diabetes prof.r.rubens universiteit gent. dieet diabetes mellitus controle energie, eiwit, vet en...
TRANSCRIPT
![Page 1: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/1.jpg)
Diabetes
Prof.R.Rubens
Universiteit Gent
![Page 2: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/2.jpg)
Dieet Diabetes Mellitus
• Controle energie, eiwit , vet en koolhydraten inname
• Verdeling van energie en KH over maaltijden
• Controle van Cholesterol en verzadigde vetzuren
![Page 3: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/3.jpg)
Prioriteiten bij dieet voor IDDM
• Aangepaste energie inname• Koolhydraten verdeeld over de ganse dag, tijdstip
van maaltijden trachten constant te houden en in evenwicht met insulinetoediening
• Enkelvoudige KH max 10-15 % van totale energie• Snacks voor voorkomen hypo• Extra vocht en voedsel bij inspanning en zikete• Aanpassen bij hypertensie, hyperlipemie en
niersinsufficientie
![Page 4: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/4.jpg)
Prioriteiten dieet NIDDM
• Enkel dieet : caloriebeperking cfr obesiteit , enkelvoudige KH max 10-15 %
• Dieet en medicatie per os : idem + tijdstip maaltijden constant gedurende de dag, snack voor slapen (bij langwerkend middel), goed KH verdelen over dag
• Dieet en insuline : idem en idem + rekening met insulinetoediening, regel voedingsinname bij sport en ziekte en cave verwikkelingen
![Page 5: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/5.jpg)
Algemene voedingsregels Diabetes
• Bij obesiteit beperken• Verdeling : eiwit : 12-20 %, vet 20-30 % MAAR
KOOLHYDRATEN : 55-60 %• Eiwit : 0,8g/kg• Cholesterol < 300 mg/d, PUFA 8-9 % energienood,
SFA < 10 %• Koolhydraten minder enkelvoudige, glycemische
index event zoetstoffen, cave « dieetproducten »• Vezels > 30-40 g om glycemie gunstig te
beinvloeden
![Page 6: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/6.jpg)
Glycemische Index
• Snelheid glucose in bloed na eten versus wit brood = 100
• Hoog: honing(126), cornflakes (121), bananen (84), havermout (89), suiker (83), rijst(81),chips(77), aardappelpuree(98)
• Laag : volle melk(44), appel (52), erwten (50), peanuts(15)
![Page 7: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/7.jpg)
Zoetstoffen
• Saccharine
• Cyclamaat
• Aspartaam
• Acesulfame
![Page 8: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/8.jpg)
Perorale Antidiabetica
• Sulfonylurea
• Biguaniden
• Gliniden
• Inhibitoren van α-glucosidasen
• PPARγ agonisten
![Page 9: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/9.jpg)
Sulfonylurea
• Stimuleren insulinesecretie
• Eerste generatie : uit de markt , kortwerkend
• Tweede generatie langwerkend nu voorkeurstherapie
• Chloorpropamide : zeer langwerkend , antidiuretisch en antabus effect
![Page 10: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/10.jpg)
Sulfonylurea
• Vlak voor maaltijd Cave alcohol• 1 tot 2 giften daags • Cave nierinsufficientie• Soms leucopenie, cholestatische hepatitis of
huidrash• Sterker bij gebruik met salicylaten, propanolol,
fenylbutazone, MAO inhibitoren enz• Niet gedurende zwangerschap
![Page 11: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/11.jpg)
Gliniden
• Nieuwe insulinostimulator
• Korter werkend
• Risico van hypoglycemie
• Voor elke maaltijd te nemen
• Soms levertoxiciteit
• Dosis 3* 1 tot 4 mg/dag
![Page 12: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/12.jpg)
Biguaniden
• perifeer (post)receptor
• Verlagen glucoseproductie door de lever
• verminderen resorptie van glucose in de darm
• Soms melkzuuracidose (cave nierinsufficientie)
![Page 13: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/13.jpg)
Inhibitoren α -glucosidasen
• Inhibitie vertraagt opname glucose
• Postprandiale piek neemt af
• Enkel additioneel
• Glucobay® 3* 150 tot 300 mg dd
![Page 14: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/14.jpg)
Glitazones (PPARγ agonisten)
• Vermindering insulinoresistentie
• Meestal niet gebruikt zonder ander middel
• Associatie met biguanide en sulfonylurea
• Cave: lever, gewichtstoename !!, water en zoutretentie
• Pioglitazon (ACTOS® ) 15 – 30 mg/d
• Rosiglitazon (AVANDIA® ) 4-8 mg/d
![Page 15: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/15.jpg)
Insuline
• Kortwerkende oplosbare : Actrapid® en Humuline Regular®
• Protamine insuline = NPH type Insulatard® of Humuline NPH®
• Zink insuline : Ultralente® en Humuline Long®
• Gewijzigde kort : Humalog® (= Lispro) en Novorapid® (aspartaat ins) en lang (Detemir®, Lantus® enz.)
• Mengsels Mixtard®, Humuline®, Novomix®
![Page 16: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/16.jpg)
Praktijk insuline I
• Niet in koelkast wel fris (4 tot 10° C)• Traagwerkend is troebel homogeniseren voor
injectie• Diep subcutaan, niet IM (pijn en tijdsfactor)• Snelle eerst, daarna traag . Opgelet bij Zn insuline• Spuiten 0,3 ml, 0,5 en 1 ml. max per dertig stuks• Insuline cat A, max 2000 E, Novopen en BD pen,
Optipen.
![Page 17: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/17.jpg)
Praktijk Insuline II
• Pennen voor pat circa 60 € in handel.• Pompen zeer duur 2500 tot 12500 € en duur
materiaal. Risico op onontdekte hypo veel hoger. Definitie basaal infuus en bolus
• Starten IDDM klinisch tezamen met teaching• Bij > 60 E = zeker vorm van resistentie• Cave dosis bij voortdurende gewichtstoename!!
![Page 18: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/18.jpg)
Hoe insuline gebruiken ?
• Keuze één of meerdere injecties?
• Injectieplaatsen variëren
• Flacons in België per 100 E (niet in alle ander landen !!!)
• Soms urticaria in begin
![Page 19: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/20.jpg)
Algemene maatregelen
• Lichaamsbeweging is positief
• Cave voetverzorging , inschakelen podoloog
• Home monitoring noodzakelijk
• Empowerment!!
• VDV met DIABETES INFO
![Page 21: Diabetes Prof.R.Rubens Universiteit Gent. Dieet Diabetes Mellitus Controle energie, eiwit, vet en koolhydraten inname Verdeling van energie en KH over](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070315/5551a0f04979591f3c8bb4ee/html5/thumbnails/21.jpg)
Follow up van de diabeet• Controle glycemie (glucosurie is grotendeels verlaten
als home control) met meter via deelname aan conventie zo injectie met insuline en controle door endocrinoloog.
• Wel nuttig ketostix voor aceton!• Regelmatige medische controle (HA en endocrinoloog).
HB A1C(2 mnd voor afname) of fructosamine ( 2 tot 3 weken). Frekwentie volgens type.
• Regelmatig gewicht , tensie, nierfunctie + vetten+ EKG +oftalmo ( min 1* per jaar). Bij afwijking sneller.