DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

1. Dopuni definiciju: Mehatronika je interdisciplinarno ___________ i _________ područje

kojeg čini ______________ i _______________, objedinjeno sa

područjem ___________________________.

2. Nabroj neobnovljive izvore energije? Neobnovljivi izvori energije su :

___________________________________________________________

___________________________________________.

3. Nabroji 3 vrste hidrauličnih i pneumatskih sistema? _______________________________, _______________________________, ________________________________

4. Prednosti pneumatskih sistema? Prednosti pneumatskih sistema su:

______________________________________

___________________,

_________________________________ i

__________________________________.

5. Od čega se sastoje istosmjerni elektromotori? Istosmjerni elektromotori sastoje se od:

__________________________ (kučišta, osovina, ležajnih štitova, lefaja, ventilatora),

__________________ (namotaja statora, namotaja rotora, kolektora,četkica, priključne stezaljki) i

______________________ (jaram statora, glavni i pomoćni

polovi statora, jaram i zubi rotora, zračni raspor).

6. Šta je asihroni elektromotor?

Asinhroni motor je najviše korištena ________________ mašina.

7. Šta je mjerenje?

Mjerenje je ________________ koje se vrše s ciljem određivanja vrijednosti ______________ koja se mjeri.

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

8. Šta je senzor? Senzor je uređaj koji mjeri ________________ i ________________ ga u ____________ kojeg može očitavati posmatrač ili ____________.

9. Kako dijelimo sistem programskog upravljanja? Sistem programskog upravljanja možemo podijeliti na :

___________________________________________

______________________________________

______________________________________

______________________________________

10. Dovrši šemu! + =

11. Koji su nedostaci upotrebe alatnih mašina?

______________________________________________

______________________________________________

_____________________________________

_____________________________________________.

12. Nabroj oblike energije? Oblici energije :

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________.

13. Nacrtaj simobe za promjenjivi kondenzator, triak, zvučnik, slušalice.

13. Šta čini mehatronički proizvod? Mehatronički proizvod čine: ________________________

____________________________________________________.

14. Navedi pet oblasti primjene mehatronike! Oblasti primjene mehatronike su:

NC mašina

_______________

_______________

_______________

klasična mašina

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

____________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________,

__________________________________.

15. Mehanički način prenosa pogonske snage i kretanja osigurava se pomoću sistema : a) _____________, b)elektromagneta c)_______________, d)________________, e) elektromotora f)__________________.

16. Šta su hidraulični motori? Hidraulični motori (hidromotori) su ____________________ ________________________________________________________.

17. Zaokruži tačan odgovor? Pneumatski sistemi pretvaraju i prenose mehaničku energiju.

a ) DA b) NE

18. Koje su prednosti hidrauličnih sistema? Prednosti hidrauličnih sistema:

________________________________________,

________________________________________,

________________________________________,

_________________________________________,

_________________________________________,

_________________________________________.

19. Čemu služe elementi za priključan na izvor električne energije? Elementi za priključak na izvor električne energije omogućavaju _______________________ električnom energijom i često imaju ugrađenu zaštitu od _______________________ elektromotora pri povratku _______________ nakon sto je nestao sa mreže.

20. Kako se dijele naizmjenični elektromotori?

Naizmjenični elektromotori se dijele na _____________________________________ elektromotore.

21. Šta obuhvata primjena i pravila propisa mehatroničkih sistema?

Primjena pravila i propisa pri provjeri mehatroničkih sistema obuhvata:

________________________________________________

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

________________________________________________

_____________________________________________________

_____________________________________________________,

________________________________________________

________________________________________________

22. Nacrtaj simobe za diodu, mikrofon, zvučnik, uzemljenje i potenciometar!

23. Šta je mjerna nesigurnost? Mjerna nesigurnost (tacnost mjerenja) određuje ___________ vrijednosti oko _________________ unutar kojeg se sa velikom vjerojatnošću nalazi prava ___________________________ veličine.

24. Dovrši šemu!

25. Šta je automatika? Automatika je tehnička disciplina koja se bavi ____________________ i primjenom ___________________________ i sistema koji samostalno i bez neposrednog __________________________ mogu izvršavati svoje funkcije.

26. Koje su prednosti upotreba alatnih mašina?

____________________________________________

____________________________________________ ____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________.

KONTROLA

Ulazna kontrola _____________

_____________ ____________

____________ Završna

kontrola

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

27. Čemu služe procesori? Procesori u računaru ________________ dobijene od _________ u svrhu

postizanja određenih ciljeva uz pomoć

_________________________________.

28. Šta je pneumatika? Pneumatika je _____________________ disciplina koja proučava korišćenje ________________ za obavljanje rada.

29. Zokruži tačan odgovor! _______________________________ je prenos preko raznih vrsta : a) poluga, b)__________________ c)zupčanlka, d)remenica, e) _____________________ f)lančanika

30. Kada se koriste haidraulični sistemi? Hidraulični sistemi se primjenjuju kada se zahtijevaju: ____________________, ____________________, mali jednaki ____________________, _______________________, ____________________________________________.

31. Koji u nedostaci hidrauličnih sistema? Nedostaci hidrauličnih sistema:

______________________________ ______________________________,

_______________________________ _______________________________,

_______________________________ _______________________________,

_______________________________.

32. Dopuni ! Elektromehanički sistem je sistem koji se sastoji iz najmanje jednog _________________ i jednog ________________ koji su vezani _____________________ poljem putem kojeg se ostvaruje ________________________________________.

33. Dopuni! Električni motori se koriste i kao ____________________ za pokretanje _____________________________.

34. Šta je rotor? Rotor je ______________dio u čijim se utorima nalaze namotaji rotora (armature) spojeni sa _____________________________________.

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

35. Nacrtaj simobe za NPN transistor, uzemljenje, antenu, zavojnicu, stalni kondenzator.

36. Šta je mjerni postupak? Mjerni postupak je niz ________________ radnji koje su u skladu s određenom ___________________ metodom i detaljno se opisuje postupnikom (uputama).

37. Nabroj elektromehaničke aktuatore? elektromehanički uređaji su : ______________________________________ ____________________________________________________________.

38. Koje su prednosti upotreba alatnih mašina?

_____________________________________________

_____________________________________________ _____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

____________________________________________.

39. Zaokruži! Koja je osnova jedinica za energiju?

a) Volt b ) Amper c ) Džul

40. Šta je mjerna veličina? _________________________________________________ _________________________________________________.

41. Šta mehatronika omugaćava? Mehatronika omogućava stvaranje __________________, ________________,

__________________________ sistema.

42. Koji sistemi koriste fludini način prenosa? Fluidni način prenosa koriste __________________________i

_____________________________________.

43. Šta su pumpe? Pumpe su mašine pomoću kojih se ___________________ transfomiše (pretvara) u energiju ________________________.

44. Šta su cijevni zatvarači? Cijevni zatvarači su ____________ i ____________čija svrha je potpuno statičko zatvaranje _________________, npr. prilikom isključivanja dijela sistema, pri zahvatima održavanja, remontu itd.

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

45. Zaokruži tačan odgovor! Mehatronički dijelovi se često označavaju sa :

a) SPA.

b) PSA

c) APS

46. Zokruži tačan odgovor? Sigurnosni ventil se automatski ne otvara pri određenom pritisku.

a ) DA b ) NE

47. Koji u nedostaci hidrauličnih sistema? Nedostaci hidrauličnih sistema:

________________________________ ________________________________,

________________________________ ________________________________,

________________________________ ________________________________,

________________________________.

48. Dopuni! Radni mehanizmi obavljaju _________________________ upotrebom mehaničke energije dobivene od _________________ ili pretvaraju ____________________ pogonske mašine u ___________________________________________________ .

49. Čemu služi kolektor? Kolektor kod generatorskog režima rada služi za ispravljanje ____________________ napona induciranog u rotoru u ____________________ napon na stezaljkama mašine, a kod motorskog osigurava __________________________ smjera vrtnje.

50. Šta je sihroni elektromotor?

Sinhroni elektromotor je masina koja se okreće _____________ koja je u skladu sa ____________________ napajanja, odnosno sinhron je sa ______________________________ mrežom.

51. Nacrtaj simobe za elektrolitski kondenzator, PNP transistor, otpornik, potenciometar, zavojnicu, uzemljenje

52. Šta je procesni računar? Procesni računar je slobodno _________________ digitalni računar koji je povezan sa ________________ procesom tako da na osnovi mjerenja ________________________ veličina procesa upravlja tim procesom.

(po 2 boda)

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

53. Šta je šablon? Šablon je element _______________________________________.

54. Koja dokumentacija čini postupak programiranja?

______________________________________,

55. Kako se dijele izvori energije? Izvori energije se dijele na ____________________________________.

56. Šta je radni fluid? Radni fluid je medij koji može biti u _______________ ili ______________________________ stanju.

57. Šta su upravljački elementi? Upravljački elementi (ventili) su elementi __________________ sistema koji upravljaju proticanjem _______________________ (signala).

58. Šta su hidraulični akumulatori? Hidraulični akumulatori su posude koje iz hidrauličnog sistema preuzimaju određenu ___________________ radnog fluida pod pritiskom,pa po potrebi taj radni fluid vraćaju u ____________.

59. Dopuni! Radni mehanizmi obavljaju koristan ________________ upotrebom mehaničke energije dobivene od __________________ ili pretvaraju ____________________ pogonske mašine u ________________________________ .

60. Nabroj vrste mjerenja?

Postoje dvije vrste mjerenja a to su :

________________________________________________

________________________________________________.

61. Nacrtaj simbole za integralno kolo, trimer, LED diodu, otpornik, NF transformator, uzemljenje

62. Kakvo je subjektivno ispitivanje? Ako zaključivanje o karakteristikamai pojavama vršimo na osnovu ________________, ______________, ___________________, ___________________, ________________________, onda ga nazivamo subjektivno ispitivanje.

63. Šta se utvrđuje kontrolom? Kontrolom se utvrđuju odstupanja ________________ veličine od

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

______________________ u dokumentaciji.

64. Kakva je to završna kontrola? Završna kontrola proizvodnje je kontrola koja se vrši na kraju ________________________________________.

65. Koja je razlika između automatizacije i mehanizacije? Razlika između automatizacije i mehanizacije je ta što se u procesu mehanizacije _______________ zamjenjuje u _____________ radu ali i u procesu ________________ i odlučivanja, dok kod procesa mehanizacije se zamjenjuje čovjek u fizičkom radu ali čovjek ostaje da upravlja _____________________________.

66. Koje su prednosti upotreba alatnih mašina?

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________.

67. Koja dokumentacija čini postupak programiranja?

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

68. Šta su vjetroturbine? Vjetroturbine su postrojenja koja koriste snagu ____________ za pokretanje

_______________ za proizvodnju _______________ energije.

69. Dopuni! Najvažniji dijelovi elektromotora su ______________ i ___________________.

70. Šta je pneumatika? Pneumatika je naučna i tehnička disciplina koja proučava korišćenje ___________________ za ______________ rada.

71. Šta je hidraulična presa? Hidraulična presa je radna mašina koja koristi energiju ____________________________________ za obavljanje rada.

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

72. Električna energija (struja) usmjereno kretanje _______________ kroz __________________________.

73. Spojni elementi čine vezu (prenos) između ___________________________________________________.

74. Nacrtaj simobe za diodu, mikrofon, slušalicu, otpornik, zener diodu.

75. Mjerni proces se sastoji od sljedećih koraka: 1. ________________________________________ 2. ________________________________________ 3. ________________________________________ 4. ________________________________________.

76. Šta se utvrđuje ulaznom kontrolom? Ulaznom kontrolom (predprocesnom kontrolom) se utvrđuje kvalitet ________________ u proces, ____________________ i ______________, _______________ , ___________________ sredstava i sl.

77. Kakva je to automatska ili aktivna kontrola? Automatskom ili aktivnom kontrolom se utvrđuje stanje _____________________ i vrši ______________________ tj. promjena ______________________ koji utiču na proces kako bi se on odvijao prema propisanim parametrima.

78. Dovrši šemu! + =

79. Od čega se sastoje istosmjerni elektromotori? Istosmjerni elektromotori sastoje se od:

___________________ (kučišta, osovina, ležajnih štitova, ležaja, ventilatora),

__________________ (namotaja statora, namotaja rotora, kolektora,četkica, priključne stezaljki) i

______________________ (jaram statora, glavni i pomoćni polovi statora, jaram i zubi rotora, zračni raspor).

80. Kako možemo vršiti prikupljanje podataka? Prikupljanje podataka možemo vršiti:

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________.

81. Šta je hidraulična presa? Hidraulična presa je radna mašina koja koristi energiju

klasična mašina

Fiksna logika

( bušene kartice,

magnetna traka)

_____________

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

____________________________________ za obavljanje rada.

82. Zokruži tačan odgovor? Sigurnosni ventil se automatski ne otvara pri određenom pritisku.

a ) DA b ) NE

83. Kako se dijele naizmjenični elektromotori?

Naizmjenični elektromotori se dijele na ______________ i ________________________ elektromotore.

84. Nabroj elektromehaničke aktuatore? elektromehanički uređaji su : ___________, ___________________, _________________, ____________________________________, ____________________________, _________________________.

85. Šta čini mehatronički proizvod? Mehatronički proizvod čine: __________________, __________________,

____________________________.

86. Zokruži tačan odgovor! Električni način prenosa je prenos preko raznih vrsta : a) __________________, b)_____________________ c)_______________________, d)_____________________, e) _____________________ f)________________________

87. Šta su upravljački elementi? Upravljački elementi (ventili) su elementi __________________ sistema koji upravljaju proticanjem _______________________ (signala).

88. Nedostaci pneumatskih sistema? Nedostaci pneumatskih sistema su:

______________________________________,

______________________________________,

______________________________________,

______________________________________ ______________________________________.

89. Čemu služi kolektor? Kolektor kod generatorskog režima rada služi za ispravljanje ______________________ napona induciranog u rotoru u ______________________ napon na stezaljkama mašine, a kod motorskog osigurava ____________________ smjera vrtnje.

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

90. Čime se bavi elektronika?

Elektronika proučava kretanje _____________________ kroz provodnik i primjenu kretanja slobodnih elektrona kroz ________________________________________________.

91. Nacrtaj simobe za stalni kondenzator, trimer, zavojnica sa FE jezgrom, otpornik.

92. Šta se utvrđuje kontrolom? Kontrolom se utvrđuju odstupanja _________________ veličine od ________________________ u dokumentaciji.

93. Kakva je to međuoperacijska kontrola? Međuoperacijska kontrola je kontrola koja se vrsi nakon ________________ ili vi še operacija u _________________________________________.

94. Kako dijelimo sistem programskog upravljanja? Sistem programskog upravljanja možemo podijeliti na :

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

95. Nabroj oblike energije? Oblici energije :

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

_____________________.

96. Zokruži tačan odgovor! Mehanički način prenosa pogonske snage i kretanja osigurava se pomoću sistema : a) ______________, b)elektromagneta c)_______________, d)__________________, e) elektromotora f)______________.

97. Zaokruži tačan odgovor! Mehatronički dijelovi se često označavaju sa :

a) SPA.

b) PSA

c) APS

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

98. Šta mehatronika omugaćava? Mehatronika omogućava stvaranje _________________,

______________________,_________________________ sistema.

99. Šta je radni fluid? _____________________ je medij koji može biti u __________ ili ___________________ stanju.

100. Kada se koriste haidraulični sistemi? Hidraulični sistemi se primjenjuju kada se zahtijevaju: ______________, ____________, _____________________ i _____________, ____________________________, __________________________________________.

101. Prednosti pneumatskih sistema? Prednosti pneumatskih sistema su:

_______________________________________

_______________________________________

______________________________________ i

_______________________________________.

102. Dopuni! Električni motori se koriste i kao ________________ za pokretanje _________________________________.

103. Nabroj vrste mjerenja?

Postoje dvije vrste mjerenja a to su :

______________________________________________

______________________________________________.

104. Nacrtaj simbole za integralno kolo, zvučnik, NF transformator, trimer, uzemljenje.

105. Šta se utvrđuje ulaznom kontrolom? Ulaznom kontrolom (predprocesnom kontrolom) se utvrđuje kvalitet ___________________ u proces, _________________ , ______________, ___________, _____________ sredstava i sl.

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

106. Nabroj elektromehaničke aktuatore? elektromehanički uređaji su : ______________, _________________, _________________, __________________________________, ____________________________, _________________________.

107. Šta je šablon? Šablon je element koji sadrži ____________________________ programa.

108. Dovrši šemu! + =

109. Koja dokumentacija čini postupak programiranja?

___________________________________________

___________________________________________

___________________________________________

___________________________________________

___________________________________________

110. Kako se dijele izvori energije? Izvori energije se dijele na ____________________ i

___________________________.

111. Dopuni "formulu": _________________+ ELEKTRONIKA = MEHATRONIKA

112. Koji sistemi koriste fludini način prenosa? Fluidni način prenosa koriste _____________ i _______________________sistemi.

113. Kako se dijele elementi pneumatskog sistema?

________________________________________

________________________________________,

________________________________________,

________________________________________,

_______________

Fiksna logika

( bušene kartice,

magnetna traka)

NC mašina

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

________________________________________,

________________________________________.

114. Dopuni! Radni mehanizmi obavljaju ______________________ upotrebom mehaničke energije dobivene od ________________ ili pretvaraju _____________________ pogonske mašine u ____________________________ .

115. Nacrtaj simbol za promjenjivi otpornik, diodu, NPN transistor, zavojnica, stalni kondenzator.

116. Dovrši šemu!

117. Kako možemo vršiti prikupljanje podataka? Prikupljanje podataka možemo vršiti:

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________.

118. Kako dijelimo sistem programskog upravljanja? Sistem programskog upravljanja možemo podijeliti na :

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

119. Koje su prednosti DNC u odnosu na klasično NC upravljanjem? Prednosti su :

____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________

120. Šta je energija? Energija je ______________________________________, a rad je

savladavanje _______________________________________.

KONTROLA

Ulazna

kontrola

_____________

_____________

__

__________

__________

___

Završna

kontrola

DEVETI RAZRED

PITANJA ZA KANTONALNO TAKMIČENJE

121. Kako se dijele izvori energije? Izvori energije se dijele na _______________ i

___________________________.

122. Koja je uloga filtera? Uloga filtera je da nivo _________________ smanji na vrijednost koja je ______________________.

123. Šta čini mehatronički proizvod? Mehatronički proizvod čine: ______________________, _____________,

_______________ i ________________.

124. Dopuni? Pneumatski sistemi pretvaraju i prenose _________________________________.

125. Dopuni! Najvažniji dijelovi elektromotora su _____________ i ___________________.

126. Električni motori se koriste i kao _____________________ za pokretanje _________________________.