disaktiko senario final

Εκπαιδευτικό σενάριο: «Η ζωή στα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδας» Εργασία του επιμορφούμενου Μπουλάκη Γεωργίου

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

Τίτλος Σεναρίου

<< η ζωή στα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδας >> Τάξη Ε

Σχεδίαση σεναρίου με χρήση λογισμικών: Γενικής Χρήσης: Δημ. Παρουσιάσεων και Επεξεργαστή κειμένου, Οπτικοποίησης Google earth Ψηφιακής ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia Εννοιολογικής Χαρτογράφησης, Inspiration και Ηλεκτρονικής Αξιολόγησης, Hot Potatoes

ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΣ: Μπουλάκης Γιώργος ΠΕ 70

ΚΣΕ 56ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 – ΜΑΙΟΣ 2015

ΚΣΕ 56ο Γυμνάσιο Αθήνας – ΣΤ΄Επιμορφωτική περίοδος Β΄Επιπέδου (2014-2015) Σελίδα | 1


A. Συνοπτική περιγραφή σεναρίου

Με το συγκεκριμένο συντακτικό σενάριο θα διδαχτεί το κεφάλαιο « η ζωή στα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδας», που αποτελεί μέρος της ενότητας «το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας», του μαθήματος της Γεωγραφίας της Ε’ τάξης. Εκτός από τους στόχους που θέτει το βιβλίο του μαθητή και οι οποίοι θα υποστηριχθούν, το σενάριο προσπαθεί να επεκτείνει τις γνώσεις και τους προβληματισμούς των μαθητών και σε θέματα που δεν αναφέρονται σε αυτό, αλλά ο εκπαιδευτικός κρίνει πως είναι αναγκαία για την ολόπλευρη και σφαιρικότερη παρουσίαση του θέματος. Ειδικότερα επεξεργάζεται θέματα όπως, « η μόλυνση του ποταμού Ασωπού», «η κατασκευή φραγμάτων» και «ο τρόπος που γίνεται η υδροδότηση της πρωτεύουσας».

Το σενάριο αξιοποιεί τις δυνατότητες που προσφέρουν οι ΤΠΕ ώστε η ανακάλυψη της γνώσης να γίνεται από τους ίδιους τους μαθητές. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές γίνονται συνδημιουργοί στην οικοδόμηση της γνώσης, αναπτύσσεται η φαντασία τους και συγχρόνως το μάθημα γίνεται πιο ευχάριστο και πιο ενδιαφέρον.

Εφαρμόζεται η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και ο δάσκαλος λειτουργεί ως διευκολυντής, διαμεσολαβητής και εμψυχωτής της μάθησης, βοηθώντας τους μαθητές στη χρήση των νέων τεχνολογιών, ώστε αυτές να γίνουν ένα χρήσιμο, αποτελεσματικό, ενδιαφέρον και εναλλακτικό εργαλείο μάθησης.

Κατά τη διδασκαλία θα αξιοποιηθούν τα λογισμικά:

Διαδίκτυο για την κριτική επεξεργασία της πληροφορίας Επεξεργαστής κειμένου word για την παραγωγή κειμένου σε ψηφιακή μορφή Πρόγραμμα παρουσίασης power point που προσφέρει δυνατότητα οπτικοποίησης της

γνώσης Σύστημα εννοιολογικής χαρτογράφησης inspiration για τη δημιουργία για τη δημιουργία

εννοιολογικών χαρτών Λογισμικό οπτικοποίησης google earth για την πλοήγηση μέσα από δορυφορικές εικόνες

και χάρτες Λογισμικό ηλεκτρονικής αξιολόγησης hot potatoes

Α.1 Τίτλος διδακτικού σεναρίου

Κεφάλαιο 21: Η ζωή στα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδος.

Α.2 Δημιουργός του εκπαιδευτικού σεναρίου

Μπουλάκης Γιώργος

Α.3 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές



Το σενάριο πραγματοποιείται στα πλαίσια του μαθήματος της Γεωγραφίας (γεωγραφία ε’ δημοτικού βιβλίο μαθητή σελ.72-74, τετράδιο μαθητή σελ.32).

Α.4 Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Οι δραστηριότητες διδασκαλίας των γνωστικών αντικειμένων θα μπορούν να κατανοηθούν από τους μαθητές, δεδομένου ότι από προηγούμενα μαθήματα οι μαθητές γνωρίζουν:

Τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη Τα είδη των χαρτών καθώς και τον προσανατολισμό στον χάρτη Τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένας ποταμός καθώς και τους μεγαλύτερους ποταμούς

της Ελλάδας Τις μεγαλύτερες φυσικές λίμνες της χώρας μας καθώς και να τις βρίσκουν στο χάρτη Τη γενικότερη έννοια «ρύπανση του περιβάλλοντος» Το πρόβλημα της λειψυδρίας σε πολλές περιοχές της χώρας μας πχ νησιά εξαιτίας των

ελάχιστων βροχοπτώσεων

Όσον αφορά τα λογισμικά οι μαθητές χρησιμοποιούν με ευχέρεια το λογισμικό επεξεργασίας κειμένου word, το πρόγραμμα παρουσίασης power point, το λογισμικό google earth καθώς και να λύνουν σταυρόλεξα που έχουν δημιουργηθεί στο λογισμικό hot potatoes.

Α.5 Εκτιμώμενη διάρκεια

Η υλοποίηση του σεναρίου εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σε 8 διδακτικές ώρες

Α.6 Συσχετισμός με το αναλυτικό πρόγραμμα

Το εκπαιδευτικό σενάριο είναι συμβατό με το σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα της γεωγραφίας της ε΄ δημοτικού στους γενικότερους και ειδικότερους στόχους που αυτό θέτει. Πιο συγκεκριμένα ανταποκρίνεται στους γενικότερους σκοπούς του μαθήματος που είναι:

Η διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος η κατανόηση των οποίων αποτελεί τη βάση για υπεύθυνη διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος

Η αναγνώριση της σημασίας των χαρτών ως εργαλείο μελέτης του χώρου και προγραμματισμού μελλοντικών ενεργειών του ανθρώπου

Η συγκέντρωση κατάλληλων πληροφοριών για συγκεκριμένα προβλήματα τις οποίες οι μαθητές πρέπει να επεξεργάζοται, στη συνέχεια να καταλήγουν σε συμπεράσματα και να διατυπώνουν προτάσεις

Η αναγνώριση της σχέσης ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος με την ποιότητα ζωής του ανθρώπου καθώς και η συνειδητοποίηση και δραστηριοποίηση για την προστασία του

Η κατανόηση πως η γεωγραφία, όπως όλες οι αυτόνομες επιστήμες, έχει τη δική της επιστημονική ορολογία η εκμάθηση της οποίας αποτελεί βασικό στόχο της διδασκαλίας

Όσον αφορά τους ειδικούς στόχους που θέτει το ΑΠΣ για τη γεωγραφία της ε’ στη συγκεκριμένη θεματική ενότητα το εκπαιδευτικό σενάριο με τη βοήθεια των ΤΠΕ κάνει τους


http://www.pi-schools.gr/special_education_new/html/gr/8emata/orasi/books_diaskeui.htm



μαθητές ικανούς να ορίζουν στο χάρτη της Ελλάδος τις μεγαλύτερες φυσικές και τεχνικές λίμνες, να διακρίνουν τη σημασία του γλυκού νερού για τη ζωή των κατοίκων της Ελλάδας, να κατανοούν με ανάλυση συγκεκριμένου παραδείγματος (π.Ασωπός) τις συνέπειες της ρύπανσης των ποταμών, να προτείνουν δράσεις και να υιοθετούν στάσεις που έχουν ως στόχο την αειφορία.

Επίσης η ανάπτυξη δεξιοτήτων χρήσης των εργαλείων των ΤΠΕ προσεγγίζονται με παιγνιώδη τρόπο (Παίζω και Μαθαίνω με τον υπολογιστή, ΦΕΚ 1139, τΒ΄ 28-7-2010) και διαρθρώνεται υπηρετώντας τους στόχους των ιδιαίτερων θεματικών ενοτήτων και των σχεδίων εργασίας. Οι μαθητές ανακαλύπτουν τις ιδιαίτερες δυνατότητες της κάθε εφαρμογής μέσα από τη λύση ενός προβλήματος, την διερεύνηση και την παρουσίαση ενός θέματος, την ανάγκη διόρθωσης ενός «λάθους» στο πλαίσιο εργασιών που τους ανατίθενται (ατομικές, ομαδικές, ομαδοσυνεργατικές).

Αναλαμβάνουν στο πλαίσιο του μαθήματος ένα έργο, μια αποστολή, μια διεπιστημονική δραστηριότητα, οργανωμένη στο επίπεδο των παιδιών, στηριγμένη στις εμπειρίες τους από τη σχολική και κοινωνική ζωή.

Α.7 Ανάλυση περιεχομένου

Οι μαθητές μετά το τέλος της ενότητας αναμένεται:

Να αντιληφθούν τη σημασία του γλυκού νερού στη ζωή μας Να μάθουν τις σπουδαιότερες τ.λίμνες της χώρας μας Να κατανοήσουν τις αιτίες της ρύπανσης του νερού καθώς και τις επιπτώσεις στην

υγεία και το περιβάλλον Να κατανοήσουν τους λόγους που οδήγησαν στην αποξήρανση των λιμνών και να

γνωρίσουν τις θετικές και αρνητικές συνέπειες αυτής της ενέργειας Να κατανοήσουν τον τρόπο που γίνεται η ύδρευση της Αθήνας Να μπορούν να προτείνουν τρόπους εξοικονόμησης του νερού

Β. Εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Μερικές από τις συνήθεις εναλλακτικές αντιλήψεις οι οποίες μπορεί να δυσκολεύουν τους μαθητές σε γνωστικό επίπεδο θεωρούνται οι εξής:

Πολλοί μαθητές δυσκολεύονται να καταλάβουν την έννοια της ρύπανσης του νερού, αφού την ταυτίζουν με τον γενικότερο όρο μόλυνση του περιβάλλοντος που κατά την γνώμη τους κυρίως σημαίνει «πετάω σκουπίδια στη φύση και στο νερό»Θεωρούν πως η χρήση του γλυκού νερού αφορά μόνο την οικιακή κατανάλωση Δυσκολεύονται να κάνουν τη διάκριση γλυκού και αρμυρού νερού Πιστεύουν πως τα γλυκά νερά των ποταμών και των λιμνών δεν υπάρχει ζωήΥπάρχει σύγχυση στους γεωγραφικούς όρους φυσική και τεχνητή λίμνη

Γ. Στόχοι εκπαιδευτικού σεναρίου



1. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

1. Να αναδυθούν και να καταγραφούν οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών ως προς τη χρήση του νερού

2. Να αντιληφθούν τη σημασία του γλυκού νερού στη ζωή του ανθρώπου3. Να μάθουν τις σπουδαιότερες τεχνητές λίμνες της χώρας μας.4. Να βρίσκουν στο χάρτη τις μεγαλύτερες τεχνητές λίμνες της Ελλάδας.5. Να κατανοήσουν πως η δημιουργία φραγμάτων και τεχνητών λιμνών, είναι η προυπόθεση

για την εκμετάλλευση του νερού των ποταμών.6. Να εξοικειωθούν οι μαθητές με την έννοια της ρύπανσης του νερού.7. Να κατανοήσουν τις επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον.8. Να μάθουν για τις κυριότερες πηγές ρύπανσης του νερού. Να αντιληφθούν τη

σπουδαιότητα της ορθής διαχείρισης του νερού σε σχέση με την προαγωγή της υγείας του ανθρώπου

9. Να κατανοήσουν και να καταστούν ικανοί να προτείνουν τρόπους προστασίας των υδάτινων πόρων της χώρας μας ώστε να είναι βιώσιμοι για τις επόμενες γενιές.

10. Να αντιληφθούν τη σπουδαιότητα της ορθής διαχείρισης του νερού σε σχέση με την προαγωγή της υγείας του ανθρώπου

11. Να γνωρίσουν οι μαθητές τις αποξηραμένες λίμνες της χώρας μας και να μπορούν να τις «βρίσκουν» στο γεωμορφολογικό χάρτη.

12. Να κατανοήσουν τις αιτίες που οδήγησαν στην αποξήρανση των λιμνών13. Να προβληματιστούν πάνω στις αρνητικές συνέπειες που δημιουργεί στον περιβάλλον και

στον άνθρωπο, η αποξήρανση των λιμνών.14. Να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η ύδρευση στην πόλη μας15. Να προτείνουν καθημερινές πρακτικές οδηγίες που θα βοηθήσουν στην εξοικονόμηση

πόσιμου νερού.16. Η αποτίμηση του γνωστικού επιπέδου των μαθητών, σε σύγκριση με το προηγούμενο

μαθησιακό τους επίπεδο και σε σχέση με τους αρχικούς στόχους.17. Η ανατροφοδότηση και ο εντοπισμός των μαθησιακών ελλείψεων.

2. Ως προς τις ΤΠΕ:

1. Να χρησιμοποιούν το λογισμικό επεξεργασίας κειμένου2. Να καταγράφουν να οργανώνουν και να οπτικοποιούν το υλικό που συλλέγουν κατά τη

διερεύνηση ενός θέματος με την αξιοποίηση της εφαρμογής εννοιολογικής χαρτογράφησης.

3. Να αναζητούν πληροφορίες για ένα συγκεκριμένο σκοπό χρησιμοποιώντας ποικιλία πηγών, διαδικτυακών, ψηφιακών λεξικών.

4. Με τη χρήση του google earth να αντιληφθούν τις έννοιες της προσομοίωσης, του προσανατολισμού, της κλίμακας.



5. Να μάθουν τρόπους μέσα από τους οποίους με τη βοήθεια των ΤΠΕ θα γίνουν πρεσβευτές της σωστής και αειφόρου διαχείρισης των υδάτινων πόρων

6. Η αξιολόγηση και η επιλογή νέας πληροφορίας από τεχνολογικά μέσα με βάση κριτήρια και συγκεκριμένο σκοπό.

7. Να αντιληφθούν ότι ο υπολογιστής μπορεί να είναι συνεργάτης του μαθητή.8. Να προσεγγίσουν τις ΤΠΕ ως εργαλεία και πηγές μάθησης.

3. Μαθησιακοί στόχοι

1. Να καλλιεργούν κοινωνικές δεξιότητες όπως η συνεργασία, η αμοιβαία κατανόηση, η αλληλεξάρτηση και η συντροφικότητα.

2. Να αναπτύξουν μέσα από το ατομικό τους έργο και την προσφορά τους στην ομάδα, την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση.

3. Να αντιληφθούν τα στάδια της διερευνητικής μάθησης, εμπλουτίζοντας ή και ανασχηματίζοντας προϋπάρχουσες γνώσεις.

4. να μάθουν να συνεργάζονται, να μοιράζονται και να επιχειρηματολογούν για τις5. Να ασκηθούν στη συνεργατική μάθηση να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να αναπτύξουν τη

δημιουργική και κριτική σκέψη.6. Να αναπτύσσουν το διάλογο και την επιχειρηματολογία.

Δ. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Δ.1 Υλικοτεχνική υποδομή

Η διδασκαλία της ενότητας θα γίνει στην τάξη, με τη βοήθεια του ειδικού ερμαρίου φορητών υπολογιστών που έχουν προμηθευτεί τα σχολεία με Ε.Α.Ε.Π. Στους Η/Υ που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι εγκατεστημένα τα λογισμικά: εννοιολογικής χαρτογράφησης inspiration, ηλεκτρονικής αξιολόγησης hot potatoes, λογισμικό δημιουργίας παρουσιάσεων power point, επεξεργασίας κειμένου word, οπτικοποίησης google earth. Όση ώρα διαρκεί η διδασκαλία θα υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο ώστε οι μαθητές να επισκεφτούν επιλεγμένους από το δάσκαλο δικτυακούς χώρους.

Δ.2 Διδακτικό υλικό

Ως υποστηρικτικό υλικό θα χρησιμοποιηθεί το βιβλίο της γεωγραφίας ε’ δημοτικού σελ.72-74, το τετράδιο εργασιών σελ.32 και το βιβλίο του δασκάλου σελ.58.

Ε. Περιγραφή και δραστηριότητες υλοποίησης του σεναρίου

Ε.1 Οργάνωση της τάξης






Οι μαθητές θα δουλέψουν σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων. Αυτό αποτελεί την ιδανικότερη εφαρμογή αφού συνδυάζει την αλληλεπίδραση με την τεχνολογία των υπολογιστών αλλά και ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες οι οποίες είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική διαπραγμάτευση της γνώσης και της μάθησης.

Ε.2 Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

1. Θεωρητική προσέγγιση

Το παρόν σενάριο μάθησης στηρίζεται στις γνωστικές θεωρίες μάθησης, α. κονστρουκτιβισμού (Piaget), β. ανακαλυπτική μάθηση (Bruner) και γ. τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση (Vugotsky).

Οι γνωστικές θεωρίες και ιδιαίτερα ο κονστρουκτιβισμός αποδίδουν πολύ μεγάλη σημασία στις εσωτερικές, νοητικές διεργασίες του ατόμου. Η μάθηση στις θεωρίες αυτές δε μεταδίδεται, αλλά είναι μια διαδικασία προσωπικής κατασκευής της γνώσης, η οποία εδράζεται πάνω σε προγενέστερες γνώσεις (οι οποίες φυσικά τροποποιούνται κατάλληλα ώστε να συζευχθούν με τη νέα γνώση). Η μάθηση απαιτεί δηλαδή την αναδιάταξη και αναδόμηση των νοητικών δομών του ατόμου, έτσι ώστε αυτές να προσαρμοστούν με τη νέα γνώση, αλλά και να “προσαρμόσουν” τη νέα γνώση στις υφιστάμενες νοητικές δομές. Ο εποικοδομισμός του J. Piaget θεωρεί ότι η ανάπτυξη της λογικής και επιστημονικής σκέψης του παιδιού είναι μια εξελικτική διαδικασία με διάφορα στάδια. Η θεωρία του J. Piaget ξεκινά με την υπόθεση ότι ο κάθε μαθητής κατασκευάζει τη γνώση με το δικό του τρόπο, ενεργητικά, και δεν αποτελεί απλά έναν παθητικό υποδοχέα πληροφοριών και «γνώσεων». Άρα ο μαθητής πρέπει να μαθαίνει σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε ποικίλα εξωτερικά ερεθίσματα, το οποίο να δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να αλληλεπιδρά μαζί του. Ο J. Bruner πρότεινε ως βασική θεωρία για τη μάθηση την ανακαλυπτική μάθηση.. Η ιδέα της σταδιακής ανακάλυψης της γνώσης μπορεί να αποτελέσει ένα ιδιαίτερα σημαντικό κίνητρο για το μαθητή, τον οποίο ο εκπαιδευτικός μπορεί να βοηθήσει ή και να καθοδηγήσει ακόμη (καθοδηγούμενη ανακάλυψη). Σύμφωνα με τις θεωρίες του Bruner, o εκπαιδευτικός έχει το ρόλο του εμψυχωτή, του διευκολυντή, του καθοδηγητή στη διαδικασία της ανακάλυψης: ο μαθητής έρχεται αντιμέτωπος με προβλήματα τα οποία καλείται να επιλύσει και ο εκπαιδευτικός τον υποστηρίζει στην προσπάθειά του αυτή, την οποία ο μαθητής όμως πραγματοποιεί με το δικό του ρυθμό και με βάση τις δικές του αποφάσεις και επιλογές. Σύμφωνα με τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις (Vygotsky), η μάθηση συντελείται μέσα σε συγκεκριμένα πολιτισμικά πλαίσια και ουσιαστικά δημιουργείται από την αλληλεπίδραση του ατόμου με άλλα άτομα, σε συγκεκριμένες επικοινωνιακές περιστάσεις. Οι θεωρίες μάθησης αυτής της κατηγορίας δηλαδή προσδίδουν ένα σημαντικό ρόλο στην κοινωνική αλληλεπίδραση, Οι παραπάνω θεωρίες, είναι συμβατές μεταξύ τους και μάλιστα, σε κάποιο μέτρο, λειτουργούν συμπληρωματικά. Οι θεωρίες αυτές υποστηρίζουν ότι ο μαθητής μαθαίνει αναπροσαρμόζοντας τις νοητικές του δομές ανάλογα με την αλληλεπίδραση που έχει με το περιβάλλον του. Η γνώση δε «μεταβιβάζεται» στο μαθητή, αλλά δημιουργείται από το μαθητή, ο οποίος δρα και επικοινωνεί μέσα σε συγκεκριμένα κοινωνικά και πολιτισμικά πλαίσια. Το περιβάλλον του μαθητή περιλαμβάνει τόσο την υλικοτεχνική υποδομή, μέρος της οποίας αποτελεί και το χρησιμοποιούμενο λογισμικό, όσο και τους υπόλοιπους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού λοιπόν είναι να οργανώσει διδακτικές καταστάσεις και μαθήματα, στα



πλαίσια των οποίων ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί, να διερευνήσει και να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον του προκειμένου να οικοδομήσει τη γνώση.

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

Ως μέθοδος διδασκαλίας προτείνεται η παραδοσιακή – δασκαλοκεντρική κατά την προετοιμασία και ενημέρωση της τάξης και η οµαδοσυνεργατική - κατευθυνόμενη διερεύνηση για τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων και την τελική παρουσίασή τους κατά την οποία οι μαθητές ακολουθούν συγκεκριμένες διδακτικές υποδείξεις του εκπαιδευτικού και εμπλέκονται σε διερευνητικές και συνεργατικές δραστηριότητες.

Ανάμεσα στους διάφορους διδακτικούς, ψυχολογικούς και επιστημολογικούς λόγους για τους οποίους προκρίνεται σήμερα αυτή η προσέγγιση είναι ότι η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία:

• ενθαρρύνει την εμπλοκή των ίδιων των μαθητών στη μαθησιακή διδασκαλία, πράγμα που αποτελεί όλο και περισσότερο στόχο του σημερινού σχολείου, • προσφέρει ακριβώς εκείνο το πλαίσιο της αυθεντικής επικοινωνίας και της διαπραγμάτευσης του νοήματος που επιτρέπει στα παιδιά να μάθουν μέσα από τη συνεργασία -τη συλλογική, δηλαδή, σκέψη και δράση- και την καθοδήγηση όχι μόνο του δασκάλου αλλά και των άλλων μελών της ομάδας τους, • καλλιεργεί τις αξίες και τις δεξιότητες της συνεργασίας, της διαλλακτικότητας και της διαπραγμάτευσης για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Συμβάλλει, έτσι, στη διαμόρφωση πολιτών με συγκροτημένη ατομική και κοινωνική ταυτότητα, με δημοκρατικό ήθος αλλά και με κριτική σκέψη και ηθική και γνωστική αυτονομία.

(Ματσαγγούρας 2000: 29-31

O ρόλος του δασκάλου μέσα σε αυτό το πλαίσιο αποκτά καθοδηγητικό, διαμεσολαβητικό, συμβουλευτικό και υποστηρικτικό χαρακτήρα. Ενεργεί όχι ως απλός φορέας γνώσεων, αλλά περισσότερο ως συντονιστής ενεργητικών και συμμετοχικών μαθησιακών ενεργειών.

3. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Σύμφωνα με τα Δ.Ε.Π.Π.Σ στο δημοτικό σχολείο οι ΤΠΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως διερευνητικό εργαλείο επικοινωνίας και ως εργαλείο αναζήτησης πληροφοριών. Οι ΤΠΕ, με τα μέσα που διαθέτουν, εκτός από τη χρησιμότητά τους ως εργαλεία διεκπεραίωσης καθημερινών εργασιών, ανατρέπουν την ισχύουσα κατάσταση στην εκπαιδευτική διαδικασία και συμβάλλουν τόσο στην καλλιέργεια μιας νέας παιδαγωγικής αντίληψης (διευκολύνοντας νέους ενεργητικούς τρόπους μάθησης) όσο και στην ανάπτυξη νέων στάσεων και δεξιοτήτων. Ο υπολογιστής και, γενικότερα οι ΤΠΕ, κάτω από το πρίσμα αυτό, καθίστανται διεπιστημονικά εργαλεία προσέγγισης της γνώσης, έρευνας, μάθησης, κοινωνικής αλληλεπίδρασης, ανάπτυξης και καλλιέργειας πληροφοριακών δεξιοτήτων.



Ο μαθητής δεν αποτελεί έναν παθητικό δέκτη γνώσεων όπως γινόταν στο δασκαλοκεντρικό μοντέλο αλλά ενεργοποιείται συνεργάζεται και αναπτύσσει συνθετικές ικανότητες. Ο τρόπος παρέμβασης του διδάσκοντος είναι διαμεσολαβητικός και έχει την έννοια της μετάθεσης της ευθύνης «από το κοινωνικό στο ατομικό». Έτσι επιτυγχάνεται αυτό που ο Vygotsky αποκαλεί «σκαλωσιά» στη δόμηση της μάθησης. Οι ΤΠΕ μπορούν να αξιοποιηθούν ως εργαλεία:

Δυναμικού χειρισμού και αναπαράστασης δεδομένων (λογισμικό οπτικοποίησης google earth, λογισμικό δημιουργίας παρουσιάσεων power point)

Διευκόλυνσης και ανακάλυψης της γνώσης (ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia) Ηλεκτρονικής αξιολόγησης (λογισμικό hot potatoes). Ο αξιολογικός τους χαρακτήρας

έγκειται στην επανάληψη, ενσωμάτωση και εμπέδωση των νέων εννοιών. Πολλαπλής και εναλλακτικής αναπαράστασης πληροφοριών και σύνθετων ιδεών

(λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης inspiration.

Ε.3 Περιγραφή δραστηριοτήτων του σεναρίου

1η Διδακτική παρέμβαση – δραστηριότητες.

Υλοπ. Στόχοι: 1.1, 1.2, 2.1, 3.1, 3.2, 3.3.

Οι μαθητές θα ανοίξουν τα βιβλία τους στη σελ. 72 και θα παρατηρήσουν τις εικόνες του μαθήματος. Με την τεχνική ερωτήσεων- απαντήσεων, θα αναφέρουν τις πιθανές χρήσεις του νερού, σύμφωνα με τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους. Ο εκπαιδευτικός θα διαμορφώσει κατάλληλο κλίμα αφόρμησης για το μάθημα. Θα ακολουθήσει συζήτηση για τις προτάσεις τους, τις οποίες και θα καταγράψουν στο φύλλο εργασίας 1. Επειδή οι γνώσεις των παιδιών ενδέχεται να είναι περιορισμένες, τα παιδιά παροτρύνονται και ενθαρρύνονται να γράψουν τις σκέψεις τους αβίαστα.(δραστηριότητα ψυχολογικής και γνωστικής προετομασίας)

Στη συνέχεια οι μαθητές θα επισκεφθούν ιστοσελίδες που θα τους προταθούν. Εκεί θα αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για τις χρήσεις του γλυκού νερού και μέσα από την κατανόησή τους, θα ανασκευάσουν πιθανές λανθασμένες αντιλήψεις τους. Τις νέες χρήσεις του γλυκού νερού θα καταγράψουν συμπληρώνοντας το φύλλο εργασίας 1 (δραστηριότητα διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου)

Θα ζητηθεί από τους μαθητές να αξιοποιήσουν το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης inspiration Εικ. 1, για να συντάξουν εννοιολογικό χάρτη, όπως περιγράφεται στο φύλλο εργασίας 1. (δραστηριότητες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου)

Το λογισμικό χρησιμοποιείται ως: γνωστικό εργαλείο για οικοδόμηση εννοιών και γνώσεων και ν’ αναπαραστήσουν βασικές

έννοιες και γνώσεις και τις σχέσεις που τις συνδέουν μεταξύ τους. µέσο για ανταλλαγή και επικοινωνία ιδεών, αφού θα χρησιμοποιηθεί για τη συλλογική

κατασκευή εννοιολογικών χαρτών απ’ τις ομάδες των μαθητών.



2η Διδακτική παρέμβαση – δραστηριότητες.

Υλοπ. Στόχοι: 1.3, 1.4, 1.5, 2.2, 3.3, 3.4.

Με την έναρξη του μαθήματος, ο εκπαιδευτικός θα ενημερώσει τις ομάδες για τους στόχους του μαθήματος. Καθοδηγεί τους μαθητές και τους προτείνει να επισκεφθούν ιστοσελίδες που αφορούν τη δημιουργία φραγμάτων. Οι μαθητές θα επιλέξουν, θα οργανώσουν και θα αξιοποιήσουν τις πληροφορίες ώστε να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας2, όπου θα τους ζητηθεί να καταγράψουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ανέγερσης ενός φράγματος. Επειδή η εργασία είναι ιδιαίτερα απαιτητική, ο εκπαιδευτικός θα υποστηρίζει τις ομάδες , εξηγώντας τις τυχόν απορίες των μαθητών.

Θα ζητηθεί από τους μαθητές, μέσα από το βιβλίο τους, να μελετήσουν, το χάρτη της Ελλάδας με τις τεχνητές λίμνες, καθώς και τον πίνακα με τις σπουδαιότερες από αυτές. Στη συνέχεια οι ομάδες θα παρακολουθήσουν επιλεγμένες ιστοσελίδες και θα πλοηγηθούν στην εφαρμογή οπτικοποίησης google earth, Εικ. 1, ώστε να είναι ικανοί να βρίσκουν στο χάρτη της Ελλάδας τις λίμνες αυτές(δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου)

Εικ. 1 Επιφάνεια διεπαφής λογισμικού οπτικοποίησης Google Earth

θα δοθεί το φύλλο εργασίας 2 και οι μαθητές στις ομάδες τους θα τοποθετήσουν τις τεχνητές λίμνες που τους δίνονται στα αντίστοιχα γεωγραφικά διαμερίσματα. Στη συνέχεια θα επισκεφθούν μια ιστοσελίδα και στο κείμενο που υπάρχει, αξιοποιώντας τις γνώσεις τους, θα αντικαταστήσουν τις λάθος λέξεις με τις σωστές.( δραστηριότητες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου)



3η Διδακτική παρέμβαση – δραστηριότητες

Υλοπ. Στόχοι:1.6, 1.7, 1.8, 2.2, 2.3, 3.3

Ο εκπαιδευτικός παροτρύνει τους μαθητές να σκεφθούν, να συζητήσουν και να κατονομάσουν ενέργειες και πρακτικές που οι άνθρωποι υιοθετούν απέναντι στη χρήση του νερού και τις κρίνουν ως ακατάλληλες(προφορικά). Σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο δάσκαλος καθοδηγεί τους μαθητές και τους παρέχει τη βοήθειά του, όπου θεωρεί πως οι καινούριες έννοιες είναι ιδιαίτερα απαιτητικές.(δραστηριότητα ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας) Στη συνέχεια του ζητά να επισκεφτούν συγκεκριμένες ιστοσελίδες όπου οι μαθητές θα επεξεργαστούν πληροφορίες που αφορούν τις έννοιες ,<ρύπανση>, <μόλυνση>, <άμεση και έμμεση ρύπανση> και θα γνωρίσουν τις κυριότερες πηγές ρύπανσης του νερού. θα δοθεί το φύλλο εργασίας 3 όπου, οι μαθητές έχοντας αποσαφηνίσει και κατανοήσει τις νέες έννοιες, θα πρέπει να είναι ικανοί να συμπληρώσουν την εργασία 1. Επειδή οι νέες έννοιες παρουσιάζουν αρκετές δυσκολίες, ο εκπαιδευτικός βοηθά και υποστηρίζει τους μαθητές, για την πληρέστερη κατανόησή τους.

Οι μαθητές στη συνέχεια θα ανοίξουν, από το εικονίδιο στην επιφάνεια εργασίας τους, το λογισμικό inspiration, και θα φτιάξουν έναν εννοιολογικό χάρτη με κεντρική ιδέα < οι πηγές ρύπανσης του νερού> και κόμβους τις πηγές που εντόπισαν. Όσον αφορά τη χρήση του λογισμικού, θα προχωρήσουν ένα βήμα περισσότερο, βάζοντας νέα < συννεφάκια > στους κόμβους , εξειδικεύοντας και οπτικοποιώντας τη νέα γνώση. Στο φύλλο εργασίας 3 υπάρχουν διευκρινήσεις. (δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου)


Υλοπ. Στόχοι: 1.9, 1.10, 2.5, 3.4

Στην αρχή της ώρας θα ζητηθεί από τους μαθητές να παρακολουθήσουν κατά ομάδες το power-point με ένα γράμμααπό το 2070 όπου καταγράφεται η πιθανή κατάσταση της ανθρωπότητας λόγω της έλλειψης του νερού και αναδεικνύεται με τον πιο τραγικό τρόπο η επιτακτική ανάγκη της ορθής διαχείρισης του νερού. Στη συνέχεια ακολουθεί συζήτηση για τις εντυπώσεις και τον προβληματισμό τους σε σχέση με τα θέματα που αγγίζει το power-point που παρακολούθησαν. Ζητείται από τα παιδιά της κάθε ομάδας, να παράξουν γραπτό λόγο στην πρώτη άσκηση του φύλλου εργασίας 4 προσπαθώντας να περιγράψουν τα συναισθήματα που βίωσαν μετά την παρακολούθηση του power-point. Οι μαθητές συνεχίζουν με τη δεύτερη άσκηση του φύλλου εργασίας 4 όπου θα καταγράψουν τις δραματικές αλλαγές που θα επέλθουν στη ζωή του ανθρώπου. Σκοπός της άσκησης είναι να καλλιεργηθεί η κριτική και δημιουργική σκέψη των μαθητών.(δραστηριότητα διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου)



Επιφάνεια διεπαφής του youTube

5η Διδακτική παρέμβαση – δραστηριότητεςΥλοπ. Στόχοι:1.9, 1.10, 2.4, 2.5, 3.5

Για να κατανοήσουν τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη ρύπανση του νερού θα ασχοληθούν με έναν από τους πλέον μολυσμένους ποταμούς μας, τον Ασωπό. Ανοίγοντας την εφαρμογή google earth και μελετώντας χάρτες του βιβλίου θα μπορέσουν να αντιληφθούν την ακριβή γεωγραφική θέση του ποταμού επισημαίνοντας με τη βοήθεια του λογισμικού τις πηγές την κυρίως ροή και τις εκβολές του ποταμού. Για την εμπέδωση και ταξινόμηση της γνώσης θα συμπληρωθεί η άσκηση 1 του φύλλου εργασίας 5 . Καλλιεργώντας την κριτική και δημιουργική τους σκέψη, οι μαθητές, καλούνται να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις που δημιουργεί η μόλυνση του ποταμού, στη ζωή των κατοίκων της πόλης μας. Στη συνέχεια οι μαθητές θα κατεβάσουν στην επιφάνεια του υπολογιστή τους ένα λευκό χάρτη της Ελλάδας, και ακολουθώντας τις οδηγίες που δίνονται στο φύλλο εργασίας5 θα ζωγραφίσουν τον ποταμό και θα αναπαραστήσουν τα γεωμορφολογικά στοιχεία της γύρω περιοχής που έχουν εντοπίσει . Θα παρακολουθήσουν στις ομάδες τους 2 βίντεο στα οποία καταγράφεται το τεράστιο μέγεθος της μόλυνσης του ποταμού και το πώς αυτή επηρεάζει τη ζωή των κατοίκων της περιοχής. Με την εργασία αυτή επιδιώκεται οι μαθητές να ασκηθούν στην πολύπλευρη προσέγγιση του αντικειμένου μέσα από τον εντοπισμό πληροφοριών και τη σύγκριση των πηγών. Στο φύλλο εργασίας 5 θα καταγράψουν τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν για να σωθεί ο ποταμός.(δραστηριότητες διδασκαλίας και εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου)

6η Διδακτική παρέμβαση – δραστηριότητες Υλοπ. Στόχοι:1.11, 1.12, 1.13, 2.4, 2.6, 3.5



Αρχικά ο δάσκαλος θα εισηγηθεί, θα συζητήσει και θα προσπαθήσει να ανασύρει και να καταγράψει τις πιθανές προϋπάρχουσες γνώσεις των παιδιών.(δραστηριότητα γνωστικής προετοιμασίας). Στη συνέχεια θα προτείνει στις ομάδες συγκεκριμένες ιστοσελίδες όπου οι μαθητές θα επεξεργαστούν πληροφορίες που αφορούν:

α) Τη θέση των αποξηραμένων λιμνών και β) τις αιτίες που οδήγησαν στην αποξήρανσή τους. Στους μαθητές θα δοθεί το φύλλο εργασίας 6. Και θα τους ζητηθεί να απαντήσουν στις ερωτήσεις. Για να εμπεδώσουν και να οπτικοποιήσουν τις γνώσεις τους, θα τοποθετήσουν σε ένα λευκό χάρτη τις αποξηραμένες λίμνες της χώρας μας.

Οι μαθητές θα αναζητήσουν στις ομάδες τους μέσα από συγκεκριμένες ιστοσελίδες τα αρνητικά αποτελέσματα που δημιουργούνται από την αποξήρανση των λιμνών. Στο φύλλο εργασίας 6 θα δημιουργήσουν έναν εννοιολογικό χάρτη για να αποτυπώσουν το αποτέλεσμα της έρευνάς τους. Κεντρική ιδέα θα τοποθετηθεί η έννοια << οι αρνητικές συνέπειες της αποξήρανσης των λιμνών >> και κόμβοι όλες οι συνέπειες που ανακαλύφθηκαν κατά την αναζήτησή τους στο διαδίκτυο. Σημειώνεται ότι οι μαθητές έχουν εξοικειωθεί πλήρως με το συγκεκριμένο λογισμικό από προηγούμενες δραστηριότητες.

Στο τέλος της διδακτικής ώρας θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στην λίμνη Κάρλα και στις προσπάθειες που γίνονται για την επαναδημιουργία της. Ο δάσκαλος θα παροτρύνει και θα βοηθήσει τα παιδιά να συνδυάσουν και να μετατρέψουν, τις αρνητικές συνέπειες της αποξήρανσης, σε προστιθέμενα οφέλη για το οικοσύστημα της περιοχής, μετά την αποκατάσταση της λίμνης. Οι απόψεις και τα συμπεράσματα τους θα καταγραφούν σε έγγραφο του word.(δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου)


Υλοπ. Στοχοι: 1.14, 1.15, 2.7, 2.8, 3.6

Οι μαθητές θα ανοίξουν την εφαρμογή google earth και θα περιηγηθούν στην Τ.Λ.Μόρνου. Θα επισκεφτούν και θα μελετήσουν συγκεκριμένες ιστοσελίδες για να κατανοήσουν τα τεράστια τεχνικά έργα που έγιναν για να υδροδοτηθεί η πρωτεύουσα και οι μαθητές θα συμπληρώσουν το πρώτο μέρος του φύλλου εργασίας 7 αποτυπώνοντας τις πληροφορίες που αποκόμισαν .Στη συνέχεια οι μαθητές θα παρακολουθήσουν ένα βίντεο στο youtube όπου γίνεται μια ιστορική αναδρομή στα έργα υδροδότησης της Αθήνας στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Θα καταγράψουν τις σκέψεις τους για τις συνθήκες δουλειάς των ανθρώπων τότε και τώρα, σε ένα έγγραφο του word. Δάσκαλος θα προτρέψει τους μαθητές να πλοηγηθούν σε συγκεκριμένο διαδικτυακό χώρο. Ακολουθώντας συγκεκριμένες διδακτικές υποδείξεις θα εμπλακούν σε διερευνητική και συνεργατική δραστηριότητα. Παρατηρώντας τις τεράστιες προσπάθειες της πολιτείας για την υδροδότηση της Αθήνας, τα παιδιά θα προτείνουν τρόπους εξοικονόμησης του νερού, συμπληρώνοντας το τρίτο μέρος του φύλλου εργασίας 7.(δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου)




Υλοπ. Στόχοι: 1.16, 1.17, 2.8, 3.6

Θα προταθούν συγκεκριμένες δραστηριότητες αξιολόγησης που προσφέρουν δυνατότητες ανατροφοδότησης. Στην πρώτη άσκηση του φύλλου εργασίας 8 οι μαθητές θα ελέγξουν τις γνώσεις τους, κάνοντας αντιστοίχηση φυσικών και τεχνητών λιμνών. Θα ζητηθεί από τις ομάδες να δημιουργήσουν τις δικές τους παρουσιάσεις στο power point με σκοπό την καλύτερη οργάνωση, ενίσχυση και επέκταση των γνώσεων που απέκτησαν. Συγκεκριμένα από τη επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή θα επιλέξουν το εικονίδιο του power point. Θα επιλέξουν την διαφάνεια με 2 περιεχόμενα. Στο αριστερό περιεχόμενο θα βάλουν την εικόνα της λίμνης που τους ενδιαφέρει και στο δεξί θα γράψουν λίγες πληροφορίες για αυτήν. Κάθε ομάδα θα προβάλει την παρουσίαση της στην τάξη.

Από συγκεκριμένη ιστοσελίδα οι μαθητές στις ομάδες τους «θα παίξουν» με τις λίμνες της Ελλάδας προσπαθώντας να βρουν τις σωστές απαντήσεις στο συντομότερο δυνατόν χρόνο.

Θα αξιολογήσουν τις γνώσεις τους, επιλύοντας ένα σταυρόλεξο, εικ. 1, που θα τους δοθεί έτοιμο από τον εκπαιδευτικό.

Το Hot Potatoes είναι λογισμικό ηλεκτρονικής αξιολόγησης που δίνει την ευκαιρία, εκτός από την αξιολόγηση των μαθητών, για μεγαλύτερη συνεργασία με συμμετοχή όλων των μαθητών, αλλά και για ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης. Το παιδί ελέγχει τις γνώσεις του μέσα από την επίλυση ενός ηλεκτρονικού σταυρόλεξου, άσκησης αντιστοίχισης, πολλαπλών επιλογών ή συμπλήρωσης κενών βλέποντάς το περισσότερο ως παιχνίδι παρά ως αξιολόγηση.(δραστηριότητες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου)



Εικ.1 το σταυρόλεξο στο λογισμικό hot potatoes.

Ε.4 Φύλλα εργασίας

Φύλλο εργασίας 1








ΣΤ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

1. Αξιολόγηση των μαθητών



Αρχική:

Τα παιδιά γνωρίζουν από προηγούμενες εργασίες τη χρήση αρκετών λογισμικών (λογισμικό επεξεργασίας κειμένου word, λογισμικό δημιουργίας παρουσιάσεων power point). Επειδή στο εκπαιδευτικό σενάριο χρησιμοποιήθηκαν και καινούρια λογισμικά ο εκπαιδευτικός κάθε φορά εξηγούσε στους μαθητές τη χρήση τους και παρατηρήθηκε πως οι μαθητές εξοικιώθηκαν γρήγορα και ήταν ικανοί να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητες που τους ζητήθηκαν. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στις εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών οι οποίες διερευνήθηκαν με ανάλογες δραστηριότητες.

Διαμορφωτική:

Κατά τη διάρκεια εφαρμογής των δραστηριοτήτων παρατηρούμε τον τρόπο εργασίας των μαθητών και θέτουμε ερωτήσεις. Καταγράφουμε τις αντιδράσεις τους και τους χειρισμούς τους κατά την ενασχόλησή τους με τις δραστηριότητες και όπου χρειάζεται γίνονται διορθωτικές – διαμεσολαβητικές παρεμβάσεις με τη καθοδήγηση του δασκάλου.

Τελική:

Για τη διερεύνηση επίτευξης των στόχων χρησιμοποιήθηκαν ως αξιολογικά εργαλεία με επιτυχία τα λογισμικά hot potatoes, power point καθώς και ερωτήσεις αντιστοίχησης. Επίσης από συγκεκριμένη ιστοσελίδα οι μαθητές «έπαιξαν» με τις λίμνες της Ελλάδας προσπαθώντας να τις τοποθετήσουν στη σωστή γεωγραφική τους θέση.

2. Αξιολόγηση σεναρίου

Στο τέλος του εκπαιδευτικού σεναρίου πραγματοποιήθηκε συζήτηση–αξιολόγηση με τους μαθητές. Εκεί διαπιστώθηκε πως η εφαρμογή των λογισμικών προσέφερε απόλαυση στους μαθητές και τους έδωσε την δυνατότητα να επιτύχουν τους γνωστικούς στόχους που είχαν τεθεί, με έναν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και συγχρόνως παιγνιώδη τρόπο. Διαπιστώθηκε πως η χρήση των λογισμικών τους δυσκόλεψε σε κάποια σημεία, μα και εκεί οι μαθητές δήλωσαν, πως με ιδιαίτερη ευχαρίστηση προσπάθησαν να ξεπεράσουν τα προβλήματα. Οι ομάδες εργασίας λειτούργησαν εξαιρετικά, καλλιεργήθηκε η συνεργατικότητα, η αλληλεγκύη, η αλληλεπίδραση και ήταν εντυπωσιακή η διάθεση για συμμετοχή στο μάθημα ακόμα και των πιο αδύναμων μαθητών. Ωστόσο, ο χρόνος που είχαν στη διάθεση τους για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων, κάποιες φορές δεν επαρκούσε για αυτό χρειάστηκε να αξιοποιηθεί επιπλέον χρόνος. Ενδεχομένως σε μια επόμενη διδασκαλία της συγκεκριμένης ενότητας, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και άλλα λογισμικά, όπως το λογισμικό movie maker που έχει περισσότερες δυνατότητες παρουσίασης των εργασιών των μαθητών καθώς και δυνατότητες δημιουργίας μιας ταινίας μικρού μήκους.

Ζ. Βιβλιογραφία



Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) & Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ),

Ματσαγγούρας (2002) Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση Αθήνα Γρηγόρης Γεωγραφία Ε ΄Δημοτικού (βιβλίο μαθητή) Γεωγραφία Ε ΄Δημοτικού (τετράδιο εργασιών) Γεωγραφία Ε ΄Δημοτικού (βιβλίο του δασκάλου)

Δικτυογραφία

http://www.slideshare.net/elokab/ss-7398453

http :// egpaid . blogspot . com /2009/01/ blog - post _6013. html

http :// www . eeft . gr / Fragmata _ Elladas _201311. pdf

http://egpaid.blogspot.com/2009/01/blog-post_867.html

http :// www . slideshare . net / aggelab / ss -16008143

http :// egpaid . blogspot . com /2009/01/ blog - post _1903. html

http :// www . slideshare . net / avramaki / ss -12240159

http :// dimotikonline . blogspot . gr /2011/01/ blog - post _7949. html

http :// www . slideshare . net / gper 2014/20124-39053857

http :// www . eyath . gr / swift . jsp ? CMCCode =060502&


http://www.eyath.gr/swift.jsp?CMCCode=060502&

http://www.slideshare.net/gper2014/20124-39053857

http://dimotikonline.blogspot.gr/2011/01/blog-post_7949.html

http://www.slideshare.net/avramaki/ss-12240159


http://www.slideshare.net/aggelab/ss-16008143


http://www.eeft.gr/Fragmata_Elladas_201311.pdf


http://www.slideshare.net/elokab/ss-7398453

disaktiko senario final

Environment