Devlet Olgunluk Sınavı Yönlendirme Programları

2010 OLGUNLUK SINAVI DEVLET OLGUNLUK SINAVI MERKEZ KOMİSYONU PRİŞTİNE 2010

DEVLET OLGUNLUK SINAVI YÖNLENDİRME PROGRAMLARI

Önsöz

Devlet Olgunluk Sınavı, öğrenim sürecinin üçüncü seviyesi, dolayısıyla yükseköğrenim öncesi öğrenimi tamamlamak üzere olanlara yapılan bir dış değerlendirmedir. Bu sınav, ortaöğrenimden mezun olmak üzere olanların yükseköğrenime devamla ilgili yeterlik derecesini gösteren standartlaştırılmış ve denetlenmiş bir sınavdır. Devlet Olgunluk Sınavının özel önemi, ortaöğrenim mezununun yükseköğrenime devamı için bir kapı niteliğinde olmasındandır. Olgunluk sınavı, 2008 yılından bu yana 03/L-018 sayılı BİTİRME VE DEVLET OLGUNLUK SINAVI YASASINA göre yapılmaktadır. Bu yüzden sınavın kapsamı, yapılış şekli, koşulları, kriterleri ve prosedürleri yasayla belirlenmiştir. Devlet Olgunluk Sınavı Merkez Komisyonu (DOSMK), Devlet Olgunluk Sınavıyla ilgili tüm meselelerde denetleme, yönlendirme ve karar alma yetkisine sahip organdır. DOSMK, Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanı Sn. Enver Hoxhaj tarafından atanmış olup görev ve sorumlulukları yasayla belirlenir. Kosova Hükümeti ve EBTB, eğitimde kalitenin arttırılması için sürekli gayret serf etmekteler. Bu bağlamda özel ilginin gösterildiği kesim olgunluk sınavı adaylarıdır. Bu yüzden DOSMK, Değerlendirme, Standartlar ve Denetleme Dairesi (DSDD) ve ders alanları uzmanları ile işbirliği içerisinde Devlet Olgunluk Sınavı Yönlendirme Programlarını ilk defa yayımlamıştır. Bu yayım, olgunluk sınavı sonuçlarının daha iyi olması için hazırlık yapmaları yönünde sınav adaylarına, öğretmenlere ve okullara yardımcı olacaktır.

Nehat Mustafa Devlet Olgunluk Sınavı

Merkez Komisyonu Başkanı

İÇİNDEKİLER Türk Dili ve Edebiyatı

Matematik

İngilizce

Coğrafya

Tarih

Yurttaşlık Eğitimi

Ekonomi

Biyoloji

Fizik

Kimya

BİT

Devlet Olgunluk Sınavı 2010

GİRİŞ

DEVLET OLGUNLUK SINAVI YÖNLENDİRME PROGRAMLARI Devlet Olgunluk Sınavı yönlendirme Programlarında düz lise ve meslek liseleri için 2010 yılına ait Devlet Olgunluk Sınavında kapsanacak olan ders programları özetlenerek gösterilmiştir. Bu yayında zorunlu olarak değerlendirilen ders programları öğrenme kategori ve alt kategorilerini içermektedir. Bununla, olgunluk sınavı adaylarının yükseköğrenime devam edebilmeleri için zorunlu olan ve istenen bilgi ve beceri düzeyine ulaşıp hazır olduklarından emin olmayı hedeflemekteyiz.

· Programda, Devlet Olgunluk Sınavında gerekli olan ders içerikleri konusunda öğrenciye gerekli bilgilere yer verilmiştir.

· Program aynı zamanda, öğrencilerin olgunluk sınavında ilgili konulardan başarılı olabilmeleri için temel malzemeye, bilgilere, kavramlara ve temel becerilere yönlendirmektedir.

· Programların ilgili kategori ve alt kategorilerinin sınav çerçevesinde ağırlık derecesi de belirtilecektir.

· Öğrencilerin dikkat etmeleri gereken husus bilgilerin sadece ezberlenmesi değil, bilgileri anlama, uygulama, problem çözmede kullanma, bilgilerle analiz ve sentez yapmaya önem vermelidirler.

· Bu programlarla ilgili hazırlıklarını, çeşitli araçlar vasıtasıyla kendi ilerleme seviyelerini kontrol ederek öğrencilerin sürekli bir şekilde yapmaları gereklidir.

Devlet Olgunluk Sınavı kapsamına alınan her ders kendi özelliklerine göre değerlendirilecek, fakat bilişsel alanın şu öğrenme seviyeleri orantısal olarak şu dağılımı gösterecektir: Bilgi (% 15): Her ders alanıyla ilgili terimler, özgün kanıtlar, yöntemler, süreçler, kavramlar ve ilkeler. Anlama (% 30): Değerlendirme kapsamına alınan her dersle ilgili kanıt, ilke, bilgi değişimi, metin tercümesi, grafiklerin okunması, tablo ve haritaların yorumlanması, yöntem ve süreç gerekçelerinin açıklanmasına yer verilir. Uygulama (% 30): Kanıt ve ilkelerin yeni durumlarda uygulanması; uygulamada yasa ve teorilerin uygulanması; problem çözümünde yöntem ve süreçlerin uygulanması. Eleştirel düşünce (% 25): Bilgi tahlili, bilgiler arasındaki ilgi ve benzerlikler, önermelerin belirlenmesi, fikirlerin ilişkilendirilmesi, yargı ve sonuca varmanın belirlenmesi, ilgili ve ilgisiz bilgilerin belirlenmesi, verilen sonuçların analizi, yargıya esas oluşturacak kriterlerin oluşturulması vb.

12/13. sınıfı tamamlayan öğrencilere yönelik program içeriğinin belirlenmesi (genel dersler ve alan dersleri), ilgili dersin kapsamı, öğrenme becerilerinin tetiklenmesi ve bilgileri uygulama becerileri gibi özellikler dikkate alınarak yapılmıştır. Dikkate alınan diğer önemli hususlar:

· Üst seviye ortaöğretimi ve Devlet Olgunluk Sınavını tamamlayacak olan öğrencinin bilmesi ve yapması gerekli olanları doğru şekilde gösterebilmesi;

· Öğrenci, öğretmen ve diğerleri tarafından kabul görmesi; · Öğrencilerin ilerleme seviyelerinin ölçülmesindeki geçerlik ve kabiliyetin olmasıdır.

İçeriğin değerlendirilmesi test aracılığıyla yapılmaktadır. Test, öğrencinin program içeriğiyle ilgili bilgilerini değerlendirecek şekilde hazırlanır. Olgunluk sınavıyla ilgili değerlendirmeler, bu seviyedeki bir öğrencinin ulaşması gereken bilgilerin nitelik ve niceliğinin betimlenmesi esasına dayanmaktadır. Bu program içeriklerinin, her dersle ilgili tanılayıcı ve değerlendirici özellikleri vardır. Özgül, ölçülebilir, gerçekçi ve uygulanabilir olup kendi koşullarımızda ders hedeflerini gerçekleştirmeye yöneliktirler.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SE / MATURA 2009 AMAÇLAR

· Dilin kullanım daimliliği; · Sözlü iletişim,edebi ve öğretici becerilerini başarı gereksimlerini geliştirme; · Kültürel özgür düşüncenin başarı gereksinimlerini geliştirme;

· Eleştirel düşünme ve yazınsal estetik değerler aracılığıyla öğrencilerin kültürel beceri ve alışkanlıklarını (anlatımlarını) geliştirme;

· Sözlü ve yazılı edebi türlerin metinlerdeki iletişim becerilerinin geliştirilmesi; · Değişik kültürlerin modeleri ile iletişim becerilerini geliştirebilme; · Eleştirel düşünme ve yazınsal değerler aracılığıyla kültürel becerilerin gelişmesi

· Sözlü ve yazılı edebi türlerin hedeflere uyumsallığı ve özgür iletişim becerileri; · Değişik şekilerde eleştirel düşüncenin iletişimde ifade edilmesi vb.

EDEBİYAT Ø ÖZEL HEDEFLER

· Edebiyatın tanımını yapabilme.

· Edebiyatın önemini kavrayabilme. · Edebiyatın konusunu kavrayabilme. · Edebiyatın diğer bilim dallarıyla ilişkisini kavrayabilme.

· Edebiyat tarihinin önemini kavrayabilme. · İslamiyet’in Türk kültür ve yaşayışına etkilerini kavrayabilme. · Batı Edebiyatının Türk Edebiyatına yansımalarını kavrayabilme

· Türk Edebiyatı dönemlerinin temel özelliklerini kavrayabilme. · Türk Edebiyatı dönemlerini söyleyebilme.

· İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatını ana hatlarıyla kavrayabilme. · Edebi akım özeliklerini ve başlıca temsilcilerini söyleyebilmek. · Edebi akımların özelliklerini kavrayabilme.

· Batı Edebiyatı etkisinde eser veren edebiyatçıları tanıyabilme. · Edebi eserin özelliklerini anlayabilme.

· Edebiyatta anlatım yollarını kavrayabilme. · Şiirin şekil özelliklerini kavrayabilme. · Şiirin dil ve anlatım özelliklerini kavrayabilme.

· Hece ölçüsünü ve özelliklerini kavrayabilme. · Türk Halk Edebiyatında kullanılan nazım şekillerini ve türlerini kavrayabilme. · İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı sözlü eserlerini inceleyebilme.

· İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı yazılı eserlerini inceleyebilme. · Geçiş dönemi eserlerini inceleyebilme.

· Klasik Türk Edebiyatını genel hatlarıyla tanıyabilme. · Klasik Türk Edebiyatı manzum ve mensur eser örneklerini inceleyebilme. · Türk Halk Edebiyatı manzum ve mensur eser örneklerini inceleyebilme.

· Dünya Edebiyatı manzum ve mensur eserlerini inceleyebilmek.

· Eserleri incelenen şair ve yazarların edebi yönünü kavrayabilme. · Batı Edebiyatı etkisiyle yaratılan eserleri tanıyabilme.

· Türk Edebiyatı dönemlerini ve eserlerini tür, şekil ve içerik yönünden inceleyebilme.

· İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya’da gelişen Türk Edebiyatı örneklerini inceleyebilme.

· İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya’da gelişen Türk Edebiyatına bölge edebiyatlarının etkisini kavrayabilme.

KAZANIMLAR Öğrenci:

- Edebiyatın farklı tanımlarını okur; - Edebiyatın farklı tanımlarını karşılaştırır; - Kendi ifadesiyle edebiyatı tanımlar; - Edebiyat ile birey arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyat ile toplum arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyat ile günlük hayat arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyatın kapsadığı konuları bilir; - Edebiyatın kapsadığı konulara örnekler verir; - Edebi eserin özelliklerini anlar; - Edebi eseri tanımlar; - Sözlü ve yazılı anlatıma başvurulduğunu bilir; - Duygu ve düşüncelerin nazım ve nesirle anlatıldığını bilir; - Yazılı ve sözlü anlatım arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirtir; - İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı özelliklerini açıklar; - İslami Devir Türk Edebiyatı özelliklerini açıklar; - Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı özelliklerini açıklar; - Türk Edebiyatının ana dönemlerini şema üzerinde; - Nazım, manzume, manzum eser terimlerinin açıklar; - Nazım birimi ve nazım şeklini açıklar; - Şiirde mısraı, beyti, kıt’ayı, bendi gösterir; - Şiirde ölçüyü gösterir; - Şiirde kafiyeyi, redifi gösterir; - Şiiri şekil yönünden inceler; - Şiirin konusunu ve temasını açıklar; - Şiiri anlam yönünden açıklar; - Şiirin planını kavrar; - Şiirin dil özelliklerini açıklar; - Şairin üslubunu fark eder; - Destanın özelliklerini açıklar; - Koşuğun özelliklerini açıklar; - Şiir üzerinde hece ölçüsünü bulur; - Şiir üzerinde durakları gösterir;

- Türk şiirinde en çok kullanılan hece kalıplarını söyler; - Maninin özelliklerini açıklar; - Türkünün özelliklerini açıklar; - Koşmanın özelliklerini açıklar; - Semainin özelliklerini açıklar; - Destanın özelliklerini açıklar; - İlahinin özelliklerini açıklar; - Nutkun özelliklerini açıklar; - Edebiyat ile tarih, psikoloji, sosyoloji, kültür ve güzel sanatlar arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyat tarihinin kapsamını açıklar; - Edebiyat tarihinin önemini açıklar; - İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, İslami Devir Türk Edebiyatı, Batı Etkisinde Gelişen Türk

Edebiyatı dönemlerini sıralar; - Eski Türklerde kültürel yapıyla şiir arasındaki ilişkiyi açıklar; - İslamiyet’ten Önceki Türk Edebiyatının nasıl oluştuğunu açıklar; - Destan, Koşuk, Sagu, Sav örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım bakımından inceler; - Türk destanlarından biriyle dünya destanlarından birini karşılaştırarak benzer ve farklı

yönlerine örnekler verir; - Göktürk Kitabeleri tarihi önemini ve kültürel değerini açıklar; - Göktürk Kitabelerinin içeriğini özetler; - Geçiş dönemi eserlerinin hangi ortamda ve niçin yazıldığını açıklar; - Geçiş dönemi eserlerinden alınan örnek metinleri içerik, dil ve anlatım bakımından

inceler; - Geçiş dönemi eserleri konularının başlıcalarını sayar; - Klasik Türk Edebiyatının tarihi oluşumunu özetler; - Gazel, Kaside, Mesnevi, Şarkı örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım özellikleri

bakımından inceler; - Mensur eser örneklerini farklı özellikleri bakımından değerlendirir; - Türk Halk Edebiyatının tarihi oluşumunu açıklar; - Türk Halk Edebiyatının: Anonim Halk Edebiyatı, Aşık Edebiyatı ve Dini-Tasavvufi Halk

Edebiyatı alanların adlarını sıralar; - Türk Halk Edebiyatı alanlarının özelliklerini söyler; - Tekerleme, Mani, Ninni, Türkü, İlahi, Deme, Koşma, Varsağı, Semai örneklerini içerik,

biçim, dil ve anlatım özellikleri bakımından inceler; - İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, Geçiş Dönemi, Klasik ve Halk Edebiyatı manzum ve

mensur eserlerini karşılaştırır; - Klasizm, Romantizm, Realizm, Natüralizm, Sembolizm ve Parnasizm özelliklerini söyler; - Manzum ve mensur eserlerde işlenen konuları açıklar; - Manzum ve mensur eserlerin dil ve anlatım özelliklerini açıklar; - Türk Edebiyatı ve Dünya Edebiyatı eserlerini karşılaştırır; - Türkçe yayınlanan ilk gazetenin ismini ve yayın tarihini bilir; - Türkçe yazılan ilk piyes ve romanların isimlerini, konularını ve yazarlarını bilir; - Tanzimat dönemi Türk şiirini konu, şekil ve dil özellikleri açısından inceler; - Tanzimat dönemi Türk şiirini Divan şiiriyle konu ve şekil açısından karşılaştırır;

- Tanzimat dönemi Türk şiirindeki yeni türlerin şekil özelliklerini bilir; - Servet-i Fünûn Edebiyatı manzum ve mensur eserleri tür, şekil ve içerik yönünden

inceler; - Milli Edebiyat manzum ve mensur eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiya-tı şiir ve nesir örneklerini tür, şekil ve içerik yönünden

inceler; - Günümüz Halk Edebiyatı örneklerini tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - İkinci Dünya Savaşından sora Kosova ve Makedonya’da yaratılan edebi eserleri tür, şekil

ve içerik yönünden inceler; - İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya’da gelişen Türk Edebiyatı

eserlerinde bölge edebiyatlarının etkisini kavrar.

EDEBİYAT - Program İçeriği Edebiyat ile Diğer Bilim Dalları Arasındaki İlişki ,Edebiyat Tarihi ve Önemi,Türk Edebiyatı Dönemleri,Dönemle İlgili Genel Bilgiler, Sözlü Eserler: Destan, Koşuk, Sav, Sagu.Yazılı Eserler: Göktürk Kitabeleri,İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Genel Özellikleri, Karşılaştırmalı Destan Örnekleri,Manas Destanı, İlyada, Şahname,Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Geçiş Dönemi,Geçiş Dönemi Eserleri,Kutadgu Bilig, Divan-ü Lugati’t Türk, Atabet’ül Hakayık, Divan-ı Hikmet, Klasik Türk Edebiyatının Genel Özellikleri, Klasik Türk Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri,Mesnevi (Süleyman Çelebi),Mesnevi (Şeyh Galib),Kaside (Fuzuli),Gazel (Baki),Klasik Türk Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri,Muhakemet’ul Lugateyn (Ali Şir Nevai) Tezkire (Latifi),Tarih (Naima),Seyahatname (Evliya Çelebi),Türk Halk Edebiyatının Genel Özelikleri,Anonim Türk Halk Edebiyatı,Anonim Türk Halk Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri,Tekerleme, Ninni, Mani, Türkü, Anonim Türk Halk Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri, Dede Korkut Hikayeleri,Halk hikayeleri, Nasrettin Hoca Fıkraları, Karagöz ve Hacivat,Dini-Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı,Dini-Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri,İlahi (Yunus Emre),Deme (Pir Sultan Abdal),Dini-Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri,Hacı Bektaşi Veli, Aşık Edebiyatı,Aşık Tarzı Türk Şiiri,Koşma (Karacaoğlan),Semai (Erzurumlu Emrah),Varsağı (Dadaloğlu),Destan (Kayıkçı Kul Mustafa),Edebi Akımlar,Klasizm,Romantizm,Realizm,Natüralizm,Sembolizm,Parnasizm,Dünya Edebiyatından Örnekler,Shakspeare (Şekspir),Cervantes (Servantes),Lev Tolstoy,Goethe (Göte),Steinbeck (Ştaynbek) Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı,Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı,Manzum Eserler (Namık Kemal, Abdülhak Hamit),Mensur Eserler (Şinasi, Muallim Naci),Servet-i Fünûn Edebiyatı,Manzum Eserler (Tevfik Fikret),Mensur Eserler (Halit Ziya Uşaklıgil),Fecr-i Âti Topluluğu,Şiir (Ahmet Haşim),Milli Edebiyat Manzum Eserler (Ziya Gökalp, Mehmet Âkif Ersoy, Mehmet Emin Yurdakul, Yahya Kemal Beyatlı) Mensur Eserler (Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar),Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Şiir Örnekleri (Faruk Nafiz Çamlıbel, Ziya Osman Saba, Necip Fazıl Kısakürek, Arif Nihat Asya, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli Kanık, Cemal Süreyya, Atilla İlhan, Nazım Hikmet, Sezai Karakoç, Ahmet Arif) Nesir ,Hikaye (Refik Halit Karay, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali, Necati Cumalı, Aziz Nesin)

Roman (Ahmet Hamdi Tanpınar, Kemal Tahir, Yaşar Kemal),Tiyatro (Haldun Taner, Turgut Özakman) Deneme (Nurullah Ataç, Şevket Rado),Günümüz Halk Edebiyatı,Aşık Veysel ,İkinci Dünya Savaşı Sonrası Kosova ve Makedonya Türk Edebiyatı,Hikaye (Mustafa Karahasan, Necati Zekeriya, Enver Baki) Roman (Hasan Mercan, Reşit Hanadan),Şiir (Enver Tuzcu, Şükrü Ramo, Naim Şaban, İskender Muzbeg, Alim Rıfat Yeşeren)

TÜRK DİLİ Ø ÖZEL HEDEFLER

· Metinde geçen kelimeleri anlamlarına göre cümle içinde kullanabilme.

· Metinde, arlarında anlam ilişkisi olan kelimeleri bulabilme. · Metinde geçen anlamca birbiriyle ilgili kelimeleri cümle içinde kullanabilme. · Seslerin nasıl oluştuğunu anlayabilme.

· Özelliklerine göre sesleri sınıflandırabilme · Metinde geçen kelimeleri ses uyumları ve ses olayları bakımından inceleyebilme.

· Metinde geçen kelimelerin köklerini ve eklerini gösterebilme. · Metinde geçen yapım eklerini gösterebilme. · Metinde geçen çekim eklerini gösterebilme.

· Metinde geçen kelimeleri yapısı bakımından inceleyebilme. · Dünyada konuşulan belli başlı dilleri gruplandırabilme.

· Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerini kavrayabilme. · Türk yazı dilinin tarihi gelişimini öğrenebilme. · Türkçenin farklı söylenişlere sahip olduğunu anlayabilme.

· Metinde geçen eylemleri inceleyebilme. · Metinde geçen basit ve birleşik zamanlı eylemleri inceleyebilme. · Metinde geçen eylemleri çatıları bakımında inceleyebilme.

· Metinde geçen eylemleri yapıları bakımında inceleyebilme. · Metinde geçen eylemsileri bulabilme.

· Metinde geçen ek eylemleri bulabilme. · Metinde geçen ilgeçleri bulabilme. · Metinde geçen bağlaçları bulabilme.

· Metinde geçen ünlemleri bulabilme. · Sözcük çözümlemeleri yapabilme.

· Cümle ögelerinin görevlerini ve yapılarını kavrayabilme. · Kelime gruplarının yapı, anlam ve görevlerini kavrayabilme. · Cümle çeşitlerini kavrayıp sözlü ve yazılı anlatımda uygulayabilme.

· Farklı yapıdaki cümleleri çözümleyip yorumlayabilme. · Dilbilimin tanımını yapabilme. · Dilbilgisi ile Dilbilimi karşılaştırabilme.

· Dilbilim kolları ve araştırm aalanlarını söyleyebilme. · Türkçenin eklenme, türetme ve dizim özelliklerinin farkında olabilme.

· Kosova Türk Ağızlarının morfolojik ve fonolojik özelliklerini fark edebilme. · Kosova Türk ağızlarında başvurulan morfolojik ve sentaks yapılarını fark edebilme.

· Kosova Türk ağızlarında başvurulan morfolojik ve sentaks yapılarını Standart Türkçe ve bölge dilleri ile karşılaştırabilme.

· İsim tamlaması, ortaç, yardımcı fiil gibi kategorilerin bölge dillerindeki eşdeğerlerini bulmaya çalışabilme.

· Tercüme sırasında birleşik tümcelerdeki sıralama, tekrar ve bunlara eklenen yapım ve çekim eklerinin (çoğul ve hal ekleri) dizilişlerine dikkat edebilme.

Ø KAZANIMLAR

Öğrenci: - Dilin özelliklerini anlar; - Dilin tanımlarını inceler; - Kendi ifadesiyle dili tanımlar; - Dil ile kültür ilişkisini açıklar; - Dilin millet hayatındaki yeri ve önemi açıklar; - Dilbilgisi bölümlerini tanır; - Dilbilgisi bölümlerinde hangi konuların işlendiğini açıklar; - Gerçek anlamlı kelimeleri bulur; - Yan anlamlı kelimeleri bulur; - Mecaz anlamlı kelimeleri bulur; - Deyim anlamlı kelimeleri bulur; - Terim anlamlı kelimeleri bulur; - Gerçek anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Yan anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Mecaz anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Deyim anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Terim anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Özel ve genel anlam ilişkisi olan kelimeleri bulur; - Çok anlamlı kelimeleri bulur; - Eş sesli kelimeleri bulur; - Eş anlamlı kelimeleri bulur; - Zıt anlamlı kelimeleri bulur; - Kelimeleri genel ve özel anlamlarına göre sıralar; - Bir kelimenin değişik anlamlarıyla yeni cümleler kurar; - Eş sesli kelimelerle yeni cümleler kurar; - Eş anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Zıt anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Sesin oluşumunu sağlayan organları bilir; - Sesin nasıl oluştuğunu açıklar; - Ünlüleri özelliklerine göre sınıflandırır; - Ünsüzleri özelliklerine göre sınıflandırır; - Büyük ünlü uyumuna uyan ve uymayan kelimeleri bulur; - Küçük ünlü uyumuna uyan ve uymayan kelimeleri bulur;

- Kelimelerin ünlü uyumu kurallarına uyup uymama sebeplerini açıklar; - Sert ünsüzlerle ilgili ses benzeşmelerini açıklar; - Sert ünsüzlerle ilgili yumuşamayı açıklar; - Sert ünsüzlerle ilgili ses benzeşme ve yumuşama sebeplerini açıklar; - Metinde geçen ses olaylarını gösterir; - Ses olaylarının sebeplerini açıklar; - Kelimelerin köklerini gösterir; - Kelimelerin gövdelerini gösterir; - Kelimelerin eklerini gösterir; - İsim köklerini gösterir; - Fiil köklerini gösterir; - Çift görevli kökleri gösterir - İsimden isim türeten ekleri gösterir; - İsimden fiil türeten ekleri gösterir; - Fiilden fiil türeten ekleri gösterir; - Fiilden isim türeten ekleri gösterir; - Durum (hal) eklerini gösterir; - İyelik eklerini gösterir; - Çoğul eklerini gösterir; - Soru eklerini gösterir; - Bildirme kipi eklerini gösterir; - Dilek kipi eklerini gösterir; - Şahıs (kişi) eklerini gösterir; - Basit, türemiş, birleşik kelimeleri bulur; - Basit, türemiş, birleşik kelimelerin yapısını inceler; - Kelime yapısıyla ilgili alıştırmalar yapar; - Dünya dillerini köken ve yapı bakımından gruplandırır; - Türkçenin ait olduğu dil grubunu açıklar; - Türk yazı dilinde kullanılan alfabelerin isimlerini ve temel özelliklerini sıralar; - Türk dilinin tarihi gelişimini özetler; - Türkçenin farklı lehçe, şive ve ağızları olduğunu açıklar; - Anadolu Türkçesi şivelerinin adlarını söyler; - Metinde geçen eylemleri bulur; - Eylemlerin cümle içindeki görevini açıklar; - Eylemin aldığı kip eklerini bulur; - Eylemlerin kip eklerini konuşmada ve yazıda uygular; - Bildirme ve dilek kiplerini bulur; - Birleşik zamanlı eylem kiplerini bulur; - Birleşik zamanlı eylemleri konuşma ve yazmada uygular; - Özne ve nesneye göre eylem çatılarını inceler; - Basit, türemiş ve birleşik eylemleri inceler; - Ad eylem, sıfat eylem ve bağ eylemleri bulur; - Ek eylemleri bulur; - Ek eylemlerin oluşmasını açıklar;

- Ek eylemlerin çekimini yapar; - Eylemlerin bütün şekillerini konuşma ve yazıda doğru kullanır; - İlgeç ve bağlaçların cümle içindeki görevini açıklar; - İlgeç ve ünlemlerin cümleye kattığı anlamı açıklar; - İlgeç, bağlaç ve ünlemleri konuşma ve yazıda doğru kullanır; - Sözcük türlerinin tamamını tanır; - Metinde geçen cümle ögelerini bulur; - Cümle ögelerinin görevlerini kavrar; - Farklı yapıdaki cümleleri çözümler; - Sözlü ve yazılı anlatım sırasında öge dizilişlerine dikkat eder; - Anlatımın etkisini arttırmak için devrik cümleler kurar; - Şiiri nesre çevirme uygulamaları yapar; - Dilbilimin tanımını yapar; - Dilbilgisi ve dilbilimi karşılaştırabilir; - Dilbilim kolları isimlerini ve araştırma alanlarını söyler; - Türetme ve çekim sırasında Türkçe kelimelere eklenen eklerin diziliş sırasının farkında

olur; - Türkçe’de türetme yollarını bilir; - Düz ve devrik cümle öge diziliş sırasını bilir; - Kosova Türk ağızlarının kelime servetine bölge dilerinden kelime girdiğini bilir; - Kosova Türk ağızlarında tamlama, kelime öbekleri ve cümle ögeleri diziliş sırasının

Standart Türkçe’den farklılık gösterdiğini bilir; - Standart Türkçe’deki ortaçların Kosova Türk ağızları ve bölge dilerindeki karılıklarını

bulur; - Fiil çekimlerinde çoğul ekinin konumunu bölge dilleri çekimleri ile karşılaştırır; - İyelik ve ilgi eklerinin bölge dillerindeki eşdeğerleriyle karşılaştırır; - Bölge dillerinden kısa metinler çevirir ve değerlendirir;

TÜRK DİLİ - Program İçeriği Dil Grupları ve Türk Dili, Başlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri,Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi,Lehçe, Şive, Ağız,Eylemler,Eylemlerin Cümle İçindeki Görevi,Eylemlerde Kip ve Kişi Ekleri Eylemlerde Zaman,Basit Zamanlı Eylemler ve Çekimleri,Bildirme Kipleri,Dilek Kipleri,Birleşik Zamanlı Eylemler ve Çekimleri,Eylemlerde Çatı,Yapısı Bakımından Eylemler,Eylemsiler,Ek Eylemler ve Çeşitleri, Ad Türünden Sözcükler,İlgeçler,Bağlaçlar,Ünlemler,Kelime Çözümlemeleri,Cümle Ögeleri,Cümle Çeşitleri Yapı Bakımından Cümleler,Yüklemin Türüne Göre Cümleler,Anlamları Bakımından Cümleler,Ögelerin Dizilişine Göre Cümleler,Cümle Analizi,Dilbilim ile Dilbilgisi,Dilbilim Kolları,Türkçenin Yapısı,Kosova Türk Ağızlarına Genel Bakış,Morfoloji ve Sentaks Açısından Kosova Türk Ağızlarına Bölge Dillerinin Etkisi, Bölge Dillerinden Türkçe’ye Tercüme Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar.

36

KOMPOZİSYON Ø ÖZEL HEDEFLER · Kompozisyon tanımını kavrayabilme.

· Kompozisyonun önemini kavrayabilme · Sözlü kompozisyonda uyulması gereken kuralları söyleyebilme. · Sözlü kompozisyonda başarılı olmanın yollarını kavrayabilme.

· Metin üzerinde diksiyon çalışmaları yapabilme. · Hazırlıksız konuşmalar yapabilme. · Hazırlıklı konuşmalar yapabilme.

· Doğru ifade kurallarını kavrayabilme. · Kurallara uygun yazılmış yazıları inceleyebilme.

· Kurallara uygun olarak kompozisyon yazabilme. · Okuduğu metni üslup bakımından inceleyebilme. · Okuduğu metnin planını çıkarabilme.

· Bilgi toplama yöntemlerini kavrayabilme. · Belirlenen bir konuda araştırma yapabilme. · Yapılan araştırmayı raporlaştırabilme.

· Metin inceleme yöntemlerini kavrayabilme. · Okuduğu eseri tanıtabilme.

· Özel ve resmi mektuplar yazabilme. · Rapor veya tutanak planlayıp yazabilme. · Köşe yazısı türünü tanıyıp planını çıkarabilme.

· Deneme türünü tanıyıp, deneme yazıları oluşturabilme. · Makale yazılış tekniklerini ve yöntemlerini öğrenebilme.

· Özgeçmiş ve dilekçe çeşitlerini inceleyip yazabilme. Ø KAZANIMLAR Öğrenci:

- Kompozisyonun çeşitli tanımlarını inceler; - Kompozisyonu kendi ifadesiyle tanımlar; - Kompozisyon çeşitlerini söyler; - Kompozisyon ile düzenli hayat arasındaki ilişkiyi açıklar; - Kompozisyonun günlük hayattaki önemini ve gereğini açıklar; - Çevresiyle iletişim kurmada kompozisyonun önemini açıklar; - Uyulması gereken kuralları söyler; - Kurallara uyulması gerektiğinin farkında olur; - Dinlemenin önemini anlar; - Dikkatli okumanın önemini anlar; - Dinleme, okuma, gözlem ve deney ile birikim sağlandığını anlar; - Dinlerken not almanın önemini kavrar; - Vurgu ve tonlama çalışmaları yapar;

- Doğru telaffuz çalışmaları yapar; - Şiir okuma ve ezberleme çalışmaları yapar; - Dramatizasyon çalışmaları yapar; - Kurallara uygun olarak hatıralarını anlatır; - Görülen veya yaşanan bir olayı anlatır; - Belirlediği konularda hazırlıksız konuşmalar yapar; - Öğretmenin belirlediği konularda hazırlıksız konuşma yapar; - Kurallara uygun telefon görüşmesi yapar; - Bildiği bir fıkrayı anlatır; - Okuduğu bir hikayeyi anlatır; - Duyduğu bir masalı anlatır; - Belirlenen bir konuda kurallara uygun tartışır; - Düzenlenen açık oturumlara katılır; - Belirlenen bir konuda görüşme (mülakat) yapar; - Belirlenen bir konuda röportaj yapar; - Hazırladığı bir konuda konuşma yapar; - Cümlelerde gereksiz kelime kullanmaz; - Cümlelerde kelimeleri yerinde ve doğru kullanır; - Cümlelerde birbiriyle çelişen kelimeleri kullanmaz; - Cümleyi düşünce ve mantıkça doğru kurar; - Cümleyi özne ve yüklem uygunluğuna dikkat ederek kurar; - Cümleyi nesne ve yüklem uygunluğuna dikkat ederek kurar; - Cümle içinde tümleçleri doğru kullanır; - Cümle içinde fiil ve yardımcı fiilleri doğru kullanır; - Cümle içinde tamlamaları doğru kullanır; - Birleşik cümlenin ögelerini doğru kullanır; - Metnin konusunu açıklar; - Metinde işlenen ana ve yardımcı düşünceleri söyler; - Metnini planını çıkarır; - Yazacağı metnin konusunu belirler; - Metinde işlenecek ana ve yardımcı düşünceyi belirler; - Belirlediği plana uygun metinler oluşturur; - Kütüphanede uyulması gereken kurallara uyar; - Kitap kataloglarından yararlanır; - Ödünç aldığı kitapları zamanında iade eder; - Internet’ten yararlanma imkanlarını araştırır; - Fişleme ve anket hazırlama tekniklerini uygular; - Yapacağı araştırmanın konusunu ve amacını belirler; - Araştırmanın planını çıkarır; - Araştırdığı konuya uygun bir başlık koyar; - Araştırdığı konuya kısa bir önsöz yazar; - Araştırma sonuçlarına göre tablo hazırlar; - Bulguları yorumlar; - Sonuç ve önerileri belirtir;

- Roman ve hikaye inceleme yöntemlerini açıklar; - Şiir inceleme yöntemlerini açıklar; - Okuduğu roman, hikaye ve şiirlerin analizini yapar; - Okuduğu roman, hikaye ve şiiri tanıtır; - Okuduğu makale, fıkra, deneme, vb. tanıtır; - Arkadaşına, akrabasına hitap kurallarına uyarak özel mektup yazabilir; - Herhangi bir dilek, şikayet ve meramını anlatan resmi mektupları teknik hususlarına

dikkat ederek yazabilir; - Yaptığı çalışma veya araştırma ile ilgili rapor veya tutanak hazırlayabilir; - Köşe yazısı türünün özelliklerini öğrenip, gazetede bu türü belirleyebilir; - Deneme türünün özelliklerini benimseyip kendi düşüncelerini dile getiren sosyal içerikli

kısa demeler yazabilir; - Makalelerin yazılış sebebi ve biçimini kavrayıp, dipnotlarından bilgi alabilir; - Herhangi bir kurumca istenen özgeçmiş yazabilir; - Herhangi bir kuruma dilekçe, şikayet dilekçesi veya itiraz dilekçesi yazabilir.

KOMPOZİSYON - Program İçeriği Kompozisyonun Amacı ve Hayatımızdaki Yeri,Yazılı Kompozisyonda Başarılı Olmanın Yolları,Kompozisyon Yazma Metodu,Kurallarına Uygun Kompozisyon Yazma,Üslup Özellikleri,Plan Örnekleri Yapma ve Yazma, Metin Eleştirme, Araştırma Teknikleri,Kütüphaneden Yararlanma,Internet’ten Yararlanma,Fişleme, Anket Mülakat,İhtiyaç Belirleme ve Planlama,Amaçları Belirleme ve Planlama,Araştırma Kaynaklarını Belirleme Raporlaştırma,Başlık, Önsöz, İçindekiler, Tablolar Listesi,Araştırmanın Konusu ve Amacı,Bulguların Yorumlanması,Sonuç ve Öneriler,Ekler,Metin İnceleme,Roman ve Hikaye İnceleme Yöntemi,Şiir İnceleme Yöntemi,Eser Tanıtma,Roman, Hikaye, Şiir Tanıtma,Yazılı Kompozisyon Türleri:Mektup Türleri,Rapor ve Tutanak,Köşe Yazısı,Deneme,Makale,Özgeçmiş ve Dilekçe. Türk Dili ve Edebiyatı –Yönlendirme Proğramında verilenler arasından noktalar seçilip ölçülmektedir. Bazı noktalar yazılı olarak değerlendirildiği için sınav içeeriğinde yer almamaktadır. Bunun için yukarıdaki yönlendirme proğramı 10. sınıftan itibaren 12. sınıfa kadar kazanılan özel hedef ve kazanımlar ölçülüp değerlendirilir.

38

MATEMATİK

OLGUNLUK SINAVI MATEMATİK KONULARI

I. Amaç

Program kapsamlı eğitim sistemi tüm taraflara (öğrencilere, öğretmenlere, ebeveynlere vb.): · Öğrencilerin bildiklerini, yapabildiklerini ve nereye yerleştirilmesi gerektiğini belirlemeye,

· Tüm öğrencilere (adaylara) yüksek derecede kazanım sağlamaya,

· XXI asır gelişmelerinin gerektirdiği bilgi ve beceri hedeflerini açıkça ifade etmeye,

olanak sağlayacaktır.

III. Olgunluk Sınavı Matematik Dersi Program Kapsamı

12/13. Sınıfı tamamlayanlara yönelik matematik dersi (genel ve özel ders olarak matematikten olgunluk sınavı) program kapsamının belirlenmesi dersin, içerik, öğrenme becerilerinin tetiklenmesi, bilgileri uygulama

becerisi gibi temel özellikleri dikkate alınarak yapılır.

Dikkate alınan diğer önemli hususlar şunlardır:

Öğrencilerin,

· Üst seviye ortaöğretimi - olgunlu sınavını tamamladıktan sonra bildikleri ve yapabildiklerini doğru şekilde

yansıtabilmeleri;

· Öğrenciler, öğretmenler ve diğer taraflarca kabul görmeleri;

· İlerlemelerinin geçerliliği ve ölçülebilirliği.

Kapsamın değerlendirilmesi sınavla (testle) yapılır. Sınav (test), öğrencilerin program kapsamıyla ilgili bilgilerini test edecek şekilde hazırlanır.

Olgunluk sınavı matematik dersi değerlendirmesi, bu sınavı tamamlayan öğrencinin bu dersten

yapabilecekleri ile ulaştığı bilgi seviyesi arasındaki oranın ortaya konması şeklinde belirlenmiştir.

Düşük kazanım seviyesinde öğrencilerin bilme düzeyindeki bilgileri (simgeleri, olguları, formülleri, ilkeleri ve süreçleri tanıma) ölçülür.

Orta kazanım seviyesi, öğrencinin matematik dersinden ulaşması gerekene göre kabul edilebilir bir

seviyedir. Bu seviyede genellikle anlama ve uygulama seviyesindeki bilgiler (olguları ve ilkeleri anlama, bilgiye hakim olma, süreçleri kanıtlama, bilgileri yeni bir bağlama aktarabilme, olguları yorumlayabilme, kural, formül, yöntem, kavram, ilke vb.leri kullanabilme.) ölçülür.

Yüksek kazanım seviyesi, öğrencilerin matematik dersinden ulaşması gereken seviyenin en yüksek

noktasını gösterir. Bu seviyede problem çözme, analiz, sentez, yargıya varma ve değerlendirme gibi yüksek düzeydeki bilgiler ölçülür.

Şimdiye kadar tüm bu anlatılanların ders programı kapsamını gerçekleştirme açısından öğretmenleri

yönlendirdiğinden, dersle ilgili öğrencileri bilinçlendirdiğinden ve ebeveyn ile topluma açıklık getirdiğinden olağanüstü öneme sahiptir. Belirtilen sevilerde öğrencilerin değerlendirilmesi öğrenimlerine devam etmelerine olanak sağlar; başka bir deyişle yaşam boyu öğrenmeye daha iyi hazırlanmak için faydalı olacaktır.

Bu program kapsamları, matematik dersi için tanılayıcı ve değerlendirici özelliğe sahiptir. Matematik

dersine has olup, bulunduğumuz koşullarda ölçülebilir ve uygulanabilirdir; aynı zamanda dersin amaçlarının gerçekleştirilmesini hedeflemektedir.

MATEMATİK

/2010 OLGUNLUK SINAVI/

§ Liseler (dil ağırlıklı ve sosyal bilgiler )

§ Meslek Liseleri I (sağlık, tarımcılık, bahçecilik, gıda teknolojisi, kimya teknolojisi

§ Meslek Liseleri II (elektroteknik, makine, ulaştırma, inşaat, grafik, tekstil)

§ Meslek Liseleri III (yönetim, ekonomi, turizm)

KAPSAMI

1. Matematiksel Mantık ve Kümeler

§ Önermeler

§ Kümeler

§ Reel Sayılar Kümesi

§ Kombinasyon

2. Sayısal ve Harfli İfade İşlemleri

3. Üslü ve Köklü İfadeler

§ Üs İşlemleri

§ Kök İşlemleri

4. İkinci Dereceden Denklemler

5. İkinci Dereceden Fonksiyonlar

6. İrrasyonel Fonksiyonlar

7. Geometrik Hesaplar

§ Düzlemsel Şekillerin Yüzey Alanı

§ Geometrik Şekillerin Yüzey Alanı ve Hacmi

8. İstatistik Teorisi Konuları

§ Yığışım Ölçüleri (ortalama, medyan, mod).

MATEMATİK

§ Lise (Fen Alanı ve Genel Lise)

KAPSAMI

1. Matematiksel Mantık ve Kümeler

§ Önermeler

§ Kümeler

§ Reel Sayılar Kümesi

§ Kombinasyon

2. Sayısal ve Harfli İfade İşlemleri

3. Üslü ve Köklü İfadeler

§ Üslü İfadeler

§ Köklü İfadeler

4. Karmaşık Sayılar

§ Karmaşık Sayıların Cebirsel Şekli

§ Karmaşık Sayı İşlemleri (cebirsel işlemler)

5. İkinci Dereceden Denklemler

6. İrrasyonel Denklemler

7. İkinci Dereceden Fonksiyonlar

8. İkinci Dereceden Denklem Sistemi

9. Geometrik Hesaplar

§ Düzlemsel Şekillerin Yüzey Alanı

§ Geometrik Şekillerin Yüzey Alanı ve Hacmi

10. İstatistik Teorisi Konuları

§ Yığışım Ölçüleri (ortalama, medyan, mod)

11. Sayısal Dizi

§ Aritmetik Dizi

§ Geometrik Dizi

12. Trigonometri

§ Dik Kenar Üçgen Trigonometrisi (uygulanması)

13. Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar

14. Üstel ve Logaritmik Denklemler

MATEMATİK

Matematik - Enformatik Liseleri

1. Matematiksel Mantık ve Kümeler

§ Önermeler

§ Kümeler

§ Reel Sayılar Kümesi

§ Kombinasyon

3. Üslü ve Köklü İfadeler

1. Karmaşık Sayılar – Cebirsel Şekli

2. Lineer Olmayan Denklem Sistemleri

3. İkinci Dereceden Denklemler

4. Geometrik Hesaplar

§ Düzlemsel Şekillerin Yüzey Alanı

§ Geometrik Şekillerin Yüzey Alanı ve Hacmi

5. Lineer ve İkinci Dereceden Fonksiyonlar

6. Olasılık Teorisi Konuları

7. İstatistik Konuları

8. Karmaşık Sayılar - Trigonometrik Şekilleri

9. Vektörel Cebir

10. Analitik Düzlem Geometrisi

§ Doğru Denklemi

§ İkinci Dereceden Eğriler (Daire, Elips, Hiperbol, Parabol)

11. Trigonometri

12. Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar

13. İrrasyonel, Üstel ve Logaritmik Denklemler

14. Sayısal Dizi

§ Aritmetik Dizi

§ Geometrik Dizi

15. Limit ve Fonksiyon Sürekliliği

16. Fonksiyon Türevi

I. ARİTMETİK VE CEBİR (%50)

1. 1. Matematiksel Mantık ve Kümeler

Öğrenci:

Ø Önermelerin doğruluğunu belirleyebilir, Ø Önermeyi tanımlayabilir, Ø Birleşi, Kesişim, Olumsuzlama, Gerektirme ve Eşdeğerliği tanımlayabilir,

Ø “ve”, “veya” vb. bağlaçları doğru kullanabilir, Ø Önerme işlemleri yapabilir, Ø Günlük yaşamda mantıksal işlemleri uygulayabilir, Ø Nicelik belirleyicilerini tanımlayabilir,

Ø Matematiksel mantık simgelerini ayırt edebilir, Ø Somut örneklerde mantık tablolarını kullanabilir, Ø Mantık formüllerini, totolojileri ispatlayabilir, Ø İletişim dili ile matematiksel mantık dilini ilişkilendirebilir,

Ø Matematiksel mantık tablolarını yorumlayabilir Ø İlişki kavramını tanımlayabilir, Ø İlişkiyi, iki küme elemanları arasında bağlantı olarak gösterebilir,

Ø İlişki çizgisinin anlamını açıklayabilir, Ø Çift yönlü ilişkiyi açıklayabilir, Ø Tablo, diyagram vb. kullanarak ilişkiyi gösterebilir, Ø Yansıma kavramını tanımlayabilir,

Ø Yansıma ilişkisini ayırt edebilir, Ø Günlük yaşamdan yansıma ve ilişki ile ilgili örnekler bulabilir, Ø Yansımayı fonksiyondan ayır edebilir,

Ø Yansımayı (fonksiyonu), diyagram, tablo, sıralı ikili kümesi olarak ve bir formül halinde gösterebilir, Ø Yansıma ürünün tanımlayabilir, Ø Ters yansımayı tanımlayabilir, Ø Küme kavramını elemanlar yığını olarak benimseyebilir,

Ø Kümeleri farklı şekillerde gösterebilir, Ø Kümeleri farklı isim ve betimlemelerle isimlendirebilir, Ø Önerme ve küme arasındaki ilişkiyi kurabilir, Ø Verilen bir kümenin altkümesini belirleyebilir,

Ø Küme işlemleriyle ilgili simgeleri ayırt edebilir, Ø Küme işlemlerini yapabilir, Ø Küme işlemleriyle ilgili teoremleri açıklayabilir,

Ø Kümelerin çarpımını sıralı ikili kümeleri olarak ve xoy koordinat düzleminde doğrudan gösterebilir, Ø Sonlu kümeleri sonsuz kümelerden ayırt edebilir

1. 2. Reel Sayılar

Öğrenci:

Ø Doğal sayıları, kesirleri ve ondalıkları yazabilir; Ø Karşılaştırma yapıp doğal sayılarla temel işlemleri (toplama, çıkarma, çıkarma, bölme) gerçekleştirebilir; Ø Verilen sayıların OKEK ve OBEB’ini bulabilir;

Ø Doğal ve ondalık sayılarda yuvarlama (üste ve alta tamamlama) yapabilir; Ø Tamsayıları karşılaştırarak onlarla teme işlemleri gerçekleştirebilir; Ø Kesirleri karşılaştırarak onlarla teme işlemleri gerçekleştirebilir

Ø Kesirli sayıları ondalık sayılara dönüştürebilir; Ø Sonlu ve periyodik sayıları kesirli sayılara dönüştürebilir; Ø Reel sayılarla işlem yapabilir; Ø Sayı kümelerini tanımlayabilir;

Ø Reel sayıları sayı ekseninde gösterebilir; Ø Sayıların mutlak değerini tanımlayabilir;

Ø Reel sayılarla ilgili bilgilerini günlük hesap ve ölçme gereksinimleri için kullanabilir; Ø Sayı aralıklarını simgelerle gösterebilir; Ø Reel sayılarla ilgili tüm işlemleri yapabilir; Ø Verilen sayı aralıklarını değişkenle gösterebilir;

Ø Sayısal ara kesitleri kümelerini grafikle gösterebilir;

1.3. Kombinasyon

Öğrenci:

Ø Binom formülü yardımıyla Binom karesi ve Binom küpü arasındaki ilişkiyi bulabilir; Ø Kombinasyonun temel anlamlarını tanımlayabilir; Ø Varyasyon, permütasyon ve kombinasyonu tanımlayabilir;

Ø n sayıdaki elemanın tekrar etmeyen permütasyon sayısını bulabilir; Ø n sayıdaki elemanın k sınıfındaki tekrar etmeyen varyasyon ve kombinasyon sayısını bulabilir; Ø Kombinasyon problemlerini çözebilir; Ø Binom formülü elemanları özelliklerinin uygulandığı problemleri çözebilir.

1.4. Sayılarda Kuvvet Alma İşlemi

Öğrenci:

Ø Benzer üslü sayıların çarpımını ve tersini yazabilir; Ø Aynı tabanlı kuvvete sahip sayılarla işlem yapabilir; Ø Harfli ifadeleri türlerine göre: monom, binom, polinom, rasyonel ifade, cebirsel ifade şeklinde adlandırabilir;

Ø Üslü sayı işlem kurallarını uygulayabilir; Ø Farklı kuvvet tabanlarına sahip sayılarla işlem yapabilir; Ø n üslü değişkene sahip polinomun genel ifadesini yazabilir; Ø Polinomu rasyonel ifadeden ayırt edebilir;

Ø Üssü rasyonel sayı ile tamsayı olan sayıları birbirlerinden ayırt edebilir; Ø Karekökü kavramını analiz edebilir; Ø Pozitif ile negatif kuvvetler arasında ilişki kurabilir;

Ø Köklü sayıların işlem kurallarını kullanabilir, Ø İfadelerin rasyonalizasyonunu yapabilir.

1.5. Karmaşık Sayılar - Cebirsel Şekiller

Öğrenci:

Ø Karmaşık sayıların gösterimini analiz edebilir; Ø Kare denkleminin çözümünü karmaşık sayılarla ilişkilendirebilir; Ø Karmaşık sayıların cebirsel şekillerini tanımlayabilir;

Ø Karmaşık sayılarda reel ve sanal kısmını ve modülünü belirleyebilir; Ø Karmaşık sayılarla cebirsel şekillerde temel işlemleri yapabilir; Ø Karmaşık sayılarla işlem özelliklerini uygulayabilir;

Ø Karmaşık sayılarda kuvvet işlemlerini sadeleştirebilir; Ø Karmaşık sayılarda cebirsel şekil ve karmaşık düzlem arasındaki ilişkiyi değerlendirebilir.

1.6. Lineer Olmayan Denklem Sistemleri

Öğrenci:

Ø Biri ikinci dereceden ve diğeri lineer denklem olan iki bilinmeyenli lineer denklem sistemlerini tanımlayabilir;

Ø Biri ikinci dereceden ve diğeri lineer denklem olan denklem sistemlerini çözebilir; Ø Sistemlerini çözümünü grafik ve analitik şekilde gösterir

Ø Somut problemlerin çözümünde lineer olmayan denklem sistemlerini uygulayabilir; Ø Lineer olmayan denklem sistemlerini önkoşullara bağlı olarak analiz edebilir;

1.7. İkinci Dereceden Denklemler

Öğrenci:

Ø İkinci dereceden denklemleri belirleyebilir; Ø İkinci dereceden eksik denklemleri çözebilir; Ø İkinci dereceden tam denklemleri çözebilir;

Ø İkinci dereceden denklemleri lineere faktörlere ayrıştırabilir; Ø Çözümü belli olduğu durumlarda ikinci dereceden denklemi oluşturabilir; Ø Çözümlerden biri bilindiği durumlarda diğer çözümü bulabilir;

Ø İkinci dereceden denklemlerin çözüm şekillerini analiz edebilir; Ø Diskriminantı belirleyebilir; Ø Diskriminanta bağlı olarak ikinci dereceden denklemin çözüm şeklini değerlendirebilir; Ø İkinci dereceden denklemlerin çözümünü grafiksel şekilde açıklayabilir;

Ø Vieta formülünü ispatlayabilir; Ø Çeşitli problemlerin çözümünde Vieta formüllerini kullanabilir; Ø İkinci dereceden denklem katsayılarına göre ikinci dereceden denklem çözümü toplam ve çarpımını

sadeleştirebilir; Ø İkinci dereceden denklem çözümleriyle ilgili problemleri çözebilir.

1.8. Vektörler

Öğrenci:

Ø Skaler ve vektörel büyüklükleri ayırt edebilir; Ø Vektörlerin özelliklerini sayabilir;

Ø Vektörlerle ilgili temel işlemleri (toplama, çıkarma, çarpma ve bölme) yapabilir; Ø Vektörlerini toplamını veya çıkarma değerini grafikle gösterebilir; Ø Vektörlerin skalerle çarpımını grafikle ve vektrölerin doğrudaşlığını gösterebilir;

Ø Birim vektörü sadeleştirebilir; Ø Çeşitli geometrik problemlerin çözümünde vektörleri uygulayabilir.

II. GEOMETRİ VE ÖLÇME (%20) 2.1. Geometrik Ölçümler

2.1.1. Düzlem Ölçüm (planimetri)

Öğrenci:

Ø Düzlemdeki geometrik şekilleri fark edebilir; Ø Düzlemdeki geometrik şekillerin isimlerini söyleyebilir;

Ø Düzlemde geometrik şekilleri çizebilir; Ø Düzlemdeki geometrik şekillerin özelliklerini belirleyebilir; Ø Üçgenin özellikli noktalarını belirleyebilir; Ø Üçgenle ilgili temel teoremleri yorumlayabilir;

Ø Üçgenin özellikli noktalarından geometrik problemlerde yararlanabilir; Ø Uyumu benzerlikten ayırt edebilir; Ø Üçgenlere ait uyum ve benzerlikle ilgili temel teoremleri yorumlayabilir; Ø Geometrik problemlerde uyum ve benzerliği uygulayabilir;

Ø Belli bir parçayı eşit kısımlara ayırabilir; Ø Pisagor Teoremini yorumlayabilir; Ø Dik kenar üçgen ve dik kenar üçgen olmayan şekillerle ilgili problemlerin çözümünde Pisagor Teoremini

uygulayabilir; Ø Nokta, doğru ve düzlem arasındaki konumu belirleyip değerlendirebilir; Ø Karmaşık geometrik problemlerin çözümüne yönelik modelleri analiz edip yorumlayabilir;

2.1.2. Uzam Ölçüm (stereometri)

Öğrenci:

Ø Eşdeğer yüzeyleri tanımlayabilir; Ø Küp ve küboidin yüzey alanı ve hacmini hesaplayabilir; Ø Düzlem şekillerinin (üçgen, dörtgen ve düzgün çokgenlerin) yüzey alanını hesaplayabilir; Ø Daire ve kısımlarının yüzey alanını hesaplayabilir;

Ø Geometrik şekil modelleri çizebilir; Ø Düzgün geometrik şekillerin (prizma, piramit, silindir, koni ve küre) yüzey alanı ve hacmini hesaplayabilir; Ø Cismin köşegenini cismi oluşturan şekil köşegenlerinden ayırt edebilir; Ø Uzamsal açıyı düzlem açıdan ayırt edebilir;

Ø Düzgün cisimleri düzensiz cisimlerden ayırt edebilir; Ø Belli geometrik şekillerin döndürülmesiyle bazı geometrik cisimlerin oluşumunu analiz edebilir; Ø İki ve üç boyutlu şekillerin yapımı için ölçümlerden yararlanabilir;

Ø Somut örneklerde problem çözümü için uzam ölçüm bilgilerini uygulayabilir.

IV. MATEMATİK ANALİZ (%20)

3.1. İkinci Dereceden Fonksiyonlar

Öğrenci:

Ø İkinci dereceden fonksiyonu tanımlayabilir; Ø İkinci dereceden fonksiyon grafiğini çizebilir;

Ø Grafik üzerinde o noktasını, simetri eksenini ve tepe noktasını bulabilir; Ø İkinci dereceden fonksiyonun özelliklerini belirleyebilir; Ø a Parametresi ve diskriminanta bağlı olarak ikinci dereceden fonksiyon grafiğini değerlendirebilir;

Ø İkinci dereceden fonksiyonu somut örneklerde uygulayabilir;

3.2. Elemanter Fonksiyonlar

Öğrenci:

Ø Elemanter fonksiyonları belirleyebilir; Ø Fonksiyonun uç noktasını, değer kümesini, o noktasını ve simetri eksenini tanımlayabilir;

Ø Elemanter fonksiyon grafiğini çizebilir; Ø Elemanter fonksiyonları karmaşık fonksiyonlardan ayırt edebilir; Ø Elemanter fonksiyonun tersini bulabilir;

Ø Grafik gösterimine dayanarak fonksiyonu temel özelliklerini yorumlayabilir.

IV. İSTATİSTİK VE OLASILIK (%10)

1. Olasılık Teorisi Elemanları

Öğrenci:

Ø Olgu ve olayları açıklayabilir; Ø Rastlantısal kanıt ve onlara bağlı rastlantısal olayları açıklayabilir; Ø Rastlantısal olay elemanlarını sıralayabilir; Ø Bir deney esnasında olası genel örnek uzamını belirleyebilir;

Ø Bir olayın olasılığını tanımlar; Ø Olayların özelliklerini söyleyebilir; Ø Olasılıkla ilgili temel kavramları belirleyebilir;

Ø Olasılıkla ilgili temel kavramları açıklayabilir; Ø Olasılıkla ilgili klasik ve geometrik tanımları ayırt edebilir; Ø Örnek belirlemeyi bağımsız biçimde deneyebilir; Ø Koşullu olasılığı tanımlayabilir;

Ø Koşullu olasılığı hesaplayabilir; Ø Olasılık ile kombinasyon arasında ilişki kurar; Ø Olaylarla ilgili işlemler yapabilir;

Ø Olasılığın 1)(0 ££ AP bağıntısını gerçekleştiren rastlantısal olayların fonksiyonu olduğunu kanıtlayabilir;

Ø Olasılık özellik ve ilkelerinden yararlanabilir; Ø Dağılım fonksiyonu bilinen rastlantısal değişkenin dağılımını bulabilir; Ø Ortaların hesaplanması için verileri sıralayabilir;

Ø Olayların etkileşimi ile ilgili olay bağımlı ve bağımsız özelliklerini uygulayabilir; Ø Matematik tümevarım ile Bayes Teoremi genellemesi yapabilir;

Ø Tam olay sistemi oluşturan olayları belirleyebilir; Ø Uygulamada olasılık kavramlarını kullanabilir;

Ø Olasılık Teorisini günlük olaylarla ilişkilendirebilir; Ø Herhangi bir örnek incelemesi esnasında somut durumları analiz edebilir. 2. İstatistik Elemanları

Öğrenci:

Ø Popülasyon ve bireyi veri toplamada bir değişken olarak betimleyebilir; Ø Popülasyonun anlamını karşılayan örnekler bulabilir; Ø Sıklığı yüzdelik olarak ifade edebilir;

Ø Elemeyi, veri toplama elemanı olarak belirleyebilir; Ø İstatistik veri toplayabilir; Ø İstatistik verilerini belli özelliklerine göre sıralayabilir;

Ø İstatistik verilerini sınıflandırabilir; Ø İstatistik temel kavramlarını tanımlayabilir; Ø Farklı dağılımı olan verilerden hareketle veri dağılım kavramını fark edebilir; Ø Genişliği, dağılım özelliği olarak tanımlayabilir;

Ø Mutlak ve görece frekansları hesaplayabilir; Ø Değer, kategori ve sıklığın gösterildiği tablolar oluşturabilir; Ø Sınıf yoğunluğunu hesaplayabilir;

Ø Değer ve yüzdelikle gösterilen göstergeleri hesaplayabilir; Ø Aritmetik, geometrik ve armonik ortalamaları ayırt edebilir; Ø Verileri tablo ve grafik şeklinde gösterebilir; Ø Poligon ve histogramları oluşturabilir;

Ø Çeşitli durumlarda diyagramları okuyabilir; Ø Sürekli ve kesintili miktarsal özellikler arasındaki ilişkiyi değerlendirebilir; Ø Çeyrek (kartil) kavramını açıklayabilir; Ø Yayılım ve ortalama karesel sapmayı hesaplayabilir;

Ø Ortalama mutlak sapmayı hesaplayabilir; Ø Verilerin belirgin özelliklerini (aritmetik ortalama, mod ve median) belirleyebilir; Ø Değişken dağılımı gerçekleşmesini betimleyebilir;

Ø Değerleri, sınıf sınırları içerisinde, doğru yerleştirebilir; Ø Ortalama, medyan (ortanca) ve mod arasındaki ilişkiyi açıklayabilir; Ø Mutlak ve göreli grafik ve histogramları analiz edebilir; Ø Ortalama değer, yayılım ve varyasyon katsayısını uygulayabilir;

Ø Örneklerle çeyrek (kartil) kavramını açıklayabilir; Ø (Verilerin sabit ölçülerde arttığı/azaldığı durumlarda) yayılım ve ortalama karesel sapma arasındaki ilişkiyi

belirleyebilir; Ø İstatistik ile diğer alanlar arasında ilişki kurabilir.

I. ARİTMETİK VE CEBİR (matematik-Enformatik Bölümü)

1. Karmaşık Sayılar – Trigonometrik Gösterimi

Öğrenci:

Ø Karmaşık sayıların trigonometrik şekillerini belirleyebilir;

Ø Karmaşık sayıyı cebirsel gösterimden trigonometrik gösterime ve ter yönde dönüştürebilir; Ø Trigonometrik gösterimdeki karmaşık sayılarla temel işlemleri yapabilir; Ø Karmaşık sayıların kuvvetlerini ve köklerini bulabilir; Ø Trigonometrik yapıların ispatı için Moivre formülünü uygulayabilir.

2. Vektörel Cebir

Öğrenci:

Ø Vektörel alan temelini tanımlayabilir;

Ø Verilen alandaki vektörü açıklayabilir; Ø Vektörlerin lineer bağımlılıkları ve bağımsızlıklarını açıklayabilir; Ø İki vektörün lineer bağımlılığını ispatlar;

Ø Eksensel vektörün izdüşümünü çizebilir; Ø Vektör izdüşümü hesaplama formülünü uygulayabilir;

Ø ( )kji ,, tabanlı vektör işlemlerini yapabilir;

Ø Vektörün şiddetini hesaplayabilir; Ø Vektörlerin skaler hesabını yapabilir; Ø İki vektörün açısını hesaplayabilir;

Ø Düzlem ölçüm teoremlerinin ispatında vektörleri uygulayabilir; Ø İki vektörün doğrudaş, düzlemdeş ve karşılıklı konumlarını sağlayan koşulları ispatlayabilir. Ø

III. MATEMATİK ANALİZ (Matematik-Enformatik Bölümü)

1. İrrasyonel, Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar

Öğrenci:

Ø Üstel ve logaritmik fonksiyonları tanımlayabilir

Ø Üstel ve logaritmik fonksiyonların özelliklerini tanımlayabilir; Ø Logaritma özelliklerini uygulayabilir; Ø Üstel ve logaritmik fonksiyonları grafikle gösterebilir; Ø Üstel ve logaritmik fonksiyonların monotonluğunu ve işaretini grafikten belirleyebilir;

Ø Üstel ve logaritmik fonksiyonlar arasında ilişki kurabilir; Ø Uygulamada üstel ve logaritmik fonksiyonları kullanabilir; Ø İrrasyonel, üstel ve logaritmik denklemleri çözebilir;

Ø İrrasyonel, üstel ve logaritmik eşitsizlikleri çözebilir;

2. Trigonometri

Öğrenci:

Ø Birim çemberi tanımlayabilir; Ø Açı ölçme birimlerinin isimlerini söyleyebilir; Ø Derece ile radyan arasındaki ilişkiyi belirleyebilir; Ø Hesap makinesi kullanmadan açı ölçüm birimlerini dönüştürebilir;

Ø Dik kenar üçgen ve birim çember üzerinde trigonometrik fonksiyonları tanımlayabilir; Ø Temel trigonometrik birimleri uygulayabilir; Ø Birim çember yardımıyla trigonometrik fonksiyonların temel özelliklerini açıklayabilir; Ø Trigonometrik fonksiyonlar arasındaki farkları karşılaştırabilir;

Ø Temel trigonometrik denklem ve eşitsizlikleri çözebilir; Ø Trigonometri ile geometri arasında ilişki kurabilir; Ø Günlük yaşam problemlerinin çözümünde trigonometriyi uygulayabilir;

Ø axy sin= , baxy += sin , )sin( baxy += , axby sin= gibi trigonometrik fonksiyonlarda genlik, faz

ve periyot değişimini açıklayabilir; Ø Karmaşık trigonometrik fonksiyonları değerlendirip grafik halinde gösterebilir; Ø Temel trigonometrik birimlerden yararlanarak türemiş trigonometrik birimleri ispatlayabilir;

Ø Üçgen yüzey alanının hesabı için sinüs ve kosinüs teoremini uygulayabilir; Ø Karmaşıl trigonometrik denklem ve eşitsizlikleri çözebilir; Ø Trigonometri ile geometri arasında ilişki kurabilir.

3. Sayısal Diziler

Öğrenci:

Ø Fonksiyon vasıtasıyla diziyi tanımlayabilir; Ø Aritmetik ve geometrik dizileri betimleyebilir; Ø Aritmetik ve geometrik dizilerin genel terimini belirleyebilir;

Ø Aritmetik ve geometrik dizilerin kurallarını belirleyebilir; Ø Uygulamada aritmetik ve geometrik dizilerden yararlanabilir;

Ø Aritmetik ve geometrik dizideki n teriminin nS toplamını buluabilir;

Ø Dizinin sınır değerini belirleyebilir; Ø Dizilerde yakınsama ve ıraksamayı değerlendirebilir;

Ø Yakınsak dizilerde işlem özelliklerini uygulayabilir;

Ø ¥®n olduğu durumlarda

na

1 için na dizisinin farklı davranışlarını değerlendirebilir

4. Fonksiyonlarda Limit ve Süreklilik

Öğrenci:

Ø Fonksiyonun limitini belirleyebilir; Ø Fonksiyon limiti özelliklerini belirleyebilir;

Ø Basit fonksiyonların limitini hesaplayabilir; Ø Limit ile dizi ve limit ile fonksiyon arasında ilişki kurabilir; Ø Karmaşık fonksiyonların limitini hesaplayabilir; Ø Fonksiyon asimptotlarının hesaplanması için limiti uygulayabilir;

Ø Fonksiyon sürekliliğini tanımlayabilir; Ø Fonksiyon limit alanı ile kesilme noktaları arasında ilişki kurabilir; Ø Süreksiz fonksiyonları kesilme noktalarıyla örneklendirerek gösterebilir; Ø Argüman eki ile fonksiyon ekini tanımlayabilir.

5. Fonksiyonlarda Türev

Öğrenci:

Ø Türevi tanımlayabilir; Ø Türevin geometrik yorumunu yapabilir; Ø Uygulamada türevin geometrik yorumundan yararlanabilir;

Ø Fonksiyon sürekliliği ile türevi arasında ilişki kurabilir; Ø Elemanter fonksiyonun türevini bulabilir; Ø Türev ilkelerini uygulayabilir; Ø Karmaşık fonksiyonların türevini bulabilir;

Ø Çeşitli durumlarda türevden yararlanabilir; Ø Türevi diferansiyelden ayırt edebilir; Ø Türev ile analitik geometri problemleri (Teğet ve Normal Denklemi, iki eğri arasındaki açı) arasında ilişki

kurabilir; Ø Bazı cebirsel denklemlerin yakın değer hesabı için türevi uygulayabilir; Ø Fonksiyonlarda monotonluk ve tepe değerlerin hesabı için türevi uygulayabilir; Ø Fonksiyonlarda konkav ve konveks ve büküm noktalarını hesaplamak için türevi uygulayabilir;

Ø Günlük yaşamla ilgili problemlerin çözümünde türevi uygulayabilir.

COĞRAFYA FEN VE SOSYAL BİLİMLER LİSE TÜRLERİ

COĞRAFYA DERSİ ÜÇÜNCÜ SEVİYE KAZANIMLARI VE İÇERİĞİ

Kat

ego

rile

r

Alt

K

ateg

ori

ler

İçeriği Kazanımlar

Fiziki Coğrafya'ya giriş, kapsamı ve inceleme alanları

Öğrenci, Fiziki Coğrafya'nın tanımını, ayrıldığı bölümleri ve diğer bilimlerle ilişkilerini ifade edebilir.

Dünyanın, fiziksel – coğrafi özellikleri, şekli, boyutu, hareketleri ve sonuçları

Dünyanın şekli ve boyutlarını, büyüklüğünü, hareketlerini ve sonuçlarını ifade edebilir.

YER

VE

ALA

N

Harita ve küre, coğrafya haritası (atlas), bölümleri, ölçekler, içeriği

Öğrenci, Haritanın ve kürenin tanımını, koordinat sistemini ve izohipsleri ifade edebilir, yeryüzünde kartografik işaretleri kullanarak belli noktaların, uzaklığını, yüksekliğini belirleyebilir.

Yerin yapısı ve oluşumu. Öğrenci, Yerin yapısını, özelliklerini, ana unsurlarını anlayıp sunabilir.

Yer kabuğu, yapısı ve oluşumu

Öğrenci, Yer kabuğunun nasıl ve hangi tektonik hareketler sonucu oluştuğunu; Hangi süreçler tarafından değişikliğe uğradığını ifade edebilir.

Kayalar ve mineraller Öğrenci, Magmatik, sedimanter, metamorfik, tek ve çok mineralli kayaçların ne olduğunu; Minerallerin nasıl oluştuğunu, çeşitlerini ve ekonomik önemini ifade edebilir.

Yerküre'nin rölyefi, rölyef şekilleri ve oluşum faktörleri (iç ve dış faktörler)

Öğrenci, Rölyef, dağ geçitleri, dağları, ovaları, vadileri ve diğer rölyef şekillerinin oluşumunu ifade edebilir.

Erozyon ve kaymalar (heyelan)

Öğrenci, Erozyon ve kaymaların (heyelanların) oluşmasını etki eden faktörleri bilir, insanlığa getirdikleri zararları ifade edebilir.

ALA

N V

E D

OĞ

AL

SİST

EMLE

R

DO

ĞA

L Sİ

STEM

LER

- Lİ

TOSF

ER

İnsan hayatında rölyefin

önemi ve yeri

Öğrenci; İnsanoğlu çeşitli rölyef

şekillerinin tarımcılık, yerleşim

yerleri, ulaşım v.b. amaçlı kullanabilirliğini anlayabilir.

Atmosferin yapısı ve

atmosferin dinamik süreçleri

Öğrenci, Atmosfer yapısını,

katmanlarını ve özelliklerini, yerküreye olan etkilerini (toprak

yüzeyinde ve su yüzeyinde) ifade

edebilir. Rüzgârlar, oluşumu ve şekilleri

Öğrenci, Rüzgârların oluşumunu,

hareketlerini, hızlarını, yönlerini,

şekillerini ve yerküredeki etkilerini ifade edebilir.

ATM

OSF

ER

Yağışlar, şekilleri ve

dağılımı;"El Ninyo" fenomeni

Öğrenci, Yağış şekillerini,

miktarını ve yağış sebeplerini; Tropikal ve Ekvatoral bölgelerdeki

El Ninyo fenomeninin etkilerini

ifade edebilir.

Hava kirliliği ve ozonun

sorunları Öğrenci, Hava kirliliği sorununun farkına varmalı; Ozon probleminin endüstriyel kalkınma, kentleşme ve modern ulaşım sonucu ortaya çıktığını, artık kaçınılmaz bir sorun olduğunu, ancak kontrol edilebildiğini de bilir.

Küresel ısınma ve iklim Öğrenci, Endüstrinin, ulaşımın

v.b. meydana getirdiği sera

gazlarının, iklime verdikleri zararları hakkında bilgilenmeli ve

bu sorunun iklim değişikliği gibi

önemli problemler doğuracağını bilir.

BİY

OSF

ER

HİD

RO

SFER

Sular, oluşumu, özellikleri ve

su bilançosu

Öğrenci, Suyun yeryüzündeki

dağılımını, doğadaki bulunuş

şekillerini, fiziksel ve kimyasal

özelliklerini anlayıp ifade edebilir.

Su sorunu toplum

kalkınmasının sınırlayıcı faktörü

Öğrenci, Su talebinin giderek

artmasıyla, su rezervlerindeki su miktarının artmaması

sonucunun, önemli bir sorun

oluşturduğunu bilir; Aynı

zamanda dünyanın birçok yerinde su sıkıntısı yaşanmakta böylece

toplumun kalkınmasında artık

sınırlayıcı etken rolünü oynadığını bilir.

Farklı ekosistemlerde

ormansızlaşma sayesinde bitki ve hayvan türlerinin

yok olması

Öğrenci, Nüfus artışı ve çevre

kirliliği sonucu, birçok hayvan ve bitki türünün yok olma

tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını

anlayıp ifade edebilir.

Toprak, oluşumu, çeşitleri,

verimli toprak alanlarının azalması

Öğrenci, Toprağın oluşumunu,

fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini, toprak çeşitlerini,

verimli arazilerin günden güne

azalma sebeplerini bilir.

BEŞ

ERİ

SİST

EMLE

R

Beşeri coğrafya, önemi,

dağılımı, görevi

Öğrenci, Beşeri coğrafya çalışma

disiplinin önemini ve görevlerini

anlayıp ifade edebilir.

PED

OSF

ER

Beşeri coğrafya haritaları ve

kartografi yöntemleri

Öğrenci, Harita elemanlarını ve

üzerindeki sembolleri anlayıp ifade edebilir.

İNSA

N, T

OP

LULU

KLA

R V

E A

LAN

Dünya nüfusu, nüfus

yoğunluğu, dağılımı ve hızlı nüfus artışı

Öğrenci, Rakam ve grafiklerle

dünya nüfusunun artışını, yoğunluğunu ve nüfus

hareketliliğini ifade edebilir.

YER

LEŞ

İM Y

ERLE

Rİ

Nüfus hareketliliği, göç ve

mülteci sorunları

Öğrenci, Sosyal, ekonomik, siyasal

ve psikolojik faktörleri göz önünde bulundurarak nüfus

hareketliliğini analiz edebilir.

ALA

NLA

RIN

OR

GA

NİZ

ASY

ON

U

Nüfus yapısı, okuma yazma

bilmeyenler, işsizlik, cinsiyet eşitsizliği v.b.

Öğrenci, Dünya nüfusunun

biyolojik, iktisadi, sosyal, eğitim, ırk, dil, din gibi farklı yapılardan

oluştuğunu bilir ve ifade edebilir.

Yerleşim yerleri, anlamı,

dağılımı, çeşitleri ve fonksiyonları

Öğrenci, Kırsal, kentsel, yoğun,

dağınık olan yerleşim yerlerini belirleyebilir, büyüklük ve

fonksiyonlarını ifade edebilir.

Küresel bir süreç olarak

kentleşme

Öğrenci, Kent gelişiminin endüstri

ve onun öğesi olan ulaşımın

gelişimine bağlı olduğunu, kentlerin yapı ve fonksiyon

açısından farklı olduklarını anlayıp

ifade edebilir.

Dünyanın siyasi haritası

Öğrenci, Sömürgeciliğin ve birçok

sosyalist ülkelerin çöküşünden

sonra Dünya siyasi haritasının değiştiğini ve günden güne daha

da değişeceğini anlayabilir.

Coğrafi bölge olarak ülke Öğrenci, Bir devletin toprak

alanından, halkından, doğal zenginliklerinden, toplumsal-

siyasi düzeninden, sınırlarından

v.b. meydana geldiğini bilir, aynı

zamanda devletlerin yönetim şekillerini ve siyasi düzenlerini

ifade edebilir.

Dünyada ekonomik, askeri,

ve siyasi gruplar

Öğrenci, Daha güçlü ve daha

güvenli olmaları amacıyla devletlerin dünyada ekonomik ve

siyasi grupları oluşturduklarını

bilir.

Devletlerarası çatışma ve

işbirliği

Öğrenci, Devletler ve milletler

arasında farklı siyasi ve ekonomik çıkarların olduğunu, devletler

arası sınır sorunlarının, etnik

sorunların, aynı zamanda iyi ilişkilerin de var olduğunu bilir.

Dünya'nın ekonomik ve

coğrafi özellikleri

Öğrenci, Ekonominin anlamını

bilir, üretim sektörlerini ve faaliyetlerini , Dünya'nın

ekonomik gelişmesine yardımcı

olan ve olmayan faktörleri anlayıp ifade edebilir.

Ekonomi ve ekonomik

faaliyetlerin hizmetleri.

Öğrenci, Ekonomik dağılımı,

sektörlerin yaptıkları faaliyetlere göre ayırmalı ve ekonomideki

rollerini açıklayabilir.

Bilim ve Teknoloji devrimi

ve ekonomiye olan etkisi

Öğrenci, Ekonominin ve

toplumun ilerlemesinde, bilim ve

teknolojinin gelişmesi önemli faktörler olduğunu bilir.

İNSA

NLA

R V

E FA

ALİ

YETL

ERİ

Tarım üretimi, koşulları ve gelişim faktörleri.

Öğrenci, Tarımın gelişmesinde doğal şartların var olması

gerektiğini veya olmadığında

finansal ve kurumsal faktörler

tarafından koşulların oluşturulması gerektiğini

bimelidir.

Tarım üretimi çeşitleri Öğrenci, Doğal koşulların ve farklı

ekonomik gelişme düzeyleri sonucunda farklı tarım üretim

faaliyetlerinin oluştuğunu bilir.

Orta iklim bölgelerinde bitki

üretimi

Öğrenci, Orta iklim bölgelerinde

yetişen bitki kültürlerinin bu

iklime uygun olduğunu bilir.

Subtropikal iklim

bölgelerinde bitki üretimi

Öğrenci, Subtropikal iklim

bölgelerinde yetişen bitkilerin dağılımını ifade edebilir.

Ekvatoral ve tropikal iklim

bölgelerinde bitki üretimi

Öğrenci, Ekvatoral ve tropikal

iklim bölgelerinde yetişen

bitkilerin dağılımını ifade edebilir.

Dünyada, balıkçılık ve

hayvancılık

Öğrenci, Hayvancılığın

gelişmesini, türlerini, ulaşımını, piyasasını, balıkçılık bölgelerini,

balık miktarını ve balık sanayisinin

gelişmesini etkileyen faktörleri anlayıp, ifade edebilir.

Dünyada açlık

sorunu, sebepleri ve sonuçları

Öğrenci, Bugün Dünyada

var olan açlığın nedenlerini ve bu sorunun nasıl çözülebileceğini

anlayabilir.

Endüstri ve endüstriyel

üretimin özellikleri

Öğrenci, Endüstrinin gelişimini,

üretimin özelliklerini ifade

edebilir.

Enerji ve ekonomik kalkınmadaki önemi

Öğrenci, Enerji gelişimini anlayabilmesi için öncelikle enerji

sürecini bunun yanı sıra

ekonomik ve teknik gelişmeleri de ifade edebilir.

Hammadde; Dağılımı ve

ekonomik önemi

Öğrenci, Endüstrinin

hammaddeye ihtiyacı olduğunu bilir, fakat hammadde ocaklarının

Dünya'nın farklı yerlerinde

olduğunu da bilir.

Sanayi bölgeleri; Ekonomik

ve coğrafi özellikleri

Öğrenci, Bu sektörün

konuşlanmasına ve bağlantılara ihtiyacı olduğundan, sanayi

bölgelerin oluşma gereğini bilir.

Sanayinin aynı düzeyde

gelişmemesi, sebepleri ve

sonuçları

Öğrenci, Sanayi alanlarının

olmaması, sanayinin gelişmesini

etkilediğini, böylece dengesiz

olan ekonomik sonuçlara yol açtığını bilir.

Ulaşım, haberleşme, ticaret ve turizm

Öğrenci, Bu dalların, teknoloji, ekonomi ve coğrafi koşullarıyla

bağlantılı olduğunu ve ekonomik

kalkınmada büyük bir rol

üstlendiğini bilir.

Ulaşım ve haberleşmenin

gelişme koşulları ve faktörleri

Öğrenci, Ulaşım ve

haberleşmenin gelişiminde, doğal, sosyal, ekonomik ve teknik

koşulların iyi bilinmesi gerektiğini

anlamalıdır.

Haberleşme dalları,

özellikleri ve dağılımı

Öğrenci, Haberleşme dallarını,

onların özelliklerini ve dünyadaki

dağılımını ifade edebilir.

Dünyada mal ticareti Öğrenci, Mal ticaretinin, üretim ve ürün tüketimindeki önemini

ifade edebilir.

Turizm modern bir olgu ve

onun çoklu fonksiyonları

Öğrenci, Turizmin bir modern

olgu olduğunu aynı zamanda

turizmin fonksiyonlarını ve onun önemini bilir.

Çevre ve toplum; Çevre çeşitleri ve özellikleri

Öğrenci, Doğa koşulları ve insan faaliyetleri bir araya gelerek

yaşam için özel koşulları

oluşturduğunu bilir ve bu konuda fikir üretmelidir.

Toplum gelişiminde doğal

çevrenin etkisi

Öğrenci, Doğal çevrenin topluma

etkisini, rölyef, doğal kaynaklar, iklim, su, toprak, bitki ve hayvan

dünyası gibi etkenler sayesinde

yaptığını bilir.

Doğal çevre dönüşümünde

toplumun rolü

Öğrenci, İnsanın doğaya

etkinlikleri, araçları ve doğa bilgisi sayesinde katkı sağladığını ifade

edebilir.

Dünyada özel olan doğal

çevreler

Öğrenci, Dünyada çöller,

Ekvatoral ormanlar, savana, step,

tayga, tundra v.b. gibi özel doğal

çevrelerin var olduğunu bilir.

CO

ĞR

AFY

A

KO

SOV

A

Kosova;

Coğrafi konumu, alanı, büyüklüğü ve sınırları

Öğrenci,

- Coğrafi konumun avantajlarını anlatabilir.

- Deniz sahiline çıkış yolunu ve

karayla olan bağlantılarını

anlatabilir.

Kosova'nın doğal ortamı;

Jeolojik gelişimi, rölyefi, iklimi, su, toprak, bitki ve

hayvan dünyası

Öğrenci;

- Temel jeolojik özellikleri ayırt edebilir.

- Kaya çeşitlerini ve mineral

zenginlikleri ifade edebilir.

- Rölyefin temel çeşidini ve özelliklerini ifade edebilir.

- Rölyefin insan faaliyetlerine olan

etkisini açıklayabilir. - İklim faktörlerini ve iklim

tiplerini açılayabilir.

- İklim elemanlarını, iklim

değişikliğini ve dağılımını ifade edebilir.

- Su kaynaklarını ve toprak

farklılıklarını değerlendirebilir. - Büyük deniz havzalarının

hidrolojik özelliklerini ayırt

edebilir.

- Gölleri ve özelliklerini ayırt edebilir.

- İklimin ve suyun insan

faaliyetlerine olan etkisini ifade

edebilir. - Toprak çeşidini ve özelliklerini

açıklayabilir.

- Toprağın erozyona, kirliliğe uğramasını; Arazilerin yok

olmasına sebep olan faktörleri

ifade edebilir.

- Biyodiversiteye sebep olan nedenleri açıklayabilir.

Nüfus ve yerleşim yerleri;

Nüfusun tarihsel akışı,

sayısı, coğrafi dağılımı, nüfus hareketleri, nüfus yapısı, göç, diaspora ve yerleşim yerleri

Kosova'nın çok eskiden yerleşim

bölgesi olduğunu açıklayabilir. - Kosova'nın kültürel, dinsel, dilsel

bir mozaik olduğunu aynı

zamanda farklı savaşların odağı

olan bir bölge olma sebebini ifade edebilir.

- Farklı tarihsel dönemlerdeki

Arnavut ve diğer halkların nüfus sayısındaki farklılıkları ifade

edebilir.

- Farklı bölgelerdeki nüfus

yoğunluğunu açıklayabilir. - Nüfusun ortalama yaş sınırını,

ekonomik, dini ve eğitim

durumunu açıklayabilir. - Göçe sebep olan faktörleri

açıklayabilir.

- Yerleşim yerlerinin dağılımı

açıklayabilir. - Şehirlerin temel özelliklerini

ayırt edebilir.

- Sanayileşme ve kentleşmenin

gelişimi ve tarımcılığın yok olması arasındaki bağlantıları anlayıp

ifade edebilir.

Ekonomi;

Ekonomik gelişme faktörleri, tarım, ormancılık, sanayi, kalkınma faktörleri, enerji ve mineral kaynakları, endüstri dalları, kalkınma ve bölgesel dağılımı, ulaşım, ticaret ve turizm

- Ekonomik kalkınmayı etkileyen

doğal ve sosyal faktörleri ifade edebilir.

- Tarımın temel kollarını ve

gelişim düzeyini açıklayabilir.

- Ormanları milli zenginlik olarak değerlendirmelidir.

- Sanayinin gelişmesini etki eden

faktörleri belirlemelidir. - Sanayinin gelişmesinde, temel

endüstri dallarını ayırt edebilir.

- Kosova'nın ekonomik

dönüşümündeki sanayinin rolünü açıklayabilir.

- Enerji kaynaklarını

değerlendirebilir. - Maden çeşitlerini, rezervlerini

ve üretimini ayırt edebilir.

- Üretim, hammadde, coğrafi

dağılım, gelişim düzeyi gibi başlıca sanayi dallarını değerlendirebilir:

- Ulaşımı etkileyen faktörleri

değerlendirebilir.

- Ulaşımın başlıca çeşitlerini ve gelişim düzeyini açıklayabilir.

- Turizmin doğal, kültürel ve

sosyal tabanını değerlendirebilir. - Kosova'nın turizm potansiyelini

ifade edebilir.

AR

NA

VU

TLU

K

Arnavutluk;

Coğrafi konumu, doğal kaynakları, nüfusu,

ekonomik ve bölgesel dağılımı

- Coğrafi konumunu açıklayabilir.

- Doğal zenginliklerinin temel özelliklerini açıklayabilir.

- Nüfus dağılımının ana

özelliklerini açıklayabilir.

- Arnavutluk'taki yerleşim yerlerinin özelliklerini ayırt

edebilir.

- Ekonomik kalkınmayı etkileyen doğal ve sosyal faktörleri ayırt edebilir. - Tarımın temel kollarını ve

gelişim düzeyini açıklayabilir.

- Sanayinin gelişimini etkileyen faktörleri ayırt edebilir.

- Ulaşımın gelişimini ve ana

kollarını ayırt edebilir.

- Enerji kaynaklarını değerlendirebilir.

- Maden çeşitlerini, rezervlerini

ve üretimini ayırt edebilir.

- Temel sanayi bölgelerini ve kollarını değerlendirebilir.

- Arnavutluk'taki turizm

potansiyelini değerlendirebilir. - Arnavutluğun ana bölgelerini ve

özelliklerini ayırt edebilir.

- Arnavutluğun idari dağılımını

açıklayabilir.

TARİH FEN, SOSYAL BİLİMLER VE MESLEK LİSELERİ TARİH DERSİ ÜÇÜNCÜ DERECE KAZANIMLARI VE İÇERİĞİ

Kat

ego

rile

r

Alt

K

ateg

ori

ler

İçeriği Kazanımlar

Eski Mısır;

- Mezopotamya, Babil ve Asur Krallıkları - Eski Doğuda diğer büyük devletler

- Eski Doğu halkların kültürü

Öğrenci, Eski Doğu devletlerin

durumlarını, yönetim şekillerini, kültür ve

uygarlığın özelliklerini

anlayabilir.

- Atina ve İsparta Devlet oluşumu

- Yunan-Pers ve Peloponez savaşları

- Atina Demokrasisi - Kültür ve inanışları

Öğrenci, Yunan devletlerinin ekonomik ve sosyal gelişimini ifade edebilir, Atina ve oligarşik İsparta'nın demokratik sistemlerini ayırt edebilir, Atina'daki demokratik gelişmeleri anlayabilir, Yunan kültürüne etki eden faktörleri öğrenmelidir.

- Roma'nın, Apenin yarımadasına ve Akdeniz havzasına genişlemesi – Hıristiyanlığın doğuşu ve genişlemesi. - Roma İmperatorluğu'nun zayıflaması ve çökmesi, - Roma kültürü ve inanışları

Öğrenci, Roma'nın Apenin yarımadasına, Akdeniz'e, Ortadoğu’ya, Balkanlar ve doğuya genişlemesini ve sonuçlarını anlayabilir. Roma inancını anlayabilir, Hıristiyanlığın belirme sebeplerini ve Roma hükümdarlarının buna karşı direncini anlayabilirler. Tarih akışını etkileyen Roma kültürünü anlayabilirler.

Balkanlar'ın en eski halkları. - İlirler'in boyları ve yerleşim yerleri. - Tarım, hayvancılık, denizcilik, el sanatları. - Enkeley ve Taulant krallıkları. - Epir ve Dardan krallığı. - Ardian krallığı ve İlir-Roma savaşları. - Roma egemenliği altında İlirya - İlirya ayaklanması MÖ. 6-9 y.y. - Kültür ve inanç

Öğrenci, Balkanlar'ın en eski halklarını bilir, İlirya boyları hakkında, onların yerleşim yerleri, ekonomik ve sosyal gelişmelerini bilirler; İlir krallıklarını, siyasi örgütlenmelerini ayırt edebilir; İlir savaşlarını, askeri organizasyonlarını, kültür gelişimini ve özelliklerini ifade edebilirler.

OR

TA Ç

AĞ

E

SKİ

ÇA

Ğ

ESKİ DOĞU

ESKİ YUNANİSTAN VE ROMA

İLİRLER

BİZANS VE

AVRUPADA DEREBEYLİK

Avrupa’da feodal toplum

-V-XI yüz yılları arasında Bizans

Bizanslıların feodal toplum anlayışını, gelişimini ve

özelliklerini ayırt edebilir.

XI-XV yüyılları

arasında arbıria

-XI. ve XII. yüzyılda Avrupa’nın ekonomik kalkınması -Toplumsal yaşam ve kültürel gelişim. -Haçlı seferleri.

Öğrenciler; Ekonomik kalkınmanın temel özelliklerini bilir, kentlerdeki siyasal ve ekonomik yaşam etkenlerini ifade edebilir.

-Arberia Devleti - XIII ile XV. yüzyılda Arberia Prenslikleri - XIII ile XV. yüzyılda Arberia Kültürü

Öğrenci, Arberia devleti krallıklarını bilir, Prenslikler arasındaki farkları ve gelişimlerini ifade edebilir.

Asya’da feodal düzen

-Araplar -Arap halifeliği -Arap kültürü

Öğrenci, Arap Yarımadası’nda

İslam’ın hızla yayılma nedenlerini anlamaları

gerekir; Halifelik devletinin

anlamını, gelişmesini ve çöküş dönemini bilir, Arap

kültürünün gelişme sürecini

ifade edebilir.

Hümanizm ve

Avrupa’nın yeniden doğuşu

Hümanizm ve Avrupa’nın yeniden

doğuşu

Öğrenci, Hümanizm

ideolojisinin ortaya çıktığı koşulları açıklayabilir; İlk

hümanizm düşünürlerini bilir

ve onların faaliyetlerini

tanımlayabilir; Hümanizmin İtalya’da doğduğu konusunda

bilgilenmeli ve Avrupa’ya olan

etkisini ifade edebilir.

Büyük coğrafi

keşifler

Büyük coğrafi keşifler ve bu keşiflerin

etkileri

Öğrenci, Coğrafi keşiflerin

nedenlerini ve sonuçlarını anlamalıdır; Avrupalıların bu

keşiflerle ilgilenmelerini ve bu

keşiflerin Avrupa ekonomisine

olan etkisini ifade edebilir.

Amerikan

Devrimi ve

ABD’nin doğuşu

İngiliz Sömürgecilik gücü ve ABD’nin

Bağımsızlık Savaşı

Öğrenciler; Çatışmanın

başlangıç nedenlerini bilir,

Halkın, İngiliz sömürgeciliğine karşı verdiği doğru

mücadeleyi, gelecekte de

özellikle Avrupa ve Dünya için

bu savaşın önemini ifade edebilir.

Yen

i Çağ

Avrupa burjuva devrimi

Devletlerde burjuva devrimi ve Hollanda’nın doğuşu

- İngiliz burjuva devrimi

- Fransa burjuva devrimi

Öğrenci, Toplumsal, büyük dönüm noktalarının önemini

ve devrimlerin sağladıkları

ilerlemeleri ifade edebilir.

XVI-XVIII. yüzyıllarında Arnavutluk

-Arnavut beyliklerin oluşumu

-İşkodra ve Yanya Beylikleri

Öğrenci, İşkodra ve Yanya

beyliklerinin İstanbul'dan

bağımsız bir şekilde yönetilme çabalarını ve başarısızlığını

açıklayabilir.

Napolyon Bonapart'ın döneminde Avrupa

Fransa; Napolyon'un dönemi ve

İmparatorluğun çöküşü.

Öğrenci, Napolyon'un iktidara

gelişini, siyaset ve stratejist

becerilerini ifade edebilir.

XIX. yüzyılın yarısından, 1875 yılına kadar Balkanlar

Balkanlar'da özerk devletlerin kurulması Öğrenci, Balkan halklarının özerk devlet kurma

mücadelesini ifade edebilir.

Arnavut ulusal hareketinin ilk adımları

-Tanzimat döneminde Arnavutlar

-XIX. yüzyılın 30'lu yıllarından Doğu Krizi dönemine kadar Arnavut Ulusal

Hareketi.

-Prizren Birliğinin kuruluşu ve

mücadelesi.

M

OD

ERN

DÖ

NEM

XX. yüzyılın başlarında Arnavutlar

-1908-1919 yıllarında Arnavut Ulusal

Hareketi

-1909-1912 yıllarında Arnavut ayaklanması.

-Arnavutluğun bağımsızlık ilanı

-İsmail Kemali yönetiminde Arnavut

hükümeti -1912-1914'te Sırbistan, Karadağ ve

Yunanistan tarafından işgal edilen

bölgelerde kurtuluş savaşı.

- Prens Vilhem Vid döneminde Arnavutluk.

Öğrenci, Sınır çizgilerinin

belirlendiği dönemde Arnavut

bölgelerinin Sırp, Karadağ ve Yunan devletleri yönetimi

altında kaldığını bilir.

Vilhem Vid'in Arnavutluğa

olan katkısını bilir.

Birinci Dünya Savaşı

Birinci Dünya Savaşı 1914-1918.

Öğrenci, Bu savaşın amacını ve nedenlerini

öğrenmelidirler; Savaş

cephelerindeki mücadeleyi ve insanlığa getirdiği sonuçları

ifade edebilir.

Ekim Devrimi

Rusya'da Ekim Devrimi (1917).

Öğrenci, Rusya devrimini anlamalı ve objektif bir

şekilde değerlendirmeli;

Komünist diktatörlüğünün Rus halkına yarattığı sonuçları

değerlendirebilir.

İki savaş arasında Balkanlar

İki Dünya savaş arasında Türkiye,

Yugoslavya, Yunanistan, Bulgaristan ve

Romanya.

Öğrenci, Bu ülkelerin

ekonomik durumlarını, sosyal

ve politik süreçlerini ve komşu

ilişkilerini bilirler.

İkinci Dünya Savaşı

-İkinci Dünya Savaşından Önce Dünya

- 1939-1943 İkinci Dünya Savaşı. - 1943-1945 İkinci Dünya Savaşı.

Öğrenci, İkinci Dünya

Savaşı'nın nedenlerini, savaş cephelerini, önemli savaş

operasyonları ve sonuçlarını

ifade edebilirler.

İkinci Dünya Savaşı sonrası Dünya

-İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra

uluslararası durum; Soğuk Savaş -1945-1990 yılları arasında Batı Avrupa.

-1945-1990 yılları arasında ABD.

-1945-1990 yılları arasında SSCB.

-1945-1990 yılları arasında Doğu. Avrupa ülkeleri;

-1945-1990 yılları arasında Balkan

ülkeleri. -Günümüzde küresel problemler ve

önemi.

Öğrenci, İkinci Dünya Savaşı

sonrası durumu, hızlı ekonomik ve sosyal

kalkınmayı, büyük

devletlerarası ihtilafları,

barışın korunması için BM örgütünün kurulmasını, soğuk

savaş dönemini ifade edebilir.

Mili sorular genelde Yeniçağda Osmanlı İmparatorluğu ve Balkanlar; Türkiye Tarihi; İkinci Dünya Savaşından Sonra Dünya-Kosova Türk Halkı.

YURTTAŞLIK EĞİTİMİ FEN, SOSYAL BİLİMLER VE MESLEK LİSELERİ YURTTAŞLIK EĞİTİMİ

DERSİ ÜÇÜNCÜ SEVİYE KAZANIMLARI VE İÇERİĞİ

K

ate

gori

ler

Alt

K

ate

gori

ler İçeriği Kazanımlar

Yön

etim

ve

Yetk

i İktidarın devlet yönetimi, seçimler, referandum, devlet yönetim organları, yerel yönetim, merkezi ve yerel yönetim bazında vergiler, yerel siyasete farklı grupların etkileri, topluluklar ve gönüllü gruplar.

Öğrenci, -Yurttaşların refahı için iktidarın işleyişini ifade edebilir. -Yerel yönetimden merkezi yönetime kadar hükümetin otoritesini değerlendirebilir.

YÖN

ETİM

VE

YUR

TTA

ŞLI

K

Yön

etim

Günlük yaşamda yönetim, kararların alınmasında yurttaşların katılımı, yönetim çeşitleri, yönetim organları, siyasi partiler, oy kullanma ve farklı grupların çıkarlarını koruma amaçlı yurttaş çabaları.

Öğrenci, -Demokrasi çeşitlerini analiz edebilir, yasa ve yürütme organları arasındaki farkları belirleyebilir. -Cumhurbaşkanlığı, Meclis ve Hükümet arasındaki farkları kavrayabilir. -Çeşitli kurumların demokrasi alanında oynadığı rolleri analiz edebilir. -Çoğulcu demokrasinin gelişmesinde siyasi partilerin rolünü, oylama sürecinin politik kararların alınmasındaki rolünü analiz edebilir.

Yurt

taş

İd

ealle

ri v

e U

ygu

lam

alar

Özgürlük, eşitlik, adalet, dayanışma.

Öğrenci; -Yurttaş egemenlik haklarının dokunulmaz olduğunu bilir, -Özgürlük, eşitlik ve adaletin en yüksek insani değerler olduğunu bilir. -Sorunları tanımlayabilir, analiz edebilir ve barışçıl çözümlere katkısını sunabilir.

Hu

kuk

Suç ve suç çeşitleri, insan kaçakçılığı, suçların önlenmesinde topluluğun rolü gibi sosyal sorunlar.

Öğrenci; -Yasaların insanlar arası ilişkileri düzenleyen bir karakteri olduğunu bilir. -Toplumsal yaşamda kanun uygulamalarının, insani süreçlerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olduğunu, suç ve suç olaylarının önlenmesinde, mülk, varislik, aile hakkı ve bu biçim diğer sorunlara çözüm bulunduğunu anlayıp ifade edebilir.

Med

ya e

ğit

imi

Medyanın içeriği ve işlevi; medya türleri, bilgilere genel erişim, basın özgürlüğü, çocukların ve gençlerin hatalı medya hareketlerinden korunması.

Öğrenci, -Medyayı ve medya türlerini tanımlayıp analiz edebilir. -Medyanın toplumdaki etkilerini, pozitif ve negatif yansımalarını değerlendirebilir.

Küre

sel İ

lişki

ler

Ente

gras

yon

-Küreselleşme, uluslararası siyaset ve entegrasyon politikası. -Kosova'nın, Avrupa, Dünya ve Balkanlar'daki siyasi ilişkileri. -Kosova'nın bölge ve bölge dışı ülkeleri ile ekonomik işbirliği. -Uluslararası ilişkilerde örgütlerin, yerel, bölge ve diğer şirketlerin etkisi. -Kültürlerarası eğitim (kültür ve kültürler arası farklı modeller) -Siyasi entegrasyonda medyanın rolü. - Kosova'nın ve diğer ülkelerin eğitim ve kültür alışverişi.

Öğrenci, -Küreselleşmeyi tanımlayabilir, çağdaş dünyaya ve günlük hayata nasıl yansıdığını açıklayabilir. -Entegrasyon politikalarının hangi şekilde gerçekleşebileceğini açıklayabilir. -Uluslararası örgütlerin ve ekonomik kalkınma arasındaki işbirliğin önemini anlatabilir. -Kosova'nın uluslararası ilişkilere katılım yollarını açıklayabilir. -Kosova'nın bölge ve diğer ülkelerle var olan siyasi ve ekonomik ilişkilerini açıklayabilir. -Kosova'nın bölge ve diğer ülkelerle kültür, eğitim ve bilimde var olan işbirliğini ve önemini analiz edebilir.

ULU

SLA

RA

RA

SI K

UR

ULU

ŞLA

R

Birleşmiş Milletlerin temel öğeleri ve en önemli kuruluşları. Birleşmiş Milletlerin, Uluslararası Kosova Misyonu – UNMIK Avrupa Birliği'nin en önemli organları: Avrupa Konseyi, Komiteler, Avrupa komitelerinin kurumları, yardımcı organlar ve fonksiyonları. Dünyadaki Barış Gücü Misyonları Kosova’daki Barış Gücü KFOR UNESKO, UNESKO, UNICEF, IOM, UNDP, UNHCR, KIZIL HAÇ gibi uluslararası örgütler ve diğer sivil toplum örgütleri. Kosova'nın uluslararası örgütlerle ilişkisi.

Öğrenci, -Devlet örgütlerini, sivil toplum örgütlerinden ayırt edebilir. -Devlet örgütlerinin, Uluslararası ve yerel sivil toplum örgütlerinin en önemli organlarını belirleyebilir. -BM organlarının rolünü ve işlevini BM kurumlarından ayırt edebilir. -İnsan hakları konusunda BM yetkilerini tanımlayabilir. Avrupa Konseyi, UNESKO, UNESKO, UNICEF, IOM, UNDP, UNHCR, KIZIL HAÇ gibi en önemli komiteleri tanımlayabilir. -Devlet kuruluşların ve sivil toplum örgütlerinin Kosova'ya olan katkısını analiz edebilir.

KÜ

RES

EL Ç

EVR

E SO

RU

NLA

RI

Küresel düzeyde ve yaşadıkları bölge düzeyinde (işsizlik /fakirlik/ göç, uyruk değiştirme, uyuşturucu bağımlılığı, AIDS, suç işleme, enerji kaynakları, biyodiversite, çevre kirliliği v.b.) Küresel düzeyde çevre kirliliği kavramları, iklim değişikliği, ozon deliği, sera etkisi, asit yağmurları, küresel ısınma, ekolojik denge ve nükleer tehdit etkileri. Çevre kirliliği ve diğer küresel sorunları önlemek amacıyla devletlerin, aynı zamanda Kosova'da da görevli olan devlet kuruluşların ve sivil toplum kuruluşların rolleri. Uluslararası güvenlik ve çevre.

Öğrenci; -İşsizlik, güvensizlik, sağlık sorunları, göç, enerji kaynakları, çevre kirliliği gibi küresel problemleri belirleyebilir. -Yerel ve Küresel düzeyde çevre kirliliği sorunlarını belirleyebilir. -Çevre Kirliliği sorunuyla ilgilenen en önemli uluslararası kuruluşları belirleyebilir. -Kosova'da çevre kirliliği sorunuyla ilgilenen devlet ve sivil toplum kuruluşlarının rollerini değerlendirebilir.

EKONOMİ FEN, SOSYAL BİLİMLER VE MESLEK LİSELERİ EKONOMİ DERSİ

ÜÇÜNCÜ SEVİYE KAZANIMLARI VE İÇERİĞİ

K

ateg

ori

ler

İçeriği Öğrenci Kazanımları

-Ekonomi bilimine bakış -Ekonomi ve kaynakların ekonomik kullanımı -Ekonomik metotların incelenmesi - Ekonomi çeşitleri -Özel ekonomi -Kamu ekonomisi

-Ekonominin temel kavramlarını bilir.

Ekonomi Sektörleri -Tarım -Sanayi - Hizmetler v.b.

-Ekonomi çeşitlerini ve sektörlerini ayırt edebilir.

Ekonomiye giriş Kosova’nın ekonomisi

-Kosova ekonomisine genel bakış. - Coğrafi konumu, doğal ve insan kaynakları. -Özel ve kamu (yerli) ekonomi. -(Yerli)Ekonomi sektörleri.

- Kosova’nın en gelişmiş

ekonomi sektörünü bilir.

- Kosova’nın ekonomik

potansiyelini bilir.

-Talep ve onu belirleyen faktörler.

-Arz ve onu belirleyen faktörler. -Piyasa Dengesi.

- Arz ve talebin esnekliği.

-Piyasa ekonomisinde ortaya çıkan avantajları ve zorlukları ayırt edebilir. -Piyasa ekonomisinin işleyişini anlamalıdır.

Normal kâr fiyat teorisi

Piyasa fiyatı -Normal fiyatlar ve

genel denge teorisi

-Fiyat kavramını ve fiyat teorisini anlamalıdır.

Tercihler, tüketim ve talep

Piyasa ekonomisinin sistemi

Kullanışlılık ve

tercihler - Tüketim ve talep

- Talep teorisi uygulamasının

genliği

-Tercihlerin, tüketimin, talebin mikro ekonomiye olan etkisini anlayabilir.

Denge ve alışveriş

Denge ve piyasanın

getirisi -Tüketim ve

paranın rolü

-Ticaretin önemini, gelirleri, harcamaları, bu alandaki paranın rolünü anlamalıdır.

Firma, sanayi ve piyasa

Ticari şirket: Üretim ve tüketim

fonksiyonları. -Üretim-tüketim

fonksiyonları ve

şirketin değerlendirilmesi

-Arz rekabeti ve üretim piyasasında

denge

-Tam rekabet. -Firma veya firma

dalının teklifi. -Tekelcilik ve

oligopol

-Şirket fonksiyonlarını, faaliyetlerini, piyasaya olan yaklaşımını ve davranışını bilir.

Piyasa faktörleri, dağıtım ve yamnlararası analiz.

- Üretim faktörleri talebi.

- Faktörler teklifi, faktör piyasası dengesi ve gelir dağılımı.

-Zamanlar arası seçim, Tasarruf, yatırım ve faiz.

-Üretim faktörleri ve piyasadaki davranışları

Devlet ve ekonomi

-Piyasa gücünün

sınırlandırılması; -Ekonomik düzenlemeler veya

ekonomik düzensizlik. -Vergi, devletin tüketimi ve

kaynakların tahsisi.

-Genel denge -Refah ekonomisi

- Devletin ekonomiye olan etkisini ve rolünü bilir ve devletin ekonomide kullandığı mekanizmaları anlamalıdır. -Genel denge ve refah ekonomisini bilir.

Girşimcilik ve mikroekonomik kategoriler

-Girişimcilik ve fiyatlar - Tercihler

- Tüketim

- Alışveriş

- Talep

- Firma

- Sanayi Piyasası

- Piyasa faktörleri - Devlet

- Temel mikro ekonomik kategorilere göre girişimcilik konumunu bilir ve girişim ticaret faaliyetlerini mikro ekonomik kategorilere bağlı bir şekilde yürütüldüğünü bilir.

Milli Gelir ve hesaplanması

-Ekonomik safhaların temel

kavramları - Tüketim,

- Yatırımlar

- Kamu harcamaları, - İhracat

- İthalat, Gayri safi yurtiçi hasıla - brüt

- Toplam talep

- Toplam arz

- İş devirleri ve onları belirleyen faktörler

-Ekonomik safhaların temel kavramlarını anlayabilir. -Her safhanın fonksiyonunu ifade edebilir.

Para, çıkarlar ve gelir

-Para nedir

-Paranın bölünmesi -Para nasıl yaratılır

-Paranın fonksiyonları

-Para talebi -Paranın dolaşım hızı

-Mal piyasası ve dengeleri -Para politikası

-Para kavramlarını bilir. -Paranın nasıl yaratıldığını bilir. -Para fonksiyonlarını, para talebini, paranın dolaşım hızını ve piyasada olması gereken para miktarını bilir.

Para ve maliye politikaları Maaşlar, fiyatlar ve istihdam

-Para stokunun belirlenmesi ve

kontrolü. (para stokunun bileşenleri)

-Para artışı -Para piyasasında denge

-Maliye politikası

-Para ve maliye politikaları üzerinde ulusal ve uluslararası

başarılar.

-Para ve maliye politikalarını anlayabilir. -Dolaşımdaki para miktarının tespitini ve kontrolünün yapılış biçimini anlayabilir.

- Para ve maliye politikaları üzerinde

ulusal ve uluslararası başarıları açıklayabilir.

Uluslararası bağlantılar

- Ödeme dengeleri ve döviz kuru

-Malların ticareti, piyasa dengesi ve ticaret dengesi.

-Sermayenin hareketi. -Uluslararası ticareti

kolaylaştıran ve engelleyen

önlemler. -Maaşlar, fiyatlar ve ürün.

-Maaş-işsizlik bağlantısı -İşsizliği azaltma politikaları

-Uluslararası ödeme fonksiyonlarını ve sermaye hareketlerini anlayabilir. -Maaş ve fiyat fonksiyonlarının temel kavramlarını bilir.

Enflasyon, işsizlik ve bütçe açıkları

-Enflasyon

-Enflasyon ve üretim -Enflasyon ve işsizlik

-İşsizlik anatomisi, tam istihdam

- İşsizlik, enflasyon ve endeksleme maliyetleri.

-Bütçe açıkları -Görev

-Enflasyon, işsizlik, bütçe açığı gibi sorunları öğrenmeli ve kontrol altına alınma şekillerini açıklayabilir.

Girişimcilik ve makroekonomik kategoriler

-Tüketim; - Yatırım; - Para; - Para politikası; - Kredi politikası; - Enflasyon; - Bütçe açığı

-Temel makroekonomik kategorilere göre girişimcilik konumunu bilir ve girişim ticaret faaliyetlerini makroekonomik kategorilere bağlı bir şekilde yürütüldüğünü bilir.

Girişimcilik

-Girişimcilik nedir -Girişimciliğin ekonomideki rolü ve pozisyonu. -İstihdam ve girişimcilik politikaları arasındaki bağlantılar.

-Ülkenin ekonomik kalkınmasında girişimciliğin rolünü açıklayabilir.

Şirketin kurulması

-Kuruluşun ilk adımları - Fikirden, kurumsal yapı oluşturma (şirket) kavramına geçiş. -Finansman ve bankalar -İş geliştirmede doğru konumun seçilmesi -İş planının oluşturulması

-Mesleğiyle ilgili olan küçük bir işletmenin iş planını oluşturmalıdır.

Muhasebe -Alım Satım Hesaplama -Maliyetin hesaplanması -Bilanço (Aktif/Pasif) -Başarı bilançosu (kâr ve zarar hesapları) -Şirket için önemli diğer parametrelerin hesaplanması.

Alım-Satım hesaplarını, maliyet hesaplarını, işletmenin diğer muhasebe hesaplarını yapabilir.

İşletme hakları -İş gelişmesi için genel koşullar -İşletme türleri; Sözleşmelerin tanımı. -Tüketici koruma kanunu; Teminatlar

İş hukukunun temel ilkelerini ve işçi haklarını bilir.

İşçi hakları ve diğer sosyal hakları

-İşçi sözleşmeleri. -İşine son verilmesi -Çalışma hakkı, emeklilik, emeklilik sigortası. -İşletmelerin sigortası v.b.

-İş sözleşmesi çeşitlerini, işçi haklarını, emeklilik sigorta hakkını bilir.

Müşteri kazanımı -Müşteri hizmeti tanımı - Müşteri kazanımı - Yeni şirketin reklamcılığı (tanıtımı için gerekli piyasa, ürün, fiyat, promosyon ve dağıtım) -İletişim yöntemleri ve modern sunum. -İdarecilerle bağlantıların oluşması, zor müşterileri ve iade istemini idare etme.

-Müşterilerle profesyonel bir şekilde iletişim kumalıdır. -Tüm bileşenleri ile şirketin kurulmasını teşvik edebilir ve gerekli kuruma kaydını yapabilir.

Şirket sonuçlarının belirlenmesi

-Hizmet ve özel iş sonuçları -Depolama (depo büyüklüğü, rakamlarla hesap belirlemeleri, depo bakım maliyeti). - Taşımacılık ( depo içi taşımacılık ve optimal yol tespitleri). -Ayrıntılar (prosedür, planlama, hazırlama, nihai program). -Organizasyon, yazılı iletişim.

-Şirketteki görevini doğru, bağımsız, profesyonel bir şekilde yerine getirmelidir.

Şirketin sosyal psikolojisi

-Şirketteki çalışma yönetimleri - Bireysel veya grup motivasyonu (kişisel davranış). -Çalışma memnuniyeti, çalışma morali, şirketteki çalışma atmosferi. - Şirket içinde var olan sorunların üstesinden gelebilme. -Grup motivasyonu, bilgilerin elektronik işlemi için psikolojik hazırlığın yapılması. -Psikolojik ve karmaşık olan yönetim sorunları, -Seçim kriterleri, uygunluk testi - Personelin değerlendirilmesi, maaş ve ikramiyeler (iş değerlendirmeleri ve maaş düzenlemeleri).

- Şirket içinde işbirliğin ve sosyal psikolojinin önemli sonuçlar yarattığını anlayabilir. - Farklı psikolojik durumları analiz edebilir.

Rasyonalizm -Rasyonalizm yöntemleri (bireysel görüşmeler, konferanslar, iş ve zaman hakkında çalışmalar) - Önemli noktaların belirlenmesi, şematik ve bireysel etaplar). -Otomatik sistem uygulaması -Profesyonel ve yaratıcı çalışmalar (sorumlulukların analizi ve sentezi, iş yerleri ve prosedürleri). - Rasyonalizm kriterlerinin uygulaması

- Şirkette kâr artışını pozitif etkileyen rasyonel yöntemleri uygulayabilir.

Organizasyonun genel modelleri

-Organizasyon çeşitleri ve üretim yönetimi -Grup çalışmaları ve üretim yönetimi (özel iş seçimi, iş komisyonları, projeye yönelik yöntemler).

- Grup halinde çalışmaları desteklemeli, verilen görevi yerine getirebilir ve diğerlerin işlerine saygılı olmalıdır.

Yönetim kavramları

-Hedeflerin belirlenmesi ve başarısı -Yönetim tarzı, tekniği ve şekli -Elektronik veri sayesinde yönetimin bilgilendirilmesi

-Şirketin yönetim şeklini belirleyebilir ve elektronik veri kullanımını icra edebilir.

Not: Tüm kategoriler, pratik örneklerle, ödev ve grafiklerle gösterilmelidir.

BİYOLOJİ

OLGUNLUK SINAVINDA DEĞERLENDİRİLEN PROGRAM İÇERİĞİ

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER I. CANLILARIN YAPISI 1.HÜCRE VE DOKULAR

2.ORGANLAR 3.ORGANİK SİSTEMLER

II: HAYATSAL OLAYLAR 1.METABOLİZMA 2.HAYAT DEVRİ 3.KALITIM

III. CANLILAR VE ÇEVRE 1.İNSAN VE ÇEVRE 2.BİYODİVERZİTE 3.EVRİM

KATEGORİ

I. . CANLILARIN YAPISI ALT KATEGORİLER

1. Hücre ve Dokular 2. Organlar 3. Organik Sistemler

Öğrenci, 1.Hücrenin genel özelliklerini ve kimyasal yapısını tanımlayabilir. 2.Hücrenin yapısını incelemeli ve görevini tanımlayabilir. 3. Bitki ve hayvan hücreleri arasındaki farkları tanımlayabilir. 4. Prokaryot ve Ökaryot hücreler arasındaki farkları tanımlayabilir. 5. Doku tanımını yapabilir. 6. Bitki ve hayvan dokularının esas özelliklerini ve yapılarını tanımlayabilir. 7. Bitki ve hayvan fonksiyonlarını tanımlayabilir.

Öğrenci, 1.Organ ve organik sistemlerin tanımını yapabilir. 2. Yürek, böbrek, akciğer, karaciğer v.b. organların yapısını, esas özelliklerini ve fonksiyonlarını tanımlayabilir. 3. Kan ve lenfin koruyucu rolünü değerlendirebilir. 4. Kurbağa derisinin solunumdaki rolünü tanımlayabilir. 5. Çiçekli bitkilerin esas organlarını tanımlayabilir. 6. Tohumlu bitkilerin vejetatif ve üreme organlarının esas yapılarını ve fonksiyonlarını tanımlayabilir. 7.Vasküler bitkilerde madde dolaşımını sağlayan strüktürleri tanımlayabilir.

Öğrenci, 1. Organik sistem tanımını yapabilir. 2. Hayvanlarda organların ve organik sistemlerin esas yapılarını ve fonksiyonlarını tanımlayabilir. Ör: Hareket, koruma, solunum, taşıma, emici, boşaltım v.b. 3. Organik sistem içindeki organların rolünü bilir.

KATEGORİ

II: HAYATSAL OLAYLAR ALT KATEGORİLER

1.Metabolizma 2. Hayat Devri 3. Kalıtım Öğrenci, 1. Madde değişimini (metabolizmayı) açıklayabilir, metabolizmaya ait olan anabolizma ve katabolizma olaylarını ayırt edebilir ve enerji alış verişini açılayabilir. 2.Enzimlerin esas yapısını ve etki mekanizmalarını tanımlayabilir. 3. Anabolizma ve katabolizma olaylarının ayrı ayrı organellerde yad a sitoplazmada gerçekleştiğini açıklayabilir. 4. Fotosentezi tanımlamalı, kloroplast ve kloroplast pigmentlerin rolünü açıklayabilir. 5.Aerobik süreç olan hücre solunumunu, anaerobik süreç olan mayalanmadan ayırt edebilir. 6. Günümüzde insan yaşamında fermantasyonun önemini anlayabilir. 7. Yeryüzünde yaşamın varlığı için solunumun ve fotosentezin çok değerli olduğunu anlayabilir.

Öğrenci, 1.Hücre bölünmesini açıklayabilir, mitoz ve meyoz arasındaki farkları ayırt edebilir. 2. Spermatogenez ve ovogenez süreçlerin aşamalarını açıklayabilir. 3. Ontogenez ve filogenez terimlerini tanımlayabilir. 4. Yüksek omurgalılarda ve bitkilerde üremenin esas yapısını açıklayabilir. 5. Çiçekli bir bitkinin hayat devrini açıklayabilir. 6. İnsanın gelişim evreleri olan Prenatal (doğum öncesi) ve Postnatal (doğum sonrası ) dönemleri tanımlayabilir. 7.Kurbağada gerçekleşen metamorfoz sürecini tanımlayabilir ve metamorfozla üreyen diğer hayvanları adlandırabilir.

Öğrenci, 1. Genetik teriminin anlamını tanımlayabilir. 2. DNA ve RNA arasındaki farkları açıklayabilir, DNA'nın çoğalması (replikasyon) olayını tanımlayabilir. 3. Gen, genom, alel, kod, kodon, antikodon, genotip, fenotip gibi terimlerin tanımını yapabilir. 4. Kalıtımın esas kanunlarını (Mendel Kanunları) tanımlayabilir. Mendel yasalarından yararlanarak değişik özelliklerin kalıtımını inceleyebilir ve döldeki genotipleri belirleyebilir. 5. Kalıtsal olan ve kalıtsal olmayan özellikleri ayırt edebilir. 6. Modifikasyon ve mutasyon terimlerini tanımlayabilir. 7. Mutasyon sebeplerini ve mutasyon çeşitlerini sayabilir.

KATEGORİ

III. CANLILAR VE ÇEVRE ALT KATEGORİLER

1.İnsan ve çevre 2. Biyodiverzite 3. Evrim Öğrenci, 1.Ekoloji terimini ve ekoloji esas kavramları(ör: Biyotop, biyosenoz, ekosistem, biyosfer v.b.) tanımlayabilir. 2. Ekolojinin biyotik ve abiyotik faktörlerini sayabilir ve ekolojiye etkilerini tanımlayabilir. 3.Yaşadığı çevredeki ekosistemleri (ör: Nehir, orman, ova v.b.) ve yaşadığı toplumdaki bireylerin davranışlarını (üretici, tüketici v.b.) tanımlayabilir. 4. Kentleşme ve sanayileşmenin çevreye olan etkilerini yerel ve küresel boyutta değerlendirebilir. 5. Çevre kirliliğinin insan ve diğer canlılara sağlık problemleri ve genetik sorunlar yarattığını açıklayabilir. 6. Biyolojik gözetlemenin aktif olanını, pasif olanından ayırt edebilir ve biyoindikatörlerin sistemdeki rolleri ve önemini değerlendirebilir

Öğrenci, 1. Biyosistematik terimini tanımlayabilir. 2.Canlıların sınıflandırma kriterlerini sayabilir. 3. Kategori ve birim sistemlerini adlandırabilir: ör: Cinsiyet, aile, düzen, sınıf, tür, krallık. 4. Canlı dünyayı beş sınıfa ayırabilir. 1.Moner; 2.Protista; 3. Mantarlar; 4. Bitkiler (Plantae); 5. Hayvanlar (Animalia). 5. Beş sınıfın genel özelliklerini ifade edebilir. 6. Sistematik grupların belirgin olan özelliklerini ifade edebilir.

Öğrenci, 1. Evrim terimini tanımlayabilir. 2. Evrimle ilgili tanım ve önemli kelimeleri bilir. 3.Neden ilk canlıların heterotrof olduklarını tanımlayabilir. 4.Karşılaştırmalı anatomi, embriyoloji, biyocoğrafya, biyokimya, fizyoloji ve fosillerin rolünü değerlendirmeli. 5. Doğal ve yapay seçme işlemi örnekleri getirebilir. 6. İnsanoğlunun kökenini ve atalarını sayabilir.

FİZİK

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER I. KUVVET VE CİSİMLERİN HAREKETİ 1. DÖNEN CİSİMLERİN HAREKETİ

2. HİDROSTATİK, HİDRODİNAMİK VE ESNEKLİK

3. SAKINIM YASALARI 4. SÜREKLİ ORTAMLARDA PERİYODİK

OLAYLAR

II. DÜZENSİZ HAREKETLER VE ISI OLAYLARI 1. MADDENİN MOLEKÜLER KİNETİK TEORİSİ 2. TERMODİNAMİK 3. MADDENİN HALLERİ

III. ELEKTRİK VE MANYETİZMA 1. ELEKTRİK YÜKLERİ VE AKIMLARI 2. ELEKTROMANYETİK ENDÜKSİYON

IV. OPTİK 1. GEOMETRİK OPTİK 2. FİZİKSEL OPTİK (DALGA OPTİĞİ)

V. MODERN FİZİK 1. GÖRELİLİK FİZİĞİ 2. TERMAL IŞIMA VE KUANTUM OPTİĞİ 3. ATOM YAPISI 4. ATOM ÇEKİRDEĞİ VE TEMEL PARÇACIKLAR 5. KATI HAL FİZİĞİ

VI. ASTRONOMİ 1. KÜRESEL ASTRONOMİ VE ASTROFİZİK 2. GÜNEŞ SİSTEMİ VE KOZMOLOJİ

FİZİK DERSİNDEN OLGUNLUK SINAVINA GİREN TÜM BÖLÜMLERE YÖNELİK KAZANIMLAR

KATEGORİ: I. KUVVET VE CİSİMLERİN HAREKETİ

ALT KATEGORİLER

I.1. DÖNEN CİSİMLERİN HAREKETİ

I.2. HİDROSTATİK, HİDRODİNAMİK VE ESNEKLİK

I.3. SAKINIM YASALARI

Öğrenci:

1. Dairesel hareket kuvvetini tanımlayabilir;

2. Günlük yaşamdan dairesel hareket örnekleri verebilir;

3. Dönen cisimlerin özellikli büyüklüklerini ve aralarındaki ilişkiyi söyleyebilir;

4. Birinci ve ikinci kozmik hızları ve aralarındaki ilişkiyi tanımlayabilir;

5. Öteleme ve dönme hareketi büyüklüklerini karşılaştırabilir.

Öğrenci:

1. Günlük yaşamdan Arşimet Yasası, süreklilik denklemi ve Bernoulli ile ilgili örnekler bulabilir;

2. Newton Formülü, Poiseuille yasası ve viskoz sıvıların akımıyla ilgili Stocs Kuvvetlerini tanımlayabilir;

3. Viskoz bir sıvının η viskozitesini belirlemek için Stocs Kuvvetlerini uygulayabilir;

4. Görece uzama ile ilgili Hooke Yasasını deneysel şekilde ispatlayabilir.

Öğrenci:

1. Enerji ve itme (impuls) sakınımı yasası örnekleri verebilir;

2. Cismin serbest düşmesi esnasında mekanik enerji sakınımı yasasını ispatlayabilir;

3. İmpuls (itme) ve Momentum (hareket miktarı) sakınımı yasası ile ilgili uygulama örnekleri bulabilir;

4. Sayısal eşitliklerin hesaplanması ile ilgili sakınım yasaları analitik şekillerini uygulayabilir.

I.4. SÜREKLİ ORTAMLARDA PERİYODİK OLAYLAR

Öğrenci:

1. Doğadaki çeşitli periyodik olaylarla ilgili örnekler gösterebilir;

2. Dalga türlerinden ve ses kaynaklarından çıkan salınım hareketleri örnekleri bulabilir;

3. Salınım hareketleri enerjisini, mekanik ve ses dalgaları enerjisini hesaplayabilir

4. Mekanik sarkaçla yerçekimi ivmesi (g) değerini hesaplayabilir;

5. Üç madde halindeki ortamlarda dalga hızlarını belirleyen formülleri yazıp ilgili parametreleri yorumlayabilir;

6. Sağlık, tarım, sanayi, iletişim ve yaşamsal çevreyi koruma alanlarında ultrasonun kullanılmasıyla ilgili örnekler verebilir;

7. Dalgaların özelliklerini, girişim, kırılma ve polarma olaylarını açıklayabilir.

KATEGORİ: II. DÜZENSİZ HAREKETLER VE ISI OLAYLARI

ALT KATEGORİLER

II.1. MADDENİN MOLEKÜLER KİNETİK TEORİSİ

II.2. TERMODİNAMİK II.3. MADDENİN HALLERİ

Öğrenci:

1. İdeal gazların özelliklerini ve gerçek gazlarla olan farkını söyleyebilir;

2. İdeal gaz yasalarını sözlü, analitik ifade ve grafiklerle açıklayabilir;

3. Farklı termometre derecelerini , termometrelerin çalışma prensibinin ve aralarındaki ilişkiyi fark edip tıbbi termometrenin çalışma şeklini yorumlayabilir.

Öğrenci:

1. İç enerjiyi tanımlayıp başka bir enerji türüne dönüşüm olanağını açıklayabilir;

2. Günlük yaşamdan örneklerle düzen ile düzensizliği ve doğal süreçlerin seyrini açıklayabilir;

3. İşi açıklamak ve ısıl motorların verimini hesaplamak için olgulardan yaralanabilir;

4. Enerji ve Termodinamiğin ikinci yasasını yorumlayabilir;

5. Cismin ısı kapasitesini özgül ısı kapasitesinden ayırt edebilir;

6. Isıl motorların verimini hesaplayabilir.

Öğrenci:

1. Katı cisimlerin ısıl genleşme, yoğunluk değişimi ve sıvıların genleşme formüllerini yazabilir;

2. Cisimlerin hal değişimlerini (erime, katılaşma, buharlaşma, kaynama, yoğunlaşma ve süblimleşme) açıklayabilir;

3. Havadaki ne oranını, rüzgârları, yağışları, atmosfer kirleticilerini betimleyip higrometre ile nem oranını ölçebilir.

KATEGORİ: III. ELEKTRİK VE MANYETİZMA

ALT KATEGORİLER

III.1. ELEKTRİK YÜKLERİ VE AKIMLAR III.2. ELEKTROMANYETİK İNDÜKSİYON

Öğrenci:

1. Elektrik yükünün iki türünü ayırt edip aynı ve farklı işaretli yüklerin etkileşimini kavrayabilir;

2. Elektrik yükünün noktasal miktarından elektrik alanını analitik olarak ve elektrik enerjisi, potansiyeli, gerilimi ve ölçüm birimlerini tanımlayabilir;

3. Elektrik akım yasalarını (devre elemanları ve kapalı devre ile ilgili Ohm Yasası, dirençlerin bağlanması ile ilgili Kirşof Yasası) betimleyebilir;

4. Elektrikli ev aletlerindeki elektrik tüketicilerinin işi ve gücünü hesaplayabilir;

5. Doğru ve alternatif akım kaynaklarını ve ilgili akım devre simgelerini ayırt edebilir.

Öğrenci:

1. Kalıcı mıknatısların ve elektrik akımı manyetik alanlarının fark ve benzerliklerini ayırt edebilir;

2. Akım iletkeni manyetik alanını (Amper Yasası), ilgili birimleri ve alandaki manyetik akıyı açıklayabilir;

3. Elektromanyetik indüksiyonla ilgili Faraday Yasasını analitik bir şekilde betimleyip ilgili büyüklükleri açıklayabilir;

KATEGORİ: IV. OPTİK

ALT KATEGORİLER

IV.1. GEOMETRİK OPTİK IV.2. FİZİK OPTİK (DALGA OPTİĞİ)

Öğrenci:

1. Görüntünün yansıması ve büyütülmesi ile ilgili düzlem ayna, küresel ayna, mercek, büyüteç ve mikroskop gibi araçlardan optik düzenekler oluşturmak için geometrik optik temel yasalarını uygulayabilir;

2. Görüntünün düzlem ayna, küresel ayna, mercek, büyüteç ve optik mikroskopta yansıması ve büyütülmesini analitik ve grafik şekilde belirleyebilir.

Öğrenci:

1. İki kaynaktan aynı fazda gelen ışığın girişiminden oluşan ışık şiddetini açıklayabilir;

2. Işınların Frenel aynasında yayılmasını açıklayıp girişimini hesaplayabilir;

3. Işığın kırılması ile ilgili en basit olayları açıklayabilir;

4. Mekanik dalga benzerliğine dayanarak yanal dalga polarmasını, dalga polarma yöntemlerini ve polarma temel yasalarını tanımlayabilir;

5. Çift renkli (dikroyik) kristalin özelliğine dayanarak polarmayı açıklayabilir.

KATEGORİ: V. MODERN FİZİK

ALT KATEGORİLER

V.1. GÖRELİLİK FİZİĞİ V.2. TERMAL IŞIMA VE KUANTUM OPTİĞİ

V.3. ATOM YAPISI

Öğrenci:

1. Galile ve Lorentz dönüşümlerinin analitik şeklini yazabilir;

2. Mesafe ve zamanın görelilik yaklaşımıyla açıklayan Lorentz dönüşümlerinin iki sonucunu söyleyebilir;

3. Klasik fizik ile görelilik fiziğinde hızların toplamı teoreminin sayısal sonucu örneklerini ayırt edebilir;

4. Kütle, itme, toplam enerji, durgun hal enerjisi ve görelilik kinetik enerjisi ifadelerini yazıp açıklayabilir.

Öğrenci:

1. Mutlak siyah cismin ışıma yasası analitik şeklini yazıp sıcaklık fonksiyonu olarak ışıma şiddeti eğrisini (Plank Eğrisi)çizebilir;

2. Kütle, enerji itmesini ve ışık zarfları (enerji düzeyleri) basıncını analitik şekilde gösterebilir;

3. Işıma etkisi ve Kompton etkisini analitik şekilde gösterebilir.

Öğrenci:

1. Bohr’un hidrojen atomu için geliştirdiği ışın, hız, enerji düzeyleri ve spektral serileriyle ilgili postulatların analitik şeklini gösterebilir;

2. Kuantum sayıları ve Pauli prensibini söyleyebilir;

3. Mikro parçacığın λ dalga boyu ile p itmesi (parçacık-dalga ikilemi) arasındaki ilişkiyi açığa çıkartabilir.

V.4. ATOM ÇEKİRDEĞİ VE TEMEL PARÇACIKLAR V.5. KATI HAL FİZİĞİ Öğrenci:

1. Atom çekirdeğinin büyüklüğünü, kütlesini, yükünü, spinini, manyetik momentini, kütle kusurunu, bağlanma enerjisini ve yapısını tanımlayabilir;

2. Yaşamın çeşitli alanlarında radyo izotopların uygulanmasını açıklayabilir;

3. Radyoaktif parçalanma yasası ve yarılanma ömrünü açıklayabilir;

4. α,β ve γ parçalanmalarının temel özelliklerini açıklayabilir.

5. Işımanın canlılar üzerindeki etkisini ve ışınımdan korunmayı açıklayabilir.

Öğrenci:

1. Katı ve amorf cisimlerin yapılarını ve katı cisimlerin kristal yapılarını açıklayabilir;

2. Yarıiletkenlerin elektron ve elektron boşluklarıyla gerçekleşen iletkenliğin yapısını açıklayabilir;

3. Cismin iletkenliğinin sıcaklığa bağlı olarak iletkenlik direncinin değişmesi özelliğini ve süper iletkenlik olgusunu açıklayabilir;

4. Kristal diyot ve transistor ün çalışma prensibini açıklayabilir;

5. Modern teknolojinin gelişiminde yarıiletkenlerin rolünü değerlendirebilir.

KATEGORİ: VI. ASTRONOMİ

ALT KATEGORİLER

VI.1. KÜRESEL ASTRONOMİ VI.2. TERMODİNAMİK VI.3. MADDENİN HALLERİ

Öğrenci:

1. Gök küresindeki nokta, çizgi ve daireleri çizimlerle gösterebilir;

2. Kendi gökyüzümüzde ve başka coğrafi bölgelerdeki gökyüzünde görünen yıldız takımlarının şekillerini çizimlerle gösterebilir;

3. Gözlemcinin coğrafi konumu φ ’ye göre dünyanın kuzey kutbunun (kutup yıldızına yakın bölgeden) ufuk üzerindeki h yüksekliğini belirleyebilir;

4. Dünyanın kendi ekseni ve güneş etrafındaki dönmesinin sonuçlarını açıklayabilir.

Öğrenci:

1. Kırmalı ve yansıtmalı teleskoplarda ışığın yayılmasını ve onların büyütme oranlarını açıklayabilir;

2. Yıldızların spektral tiplerini, yüzey sıcaklıklarını (Tef), rengini ve kimyasal yapısını söyleyebilir;

3. Yıldızların fiziksel yapısı (renk, sıcaklık tespiti, ışıması, kütlesi, yıldız maddesinin yoğunluğu) hakkında bilgiler sunabilir.

Öğrenci:

1. Güneş, Dünya, Ay ve Güneş Sistemi büyük ve küçük gezegenleri hakkında bilgiler sunabilir;

2. Dünyanın iç yapısını açıklayabilir;

3. Yıldızlar ve Güneşte nükleer enerji döngülerini açıklayabilir;

4. Galaksileri şekillerinden ayırt edebilir;

5. Büyük Patlama (Big Bang) sonucu olarak uzayın genişlemesiyle ilgili kanıtlar sunabilir.

KİMYA

OLGUNLUK SINAVINDA DEĞERLENDİRME KAPSAMINA ALINAN PROGRAM İÇERİĞİ

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER I. GENEL KİMYA 1. TEMEL KİMYASAL KAVRAMLAR

2. ATOM YAPISI, İYONLAR, MOLEKÜLLER VE KİMYASAL BAĞLAR

3. ÇÖZELTİLER 4. KİMYASAL REAKSİYONLAR

II. İNORGANİK KİMYA 1. KİMYASAL ELEMENTLER VE İNORGANİK BİLEŞİKLER

2. ÇEVRE KİRLETİCİLERİ VE ÇEVRENİN KORUNMASI

III. KARBON BİLEŞİKLERİ KİMYASI 1. KARBON VE BİLEŞİKLERİ 2. HİDROKARBONLAR 3. OKSİJENLİ ORGANİK BİLEŞİKLER 4. YAŞAMSAL ÖNEME SAHİP ORGANİK BİLEŞİKLER

KİMYA DERSİNDEN OLGUNLUK SINAVINA GİREN TÜM BÖLÜMLERE YÖNELİK KAZANIMLAR

KATEGORİ: I. GENEL KİMYA ALT KATEGORİLER

I.1. TEMEL KİMYASAL KAVRAMLAR I.2. ATOMUN YAPISI, İYONLAR, MOLEKÜLLER VE KİMYASAL BAĞLAR

Öğrenci:

1. Kimyanın konusunu ve diğer fen bilimleriyle ilişkisini kavrayabilir;

2. Yaşam için kimyanın önemini değerlendirebilir;

3. Karışımlar ile saf maddeler arasındaki farkı belirleyebilir;

4. Sembol ve formüllerle element ve bileşikleri gösterebilir;

5. Elementlerin periyodik sistemindeki verilere dayanarak molekül kütlelerini hesaplayabilir;

6. Kimyasal reaksiyonları eşitleyebilir.

Öğrenci

1. Atomun temel parçacıklarını ayırt edebilir;

2. Atomlardaki yörüngeleri, enerji düzeylerini ve orbitalleri ayırt edebilir;

3. Çeşitli elementlere ait atom ve iyonlardaki elektron dağılımını yazabilir;

4. Elementlerin periyodik sistemi cetvelinde metal, ametal ve metaloitlerin konumunu belirleyebilir;

5. İyonların oluşumunu şematik şekilde gösterebilir;

6. Kovalent ve iyonik bağ oluşumunu ve aralarındaki farkı açıklayabilir.

TÜRK DİLİNDE SOSYOLOJİ PLANPROGRAMI -XIII (Genel Lise)

Demokrasi

Demokrasi türleri Parlamento Demokrasisi Belediye meclisi, politik parti ve parlamento ziyaretleri Deneme yazı türü Politika ve toplum

· Yönetim biçimleri, klasik tipoloji, monarsi ve cumhuriyet, diger biçimler, karma idare

· Demokrasi ve diktatörlük,

· Günümüzde mevcut idare biçimleri teorisinde demokrasi teorisi · Dolaysız ve temsilcilik demokrasisi, formal ve öz demokrasi

· Antik zaman diktatörlügü ve modern zaman diktatörlügü

Ögrenci iktidar türleri hakkında bilgilenmelidir. Iktidar tarihçesi hakkında kendisine bilgiler verilerek bu yapılmalıdır. Bu toplumsal olayın açıklanması için kronoloji sıraya göre hareket edilmeli, çünkü degisik zaman dilimlerinde ve degisik ortamlara bu alanda çok sayıda örneklere rastlanmıstır. Her toplumda mevcut idarelerde kendine özgü özelliklere sahiptir. Bu olgu gayet özel bir belirti ile karsı karsıya oldugumuzu göstermektedir.

Ogist Kont Pozitif Teorisi

Avrupa Formalizmi Frankfurt ekolünün toplum

Sosyolojik düsüncenin gelismesi 11 ders % 18.66

· Sosyolojide mekanik teoriler, biyolojiye dayalı teoriler, psikoloji teorileri, individual psikoloji teorileri, kolektif psikoloji teorileri ve sosyal psikoloji teorileri

· Sosyolojide formalizm,

- Ögrenci, sosyolojideki en önemli torileri bilmeli - Onların aralarındaki farkların nereden kaynaklandıgını bilmeli - En tanınmıs sosyolglar hakkında bilgi sahibi olmalı - Toplumsal teoriler hakkında konusabilecek derecede bilgi sahibi olmalı.

Tarih, Felsefe, Politik Bilimler, Psikoloji, Biyoloji

hakkında teorisine giris

- formalizm kavramı ve onun sınırları, - formalizmin belirmesini etkileyen faktörler ve en büyük temsilciler

· Avrupa formalizmi · Ferdinand Tennis, Gustav RI, Georg Zimel, Leopold Von Vize ve Jorj Gurviç · Frankfurt ekolü, Max Horkheimer, Theodor Adorno, Herbert Markucuze, Erich From, Franc Neuman ve Jirgen Habermas

Toplumu ve onun fenomenlerinin açıklanmasında sundukları katkıları ile beraber sosyologların çalısmaları hakkında bilgi sahibi olmalı

Din Toplumsal kurallar Ideoloji

Insan toplumu ve inanıs biçimleri Dinin fonksiyonu Dinin gelisme safhaları 10 ders % 13.33

· Din

· Temel tasarılar ve dinin teorik analizi - din ve sosyal degisiklikler, ileriye dogru bakıs: XXI yüzyılda din

Ögrenci, toplumun aslında genis toplumsal iliskilerin bir bütünün olusturdugunu ve kendi gelismesi sırasında degisik evrelerden geçtigini bilmelidir.

Psikoloji, Törebilim, Hukuk, Yurrtaslık Egitimi, Tıp, Demografi, Cografya, Mimarcılık,

*Dinler arası tolerans için yazılmıs bir

Politeist inanç, Monoteizm, Monoteist (tektanrılı)din türleri Monoteist

· Toplumsal kural türleri, gelenek ve kurallar, töre

· Ideolojinin

Ögrenciler, pozitiv yasalar ve kuralların hüküm sürdügü örgütlü toplumların fonksiyon

Ekonomi, Siyasal bilimler

deneme

Demografi Urbanizm (kentlesme) ve XXI. yüzyılda onun gelisme perspektifleri

inançların özelligi Ideoloji ve kimlik 10 ders % 14.66 Demografi bilimi ve onun gelismesinin tarihçesi. Halkların devinimi Insanlıgın Perspektifi: dogal kaynak zenginlikleri hakkında bilgiler

funksionu simgesel yönelim, mesrutiyet, dayanısma, identitet, Modern toplumda ideoloji, liberalizm,

· Sosyalizim milliyetçilik · Demografi, nüfus irdelemesi, - nüfus artısının tarihçesi, - natalite, - mortalite, nüfusun dogal artısı, demografik tranzisyon (dönüsüm),

· Urbanizim, kentlerin büyümesi, yasam tarzı

etmesi hakkında bilgi sahibi olmalı.

· Aynı zamanda, ögrenciler, degisik toplumlarda gelismislik ve kalkınma oranlarına göre degisik karakter ve içerik tasıyan kuralların kökenleri hakkında da bilgi sahibi olmalıdır.

· Davranıs kuralları, belli toplumların örgütlenmesinin bir ürünü olan tarihi gelismeden, kalkınma özellikleri ve ayrıcalıklarından ve pozitif kanunların yasal düzenlemelerinden kaynaklanan geleneksel davranısların bir karısımını olusturur.

Aile *Nesiller arasında görülen çatısma veya aile içinde gücün

agonalite veya aile planlaması 7 des % 10,66 Toplumun esas hücresi olarak aile Aile Tarihi açısından onun kalkınma safhaları Büyük/Patriarkal aile Modern aile Ailenin islevi Çagdas dünyada

olarak urbanizm, fakir toplumlarda urbanizm, ileriye bakıs: XXI. yüzılda urbanizm (kentlesme) · Aile, ailenin temel yapısı, aile ve toplumsal degisiklikler, yasama bilimi

Toplumun irdelenmesi açısından demografi yanasımların özellikleri hakkında ögrenci bilgi sahibi olmalı.

· Degisik sosyal bilimler toplumda görülen devinimleri, farklılıkları, ve o devinmelerden kaynaklanan degisiklikleri incelerken, bir bilim dalı özel toplumsal iliskileri irdeler.

· Demografi, tarih

kullanılması ile ilgili deneme yazı

ailenin gelisme perspektifi Türk ailesinin özellikleri Ailenin temel taslagı 7 ders % 6,93

açısından sıkça ve alısılagelinmis degisiklikleri ekonomi degisiklikler kapsamında irdeler. Bu arada, belli bir cografya yöresinde toplumsal yasam kosullarının olusturulması kapsamında, toplumun uyum saglayabilme kapasitesini gözönünde bulundurur.

· Demografi, aynı zamanda, toplumda görülen bu devinimleri bu degisikliklerin göstergesi olan nüfus sayımlarındaki su degistirgelerden hareket eder: - Natalite, - mortalite, - dogal artıs ve diger

yöntemler yasam çevresinden kaynaklanan durumdan giderek daha zorlasmaktadır. Bu çevrenin birey ve grubun ihtiyaçlarını giderek daha zor bir sekilde karsıladıgı durumda insanın ihtiyacı olan yerlesim yerleri, gereken altyapı ve muhafaza

kapasitelerinin temin edilmesi de giderek daha zor temin edilmektedir.

Aile ve yaslılık Yas ve yaslılık dönemi,

Temel taslaklar Nesil arası çatısma Çagdas aile ve yaslıların kaderi Kentsel ve kırsal kesimdeki ailelerin özellikleri Yaslı, malul ve

· Gençler ve genç nesiller,

· Gençligin özelligi, - çagdas toplumda gençlerin sorunları

· Yas ve yaslılık dönemi · Sosyal esitlik, emekli sigortası, kazalardan sigorta sekilleri, saglık sigortası, issizlerin sigortası.

· Sosyal esirgeme ve

- ögrenciler ailenin temel fonksionları hakkında bilgi sahibi olmalı – yaslılar, hastalar ve yardıma muhtaçların esirgenmesi - sosyal esitlik temel ilkeleri hakkında bilgilerin edinilmesi Toplumda sosyal esirgeme ve savunma sekillerini tanıması yanı sıra ögrencide humanist, dayanısma ve filantropi duyguların asılanması hedeflenmektedir.

Sosyal esirgeme ve esitlik

çocukların esirgenmesi Kaçınılmaz bir zorunluluk olarak genç nesillerin egitim ve ögretimi 5 ders % 8.00

yardım, dayanısma kaynakları, filantropi, hasta ve çocuk bakımı

Sosyal hareketler, sivil toplum * STÖ, KMDLN J, Kızıl Haç

4 ders % 6.66 Hükümet dısı asosyason, dernek, cemiyet ve kulüplerin Toplumda sivil toplumun rolü

Sosyal hareketler, reform hareketleri, vatandasların direnis hareketleri, utopi hareketleri, kaynakların

Demografi, Cografya, Mimari, Iktisat Politikası, Sosyal Psikoloji, Bilisim,

vb. ziyareti

Sivil toplumun örgütlenme ve etkinlik biçimi

seferber edilmesi

· Sivil toplum, vatandas çıkarlarının açık bir sekilde ifade edilmesi, vatandas

· Formal olmayan grup, birey ve hükümet dısı diger derneklerin ihtiyaçları için Hükümet enstitülerinin duyarlılıgı

Ekonomi, Kültür

Cinsi yet, seksüalite, cinsiyet ve cinsiyetin rolü * Cinsiyet esitligi konusunda bir Deneme

5 ders % 8.00 Cinsiyet raporları tarihi deginisi “Degisik” ve esitsizlik yanasımları ve iliskileri Biyolojik açıklamalar göre esitsizligin enstitülesmesi Cinsiyet esitligi cinsiyet esasça mensubiyet ve cinsiyetin rolü

· Cinsiyet ve seksüalite · Cinsiyet ve cinsiyetin rolü · Feminizm

· Seksualite

· Gay-izm ve lezbienizm · Bu toplumsal belirtilere karsı toplumun baskısı

· Degisik seksüel yönelim ve istemlere karsı bireysel ve enstitü esasınca hosgörüsüzlügün ifade edilmesi

· Aynı cinsiyetler arasında dünyada ve bizde toplumsal

çekimsizlik belirtileri · Örgütleme biçimleri ve onların etkinligi

Kültür ve kültür derneklerin etkinligi

Kendi hakları için toplumun duyarlı olmalarını saglamak için bu derneklerin örgütlenmesi ve etkinligi.

Kültür ve toplumun birbiriyle karsılıklı ekilestigini bilmeli ve kültür ve onun toplumdaki rolü hakkında ögrencinin bilgisi olmalı; - külürün temel çesitleri hangileridir ve subkültür nadir;

Demografi, Cografya, Mimari, Iktisadi, Siyaset

Kültür ve toplum *Tiyatro, sinema, müze ve kültür dernegi ziyareti vb.

· Kültür ve toplum

· Kültür çesitleri · Kültürün toplumsal fonksiyonu

· Kültür ve din

dinin ne oldugunu ve dinin erken biçimleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır; - monoteist (tektanrılı) dinlerin hangileri oldugunu ve onların ortak özellikleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır; - bilim ve ideolojinin ne oldugunu ve aralarındaki farkları bilmelidir; - hakların ne oldugunu ve onun belli bir toplumda kültür ve toplumsal düzeyin bir belirtisi oldugunu bilmelidir; - ahlak unsurlarını ayırd edebilmeli ve onların toplumdaki etkisi

hakkında bilgi sahibi olmalı.

Medya ve toplum Gazete, Radyo ve Televizyon ziyareti

4ders % 6,66

· Çagdas toplumda kitlevi medyaların rolü, - kitlevi medyaların islevi ve rolü - kamuoyunun olusturulmasında kitlevi medyanın rolü, kamuoyu, ün · Subkültür

kitlevi medya nedir, yazılı basın ile elektronik medya arasındaki fark nereden kaynaklanır, - Yasama, yönetim ve yargıdan sonra medyanın dördüncü güç olarak algılanması nereden kaynaklanmaktadır, - yerel, bölgesel, ulusal ve global planda kamuoyunun olusturulmasında medyanın nasıl

Sosyal Psikoloji, Bilisim, Iktsiat, Kültür

etki ettigi hakkında bilgi sahibi olmalıdır, - birey ve toplum açısından medyaların sorun yaratabilecekleri durumlar ve onlardan sıyrılma yolları, - yasadıgı çevrede mevcut subkültürü fark edebilme kabiliyetine sahip olmalı,

Spor Sosyolojisi Sporda güce basvurma konusunda deneme yazı

· Toplum ve

spor · Gençler ve

spor · Temel ihtiyaç

olarak sporun afirmasyonu 4 ders % 5,33

· Spor ve toplum, - amatör spor, - profesyonel spor, - - marketing, sponsorluk, seyirci, asırıcı taraftar, sporda ahlak, spor ve milliyetçilik

sporun sosyal boyutu nadir - spor türlerinin fonksiyon etmesini ayırt etmeli; - Kamu sporlarda ortaya çıkan sorunlar nelerdir - Spor ahlakını hosgörü ve

Psikoloji, Tıp, Iktisat, Bilis

· Toplum ve sanat, - toplumda sanatın etkisi, - tiyatro ve toplum, - film, kitap, müzik

sosyal anlayısın bir ifadesi oldugunu bilmesi - nesiller arasındaki farklar nelerdir, yaslılık durumlarına göre ögrencilerin de düstügü gençler grubunun özelligi hakkında bilgi sahibi olması, - toplumsal süreçlere aktif katılım için fırsatlardan yararlanma, - toplumsal çevresinde mevcut

Sanat sosyolojisi, sanatın toplumsal islevi *Sanat ve toplum hakkında bir degini yazı türü

3 ders % 6.66

olumsuzlukların saptanması ve onların ortadan kaldırılması için çaba harcaması. Sanatın estetik boyutu yanı sıra insanın sosyal dimenziyonu hakkında ögrencinin bilgisi olmalı - sanat degerlerin en gelismis biçimleri ve onların toplumdaki etkileri hakkında bilgi sahibi olmalı - ülkede sanatın biçimleri ve sekillerini ayırd edebilmeli - film, iyatro, kitap ve onların sosyal

islevleri hakkında ilgisi olmalı - ulusal sanat hangi kuruluslarda gerçeklesir

I.3. ÇÖZELTİLER I.4. KİMYASAL REAKSİYONLAR Öğrenci:

1. Parçacık büyüklüğüne göre çözeltileri ayırt edebilir;

2. İyonik kristallerin çözünmesi süresince meydana gelen süreçleri ve bu süreçlerin çözünme entalpisi ile ilişkisini açıklayabilir;

3. Farklı derişimli çözelti hesapları yapıp onları hazırlayabilir.

Öğrenci:

1. Fosil yakıtı olan maddeleri ayırt edebilir;

2. Gelecekle ilgili yeni enerji kaynaklarının rolünü değerlendirebilir;

3. Ekzotermik ve endotermik kimyasal reaksiyonları ayırt edebilir;

4. Üç türlü kimyasal etkime süresince meydana gelen enerji değişimleriyle ilgili Hess Kuralını uygulayabilir;

5. Formüllerle kimyasal reaksiyon hızını açıklayabilir;

6. Kimyasal reaksiyon hızına etki eden faktörleri belirleyebilir;

7. Dönüşlü ve dönüşsüz olan kimyasal reaksiyonları ayırt edebilir;

8. Tepkiyen maddelerin ve reaksiyon ürünlerinin derişimlerini hesaplayabilir;

9. Yükseltgenme ve indirgenme süreçlerini ve aralarındaki ilişkiyi ayırt edebilir;

10. Basit örneklerle yükseltgenme ve indirgenme reaksiyonlarını eşitleyebilir;

11. Yükseltgenme-indirgenme reaksiyonlarının uygulama analizini yapabilir.

KATEGORİ: II. İNORGANİK KİMYA ALT KATEGORİLER:

II.1. KİMYASAL ELEMENTLER VE İNORGANİK BİRLEŞİKLER

II.2. ÇEVRE KİRLETİCİLERİ VE ÇEVRENİN KORUNMASI

Öğrenci

1. Kimyasal elementlerin elektron dağılımını gösterebilir;

2. Kimyasal elementleri elektronik yapılarına göre sınıflandırabilir;

3. Kimyasal elementlerin özelliklerini elektronik yapılarına göre ayırt edebilir;

4. Elementleri s, p, d ve f sınıflarına ve ortak özelliklerine göre ayırabilir;

5. 1, 2, 17, 16. Grup elementlerin özelliklerini, bileşiklerini ve önemini açıklayabilir.

Öğrenci:

1. Potansiyel çevre kirleticilerini belirleyebilir;

2. Çevre kirleticilerinin etkilerini açıklayabilir;

3. Atmosferde yüksek CO2oranın etkilerini (iklim, asit yağmurları, ozon tabakasının zarar görmesi, fotokimyasal ışınım vb)değerlendirebilir.

KATEGORİ: III. KARBON BİRLEŞİKLERİ KİMYASI ALT KATEGORİLER:

III.1. KARBON VE BİRLEŞİKLERİ III.2. HİDROKARBONLAR Öğrenci:

1. Karbon bileşiklerini belirleyebilir;

2. Karbon bileşiklerini yapılarına göre sınıflandırabilir;

3. Karbon bileşiklerinde kimyasal bağları açıklayabilir;

4. Fonksiyon gruplarına göre organik bileşikleri sınıflandırabilir;

5. Karbon bileşiklerinin özelliklerini analiz edebilir;

6. Organik bileşiklerin yaşam için önemini açıklayabilir.

Öğrenci:

1. Hidrokarbon çeşitleri arasındaki ayrımı yapabilir;

2. Hidrokarbonları (asiklik, siklik, alifatik, aromatik, doymuş, doymamış, alkan, alken, aklin vb) sınıflandırabilir;

3. IUPAC sistemine göre hidrokarbonları isimlendirebilir.

III.3. OKSİJENLİ ORGANİK BİLEŞİKLER III.4. YAŞAMSAL ÖNEME SAHİP ORGANİK BİLEŞİKLER

Öğrenci 1. Fonksiyon gruplarına göre oksijenli organik

bileşiklerin 2. Birincil, ikincil ve üçüncül alkolleri ayırt

edebilir; 3. Oksijenli organik bileşiklerin yapısını,

özelliklerini ve kullanımını analiz edebilir; 4. Oksijenli organik bileşiklerin IUPAC sistemine

uygun şekilde isimlendirme kurallarını uygulayabilir;

5. Oksijenli organik bileşiklerin yaşam için önemini değerlendirebilir;

6. Organik asit ve türevlerinin yapısını açıklayabilir;

7. Karbonhidratları monomerik birimlerine göre (monoskarid, disakarid, oligosakardid ve polisakarid) sınıflandırabilir.

Öğrenci: 1. Azot içeren organik bileşikleri açıklayabilir; 2. Fonksiyonel gruplarına göre azot içeren

organik bileşikleri sınıflandırabilir; 3. Aminleri, yapılarına göre sınıflandırabilir; 4. Aminoasitleri fonksiyonel gruplarına göre

sınıflandırabilir; 5. Aminoasitleri karboksil ve amin grubu sayısına

göre sınıflandırabilir; 6. Peptid bağın yapısını ve biyolojik önemini

açıklayabilir.

BİT

DÜZ LİSE VE MESLEK LİSELERİNE GÖRE KATEGORİ VE ALT KATEGORİLER

LİSELER BÖLÜMLER: Matematik-Enformatik, Fen Bilimleri ve Genel Lise

MESLEK LİSELERİ VE DİLLER İLE SOSYAL BİLİMLER LİSELERİ

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER KATEGORİLER ALT KATEGORİLER

1. GENEL BİLGİLER

1. TEMEL KAVRAMLAR

2. VERİLERİN KORUNMASI VE GÜVENLİĞİ

1. GENEL BİLGİLER

1. TEMEL KAVRAMLAR

2. VERİLERİN KORUNMASI VE GÜVENLİĞİ

2. DONANIM 1. BİLGİSAYAR SİSTEMİNİN YAPISI

2. İLETİŞİM SİSTEMLERİ DONANIMLARI

2. DONANIM 1. BİLGİSAYAR SİSTEMİNİN YAPISI

2. İLETİŞİM SİSTEMLERİ DONANIMLARI

3. YAZILIM 1. VERİLERİN TABLO VE GRAFİK İŞLENMESİ PROGRAMLARI

2. BİLGİSAYAR SUNULARININ HAZIRLANMASI PROGRAMLARI

3. INTERNET VE WWW

4. BİLGİ VE İLETİLERİN YÖNETİMİ

5. VERİ TABANI OLUŞTURMA VE GRAFİK TASARIM PROGRAMLARI

3. YAZILIM 1. VERİLERİN TABLO VE GRAFİK İŞLENMESİ PROGRAMLARI

2. BİLGİSAYAR SUNULARININ HAZIRLANMASI PROGRAMLARI

3. INTERNET VE WWW

4. BİLGİ VE İLETİLERİN YÖNETİMİ

LİSELER - BÖLÜMLER: Matematik-Enformatik, Fen Bilimleri ve Genel Liseler

MESLEK LİSELERİ VE DİLLER İLE SOSYAL BİLİMLER LİSELERİ

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER KATEGORİLER ALT KATEGORİLER

1.1. TEMEL KAVRAMLAR 1.1. TEMEL KAVRAMLAR

Öğrenci:

1. Bilgisayar kısımlarını tanıyıp özelliklerini belirleyebilir;

2. Bellek kapasitesi uygulamaları ile bit ve bayt birimlerini değerlendirebilir;

3. Metin kipi ile grafik kullanıcı arayüzü ile çalışmayı değerlendirebilir.

Öğrenci:

1. Bilgisayar kısımlarını tanıyıp özelliklerini belirleyebilir;

2. Bellek kapasitesi uygulamaları ile bit ve bayt birimlerini değerlendirebilir;

3. Metin kipi ile grafik kullanıcı arayüzü ile çalışmayı değerlendirebilir.

I.2. VERİLERİN KORUNMASI VE GÜVENLİĞİ

I.2. VERİLERİN KORUNMASI VE GÜVENLİĞİ

I. GENEL BİLGİLER

Öğrenci:

1. Verileri kaydetme olanaklarını bilip uygulayabilir;

2. Anti virüs programlarının çalışma şeklini bilip bilgisayarda kullanabilir.

I. GENEL BİLGİLER

Öğrenci:

1. Verileri kaydetme olanaklarını bilip uygulayabilir;

2. Anti virüs programlarının çalışma şeklini bilip bilgisayarda kullanabilir.

LİSELER - BÖLÜMLER: Matematik-Enformatik, Fen Bilimleri ve Genel Liseler

MESLEK LİSELERİ VE DİLLER İLE SOSYAL BİLİMLER LİSELERİ

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER KATEGORİLER ALT KATEGORİLER

II.1. BİLGİSAYAR SİSTEMİNİN YAPISI

II.2. İLETİŞİM SİSTEMLERİ DONANIMLARI

II. DONANIM

Öğrenci:

1. Bilgisayar kısımlarını tanıyıp özelliklerini belirleyebilir;

2. Bilgisayarla çalışma süresince doğru duruş bilip uygulayabilir.

II. DONANIM

Öğrenci:

1. Veri aktarımı için ağları kullanabilme becerisi gösterip ağa bağlı diğer yanbirimsel donanımları (yazıcı, tarayıcı vb) kullanabilir;

2. İnternetin önemini ve internete bağlama olanaklarını bilip internet hizmetlerinden yaralanma becerisi gösterebilir;

3. Elektronik iletişimin rolünü (önceliklerini ve uygulama alanlarını) açıklayabilir.

LİSELER - BÖLÜMLER: Matematik-Enformatik, Fen Bilimleri ve Genel Liseler

MESLEK LİSELERİ VE DİLLER İLE SOSYAL BİLİMLER LİSELERİ

KATEGORİLER ALT KATEGORİLER KATEGORİLER ALT KATEGORİLER

III.1. VERİLERİN TABLO VE GRAFİK İŞLENMESİ PROGRAMLARI

III.1. VERİLERİN TABLO VE GRAFİK İŞLENMESİ PROGRAMLARI

III. YAZILIM

Öğrenci:

1. Excel programında çalışma kitabı ve çalışma sayfasıyla temel işlemleri yapabilir;

2. Hücre, satır ve sütunlarda verilerle ilgili temel işlemleri yapabilir;

3. Çalışma sayfası biçimlendirmesiyle ilgili temel işlemleri yapabilir;

4. Excel programı temel formül ve işlevlerini somut örneklerde kullanma becerisini gösterebilir;

5. Grafik gösterimlerle ilgili becerilerini gösterebilir;

6. Kendisi tarafından oluşturulan bir veritabanını yönetme becerilerini gösterebilir.

III. YAZILIM

Öğrenci:

1. Excel programında çalışma kitabı ve çalışma sayfasıyla temel işlemleri yapabilir;

2. Hücre, satır ve sütunlarda verilerle ilgili temel işlemleri yapabilir;

3. Çalışma sayfası biçimlendirmesiyle ilgili temel işlemleri yapabilir;

4. Excel programı temel formül ve işlevlerini somut örneklerde kullanma becerisini gösterebilir;

5. Grafik gösterimlerle ilgili becerilerini gösterebilir;

6. Kendisi tarafından oluşturulan bir veritabanını yönetme becerilerini gösterebilir.

III.2. BİLGİSAYAR SUNULARININ HAZIRLANMASI PROGRAMLARI

III.2. BİLGİSAYAR SUNULARININ HAZIRLANMASI PROGRAMLARI

Öğrenci:

1. Çoklu ortam araçlarını ve ilgili programları kullanma becerisini gösterebilir;

2. PowerPoint programında temel işlemleri gerçekleştirme becerisini gösterebilir;

3. Sunularını çeşitli nesnelerle zenginleştirme becerisini gösterebilir;

4. Slayt animasyon ve geçiş efektlerini kullanabilir.

Öğrenci:

1. Çoklu ortam araçlarını ve ilgili programları kullanma becerisini gösterebilir;

2. PowerPoint programında temel işlemleri gerçekleştirme becerisini gösterebilir;

3. Sunularını çeşitli nesnelerle zenginleştirme becerisini gösterebilir;

4. Slayt animasyon ve geçiş efektlerini kullanabilir.

III.3. VERİ TABANI OLUŞTURMA VE GRAFİK TASARIM PROGRAMLARI

Öğrenci:

1. Access programıyla ilgili bilgileri ve veri tabanı planlamasıyla ilgili becerileri gösterebilir;

2. Bir veri tablosunu oluşturma becerisini gösterebilir;

3. Farklı tabloları bağlama becerisini gösterebilir;

4. Veri formu oluşturma becerisini gösterebilir;

5. Find komutunu kullanma ve mantıksal ile aritmetik sorgu oluşturma becerisini gösterebilir;

6. Sort ve Filter komutunu kullanma ve verileri sıralama ve filtreleme becerisini gösterebilir.

7. Sıralanmış ve filtrelenmiş verileri görüntüleme

becerisi gösterebilir;

8. Bilgisayarla veri raporu hazırlama becerisini gösterebilir;

9. Verileri yazdırma becerisini gösterebilir.

III.4. İNTERNET VE WWW III.4. İNTERNET VE WWW

Öğrenci:

1. İnternetin önemini kavrayıp internete bağlanma ve internet olanaklarından yaralanma becerisi gösterebilir;

2. Web sayfasında veriler yayımlayabilir.

Öğrenci:

1. İnternetin önemini kavrayıp internete bağlanma ve internet olanaklarından yaralanma becerisi gösterebilir;

2. Web sayfasında veriler yayımlayabilir.

3. İnternet ve WWW’nin önemini anlar ve değerlendirebilir;

4. Web sayfası hazırlamak için HTML’yi kullanabilir;

5. Word programını kullanarak web sayfası hazırlayabilir.

III.5. BİLGİ VE İLETİLERİN YÖNETİMİ

Öğrenci:

1. İleti oluşturma, gönderme ve alma becerisini gösterebilir;

2. MS Outlook programını kullanarak bilgileri organize etme ve yönetme becerisini gösterebilir.