diembao chuan (1) - thuviensonla.com.vnthuviensonla.com.vn/uploads/news/2016_03/diembaoso3.pdf ·...

33

Upload: others

Post on 17-Oct-2019

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

PHÒNG THÔNG TIN - THƯ MỤC NĂM 2016

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 1

01. Tuệ Lam. TẾT TÀ PHỀNH CÕI XUÂN MỘNG ẢO / Tuệ Lam // Tạp chí Sành điệu.- Tháng 01/2016.- T.174.- Tr.138-141.

Mùa xuân đã đến với những bản làng Mộc Châu. Từ bao giờ, nụ hoa mơ hoa mận hoa đào đã bung nụ chúm chím dưới sương lạnh của mùa xuân. Chẳng có gì cản trở được sức sống mãnh liệt của loài hoa xứ lạnh. Tết đã về bên bản Tà Phềnh người Mông ở đây đã chuẩn bị một cái tết vui tươi, rực rỡ đậm chất dân gian miền núi.

XUÂN ĐÃ VỀ KIA RỒI!

Có lẽ bây giờ người miền xuôi ít háo hức đón tết hơn người miền núi. Với những đứa trẻ, tết sẽ là lúc không phải cởi truồng chạy nhông nhông trong giá rét, cha mẹ chúng sẽ mặc cho chúng bộ trang phục đẹp nhất, đội chiếc mũ hạt lóng lánh lộng lẫy nhất, để bỗng dưng chúng thấy mình như những chàng hoàng tử hay nàng công chúa nhỏ. Bữa cơm của chúng sẽ được ăn nhiều thịt, nhiều bánh dày, nhiều lạp sườn. Tết phải vui là thế, phải sướng là thế. Ăn xong, không phải đi học, nếu không theo bố mẹ đi lễ hội ở núi bên kia, thì chúng ùa ra sân chơi. Từng tốp một chơi với nhau, đứa gái chơi chuyền bóng, đứa trai chơi đá bóng. Quả bóng tennis màu xanh nhỏ xíu trở thành đồ chơi ưa chuộng cho bọn trẻ vùng cao. Tung hứng thật khéo léo, chúng cứ mê mải chơi cho đến khi có hội con trai kéo đến phá đám, rủ chúng ra rừng mận nói chuyện con nít. Thấp thoáng bóng váy sặc sỡ giữa sắc xám của cội mận già làm tăng thêm vẻ đẹp của một Tà Phềnh mộc mạc. Mùa xuân cũng là mùa hoa. Ở Tà Phềnh cải vàng cải trắng mọc xen lẫn trong rừng mơ rừng đào. Cảnh nên thơ thi vị như trong cõi xuân mộng ảo. Tiếng khèn Mông réo rắt như ở đâu đây phía bên kia núi. “Yêu nàng, anh yêu lắm, lòng anh yêu nàng/ Say đắm lắm cô nàng ơi!/ Ớ, sao em đẹp thế?/ Gốc đào sao khéo nở hoa...”. Tết cũng là mùa yêu. Ối mối tình cũng từ cái lạnh giá cần hơi ấm mà nên.

NGƯỜI NGHỈ. CON BÒ NGHỈ. CÁI CUỐC CŨNG NGHỈ.

Người miền núi quan niệm ngày tết là ngày nghỉ ngơi hưởng thụ, ngày của lễ hội, uống rượu và hát vang núi rừng, chơi những trò chơi truyền thống và quan trọng, là phải hết mình. Cái hết mình của người miền núi, có khi người Kinh còn phải “học” dài dài. Họ vất vả quanh năm, đa phần là cày bừa trên mảnh ruộng của mình, sự tự do có lẽ là “vô đối”, bởi thế nên làm ít làm nhiều cũng là làm cho mình. Quanh năm làm bạn với con trâu cái cuốc, vất vả cày bừa, thế nên khi họ nghỉ ngơi ăn tết, thì các dụng cụ của họ cũng được nghỉ ngơi y như họ.

Người Mông thường dán lên các dụng cụ nhà nông của mình những tờ giấy màu làm phép, như để chúng cùng ăn tết với mình, nghỉ ngơi và chuẩn bị cho một năm mới bội thu. Thế nên bạn cũng đừng ngạc nhiên khi thấy cái bồ thóc, cái cuốc, con bò, đều có thể có một miếng giấy màu dán lên đó. Cũng đừng bất ngờ khi thấy một con gà thơm phức vừa mới luộc được treo tòng teng giữa bếp bên cạnh những xâu lạp sườn hun khói được người Mông để dành cho cái tết. Rượu ngô, rượu táo mèo đã sẵn sàng. Cả bản có bao nhiêu nóc nhà, thì từng ấy nhà bầy sẵn mâm rượu, trưởng bản sẽ đón khách quý dưới xuôi lên ăn tết, uống chưa cạn bát rượu đã thấy chủ nhà kế bên đứng ngó rập rình. Hỏi làm gì, anh chủ nhà bẽn lẽn bảo: “Để mời khách quý về nhà ăn tết”... Cứ thế mà đi gần hết các nhà trong bản, khách gục ngay tại chỗ bởi uống số rượu có một ngày ở Tà Phềnh mà bằng số rượu cả một năm cộng lại, không gục cũng là lạ. Nhưng cái lạ là rượu ở đây có gục thì cũng vừa phải, chưa đến nỗi sốc nhiệt rượu phải vào viện, ấy là nói cho vui vậy thôi. Chủ nhà chu đáo lắm. Tay đưa rượu mời, còn vợ đã vào trải chiếu trải chăn sẵn phòng khi khách gục thì đã có chăn ấm đệm êm mời anh say giấc xuân nồng...

Tình người, tình rượu, tình tết ở Tà Phềnh ấm như thế, nên nếu có say một lần trong đời, cũng không ân hận.

CỖ TẾT TÀ PHỀNH

Người Tà Phềnh thường ăn cơm ở bếp lửa. Nhưng nhà có khách, cũng ráng trải chiếc chiếu hoa giữa nhà, sắp độ 50 cái bát nhỏ vòng quanh. Đố bạn biết tại sao lại dùng nhiều bát như vậy? Bởi phân nửa số bát sẽ được dùng để rót rượu thết khách. Uống bằng bát thì chết những đứa không biết uống rượu như tôi rồi, mà tết đến chơi nhà người ta, không uống, sẽ bị coi là khinh chủ nhà. Thế nên khách cứ thế mà chép miệng uống thôi.

Món bánh dày được ưu ái nhất, với thứ nếp nương ngon nhất được để dành làm bánh tết rất dẻo, phải mất bao công đồ lên rồi được các anh trai làng tay to khỏe nhất giã gạo bồm bộp suốt cả ngày để

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 2

được thứ bột thật dẻo. Sau khi thành khuôn bánh tròn xoe và đồ lên, người Mông cắt bánh nhỏ rồi rán qua mỡ hoặc đa phần là nướng trên than hoa.

Mâm cỗ còn có món rau cải đắng xào. Đĩa rau xanh điểm tí hoa cải vàng vàng khiến cho người Kinh đâm ra ngơ ngẩn phải lòng đĩa rau. Món lạp sườn hun khói mà lũ trẻ nuốt nước bọt ừng ực, nay nhân có khách mà được ăn thoải mái, với cả tết thì phải thoải mái chứ. Bát gia vị chấm chẩm chéo cũng khiến cho người Kinh trầm trồ xuýt xoa bởi cái vị đặc trưng của nó, người Kinh làm sao có được. Người Mông lại chẳng nấu canh măng như người Kinh. Bát canh của họ cũng đơn giản thêm tí củ cải trắng. Thế nhưng và với cơm lại ngọt nước.

Ăn uống là một chuyện, tết vùng cao lạnh, nhưng cái tình người Tà Phềnh ấm lắm. Ấm đến nỗi người Kinh đang còn mơ màng vì men rượu, đã nghĩ chuyện ăn tết lần sau tại Tà Phềnh, nơi mà người ta thấy cái tình ấm áp chẳng ai phân biệt anh giàu nghèo, ăn mặc có thời trang hay không, dùng hàng hiệu gì, đi xe gì. Chỉ biết tết anh đến nhà tôi chơi anh đã là khách quý của tôi, anh phải uống với tôi một chén.

Từ giã Tà Phềnh, khách không hiểu đã tỉnh hẳn chưa. Đi qua một thung lũng mận, bèn xuống đó, lang thang một lúc cho khí lạnh, hương hoa phả vào mặt. Thật tỉnh táo, rồi lại đi về với bụi đời ngoài kia. Yêu lắm, tết Tà Phềnh!

02. Trần Phương. BÍ ẨN ĐỘC CHIÊU CỦA CHỦ NHÂN NHỮNG CHIẾC XE MA ĐỰNG “CÁI CHẾT TRẮNG” / Trần Phương // Đời sống và pháp luật.- Ngày 27/01/2016.- Số 12.- Tr.19.

Sử dụng xe hoán cải để chở ma túy không phải là thủ đoạn mới nhưng nhiều đối tượng vẫn sử dụng chiêu thức này nhằm qua mặt các cơ quan chức năng. Chúng hoán cải hết ô tô đến xe máy và dự báo là cả xe... đạp nữa. Bí ẩn của độc chiêu này là gì?

CHIẾC XE “MA” TRONG CUNG ĐƯỜNG BIÊN GIỚI

Thực hiện đợt cao điểm tấn công trấn áp các loại tội phạm bảo vệ Tết Nguyên đán Bính Thân 2016, hồi 19h ngày 16/01/2016, tại khu vực bản Pa Cốp, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh phối hợp với Công an huyện Vân Hồ, Mộc Châu và Đội Cảnh sát giao thông 2.6 Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Sơn La đã bắt quả tang hai đối tượng đang vận chuyển trái phép chất ma túy bằng xe máy.

Trước đó, nhận được tin báo của quần chúng, kết hợp với các mũi trinh sát của Công an tỉnh Sơn La, hai đối tượng Trần Văn Đoàn và Giàng A Dơ đang di chuyển về phía cửa khẩu biên giới và có nhiều biểu hiện bất minh. Sau một thời gian theo dõi, xác định đây là đối tượng mắt xích trong đường dây vận chuyển ma túy trái phép, móc nối với các đối tượng buôn bán ma túy bên kia biên giới, Công an tỉnh Sơn La quyết định đón lõng và bắt quả tang.

Theo đúng kế hoạch đã định sẵn, vào hồi 19h ngày 16/01, phát hiện hai thanh niên đang đèo nhau trên chiếc xe Air Blade mang biển kiểm soát 26G1 - 046.71 đi từ hướng biên giới vào nội địa, khi di chuyển đến khu vực bản Pa Cốp, xã Vân Hồ (Vân Hồ, Sơn La), các chiến sỹ công an giao thông thuộc Đội Cảnh sát giao thông 2.6 đã ra hiệu lệnh dừng xe, kiểm tra hành chính. Khi bị các cơ quan chức năng dừng xe, cả Đoàn và Dơ đều vờ ngơ ngác không hiểu có chuyện gì xảy ra. Qua kiểm tra ban đầu, chiếc xe Air Blade hoàn toàn trống rỗng, ngay cả trong cốp xe và trên người hai thanh niên không có bất cứ thứ gì khả nghi, ngoài một chút tiền lẻ và giấy tờ tùy thân.

Tuy nhiên, do đã có tin báo từ quần chúng trước đó và với kinh nghiệm của các trinh sát ma túy nhiều năm đánh án nên Đoàn và Dơ được mời về trụ sở cơ quan Công an huyện Mộc Châu làm việc. Tại đây, qua khám xét, chiếc xe Air Blade có nhiều biểu hiện bị thay đổi kiểu dáng so với nhà sản xuất, nhất là các phần khe nhựa có những vết nứt khả nghi cho dù nhìn vẫn còn mới. Nhận định các đối tượng rất có thể sẽ cất giấu ma túy vào các hốc của xe, các chiến sỹ đã quyết định “mổ” phần nhựa ra thì phát hiện trong các hốc nhựa để chân và hai bên sườn xe Air Blade chứa đến 12 bánh heroin. Trước những chứng cứ không thể chối cãi, Trần Văn Đoàn và Giàng A Dơ đã phải cúi đầu nhận tội.

“SUÝT BỐC HƠI” 161 BÁNH MA TÚY

Thủ đoạn hoán cải xe của hai đối tượng Trần Văn Đoàn và Giàng A Dơ chỉ là một trong những vụ vận chuyển ma túy tinh vi mà lực lượng đánh án phải đối mặt. Nói về đấu tranh với các loại tội

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 3

phạm này, Đại tá Nguyễn Xuân Trường, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La cho biết: “Qua kinh nghiệm đấu tranh chuyên án, chúng tôi thấy đây là thủ đoạn tuy không mới nhưng rất tinh vi và nằm trong nghiệp vụ điều tra của lực lượng cảnh sát điều tra về ma túy nên đã khám xét và thu giữ được toàn bộ số tang vật trong vụ án”.

Một trong những vụ án vận chuyển ma túy đã để lại cho Công an Sơn La nhiều kinh nghiệm là vụ án đánh sập đường dây ma túy với số lượng khủng 161 bánh heroin, bắt giữ 4 đối tượng là Ngô Minh Loan (SN 1984, trú tại thị trấn Quảng Yên, Cao Bằng), Bùi Tuấn Linh (SN 1989, trú tại Mộc Châu), Nguyễn Văn Thường (SN 1985, trú tại tỉnh Thái Nguyên), Đào Xuân Lâm (SN 1985, trú tại Đại Từ, Thái Nguyên). Theo đó, để khám phá vụ án, bắt giữ các đối tượng với đầy đủ tang vật, công tác trinh sát đã được tiến hành trong thời gian dài. Trước đó, các đối tượng này ra vào khu vực lấy hàng nhưng khi kiểm tra, hoàn toàn không có tang vật hay bất cứ thứ gì liên quan đến ma túy.

Tuy nhiên, sau nhiều lần ra vào bản bằng các phương tiện khác nhau, đến 14h ngày 01/10/2014, các đối tượng đã rời khỏi bản Lũng Xá trên chiếc xe bán tải. Khi bị ra hiệu dừng xe để kiểm tra hành chính, nhóm người này chấp hành tốt yêu cầu, tỏ ra rất tự tin vào chiếc thùng xe được gia cố một ngăn bí mật khó có thể phát hiện. Trong lúc lực lượng công an kiểm tra giấy tờ và phương tiện, chúng vẫn điềm tĩnh. Chỉ đến khi các trinh sát phát hiện ra 161 bánh được giấu kín dưới thùng và được ngụy trang kín kẽ, các đối tượng mới tái mặt buộc phải cúi đầu nhận tội. Đáng chú ý, trong vụ này, các trinh sát cũng đã kịp thời thu giữ một khẩu súng quân dụng và 7 viên đạn đã sẵn sàng khai hỏa.

“TOÁT MỒ HÔI” DƯỚI TRỜI LẠNH BUỐT TÌM MA TÚY

Một trong những vụ đánh án với các đối tượng hoán cải này phải kể đến vụ việc xảy ra vào hồi 9h ngày 19/12/2012, tại khu vực bến phà Vạn Yên (xã Tân Phong, huyện Phù Yên, Sơn La), Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La phối hợp với Công an huyện Phù Yên kiểm tra xe ô tô biển kiểm soát 20A - 029.02 chạy theo hướng Mộc Châu - Phù Yên. Hai đối tượng trên xe là Hoàng Văn Thu (SN 1957, thường trú ở huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn; mở doanh nghiệp tư nhân tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên) và Phạm Ngọc Nguyên (SN 1988, trú tại tỉnh Kon Tum, là cháu của Thu). Mặc dù đã nắm được nguồn tin của quần chúng, kết hợp với công tác trinh sát nhưng khi kiểm tra chiếc xe của đối tượng Thu, tổ công tác tìm đến “toát mồ hôi” dưới tiết trời lạnh giá nhưng không hề thấy tang vật ma túy đâu. Hai đối tượng cũng rất tự tin nên thái độ tỏ ra bình thản.

Tuy nhiên, khi các trinh sát kiên trì tìm từng ngóc ngách thì phát hiện 20 bánh heroin được giấu vô cùng tinh vi trong hộc chân ghế rồi cẩn thận dán kín lại. Khi tang vật bị lôi ra, hai đối tượng mới biến sắc mặt và cúi đầu nhận tội. Trong vụ này, số heroin lên đến 6,996kg cùng tang vật 7 triệu đồng tiền VNĐ, 4 điện thoại di động...

TRINH SÁT PHẢI HIỂU KẾT CẤU CỦA XE

Đại tá Nguyễn Xuân Trường, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La cho biết: “Để phát hiện được những chiêu thức mà bọn tội phạm sử dụng cất giấu trên ô tô, xe máy, anh em trinh sát, điều tra viên nhiều năm phá án nhận thấy, việc hiểu biết các kết cấu của từng loại xe, chủng loại, thiết kế… là một trong những “vũ khí” lợi hại của các cán bộ chiến sỹ. Khi kiểm tra xe, chỉ cần phát hiện những bất thường sai lệch so với thiết kế ban đầu phải đặt ra nghi vấn. Các đối tượng thường giấu ma túy ở những khoang rỗng. Vì vậy, với những xe ô tô hiện đại thì cấu tạo có nhiều khoang rỗng nên rất khó phát hiện, các trinh sát phải khám xét kỹ càng”.

03. Trung Hiếu. HAI MẸ CON MUA BÁN 1.520 VIÊN HỒNG PHIẾN / Trung Hiếu // Công an nhân dân.- Ngày 27/01/2016.- Số 3836.- Tr.8.

Vào hồi 19h50 ngày 25/01, tại khu vực bản Lóng Luông (xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), Tổ công tác Phòng PC47 Công an tỉnh Sơn La phối hợp với Đội Cảnh sát giao thông 2.6 - Phòng PC67 và Công an huyện Vân Hồ đã bắt giữ 2 đối tượng Tráng Thị Dớ (SN 1968) và Giàng A Chứ (SN 1997, là 2 mẹ con, cùng trú tại bản Lóng Luông) đang vận chuyển ma túy. Tang vật thu giữ tại chỗ gồm 8 gói nilon màu xanh, bên trong chứa 1.520 viên ma túy tổng hợp (hồng phiến) có trọng lượng 142,1 gam và 2 điện thoại di động. Tại cơ quan công an, các đối tượng khai nhận đã mua số ma túy trên của một người phụ nữ không rõ danh tính, sau đó mang đi bán để kiếm lời thì bị bắt giữ.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 4

Cũng xem: 04. PV. TỘI PHẠM MA TÚY / PV // Nhân dân.- Ngày 28/01/2016.- Tr.8.

05. T.S. TỘI PHẠM MA TÚY / T.S // Gia đình và xã hội.- Ngày 29/01/2016.- Số 13.- Tr.13.

06. PV. TIN VUI TỪ NHỮNG MIỀN QUÊ / PV // Nhân dân.- Ngày 27/01/2016.- Tr.4.

... NIỀM VUI MỚI VỀ BẢN

Đồng chí Cầm Ngọc Minh, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết: Tỉnh vừa thực hiện đề án “Phát sóng quảng bá kênh Truyền hình Sơn La (STV) trên vệ tinh Vinasat-1 đến năm 2020”. Nhờ vậy, những ngày diễn ra Đại hội Đảng lần thứ XII, tất cả các vùng miền đồng bào dân tộc sinh sống trên địa bàn tỉnh đều được xem trực tiếp tin tức thời sự qua sóng truyền hình. Đặc biệt, đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng cao biên giới, trước kia “đói” thông tin thì đây là tin vui, phấn khởi. Hình ảnh về Đại hội Đảng cũng như thông tin mọi miền đất nước làm cho vùng xa như gần lại.

Tỉnh Sơn La đang thực hiện chủ trương xã hội hóa hỗ trợ đồng bào đầu thu và ti vi, kêu gọi các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức xã hội tận dụng ti vi cũ để sửa chữa tặng đồng bào nghèo ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn. Riêng trong đợt này Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh đã chuyển 50 ti vi và đầu thu tặng bà con một số vùng biên giới theo dõi Đại hội. Dù con số đó còn khiêm tốn, nhưng như thế, tiếng nói của Đảng, Nhà nước đến được với đồng bào, quan hệ máu thịt Đảng với dân và dân với Đảng thêm khăng khít.

Liên tục những tin vui về với các bản làng xa xôi. Nếu bà con dân tộc Xinh Mun ở bản Nà Hiên, xã Phiêng Pằn, huyện Mai Sơn bừng sáng điện lưới quốc gia, thì bà con ở bản Ếch, xã Mường Cơi, huyện Phù Yên nằm ngay bên cạnh quốc lộ 37, sau nhiều năm chờ đợi, nay cũng đã có điện. Theo Giám đốc Điện lực Sơn La Lê Quang Thái, trước Tết Nguyên đán này sẽ có 2.264 hộ dân ở 25 bản, thuộc hai huyện Mai Sơn và Sông Mã được sử dụng điện lưới quốc gia.

Điện sáng và sóng truyền hình chỉ là một trong rất nhiều chỉ tiêu phấn đấu, nhằm nâng cao đời sống nhân dân các dân tộc ở Sơn La. Ở tỉnh miền núi biên giới nghèo, điều đó thể hiện sinh động nghĩa Đảng, tình dân...

07. PV. “THƯ VIỆN XANH” - NÂNG CAO VĂN HÓA ĐỌC CHO HỌC SINH / PV // Giáo dục và thời đại.- Ngày 27/01/2016.- Số 23.- Tr.7.

Từ năm học 2014 - 2015, mô hình “Thư viện xanh” được xây dựng tại trường Tiểu học thị trấn Yên Châu (Yên Châu). Mô hình đã gắn kết được học sinh với việc đọc sách hàng ngày, góp phần rèn luyện kỹ năng đọc cho các em và hình thành văn hóa đọc trong nhà trường. Khi mới xây dựng mô hình “Thư viện xanh” có gần 4.000 cuốn sách, đến nay có gần 9.000 đầu sách, báo, giúp học sinh có thêm kiến thức áp dụng trong quá trình học tập.

08. Đoàn Tân. VIÊN ĐẠN LẠC CỦA ÔNG TRÙM 9X VÀ CUỘC ĐẤU SÚNG VỚI CẢNH SÁT ĐẶC NHIỆM / Đoàn Tân, Diệu Nam // Đời sống và pháp luật.- Ngày 29/01/2016.- Số 13.- Tr.19.

Kể với chúng tôi về cuộc đấu súng nghẹt thở với “ông trùm” 9X, cầm đầu đường dây buôn bán “cái chết trắng” tại vùng Lóng Luông (Mộc Châu, Sơn La), Thiếu tá Chu Văn Quang - Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Cảnh sát Đặc nhiệm số 1 (Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động) vẫn hào hứng như mới xảy ra ngày hôm qua. Đó là một trong những trận đánh kịch tính cả khi đối tượng đã tra tay vào còng. “ÔNG TRÙM” TRONG CĂN PHÒNG TỐI

Hôm đó, ngày 27/11/2013, Tiểu đoàn Cảnh sát Đặc nhiệm số 1 được giao nhiệm vụ gấp rút truy bắt đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm là Sùng A Trang (SN 1990, trú tại bản Co Lóng, xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La). Theo như thông tin lực lượng nắm được, Sùng A Trang cầm đầu đường dây buôn bán, tiêu thụ ma túy lớn từ Sơn La đi các tỉnh. Dù còn trẻ nhưng Trang tỏ ra khá “cáo già”, nhúng tay vào nhiều vụ buôn bán ma túy với số lượng lớn tại địa bàn. Thế nhưng, tung tích của “ông trùm” này như bóng chim tăm cá, trong các cuộc truy quét của lực lượng công an.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 5

Theo Thiếu tá Quang, sau khi thành lập chuyên án nhằm bắt gọn đối tượng đặc biệt nguy hiểm này, anh được giao nhiệm vụ cùng tổ công tác chỉ huy. Lực lượng truy bắt hôm đó được chia làm 2 tổ. Tổ thứ nhất được phân lên lán nương để phục kích bắt đối tượng, còn tổ của Thiếu tá Quang trực tiếp đi vào nhà đối tượng để đánh bắt. Trong quá trình triển khai chuyên án, các anh em tham gia đều xác định, đối tượng này chắc chắn có hàng nóng và sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng tới cùng. Tuy nhiên, nếu để đối tượng còn ung dung ngoài xã hội, hắn sẽ gây không biết bao nhiêu tội ác.

Vào hồi 10h30 cùng ngày, ngay khi trinh sát tiền trạm báo về, đối tượng đang lẩn trốn tại nhà, Thiếu tá Quang nhận được lệnh bắt Sùng A Trang bằng mọi giá. Anh kể: “Nhóm chúng tôi lập tức tiếp cận nhà đối tượng từ nhiều mũi. Nhà Sùng A Trang nằm khuất trên triền núi, chúng tôi phải hành quân nhiều giờ đồng hồ mới tiếp cận được nơi gia đình hắn sinh sống. Khi tiếp cận, bố đẻ của đối tượng và vợ đang nấu cơm dưới bếp. Đặt chân vào khu vực, một đồng chí Công an tỉnh Sơn La cất tiếng hỏi thăm dò bằng tiếng Mông. Mãi sau này tôi mới biết nghĩa câu đó là “Trang có ở nhà không?”. Dường như, đã chuẩn bị sẵn tinh thần đối phó, vợ Sùng A Trang lập tức đáp lại: “Nó không ở nhà đâu. Nó đi lâu lắm rồi không về”.

Quan sát mọi diễn biến của vợ đối tượng, Thiếu tá Quang thấy ả có nhiều biểu hiện khác lạ như trả lời khá ấp úng, mặt biến sắc khi được hỏi. Khi chị ta bỏ lên nhà, Thiếu tá Quang lập tức bám theo. Lên tới nhà, chị ta vội vã chui vào một cái buồng kín. “Nghi Sùng A Trang đang lẩn trốn trong đó, nhưng tôi không tiếp cận ngay mà đứng phía ngoài quan sát. Thấy tiếng thì thầm to nhỏ bên trong, tôi mới đạp cửa xông vào. Căn phòng tối đen như mực, tôi vội vén tấm liếp ra thì thấy đối tượng mặc quần đùi áo lót chạy vào góc tối lục lọi tìm một vật gì đó. Biết chắc đối tượng đang tìm súng, nhưng do khoảng cách lúc đó giữa tôi và đối tượng khá xa, nên không kịp lao vào”, anh nhớ lại.

Theo lời kể của Thiếu tá Quang, chưa đầy một giây sau, anh thấy hắn vùng dậy, chĩa súng và bóp cò thẳng về phía mình đang đứng. Trang bắn liên thanh hai nhát về phía vợ hắn đang đứng. Tình thế nguy cấp, Thiếu tá Quang lùi ra phía cửa, chạy ngược lên phía bên kia để đón đầu. Cùng lúc đó, anh phân một đồng chí đứng trước và một đồng chí đứng sau hỗ trợ. Khi tiếp cận gần căn phòng Sùng A Trang đang cố thủ, thấy vợ hắn nằm gục giữa sàn, máu chảy lênh láng. Quyết bắt bằng được đối tượng, Thiếu tá Quang nhẹ nhàng bò sát về phía cửa phòng nơi hắn lẩn trốn. Qua ô cửa nhỏ, lực lượng truy bắt thấy hắn đang nhăm nhe khẩu súng hướng về phía tấm liếp.

Nằm lép mình sát mặt sàn, Thiếu tá Quang nhẹ nhàng trườn vào, áp sát đối tượng. Không để hắn kịp phát hiện, anh vùng dậy khóa chặt tay, ghì chặt hắn xuống. Hắn cố bóp cò thêm một nhát nữa nhưng đã bị khóa chặt, khống chế. Cùng lúc đó, hai trinh sát của tổ công tác cũng vừa lao đến hỗ trợ, tra tay Sùng A Trang vào còng. Thiếu tá Quang tước súng và đưa hắn ra khỏi nhà, đồng thời liên lạc gấp với chỉ huy cho xe cấp cứu đến hiện trường đưa vợ Trang đi cấp cứu.

MƯU TRÍ THOÁT KHỎI VÒNG VÂY

Tưởng mọi chuyện xong xuôi, lúc đó, phát sinh thêm tình huống, bố mẹ, anh em ruột của Sùng A Trang không biết từ đâu kéo đến. Họ lao vào kêu khóc thảm thiết, quyết không cho lực lượng đưa đối tượng ra khỏi địa bàn. Tuy lực lượng đánh án lúc đó khá mỏng, nhưng anh em vẫn quyết tâm bằng mọi giá phải đưa đối tượng ra khỏi khu vục đánh bắt cùng khẩu súng trường và khẩu súng chế liên thanh. Vợ Sùng A Trang sau đó tắt thở, không kịp đưa đi cấp cứu.

Khi đưa được đối tượng ra khỏi nhà, không biết từ đâu, hàng trăm dân bản kéo đến, ngăn bằng được không cho đưa Sùng A Trang ra khỏi địa bàn. “Một số đối tượng quá khích còn lớn tiếng đổ cho chúng tôi đã bắn vợ hắn. Tình hình lúc đó rất căng thẳng. Chỉ cần một quyết định sai lầm có thể dẫn đến xô xát nghiêm trọng. Anh em trong tổ đánh bắt bình tĩnh giải thích cho bà con về sự việc. Đồng thời cương quyết đưa đối tượng ra để chịu hình phạt trước pháp luật. Sau một hồi nghe chúng tôi giải thích, bà con dân bản dần hiểu ra”, Thiếu tá Quang nhớ lại giây phút đầy kịch tính.

Cũng theo lời kể của anh, sau khi trấn an bà con, ổn định tình hình cũng là lúc lực lượng ứng trợ tới nơi. Các lực lượng cùng nhau đưa đối tượng rồi địa bàn an toàn. Chuyên án thành công, lực lượng đánh bắt được các cấp lãnh đạo và Công an tỉnh Sơn La đánh giá cao. Đặc biệt, không chiến sỹ nào trong chuyên án bị thương vong.

Sau khi chuyên án được phá, chia sẻ với phóng viên báo Đời sống và Pháp luật, Thiếu tá Chu

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 6

Văn Quang cho biết: “Tội phạm ma túy thường dính án tử hình, hoặc thuộc dạng truy nã đặc biệt nguy hiểm. Do vậy, chúng xác định sẵn sàng xả súng chống trả khi đối mặt công an. Thủ đoạn của loại tội phạm này ngày một tinh vi, bởi thế, để phá thành công một chuyên án có khi mất hàng tháng trời, thậm chí hàng năm xác lập đấu tranh”.

Theo Thiếu tá Quang, việc buôn bán ma túy ở Lóng Luông rất dễ dàng, chỉ cần quen biết là có thể lấy hàng trước, trả tiền sau. Có trường hợp người nhà ở Việt Nam sang bên Lào lấy vợ, lấy chồng rồi bảo lãnh cho nhau nợ tiền hàng. Chính vì thế người không có vốn vẫn có thể buôn bán ma túy. Lợi nhuận cao nên các đối tượng buôn bán ma túy ngày càng điên cuồng chống trả lực lượng vây bắt.

TRÙM MA TÚY NỔ SÚNG LÀM ĐẠN LẠC VÀO VỢ

Ngày 02/12, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Sơn La đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với đối tượng Sùng A Trang về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng. Trang là đối tượng có lệnh truy nã đặc biệt nguy hiểm về hành vi mua bán trái phép ma túy. Ngày 27/11, khi lực lượng chức năng đến vận động, vợ của Trang là Hạng Thị Sía hô hoán báo cho chồng biết. Lúc này, đối tượng Trang từ trong nhà dùng súng quân dụng chống trả và đã bắn trúng vào vợ làm chị Sía tử vong. Ngay sau đó, lực lượng chức năng đã khống chế, quật ngã và bắt giữ đối tượng Sùng A Trang cùng vũ khí gây án, tiến hành lập hồ sơ xử lý theo quy định của pháp luật.

09. Trường Thi. MỘC CHÂU MÙA HOA XUÂN / Trường Thi // Giáo dục và thời đại.- Ngày 30/01/2016.- Số 26.- Tr.2.

Mộc Châu là một huyện của tỉnh Sơn La, nằm trên cao nguyên Mộc Châu rộng lớn có diện tích khá bằng phẳng. Phía Đông giáp huyện Vân Hồ, phía Tây giáp huyện Yên Châu, phía Bắc giáp huyện Phù Yên, còn phía Nam giáp với Lào. Huyện Mộc Châu có diện tích 2025,1km2 với dân số 152.172 người (theo thống kê dân số 2009) với 12 dân tộc sinh sống đoàn kết như: Thái 33%, Mông 18%, Kinh 15%, còn lại là các dân tộc: Dao, Tày, Khơ Mú, Mường...

Điều đáng bàn - huyện Mộc Châu nằm trên cao nguyên xinh đẹp nhất miền núi phía Bắc, nơi có khí hậu ôn đới gió mùa rất mát mẻ vào mùa hè. Mộc Châu còn là điểm đến lý tưởng cho du khách trong nước và quốc tế, bởi nơi đây có nhiều điểm du lịch nổi tiếng như: Thác Dải Yếm, rừng thông Bản Áng, Hang Dơi, hay những đồi chè như bát úp nối đuôi nhau xanh ngắt đến tận chân mây làm nao lòng và đắm say du khách đến đây thưởng ngoạn. Hơn thế nữa, Mộc Châu còn là xứ sở của hoa mận, hoa đào mỗi khi tết đến xuân về. Chẳng thế mà hàng năm cứ vào mùa hoa mận, hoa đào, du khách gần xa đặc biệt giới “nghiền ảnh”, “phượt” về đây, để chụp ảnh mê say không chỉ con người cùng phong cảnh đẹp và họ cũng mang đến cho độc giả những tác phẩm “để đời”.

Là một nghệ sỹ cầm máy ảnh, nên tôi ít viết và có phần ngại viết, bởi chẳng có khiếu. Vậy xin gửi đến độc giả một số hình ảnh một thoáng Mộc Châu mùa hoa mận thay cho lời nói vậy. Với ưu đãi về thiên nhiên, đặc biệt con người Mộc Châu nơi đây rất hiền hòa, yêu lao động, mến khách, đã làm nên thế mạnh của Mộc Châu. Tác giả những mong ngành Văn hóa - Thể thao - Du lịch của Mộc Châu cần phát huy hơn nữa thế mạnh của mình để quảng bá rộng rãi và mãi là điểm đến du lịch hấp dẫn cho du khách trong nước và quốc tế.

10. PV. SẢN XUẤT NƯỚC GIẢI KHÁT GIẢ / PV // Nhân dân.- Ngày 31/01/2016.- Tr.8.

Ngày 29/1, Công an tỉnh Sơn La cho biết, tại Tiểu khu 6, xã Tông Lạnh, huyện Thuận Châu, Công an tỉnh đã khám phá vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả, bắt đối tượng Nguyễn Hữu Hưởng (SN 1951, trú tại Tiểu khu 6, xã Tông Lạnh). Tang vật thu giữ gồm: Một dây chuyền sản xuất nước đồ uống không cồn, 24.868 chai nước giải khát các loại, 60 bao tải vỏ chai nhựa, năm hộp cát-tông đựng tem nhãn hiệu Cola, Colacola, Tafan...

11. PV. THÊM HƠN 2.000 HỘ DÂN TỈNH SƠN LA ĐƯỢC SỬ DỤNG ĐIỆN LƯỚI QUỐC GIA / PV // Nhân dân.- Ngày 31/01/2016.- Tr.2.

Ngày 30/01, tại bản Xum Pàn, xã Nà Nghịu (huyện Sông Mã), Tổng công ty Điện lực miền Bắc và Công ty Điện lực Sơn La đã đóng điện, cấp điện cho hơn 2.000 hộ dân. Dự án cung cấp điện lưới

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 7

quốc gia ở Sơn La năm 2015 có tổng vốn 153 tỷ đồng, do Tổng công ty Điện lực miền Bắc làm chủ đầu tư, Công ty Điện lực Sơn La thực hiện, khởi công từ tháng 9/2015. Khi hoàn thành, dự án cung cấp điện cho gần 5.350 hộ dân của hai huyện Mai Sơn và Sông Mã, dự kiến sẽ hoàn thành toàn bộ dự án vào tháng 6/2016. Với kết quả này, tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia của Sơn La sẽ đạt 87%.

12. Nguyên Dũng. “CÕNG” TẾT LÊN MƯỜNG LA / Nguyên Dũng // Văn hóa.- Ngày 01/02/2016.- Số 2739.- Tr.8+9.

Như tin đã đưa, tiếp tục chương trình trao quà tết cho các hộ nghèo, hộ chính sách vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số và vùng đặc biệt khó khăn, từ ngày 29 đến 30/01, Đoàn công tác của báo Văn hóa do ông Trần Đăng Khoa, Tổng Biên tập làm trưởng đoàn phối hợp với Quỹ Thiện Tâm đã đến thăm và trao tặng 200 suất quà (mỗi suất trị giá 500 nghìn đồng bao gồm 01 hộp bánh và 450 nghìn đồng tiền mặt) cho các hộ dân thuộc địa phận hai xã Chiềng San và Chiềng Muôn, huyện Mường La (Sơn La).

Nằm cách trung tâm huyện lỵ Mường La chỉ chưa đầy 10km, xã Chiềng San có trên 3.700 nhân khẩu, chủ yếu là người dân tộc Thái và dân tộc Mông. Mặc dù khoảng cách với trung tâm không xa nhưng đời sống người dân nơi đây vẫn còn gặp nhiều khó khăn với mức thu nhập trung bình trên đầu người một năm chỉ ở mức 6 triệu đồng. Mới 7h30 sáng, dãy nhà tạm của trụ sở UBND xã Chiềng San đã đông kín người dân chờ đón đoàn. Dắt tay hai đứa con nhỏ chạy ra đón đoàn, chị Cầm Thị Ngắm, bản Pà Làng hồ hởi cho biết, “cách đây 3 ngày được tin sẽ có đoàn của báo Văn hóa đến trao quà tết, có bánh, có cả tiền nữa nên cả nhà thấy vui lắm. Mọi năm cũng có đoàn đến thăm cho quà tết là quần áo, chăn màn. Nhưng ngày tết cũng muốn có chút tiền mua đồ cho gia đình đón tết. Mấy năm rồi bánh chưng chẳng có nhân thịt, cùng lắm cũng chỉ một vài cái gọi là thôi. Năm nay được tiền thế này, sẽ đi mua thịt lợn cho vào bánh chưng, mua thêm mỡ để ăn, mua thêm bánh kẹo cho bọn trẻ nữa”.

Ông Cầm Văn Luân, Chủ tịch xã Chiềng San chia sẻ, biết tin có đoàn đến thăm hỏi động viên, tặng quà tết, bà con rất vui mừng. Từ khi có thông tin đoàn đến mặc dù xã đã liên tục thông báo về thời gian cụ thể của đoàn nhưng ngày nào cũng có người lên xã hỏi xem đoàn có đến thật không? Với đồng bào xã Chiềng San quanh năm chỉ trông chờ vào mùa vụ, cuộc sống còn rất nhiều khó khăn. “Mỗi cái tết nhà nào khá lắm cũng chỉ hơn triệu là đã tươm tất rồi, còn trung bình cũng chỉ tầm 1 triệu thôi cũng đủ. Món quà của báo Văn hóa tuy không mang được cái tết sung túc đến với bà con nhưng chắc chắn cả xã năm nay nhà nào cũng có tết”, ông Luân cho biết.

Rời xã Chiềng San với những cái nắm tay bịn rịn của 100 hộ dân thuộc diện đặc biệt khó khăn trong xã, đoàn tiếp tục hành trình đến xã Chiềng Muôn. Nằm cách xã Chiềng San gần 20km ngược lên đỉnh núi trên lối mòn vừa đúng hai hàng bánh xe ô tô đi qua. Mặt đường chỉ có đất đá lởm chởm chỉa ra như những lưỡi dao cắt, nghiến vào lốp xe. Những con dốc này nối tiếp con dốc khác với một bên là vực sâu một bên là núi đá. Chiếc xe đặc chủng chuyên chạy rừng núi, quá quen với địa hình này của UBND huyện Mường La cũng khó nhọc vượt qua. Còn “con tuấn mã” chở quà tết cho đồng bào gầm gừ leo từng mét một, có lúc đuối đà gặp dốc cao cua gấp, đường đá trơn trượt, nó như chùn bước, nhưng với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề tài xế Nguyễn Văn Tú lại khéo léo vượt qua. Anh Tú cho biết, cánh lái xe sợ nhất đường như thế này, rất nguy hiểm mà lại hao mòn xe nhiều, tiền công chẳng bõ tiền sửa xe. Nhưng đã đến đây rồi, lại mang quà tết lên cho bà con thì thế nào cũng cố lên bằng được.

Sau hơn hai giờ vật lộn với đoạn đường chưa đầy 20km, đoàn đã đến được trụ sở UBND xã Chiềng Muôn. Phía bên trong hội trường đã chật kín bà con chờ đón đoàn. Ông Lò Văn Vẽ, Chủ tịch UBND xã Chiềng Muôn cho biết, bà con đã lên đây chờ đoàn từ lúc gà còn mới gáy. Mọi người lo lắng đường sá khó khăn quá không biết đoàn có lên được không. Đây cũng là đoàn đầu tiên mang quà đến với đồng bào xã trong dịp Tết Nguyên đán. Ngay sau khi những thủ tục cần thiết được làm xong, 100 suất quà của báo Văn hóa phối hợp với Quỹ Thiện Tâm, Tập đoàn Vingroup đã lần lượt được trao đến tay các hộ dân. Cầm trên tay món quà vừa được trao, cụ Lò Thị Hường, dân tộc La Ha ở bản Nong Quai là hộ đặc biệt khó khăn của xã vui vẻ cho biết, đã sống cả đời ở đây, cũng chẳng còn nhớ mình bao nhiêu tuổi. Quanh năm cuộc sống khó khăn chỉ trông chờ vào đồng ruộng. Mà đồng ruộng ở đây

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 8

cũng chẳng có mấy, xung quanh toàn núi đá lại mất mùa thường xuyên. “Mấy năm gần đây, sức khỏe cũng yếu lắm rồi, chẳng làm được gì, ở nhà có gì ăn đấy, ngày tết cũng có khác ngày thường đâu. Năm nay thì khác rồi, có bánh, lại có cả tiền nữa, tí sẽ nhờ người đi mua cho cái áo mới, mua thịt, mua mỡ. Thế là có tết rồi cán bộ à!”, cụ Hường nói.

Chiềng Muôn là xã vùng III cách trung tâm huyện lỵ Mường La hơn 20km. Địa hình đồi núi phức tạp, đường vào xã là đường độc đạo, đi lại trong xã gặp rất nhiều khó khăn do giao thông bị chia cắt. Chiềng Muôn là xã chỉ có hai dân tộc Mông và La Ha, xã có 6 bản, 292 hộ với 1.668 nhân khẩu, hiện còn 2 bản chưa có điện. Diện tích đất tự nhiên là 8.177ha, trong đó đất nông nghiệp chỉ có 352ha. Đây là hai xã cuối trong đợt trao quà Tết Bính Thân dành cho các hộ dân nghèo, khó khăn, hộ chính sách trên địa bàn 9 xã vùng dân tộc thiểu số, vùng miền núi, vùng đặc biệt khó khăn thuộc các tỉnh Quảng Ngãi, Tây Ninh, Tiền Giang, Long An, Bắc Giang, Tuyên Quang, Sơn La. Trong đợt chăm lo cho đồng bào dịp tết này, Quỹ Hướng về vùng cao của báo Văn hóa phối hợp với Quỹ Thiện Tâm đã trao tổng số trên 600 suất quà trị giá 500 nghìn đồng/suất.

13. Trần Công Tiến. VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN HUYỆN VÂN HỒ: TỔNG KẾT CÔNG TÁC PHỐI HỢP LIÊN NGÀNH TỐ TỤNG HÌNH SỰ / Trần Công Tiến // Bảo vệ pháp luật.- Ngày 02/02/2016.- Số 10.- Tr.2.

Vừa qua, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Vân Hồ đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phối hợp liên ngành tố tụng hình sự năm 2015.

Nhằm kịp thời ngăn chặn các vi phạm, tội phạm trên địa bàn huyện Vân Hồ nói riêng, tỉnh Sơn La nói chung, ngay từ đầu năm, các cơ quan liên ngành tố tụng đã đề ra nhiều giải pháp nhằm trấn áp các loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm liên quan đến ma túy, buôn bán trẻ em và truyền đạo trái phép.

Cụ thể, trong năm 2015, các cơ quan chức năng đã phối hợp triệt phá nhiều vụ vận chuyển trái phép ma túy từ biên giới vào nội địa, thu giữ hàng trăm bánh heroin, hàng nghìn viên ma túy tổng hợp và ma túy đá, 4 khẩu súng quân dụng với hàng chục viên đạn.

Để có được những kết quà đó, các cơ quan viện kiểm sát, tòa án và cơ quan điều tra đã có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, điều tra, truy tố, xét xử. Điều tra viên, kiểm sát viên thường xuyên trao đổi về chứng cứ, thủ tục tố tụng và tiến độ giải quyết án, chủ động cùng đánh giá chứng cứ vụ án và thủ tục tố tụng để xử lý. Không có vụ nào quá hạn điều tra hoặc phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung, chất lượng điều tra được nâng lên, không có vụ án nào bị cấp phúc thẩm tuyên hủy do vi phạm về tố tụng hoặc thiếu chứng cứ quan trọng.

Trong năm, liên ngành đã xác định 15 vụ án điểm để điều tra - truy tố - xét xử nhanh, xét xử lưu động tại các địa bàn xảy ra tội phạm và “điểm nóng” về tội phạm nhằm tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật và phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Tại hội nghị, các đại biểu cũng đã tập trung phân tích một số nguyên nhân hạn chế, đồng thời nêu lên các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn trong thời gian qua và đưa ra một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới như: Đẩy mạnh công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh nhằm ngăn chặn kịp thời các hành vi buôn bán, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy. Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về các biện pháp đấu tranh phòng chống vi phạm, tội phạm, xây dựng địa bàn vững mạnh, ổn định và nâng cao trình độ nhận thức về pháp luật của nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. Chú trọng công tác tiếp công dân, kịp thời tiếp nhận và giải quyết theo đúng quy định các trường hợp khiếu nại, tố cáo, không để xảy ra khiếu kiện đông người, vượt cấp, biểu tình, bạo loạn. Tăng cường công tác phối hợp giữa các đơn vị kiểm lâm, cơ quan công an, đồn biên phòng, viện kiểm sát trong công tác đấu tranh các hành vi khai thác, vận chuyển, buôn bán lâm sản trái phép...

14. H. H. GIAO VỐN THỰC HIỆN DI DÂN, TÁI ĐỊNH CƯ THỦY ĐIỆN SƠN LA / H. H // Pháp luật Việt Nam.- Ngày 03/02/2016.- Số 34

Thủ tướng vừa có ý kiến chỉ đạo về việc giao vốn thực hiện Dự án di dân, tái định cư Thủy điện Sơn La từ nguồn vốn Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Thủ tướng giao vốn đầu tư thực hiện Dự án di dân, tái định cư Thủy điện Sơn La từ nguồn vốn

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 9

do Tập đoàn Điện lực Việt Nam đảm bảo theo Quyết định số 2009/QĐ-TTg ngày 04/11/2013 của Thủ tướng số tiền 2.909,746 tỷ đồng cho các tỉnh như sau: Sơn La 2.052 tỷ đồng; Điện Biên 675 tỷ đồng; Lai Châu: 182,746 tỷ đồng.

Thủ tướng Chính phủ giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam khẩn trương chuyển số vốn trên sang Ngân hàng Phát triển Việt Nam để giao cho các địa phương thực hiện dự án theo đúng quy định.

UBND các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu chịu trách nhiệm phân bổ chi tiết số vốn cho các dự án thành phần theo đúng quy định, gửi các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để giám sát thực hiện và tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định; quản lý, sử dụng vốn được giao đúng mục đích, thực hiện đúng các quy định hiện hành, bảo đảm hiệu quả đầu tư.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất nguồn cho phần ngân sách Nhà nước để bổ sung số vốn còn thiếu thực hiện Dự án di dân, tái định cư Thủy điện Sơn La theo Quyết định số 2009/2013/QĐ-TTg ngày 04/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ; chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu đã báo cáo trên.

15. Kiều Thiện. GIÚP HỘ NGHÈO TẠO DỰNG ĐÀN BÒ, LỢN... / Kiều Thiện // Nông thôn ngày nay.- Ngày 04/02/2016.- Số Tất niên.- Tr.44.

5 tỷ đồng mỗi năm là con số tăng trưởng ấn tượng của Quỹ Hỗ trợ nông dân tỉnh Sơn La, giai đoạn từ năm 2011 - 2015. Nếu như năm 2011, Quỹ Hỗ trợ nông dân tỉnh Sơn La chỉ vỏn vẹn có 284,2 triệu đồng, thì đến nay quy mô đã đạt gần 27 tỷ đồng.

Để có được kết quả đó, Hội Nông dân tỉnh đã làm tốt vai trò tham mưu với cấp ủy, phối hợp với chính quyền, chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình hoạt động sát thực, huy động cao nhất sự tham gia của các tổ chức, cá nhân. Ông Lò Văn Quý - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Thuận Châu chia sẻ: “Tuy là huyện khó khăn, nhưng chúng tôi nhận được sự ủng hộ cao của cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể, nên việc tuyên truyền, vận động xây dựng, phát triển Quỹ Hỗ trợ nông dân khá thuận lợi...”.

Theo bà Hà Thị Hồng - Phó Trưởng ban chuyên trách Quỹ Hỗ trợ nông dân tỉnh Sơn La, việc xây dựng, phát triển quỹ đã nhận được sự ủng hộ rất cao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Đến nay, tại 12/12 huyện, thành phố của tỉnh Sơn La đã thành lập được Quỹ Hỗ trợ nông dân và hoạt động hiệu quả. 5 năm qua, Hội Nông dân các cấp trong tỉnh đã phối hợp các ban, ngành, đoàn thể thực hiện 26.795 buổi tuyên truyền tới hơn 1,4 triệu lượt người về ý nghĩa của Quỹ Hỗ trợ nông dân, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình huy động và sử dụng nguồn vốn.

Hội Nông dân tỉnh đang quản lý hơn 18,8 tỷ đồng; Hội Nông dân 12 huyện, thành phố đang quản lý hơn 8 tỷ đồng. Quỹ Hỗ trợ nông dân của 5/12 huyện, thành phố đã đạt quy mô hơn 500 triệu đồng mỗi đơn vị, 143/198 xã có tổ chức Hội Nông dân đã tích cực vận động được nguồn ủng hộ Quỹ Hỗ trợ nông dân... Bà Hồng cho hay, từ năm 2011 đến nay, bằng nguồn vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân, các cấp Hội Nông dân trong tỉnh Sơn La đã xây dựng 162 dự án vay vốn cho 2.451 lượt hộ nông dân để đẩu tư phát triển, mở rộng sản xuất.

“Mô hình nuôi lợn rừng qua vay vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân ở bản chúng tôi đã giúp 20 hộ tham gia thoát nghèo, một số hộ bước đầu vươn lên khá giả...” - ông Lường Văn Thịnh (bản Thượng Phong, xã Huy Tân, huyện Phù Yên) nói.

Ngoài một số mô hình như nuôi cá, trâu, lợn rừng... thì hầu hết nguồn vốn của Quỹ Hỗ trợ nông dân đầu tư vào phát triển chăn nuôi bò bởi đây vào phát triển chăn nuôi bò bởi đây là nghề truyền thống của nông dân Sơn La. 5 năm qua, đàn bò do nguồn vốn đầu tư từ các dự án sử dụng Quỹ Hỗ trợ nông dân đã tăng từ 1.112 con lên hơn 1.600 con vào cuối năm 2015.

16. Anh Đức. DI TÍCH QUỐC GIA ĐẶC BIỆT Ở MIỀN TÂY BẮC / Anh Đức // Văn hóa.- Số Xuân.- Tr.34-35.

Mỗi độ xuân về, cây đào Tô Hiệu lại đơm hoa khoe sắc cùng chùm ban trắng lại nở rộ khắp lối vào khu di tích Nhà tù Sơn La. Địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng này càng thêm đặc biệt hơn khi vừa được cấp bằng công nhận Di tích quốc gia đặc biệt...

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 10

Di tích Nhà tù Sơn La được xếp hạng quốc gia từ năm 1962 và năm 2015 nhân kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Sơn La, di tích được xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt, không chỉ là trung tâm giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mà còn là điểm đến của nhiều khách tham quan trong và ngoài nước.

Đến bên cây đào Tô Hiệu, giọng người hướng dẫn viên xúc động: Hồi đó, đồng chí Tô Hiệu bị giặc xếp vào phần tử nguy hiểm và bị biệt giam, phải làm việc khổ sai biệt lập. Với ý chí cách mạng kiên cường, đồng chí đã vận động, cảm hóa được nhiều binh lính tham gia cách mạng; tuyên truyền, vận động tù chính trị đoàn kết, biến nhà tù đế quốc này thành trường học cách mạng. Cách mạng thành công, để ghi tạc tinh thần đấu tranh cách mạng của người chiến sỹ kiên cường, cây đào đã được mang tên Tô Hiệu”.

Cứ thế, chúng tôi đi trong miên man của tiết trời đầu xuân như sợi dây nối quá khứ và hiện tại, cùng dòng người chầm chậm đi qua nơi biệt giam đồng chí Tô Hiệu, xà lim ngầm như vẫn bừng bừng chí khí cách mạng của những người tù cộng sản kiên trung; qua nhà giam lớn nơi lưu giữ những bằng chứng tội ác của bọn thực dân.

Di tích Nhà tù Sơn La vừa là bằng chứng đanh thép tố cáo tội ác dã man của chế độ thực dân, vừa là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống yêu nước cho mọi người dân, nhất là thế hệ trẻ; là nguồn sử liệu quý giá phục vụ việc nghiên cứu lịch sử Việt Nam cận hiện đại và lịch sử Đảng... Với ý nghĩa đó, hằng năm di tích đón hàng trăm nghìn lượt khách đến tham quan, học tập, nghiên cứu, tìm hiểu lịch sử. Hiện Bảo tàng tỉnh Sơn La đang trưng bày và lưu giữ 127 tư liệu, hiện vật liên quan, trong đó 39 hiện vật và 88 tư liệu và tấm bia đá khắc tên đồng chí Tô Hiệu đang được Bảo tàng tỉnh Sơn La quản lý, tổ chức khai thác.

17. Hùng - Cường. DẤU ẤN CÔNG TY THỦY ĐIỆN SƠN LA TRÊN SÔNG ĐÀ / Hùng - Cường // Lao động cuối tuần.- Số Xuân.- Tr.19.

Những ngày này, trên công trình Thủy điện Sơn La - cán bộ, kỹ sư, công nhân viên Công ty Thủy điện Sơn La đang nỗ lực cố gắng, thi đua ngay từ tháng đầu, quý đầu lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII của Đảng.

Công ty Thủy điện Sơn La được Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao phó việc xây dựng và quản lý, vận hành 2 nhà máy: Thủy điện Sơn La và Thủy điện Lai Châu. Cả 2 công trình đều được Đảng, Chính phủ chọn là công trình quan trọng gắn biển công trình chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và lần thứ XII. Nhận thức rõ mục tiêu chính trị của Đảng, niềm vinh dự, tự hào, trách nhiệm được làm việc, cống hiến cho Nhà máy Thủy điện Sơn La và công trình Thủy điện Lai Châu, toàn thể đảng viên và cán bộ công nhân viên Công ty Thủy điện Sơn La đã phấn đấu thi đua lao động sản xuất hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch năm 2015 chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.

Sản lượng điện phát năm 2015 đạt 8,322 tỷ kWh/kế hoạch EVN giao là 8,217 tỷ kWh; vượt chỉ tiêu kế hoạch 1,29%.

Tổng sản lượng điện phát lũy kế của Nhà máy Thủy điện Sơn La từ khi phát điện đến ngày 19/01/2016 đạt gần 40 tỷ kWh.

Mức nước hồ tính đến ngày 19/01/016 đạt 214,0m đảm bảo đủ nguồn nước để phát điện trong mùa khô năm 2016.

Nộp ngân sách Nhà nước năm 2015 đạt 1.458,628 tỷ đồng; số liệu lũy kế nộp ngân sách của công ty từ khi phát điện đến hết năm 2015 đạt 5.468,833 tỷ đồng.

Công ty Thủy điện Sơn La đã thực hiện thành công nhiệm vụ tư vấn giám sát lắp đặt thiết bị, đồng bộ vật tư thiết bị của Công trình Thủy điện Lai Châu an toàn, đảm bảo chất lượng, tiến độ phát điện tổ máy số 1 Công trình Thủy điện Lai Châu vào ngày 14/12/2015 vượt tiến độ trước hơn 3 tháng, đem lại lợi ích kinh tế lớn cho đất nước. Sản lượng điện của Nhà máy Thủy điện Lai Châu từ khi đưa tổ máy số 1 vào vận hành đến ngày 19/01/2016 đạt 73,429 triệu kWh. Thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu tối ưu hóa chi phí do Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao năm 2015; đặc biệt là chỉ tiêu tối ưu hóa tăng năng suất lao động; tại thời điểm hiện nay năng suất lao động của công ty đạt 5,1 MW/1 người, ngang với các nước phát triển trên thế giới.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 11

Công tác vận hành nhà máy 100% ca trực vận hành trong năm đều đạt các tiêu chí của phong trào thi đua “Ca vận hành an toàn, kinh tế”. Thực hiện hoàn thành toàn bộ các phương án kỹ thuật sửa chữa thường xuyên, sửa chữa lớn, khắc phục sự cố đảm bảo an toàn, chất lượng và tiến độ đề ra; 100% các phân xưởng trực thuộc công ty đều đạt tiêu chí hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ theo phong trào thi đua “Sửa chữa bảo dưỡng hệ thống thiết bị, công nghệ nhà máy an toàn, đảm bảo chất lượng, tiến độ”.

Công tác an toàn vệ sinh lao động, bảo hộ lao động, phòng chống cháy nổ, phòng chống lụt bão luôn được công ty quan tâm chú trọng, coi là nhiệm vụ sống còn của doanh nghiệp. Năm 2015 công ty đã thực hiện tốt công tác tập huấn kiến thức, diễn tập xử lý tình huống về công tác an toàn vệ sinh lao động, bảo hộ lao động, phòng chống cháy nổ, phòng chống lụt bão... Do vậy đã khắc phục kịp thời những tình huống do thiên tai, mưa bão gây ra, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và thiết bị - trong năm 2015 cũng như những năm qua.

Tổ chức thành công đại hội điểm Đảng bộ công ty lần thứ nhất nhiệm kỳ 2015 - 2020 vào ngày 18/5/2015. Đại hội đã đề ra 5 nhiệm vụ trọng tâm và những giải pháp thực hiện của Đảng bộ công ty trong nhiệm kỳ 2015 - 2020; đây là sự kiện quan trọng, là tiền đề, định hướng để xây dựng và phát triển công ty trong 5 năm tới ngày càng phát triển vững mạnh.

Năm 2015, Công ty Thủy điện Sơn La được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam bình chọn danh hiệu “Doanh nghiệp vì người lao động” trong tổng số hơn 1.000 doanh nghiệp tham gia chương trình. Đây là sự ghi nhận những đóng góp to lớn của doanh nghiệp trong việc đảm bảo điều kiện làm việc, đời sống cũng như phúc lợi cho người lao động.

Ngoài ra, công ty đã phát động toàn thể cán bộ công nhân viên quyên góp, ủng hộ từ thiện và tổ chức nhiều hoạt động xã hội cộng đồng như tổ chức tặng 300 suất quà cho các gia đình chính sách, gia đình nghèo khu vực huyện Mường La; tỉnh Sơn La và 200 suất quà cho các gia đình chính sách, gia đình nghèo khu vực Thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên với tổng số tiền quà tặng hơn 200 triệu đồng.

Nhân dịp kỷ niệm 61 năm ngày truyền thống ngành điện (21/12/1954 -21/12/2015) và chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, công ty đã tổ chức phát động tham gia chương trình “Tuần lễ hồng EVN” do Tập đoàn Điện lực Việt Nam phát động với 116 cán bộ công nhân viên trong công ty đăng ký tham gia hiến máu nhân đạo; kết quả đã có 76 đơn vị máu được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La tiếp nhận phục vụ cứu chữa cho các bệnh nhân rất cần máu để điều trị.

Với những thành tích đã đạt được, Công ty Thủy điện Sơn La tiếp tục được EVN tin tưởng giao nhiệm vụ thực hiện tư vấn giám sát lắp đặt, đồng bộ vật tư thiết bị và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ công tác tiếp quản vận hành nhà máy Thủy điện Lai Châu...

10 SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA CÔNG TY THỦY ĐIỆN SƠN LA NĂM 2015

1. Tổ chức thành công đại hội điểm Đảng bộ Công ty Thủy điện Sơn La lần thứ I nhiệm kỳ 2015 - 2020 vào ngày 18/5/2015.

2. Tổ chức thành công Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2015 vào ngày 4/4/2015.

3. Sản lượng điện phát của Nhà máy Thủy điện Sơn La năm 2015 đạt: 8,322 tỷ kWh, đạt 101,29% kế hoạch năm; vượt chỉ tiêu 1,29%. Sản lượng điện phát lũy kế từ khi phát điện đến hết năm 2015 đạt 40 tỷ kWh. Thực hiện công tác vận hành hồ chứa đảm bảo phát điện, cắt lũ vào mùa mưa; tưới tiêu nước cho đồng bằng Bắc Bộ vụ đông xuân năm 2015 và vận chuyển thiết bị siêu trường, siêu trọng công trình Thủy điện Lai Châu.

4. Nộp ngân sách Nhà nước năm 2015 đạt: 1.458,628 tỷ đồng; số liệu lũy kế nộp ngân sách của công ty từ khi phát điện đến hết năm 2015 đạt: 5.468,833 tỷ đồng.

5. Thực hiện nhiệm vụ tư vấn giám sát lắp đặt, đồng bộ vật tư thiết bị cơ điện, thiết bị quan trắc đập tại Công trình Thủy điện Lai Châu an toàn, đảm bảo chất lượng, tiến độ phát điện tổ máy số 1 vào ngày 14/12/2015, vượt tiến độ hơn 3 tháng, là mốc tiến độ quan trọng đảm bảo hoàn thành toàn bộ công trình vào cuối năm 2016, vượt tiến độ so với nghị quyết của Quốc hội phê duyệt trước 1 năm.

6. Thực hiện công tác đào tạo nguồn nhân lực đảm bảo năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, làm chủ dây chuyền công nghệ hiện đại của nhà máy. Các kỹ sư, công nhân của công ty đào

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 12

tạo đã tiếp quản đưa tổ máy số 1 Công trình Thủy điện Lai Châu vào vận hành an toàn, đảm bảo chất lượng, phát huy hiệu quả kinh tế của dự án.

7. Sản lượng điện phát của tổ máy số 1 Công trình Thủy điện Lai Châu từ khi đưa vào vận hành đến hết ngày 31/12/2015 đạt 73,429 triệu kWh.

8. Hoàn thành các chi tiêu tối ưu hóa chi phí do Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao năm 2015, đặc biệt là chỉ tiêu tối ưu hóa tăng năng suất lao động. Tại thời điểm hiện nay năng suất lao động của công ty đạt 5,1 MW/1 người.

9. Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và thiết bị, không để xảy ra sự cố cháy nổ, sự cố bão lũ trong năm 2015 cũng như những năm qua.

10. Được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam bình chọn là Doanh nghiệp vì người lao động trong tổng số hơn 1.000 doanh nghiệp tham gia chương trình.

18. Mai Linh. ƯƠM MẦM TÀI NĂNG NƠI VÙNG CAO TÂY BẮC / Mai Linh // Giáo dục và Thời đại.- Số Xuân (31 - 37).- Tr.12.

Trên mảnh đất còn nhiều khó khăn có những thầy giáo, cô giáo vượt qua bao khó khăn với ước vọng giúp các thế hệ học sinh làm chủ tri thức, đóng góp xây dựng quê hương giàu đẹp hơn bằng chính bàn tay, khối óc của mình. Cô giáo Trần La Giang (Trường THPT chuyên tỉnh Sơn La), là một điển hình trong vườn hoa những nhà giáo tâm huyết với sự nghiệp “trồng người”.

VƯỢT KHÓ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI

Nhà giáo ưu tú Trần La Giang sinh ra và lớn lên tại tỉnh Sơn La. Năm 1993, tốt nghiệp khoa Vật lý (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2), cô được phân công về dạy tại Trường THPT Tô Hiệu (tỉnh Sơn La). “Đây chính là ngôi trường cho tôi những bài học sâu sắc đầu tiên trong nghề dạy học, giúp tôi hiểu dạy học trước hết là dạy học sinh cách làm người, người giáo viên giỏi trước hết phải vững vàng trong chuyên môn và phải không ngừng phấn đấu” - cô Giang chia sẻ.

Từ năm 1999, cô được điều chuyển sang dạy tại Trường Năng khiếu tỉnh (nay là Trường THPT chuyên tỉnh Sơn La). Những năm đầu chuyển sang môi trường mới có nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn bởi nhiệm vụ đào tạo học sinh chuyên và ôn thi học sinh giỏi còn mới mẻ và nặng nề. Đây cũng là những năm đầu nhà trường mới mở lớp chuyên Lý. Chương trình mới, kiến thức nặng, đối tượng học sinh mới đòi hỏi cô phải tự học thêm rất nhiều, học liên tục mọi lúc, mọi nơi, học từ tài liệu, học từ đồng nghiệp.

Cô cho biết, mặc dù là trường chuyên, nhưng nhà trường vẫn phải đối mặt với những khó khăn về cơ sở vật chất. Hệ thống phòng học, thư viện, phòng thí nghiệm thiếu thốn, đặc biệt là thiết bị thí nghiệm đạt tiêu chuẩn vẫn rất nghèo nàn. Nhưng bằng tình yêu và sự tận tâm, cô đã dành trọn thời gian, tâm lực, trí lực cho học sinh.

Cô luôn chú trọng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tìm tòi những phương pháp giảng dạy mới, ứng dụng nhiều sáng kiến kinh nghiệm hay vào giảng dạy, bài giảng của cô bao giờ cũng cuốn hút học sinh. Nhờ vậy, đội tuyển môn Vật lý do cô tham gia giảng dạy và phụ trách đã có hơn 100 em học sinh giỏi bộ môn Vật lý từ cấp tỉnh đến quốc tế.

Theo cô Giang, khó khăn với những học sinh miền núi không phải là sự tiếp thu mà là các em ít có điều kiện được thực hành thí nghiệm, bởi trường miền núi, tình trạng thiếu thiết bị thực hành là phổ biến, lại thiếu thốn về điều kiện học tập như sách tham khảo, Internet, nhiều em ngoài giờ đến trường còn phải phụ giúp cha mẹ việc nhà.

“THUYỀN TRƯỞNG” TÂM HUYẾT

Đối với cô, mỗi nhiệm vụ được phân công đều là cơ hội để mình thử sức, phấn đấu, trưởng thành và cho cô những kinh nghiệm sâu sắc trong nghề dạy học. Công tác chủ nhiệm giúp cô gần gũi và hiểu các em học sinh hơn, biết được mong muốn và những khó khăn của các em, từ đó có phương pháp dạy học, biện pháp giáo dục và giúp đỡ để các em tiến bộ và trưởng thành. Đặc biệt, công tác dạy chuyên và ôn luyện học sinh giỏi đòi hỏi phải nghiên cứu, tìm hiểu chuyên sâu không chỉ một bộ môn mình đang dạy mà cả kiến thức liên môn. Khả năng nhận thức và trình độ tư duy của nhiều em học sinh chuyên tốt, thôi thúc giáo viên phải tự nâng cao trình độ, cùng tìm tòi với học sinh.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 13

Công tác công đoàn giúp cô hiểu nhiều hơn tâm tư, nguyện vọng của đồng nghiệp, từ đó học hỏi được nhiều hơn từ đồng nghiệp và cũng có nhiều cơ hội động viên, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy và công tác phát hiện bồi dưỡng, đào tạo học sinh giỏi, cách ứng xử các tình huống sư phạm, các phương pháp giáo dục học sinh giúp đồng nghiệp cùng tiến bộ, trưởng thành. Và hơn nữa còn nối kết các cá nhân, thống nhất ý chí góp phần xây dựng một tập thể nhà trường vững mạnh hơn.

Trong giáo dục học sinh, cô luôn nghiêm khắc bằng tình yêu thương, hiểu rõ hoàn cảnh, tâm tư học sinh để giúp các em phát huy tối đa năng lực. Thực tế giáo dục học sinh đã giúp cô có cách thức chăm sóc, dạy bảo con mình phù hợp hơn. Bằng kinh nghiệm giảng dạy của mình, cùng với các thầy, cô giáo tâm huyết Trường THPT chuyên tỉnh Sơn La, cô Giang đã góp phần quan trọng giúp cậu con trai Ngô Phi Long thành công vang dội trên đấu trường Vật lý quốc tế. Thi đỗ cả hai trường THPT chuyên tỉnh Sơn La và chuyên Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), Long lựa chọn học gần nhà vì không phải cứ ở quê thì môi trường học không bằng Hà Nội. Long chứng minh được điều này qua giải thưởng mà em đạt được: Giải Nhất tỉnh và giải Nhất quốc gia môn Vật lý khi đang học lớp 11. Năm 2012, Long giành Huy chương Vàng cuộc thi Olympic Vật lý quốc tế. Cũng trong năm 2012, tại cuộc thi Olympic Vật lý Thế giới (WoPhO) lần thứ 2 tổ chức tại Indonesia, Ngô Phi Long giành Huy chương Bạc. Cần nhấn mạnh rằng đây là một kỳ thi khó và đoạt được huy chương tại WoPhO là thành tích có uy tín quốc tế rất lớn. Ban tổ chức WoPhO khẳng định: Mức độ khó khăn của cuộc thi là rất cao, ngang tầm với trình độ kiến thức mà các nghiên cứu sinh sau đại học cần có.

Cô chia sẻ: “Người giáo viên giống như người “thuyền trưởng” phải có tầm nhìn, có tư tưởng và tâm huyết. Tâm huyết để dạy học sinh biết sống có khát vọng, có say mê, biết cho và biết nhận. Có tư tưởng để dạy học sinh biết mình muốn trở thành người như thế nào mà phấn đấu học tập từ hôm nay. Có tầm nhìn cho các em nhìn thấy tương lai phía trước như chân trời lớn nhiều khó khăn mà nhiều hứa hẹn, nó chờ đợi và đòi hỏi các em phải nỗ lực”.

Chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy đội tuyển học sinh giỏi ở những vùng khó khăn, cô Giang cho rằng: “Cần cho các em học sinh thử sức qua nhiều vòng thi, cùng với việc theo dõi quá trình học tập để tuyển chọn đúng những học sinh có năng khiếu, năng lực. Đây là khâu quan trọng, điều kiện tiên quyết để có học sinh giỏi chất lượng cao”.

Trong suốt chặng đường 22 năm với sự nghiệp “trồng người”, dù ở trường nào, trong hoàn cảnh và cương vị công tác nào cô cũng luôn nỗ lực hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của ngành, của xã hội. Cô đã vinh dự nhận được nhiều danh hiệu, bằng khen, giấy khen của các cấp như: Bằng khen của UBND tỉnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ. Năm 2014, cô được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú. Cô giáo Trần La Giang cũng vinh dự là đại biểu chính thức được dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ IX.

BÍ QUYẾT GIẢNG DẠY ĐỂ HỌC SINH LUÔN ĐẠT GIẢI CAO

“Để tạo lập thói quen tốt là tự học cho học sinh, trước hết giáo viên phải nhen nhóm tính tự giác trong mỗi em. Đức tính kiên trì, nhẫn nại cộng với sự đam mê, tính tự giác cao sẽ tạo cho học sinh nghị lực phấn đấu phi thường, làm nên những kỳ tích trong học tập”.

19. Ngân An. EM ĐẾN TRƯỜNG TRONG MUÔN VÀN YÊU THƯƠNG / Ngân An // Biên phòng.- Số Xuân (6 - 13).- Tr.41.

Sắc xuân phơi phới khắp núi cao, thung sâu, trên dọc dài đường biên giới Tổ quốc. Sau những ngày nghỉ tết dương lịch, khi những con chim pí rộn ràng bay liệng trên dải đất biên cương xanh thắm, ấy cũng là lúc nhũng bé thơ vui vẻ trong sắc áo thổ cẩm sặc sỡ đến trường học cái chữ Bác Hồ. Trên đường xuân đến lớp ấy, cùng với bao bạn nhỏ trăm miền, gần 1.000 em thơ người dân tộc thiểu số sống tại các vùng đặc biệt khó khăn trên biên giới, có hoàn cảnh éo le, bất hạnh đã tìm lại con đường tới trường của mình nhờ tình yêu thương, tinh thần trách nhiệm của những người lính mang quân hàm xanh màu lá.

... XUÂN YÊU THƯƠNG EM ĐƯỢC ĐẾN TRƯỜNG

Trên đây mới là một số em nhỏ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn được tuổi trẻ bộ đội biên phòng

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 14

trong cả nước nhận đỡ đầu trong chương trình “Nâng bước em đến trường”. Phát huy hình ảnh “người thầy giáo quân hàm xanh” đã trở nên quen thuộc với đồng bào các dân tộc trên biên giới hơn nửa thế kỷ qua, sau một thời gian phát động, đã có hơn 1.000 học sinh được hỗ trợ tiền mặt mức 500.000 đồng/học sinh/tháng, với tổng kinh phí trên 6 tỷ đồng. Cùng với việc triển khai chương trình, các tổ chức Đoàn trong bộ đội biên phòng đã vận động doanh nghiệp, nhà hảo tâm xây mới 3 trường và điểm trường, 15 lớp học bán trú, củng cố 20 nhà ở giáo viên trên địa bàn biên giới với tổng kinh phí hơn 3 tỷ đồng.

Nhiều chương trình ý nghĩa đã được triển khai như “Hũ gạo tình thương”, “Nhà bán trú cho em”, “Áo ấm biên cương”... đã huy động được hàng ngàn ngày công, hàng chục tỷ đồng và nhiều tấn hàng hóa, quần áo, chăn màn, giầy dép, sách vở cho học sinh. Các đơn vị thường xuyên cử cán bộ xuống nắm tình hình học tập, rèn luyện của các em học sinh và vận dụng tổ chức tốt công tác giáo dục quốc phòng - an ninh trong các nhà trường. Các đơn vị nhận nuôi dưỡng các cháu tại đơn vị bố trí nơi ăn ngủ, góc học tập dành cho các em, phân công cán bộ kèm cặp giúp đỡ, cho các em sinh hoạt công tác theo thời gian biểu của đơn vị, chú trọng bồi dưỡng các em thành lớp người kế cận sau này tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Đơn cử như Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập, Bộ đội Biên phòng Sơn La. Đứng chân trên địa bàn một xã biên giới còn nhiều khó khăn, dân trí thấp, tỷ lệ trẻ em thất học cao và là địa bàn trọng điểm về buôn bán, vận chuyển ma túy có vũ trang qua biên giới, cán bộ, đoàn viên của Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập đã chủ động tổ chức tăng gia, đóng góp ngày lương, chia sẻ một phần gạo, thức ăn trong khẩu phần ăn của mình để tổ chức đảm bảo bữa ăn sáng cho các em học sinh tại điểm trường mầm non và tiểu học bản Buốc Pát, từ năm 2013 đến nay. Hằng ngày cán bộ, chiến sỹ đơn vị phần công nhau tổ chức nấu ăn sáng tại điểm trường này để chia cho học sinh trước giờ vào học. Việc làm đó đã giúp chấm dứt hẳn tình trạng các cháu bỏ học theo bố mẹ lên rẫy và có ý thức học tập cao hơn.

Thiếu tướng Nguyễn Tiến Thắng, Chủ nhiệm Chính trị bộ đội biên phòng cho biết: “Thông qua thực hiện chương trình “Nâng bước em đến trường” góp phần rất quan trọng nâng cao nhận thức của đồng bào các dân tộc vùng biên giới, khích lệ bà con quan tâm hơn tới việc học tập của con em mình. Đặc biệt, chương trình đã phát huy được vai trò của các cấp, các ngành, tổ chức chính trị - xã hội và cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc quan tâm tới công tác giáo dục - đào tạo. Triển khai và thực hiện tốt chương trình là sự tri ân của cán bộ, chiến sỹ bộ đội biên phòng với đồng bào các dân tộc khu vực biên giới, biển đảo; góp phần quan trọng để mỗi cán bộ, chiến sỹ, đoàn viên, thanh niên nhận thức rõ hơn về trách nhiệm, nghĩa vụ trong xây dựng thế trận biên phòng toàn dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vùng biên giới. Thời gian tới, bộ đội biên phòng sẽ triển khai chương trình sâu rộng hơn nữa, góp phần tạo hiệu ứng và sức lan tỏa trong toàn xã hội”.

Với tinh thần “Trao con chữ, truyền hy vọng”, tuổi trẻ bộ đội biên phòng đã xung kích thực hiện thắng lợi cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” do Quân ủy Trung ương phát động. Tấm lòng của những “người lính mang quân hàm xanh” đã nhen lên khát vọng học tập, ý thức tự giác vươn lên của học sinh các dân tộc trên biên giới, tạo được sức lan tỏa sâu rộng trong toàn quân và ghi dấu những tình cảm tốt đẹp đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân biên giới. Con đường đến trường của hàng ngàn em thơ có hoàn cảnh éo le bất hạnh rồi đây sẽ tiếp tục được nâng bước bởi sự đồng lòng, chung sức của tuổi trẻ toàn quân. Đó là con đường được vun đắp bằng mùa xuân của đất trời, của lòng người và từ trái tim những người lính “với dân vẫn vẹn tròn chữ hiếu; với Đảng vẹn tròn lòng tin yêu”.

20. Thanh Ngọc. LUỒN RỪNG SĂN ẢNH VƯỢN ĐEN TUYỀN QUÝ HIẾM / Thanh Ngọc // Lao động Xã hội.- Số (12 - 19).- Tr.36.

Lần đầu tiên ở Việt Nam, các chuyên gia thuộc Tổ chức bảo tồn động thực vật hoang dã quốc tế (FFI) phát hiện vượn đen tuyền - loài linh trưởng nguy cấp nhất trên thế giới, hiện có hàng trăm cá thể ở rừng Tây Bắc. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào chụp được ảnh của loài vượn đen tuyền thuộc khu vực hiểm trở này. Phóng viên báo Lao động và Xã hội đã nhập cuộc và may mắn chụp được hai bức ảnh về vượn đen tuyền.

“VÀNG ĐEN” TÂY BẮC

Theo báo cáo sơ bộ của FFI, chỉ còn khoảng 1500 cá thể vượn đen tuyền, chúng phân bố rải rác

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 15

ở các nước Trung Quốc, Lào và Việt Nam. Trong đó, Việt Nam là nơi cư ngụ của nhiều cá thể vượn đen nhất Đông Nam Á. Đó là khu bảo tồn Mù Cang Chải, với những cánh rừng rộng tiếp giáp với rừng phòng hộ của huyện Mường La (Sơn La) tạo cho loài vượn đen tuyền một “vương quốc” riêng biệt để có thể sống và tồn tại.

Ông Sòi Ngọc Dũng, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La hào hứng cho biết: “Nhiều chuyên gia một thời từng nhầm lẫn giữa vượn đen tuyền với những loài vượn đen thông thường khác. Ngay cả dân bản, những người sống với rừng cũng chẳng biết đó là loài vượn gì. Tiếng hú của chúng là “linh hồn” rừng già, nếu ai may mắn được nghe tiếng hú ấy mới có thể cảm nhận được hết những kỳ thú của thiên nhiên”.

Ông Quàng Văn Toàn, Tổ trưởng Tổ tuần tra bảo vệ rừng thuộc xã Ngọc Chiến (huyện Mường La) là người gắn bó với rừng phòng hộ từ khi còn trẻ và cũng là người tâm huyết trong việc khảo sát và bảo vệ vượn đen tuyền cho biết thêm: “Ngày xưa, khi rừng chưa bị tàn phá, ngoài các loại thú như hổ, báo, nai, hoẵng, gấu thì những con vượn đen luôn là bí ẩn với dân bản”.

FFI khẳng định, loài vượn đen tuyền là “của trời cho” vùng Tây Bắc. Còn ông Sòi Ngọc Dũng cho rằng, đó là “vàng đen” của Việt Nam. Các thành viên trong nhóm tuần tra bảo vệ rừng nhẩm tính số lượng vượn đen tuyền phải trú ngụ trong rừng lên tới hàng trăm con. Ông Sòi Ngọc Dũng tiết lộ: “Loài vượn đen tuyền rất tinh khôn, chúng có thể cảm nhận “mùi nguy hiểm” cách xa hàng cây số. Cho nên để “tận mục sở thị” được loài vượn này là rất khó. Các chuyên gia bảo tồn của FFI đã nhiều lần kết hợp với nhóm tuần rừng của ông Quàng Văn Toàn đi khám phá “vương quốc” của vượn đen tuyền, nhưng hầu hết các chuyến đi đều thất bại.

Ông Trần Ngọc Huệ, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Mường La cho biết, trước đây vượn đen tuyền từng bị “xẻ thịt” một cách không thương tiếc. Các chuyên gia bảo tồn sau khi đến Mường La đã thấy những xương cốt, sừng vuốt của thú rừng treo trên tường nhà và đã phải bật khóc cho những con thú bị săn bắt.

NGƯỢC DỐC ĐẾN “LÕI RỪNG”

Trong chuyến “săn ảnh” linh trưởng quý trong rừng, đoàn chúng tôi gồm ông Quàng Văn Toàn, anh Lò Văn Đoàn, người dân tộc Thái, anh Lường Văn Hoàng dân tộc La Ha, anh Sùng A Giạng dân tộc Mông và tôi.

Cuộc khởi hành bắt đầu từ 7 giờ sáng. Trên lưng các thành viên lỉnh kỉnh chăn màn, xoong nồi, gạo nước và thịt hun khói. Những con dốc phải leo qua ở vùng đệm của khu rừng không khó để chinh phục. Nhưng vào đến vùng trong thì phải cực khỏe và dẻo dai thì mới không bị khụy ngã. 12 giờ trưa, chúng tôi nghỉ ngơi bên bờ con suối nhỏ vắt ngang khu rừng. Mọi người ăn xôi nếp đã nấu sẵn kèm theo lạp xường ướp mặn hun khói cùng một ít rau dại. Tại đây, chỉ còn cách khu ở của vượn đen chừng hơn 10 cây số. Thế nhưng, 10 cây số đó cũng là thách thức khủng khiếp nhất với những người đi rừng. Theo ông Toàn, năm ngoái một chuyên gia của FFI đã ốm liệt 3 ngày sau khi vượt qua 10km ấy. Sau mấy chục lần nghỉ ngơi lấy sức, đúng 5 giờ chiều, chúng tôi mới đến được “lõi rừng” cách nơi vượn ở chừng 2 cây số. Trưởng nhóm quyết định hạ trại nghỉ ngơi. Đúng 3 giờ sáng hôm sau, chúng tôi lại “hành quân” đến nơi vượn ở để “phục kích”, nhằm chụp được bức ảnh về loài linh trưởng này. Nơi vượn ở, cách chúng tôi hạ trại chỉ 2km, nhưng phải mất 3 tiếng đồng hồ hì hục trườn bò, luồn lách qua lớp đá trơn trượt và đống gai rừng. Khoảng 6 giờ sáng, chúng tôi đến nơi và tiếp tục trèo lên một cây dẻ cao gần 20 mét để nhìn ra xa. Đúng 6 giờ 15, tiếng hú của vượn cái đánh thức muôn vật trong khu rừng.

Tiếp đó là tiếng một con đực hú theo và tiếp nữa là tiếng vượn con. Nhưng không ai nhìn thấy chúng đâu. Sau những sốt ruột, cuối cùng 3 con vượn này cũng xuất hiện cách chúng tôi khoảng 1 cây số ở độ cao 1700m. Anh Lò Văn Đoàn đem máy định vị ra đo, ở đúng 3300 Bắc. Vượn đực màu đen, vượn cái màu vàng nhạt ôm theo vượn con đang nhảy nhót trên các cành cây. Chúng hú gọi nhau chào buổi sáng và phải rất khó khăn, chúng tôi mới chụp được hai bức ảnh về loài vượn đặc biệt này. Chỉ 5 phút sau, gia đình vượn phát hiện bị theo dõi nên hú nhau chạy vào rừng sâu. Kiểm tra ảnh, chúng tôi hơi thất vọng vì ảnh mờ và xa. Chỉ thấy những chấm đen và chấn vàng đang đu đẩy trên cây. Tuy nhiên, ông Toàn vui mừng: “Như vậy đã là thành công rồi, chưa có ai chụp được ảnh chúng đâu”.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 16

Thu xếp đồ đạc, chúng tôi lại xuôi những dốc đá cheo leo ra phía bìa rừng. Sự mệt mỏi hằn rõ trên những khuôn mặt đầy nắng gió. Nhưng trong những ánh mắt ấy, lộ rõ những niềm vui khôn tả. Rồi đây, rừng phòng hộ Mường La sẽ được công nhận là khu bảo tồn. Loài vượn đen sẽ được bảo vệ, cả thế giới sẽ biết điều đó.

- Vượn đen tuyền, danh pháp khoa học là Nomascus concolor có hình dáng thon mảnh, chân tay dài, không có đuôi. Con đực trưởng thành màu đen tuyền, con cái màu vàng nhạt. Vượn đen tuyền chỉ kiếm ăn trên cao, rất ít khi xuống đất. Chúng sống theo đàn, mỗi đàn từ 2 - 5 con. Hiện ở khu bảo tồn Mù Cang Chải và Mường La tồn tại khoảng dưới 100 cá thể vượn đen tuyền được xếp vào nhóm nguy cấp trong sách Đỏ thế giới.

- “Loài vượn đen tuyền có mặt ở nước ta là một điều may mắn. Tuy nhiên, công tác bảo vệ cần phải được quan tâm tối đa nếu không rất có thể loài vượn quý hiếm này sẽ tuyệt chủng. Trải dài từ khu bảo tồn Mù Cang Chải sang tận các xã của huyện Mường La, nên các thành viên nhóm tuần tra phải rất vất vả leo đồi lội suối để bảo vệ loài linh trưởng này”, ông Sòi Ngọc Dũng, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Sơn La cho biết.

21. Văn Nguyễn. LẤY THU NHẬP CỦA NGƯỜI DÂN LÀM THƯỚC ĐO THÀNH CÔNG CỦA LÃNH ĐẠO / Văn Nguyễn // Nông nghiệp Việt Nam.- Số Xuân.- Tr.4.

Giai đoạn 5 năm qua chứng kiến sự phát triển kinh tế - xã hội vượt bậc của tỉnh Sơn La khi tổng sản phẩm (GRDP) năm 2015 đạt hơn 22 nghìn tỷ đồng, gấp 1,7 lần năm 2010. Thu ngân sách cũng tham gia Câu lạc bộ nghìn tỷ với số thu năm 2015 đạt 3.300 tỷ đồng, gấp 3,5 lần năm 2010...

Tuy nhiên, trao đổi với Nông nghiệp Việt Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Cầm Ngọc Minh vẫn cho rằng, còn nhiều khó khăn ở phía trước cần phải vượt qua. Và, thước đo thành công trong chỉ đạo, điều hành của Đảng, chính quyền chính là thu nhập và sự hài lòng của người dân.

KẾT QUẢ CỤ THỂ MỚI THUYẾT PHỤC

Tây Bắc nói chung, Sơn La nói riêng được biết đến với những khó khăn về địa hình, giao thông, cơ sở hạ tầng và điều kiện sản xuất. Tuy nhiên, giai đoạn vừa qua đã chứng kiến sự thay đổi không nhỏ trong bức tranh kinh tế - xã hội. Điều gì khiến ông thấy tâm đắc nhất?

Thực ra, nói đến Sơn La, người ta hình dung ngay đến một tỉnh miền núi nghèo, kinh tế chậm phát triển, đời sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, nhiệm kỳ vừa qua, chúng tôi xác định phải tận dụng mọi lợi thế, thế mạnh của vùng để vươn lên, trở thành địa phương có mức phát triển khá trong khu vực. Vậy, thế mạnh của Sơn La là gì? Rõ ràng, núi rừng, nông lâm nghiệp là thế mạnh đầu tiên phải được nhắc đến.

Chúng tôi cho rằng, với Sơn La, nhiệm kỳ vừa qua, nông lâm nghiệp có bước phát triển rất tốt. Giá trị sản xuất nông lâm nghiệp, chỉ tính riêng năm 2015, đã đạt gần 11 nghìn tỷ đồng, tăng đến 30% so với năm 2010. Bình quân tăng trưởng của ngành nông nghiệp là 5,4%. Đây là thành quả bước đầu, là chỉ dấu cho rằng những biện pháp chỉ đạo, điều hành của tỉnh đã phát huy hiệu quả.

Sơn La được xem như Đà Lạt ở khu vực Tây Bắc khi ứng dụng rất thành công nông nghiệp công nghệ cao. Ông có thể nói rõ hơn về ý kiến này?

Mọi lời nói, biện pháp chỉ đạo suông cũng không thể thuyết phục bằng kết quả cụ thể. Và, chính thu nhập ngày một được nâng cao của người dân là thước đo cho thành công trong chỉ đạo, điều hành. Chúng tôi làm thật, hành động thật. Thống kê của ngành nông nghiệp cho thấy, giá trị thu nhập trên 1ha đất canh tác của Sơn La đã đạt bình quân 34 triệu đồng và 115 triệu đồng đối với 1ha nuôi trồng thủy sản, một con số mơ ước đối với vùng đất khó canh tác như Sơn La.

Một trong những thế mạnh được Sơn La tận dụng rất tốt, đó là phát triển cây công nghiệp. Hiện toàn tỉnh có hơn 60 nghìn ha cây công nghiệp là cao su, cà phê, chè, mía và hơn 18 nghìn ha cây ăn quả. Hàng năm, sản lượng đạt hơn 63 vạn tấn, tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho nông dân.

Cái được lớn nhất của việc phát triển cây công nghiệp và cây ăn quả là tạo ra các vùng sản xuất tập trung gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Nó mở ra hướng đi mới, tạo vùng nguyên liệu một cách chủ động cho chế biến và xuất khẩu.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 17

Để có được những kết quả trong nông nghiệp, không thể không nói đến việc ứng dụng khoa học công nghệ vào lĩnh vực này. Chăn nuôi là một ví dụ. Ở Mộc Châu, hiện đàn bò sữa của huyện đã có tới 17,5 nghìn con với sản lượng sữa tươi đạt trên 65 nghìn tấn. Doanh thu từ bò sữa mang lại mỗi năm khoảng 2,2 nghìn tỷ đồng. Đây là một mô hình điển hình trong việc ứng dụng công nghệ cao, từ phân định giới tính bò, sản xuất thức ăn chăn nuôi, vùng nguyên liệu đến chế biến sữa.

Cũng tại Mộc Châu, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đang sản xuất các loại hoa cao cấp, mô hình sản xuất mộc nhĩ, nấm xuất khẩu từ lõi bắp ngô, nuôi cấy thành công đông trùng hạ thảo... cho thu nhập bình quân 1 tỷ đồng/ha đất canh tác. Ngoài ra, mô hình tưới nhỏ giọt kết hợp với bón phân hòa tan bằng công nghệ Israel tại 3 xã của 2 huyện, thành phố gắn với xây dựng thương hiệu cà phê Arabica hữu cơ cũng cần phải được nhắc đến.

Hay tới đây, chúng tôi đang tạo điều kiện cho doanh nghiệp xây dựng mô hình kinh doanh của Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên cá tầm Việt Nam. Doanh nghiệp này đã thành lập tại Sơn La và xây dựng xong trung tâm giống, bắt đầu đưa vào sản xuất đại trà từ đầu năm 2015. Hiện doanh nghiệp đang chuẩn bị đầu tư cơ sở chế biến để xuất khẩu trứng cá tầm đen và thịt cá tầm.

Một trong những rào cản cho nông nghiệp công nghệ cao và thu hút đầu tư vào nông nghiệp là chính sách đất đai. Sơn La muốn lấy 2 lĩnh vực này làm thế mạnh, theo ông, cần phải làm thế nào?

Đúng là để doanh nghiệp đứng ra đàm phán và thuê lại đất của dân để tập trung phát triển, làm cánh đồng lớn, hay đầu tư công nghệ cao vào sản xuất là rất khó. Việc này Nhà nước phải đứng ra, có thể làm trung gian hoặc thay mặt dân đàm phán với doanh nghiệp.

Thời gian tới, Sơn La sẽ thí điểm việc thuê lại đất của nông dân tại Mộc Châu. Trước mắt, tỉnh sẽ đứng ra thuê những diện tích đất canh tác kém hiệu quả của nông dân, thỏa thuận đền bù một cách thỏa đáng, sau đó giao cho doanh nghiệp với thời hạn khoảng 20 năm để đầu tư. Nông dân có thể trở thành những công nhân của các doanh nghiệp này. Như vậy, chúng ta được nhiều cái lợi: Nông dân được đền bù, vẫn có việc làm và thu nhập ổn định; doanh nghiệp thì có đất tập trung để đầu tư ổn định.

NHÂN RỘNG CÁC MÔ HÌNH TỶ ĐỒNG/NĂM

Như ông đã nói, Sơn La đã xuất hiện những mô hình nông dân thu nhập cả tỷ đồng/năm nhờ phát triển nông nghiệp hàng hóa. Trong định hướng giai đoạn tới, tỉnh sẽ nhân rộng những mô hình này thế nào?

Phát triển các cây, con lợi thế của địa phương là một trong những giải pháp quan trọng nhất. Ví dụ, đối với khu vực Sông Mã, hơn 6 nghìn ha nhãn truyền thống sẽ được tiến hành ghép mắt với nhãn cao sản. Năm nay, số diện tích nhãn được ghép đã cho hiệu quả rõ rệt. Có hộ gia đình thu cả tỷ đồng nhờ nhãn ghép.

Đối với những vùng đất dốc, chúng tôi thay thế diện tích ngô bằng cây ăn quả. Mỗi ha ngô cho thu nhập bình quân một năm chỉ đạt khoảng 20 triệu đồng. Nhưng ở vùng Yên Châu, Mai Sơn, cũng ở diện tích như vậy, khi trồng xoài, táo..., nông dân thu nhập đến 400 - 500 triệu đồng/ha.

Ngoài ra, như tôi nói ở trên, việc ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp ngày càng phải được chú trọng, nhất là chăn nuôi và trồng trọt. Với Sơn La trồng rừng cũng là lợi thế. Và, tỉnh chỉ đạo trồng rừng một cách thực chất, làm thế nào để thu nhập của người trồng rừng ngày một được nâng cao.

Thưa ông, Sơn La được coi là trung tâm của tiểu vùng Tây Bắc. Dù đã có những kết quả nhất định song còn nhiều khó khăn. Ông có trăn trở gì cho Tây Bắc nói chung và Sơn La nói riêng?

Nhiệm kỳ qua chứng kiến những phát triển vượt bậc của Sơn La và cả vùng Tây Bắc, song như tôi đã nói, khó khăn còn muôn vàn.

Trăn trở lớn nhất của tôi là hệ thống giao thông. Sơn La còn đến 39 xã trong tổng số 160 xã trên cả nước chưa có đường giao thông cứng hóa từ huyện đến trung tâm xã. Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương cần tăng cường đầu tư, phải đầu tư hạ tầng giao thông thì mới mong kinh tế - xã hội phát triển.

Thứ hai là hệ thống thủy lợi. Thủy lợi kém phát triển, bất cập sẽ khiến bà con đồng bào dân tộc tiếp tục di cư không theo quy hoạch. Mà đã di cư không theo quy hoạch thì bà con sẽ lại tiếp tục phá rừng làm nương rẫy. Hôm trước họp hội nghị của Chính phủ tôi đã đề nghị vấn đề này rồi. Hạ tầng luôn phải được đầu tư cho nhân dân. Nếu không có hệ thống thủy lợi đảm bảo, nếu không có công trình

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 18

giao thông đến tận xã, tận bản, thì rất khó phát triển. Xin trân trọng cảm ơn ông!

22. Phạm Quỳnh. BẢN MÔNG VUI ĐÓN TẾT / Phạm Quỳnh // Tạp chí Thanh niên.- Số Xuân.- Tr.54.

Xã Mường Lựm (Yên Châu, Sơn La) có 04 bản vùng cao người Mông sinh sống là bản Pá Khôm, Ôn Ốc, Dảo và Khấu Khoang.

Những con đường lên với bản luôn là nỗi ám ảnh kinh hoàng cho người dân, các thầy cô giáo “cắm bản” và cán bộ về công tác. Bởi những cung đường đèo dốc, đá tai mèo sắc lẹm, nhưng đáng sợ nhất vẫn là những đoạn đường đất lầy lội quanh năm, bị xẻ nát như hào sâu, như ruộng trũng, lầy lội, chênh vênh bên sườn núi do xe tải chở ngô, chở hàng hóa qua lại cày xé. Và rất nhiều người đã chọn đi bộ là cách an toàn nhất lên bản Mông cùng bà con vui đón tết.

Theo tập quán, đồng bào Mông thường tổ chức ăn tết vào dịp ngoài đôi mươi tháng 11 cho tới quãng ngoài mùng 10 tháng 12 (âm lịch), kéo dài cả nửa tháng trời, với hết ăn tết lợn (mổ lợn ăn tết) lại đến ăn tết gà (mổ gà ăn tết) làm mất nhiều thời gian và tốn kém. Anh Mùa A Chìa (36 tuổi), Bí thư Chi bộ bản Dảo cho biết, bà con cũng nhận thấy ăn tết theo tập quán của mình có nhiều hạn chế, nhưng để thay đổi tập quán này cần phải làm từng bước và chi bộ bản đang dần triển khai để thay đổi tập quán lạc hậu của bà con. Hiện nay, nhiều bà con bản Mông xã Mường Lựm chỉ ăn tết trong vòng một tuần, để giảm bớt tốn kém về thời gian và tiền của.

Huyện Yên Châu có 39 bản đồng bào dân tộc Mông sinh sống, nghe theo tiếng nói của Đảng, Bác Hồ “dân tộc Việt Nam là một”, 30 bản đồng bào Mông trong huyện đã tự nguyện chuyển sang ăn Tết Nguyên đán cổ truyền cùng đồng bào các dân tộc anh em. Theo ông Hà Đức Mưu - Chủ tịch UBND xã Mường Lựm - năm nay cả dòng họ Mùa ở bản Pá Khôm trong xã đã chuyển sang ăn Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc, nhiều hộ bà con ở các bản Mông cũng đang muốn chuyển sang ăn tết cùng bà con các dân tộc khác cho vui, cho khỏi lãng phí và cho đúng dịp với cảnh sắc hoa mận, hoa đào nở cùng đất trời vào xuân. Có lẽ, vài năm nữa cả 04 bản Mông trong xã sẽ ăn Tết Nguyên đán cổ truyền hòa chung không khí đón mùa xuân cùng đất nước.

23. Phạm Quỳnh. VỀ NƠI THÀNH LẬP CHI BỘ ĐẢNG ĐẦU TIÊN HUYỆN YÊN CHÂU / Phạm Quỳnh // Tạp chí Thanh niên.- Số 3.- Tr.5-6.

Xung quanh các cụ là đông đảo các thầy, cô giáo và học sinh cũng đang xúc động cùng các cụ lần giở từng trang lịch sử kiên cường về mảnh đất quê hương Mường Lựm.

CÂY ĐA LỊCH SỬ

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, huyện Yên Châu (Sơn La) chưa có đảng viên nào, nhưng lại có rất nhiều thanh niên yêu nước hăng hái tham gia hoạt động cách mạng, tham gia giành chính quyền và xây dựng chính quyền cách mạng non trẻ do Bác Hồ lãnh đạo.

Ngày 14/11/1947, đồng chí Trần Hạnh và Hoàng Thưởng là thanh niên tự vệ chiến đấu ở Tạ Khoa, khi địch chiếm đóng đã ở lại hoạt động xây dựng cơ sở hậu địch, qua thời gian thử thách đã được kết nạp trở thành đảng viên đầu tiên của huyện. Song do huyện chưa thành lập chi bộ, nên các đồng chí vẫn sinh hoạt chung với chi bộ cơ quan tỉnh và sau đó là chi bộ cơ quan liên huyện Mộc - Yên.

Đầu năm 1948, Yên Châu được Tỉnh ủy Sơn La tăng cường thêm hai đảng viên để hoạt động gây cơ sở hậu địch.

Ngày ấy, Mường Lựm còn được gọi là vùng đất bị lãng quên (theo tiếng Thái), không chỉ bởi nằm tách biệt xa trung tâm huyện 27km về phía Tây mà còn bởi con đường mòn đi lại rất hiểm trở, qua nhiều đèo cao dốc đứng, suối sâu, rừng rậm, thú dữ… Nhưng cũng chính ở Mường Lựm, bà con các dân tộc Thái, Mường, Mông luôn bền gan quyết chí đi theo Đảng, nuôi giấu chở che cán bộ. Do vậy, tháng 6/1948, vào một đêm trăng đầu tháng Chi bộ đảng đầu tiên huyện Yên Châu đã chọn cây đa Nóng Luông bản Lựm (nay là bản Na Băng) xã Mường Lựm làm nơi thành lập.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 19

Chi bộ hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy Sơn La và đồng chí Trần Quang Hòa là bí thư đầu tiên. Ngay sau khi thành lập, chi bộ đã tổ chức cho cán bộ đảng viên trong huyện học tập “Thư gửi các đồng chí Bắc bộ sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đồng thời, tổ chức kiểm điểm phê bình góp ý giúp đỡ nhau để tăng cường sự đoàn kết nhất trí trong Đảng, nâng cao năng lực uy tín lãnh đạo của Đảng.

Chi bộ đã lựa chọn bồi dưỡng cán bộ, lựa chọn quần chúng trung kiên người địa phương, dân quân du kích các Ủy ban kháng chiến làm cơ sở phát triển bổ sung nguồn cán bộ có chất lượng cho Đảng. Chỉ sau 01 năm, chi bộ đã phát triển được 07 đảng viên, đủ điều kiện để thành lập Đảng bộ.

Nhờ có sự lớn mạnh của Đảng, các đội du kích được thành lập, công tác tuyên truyền nắm nhân dân, lôi kéo quần chúng về với cách mạng, cùng chung sức đồng lòng diệt tề, ác ôn, chống nộp thuế lan ra rộng khắp các vùng trong huyện, áp đảo địch không dám hung hăng như trước.

Các đảng viên hăng hái hoạt động: Vùng dọc đường 6 có các đồng chí Hoàng Luông, Hoàng Sáy, Lò Văn Pành, Hoàng Thanh, Hoàng San, Vì Luông; vùng Tạ Khoa có Lù Văn Vần, Lừ Văn Lương, Lừ Tôn; vùng cao biên giới có Vì Văn Minh, Hoàng Ngoan, Hoàng Văn Nhiên, Vì Văn Pản, Vì Văn Son; vùng cao nội địa có đồng chí Hoàng Quý Văn, Hoàng Tụi; vùng dọc sông Đà có Đinh Văn Sáu, Đinh Văn Nhúng, Đinh Văn Khiêu…

Ngay trong những ngày đầu năm 2016, tôi may mắn có dịp cùng các đảng viên cao tuổi, các thầy cô giáo và học sinh xã Mường Lựm về tề tựu ngay tại nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên năm xưa của huyện.

Theo lời kể của cụ Lò Văn Chẹt (78 tuổi), nơi đây trước kia là một khu rừng rậm rạp, không có đường đi. Khi giặc Pháp đóng đồn bót trên đồi Pom Đôi nằm về phía Tây Nam cách cây đa chừng non 02km, nghi ngờ là nơi hội họp của Việt Minh, chúng đã cử một tốp lính đặt thuốc nổ để phá cây đa, nhưng không những thuốc không nổ, mà đêm đó tên lính đặt thuốc nổ về đồn đã bị rắn bò vào cắn chết. Từ đó chúng gọi đó là khu rừng ma và không dám bén mảng đến nữa.

BIỂU TƯỢNG THIÊNG LIÊNG CỦA THẾ HỆ TRẺ

Hiện nay, dưới gốc cây đa to nhất, ở ngay chính giữa đỉnh đồi có một khoảnh đất khá bằng phẳng, vẫn còn những hòn đá được xếp theo vòng tròn, là nơi các đảng viên đầu tiên của huyện thường ngồi hội họp. Lúc bấy giờ, bên cạnh cây đa Nóng Luông còn có nhiều cây đa nữa bao bọc xung quanh ngọn đồi cùng với cây rừng chằng chịt, rậm rạp, phía ngoài là tai mắt của bà con nhân dân Mường Lựm đã làm nên những bức thành lũy kiên cố che chở cho chi bộ hoạt động.

Bốn đảng viên lão thành của xã Mường Lựm có mặt hôm nay là Lò Văn Chẹt, Hoàng Văn Phớ, Hoàng Vân và Hoàng Văn Đông đều là những cán bộ chủ chốt của xã nay đã nghỉ hưu, cùng bồi hồi ngồi trên những tảng đá ở chính nơi mà những đảng viên đầu tiên cách đây ngót 68 năm trước đã thành lập chi bộ. Xung quanh các cụ là đông đảo các thầy, cô giáo và học sinh cũng đang xúc động cùng các cụ lần giở từng trang lịch sử kiên cường về mảnh đất quê hương Mường Lựm.

Tự hào được sinh ra, lớn lên và trưởng thành trên mảnh đất truyền thống cách mạng, ông Lò Văn Chẹt đã rèn giũa cho 08 người con và 05 người cháu trở thành đảng viên cộng sản, trong đó có những người con cháu đã thành cán bộ chủ chốt của xã và cháu Lò Thị Hà 22 tuổi nhưng đã vinh dự được kết nạp Đảng tháng 9/2015.

Em Lò Đức Luân (lớp 5) học sinh giỏi của Trường Tiểu học Mường Lựm cho biết, vẫn thường được ông bà kể cho nghe về cây đa - nơi thành lập chi bộ đầu tiên của huyện. Còn đối với những cô giáo trẻ như Nùng Thị Thu, Hoàng Thị Nhung đặc biệt là cô giáo Vì Thị Hân (24 tuổi) vừa từ huyện Mộc Châu về nhận công tác được nửa tháng thì đây là những kiến thức lịch sử vô cùng quý giá để cô phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ “gieo” cái chữ ở mảnh đất xa xôi heo hút, muôn vàn khó khăn này.

Đưa tay chỉ hàng rào bằng tre nứa đã xiêu vẹo, cỏ dại mọc chen lối vào, ông Lò Đức Tiến - Phó bí thư Đảng ủy xã Mường Lựm tâm sự: Đảng ủy xã đang xin chủ trương của trên cho xây tường rào che chắn và tu bổ khu di tích lịch sử khỏi bị hoang phế, xuống cấp, đồng thời trở thành điểm đến thuận lợi cho các cơ quan đoàn thể, bà con nhân dân và các cháu học sinh mỗi dịp đến thăm.

Nằm ngay dưới chân ngọn đồi nơi có cây đa lịch sử là điểm trường trung tâm tiểu học, trường phổ thông dân tộc bán trú THCS và bên kia thửa ruộng là điểm trường mầm non trung tâm của xã. Mỗi ngày tới trường, cây đa luôn là người bạn thân thiết, biểu tượng thiêng liêng trong trái tim thế hệ trẻ.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 20

24. Viết Tôn. SẮC MÀU MỘC CHÂU / Viết Tôn // Tin tức cuối tuần.- Ngày 04 - 17/02/2016.- Số 5+6.- Tr.33.

Cao nguyên Mộc Châu không chỉ được du khách trong và ngoài nước biết đến là vùng chăn nuôi bò sữa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho đồng bào các dân tộc nơi đây, mà Mộc Châu còn được biết đến với những nương chè xanh ngút ngàn.

Nằm ở độ cao 1.050m so với mặt nước biển, Mộc Châu là nơi tập trung nhiều tài nguyên du lịch của Sơn La và vùng núi Tây Bắc. Khí hậu là tài nguyên du lịch đặc biệt có tính đặc thù của Mộc Châu. Ở giữa cao nguyên Mộc Châu là một vùng tiểu khí hậu với mùa hè mát mẻ có nhiệt độ trung bình là 200C và mùa đông khô ráo hơn các vùng khác.

Du khách có dịp đến với Mộc Châu một lần dù mùa hạ hay mùa đông, ngày nắng trải vàng trên rừng mơ mùa xuân hay ngày đông sương mù trắng núi... đều có ấn tượng đẹp về vùng đất cao nguyên này. Đến đây, du khách được thỏa thích dạo quanh những nương chè để chụp hình, tạo dáng. Đâu đó những cặp uyên ương thỏa sức chụp hình bên đồi chè thơ mộng...

25. M.P. GẦN 3.000 TỶ ĐỒNG THỰC HIỆN TÁI ĐỊNH CƯ THỦY ĐIỆN SƠN LA / M.P // Đại đoàn kết.- Ngày 04/02/2016.- Số 35.- Tr.3.

Thủ tướng Chính phủ vừa có ý kiến chỉ đạo về việc giao vốn thực hiện Dự án di dân, tái định cư Thủy điện Sơn La từ nguồn vốn Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) theo Quyết định số 2009/QĐ-TTg ngày 4/11/2013. Theo đó Thủ tướng giao EVN khẩn trương chuyển 2.909,746 tỷ đồng sang Ngân hàng Phát triển Việt Nam để giao cho các tỉnh gồm Sơn La 2.052 tỷ đồng; Điện Biên 675 tỷ đồng; Lai Châu: 182,746 tỷ đồng để thực hiện dự án theo đúng quy định.

26. Duy Tường. SAY NGẤT NGƯ CÙNG MẬN, ĐÀO TÂY BẮC / Duy Tường// Gia đình và xã hội.- Số 01.- Tr.10-11.

Sau những ngày đông lạnh giá, đất trời Tây Bắc bỗng choàng tỉnh giấc xuân nồng khi đóa hoa mận trắng phau, hoa đào tươi thắm rực rỡ bên sườn đồi, bên hàng rào và cả đường vào bản. Lạc bước trước vườn hoa tinh khiết nổi bật trên nền lá xanh non còn vương hạt sương, tâm hồn ta sẽ khoan khoái dễ chịu như đi trên mây ngàn bồng bềnh.

... RỢP TRỜI TÂY BẮC LÀ... HOA

Mộc Châu, nơi có hàng ngàn héc ta mận, loài hoa đặc trưng riêng có của xứ cao nguyên khoe nét đẹp quyến rũ từ những ngày đầu đông se lạnh với sắc trắng tinh khôi làm ấm lòng người. Ở Mộc Châu, chỉ cần đi dọc cung đường Tân Lập hay con đường từ thị trấn dẫn tới cửa khẩu Lóng Sập giáp nước bạn Lào, bạn sẽ được thỏa thích ngắm nhìn những ngọn đồi trồng toàn mận đang nở, hoa trắng muốt pha sắc lá xanh non. Hoa mận đẹp không chỉ bởi vẻ mong manh, tinh khiết mà còn ở khi đã nở hoa sẽ bung ra ồ ạt. Những cây mận như đua nhau khoe hoa, những bông mận nhỏ phủ kín cành cây khẳng khiu giống như chiếc khăn choàng tinh khôi tuyệt đẹp. Hoa mận nở trong khoảng thời gian không dài, chỉ từ 2 đến 3 tuần lễ, nếu muốn chiêm ngưỡng hoặc ghi hình người ở xa phải thường xuyên liên hệ với người dân bản địa để họ thông báo vào dịp hoa ra rực rỡ nhất, hoặc lên kế hoạch tới Mộc Châu vào khoảng đầu tháng 2 sẽ là mùa đẹp nhất. Đó là khi mà hoa đào, hoa mận, hoa cải nở trắng núi rừng, màu trắng tinh khiết vô ngần.

Đến Mộc Châu mùa xuân còn được ngắm nhìn những đồi chè xanh ngút mắt ở vùng Tân Lập với chuyện tình đồi chè hình trái tim. Những trang trại bò sữa cho du khách trải nghiệm những cánh đồng cỏ xanh và thưởng thức những ly sữa tươi thơm ngon. Rồi nữa, món nầm bò chiên dầu ăn ở ngoài giòn bên trong lại mềm, sách bò sào măng rất nổi tiếng.

Cả vùng Tây Bắc vào mùa xuân đều say đắm bởi hoa mận, hoa đào, hoa cải và những đặc sản ẩm thực. Đặc biệt du khách còn say đắm bởi tấm lòng nhân hậu, mến khách của người dân các cộng đồng dân tộc nơi đây.

27. Nam Tùng Sơn. VUA BÒ MỘC CHÂU VÀ GIẤC MƠ BÒ / Nam Tùng Sơn // Nông thôn

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 21

ngày nay.- Ngày 04/02/2016.- Số Tất niên.- Tr.45.

Sở hữu gần 200 con bò sữa, thu hàng chục triệu đồng mỗi ngày, lão nông tri điền ngày nào giờ đã trở thành... tỷ phú. Khâm phục với những thành tích mà ông đạt được, người dân ở cao nguyên Mộc Châu đã phong cho ông là “vua bò”.

DUYÊN NỢ VỚI BÒ

Tôi biết lão nông Nguyễn Văn Quất ở tiểu khu 85, thị trấn Nông trường Mộc Châu (Mộc Châu, Sơn La) từ vài năm trước. Bẵng đi vài mùa mận tam hoa không gặp ông, lần này trở lại Mộc Châu, sự lớn mạnh của trang trại mà ông là chủ nhân khiến tôi không khỏi choáng ngợp. Bởi trang trại đã được xây mới, khang trang, hiện đại hơn và đặc biệt từ 60 con bò năm 2009 nay đã có gần 200 con.

Trang trại, cơ ngơi đổi thay là thế, song ông Quất thì vẫn không đổi thay gì mấy. Vẫn rất hiếu khách, vẫn áo xắn tay, quần treo móng giò, nước da ngăm đen và nụ cười sáng bừng khuôn mặt. “Hiện ở Mộc Châu, mình là nông dân nhiều bò nhất, nhưng cũng kéo theo nhiều cái “nhất”: Ít được ngủ, nghỉ nhất, kể cả ngày lễ, tết!”. Vua bò Nguyễn Văn Quất bắt đầu câu chuyện với chúng tôi như vậy.

Ông Quất sinh năm 1955, ở xã Quỳnh Hoàn (Quỳnh Phụ, Thái Bình), năm 18 tuổi theo gia đình lên Mộc Châu lập vùng kinh tế mới. Hồi đó, Mộc Châu còn hoang sơ lắm, cuộc sống nơi đất khách quê người với muôn vàn khó khăn, nhiều lúc chán nản ông định về lại quê lúa. Thế nhưng chính những chú bò “đen trắng” đã níu ông ở lại.

Năm 1991, ông nhận khoán 10 con bò lai Sind của Nông trường Mộc Châu về nuôi. Khi đó việc nuôi bò sữa còn đầy mới mẻ và lạ lẫm đối với người nông dân. Không có máy cắt cỏ, chế biến thức ăn, vắt sữa... tất cả các khâu đều phải làm bằng tay. Không có nhà máy, nhiều khi sữa vắt ra không kịp tiêu thụ nên phải đổ cả thùng, ruột gan vợ chồng ông như đứt từng khúc. Vất vả là thế, song cuộc sống vẫn nghèo khó. Mãi năm 2004, Nhà máy sữa Mộc Châu mới đi vào hoạt động, giải quyết được đầu ra cho đàn bò sữa của nông dân, vợ chồng ông Quất mừng như “nắng hạn gặp mưa rào” vậy.

Từ 10 con bò, mỗi năm ông có thêm 6 - 8 con bê, cứ như vậy năm 2009 ông đã có 60 con, năm 2012 là 110 con và hiện nay đã gần 200 con bò sữa. Để đảm bảo đủ cỏ cho bò, với diện tích trang trại 7,2ha, ông chia ra vùng trồng cỏ voi, vùng trồng ngô, yến mạch, rồi mua thêm cỏ Mỹ, khô dầu. Đủ ăn đủ uống, đàn bò của ông luôn đứng tốp đầu ở Mộc Châu về sản lượng sữa, trung bình thu từ 25 - 30 lít sữa/con/ngày, cá biệt có con cho tới 45 lít sữa/ngày.

Ông Quất cho biết, hàng ngày ông phải dậy từ 4 giờ 30 để vắt sữa, rửa chuồng, tắm cho bò ăn, rồi mới được nghỉ ngơi. Chiều tiếp tục công việc từ 2 giờ 30 cho đến 6 giờ tối. “Tết người ta nghỉ ngơi, đi du xuân, thăm thú anh em bè bạn, nhưng gia đình tôi thì tết cũng như ngày thường. Bởi chỉ cần không vắt sữa đúng giờ là bò bị viêm vú, mình không thể bỏ được” - ông Quất chia sẻ.

THÀNH CÔNG NHỜ... THUẬN VỢ THUẬN CHỒNG

Hiện mỗi ngày ông Quất thu gần 3 tấn sữa, với giá 13.200 đồng/kg ông thu về hơn 30 triệu đồng, trừ chi phí lãi hơn 20 triệu đồng/ngày. Ngoài ra, hàng năm ông bán hàng chục con bê đực (với giá 6 - 8 triệu đồng/con) và hàng nghìn tấn phân, thu về một khoản không nhỏ. Để có thành quả này, ông đã phải đầu tư hơn 20 tỷ đồng mua bò và 4 máy cắt cỏ, 4 máy vắt sữa, 2 máy làm đất và một xe ô tô bán tải phục vụ việc chở sữa đi nhập cho nhà máy.

Hỏi “vua bò cao nguyên Mộc Châu” về bí quyết thành công với công việc nhà nông, ông Quất cười sảng khoái bảo “thành công là nhờ sự đồng thuận của vợ chồng, con cái”. Ông cho hay, trước khi làm việc gì, dù nhỏ hay lớn, ông đều hỏi ý kiến vợ con rồi mới đưa ra quyết định cuối cùng.

Ông Quất tâm sự: “Nuôi bò sữa không như bò thịt, vì sức đề kháng của chúng yếu, rất dễ bị nhiễm bệnh, khi đã mắc bệnh chữa rất lâu khỏi và chi phí rất lớn. Chính vì vậy, việc bắt bệnh kịp thời để chữa trị là “chìa khóa” quyết định sự thành công hay thất bại của người chăn nuôi”.

Theo ông Quất, bây giờ khoa học hiện đại, kiến thức của người dân dần được cải thiện nên việc chăn nuôi ít rủi ro hơn. Bên cạnh đó, việc áp dụng thụ tinh phân biệt giới tính, với khả năng bò đẻ bê cái lên tới 90%, giúp người chăn nuôi tránh rủi ro, lãi nhiều hơn. Bởi bê cái 1 tháng tuổi có giá 20 - 28 triệu đồng/con, trong khi bê đực chỉ 6 - 8 triệu đồng/con.

Điều khiến ông và các hộ chăn nuôi bò sữa ở Mộc Châu yên tâm hơn, bởi mấy năm nay Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu đã triển khai bảo hiểm đối với bò và giá sữa. Theo đó, người dân

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 22

đóng 600.000 đồng/con bò/năm, trong trường hợp bò chết sẽ được bồi thường khoảng 12 triệu đồng/con; bò bị ngã gãy chân, bị thải loại được hỗ trợ khoảng 10 triệu đồng. Về bảo hiểm giá sữa, mỗi kg sữa công ty thu 60 đồng, nếu giá sữa thị trường xuống dưới 60%, công ty sẽ “bình ổn” 40% còn lại.

Mộc Châu thời điểm này, hoa mận, hoa mơ nở trắng đồi, báo hiệu một mùa xuân đến. Khi được hỏi về những dự định trong tương lai, ông Quất bảo, nếu có lãi ông sẽ tiếp tục lấy lãi đó để mở rộng diện tích trồng cỏ, tăng đàn bò: “Cái lo nhất của người chăn nuôi là đầu vào và đầu ra, nhưng ở đây đầu vào tôi đã chủ động được, đầu ra đã có nhà máy, còn sức nào tôi sẽ còn mở rộng trang trại đến đó” - “vua bò” khẳng định như vậy.

Hiện ở Mộc Châu còn có hàng chục tỷ phú, triệu phú sở hữu hàng chục con bò sữa, cho thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm như ông Lâm Thanh Trân hiện có 80 con bò, ông Đặng Văn Thắm 45 con, ông Phan Doãn Hiệp 40 con, ông Nguyễn Văn Hải 35 con...

Ông Quất yêu con bò sữa lắm, có thể ví như Anh hùng Hồ Giáo yêu con trâu, con bò vậy. Nói về sự bận rộn với đàn bò của mình, ông Quất kể lại việc năm 2014 ông bỏ ra 1,5 tỷ đồng mua chiếc xe Toyota Camry, nhưng sau đó chẳng có thời gian để đi, tiếc “tiền chết” nên đành phải rao bán.

28. G. Hân. THÊM 2.800 HỘ DÂN VÙNG SÂU, VÙNG XA SƠN LA CÓ ĐIỆN / G. Hân // Đại đoàn kết.- Ngày 05/02/2016.- Số 36.- Tr.02.

Tổng công ty Điện lực miền Bắc vừa phối hợp với UBND tỉnh Sơn La tổ chức khởi công Dự án cung cấp điện lưới quốc gia cho các hộ dân chưa có điện tỉnh Sơn La năm 2016, tại bản Pu Ca, xã Chiềng Bôm, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La với tổng vốn đầu tư gần 70 tỷ đồng. Dự án có quy mô xây dựng gồm 35,5km đường dây trung thế 35kV; 84,5km đường dây hạ thế 0,4kV và 6 trạm biến áp 35/0,4kV và 2.823 công tơ cho 25 bản ở 4 xã thuộc các huyện Mai Sơn, Sông Mã, Thuận Châu tỉnh Sơn La.

Ông Hà Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Chiềng Bôm cho biết, Chiềng Bôm là một xã vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La với số hộ nghèo năm 2015 lên tới 40%. Toàn xã có 30 bản với 4 dân tộc anh em cùng chung sống thì hiện nay mới chỉ có 8 bản được dùng điện lưới quốc gia. Theo kế hoạch, dự án sẽ hoàn thành và đóng điện trong năm 2016.

29. Thành Tú. RỘN RÀNG TẾT NGƯỜI MÔNG Ở SÔNG MÃ / Thành Tú // Nhân dân.- Ngày 06/02/2016.- Tr.05.

Những ngày này, đồng bào Mông ở bản Bom Phung, xã vùng sâu Nà Nghịu, huyện Sông Mã (Sơn La) đã rộn ràng không khí đón xuân Bính Thân.

Chúng tôi vượt qua quãng đường dài hơn 60km gập ghềnh, khúc khuỷu trong tiết trời lạnh buốt từ thị trấn Sông Mã vào Bom Phung là bản có đông đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Ông Giàng A Cha, Bí thư Chi bộ bản, cho biết: Bom Phung là một trong những bản khó khăn nhất của huyện Sông Mã, cuộc sống của đồng bào Mông nơi đây vẫn tự cung, tự cấp, kinh tế - xã hội chậm phát triển, giao thông đi lại khó khăn cho nên nông sản của người dân sản xuất ra không mang đi đâu được. Mỗi khi tết đến, xuân về, bà con luôn cố gắng chuẩn bị cái tết đầy đủ. Những người khỏe mạnh và thanh niên, phụ nữ đi làm xa kiếm tiền về sắm sửa quần áo, đồ dùng cho con cháu trong gia đình lo tết.

Đến nhà già làng Giàng A Sịu ở bản Bom Phung, chúng tôi thấy rất đông người tụ tập ở đây để chuẩn bị gói bánh chưng, giã bánh dày và mổ lợn. Già Sịu cho hay, cối giã bánh dày của người Mông được làm bằng thân cây gỗ trắc, lấy trong rừng về, khoét rỗng ruột, còn chày cũng làm bằng loại gỗ nặng và cứng. Nguyên liệu làm bánh dày là nếp nương, khi xôi giã mịn, mọi người phụ nữ bắt đầu nặn thành những chiếc bánh tròn trịa, ép vào lá chuối được cắt nhỏ rồi chờ cho khô để đem nướng... Quan niệm của đồng bào Mông, trong mâm cỗ ngày tết tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời có sức mạnh, đồng thời cũng là biểu tượng cho tình yêu, sự thủy chung của đôi trai gái Mông. Ngoài ra, ngày tết, đồng bào Mông còn có rất nhiều trò chơi dân gian như ném pao, ném còn, vui văn nghệ của các đôi trai gái yêu nhau, ngoài ra còn có các nghi lễ, phong tục, tập quán văn hóa cùng với các hoạt động vui chơi lễ hội rất độc đáo riêng của người Mông…

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 23

Bí thư Huyện ủy Sông Mã Vi Đức Thọ cho biết: Đồng bào Mông có hai cái tết, Tết Độc lập và Tết Nguyên đán của dân tộc. Những ngày này, đồng bào Mông sinh sống ở Sơn La nói chung và huyện Sông Mã nói riêng đang nhộn nhịp không khí đón Tết Nguyên đán của dân tộc. Đồng bào Mông trên địa bàn huyện được chính quyền địa phương quan tâm tạo điều kiện để bà con gìn giữ những nét văn hóa, phong tục, nghi lễ độc đáo của dân tộc mình. Cùng với sự phát triển của xã hội, đồng bào Mông nơi đây đã tổ chức tết văn minh, tiết kiệm hơn chứ không còn kéo dài ngày như trước nữa.

Đặc biệt, đêm 30 tết mọi nhà không được tắt điện, mọi người đi đến từng nhà trong dòng họ để chúc tụng nhau, uống chén rượu và mừng tuổi cho con cháu trong nhà. Ngoài ra, trong bữa cơm của người Mông ngày tết không có rau, mâm cơm chỉ có đậu phụ, bánh dày, thịt, rượu ngô và một ít bánh mứt. Đồng bào Mông quan niệm rằng, cả năm đã ăn rau rồi cho nên mấy ngày Tết Nguyên đán không ăn rau, phải ăn món thịt, đậu phụ, bánh dày…, những thứ có mầu trắng chính tay mình làm ra thì sẽ có một năm mới tốt lành. Lễ cúng đầu năm mới của người Mông có ý nghĩa cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, thóc lúa đầy bồ, nhà nhà ấm no và cầu mong cho các con cháu trong dòng họ có được sức khỏe, hạnh phúc…

30. Lê Tuấn. NHỮNG CHỒI NON Ở BUỐC PÁT ĐANG NẢY NỞ / Lê Tuấn // An ninh biên giới.- Ngày 07/02/2016.- Số 6.- Tr.17.

Bản “khói đen”, bản “không đàn ông”, bản “đói tiếng cười” là những cái tên được gán cho bản Buốc Pát, xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu (Sơn La). Sở dĩ có những cái tên đó là vì hầu hết đàn ông, thanh niên Buốc Pát đã từng bị cuốn vào vòng xoáy của cơn bão ma túy. Song, đến với Buốc Pát vào ngày giáp tết chúng tôi đã thấy hơi ấm mùa xuân, hơi ấm tình người, tình quân dân đang tràn về. Nhìn những người lính biên phòng, những thầy cô giáo vỗ về, chăm chút từng bữa ăn, nắn từng con chữ cho các em học sinh tại điểm trường Buốc Pát như truyền thêm sức sống cho những mầm xuân đang trở lại...

NHŨNG NGÔI NHÀ “KHÔNG NÓC”

Dù là mưa xuân nhưng cũng đủ làm con đường dốc thẳng đứng lên bản Buốc Pát nhầy nhụa, trơn trượt. Chiếc xe Win thuộc loại dã chiến, bánh được cuốn xích, do hai tay lái cừ khôi điều khiển từ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập, Bộ đội Biên phòng Sơn La men theo “yên ngựa” của những ngọn núi đất gối nhau, cứ thế leo lên mãi qua đỉnh Mõm Chó, qua núi Lũng Trâu... Buổi sáng xuân, sương vẫn phủ đặc kín những nóc nhà hiu quạnh. Có lẽ, biết trước có đoàn chúng tôi lên, Trưởng bản Mùa A Sủ đã chờ sẵn ở đầu nhà, bắt tay cười rất thân thiện. Anh mừng quýnh, kéo chúng tôi vào nhà như đã quen lâu rồi. Hỏi chuyện ra mới biết anh Sủ là người đàn ông duy nhất không bị nghiện, cũng là người đàn ông duy nhất của bản. Lúc này tôi thấy hơi xuân ấm áp như chuyển sang luồng khí đông lạnh tê tái. Tôi cũng hiểu nụ cười anh Sủ khi tiếp đón chúng tôi có lẽ cũng là nụ cười hiếm hoi ở bản này.

Quây quần bên bếp củi hồng rực, nhấp ly rượu trắng được anh chắt từ trong hũ để giữa nhà, Trưởng bản Sủ chầm chậm giới thiệu: “Bản chúng tôi trước kia có 14 hộ với gần 100 khẩu, nhưng giờ chỉ còn 12 hộ với hơn 70 khẩu”. Anh đưa tay chỉ ra cửa, nơi 11 nóc nhà nằm san sát chơ vơ bên vách núi mờ sương và lắc đầu buồn bã: “Tất cả 11 hộ đó đều do người phụ nữ làm trụ cột”. Thế đàn ông, thanh niên, những người chồng, người cha đều đi làm ăn nơi khác sao? - Tôi hỏi. Trưởng bản Sủ gượng cười: “Không, ma túy “mang” họ đi cả rồi. Hộ nào trong bản cũng bị cái đói, cái nghèo bám riết. Ngẫm lại cũng chỉ tại đồng bào kém hiểu biết, tiếp tay cho kẻ xấu buôn bán, vận chuyển ma túy, rồi nghiện hút, không còn sức lao động. Có nhiều trường hợp thương tâm lắm, bố mẹ nghiện, rồi đi tù, để con nhỏ bơ vơ, vất vưởng. Như bà Thào Thị Sông, năm nay đã 80 tuổi, có hai con trai buôn ma túy bị bắt, đang thụ án tù, để lại cho bà 9 đứa cháu, đứa lớn nhất 16 tuổi, đứa nhỏ mới lên 5. Cô con dâu của bà Sông cũng bỏ đi lấy chồng ở bản khác mấy năm trước, nhưng nghe đâu, chồng thứ hai cũng vào tù vì dính đến ma túy”.

Dừng câu chuyện với trưởng bản Sủ, chúng tôi ghé thăm nhà chị Pùa Thì Chi. Gặp chúng tôi, chị cứ cúi gằm mặt, hỏi gì chị mới ngước lên trả lời rồi lại nhìn ngay xuống đứa con còn đang bế trên tay. Sau những lời hỏi han thân mật của chúng tôi, chị cũng đã có phần tự nhiên hơn. Chị khoe: “Cháu Dương (4 tuổi, con trai chị) là đứa trẻ duy nhất trong bản được sinh ra ở bệnh viện. Nhưng chỉ có cháu

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 24

thôi, còn đến lượt em gái nó là Mùa Thì Vân (3 tuổi) thì sinh tại nhà vì không có tiền trả viện phí”. Những câu chuyện có lẽ cứ buồn tái tê kéo dài như con đường chúng tôi đến với bản vậy.

QUYẾT TÂM HỌC ĐỂ BÀI TRỪ MA TÚY

Cơn mưa xuân đã ngớt, sương mù cũng dần ẩn sau những dãy núi xa xa hiện rõ một điểm trường nằm lọt thỏm giữa bản. Lớp học được dựng bằng những cây gỗ nhỏ, vách thưng tre, mái lợp tranh, rộng chừng 40m2. Trong lớp, 15 bộ bàn ghế học sinh và 3 bảng gỗ sơn xanh nhãn hiệu Xuân Hòa được cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập tặng cách đây 3 năm. Trường có 3 cô và 1 thầy đảm nhiệm dạy 4 lớp với 31 học sinh từ mầm non đến lớp 4. Theo lời kể của thầy Lê Bá Thành thì các em đều rất ngoan, rất thích đến lớp và đến rất đúng giờ. Mới đầu, việc vận động gia đình cho các em đến trường hết sức khó khăn. Với quyết tâm không để một em nào thất học, thầy, cô ở đây đã cùng với các cán bộ bộ đội biên phòng bám bản, bám lớp, đến bây giờ thì các em rất vui vẻ và hăng say lên lớp.

Nhìn các em ngồi quây tròn trên lớp ăn sáng thật cảm động. Cô giáo Phạm Thị Nhung phụ trách lớp mầm non, vừa đút cơm cho các em, vừa tâm sự: 100% các em ngồi đây đều không còn cha, có cháu còn mất cả cha lẫn mẹ do liên quan đến ma túy, sống lay lắt với bà. Các cháu tội nghiệp lắm, rất may là còn có các chú ở Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập. Để chia sẻ gánh nặng khó khăn, giúp các em học sinh đến trường đầy đủ, từ 3 năm nay cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập đã bớt khẩu phần ăn của mình để hỗ trợ các em học sinh ở điểm trường Buốc Pát.

Hằng ngày, cứ 5 giờ sáng, khi khẩu phần ăn của cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập được chia, thì một phần trong số đó được bớt lại để dành cho các em học sinh ở điểm trường Buốc Pát và đích thân các cán bộ chiến sỹ ở đơn vị lặn lội đưa cơm lên tận nơi, chia cho các em. Bữa cơm của các em gồm cơm trắng với chút thịt kho, trứng chiên nhưng đó là bữa chính, bữa no bụng và ngon nhất của các em. Chính bữa cơm sáng cũng là động lực cuốn hút các em đến lớp đầy đủ và đúng giờ. Dù mới học lớp 4, nhưng em Mùa Ví Tàng có vẻ già dặn hơn tuổi. Em cũng là học sinh nói tiếng Kinh giỏi nhất, lực học khá nhất. Sau khi lân la làm quen, được thầy, cô động viên một hồi, em mới lấy lại bình tĩnh nói chuyện. Tàng khoanh tay trước ngực, giọng run run: “Con muốn được đi học, học để biết chữ, biết đếm, biết tính. Con nghe thầy giáo nói phải học thì mới không giống như bố, mới giúp mẹ được”. Khi hỏi sau này lớn, em muốn làm gì? Nghĩ một hồi, em trả lời: “Con muốn làm các chú bộ đội biên phòng để giúp đỡ các bạn nghèo đói, để bắt những người buôn bán ma túy...”

Bữa cơm sáng dài chừng mười lăm phút, sau đó các cháu thi nhau chạy lên vách núi trước lớp học, nơi có nguồn nước nhỏ để rửa bát, thìa rồi lại hối hả chạy về xếp bát gọn gàng vào ngăn bàn, bắt đầu một ngày học. Mỗi lớp có hai dãy bàn, các cháu ngồi quay lưng lại và hướng về hai tấm bảng. Nhìn các em cặm cụi viết từng nét chữ, nhẩm từng que tính, chúng tôi như cảm nhận được một niềm vui, ấm áp và tràn đầy hy vọng đã và đang trở lại Buốc Pát.

Cơn mưa xuân đã tạnh hẳn, trời ửng nắng. Nắng xuân sưởi ấm cho bản Buốc Pát. Sự hồ hởi, niềm hy vọng hiện rõ trên từng khuôn mặt những trẻ em nơi đây. Các em sẽ là những chủ nhân tương lai của bản, chính sự hiếu học của các em sẽ giúp Buốc Pát đoạn tuyệt với ma túy.

31. Anh Thảo. NHỮNG “THIÊN THẦN NHỎ” DƯỚI CHÂN THÁC DẢI YẾM / Anh Thảo // Quân đội nhân dân.- Ngày 11/02/2016.- Tr.05.

Danh thắng thác Dải Yếm ở xã Mường Sang, huyện Mộc Châu (Sơn La) từ lâu đã trở thành một trong những điểm đến của nhiều du khách khi đặt chân trên vùng đất thảo nguyên Mộc Châu. Nơi đây “hút hồn” nhiều du khách không chỉ bởi phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, dòng thác hình chiếc yếm chảy ào ạt quanh năm, mà còn bắt gặp hình ảnh các bé gái dân tộc Thái xinh xắn, luôn nở nụ cười thân thiện, hồn nhiên với du khách.

Vào những ngày nghỉ cuối tuần, bên đường vào thăm thác Dải Yếm, các em mặc những bộ trang phục truyền thống duyên dáng, nền nã của dân tộc mình, miệng lúc nào cũng tươi như hoa để vừa chào hỏi khách, vừa nhã nhặn mời mọi người mua vài ba túi quà nhỏ như mận hậu, táo, xoài, me, hay nải chuối rừng, xâu thịt trâu nướng, bó rau cải, lọ măng ngâm ớt, chai mật ong rừng… Chính các em đã góp phần làm nên một phần “thương hiệu” của điểm du lịch này.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 25

32. Hà Phương. “THẾ TRẬN LÒNG DÂN” TRONG BẢO VỆ BIÊN GIỚI Ở SƠN LA/ Hà Phương // An ninh biên giới.- Ngày 14/02/2016.- Số 7.- Tr.18.

Thấy rõ vai trò quan trọng của nhân dân trong việc bảo vệ đường biên, cột mốc, những năm qua, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã làm tốt công tác vận động quần chúng. Vì vậy, đường biên, cột mốc được giữ gìn, bảo vệ tốt, chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới được giữ vững, khí thế thi đua yêu nước của nhân dân được nâng cao.

THÀNH CÔNG TỪ ĐƠN VỊ ĐIỂM Bản Phiêng Cài, xã Lóng Sập là địa phương được lựa chọn làm điểm triển khai mô hình giao

đường biên, cột mốc cho nhân dân quản lý đầu tiên của tỉnh Sơn La. Trên đoạn đường biên, cột mốc thuộc bản quản lý được phát quang, ranh giới rõ ràng. Mỗi tháng một lần, bản lại tổ chức phát quang đường biên, cột mốc một lần. Đây là việc làm thường xuyên được dân bản hưởng ứng tham gia nhiệt tình. Phiêng Cài là bản giáp biên giới với 7km đường biên và 6 cột mốc. Đây là bản có đường biên giới dài nhất và nhiều cột mốc nhất trên toàn tuyến biên giới Sơn La; tiếp giáp với bản Pa Háng và bản Muống vốn được coi là trọng điểm về ma túy của Lào. Trước đây, tình hình an ninh khu vực biên giới luôn tiềm ẩn những vấn đề phức tạp. Các đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy thường lợi dụng địa bàn này để làm nơi trung chuyển ma túy từ Lào vào Việt Nam. Năm 2002, bản Phiêng Cài được chọn là đơn vị đầu tiên nhận tự chủ, tự quản đường biên, cột mốc của tỉnh Sơn La.

Tráng Vạ Đế, người đã có kinh nghiệm hơn 10 năm làm trưởng bản và gần 15 năm tham gia tự quản đường biên mốc giới tâm sự: “Đoạn đường biên, cột mốc sau khi giao cho dân bản tự quản đã được bà con bảo vệ rất trách nhiệm. Là trưởng bản, mình phải gương mẫu trong phong trào tự quản đường biên, cột mốc để dân bản noi theo. Mình thường tham gia các chuyến tuần tra biên giới cùng cán bộ biên phòng, nắm bắt những thông tin mới về tình hình biên giới, tiếp thu các quy định về biên giới, sau đó về tuyên truyền, phổ biến lại cho bà con. Bản Phiêng Cài cũng thường xuyên tổ chức đi kiểm tra đường biên giới, các cột mốc. Nếu phát hiện các vấn đề bất thường xảy ra trên biên giới, chúng tôi báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc đồn biên phòng để kịp thời giải quyết”.

Thiếu tá Đào Mạnh Tưởng, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập cho biết, trên toàn tuyến biên giới thuộc đơn vị quản lý đến nay đã tiến hành giao cho các tổ tự quản quản lý. Phong trào tự quản đường biên, cột mốc đã được nhân dân địa phương hưởng ứng tích cực, bà con không chỉ thường xuyên tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc, mà còn cung cấp các thông tin giúp các lực lượng chức năng kịp thời giải quyết, làm trong sạch địa bàn. “Từ khi các tổ tự quản đi vào hoạt động, địa bàn biên giới đồn quản lý cơ bản ổn định, nhận thức của đồng bào hai bên biên giới được nâng lên, hạn chế được tình trạng vi phạm Quy chế biên giới và nhiều vi phạm pháp luật khác” - Thiếu tá Đào Mạnh Tưởng khẳng định.

PHÁT HUY SỨC MẠNH TỔNG HỢP TOÀN DÂN

Sơn La là tỉnh có đường biên giới quốc gia giáp Lào dài 250km, với 125 cột mốc. Toàn tỉnh có 17 xã, 305 bản, trong đó có 65 bản giáp biên giới. Đây là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc Thái, Mông, Mường, Lào, Xinh Mun, Khơ Mú, Tày và Kinh. Đặc điểm các bản làng biên giới ở Sơn La là tuyến núi, địa hình núi, rừng chia cắt mạnh, thời tiết khắc nghiệt, giao thông đi lại cực kỳ khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động tuần tra, kiểm soát đường biên, cột mốc. Việc phát động nhân dân tham gia tự quản đường biên, cột mốc tại địa bàn biên giới gặp phải không ít khó khăn, bởi số lượng cột mốc nhiều, dân cư phân bố không đều, một số đoạn đường biên chưa có dân cư sinh sống. Hơn nữa, do có mối quan hệ dân tộc, thân tộc lâu đời nên bà con thường xuyên sang thăm thân, chăn thả gia súc sang đất của nhau. Tình trạng xâm canh, xâm cư, mang người chết qua biên giới chôn cất, hoặc tiếp tay cho buôn lậu, buôn bán hàng cấm... vẫn diễn ra. Đặc biệt, tội phạm ma túy thường lợi dụng địa bàn hiểm trở để hoạt động, tạo thành điểm nóng ma túy của cả nước. Một bộ phận người dân ở vùng biên giới, do thiếu hiểu biết đã vô tình tiếp tay cho tội phạm.

Trước tình hình trên, để tăng cường quản lý, bảo vệ biên giới, giữ vững chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Sơn La đã phát động phong trào quần chúng các bản giáp biên giới tham gia tự chủ, tự quản đường biên mốc giới. Để làm tốt cuộc vận động này, Bộ đội Biên phòng Sơn

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 26

La đã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sơn La tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Chỉ thị về “Tiếp tục phát động phong trào quần chúng tham gia tự chủ, tự quản đường biên, mốc giới Việt - Lào thuộc địa bàn tỉnh Sơn La” từ năm 2001.

Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh đã tổ chức họp dân bản tuyên truyền Luật Biên giới quốc gia và các văn bản pháp lý liên quan đến biên giới lãnh thổ. Đồng thời, tổ chức các đoàn đi khảo sát thực địa đoạn đường biên, cột mốc định giao cho bản để đánh giá hiện trạng trên biên giới. Sau đó, tổ chức cho từng hộ dân ký cam kết thực hiện, có giao ước thi đua giữa các xã biên giới với nhau… Qua thực tế triển khai, cho thấy, việc giao cho nhân dân các bản giáp biên tự chủ, tự quản đường biên, mốc giới là đúng đắn, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ biên giới trong giai đoạn hiện nay, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân đồng tình ủng hộ. Sau một thời gian áp dụng mô hình đã phát huy tác dụng trong việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong bảo vệ đường biên, cột mốc và phòng chống tội phạm.

Trao đổi với Thượng tá Cà Văn Lập, Chủ nhiệm Chính trị Bộ đội Biên phòng Sơn La, anh cho biết, việc bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong điều kiện nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế, một số hủ tục đã ăn sâu vào tiềm thức của bà con thì việc tuyên truyền vận động quần chúng phải đi từ cái cụ thể, thiết thực nhất. Sơn La là tỉnh “có tiếng” nhức nhối về tệ nạn ma túy. Vì vậy, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã phối hợp với lực lượng công an, các đoàn thể địa phương vận động thành công nhiều trường hợp người nghiện đi cai tái hòa nhập cộng đồng. Điển hình như trường hợp ông Lành Văn Diện, ở xã Mường Hung, huyện Sông Mã, do nghiện ma túy nên đã bán hết tài sản “theo đuổi nàng tiên nâu”. Cũng từ làn khói trắng ấy đã khiến vợ chồng ông ly hôn. Khi được vận động, cảm hóa, giáo dục và giúp đỡ tại cộng đồng dân cư, ông Diện đã tự giác cai nghiện thành công, sau đó đã cưới vợ và phấn đấu được kết nạp vào Đảng. Đến nay, ông Diện được tín nhiệm bầu làm Công an viên của bản Phai Cầm, xã Mường Hung. Từ tấm gương của ông Diện, đã có nhiều trường hợp khác quyết tâm cai nghiện thành công. Khi số người nghiện giảm dần, an ninh trong bản được chuyển biến rõ nét, không còn tình trạng tội phạm ma túy lợi dụng người trong bản để mua chuộc vận chuyển thuê ma túy trái phép qua biên giới.

Đại tá Nguyễn Văn Đức, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Sơn La cho biết: “Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 01 về “Tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Sơn La đã triển khai tới các đơn vị cơ sở và tiếp tục phối hợp với chính quyền triển khai đến tận các làng, bản. Đồng thời, tiếp tục vận động, tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm cho mọi công dân trong việc bảo vệ đường biên, mốc quốc giới”.

Đến nay, các xã, bản vùng biên giới của tỉnh Sơn La đã thành lập được 45 tổ tự quản, bảo vệ đường biên, mốc giới với trên 4.000 hộ dân, gần 13.000 khẩu đăng ký tham gia. Các tổ tự quản đã phối hợp bảo vệ gần 230km đường biên giới với nước bạn Lào và 85 cột mốc quốc giới. Bộ đội biên phòng Sơn La còn thường xuyên phối hợp chặt chẽ với nhân dân và các lực lượng bảo vệ biên giới của hai tỉnh Hủa Phăn, Luông Phra Băng của nước bạn Lào trong bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh biên giới. Đến tháng 9/2015, khu vực biên giới Sơn La và tỉnh Hủa Phăn, Luông Phra Băng của Lào đã có 7 cặp bản, 10 đồn biên phòng của Việt Nam và 5 đại đội biên phòng của Lào tiến hành kết nghĩa.

33. T. Thuận. TIN VẮN / T. Thuận // Văn hóa.- Ngày 15/02/2016.- Tr.9.

Đến nay, toàn huyện Vân Hồ đã có 13/14 xã có đường nhựa đến trung tâm xã đi lại được 4 mùa, góp phần phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong khu vực, tạo điều kiện giao lưu phát triển kinh tế, văn hoá xã hội, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ổn định và nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người dân và củng cố quốc phòng, an ninh trong khu vực.

34. Nguyễn Lân Hùng. LÊN MỘC CHÂU / Nguyễn Lân Hùng // Nông nghiệp Việt Nam.- Ngày 15/02/2016.- Số 32.- Tr.6.

Vừa hết đợt rét khủng khiếp, tôi vòng ngay lên Mộc Châu. Dọc đường, nghe đài thông

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 27

báo: Hơn 9.000 con trâu, bò bị chết rét mà lòng thấy xót xa. Dân miền núi phía Bắc còn khó khăn lắm! Càng vùng sâu, vùng xa thì dân càng thiếu thốn. Họ khó đủ điều. Nay có con trâu, con bò mà lại bị chết rét thì thật khốn đốn...

Ngoài trời, nhiệt độ vẫn còn thấp. Mưa bay lất phất, đường nhớp nháp, trơn trượt. Những chỗ xe đi lên cao, mây mù dày đặc, tầm nhìn xa chắc chỉ độ vài mét. Kỷ niệm về đợt băng tuyết vẫn còn nguyên đó: Những thảm cỏ chết vàng, các rừng cây lá to bị cháy nâu, lá rũ trên cành. Núi rừng âm u, ít thấy bóng nguời.

Gần tới thị trấn Nông trường Mộc Châu thì lại thấy cảnh nhộn nhịp. Đó là những chợ bán cây đào ven đường. Bà con lên rừng chặt những cành đào lớn đưa xuống để bán cho khách về xuôi. Dân ở đồng bằng lại thích những cành đào rừng với thân cây mốc meo, xù xì, hoa loáng thoáng trên cành. Họ chất đầy trên các mui xe và hí hửng khuân cái hoang sơ ấy về tận quê nhà.

Dọc đường, một chị bán ngô luộc cho tôi biết: Nhà chị có 3 con trâu mà chúng bị chết hết. Rét quá, trâu không chịu nổi. Chị đã đốt lửa cho chúng sưởi mà nó vẫn chết rét. Tôi hỏi: “Chị cho chúng ăn gì?”. Chị bảo: “Cũng kiếm được ít cỏ cho nó ăn nhưng không được nhiều. Rét lắm, cả ở ngoài đồi cũng chết hết. Tôi còn giữ được ít rơm cho nó ăn nhưng nó vẫn chết. Con nhỏ chết trước. Hai con lớn rồi cũng chết theo...”. Có lẽ, đây là tình cảnh chung của các gia đình ở trên này có trâu, bò bị chết.

Cùng đi với tôi lên Mộc Châu có GS. TS. Phạm Văn Ty - một chuyên gia đầu ngành về vi sinh vật học của Đại học Quốc gia Hà Nội. Ông là tác giả của chế phẩm EMUNIV nổi tiếng. Đó là sản phẩm kế thừa công trình nghiên cứu về E.M của GS. Torio Hyga mà toàn thế giới hâm mộ. Nó chứa trong đó hàng chục chủng vi sinh vật hữu hiệu. những vi sinh vật có lợi cho chúng ta. Chế phẩm đó giúp ta làm sạch môi trường, mất đi mùi hôi thối của phân, rác, tăng khả năng phân giải các chất hữu cơ, diệt các vi sinh vật có hại... Chữ EMUNIV là từ kép từ 2 chữ E.M và UNIVERSITY (tức là trường đại học). Tôi cũng đã đưa chế phẩm này cho nhiều nơi dùng, kết quả rất tốt.

Gần trưa, chúng tôi tới được Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu. Cả ban lãnh đạo tiếp chúng tôi. Điều mừng nhất mà đồng chí giám đốc cho biết là: Hơn 17.000 con bò sữa của họ đều yên lành, không chết một con nào do rét (trong lúc, chính Sơn La là tỉnh có số trâu, bò bị chết rét nhiều nhất). Hỏi ra mới biết, họ làm công tác chống rét cho gia súc rất quyết liệt: Tất cả các chuồng trại đều được che chắn kín đáo; thức ăn được chuẩn bị đầy đủ; đội ngũ thú y luôn sẵn sàng; mọi gia đình đều quyết tâm thực hiện nghiêm túc việc phòng chống rét cho đàn bò...

Chúng tôi xuống thăm các gia đình chăn nuôi. Bà con phấn khởi lắm! Họ cho biết, hiếm có năm nào rét đậm như năm nay. Băng tuyết rơi trắng đồng. Nhưng do công ty chỉ đạo rất sát sao công tác phòng chống rét nên đàn bò của họ vẫn bình an và cho sữa đều đều.

Tôi đến thăm “vua bò” Nguyễn Văn Quất ở tiểu khu 85, thị trấn Nông trường Mộc Châu. Ông nuôi tới gần 200 con bò sữa. Mỗi ngày ông thu khoảng 1.400 lít sữa. Đàn bò của ông rất khỏe mạnh. Mưa rét không làm suy chuyển đàn bò. Chuồng trại đuợc che chắn cẩn thận. Thức ăn thì ông có thừa. 13 cái bể nổi để ủ thức ăn của ông to lù lù. Mỗi bể ông ủ tới vài trăm tấn thức ăn. Ông trồng cỏ voi, ngô và yến mạch. Đến mùa thu hoạch, chúng được đưa vào máy để cắt nhỏ và ủ nén trong các bể nổi này. Thức ăn có thể trữ được cả năm mà vẫn thơm phưng phức. Bò ăn rất thích. Ngoài ra, ông còn cho chúng ăn thêm cỏ Alfalfa do công ty mua giúp từ nước ngoài về. Vì vậy, bò cho sữa đều đều, trung bình mỗi con cho từ 25 - 30 lít sữa/ngày. Có con cho tới 45 lít/ngày. Hôm thi “hoa hậu bò sữa” có con còn đạt được 65 lít sữa/ngày!

Thành công ở đây phải kể tới đóng góp rất quyết định của Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu. Họ được dân coi như người nhà. Công ty luôn hỗ trợ đắc lực cho dân. Ngoài việc cho vay vốn ưu đãi và đầu tư kỹ thuật, công ty còn tăng cường trang bị máy móc và lo toàn bộ khâu thú y cho dân. Gần đây, họ còn triển khai việc bảo hiểm cho bò và giá sữa. (Nếu bò bị chết, họ bồi thường cho 12 triệu đồng/con; nếu bò bị tai nạn hoặc thải loại họ cũng hỗ trợ 10 triệu đồng/con; nếu giá sữa xuống thấp, công ty sẽ bù lỗ cho dân...). Công ty còn đưa kỹ thuật phân lập giới tính để thụ tinh cho bò, nâng tỷ lệ đẻ ra bò cái từ 45 lên gần 90%. (mà ta biết rằng, bê cái 1 tháng tuổi có giá từ 18 - 20 triệu đồng/con trong khi bê đực chỉ được 6 - 8 triệu đồng/con). Ngoài ra, công ty nhận thu mua toàn bộ sữa cho bà con để chế biến. Chưa bao giờ sữa bò của bà con ở đây bị ế. Vì vậy, thu nhập bình quân mỗi tháng ở đây

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 28

đạt 40 - 45 triệu đồng/hộ. Tôi cứ nghĩ, nếu các địa phương cũng làm được như ở đây thì... chúng ta đã tiến xa rồi!...

Tôi đưa GS. Ty tới nhà anh Nội - một gia đình cũng nuôi được tới 70 con bò sữa. Họ thống nhất với nhau kế hoạch khảo nghiệm chế phẩm EMUNIV. Anh Nội phấn khởi lắm! Anh cho biết, cách làm quá đơn giản nên áp dụng rất dễ. Anh sẽ làm thật cẩn thận để báo kết quả cho công ty. Nếu tốt thì cả vùng sẽ áp dụng...

Trong lúc họ làm, tôi ngồi nói chuyện với bố của anh Nội mới từ Nam Định lên chơi. Cụ đã 82 tuổi. Cụ bảo: “Ở dưới quê mà gom góp được vài chục triệu cũng là việc khó lắm thế mà cháu Nội của tôi dự định sẽ đầu tư hơn 1 tỷ đồng để mở rộng thêm chuồng bò nhằm tăng số lượng lên gấp đôi. Trên này làm ăn tốt quá! Mọi việc cũng là nhờ ông Chiến - Giám đốc đấy! Trước đây có ra gì đâu, thua lỗ liên miên. Nhưng từ ngày ông ấy lên làm giám đốc, công ty thay đổi hẳn. Cuộc sống ở đây khá lên nhiều, dân giàu lên trông thấy. Các cháu nhà tôi làm ăn tốt lắm. Chúng nó thành tỷ phú đến nơi rồi...”.

Ngồi nghe cụ già nói mà lòng tôi phấn chấn. Những con người như anh Chiến rất nên phong thành anh hùng. Chúng ta cần rất nhiều các anh hùng trong thời kỳ đổi mới này.

Sáng hôm sau, chúng tôi rời Mộc Châu. Trời vẫn rét và sương mù mờ mịt. Trong cái cảnh âm u ấy, ta vẫn thấy bùng lên một khí thế mới, một cách làm ăn mới đang lan tỏa dần ngay trên những vùng đồi núi xa xôi này...

35. Kiều Thiện. NHỊP TRỐNG CHÀO XUÂN TÂY BẮC / Kiều Thiện // Nông thôn ngày nay.- Ngày 15/02/2016.- Số Tân niên.- Tr.48.

“ Cái bụng đã no, cái thân đã ấm. Mùa xuân là dịp để chúng tôi ôn lại nét đẹp văn hóa dân tộc Thái, giao lưu học hỏi với những dân tộc khác, làm đẹp thêm bản sắc văn hóa dân tộc mình” - ông Hoàng Anh No, già bản Thuận Quỳnh, xã Chiềng Pha, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La chia sẻ.

RỘN RÃ SẮC XUÂN

Tùng tùng... tùng! Tùng tùng... tùng!... Trời vừa tối, nhịp trống đại đã vang lên giục giã từ nhà văn hóa bản Thuận Quỳnh, khiến ông Hoàng Anh No buông vội bát cơm ăn dở, luống cuống xỏ chân vào đôi dép lê, đi vội ra hướng nhà văn hóa bản. Ra đến đầu sàn, ông ngoái lại bảo với đám con, cháu: “hôm nay tổng duyệt các tiết mục văn hóa đấy, có nhiều nét đặc sắc của người Thái Trắng Quỳnh Nhai quê mình. Nhanh nhanh ra xem, mà học...”. Miệng nói, chân ông thoăn thoắt bước đi khiến chúng tôi phải chạy gằn mới theo kịp.

Nhà văn hóa bản Thuận Quỳnh không đủ rộng cho cả trăm con người, bởi thế chiếc trống đại được kê ngay bên hè nhà, dưới ánh điện rực sáng. Những chiếc dùi trống thắt nơ đỏ, phe phất theo bàn tay của đôi trai gái đang thúc trống gọi mời. Ngoài đội văn nghệ bản, cũng đã có hàng chục người xem kéo về vây kín quanh sân. Áo cóm, khăn piêu, xà tích bạc… lấp lánh, rủng rẻng làm không khí lễ hội thêm sôi động. Liếc qua những người có mặt quanh sân, ông No bảo: Đã có cả người bản khác về xem rồi đấy. Chỉ vài hôm nữa là tết rồi. Năm nay chúng tôi tổ chức giao lưu văn nghệ khối các bản trong xã nên họ cũng cử người đến theo dõi, học tập lẫn nhau. Nếu tiết mục của các bản trùng nhau thì dễ bị mất điểm nên phải có cách bố trí trang phục, giai điệu, tiết tấu khác đi một chút. Văn hóa lễ hội của người Thái trắng đa dạng lắm. Nếu còn ở quê cũ Quỳnh Nhai thì chúng tôi còn tổ chức lễ hội gội đầu và đua thuyền, cúng nàng Han... bên sông Đà nữa đấy!

Đúng 19 giờ 30, buổi tổng duyệt bắt đầu. Tuy đội văn nghệ bản chỉ có 10 người, hầu hết đều ở tuổi từ 18 - 25 nhưng các bà, các chị trong bản vốn là thành viên đội văn nghệ hoặc có kinh nghiệm đã xúm vào giúp các diễn viên không chuyên của đội trang điểm, đánh phấn, chỉnh khăn piêu, nâng xà tích... Người kéo đến ngày một đông, nhịp trống càng thêm dồn dập, âm vang đập vào vách núi Pha Đin, hất ngược lại sườn đồi Khau Tú, thoát vào mây xanh, tan vào lòng đất, tiếng trống đưa con người đến với mùa xuân. Bài hát “Về Thuận Châu quê em” của nhạc sĩ Bùi Khắc Bạo được tốp nữ của bản chọn mở màn đêm diễn, đã mang đến cho người xem những bức tranh âm hưởng sinh động của núi rừng Tây Bắc, của những mùa màng ấm no, của những con người giàu tình yêu quê hương, đất nước...

LẤY ĐỜI SỐNG NGƯỜI DÂN LÀM THƯỚC ĐO

Vào ngày 27 tết (tức 5/2 dương lịch), cách bản Thuận Quỳnh 30km, đội văn nghệ các bản: Nà

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 29

Cưa, Huổi Sói, Bó Mạ, Co Quên, Chiềng La... thuộc các xã Chiềng Ngàm, Chiềng La, Nong Lay (Thuận Châu) sẽ bước vào đêm tổng duyệt các tiết mục văn nghệ mừng xuân. Ông Nguyễn Tài Tuệ - Chủ tịch UBND huyện Thuận Châu bảo: Cùng với đầu tư phát triển kinh tế, việc duy trì và phát triển phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng ở Thuận Châu ngày càng được quan tâm. Hiện chúng tôi có 530 đội văn nghệ thường xuyên hoạt động và được hưởng những chính sách hỗ trợ Nhà nước. Những đội văn nghệ ấy không chỉ đơn thuần giải trí góp phần làm yên vui bản làng mà còn là một mũi xung kích trong hoạt động khích lệ biểu dương, nhân rộng những điển hình tiên tiến; đồng thời cùng chung tay phê phán, bài trừ những thói hư, tật xấu trong cuộc sống cộng đồng.

Rời hội diễn với cây sáo pí pặp trên tay, anh Lò Văn Hơn dân bản Nà Cưa (xã Chiềng Ngàm), phấn khởi khoe: “Năm nay tôi biểu diễn hai tiết mục nhưng bằng cả 3 thứ tiếng Thái, Mông, Kinh. Ở đây có nhiều đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống nên mình phải hát bằng nhiều thứ tiếng thì mới thu hút được nhiều khán giả và điểm cạnh tranh mới cao”.

Rồi anh ghé tai tôi: Còn lâu mới đến màn múa xòe bên bếp lửa, nhà báo về nhà mình uống chén rượu mừng xuân sớm đi. Rượu nhà mình nấu từ ngô, men truyền thống, không sợ đau đầu đâu. Về với mình đi, uống mừng cho năm mới. Xuân về Chiềng Ngàm lại có thêm những niềm vui mới.

“Năm 2015, nhiều xã, bản của Thuận Châu đã được Nhà nước đầu tư xây dựng và sửa chữa cơ sở hạ tầng, quan tâm hỗ trợ sản xuất và đời sống nên bà con rất phấn khởi. Huyện đã giảm được 2.000 hộ nghèo, tạo việc làm mới cho 3.200 lao động, trong đó có tới 50% là nữ. Năm 2016 này, chúng tôi sẽ phấn đấu để đạt được những kết quả cao hơn; lấy đời sống người dân làm thước đo hoàn thành nhiệm vụ…”.- Ông Nguyễn Tài Tuệ.

36. Trần Giáp. SẮC MÀU MỘC CHÂU/ Trần Giáp // Tạp chí Đẹp.- Tháng 02/2016.- Số 205.- Tr.198-200.

Cao nguyên Mộc Châu được chọn cho chuyến đi đầu năm 2016 bởi đây được xem là quãng thời gian đẹp nhất của vùng đất này. Hoa cải trắng, cải vàng nở khắp những triền đồi, trạng nguyên đỏ xen lẫn dã quỳ vàng, những vườn mận, vườn mơ trắng bên nương chè xanh mượt. Thiên nhiên và con người nơi đây đã làm nên một cao nguyên đầy sắc màu, là điểm đến đặc biệt không thể bỏ qua.

Bỏ lại những ồn ào náo nhiệt của phố phường Hà Nội, đoàn xe theo hướng Xuân Mai thẳng tiến. Sau khi tham quan thủy điện, ngắm nhìn thành phố Hòa Bình từ trên cao, các chị em còn có dịp thưởng thức những trái cam Cao Phong nổi tiếng được trồng trên những triền đồi dọc hai bên đường đi. Và dĩ nhiên, đỉnh đèo Thung Khe là điểm dừng chân không thể bỏ qua trên chặng đường này. Giữa thiên nhiên mây trời, ngồi bên bếp lửa nhỏ trong quán của những người phụ nữ dân tộc, thưởng thức bắp ngô tím nghi ngút khói hay chút cơm lam đượm vị ngọt của ống tre lẫn vị bùi của muối vừng... - những điều đơn giản và bình dị đó lại chính là điểm níu chân với du khách khi tới đây.

Xe bán tải vốn được mặc định chỉ dành cho cánh đàn ông, nhưng trong chuyến hành trình lần này, chị em Câu lạc bộ Phụ nữ và xã hội đã chứng minh điều ngược lại. Khu đồi Tân Lập rộng lớn với những nương chè xanh ngút ngàn buổi hôm đó có sự xuất hiện của chiếc Hilux màu cam như một chấm nhỏ màu sắc giữa khung cảnh đất trời rộng lớn. Chiếc xe tuy có hơi kềnh càng nhưng chả thể làm khó chị em. Dưới tay lái lụa của các chị, những góc cua gắt của cung đèo Thung Khe, Thung Nhuối hay con đường đất nhỏ gập ghềnh đều được chinh phục một cách dễ dàng khiến cánh mày râu cũng phải nể phục.

Hoàng hôn buông xuống, cả đoàn trở về nơi nghỉ, vừa kịp cho bữa cơm chiều. Những món ăn đặc trưng của người Thái đã được chủ nhà chuẩn bị công phu để thết đãi du khách. Cà dại ăn kèm với sả băm, thịt nướng mắc khén, chẩm chéo, xôi quả cọ, rau rừng... nhấp thêm chút rượu mơ có thể khiến bạn quên đi gió lạnh đang thổi bên ngoài. Sau bữa cơm ấm cúng bên bếp lửa nhà sàn là thời gian nghỉ ngơi và thư giãn sau chuyến đi dài. Ngôi nhà sàn nằm nép mình giữa thung lũng với vườn cải trắng trước mặt; không gian tĩnh lặng tới mức nếu lắng tai có thể nghe được cả tiếng thông reo vi vút.

Sáng hôm sau, cả đoàn lại lên đường chinh phục cung đường đèo lên cửa khẩu Lóng Sập và xuyên rừng Xuân Nha. Dọc hai bên đường trên cánh đồng Mường Sang, cải trắng tím xen lẫn vàng nở

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 30

rộ khiến khung cảnh nên thơ hơn bao giờ hết. Không bỏ lỡ cảnh đẹp, chị em dừng xe bên đường, xúng xính váy áo để lưu lại những khuôn hình đẹp nhất.

Rời đồng cải đến vườn mơ, hoa mơ nở rộ dưới nắng đông làm nhiều người liên tưởng đến những cành hoa anh đào trắng ở đất nước Nhật Bản. Những cành mơ đầy hoa trắng muốt trên nền trời xanh thẳm, dòng suối nhỏ chảy quanh và xa xa trong căn nhà trình tường, đôi vợ chồng và hai con nhỏ đang tíu tít chuyện trò - khung cảnh đẹp như một bức tranh.

Sau khi làm thủ tục ở cửa khẩu biên phòng, cả đoàn “rồng rắn” sang nước bạn Lào. Các thành viên đều rất háo hức với chuyến xuất ngoại đầu năm của câu lạc bộ, hứa hẹn một năm sẽ có nhiều chuyến đi hơn nữa. Nếu có thời gian, bạn có thể đi sâu thêm để tới khu chợ sầm uất với rất nhiều mặt hàng đa dạng, phong phú. Trong suốt hành trình, chiếc xe Hilux vẫn luôn là người bạn đồng hành đắc lực giúp cả đoàn vượt qua những góc cua gắt và dốc cao liên tiếp.

Và phần thưởng xứng đáng cho những mệt nhọc sau cả chặng đường đi là một bữa ăn thịnh soạn với các món đặc sản của vùng đất này: Bê chao, cải mèo luộc, trâu lá lồm, canh khoai sọ mán... Dừng chân ở đây, bạn có thể vào thăm vườn dâu tây tham quan, hái ăn tại chỗ hoặc mua về. Xứ cao nguyên còn có nhiều đặc sản khác để du khách có thể mua về làm quà như rau/ quả su su, chanh leo, bánh sữa, sữa tươi, các loại chè...

Cả đoàn trở về trong ánh hoàng hôn đang dát những tia nắng cuối ngày lên cung đèo Thung Nhuối, mang theo những tấm hình, cảm nhận khó quên về mảnh đất cao nguyên Mộc Châu đầy sắc màu.

Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương.- Số 03 năm 2016 31