lokacijama koje su date za antenske stubove

Operator Lokacija Tip bazne staniceCrnogorski Telekom bajice GSMCrnogorski Telekom cetinje TKC GSM/DCS-1800/UMTSCrnogorski Telekom Čevo GSMCrnogorski Telekom Ivanova Korita GSMCrnogorski Telekom Lovćen GSMCrnogorski Telekom Obod GSMCrnogorski Telekom Obzovica GSMCrnogorski Telekom Vrtijevka GSMTelenor Bajice GSMTelenor Bobija GSMTelenor Carev Laz GSMTelenor Cetinje GSM/UMTS/FWATelenor Čevo GSMTelenor Lipe GSMTelenor Lovćen GSMTelenor Obod GSMTelenor Obzovica GSMMTEL CT01 Cetinje GSM/DCS-1800/UMTS/FWAMTEL CT02 Lovćen GSMMTEL CT03 Rijeka Crnojevića GSMMTEL Ct04 Obod-Cetinje GSM/UMTS/FWAMTEL CT05 Lipa GSMMTEL CT06 Obzovica GSMMTEL CT07 Cekin GSMBBM Cetinje-Crna Greda MMDSBBM Lovćen MMDSRDC Lovćen linkRDC Rijeka Crnojevića UHF/VHFRDC Ceklin UHF/VHFRDC Bogišin Krš UHF/VHF/LinkRDC Ljubotinj UHF/VHF

Za prostor koji je predmet ovog plana postojeće bazne stanice pružju potrebnesignale mobilne telefonije i na taj način pokrivaju signalom predmetni prostor.Eventualno planiranje novih baznih stanica biće naznačeno eventualnim planovima ipotrebama koji će naznačiti operateri mobilne telefonije ukoliko im se ukažu potrebe zanovim kapacitetima. Od postojeđe kablovske podzemne infrastrukture a koja se koristi za potrebeelktronskih komunikacija imamo sledeće:

Duž puta Gruda-Cetinje urađena je telekomunikaciona kablovska kanalizacija koja sesastoji od PVC cevi prečnika 110mm i TK kablovskih okna. Pored ove TK kanalizacijeuz gornju granicu plana duž postojeće saobraćajnice takođe je izgrađena kablovskakanalizacija. Kablovsku kanalizacija je izgrađena od dve PVC cevi prečnika 110mm.Od postojećih TK okna položen je TK kabal do samostojećih nadzemnihkoncentracionih TK ormana. Kroz kablovsku TK kanalizaciju probvučeni su uvlačni TKkablovi tipa TK59GM. Ovaj prostor je povezan na TK centralu Cetinje koja se nalazi uobjektu pošte. Prostor obuhvaćen ovom izmenom GUP-a se pokriva kvalitetno sa TV signalom prekopostojećeg repetitora.Razvojem tehnologije u oblasti distribucije TV,radio signala , pojavljuju se i novi oblicidistribucioje tih signala, što je prisutno i na prostoru posmatranom ovim GUP-om.

51


Imamo pojavu novih distributera TV i radio signala , kako putem kabla, tako i bežičnimputem, sa velikim brojem kanala.

Buduće stanje

Ovim planopm se predviđa implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacijatržišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija čime se doprinosi bržemrazvoju elektronskih komunikacija, povećanje broja servisa, njihova ekonomska igeografska dostupnost, bolja i veća informisanost kao i brži razvoj u privredi i opštini ucelini.

Na osnovu analize postojećeg stanja kao i na osnovu potreba za novim kapacitetimapredviđaju se određena rešenja čiji je cilj da se obezbedi planiranje i gradnjaelektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljavati više operateraelektronskih komunikacija. Gradnja nove TK infrastrukture treba da ponudi i omogućikvalitetne i savremene elektronske i telekomunikacione usluge po ekonomskipovoljniom uslovima a koji će se moći koristiti i za potrebe organa lokalne samouprave

Pri gradnji novih infrastrukturnih objekata posebnu pažnju posvetiti zaštiti postojećeelektronske komunikacione infrastrukture. Planom se obezbeđuju koridiori zatelekomunikacionu kablovsku kanalizaciju i za polaganje telekomunikacionih kablovaduž svih postojećih i budućih saobraćajnica.Gradnja, rekonstrukcija i zamena elektronskih komunikacionih sistema mora se izvoditipo najvišim tehnološkim,ekonomskim i ekološkim kriterijumima.

Pri gradnji objekata kao i infrastrukture neposredno uz objekte elektronskekomunikacije ili pri gradnji objekata i infrastrukture za potrebe elektronske komunikacijepotrebno je u svemu se pridržavati Pravilnika o načinu određivanja elemenataelektronskih komunikacionih mreža i pripadajuće infrastrukture, širine zaštitnih zona ivrste radio koridora, u čijoj zoni nije dopuštena gradnja drugih objekata("Službeni listCG", broj 83/2009 od 18.12.2009.godine).Elektronsko komunikacioni sistem je jedan od najvažnijih infrastrukturnih sistema odkoga zavisi funkcionisanje životnih aktivnosti u naseljima a veoma je važan za područjakoji jednim delom pripadaju ovom planu. Planom se predvi|a da se razvoj elektronskekomunikacije ići u pravcu digitalizacije i integrisanja mreže. Samim tim da se ostvariintegracija mreže u univerzalnu digitalnu mrežu sa integrisanim službama(ISDN) kojasa primenom novih kablova sa optičkim vlaknima omogućava noveusluge(videofonija,kablovska televizija, stereofonski radio kanali, i monoge drugeusluge i sl.). Planskim aktima obuhvaćena je izgradnju posebnog tzv "Opštinskog teleinformacionogsistema" koji treba da bude osnovna podrška razvoju elektronske uprave. Ovaj sistemtreba da poveže sedište opštine sa svim lokacijama i organizacijama od bitnog interesaza opštinsku upravu kao što su: komunalna preduzeća, MUP, Katastar,telekomunikacioni operateri, turistički operateri, video nadzor, telemetriske tačkezdravstvene ustanove i sl. Da bi se ostvario razvoj ove mreže potrebna je pravilna isavremena izgradnja elektronsko komunikativna infrastruktura i povezivanje svihcentara kablovima sa optičkim vlaknom. Ovim planskim aktom predviđena je izgradnja kablovske telekomunikacionekanalizacije od najmanje 4 PVC cevi prečnika 110mm. Sastavni deo ove TKkanalizacije su i TK okna postavljena na mestima račvanja TK kanalizacije kao i na

52


mestima gde dolazi do promene pravca TK kanalizacije. Novu TK kanalizaciju uklopiti upostojeću kanalizaciju i po potrebu u zavisnosti od kapaciteta postojeće kanalizacijeizvršiti njeno proširenje dodavanjem dve nove cevi prečnika 110mm.Planiranu kablovsku kanalizaciju izgraditi u predhodno iskopan rov u zemlji dimenzija0.8x0.4m i PVC cevi postaviti u odgovarajućim nosačima za cevi. Uz planiranu TKkanalizaciju predviđena je izgradnja telekomunikacionih okna dimenzija koje će odreditinadležno telekomunikaciono preduzeće Crnogorski Telekom ili će se odrediti u glavnimprojektima infrastrukture. Planiranu TK infrastrukturu povezati sa postojećom TKkanalizacijom tako da čine jednu funkcionalnu celinu. Ovim planom se predviđaizgradnja nove TK kanalizacije gde god je moguće u trotoaru i u mekom terenu. TKokna su planirana u trortoaru ili mekom terenu sa lakim poklopcima. Kroz planiranu TKkanalizaciju predviđeno je polaganje kablova TK59GM i optičkih kablova.Planom je predviđena izgradnja zalazaka TK kanalizacije u pojedine zone unutarposmatranog područja duž postojećih i planskih saobraćajnica. Istom TK kanalizacijom predviđeno je povezivanje telekomunikacionih čvorovaodnosno isturenih pretplatničkih stepena.Trase planirane TK kanalizacije potrebno je, gde god je moguće uklopiti u budućetrotoare ulica i zelenih površina. Izgradnju planirane TK kanalizacije i odgovarajućih TKokna izvoditi u svemu prema važećim propisima i preporukama iz ove oblasti. Namestima gde se TK kablovska kanalizacija izvodi u kolovozu ili u parking prostoruizvesti ojačavanja TK kanalizacije. Poklopci za TK okna su uglavnom laki sem namestima gde je potrebno postaviti TK okno a da preko njega prolazi saobraćajnica iliparking gde se mora TK okno izvesti sa teškim poklopcem.TK kablovsku kanalizaciju izraditi u predhodno iskopanom rovu. Sve građevinskeradove izvoditi u skladu sa važećim propisima i standardima iz ove oblasti.Kablovsku kanalizaciju treba predvideti do novih telekomunikacionih koncentracionihormana.postavljenih u objektima.Potrebno je sve postojeće i buduće telekomunikacione čvorove povezati optičkimkablom. dok se objekti povezuju kablovima TK59GM ili optičkim kablovima.Jednu planiranu PVC cev u telekomunikacionoj kanalizaciji treba predvideti za potrebekablovske televizije i u skladu sa propisima uraditi kućnu instalacija. Za nove stambeneobjekte planirane su privodne PVC cevi prečnika 40mm za uvod kablovske televizijekao i PVC cev za priključenje na telekomunikacionu mrežu. U objektima funkcionalne namene predvideti mogućnost montaže javnih telefonskihgovornica.Kapacitet TK kablova koje se polažu kroz odgovarajuću kablovsku kanalizaciju bićeodređen glavnim projektima objekata kojie se priključuju na telekomunikacionupodzemnu mrežu odnosno prema stvarnim potrebama i nameni svakog objektaponaosob kao i i na osnovu potreba za telekomunikacionim priključcima i uslugama uodnosu na broj stanovnika i društvenih subjekata ovog dela grada..Planom je predviđeno da se trasa telekomunikacionih instalacija gradi sa jedne stranesaobraćajnica u trotoaru ili mekom terenu dok se sa druge strane saobraćajnicapredviđa polaganje energetskih visokonaponskih i niskonaponskih kablova gde god jeto moguće a TK okna grade u istom ili na parking prostoru Ukoliko se trasa oveinstalacije vodi paralelno ili ukršta sa drugim instalacijama(vodovod,elektroenergetska...) treba ostvariti propisna rastojanja a dinamiku izgradnje vremenskiuskladiti.Za pojedinačna priključenja objekata na telekomunikacionu mrežu satavni deo biće iuslovi nadležnog preduzeća za telekomunikacije “Crnogorski Telekom”.

53


Priključak objekata izvesti prema uslovima za priključenje objekta na TK infrastrukturua koje će izdati preduzeće za telekomunikacije Crnogorski Telekom. Tačan priključakbiće definisan i glavnim projektom TK instalacija za planirane objekte. Unutrašnju telekomunikacionu instalaciju izvoditi u svemu prema Uputstvu o izraditelefonskih instalacija i uvoda - ZJPTT i važećih propisa i standarda iz ove oblasti. Uobjektima(centralen funkcije i višeporodični) unutrašnju instalaciju predlažemo da se uovom planu izvede kablovima FTP(UTP) kategorije 6 ili 7 sa kojom bi se omogućilokorišćenje naprednih servisa čije se pružanje tek planira postavljenim krozodgovarajuće PVC cevi.Spoljni priključni kabal kao i veza sa postojećom najbližom telekomunikacionominfrastrukturom biće data posebnim uslovima Preduzeća CG Telekom.

Prilikom izbora lokacije i određivanja položaja baznih stanica voditi računa o njenomambijentalnom i pejzažnom ukljapanju, izbeći njihovo lociranje na javnim zelenimpovršinama u središtu naselja, na istaknutim reljefnim tačkama koje predstavljajupanoramsku vrednost itd.Potrebno je pri usaglašavanju lokacije baznih stanica a imajući u vidu da bazne stanicesvojim radom ne zaga|uje životno i tehničko okruženje, niti na bilo koji način zagađujuvazduh, vodu i zemlju ali da može doći do pojave nedozvoljenog nivoaelektromagnetnog zračenja pridržavati se Zakona o životnoj sredini"Sl.list RCG"br.12/96 i 55/00), Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu("Sl.list RCG" broj 80/05) iPravilnika o najvećim dozvoljenim snagama zračenja radijskih stanica u gradovima inaseljima gradskog obeležja-Agencije radio difuziju RCG. Priključenje objekata na telekomunikacionu mrežu je predviđeno na postojećitelekomunikacionu centralu koja se nalazi u blizini predmetnih lokacija. U objektimaizvesti kućnu instalaciju prema važećim pravilnoicima za ovu vrstu radova i predvidetikapacitete koji omogućavaju daljiu modernizaciju elektronskih komunikacionihmreža(FTTX tehnologija).

Način, faze I dinamika realizacije plana

Prva faza realizacije plana traba da bude infrastrukturno opremanje predmetnogprostora što podrazumeva izgradnju saobraćajnica i uspostavljenje veze sa gradskominfrastrukturnom mrežom.

Kako se radi o prostoru gde su korisnici uglavnom privatna lica dalja reliazacija plana jedirektno vezana za njihove potrebe.

54


Ekonomska analiza i troškovi realizacije planiranih sadržaja u okviruplana

Troškovi realizacije u okviru predmetnog prostora obuhvataju:

Troškove pripremanja zemljišta Troškove opremanja zemljišta

Troškovi I cene pojedinih radova na opremanju predmetnom području svedeni su nacene iz marta meseca 2011. godine na teritoriji Prijestonice Cetinje.

1) Troškovi pripremanja zemljišta

Troškovi pripreme zemljišta obuhvataju troškove eksproprijacije zemljišta I objekata i troškove rušenja objekata koji su u zoni novoplaniranih javnih površina.

Troškovi eksproprijacije zemljišta u funkciji saobraćajnih površina 44267m2 x 20 = 838580

UKUPNO TROŠKOVI PRIPREMANJA ZEMLJIŠTA 838 580

2) Troškovi opremanja zemljišta

Troškovi izgradnje pla nirane saobraćajnice i prateće infrastrukture

SAOBRAĆAJNE POVRŠINE

SAOBRAĆAJNICE

troškovi izgradnje saobraćajne infrastrukture: m2 cena ukupno- troškovi rekonstrukcije saobr. mreže kolovoz 39533 x 30 = 1 185 990- troškovi izgradnje mreže – kolovoz 40150 x 50 = 2 007 500- troškovi izgradnje trotoara 11385 x 40 = 455 400- troškovi izgradnje prilaza 6 616 x 40 = 264 640- troškovi izgradnje parkinga 1410 x 40 = 56 400

UKUPNI TROŠKOVI IZGRADNJE SAOBRAĆAJNIH POVRŠINA: 3 969 930

55


HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA

Vodovodna mreža

cevi prečnika Ø 100mm 8360m x 120/m1 = 1 003 200cevi prečnika Ø 150mm 165m x 140/m1 = 23 100cevi prečnika Ø 200mm 612m x 160/m1 = 97 920cevi prečnika Ø 350mm 225m x 350/m1 = 78 750cevi prečnika Ø 400mm 300m x 450/m1 = 135 000

Fekalna kanalizacija

cevi prečnika Ø 200mm 9059m x 200/m1 = 1 811 800cevi prečnika Ø 300mm 1821m x 240/m1 = 437 040cevi prečnika Ø 400mm 935m x 260/m1 = 243 100

Atmosferska kanalizacija

cevi prečnika Ø 400mm 4560m x 260/m1 = 1 185 600cevi prečnika Ø 500mm 560m x 280/m1 = 156 800cevi prečnika Ø 600mm 540m x 300/m1 = 162 000cevi prečnika Ø 800mm 448m x 320/m1 = 143 360cevi prečnika Ø 1000mm 480m x 340/m1 = 163 200

Regulacija potoka Borovik

1274m x 3m x 2 x 60/m2 = 458 640

Troškovi izgradnje tunela

320 x 1000 = 320 000

UKUPNO TROŠKOVI HIDROTEHN IČKE INFRASTRUKTURE: 6 419 510

ELEKTROENERGETSKA INFRASTRUKTURAVN mreža:

- troškovi izgradnje trafo stanice 35/10kV,2x8MVA,komplet građevinski I elektoenergetski deo

kom.1x100 000 = 100 000

- troškovi izgradnje trafo stanice 10/0.4kV,1x630kV,komplet građevinski I elektoenergetski deo

kom.5x30 000 = 150 000

- troškovi izgradnje trafo stanice 10/0.4kV,2x630kV,komplet građevinski I elektoenergetski deo

56


kom.1x50 000 = 50 000

- troškovi izgradnje kablovskog 10kV-nog voda XHE-A 49 3x1x240mm2,saiskopom rova i polaganjem kabla

m3400x44 = 149 600

- ostali troškovi:izrada projektne dokumentacije,saglasnosti paušalno 5% = 22 000

UKUPNO VN mreža: 471 600

UKUPNO TROŠKOVI ELEKTROENERGETSKE INFRASTRUKTURE: 471 600

TELEKOMUNIKACIONA INFRASTRUKTURA - orijentacioni troškovi izgradnje

Izrada podzemnih kablovskih vodova, TK kablovske kanalizacije sa obezbeđenimpriključkom za objektePROCENA UKUPNIH TROŠKOVA IZGRADNJE TELEKOMUNIKACIONEINFRASTRUKTURE

UKUPNO TROŠKOVI TELEKOMUNIKACIONE INFRASTRUKTURE: 45000

PEJZAŽNO UREĐENJE

APROKSIMATIVNA VREDNOST NA PEJZAŽNOM UREĐENJU JAVNIH POVRŠINA Red. br.

Opis Jed. mere

površina jed.cena/€ Ukupna cena/€

URBANO ZELENILO-intezivno održavanje1. Zelenilo uz saobraćajnice m2 24597.17 25 614929.252. Linearno zelenilo - drvoredi Kom. 18 150 2700.00Ukupno 617629.25

UKUPNI TROŠKOVI PEJZAŽNOG UREĐENJA 617 629.25

UKUPNO TROŠKOVI IZRADE PROJEKTNE DOKUMENTACIJE: 345 710.08

UKUPNI TROŠKOVI OPREMANJA ZEMLJIŠTA 11 869 379.33

57


UKUPNI TROŠKOVI REALIZACIJE PLANIRANIH SADRŽAJA NA TERITORIJI DUP--a

UKUPNO TROŠKOVI PRIPREMANJAZEMLJIŠTA

838 580.00

UKUPNO TROŠKOVI OPREMANJAZEMLJIŠTA

11 869 379.33

UKUPNO 12 707 959.33

58


Uporedni pregled postoje ćih I planskih bilansa

Bilans površina I kapaciteti postojećeg stanja

NamenaPovršina namene

m2

Površina pod objektima

m2

Bruto razvijena površina

m2

Indeks izgrađenosti

indeks zauzetosti

STANOVANJEPorodično stanovanje 277 309.9 44 680.02 72 271.54 0.26 0.16

Porodično stanovanje sa delatnostima

2696.9 649.6 960.8 0.36 0.24

Višeporodično stanovanje 4807 1029.7 3508.65 0.73 0.21

CENTRALNE DELATNOSTI 41 972.55 12784.6 18496 0.44 0.30

KOMUNALNA INFRASTRUKTURAObjekti elektroenergetske infrastrukture

35.6 35.6 35.6 1 1

OBRAZOVANJE

Srednja skola - Bogoslovija 400.7 145.7 290.7 0.72 0.36

VERSKI OBJEKTI 1123.1 101.5 253.7 0.23 0.09

VODENE POVRŠINENeregulisani potok 4388.8 - - - -

Regulisani potok 2 695.24 - - - -

Tunel za odvodnjavanje

2 181.19 - - - -

SLOBODNE I ZELENE POVRŠINELivade, voćnjaci I bašte 217499.7 - - - -

Zelenilo kamenjara 374 831.12 - - - -

POVRŠINE SAOBRAČAJNE INFRASTRUKTUREUlice u naselju 36 167.46 - - - -Kolsko – pešački prilazi 22 050.4 - - - -

Magistralni put – gradska saobraćajnica

18 646.91 - - - -

NEIZGRAĐENE POVRŠINE 119 006.39 - - - -

59


UKUPNA POVRŠINA ZAHVATA PLANA

1125821.96 59 426.72 95 816.99 0.09 0.05

Pregled maksimalno mogućih površina i kapaciteta u okviru predmetnogprostora

Namena

Površina

m2

max

. spr

atno

st max. P pod

objektima

m2

max. BRP

m2

ostale površine u

funkciji parternog uređenja I

ozelenjavanjam2

inde

ks

izgr

ađen

osti

Inde

ks z

auze

tost

i

POVRŠINE ZA STANOVANJE Stanovanje male gustine 293 022.64 P+1+

Pk 103 790.56 155 229.55 189 232.07 0.53 0.35

Stanovanje srednje gustine – tip 1 269 887.35 P+2+

Pk 152 737.81 592 562.04 117 149.54 2.19 0.56

Stanovanje srednje gustine – tip 2 52 129.81 P+3+

Pk 31 100.03 153 483.82 21 029.78 2.94 0.59

POVRŠINE ZA CENTRALNE DELATNOSTI

39 340.85 P+1+Pk 27 538.59 82 615.78 11 802.25 2.1 0.7

POVRŠINE ZA MEŠOVITE NAMENE

17 056.71 6 822.68 27 290.74 10 234.03 1.6 0.4

POVRŠINE ZA ŠKOLSTVO I SOCIJALNU ZAŠTITUBogoslovija 546.58 P+1 145.37 290.74 401.21 0.53 0.26Predškolska ustanova 2 579 P+1 598.5 1 197 1 980.5 0.46 0.23

POVRŠINE ZA VERSKE OBJEKTE

1 026.42 P+1+ PK 101.47 253.67 772.45 0.25 0.1

POVRŠINE ZA SPORT I REKREACIJU

11 954.89 - - - - - -

POVRŠINE ZA KOMUNALNU INFRASTRUKTURUPovršine elektroenergetske infrastrukture

1 488.44 P 275 275 1 213.44 0.18 0.18

Površine hidrotehničkeinfrastrukture 7 717.75 - - - - - -

POVRŠINE ZA PEJZAŽNO UREĐENJEPovršine javne namene 4 975.92 - - - - - -Putno zemljšte uz magistralu 14 974.21 - - - - - -

Zaštitne šume 265 715.02 - - - - - -Ostale prirodne površine 30 102.06 - - - - - -

POVRŠINESKE VODERegulisani potok

7 298.25 - - - - - -

DRUMSKI SAOBRAĆAJUlice u naselju

85 313.51 - - - - - -

Kolsko – pešačke površine 6 615.79 - - - - - -

60


Magistralni put 14 067.78 - - - - - -

UKUPNO ZAHVAT PLANA 1 125 812.98 - 323 110.01 1013198.3 353 815.27 0.89 0.29

U tabelama su dati maksimalni kapaciteti koji se teoretski mogu očekivati u okvirupredmetnog prostora a u skladu sa opredeljenim površinama i zadatim parametrimagradnje. To znači da bi novoizgrađeni objekti u funkciji stanovanja mogli imati 824 534.42m2 BRGP. Imajući u vidu oblik i veličinu parcele, ograničenja u okviruparcele u smislu položaja građevinske linije, konfiguracije terena i potrebe organizacijeparkiranja u okviru parcele, ograničenja u veličini objekta porodičnog stanovanja uokviru predmetnog prostora realno se može izgraditi 50% planiranih površina odnosno412 267.21m2 BRGP. Ako se pri tome ima u vidu da su u okviru predmetnog prostoramogu organizovati i delatnosti u okviru objekta u kombinaciji sa stanovanjem ili kaoposebni objekti, onda se u okviru ovog prostora može očekivati maksimalno 2300stambenih jedinica odnosno 8050 stanovnika i to pod predpostavkom da se planrealizuje u potpunosti u navedenom planskom periodu a što apsolutno nije realno.Imajući u vidu zastarelost GUP-a kao važećeg plana višeg reda i potrebu izrade novogPUP-a koji će dati nove podatke o stanju stanovništva planske pretpostavke date ovimplanom se mogu smatrati realnim.

5. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANSKOG DOKUMENTA

Smernice za dalju plansku razradu

Predmetni prostor je planski tretiran kao celina i ovim planskim dokumentom sudefinisani svi neophodni uslovi za njegovo dalje sprovođenje, tako da nije potreba daljaplanska razrada u okviru predmetnog prostora. Intervencije u prostoru obuhvatajurekonstrukciju postojećih objekata i celina i izgradnju novih objekata u ciljupopunjavanja već započete gradnje i stvaranja celovitog gradskog ambijenta.

Smernice za zaštitu prirodnih i pejzažnih vrednosti i kulturne baštine

Zaštita pejzaža obuhvata čitav niz planskih mera kojim se deluje u pravcu očuvanja,unapređivanja i sprečavanja devastacije prirodnih odlika pejzaža. U tom smislu, kaoprioritetna i osnovna mera ističe se utvrđivanje zona sa odgovarajućim režimimazaštite, gde će se štititi njihove osnovne prirodne vrednosti, a time i pejzaž. Kodplaniranja upravljanja područjem utvrđen je odgovarajući ekološki model, kojim jesprečena znatnija izmena pejzažnih vrednosti, tj. težilo se ka zadržavanju autentičnihoblika pejzaža, a budući razvoj baziran je na principu ”održivog razvoja”.Posebno se vodilo računa o:- racionalnijem korišćenju, već zauzetog prostora,- što racionalnijem i izvesnijem zauzimanju novih prostora,- korišćenju očuvanih prostora uz minimum intervencija i maksimalno očuvanjeprirodnog pejzaža,- očuvanju vrednih grupacija zelenila,- zadržavanju tradicionalnih arhitektonskih rešenja kao delova autohtonog kulturnogpejzaža,

61


- zadržavanju autentičnosti prostora u celini- zabrani izgradnje objekata čije funkcionisanje ugrožava Ili može ugroziti sredinu.

SISTEM ZELENILA URBANOG NASELJA „Gruda – Donje polje (Zona D)“, predviđasledeće kategorije zelenih površina:

Objekti pejzažne arhitekture javne namene

Zelenilo uz saobraćajnice / ZUS Linearno zelenilo - drvoredi

Ozelenjavanje duž saobraćajnica, parking prostora i razdelnih traka, sprovodi se tzv.linearnom sadnjom. U kompozicionom smislu, ovo zelenilo se rešava tako dapredstavlja ''kičmeni stub'' zelenih površina I služi za povezivanje naselja u jedinstvensistem zelenila.Ova kategorija zelenila pored estetske funkcije utiče na poboljšanjekomfora tokom vožnje, sanitarno-higijenskih i mikroklimatskih uslova.

Prilikom ozelenjavanja obavezan uslov je:o rastojanje između drvorednih sadica od 5-10m,o min. visina sadnice 2,5-3m,o min. obim sadnice na visini 1m od 10-15cm,o min. visina stabla do krošnje, bez grana, min. 2-2,2m , o otvori na pločnicima za sadna mesta min. 1,0x1,0m (za sadnju na pločnicima),o obezbediti zaštitne ograde za sadnice u drvoredu (za sadnju na pločnicima),o pri izboru vrsta za ulično zelenilo treba voditi računa da osim dekorativnih

svojstava budu prilagođene uslovima rasta u uličnim profilima (otpornost nazbijenost tla, vodni kapacitet zemljišta, prašinu, gasove i sl).

o predvideti osvetljenje zelene površine,o predvideti hidrantsku mrežu,o predvideti održavanje zelene površine.

Na mestima gde je predviđena ova kategorija zelenila, a gde prostorne i organizacionemogućnosti ne dozvoljavaju postavljanje drvorednih sadnica, ozelenjavanje vršiti uparteru na sledeći način:

parternim zelenilom, perenama i nižim vrstama čija visina ne prelazi visinu od50cm, koje ne ometaju saobraćajne vizure,

unošenjem vrtno-arhitektonskih elemenata (skulptura, fontana i td) u kombinacijisa zelenilom i sl..

Ukupna površina ove kategorije zelenila iznosi 24597.17m2.

Treba napomenuti da je u okviru ove kategorije zelenila i deo putnog zemljišta uzmagistralu. Ukoliko se ukaže potreba za proširenje ove magistrale izostaće površinaplanirana za zelenilo uz saobraćajnicu na pomenutom delu magistralnog pravca.

Objekti pejzažne arhitekture ograničene namene

Zelenilo individualnih stambenih objekata / ZO Zelenilo stambenih objekata i blokova / ZSO

62


Zelenilo poslovnih objekata/ ZPO Sportsko rekreativne površine/SRP Zelenilo objekata prosvete /ZOP Zelenilo verskih objekata /ZVO

Zelenilo individualnih stambenih objekataKod uređenja okućnica u okviru individualnih stambenih objekata, iznaći način da sepostojeće zelene površine preurede, osveže novim sadržajima, a nove uslovitiizgradnjom funkcionalnog zelenila i bašti na prednjem ili zadnjem deluokućnice.Moguće je koristiti živice umesto čvrstih ograda i pergola sa puzavicama.Zadnji deo okućnice može se koristiti i za voćnjake ili povrtnjake. Na izbor biljnih vrstaza ovu kategoriju ne može se značajno uticati, ali je preporuka da ona budeprilagođena tradicionalnom stilu .

Zelenilo stambenih objekata i blokovaBlokovsko zelenilo kao kategorija zelenih površina može se smatrati jednom odnajvažnijih kategorija zelenila grada, a jedan od razloga je taj što se veliki deoaktivnosti gradskog stanovništva odvija upravo u stambenom bloku.Ova kategorija zelenila u planu ne zauzima značajno mesto u smislu površine. Unajvećoj meri na ovom prostoru je planirano stanovanje sa delatnostima pa uređenjeprostora podrazumeva korišćenje izrazito dekorativnih vrsta i ne pretrpavanje zasadompovršine oko poslovnih prostora. Kod isključivo stambenih objekata prilikom izgradnjezelenih površina, formirati grupacije četinara i lišćara, koristiti soliternu sadnju zanaglašavanje ulaza,obezbediti travne površine, izbegavati vrste sa plitkim korenom.Kompozicija zelenila na ovim površinama treba da se odlikuje jednostavnim oblicima ičistim koloritnim rešenjima, ne treba primenjivati mnoštvo biljnih vrsta, obilje različitihprostornih oblika i kombinacije boja. Radi boljeg održavanja koristiti vrste koje nezahtevaju specijalne uslove.Miran odmor i pasivnu rekreaciju planirati u neposrednomokruženju. Zelenilo poslovnih objekata

Ova kategorija zelenila treba da artikuliše i oplemeni prostor, da naglasi arhitekturuobjekta, prema položaju i okolnim namenama, moguće je napraviti zelenu traku u formidrvoreda ili postavljanje grupnih aranžmana od lišćara i četinara, takođe cvetniaranžmani tipa perenjaka vrlo su efektni za male prostore, ulaze u objekte I sl.

Sportsko rekreativne površineOva kategorija zelenila predviđa parkovsko zelenilo u okviru koga su organizovani različiti tereni za male sportove. Ovakvim načinom uređenja zapravo se vrši kontinuitet sa kontaktnom, zonom (park „Njegoš” i park „13.juli”).

Zelenilo objekata prosvetePlanom je predvi|ena povr{ina namenjena igri I zabavi dece u sklopu dečije ustanove izelenilo u sklopu obrazovanja. Pri detaljnijem uređenju površine u okviru dečije ustanove mora se imitirati sredina bliska prirodnoj sa pratećim mobilijarom, spravamaza zabavu dece, živopisni mostićI, brdašca, škarpe, stepeništa I dr. Pri detaljnijemuređenju ove kategorije zelenila preporučuje se izdvajanje sledećih funkcionalnihzona: centralni deo sa mogućnošću organizovanja prostora za priredbe i druge igre,

63


sportsko fiskulturna zona i zona igre i zabave, kao i botanički sektor saeksperimentalnim delom za baštovanstvo, dekorativno rasadničarstvo, cvećarstvo, atakođe i deo sa kavezima za ptice i druge životinje, akvarijumom, terarijumom,košnicama i sl.Zastori treba da onemogućuju stvaranje prašine, a posle polivanja brzo da se suše.Sprave koje se postavljaju treba da podstiču dečiju aktivnost i omogućuju dečiju igru.Po pravilu treba izbegavati sprave od metala, izuzev neophodnih matalnihkonstrukcija. Predvideti ljuljaške, sprave za penjanje I klizanje - tobogan, penjalice oddrveta I sl., sprave za balansiranje, najmanje dvadeset panjića različite visine (od 10-50cm, prečnika najmanje 20cm) raspoređeni po grupacijama.Preporučuje se I prostor za gradilište. Na njemu treba da se nalaze razni građevinski Idrugi pogodni materijali od kojih deca mogu graditi (elementi od drveta ili plastičnemase, lake opeke, manji komadi panela, šper ploče ili daske I sl.)Oprema prostora su I drvene klupe različitih dimenzija, prema uzrastu dece, visine27cm, 29 I 34cm. Sve ove sadržaje povezuje adekvatna mreža pešačkihkomunikacija.

Zelenilo verskih objekataPostojeće zelenilo u okviru verskog objekta je zadovoljavajućeg kvaliteta i u tom smislusamo treba negovati i dopunjavati ovu površinu.

Objekti pejzažne arhitekture specijalne namene, gde se prepoznaje:

Zelenilo infrastrukture/ ZIKOva kategorija zelenih površina u direktnoj je zavisnosti od organizacije parcele iobjekta na parceli, kao i preostale slobodne površine koja se najčešće uređuje kaotravna površina.

ŠUMSKI KOMPLEKSI

Zaštitne šumeNeotuđivi deo naselja je i prirodni predeo koji ga kristalizuje i bliže određuje, te kaotakav predstavlja sastavni element identiteta područja. Kako se radi o postojećoj jakoizmenjenoj i labilnoj vegetaciji na vrlo strmim nepristupačnim stranama, ova kategorijazelenila je prepoznata kao vegetacija kamenjara.Neophodno je da se ova područja unaprede i zaštite i da se neguju kao posebnipredeoni elementi – biotopi. Na mestima prekinutih šumskih sklopova, ukoliko jemoguće izvršiti pošumljavanje, kako bi ova kategorija imala šansu da u nekomkasnijem razvoju preraste u kvalitetniju kategoriju zelenila..Na mestima prekinutih šumskih sklopova, a duž saobraćajnica i gde nije mogućeizvršiti uspešno pošumljavanje moguće je organizovati parkimg prostor, garaže i dr.

OSTALE PRIRODNE POVRŠINE

Ostale prirodne površine su površine senovitih planinskih padina, šikara, makija, garigai druge neplodne površine. Zadržavaju se u postojećem statusu samoobnavljanja..

64


Predmetni prostor se oslanja na Istorijsko jezgro Cetinja koje predstavlja kulturnodobro. Deo predmetnog prostora je u okviru zaštićene okoline kulturnog dobra kao idva objekta koji su pod zaštitom, Bogoslovija i zgrada štamparije „Obod“. Ovim planomsu stvorene pretpostavke za dalje uređenje predmetnog prostora sa uslovima koji neugrožavaju istorijsko jezgro. Naime planirana gradnja u kontaktu predstavljapopunjavanje i uvođenje reda u okviru postojeće zone stanovanja uz mogućnostgradnje i drugih sadržaja koji će podržati gradsko jezgro. Izgradnju u okviru ove zonevršiti prema uslovima i smernicama DUP-a i UP-a „Istorijsko jezgro“.

Smernice za zaštitu životne sredine

Dosadašnja saznanja i raspoloživi podaci o stanju životne sredine u Opštini Cetinje ukazuju da su osnovni elementi njenih prirodnih potencijala ( vazduh, zemljište, biodiverzitet i predeli / pejsaži) u značajnoj meri i dalje očuvani, iako su tokom vremena pretrpeli značajne pritiske.

Obzirom na specifičnost namene područja razvoj mora biti kompatibilan s ekološkim uslovima i zasnovan na očuvanju kvaliteta životne sredine.

Pri tom je neophodno da se smanji devastacija prostora (kontrolom rizičnih aktivnosti), a da se kontroliše postojeći nivo antropogenog prostora (eventualno povećanje se uslovljava saniranjem odgovarajućeg dela u postojećem prostoru). Na kraju, mora da se obezbedi saniranje degradiranih i ugroženih područja.

Jedan od osnovnih ciljeva je zaštita i očuvanje postojeće ekološke ravnoteže. Kako jepodručje podložno zagađenjima različite geneze, nephodno je da se ovaj problemposmatra u okviru šireg područja i čitava problematika rešava na identičnom nivou.

Predmetni prostor svojim heterogenim prostornim, antropografskim, geofizičkim,klimatološkim i drugim karakteristikama predstavlja prostor na kome je u velikoj meriugrožena i osiromašena prirodna sredina.

Zakonske mere za zaštitu životne sredine

U okviru raspoloživih mehanizama za zaštitu životne sredine koji se koriste prilikom sprovođenja prostornih i urbanističkih planova, kao obavezne, treba da se sprovode obaveze iz važećih zakonskih propisa, prvenstveno: Zakon o životnoj sredini, ("Sl. list RCG", br. 48/08), kao i Uredba o zaštiti od buke (Sl. list RCG", br.24/95), Zakon o inspekcijskoj kontroli ("Sl. list RCG", br.50/1992), Uredba o projektima za koje se vrši procena uticaja zahvata na životnu sredinu ("Sl. list RCG", br. 20/07), a od 1. januara 2008: Zakon o proceni uticaja na životnu sredinu ("Sl. list RCG", br. 80/05), Zakon o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu ("Sl. list RCG", br. 80/05), Zakon o integrisanom sprečavanju i kontroli zagađenja ("Sl. list RCG", br. 80/05) i dr.

Prilikom odobravanja intervencije u prostoru, stručne službe opštine treba da se rukovode sledećim:

Planirane intervencije u zahvatu plana treba da budu bezbedne sa aspekta zagađenja životne sredine

65


Poštovati sve propise i parametre date u planu , naročito principe ozelenjavanja prostora

Regulisati otpadne vode na adekvatan način da se eliminiše svako potencijalno zagađenje

Površinske otpadne vode organizovano prikupljati putem atmosferske kanalizacije

Ukupna izgradnja na području plana treba da bude realizovana prema standardima koji obezbeđuju smanjenje ukupne potrošnje energije i upotrebu obnovljivih izvora energije. Standarde za izgradnju treba temeljiti na Evropskoj direktivi o energetskim svojstvima E 2002/91/EC (16.12.2002.)

Za sve objekte koji podležu izradu Elaborata o proceni uticaja na životnu sredinu neophodno je sprovesti postupak izrade, a prema važećem Zakonu o životnoj sredini (Službeni list Crne Gore br.48/08, od 11.08.2008.g) i Zakonu o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu (Sl.list RCG br.80/05 od 28.12.2005.g), kao i svim važećim pravilnicima vezanim za ovu oblast.

Smernice za zaštitu kulturne baštine

Predmetni prostor se naslanja na Istorijsko jezgro koje predstavlje kulturno dobro a deozahvata ovog plana je u okviru zaštićene okoline istorijskog jezgra. Ovim planom sestvaraju mogućnosti za organizaciju sadržaja koji će kontaktirati sa gradskim jezgrom Ipodržati njegovu funkciju. Izgradnju objekata u okviru ove zone treba vršiti premauslovima ovog plana a uz poštovanje smernica DUP-a I UP-a “Istorijsko jezgro”.

Kao objekti značajne arhitektonske forme u okviru ovog prostora prepoznati su zgradaBogoslovije I Štampatije “Obod”. Intervencije na ovim objektima treba sprovoditi uskladu sa uslovima Zavoda za zaštitu spomenika culture.

Smernice zaštite od elementarnih I drugih većih nepogoda I obezbeđenje potreba odbrane

Potrebno je da se pri izgradnji na predmetnom prostoru, skupom urbanističkih Igrađevinskih karakteristika zadovolje potrebe zaštite I to pre svega tako da se smanjedejstva eventualnog mogućeg razaranja objekata. Zbog toga je, pri planiranju na ovomprostoru obavezno obezbediti mere zaštite od elementarnih I drugih većih nepogoda. Utom smislu, sa aspekta zaštite na predmetnom području su razrađene I sprovedenemere I dati parametri povredivosti. Kao optimalna mera za smanjenje povredivosti,ostvaren je koncept kojim je predmetni prostor koncipiran kao urbani sistem, koji ćefunkcionisati u sklopu celokupnog naselja.

Zaštita od potresa

Mere zaštite od seizmičkih razaranja obuhvataju sve preporuke za planiranje Iprojektovanje koje su iznesene u ovoj dokumentaciji, a odnose se na planiranje Ifunkcionalni zoning, planiranje I pojektovanje infrastrukturnih sistema, lociranje Ifundiranje, tj izgradnju objekata. Ove mere su u skladu sa rezultatima I preporukama"Elaborata o seizmološkim podlogama I seizmičkoj mikroreonizaciji područja Crne

66


Gore”. Pored toga, na predmetnom području obavezno je sprovođenje inženjersko -geoloških, seizmičkih I geofizičkih ispitivanja terena na kome će se graditi novi objekti.

Zaštita od požara

Radi zaštite od požara planirani novi objekti moraju biti realizovani prema Zakonu ozaštiti I spašavanju (Službeni list CG br. 13/07) I odgovarajućim tehničkimprotivpožarnim propisima, standardima I normativima, tako da ukupnom realizacijomne bude pogoršana ukupna protivpožarna bezbednost prostora, a na slobodnomprostoru oko planiranih objekata mora biti ugrađena odgovarajuća hidrantska mrežaprema Pravilniku o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu za gašenje požara.("Sl.list SFRJ", br. 30/91)Objekti moraju biti realizovani u skladu sa Pravilnikom za elektroinstalacije niskognapona ('Sl.list SRJ", br.28/95) I Pravilnikom za zaštitu objekata od atmosferskogpražnjenja ("Sl. list SRJ",br.11/96).Planskim rešenjem objekti su locirani tako da je svakom objektu obezbeđen pristupniput za vatrogasna vozila, shodno Pravilniku za pristupne puteve. Objekti su lociranitako da ne postoji međusobna ugroženost. Prilikom izrade investiciono – tehničke dokumentacije obavezna je izrada projekata ilielaborata zaštite od požara (i eksplozija ako se radi o objektima u kojima su definisaneopasnosti od požara I eksplozija), planova zaštite I spašavanja prema izrađenoj proceniugroženosti za svaki hazard posebno I na navedeno se moraju pribaviti odgovarajućamišljenja I saglasnosti u skladu sa Zakonom. Za objekte u kojima se skladište, pretaču, koriste ili u kojima se vrši promet opasnihmaterija, obavezno pribaviti mišljenje na lokaciju od ovog organa, što je utvrđenoposebnim propisima, kako ovi objekti i instalacije svojim zonama opasnosti ne biugrozili susedne objekte.

Mere zaštite od epidemije

Mere zaštite površinskih I podzemnih zona - izvorišta uklopljene su u mere zaštitepropisane PP-om, a odnose se na niz mera zaštite vazduha, vode I zemljišta.Sprovođenjem ovih mera smanjiće se I opasnost pojave zaraznih bolesti.

Mere za obezbeđenje potreba odbrane

Aspekt obezbe|enja potreba odbrane I zaštite od ratnih razaranja razmatran je uodnosu na funkcionalno sadržajna rešenja PP-a I u skladu je sa rešenjima istih.

Smernice za povećanje energetske efikasnosti i kori šćenjeobnovljivih izvora energije

Održivoj potrošnji energije treba dati prioritet racionalnim planiranjem potrošnje, teimplementacijom mera energetske efikasnosti u sve segmente energetskog sistema.

67


Održiva gradnja je svakako jedan od značajnijih segmenata održivog razvoja kojiuključuje:

Upotrebu građevinskih materijala koji nisu štetni po životnu sredinu

Energetsku efikasnost zgrada

Upravljanje otpadom nastalim prilikom izgradnje ili rušenja objekata

U cilju energetske i ekološki održive izgradnje objekata treba težiti :Smanjenju gubitaka toplote iz objekta poboljšanjem toplotne zaštite spoljnihelemenata i povoljnim odnosom osnove i volumena zgrade

Povećanju toplotnih dobitaka u objektu povoljnom orijentacijom zgrade ikorišćenjem sunčeve energije

Korišćenju obnovljivih izvora energije u zgradama (biomasa, sunce, vjetar itd)

Povećanju energetske efikasnosti termoenergetskih sistema. U cilju racionalnogkorišćenja energije treba iskoristiti sve mogućnosti smanjenja korišćenja energijeu objektima. Pri izgradnji objekata koristiti savremene termoizolacionematerijale, kako bi se smanjila potrošnja toplotne energije.

- Predvidjeti mogućnost korišćenja solarne energije.- Kao sistem protiv preterane insolacije korititi održive sisteme (zasenu škurama,

gradjevinskim elementima, zelenilom i sl.) kako bi se smanjila potrošnja energijeza veštačku klimatizaciju.

- Pri proračunu koeficijenta prolaza toplote objekata uzeti vrednosti za 20-25%niže od maksimalnih dozvoljenih vrednosti za ovu klimatsku zonu.

- Drvoredima i gustim zasadima smanjiti uticaj vetra i obezbediti neophodnuzasenu u ljetnjim mesecima

Cilj sveobuhvatne uštede energije, a time i zaštite životne sredine je stvoriti predusloveza sistemsku sanaciju i rekonstrukciju postojećih zgrada, a zatim i povećanje obaveznetoplotne zaštite novih objekata. Prosečne stare kuće godišnje troše 200-300 kWh/ m2

energije za grejanje, standardno izolovane kuće ispod 100, savremeneniskoenergetske kuće oko 40, a pasivne 15 kWh/ m2 i manje. Energijom koja se danaspotroši u prosečnoj kući u Crnoj Gori, možemo zagrejati 3-4 niskoenergetske kuće ili 8-10 pasivnih kuća.

Nedovoljna toplotna izolacija dovodi do povećanih toplotnih gubitaka zimi, hladnihspoljnih konstrukcija, oštećenja nastalih vlagom (kondenzacijom) kao i pregrejavanjaprostoria leti. Posledice su oštećenja konstrukcije, nekonforno i nezdravo stanovanje irad. Zagrejavanje takvih prostora zahteva veću količinu energije što dovodi dopovećanja cene korišćenja i održavanja prostora, ali i do većeg zagađenja životnesredine. Poboljšanjem toplotno izolacionih karakteristika zgrade moguće je postićismanjenje ukupnih gubitaka toplote za prosečno 40 do 80%.

Kod gradnje novih objekata važno je već u fazi idejnog rešenja u saradnji saprojektantom predvideti sve što je potrebno da se dobije kvalitetna i optimalnaenergetski efikasna zgrada.

68


Zato je potrebno:Analizirati lokaciju, orjentaciju i oblik kućePrimeniti visoki nivo toplotne izolacije kompletnog spoljnjeg omotača objekta iizbegavati toplotne mostove. U cilju racionalnog korišćenja energije trebaiskoristiti sve mogućnosti smanjenja korišćenja energije u objektima. Pri izgradnjiobjekata koristiti savremene termoizolacione materijale, kako bi se smanjilapotrošnja toplotne energijeIskoristiti toplotne dobitke od sunca i zaštititi se od preteranog osunčanja. Kaosisitem protiv preterane insolacije korititi održive sisteme (zasenu škurama,građevinskim elementima, zelenilom i sl) kako bi se smanjila potrošnja energijeza veštačku klimatizaciju. Drvoredima i gustim zasadima smanjiti uticaj vetra iobezbediti neophodnu zasenu u letnjim mesecimaRashladno opterećenje treba smanjiti putem mera projektovanja pasivnih kuća.To može uključiti izolovane površine, zaštitu od sunca putem npr. brisoleja,konzolne strukture, ozelenjene nadstrešnice ili njihove kombinacijePri proračunu koeficijenta prolaza toplote objekata uzeti vrijednosti za 20-25%niže od maksimalnih dozvoljenih vrednosti za ovu klimatsku zonuNiskoenergetske tehnologije za grejanje i hlađenje se trebaju uzeti u obzir gdegod je to mogućeKad god je to moguće, višak toplote iz drugih procesa će se koristiti zapredgrejavanje tople vode za hotel, vile i dr.Održivost fotovoltaičnih ćelija treba ispitati u svrhu snabdevanjaniskonaponskom strujom za rasvetu naselja, kao i druge mogućnosti, poputpunjenja električnih vozila.

Urbanističko tehnički uslovi i smernice za izgradnju objekata

U skladu sa Zakonom o uređenju prostora I izgradnji objekata (Službeni list CG, broj51/08). (po kome se ovaj plan donosi) urbanističko tehnički uslovi su dati u sklopuDUP-a kroz više grafičkih i tehničkih priloga:- Plan saobraćaja nivelacije i regulacije- Plan parcelacije, regulacije i UTU- Smernice za sprovođenje planskog dokumenta

Parcelacija i preparcelacija

Čitav prostor zahvaćen ovim planom izdeljen je na urabnističke parcele kao osnovne urbanistčke celine.

Sastavni deo ovog planskog akta su grafički prilozi Plan saobraćaja nivelacije iregulacije i Plan parcelacije, regulacije i UTU na kojima su prikazane granice parcelakoje se zadržavaju kao i novoformirane granice parcela. Osnov za parcelaciju ipreparcelaciju bila je postojeća parcelacija i mreža postojećih i novoplaniranihsaobraćajnica.

Moguće je izvršiti udruživanje urbanističkih parcela i tada važe uslovi plana zanovoformiranu urbanističku parcelu u skladu sa uslovima plana. Takođe je moguće iusitnjavanje urbanističkih parcela u skladu sa uslovima plana s tim što svakojnovoformiranoj parceli treba obezbediti pristup sa javne površine.

69


Minimalna novoformirana parcela može biti 300m2. Sve postojeće parcele čija jepovršina manja od planom zadate kao takve se zadržavaju i na njima je dozvoljenagradnja u skladu sa uslovima plana.

Kada se urbanistička parcela, koja je već određena ovim planom, ne podudara sapostojećom katastarskom parcelom (ili parcelama) kao i u drugim opravdanimslučajevima kada je potrebno izvšiti usklađivanje urbanističke parcele sa zemljišnoknjižnim ili katastarskim stanjem ili kada nije moguće izvršiti kompletiranje urbanističkeparcele kako je to u planu dato, opštinski organ uprave nadležan za poslove uređenjaprostora može izvršiti usklađivanje urbanističke parcele sa zemljišno knjižnim ilikatastarskim stanjem, odnosno trenutnim mogućnostima prilikom izdavanjaurbanističko - tehničkih uslova. Za parcele za koje je podela sprovedena u katastru anije prikazana u planu poštovati katastarsku parcelu.

Parcelaciju treba sprovoditi prema grafičkom prilogu i analitičko – geodetskimelementima za obeležavanje parcela a koji su dati u planu.

Regulacija i nivelacija

Novoplanirani objekti su vezani za osovine saobraćajnica koje su definisaneneophodnim elementima za prenošenje na teren. Kota poda prizemlja je u funkcijiorganizacije u okviru samog objekta kao i formiranja podzemnih etaža (podrumska ilisuterenska etaža). Maksimalna kota poda prizemlja je na 0.9 m od kote pristupnesaobraćajnice.

Spratnost novoplaniranih objekata je definisana uslovima plana.

Kod novih i samostojećih objekata visine moraju biti usklađene sa opštom slikomnaselja, nesmetanim vizurama i ekonomičnošću gradnje.

Oblikovanje prostora i materijalizacija

Rešavanjem zahteva korisnika za gradnjom ili intervencijom na postojećim objektima,uz striktnu kontrolu tehničke dokumentacije i realizacije, doprineće se unapređenjuarhitektonskih i likovnih vrednosti samih objekata, a samim tim i ukupne slike naselja.Arhitektonski volumeni objekata moraju biti pažljivo projektovani sa ciljem dobijanjahomogene slike naselja uz maksimalno poštovanje urbanističkih pravila. Kako se radi uglavnom o stambenim objektima koji se implementiraju u već delimičnoizgrađeni prostor, novi objekti oblikovno I materijalizacijom treba da podrže I unapredeambijent. Takođe oblikovanje I materijalizacija treba da podrže namenu objekta a uskladu sa propisima za ovu vrstu objekata. Krovovi moraju biti projektovani kao kosipokriveni odgovarajućim pokrivačem u skladu sa nagibom..

Na postojećem objektu koji se u potpunosti zadržava moguće su intervencije u smislutekućeg održavanja a nadgradnja nad postojećim objektima može se vršiti uzprethodnu proveru statičke stabilnosti. Prilikom nadgradnje mora se uspostavitioblikovno jedinstvo čitavog objekta. Nadgrađeni deo I postojeći objekat morajupredstavljati oblikovnu celinu kao I celinu u smislu materijalizacije. Na donjim etažamaizvršiti sve intervencije koje su neophodne u postizanju jedinstvenog objekta.

70


U objektima u kojima se prizemlja koriste kao poslovni prostori isti enterijerski morajubiti obrađeni u skladu sa objektom u kome se nalaze. Izlozi treba da su u skladu sasusednim izlozima i u skaldu sa arhitekturom konkretnog objekta.

Komercijalni natpisi i panoi moraju biti realizovani na visokom likovnom nivou.

Urbana oprema mora biti projektovana, birana i koordinirana sa pažnjom.

Rasvetu prostora kolskih i pešačkih komunikacija treba izvesti pažljivo odabranimrasvetnim telima, sa dovoljnim osvetljajem za potrebe normalne funkcije prostora.

Visine objekata su date kao spratnost objekata uz predpostavljen disciplinovan odnoskorisnika, naročito kod novoplanirane gradnje, vodeći računa o susednim objektima iopštoj slici naselja i grada. Formiranje podkrovne etaže podrazumeva izgradnjunadzidka visine 1.20m, odnosno najniža svetla visina ne sme biti veća od 1.20m namestu gde se građevinska linija podkrovlja I spratova poklapaju. Podkrovlja suplanirana isključivo u granicama gabarita objekata (bez erkera I dubokih streha).

Kod novih objekata parkiranje i garažiranje je planirano u okviru parcele odnosnoobjekta u skladu sa uslovima plana. Objekti koji su evidentirani na terenu bez obzira dali su izgrađeni sa ili bez građevinske dozvole a kod kojih izgrađenost parcelenedozvoljava organizaciju parkiranja na parceli kao takvi se mogu zadražati aparkiranje će biti tretirano na nivou šireg zahvata (grada) kroz posebne programe iuslove opštine, a što će biti definisano kroz mođusobne ugovore.

Za sve novoplanirane objekte kod kojih se nadgrađuje puna etaža obavezni su kosičetvorovodni krovovi, a kod komplikovanijih objekata i kombinovani, nagib krovnih ravniprema propisima za ovo podneblje i u funkciji odabranog krovnog pokrivača. Ukoliko senad objektom vrši nadgradnja podkrovlja krov može biti i dvovodan a sve u funkcijiorganizacije novoplanirane nadgradnje. Postojeći dvovodni krovovi kao takvi sezadržavaju.

Gde postoje tehničke mogućnost, pored planiranih, ostavlja se mogućnost zakorišćenje podkrovnih prostora za stanovanje u nepromenjenom spoljnjem gabarituobjekta (ukoliko su veliki rasponi objekta uslovili visok tavanski prostor i sl.)

Postojeće zelenilo na parcelama maksimalno sačuvati i oplemeniti. Ozelenjavanje vršitiautohtonim vrstama u skladu sa uslovima datim u poglavlju Pejzažna arhitektura.

Ograde oko parcele i kapije, kao elemente arhitekture objekta i uređenja dvorištapažljivo osmisliti i uskladiti sa opštom slikom objekta i okoline. Način ograđivanja i vrstaograde prema uslovima datim za pojedine namene. Oblik i dizajn ograde uskladiti saodgovarajućim elementima objekta i kapije.

Projekat objekta i uređenje parcele prema ulici raditi prema urbanističko – tehničkimuslovima i u dogovoru sa urbanističkom službom. Za postojeće objekte na kojima jepredviđena određena intervencija, korisnik je u obavezi da dostavi nadležnom organuna uvid snimljenu arhitektonsku strukturu objekta i njegov odnos prema susedima, štoje posebno značajno kod objekata koji se dodiruju.

71


Svi objekti moraju biti izgrađeni prema važećim propisima za građenje u seizmičkimpodručjima.Obzirom da se radi o vrlo važnom prostoru grada, ostavlja se mogućnost da urešavanju mogućih problema, nastalih u procesu sprovođenja plana, nadležni organzadužen za sprovođenje plana može formirati stručno telo čiji član obavezno mora biti iObrađivač, odnosno autor plana.

Eventualnu etapnost građenja objekta treba predvideti tehničkom dokumentacijom, uzodgovarajuće odobrenje urbanističke službe.

Sve priključke raditi prema UTU iz plana i uslovima priključka dobijenim od nadležnihkomunalnih organizacuja.

Uslovi za nesmetano kretanje lica smanjene pokretljivosti

Potrebno je u projektovanju i izvođenju obezbediti pristup svakom objektu koji mogu dakoriste lica smanjene pokretljivosti, takođe nivelaciju svih pešačkih staza i prolaza raditiu skladu sa važećim Pravilnikom o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata zapristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti (Sl.list CG 2/09).

o Uslovi za odlaganje I transport otpada

Odlaganje otpada je planirano u zajedničkim kontejnerima za svaki od objekata ponormativu 0.08m3 posude po domaćinstvu. Lokacija se mora precizirati kroz tehničkudokumentaciju. Odvoz I krajnja distribucija smeća vršIće se u skladu sa opštinskomodlukom. a uz poštovanje Zakona o upravljanju otpadom (,,Sl.list RCG,, broj 80/05 i,,Sl.list CG,, broj 73/08). Za tretiranje otpada koji nastaje u toku gradnje ili intervencijana objektima poštovati Pravilnik o postupanju sa građevinskim otpadom, načinu Ipostupku prerade građevinskog otpada, uslovima I načinu odlaganja cementaazbestnog građevinskog otpada (“Sl.list Crne Gore, broj 60/10).

Uslovi za izgradnju objekata

o Stanovanje male gustine

Stanovanje je definisano kao pretežna namena. U okviru ove namene kao pretežne moguća je organizacija sadržaja u funkciji

trgovine, ugostiteljstva, usluga, administracije, čiste proizvodnje koja neugrožava životnu sredinu i koja je kompatibilna sa stanovanjem, poljoprivrednekao i drugih sadržaja koji mogu podržati stanovanje kao primarnu namenu.

Planirani sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta(stanovanje sa delatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosnodrugi mogući sadržaji.

Objekte postavljati kao slobodnostojeće eventualno dvojne ukoliko su parcelemale površine ili su uske. Na jednoj parceli moguće je organizovati jedanobjekat osim u slučajevima zatečenog stanja kada nije moguće svakom objektu

72


opredeliti pripadajuću parcelu jer nije moguće obezbediti pristup sa javnepovršine ili kada veće parcele nije moguće preparcelisati i svakojnovoformiranoj obezbediti pristup sa javne površine, pri čemu se gradnja moževršiti u okviru parametara koji važe za čitavu parcelu.

Minimalna širina parcele za slobodnostojeći objekat može biti 12m.

Maksimalna spratnost P+1+Pk uz mogućnost izgradnje suterenske odnosno podrumske etaže.

Maksimalni Indeks zauzetosti do 0.4 Maksimalni indeks izgrađenosti 1.2 Maksimalna BRGP 500m2

Minimalna novoformirana parcela je 300m2. U planu su definisane urbanističke parcele, ukoliko je za potrebe organizacije drugih sadržaja potrebna veća parcela moguće je udruživanje urbanističkih parcela i tada važe uslovi za novoformiranu parcelu.

Gde nije bilo moguće izvršiti parcelaciju u cilju nove izgradnje uz zadovoljenje uslova o veličini novoformirane parcele ili pristupu, postojeći objekat je moguće dograditi do zadatih parametara ili izgraditi novi objekat kao drugi na parceli s tim da oba objekta zajedno budu u okviru zadatih parametara a na velikim parcelama da oba imaju maksimum po 500m 2 BRGP.

Novi objekti se postavljaju na ili iza građevinske linije koja je zadata na nivou bloka. Postojeći objekti koji zadiru u građevinsku liniju a ne ugrožavaju planiranu regulativu kao takvi se zadržavaju (ovo se odnosi na evidentirane objekte bez obzira da li su građeni sa građevinskom dozvolom ili su podignuti kao bespravni objekti). Postojeći objekti koji se zadržavaju a koji zadiru u građevinsku liniju mogu se dograditi ili nadgraditi u skladu sa uslovima plana i na delu objekta koji zadire u građevinsku liniju. Položaj građevinske linije je obavezujući za novoplanirane i objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju.

Minimalna udaljenost od susedne parcele za slobodnostojeće objekte je 1.5m. Postavljanje objekata kao dvojnih ili u nizu moguće je uz međusobnu saglasnost suseda osim u slučajevima uskih parcela kada je obavezujuće.

Sve postojeće parcele manje od zadate kao takve se zadržavaju i na njima je moguća gradnja prema zadatim parametrima. Postojeći objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa građevinskom dozvolom ili kao bespravni a čiji su parametri veći od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susedne parcele, položaj u odnosu na planom zadatu građevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta. Svi postojeći objekti koji ne narušavaju planiranu regulativu kao takvi se mogu zadržati, građevinske linije su zadate na nivou bloka i važe za nove objekte i objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju. Objekti koji su u izgradnji mogu se završiti u skladu sa dokumentacijom po kojoj je započeta gradnja bez obzira da li će se na taj način prekoračiti parametri.

Svi postojeći objekti čija je spratnost manja od zadate kao i parcele koje imaju manji indeks zauzetosti od indeksa zadatog planom mogu se nadgraditi ili dograditi do maksimalno zadatih parametara. Svi postojeći objekti mogu pretrpeti totalnu rekonstrukciju odnosno mogu se zameniti novim i tada važe

73


uslovi za novoplanirane objekte, odnosno mora se poštovati zadata građevinska linija, odnos prema susednim parcelama kao i zadati urbanistički parametri.

Na postojećim parcelama manjim od 300m 2 moguća je gradnja novog objekta porodičnog stanovanja , porodičnog stanovanja sa delatnostima ili samo delatnosti i to sa sledećim parametrima

indeks zauzetosti 0.3maksimalna spratnost P+1

Parkiranje i garažiranje je planirano u okviru parcele. Garaže i drugi pomoćni objekti mogu se graditi u skladu sa opštinskom odlukom.

Ukoliko se usled kosog krova nad većim rasponima formira visok tavanski prostor, isti se može u tom slučaju koristiti kao stambeni ali uz osvetljenje preko krovnih prozora odnosno bez badža.

Moguće je ukrupnjavanje urbanističkih parcela i tada važe uslovi za novodobijenu parcelu.

Ograđivanje je moguće I to transparentnom ogradom do visine od 1.40m ili živom zelenom ogradom. Ograde se postavljaju na granicu parcele tako da stubovi ograde I kapije kao I živa ograda budu na zemljištu vlasnika ograde.

U izgradnji objekata treba koristiti elemente tradicionalne arhitekture tog podneblja ukomponovane na savremen način, prirodne materijale, kose krovne ravni i dr. Za parcele koje su u okviru zaštićene okoline istorijskog jezgra poštovati uslove Zavoda za zaštitu spomenika kulture

o Stanovanje srednje gustine

Tip 1

Stanovanje je definisano kao pretežna namena. U okviru ove namene kao pretežne moguća je organizacija sadržaja u funkciji

trgovine, ugostiteljstva, usluga, administracije, čiste proizvodnje koja neugrožava životnu sredinu i koja je kompatibilna sa stanovanjem kao i drugihsadržaja koji mogu podržati stanovanje kao primarnu namenu.

Planirani sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta(stanovanje sa delatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosnodrugi mogući sadržaji.

Maksimalna spratnost za parcele od 300-500m2 je P+1+Pk odnosno tri nadzemne etaže uz mogućnost izgradnje suterenske odnosno podrumske etaže. Za parcele veće od 500m2 je P+2+Pk, odnosno četri nadzemene etaže uz mogućnost izgradnje suterenske odnosno podrumske etaže.

Maksimalni Indeks zauzetosti za parcele od 300-500m2 do 0.4 a za parcele preko 500m2 0.6.

Maksimalni indeks izgrađenosti za parcele od 300-500m2 do 1.2 a za parcele preko 500m2 do 2.4.

Minimalna novoformirana parcela je 300m2. U planu su definisane urbanističke parcele, ukoliko je za potrebe organizacije drugih sadržaja potrebna veća

74


parcela moguće je udruživanje urbanističkih parcela i tada važe uslovi za novoformiranu parcelu.

Gde nije bilo moguće izvršiti parcelaciju u cilju nove izgradnje uz zadovoljenje uslova o veličini novoformirane parcele ili formiranja pristupa, postojeći objekat je moguće dograditi do zadatih parametara ili izgraditi novi objekat kao drugi na parceli s tim da oba objekta zajedno budu u okviru zadatih parametara, a na velikim parcelama da oba imaju maksimum po 500m 2 BRGP.

Objekti mogu biti organizovani kao slobodnostojeći, dvojni ili u nizu. Minimalnaširina parcele za slobodnostojeći objekat može biti 12m.

Novi objekti se postavljaju na ili iza građevinske linije koja je zadata na nivou bloka. Postojeći objekti koji zadiru u građevinsku liniju a ne ugrožavaju planiranu regulativu kao takvi se zadržavaju (ovo se odnosi na evidentirane objekte bez obzira da li su građeni sa građevinskom dozvolom ili su podignuti kao bespravni objekti). Postojeći objekti koji se zadržavaju a koji zadiru u građevinsku liniju mogu se dograditi ili nadgraditi u skladu sa uslovima plana i na delu objekta koji zadire u građevinsku liniju. Položaj građevinske linije je obavezujući za novoplanirane i objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju.

Minimalna udaljenost od susedne parcele za slobodnostojeće objekte je 1.5m. Postavljanje objekata kao dvojnih ili u nizu moguće je uz međusobnu saglasnost suseda osim na uskim parcelama gde je obavezujuće.

Sve postojeće parcele manje od zadate kao takve se zadržavaju i na njima je moguća gradnja prema zadatim parametrima. Postojeći objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa građevinskom dozvolom ili kao bespravni a čiji su parametri veći od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susedne parcele, položaj u odnosu na planom zadatu građevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta. Svi postojeći objekti koji ne narušavaju planiranu regulativu kao takvi se mogu zadržati, građevinske linije su zadate na nivou bloka i važe za nove objekte i objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju. Objekti koji su u izgradnji mogu se završiti u skladu sa dokumentacijom po kojoj je započeta gradnja bez obzira da li će se na taj način prekoračiti parametri.

Svi postojeći objekti čija je spratnost manja od zadate kao i parcele koje imaju manji indeks zauzetosti od indeksa zadatog planom mogu se nadgraditi ili dograditi do maksimalno zadatih parametara. Svi postojeći objekti mogu pretrpeti totalnu rekonstrukciju odnosno mogu se zameniti novim i tada važe uslovi za novoplanirane objekte, odnosno mora se poštovati zadata građevinska linija, odnos prema susednim parcelama kao i zadati urbanistički parametri.

Na postojećim parcelama manjim od 300m 2 moguća je gradnja novog objekta porodičnog stanovanja , porodičnog stanovanja sa delatnostima ili samo delatnosti i to sa sledećim parametrima

indeks zauzetosti 0.3maksimalna spratnost P+1

Parkiranje i garažiranje je planirano u okviru parcele. Garaže i drugi pomoćni objekti mogu se graditi u skldu sa opštinskom odlukom.

75


Ukoliko se usled kosog krova nad većim rasponima formira visok tavanski prostor, isti se može u tom slučaju koristiti kao stambeni ali uz osvetljenje preko krovnih prozora odnosno bez badža.



U izgradnji objekata treba koristiti elemente tradicionalne arhitekture tog podneblja ukomponovane na savremen način, prirodne materijale, kose krovne ravni i dr. Za parcele koje su u okviru zaštićene okoline istorijskog jezgra poštovati uslove Zavoda za zaštitu spomenika kulture

o Tip 2

U okviru ovog tipa moguća je organizacija stanovanja, stanovanja sadelatnostima, poslovanja, sadržaja u funkciji trgovine, ugostiteljstva, usluga,administracije, čiste proizvodnje koja ne ugrožava životnu sredinu i koja jekompatibilna sa stanovanjem i drugih sadržaja koji mogu podržati stanovanjekao primarnu namenu.

Planirani sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta(stanovanje sa delatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosnodrugi mogući sadržaji. Ovi sadržaji se takođe mogu organizovati u vidukompleksa u slobodnostojećim objektima ili grupacijama sa jednom ili višelamela.

Minimalna parcela za gradnju objekata u okviru ovog tipa je 600m2. Na postojećim manjim parcelama kao i za postojeće objekte važe uslovi kao

za tip1. Maksimalna spratnost je P+3+Pk, odnosno pet nadzemnih etaža uz

mogućnost izgradnje suterenske odnosno podrumske etaže. Maksimalni Indeks zauzetosti parcele do 0.6. Maksimalni indeks izgrađenosti 3. Novi objekti se postavljaju na ili iza građevinske linije koja je zadata na nivou

bloka. Položaj građevinske linije je obavezujući za novoplanirane i objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju.

Minimalna udaljenost od susedne parcele je 2m. Parkiranje je planirano u okviru parcele a garažiranje isključivo u okviru

objekta. Ukoliko se usled kosog krova nad većim rasponima formira visok tavanski

prostor, isti se može u tom slučaju koristiti kao stambeni ali uz osvetljenje preko krovnih prozora odnosno bez badža.

76




U izgradnji objekata treba koristiti elemente tradicionalne arhitekture tog podneblja ukomponovane na savremen način, prirodne materijale, kose krovne ravni i dr.

o Centralne delatnosti

Centralne delatnosti se zadržavaju na lokacijama na kojima trenutno egzistiraju Maksimalni Indeks zauzetosti parcele 0.7 Maksimalna spratnost objekta P+2 Svi postojeći objekti koji su evidentirani na terenu a koji su prekoračili planom

zadate parametre (indeks zauzetosti, spratnost, odnos prema susedu ili zadiru uplanom zadatu građevinsku liniju, kao takvi se mogu zadržati i na njima se moguvršiti intervencije u smislu tekućeg održavanja i poboljšanja uslova korišćenja.Postojeći objekti koji nisu prekoračili planom zadate parametre mogu sedograditi ili nadgraditi odnosno u okviru kompleksa izgraditi i novi objekat s timda se zadovolje planom zadati parametri na nivou opredeljene parcele.

Dogradnju postojećeg objekta i izgradnju novog objekta vršiti u okviru zadatezone gradnje a ako nije zadata zone gradnje do građevinske linije i naminimalno 3 metra od susedne parcele.

Objekte položajno i oblikovno ukomponovati u ambijent i u skladu sa namenom objekta.

Parkiranje obezbediti u okviru opredeljene parcele

o Mešovite namene

U okviru ove namene pored stanovanja moguća je organizacija i drugih sadržajaposlovnog karaktera, trgovina, ugostiteljstvo, uprava administracija, sport irekreacija, obrazovanje i drugih delatnosti kompatibilnih stanovanju a koje su ufunkciji zadovoljenja naseljskih potreba. Moguća je organizacija i sadržaja ufunkciji turizma, smeštaj i drugi sadržaji koji ga podržavaju.

Sadržaji se mogu organizovati u kombinaciji u okviru objekta (stanovanje sadelatnostima) ili samo stanovanje ili samo delatnosti odnosno drugi mogućisadržaji.

Objekte postavljati kao slobodnostojeće na parceli ili formirati kompleks ukoliko se radi o većim parcelama.

Prilikom organizacije lokacije slobodne površine organizovati u skladu sasmernicama za ozelenjavanje I pejzažno uređenje a koje prati zadatu namenu.

Maksimalni Indeks zauzetosti parcele 0.4 Maksimalni indeks izgrađenosti 1.6 Maksimalna spratnost četri nadzemne etaže (Su)+P+2+Pk

77


Ukoliko je u suterenskoj etaži organizovano garažiranje ili tehnička prostorija ista ne ulazi u obračun koeficijenata izgrađenosti.

Ukoliko se zadnja etaža formira kao podkrovna visina nadzitka mora biti 1.2m. Minimalna udaljenost novog objekta od susedne parcele i javnog prilaza za koji

nije precizirana građevinska linija je 2.0m. Parkiranje je planirano u okviru parcele a garažiranje isključivo u okviru objekta.

Potrebe za parkiranjem zadovoljiti prema normativima datim u okviru poglavljaSaobraćaj.

Objekte položajno i oblikovno ukomponovati u ambijent. U oblikovanju se oslanjati na tradiciju uz primenu savremenih materijala i oblikovnih elemenata.

Ograđivanje parcela prema drugim namenama moguće je živom zelenom ogradom ili transparentnom ogradom visine do 1.4m. Stubovi transparentne ograde odnosno živica se postavljaju tako da padaju u parcelu korisnika.

o Školstvo I socijalna zaštita

Za potrebe izgradnje vrtića opredeljena je Urbansitička parcela. U okviru definisane zone gradnje locirati objekat spratnosti P+1, površinu objekta uskladiti sa normativom (5-7m2 bruto razvijene površine po korisniku odnosno 15m2 zemljišta).

Prkiranje za roditelje i zaposlene obezbediti u okviru parcele. Ozelenjavanje i parterno opremanje izvršiti u skladu sa namenom. Ograđivanje parcele je moguće živom zelenom ogradom do visine od 1.4m koja

se postavlja na granici parcele tako da živica bude u parceli vrtića. Ograđivanje ukloputi u celokupno ozelenjavanje i parterno uređenje.

78


maj 2012.god.

79

detaljni urbanistiČki plan “gruda -...

Documents