dispozitat e dy festave (bajrameve)

8/10/2019 Dispozitat e dy festave (Bajrameve)

1/29

Dispozitat e dy festave (Bajrameve)

n sunnetin e pastr

Titulli i librit n original:"Ahkamul Idejn fis Suneti el Mutahera"

Autor:Ali Hasen Ali Abdulhamid el Halebi el Etheri

Prktheu:Edmond Fatmir Ajdini

Redaktoi:Prkujdesja kompjuterike & ballina:

Ebu Enes Bledar Hoxha

Boton:Libraria "Imam Albani"

Prmbajtja

Parathnie'sht festa?Dy festat e Bajramit jan mshir prej Allahut pr popullin muslimanLejueshmria e rnies s defit pr vajzat e voglaT zbukuruarit pr festatDalja pr n faltoreShkuarja pr n faltore (xhami) dhe kthimi prej saj

Tekbiri n dy festat e BajramitKur duhet filluar ngrnia n ditt e festave?Gusuli (larja e trupit) prpara festsA ka namaz para dy rekateve t Bajramit apo pas tyre?Gjykimi i namazit t BajramitKoha e namazit t BajramitNamazi i Bajramit nuk ka ezan dhe as ikametForma e namazit t BajramitKoha e hytbes sht pas namazitHytbja dhe mosobligueshmria e pjesmarjes n tBashkimi i Xhumas dhe Bajramit n t njejtn ditUrimi n ditn e fests

KurbanetRregullat q kan lidhje me KurbanetGjrat e neveritura gjat festsMbyllja


2/29

Parathnie

Falenderimi i takon vetm Allahut. Vetm At falenderojm, Atij i krkojm ndihm dhe falje tgjynaheve tona. I krkojm mbrojtje Allahut prej t keqes s veteve (shpirtrave) tona dhe prej tkqiave t punve tona.

At q udhzon Allahu, nuk ka kush t'a humb dhe at q humb Allahu, nuk ka kush t'a udhzoj.Dshmoj se nuk ka t adhuruar tjetr (me t drejt) prve Allahut, Nj e t Pashok, dhe dshmoj seMuhamedi sht rob dhe i Drguari i Tij.

S'ka dyshim se Islami sht Feja e Allahut t Lartsuar, Fe t ciln e zgjodhi pr mbar njerzimin,n mnyr q t jet udhzim dhe udhrrfyes pr ta, deri n Ditn e Gjykimit. "A nuk di Ai q kakrijuar (do gj), ndrsa Ai sht m i Buti, Dashamirsi, i Mirnjohuri pr do gj?!"[ElMulk: 14].

Ummeti musliman ka qen m i miri ndr t gjith popujt, pr shkak t amanetit t cilin e mbartedhe pr shkak t rndsis q i kushtonte prcjelljes s ktij amaneti te popujt e tjer. Vazhduan

muslimant t jen n kt gjendje, deri n ditn n t ciln u larguan prej Librit (Kur'anit) t Zotitt tyre dhe sunnetit t t Drguarit t tyre (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

S'ka dyshim se sht detyr e domosdoshme pr t gjith muslimant, kudo q ndodhen, t kthehente libri i Allahut t Lartsuar dhe te sunneti i t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t), t bashkuar me njeri-tjetrin, sy elur e t vmendshm. Ti njohin mir msimet eFes s tyre dhe dispozitat e saj.

Vihet re qart, se prej shtjeve themelore t cilat Feja Islame i kultivon n gjirin e saj dhe q znnj vend t rndsishm ne msimet e ksaj Feje madhshtore, sht rndsia q i kushton atyreshkaqeve t cilat shpien n bashkimin e muslimanve dhe lidhjen e ngusht t tyre ndrmjet veti.

Prej ktyre shkaqeve sht brja e detyrueshme e faljes bashkrisht t pes kohve t namazit n

xhami. Me zemrat e bashkuara falen mbas nj imami t vetm, duke i pasuar nj nga nj veprimetdhe lvizjet e tij. I prulen Zotit t tyre duke e falenderuar At pr mirsit e panumrta. Jandashamirs dhe t mshirshm me njeri-tjetrin, larg armiqsis dhe prhapjes s shkatrrimit ntok.

Po ashtu Allahu u ka prcaktuar besimtarve nj dit n jav n t ciln grumbullohen s bashkudhe e largojn prej vetes s tyre ngacmimin e Iblisit (shejtanit), si dhe lajthitjen t ciln ka dashur tambjell n zemrat e tyre. Ta frenojn veten e tyre prej t rendurit mbas vezullimit mashtrues tdynjas dhe mirazheve t saj. Kjo dit sht dita e premte, dit t ciln Allahu e ka br fest pr tgjith muslimant. Predikuesi ju prkujton argumentet e Zotit t tyre dhe mirsit e Tij tpanumrta, n mnyr q te jen prher t devotshm e me zemra t bashkuara me njeri-tjetrin.

Allahu gjithashtu ka prcaktuar pr besimtart dy festa madhshtore n vit, ku ata i kushtojnrndsi t veant gjendjes s tyre t prgjithshme, duke i plotsuar t gjitha ato kushte t cilat ojnte dashuria dhe mirkuptimi i ndrsjellt. Njra fest sht Fiter Bajrami (Bajrami i vogl)1i cilivjen fill pas muajit t begat t Ramazanit, koh n t ciln zemrat e besimtarve jan t pastra dhet gatshme pr brjen e punve t mira. Festa tjetr sht Kurban Bajrami (Bajrami i madh), kushum prej besimtarve n kt koh grumbullohen n qytetin e shenjt, vend prej t cilit u prhapdrita e profetsis dhe shklqeu dielli i lumturis pr mbar njerzimin. Ata e adhurojn Allahun mesinqeritet dhe devotshmri, duke mos patur pr qllim gj tjetr prve knaqsis s Tij.


3/29

Pikrisht pr t gjitha ato q prmenda m sipr, e pash t dobishme t shkruaj nj broshurprmbledhse mbi Fiter Bajramin dhe Kurban Bajramin, si dhe t shpjegoj rregullat q kan tbjn me to.2

1. N fakt sht prhapur n vendet tona si "Bajrami i madh", por i madhi sht ai i kurbanit.

2. Shejhu thot: Nuk jam i vetmi n kt fush, sepse shum t tjer prej dijetarve t mparshm kan shkruar libra e broshura pr festat e dy bajrameve. Pastaj

prmendi disa tituj t tyre, t cilat ne nuk po i prmendim pr t mos u zgjatur dhe sepse shumica e tyre, pr t mos thn t gjitha ato, nuk jan t prkthyera nshqip.

Kjo, edhe pse muslimant sot jetojn n dit t vshtira, duke prjetuar sprova t rnda dhe gjendjae tyre nuk sht e knaqshme, si rezultat i largimit t tyre prej burimit t pastr dhe udhzimit tdrejt, t cilin Allahu i Lartsuar na e msoi n librin e Tij dhe q e gjejm t shfaqur qart gjat

jets s t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) dhe n sunnetin e tij.

Sidoqoft, t msuarit e fes dhe e rregullave baz t saj nuk mund ta ndali asgj, prkundrazi, kjogjendje e keqe n t ciln ndodhen, duhet t'i shtyj muslimant m tepr n t msuarit e dijes dhen t punuarit me t, si dhe n prhapjen e mirsis dhe thirrjes pr te Allahu i Lartsuar.

N kt broshur jam prpjekur q t jet prmbledhse, e thjesht pr t'u kuptuar, e mjaftueshmepr temn dhe drejtuese pr te ajo q sht m e dshiruara.

Gjithashtu kam treguar kujdes, n mnyr q t prcjell fjaln m t sakt pr seciln shtje dhe t'ilargohem sa t jet e mundur kundrshtimeve ndrmjet medh'hebeve, duke prmendur fjalndominuese si dhe argumentin e saj.

Nse e kam arritur t vrtetn, kjo sht sukses nga Allahu, e nse kam gabuar, Allahut i krkojfalje dhe te Ai pendohem.

S fundi, e lus Allahun t m jap sukses n kt pun dhe ta bj t dobishme pr t gjithmuslimant! Vrtet Ai sht q i dgjon lutjet dhe i prgjigjet thirrsit.

Shkroi: Ebu el Harith Ali ibn Hasen ibn Alikthehu lart

'sht Festa

Fest sht ajo dit n t ciln grumbullohen njerzit dhe n gjuhn arabe ajo e ka rrnjn nga fjala"ade, jeudu", q do t thot "kthim, prsritje". Thuhet gjithashtu se rrnja e saj sht nga fjala "eladeh" zakon, sepse njerzit e kan br zakon at.

Ibn el Earabi thot: El Idu festa- sht quajtur e till pr shkak se ajo kthehet do vit me hare egzim t ri."3

3. "Lisanul arab" (3/319).

Dije vlla musliman Allahu m mundsoft mua dhe ty pr bindjen ndaj Tij!-, se festat q Allahu ika ligjruar pr robt e Tij jan t njohura dhe ato jan subjekti i ksaj brochure, por n kohn ton,festat jan t panumrta edhe n vendet tona Islame, aq m tepr n vendet e tjera. Gjejm tfestohet pr varret, tyrbet, njerzit, vendet e ndryshme e festa t tjera pr t cilat Allahu nuk kadhn lej. Madje n disa statistika q jan br te muslimant e Indis, thuhet se ata festojn 144


4/29

festa n vit.kthehu lart

Dy festat e Bajramit jan mshir prej Allahut pr popullin musliman

Nga Enesi (Allahu qoft i knaqur prej tij) transmetohet se ka thn: "Kur i Drguari i Allahut(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) erdhi n Medine, i gjeti banort e saj t festonin dy dit,n t cilat argtoheshin dhe dfrenin n kohn e injorancs4. Ai u tha atyre: "Un ju gjeta ju tdfreni n dy dit, t cilat i konsideronit fest n kohn e injorancs. Por Allahu ua ka zvendsuarato me dy festa m t mira se ato, Fiter Bajramin (Bajramin e vogl) dhe Kurban Bajramin(Bajramin e madh)."5

Shejh Ahmed Abdurrahman El Benna n lidhje me hadithin e msiprm ka thn: "Kjo, sepse festate Bajramit jan t prcaktuara nga Allahu i Lartsuar dhe Ai i ka zgjedhur ato pr robrit e Tij, dhesepse ato vijn menjher mbas dy prej shtyllave madhshtore t Islamit, Haxhit dhe Agjrimit tRamazanit. Gjithashtu sepse Allahu ua fal gjynahet haxhinjve dhe agjruesve, shprndanmshirn e Tij mbi t gjitha krijesat t cilat i binden dhe i nnshtrohen Atij. Ndrsa Nejruzi dheMehraxhani (dy festat e injorancs), kan qen zgjedhje e njerzve q mbaheshin pr t ditur n at

koh, t cilt shihnin motin e mire, apo barazimin e dits me natn a pr ndonj veori tjetr t kot.

Kshtuq dallimi ndrmjet festave islame dhe ktyre festave sht i dukshm pr at q sheh ashtusi duhet6.

4. Ato festa kan qen dita e nejruzit dhe dita e mehraxhanit- panairit.

5. Hadith i sakt. E ka nxjerr Ahmedi, Ebu Daudi, Nesai dhe el Begavi.

6."El Fet'hu Er Rabani" [vll. 6, f. 119].

kthehu lart

Lejueshmria e rnies s defit pr vajzat e vogla

Nga Aisha (Allahu qoft i knaqur prej saj) transmetohet se ka thn: "I Drguari i Allahut (Paqjadhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) erdhi tek un dhe gjeti n dhomn time dy vajza t vogla, tcilat ishin duke knduar7gngn e dits s Buathit nj dit feste paraIslame-. Ai u mbshtet pr tpushuar dhe u ktheu shpinn. Pas pak hyri Ebu Bekri. Ai m qortoi mua duke m thn: Fyelli ishejtanit n shtpin e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t)?!

I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) u drejtua nga ai dhe tha: "Lri, lri!". Kur aie largoi vmendjen nga ne, iu bra shenj dhe ato doln jasht."

Ndrsa n nj transmetim tjetr thuhet: I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbit) tha: "O Ebu Bekr, do popull ka festat e veta, ndrsa kjo sht festa jon."8

Imam El Begavij n librin "Sherhu Es Sunneh" [vll. 4, f. 322], ka thn:

"Buathi ka qen nj dit e shnuar tek arabt. N kt dit fisi Eus ka korrur fitore t madhe ndajfisit Hazrexh. Kto dy fise kan qen n luft dhe hasmri me njeri-tjetrin pr njqind e njzet vjetrresht, deri sa erdhi feja islame dhe pajtoi mes tyre. Vjersha q po kndonin vajzat e vogla,prshkruante pjes nga lufta dhe tregonte pr trimrin e lufttarve, gj e cila kontribon nlartsimin dhe ngritjen e shtjes s fes.


5/29

Ndrsa kngt t cilat prmbajn shthurje dhe fjal t pavlera, s'ka dyshim q jan t ndaluara nfen e Allahut, e nuk mund t imagjinohet se dika e ngjashme me kt ka ndodhur n prani t tDrguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), e ai t mos e trhiqte vrejtjen prejsaj"

Me fjaln e t Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t): "kjo sht festa jon", mund ta

justifikojm Aishen (Allahu qoft i knaqur prej saj!), duke thn se vnia n dukje e gzimit dhelumturis gjat dy festave t Bajrameve, sht prej simboleve t fes islame dhe se ato nuk jan sigjith ditt e tjera.

Dijetari i madh Ibn Haxher ka thn:

"Prej dobive q prfitohen nga ky hadith sht plqyeshmria e shpenzimit dika m tepr prfamiljen gjat festave t Bajrameve (n blerjen e ndonj dhurate, apo ushqimeve t preferuara), nmnyr q t futsh knaqsi n zemrat e tyre, gj kjo, e cila ndihmon n shlodhjen e trupit dheriprtrin forcat pr t'iu rikthyer prsri adhurimit. Gjithashu ajo q kuptohet prej ktij hadithi shtse vnia n dukje e gzimit dhe lumturis gjat dy festave t Bajrameve, sht prej simboleve tfes."9

7. N nj transmetim tjetr thuhet: "por q nuk ishin kngtare", shiko "Sherhu Muslim" t imam Neveviut [vll. 6, f. 182].

8. T dyja transmetimet jan t Buhariut [949], [952], [987], [2907], [3530] dhe [3931]. Gjithashtu e ka transmetuar Muslimi [792], Ahmedi [vll. 6, f. 134] dheIbn Maxhe [1898].

9."Fet'hul Bari" [vll. 2, f. 443]. Autori thot: Kam shkruajtur nj broshur mbi gjykimin e sherjatit n lidhje me rnien e defit, nj pjes t s cils e ka botuarrevista kuvajtjane "El Muxhtemau" e dats 15 t muajit Ramazan t vitit 1402 hixhri. Jam zgjeruar edhe m shum n kt shtje dhe i kam shtuar ksaj temeshumfishin e saj, n nj libr t veant me titull "El Xheuabu Es Sedid Ala men se'ele an hukmi ed dufufi ue el eneshid", Allahu e lehtsoft plotsimin dheshprndarjen e tij.

kthehu lart

T zbukuruarit n dit feste

Nga Ibn Umer (Allahu qoft i knaqur prej tij) transmetohet se ka thn: "Umeri mori n treg njpelerin t bukur, t punuar me mndafsh. Ai shkoi te i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t) dhe i tha atij: O i Drguari i Allahut, si thua sikur ta blesh kt, e t zbukurohesh met n ditt e festave, apo kur t vin delegacionet e jashtme? I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimii Allahut qofshin mbi t) tha: "Kjo sht veshje e atyre t cilt nuk kan moral!" Pasiq kaloi njfar kohe, i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) i drgoi Umerit njpelerin t ngjashme me at t parn. Umeri kur e pa at, e mori n dor dhe shkoi te i Drguari iAllahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), dhe i tha atij: O i Drguari i Allahut, t'i kethn se kjo sht veshje e atyre t cilt nuk kan moral, ndrsa sot e drgove kt pelerin tek un!I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) tha: "Shite at, ose plotso ndonj prejnevojave t tua."10

Dijetari i madh Es Sindi ka thn:

"Prej ktij hadithi msojm se t zbukuruarit n ditt e festave ka qen zakon i njohur mes tyre dhe iDrguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) nuk e disaprovoi at, pra u b e qartvazhdueshmria e tijj."11

Dijetari i madh Ibn Haxher ka thn:

"Ibn ebi Ed Dun'ja dhe El Bejhaki kan prcjell me zinxhir transmetimi t sakt deri te IbnUmeri (Allahu qoft i knaqur prej tij!), se ai vishte rrobat m t mira n dy festat."12


6/29

Ai (Ibn Haxheri) gjithashtu ka thn:

"Kuptohet qart nga ky hadith, se i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) iaaprovoi Umerit t zbukuruarit pr festa dhe se disaprovimi ishte pr llojin e asaj veshjeje n veanti,sepse ajo ishte prej mndafshi."13

Ibnul Kudame n librin "El Mugni" ka thn: "Kjo tregon se tek ata, t zbukuruarit ka qen zakon i

njohur n t tilla raste."

Maliku ka thn:

"Kam dgjuar shum prej dijetarve, ta konsiderojn t plqyeshme parfumosjen dhe t zbukuruaritn ditt e festave."

Ibnl Kajim, n librin "Zadu El Mead" [vll. 1, f. 441] ka thn:

"I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), vishte rrobat m t bukura nditt e festave. Ai kishte nj pelerin t ciln e vishte pr dy festat e Bajrameve dhe ditve tPremte. Ndonjher vishte xhybe ngjyr jeshile, e ndonjher t kuqe14, por jo t kuqe t ndezur,ashtu si mendojn disa njerz. Nse ajo do t ishte kshtu, ather nuk do t quhej xhybe, por n tkishte vija t kuqe, si xhybet jemenase."

10. E ka transmetuar Buhariu [886], [948], [2104], [2619], [3054], [5841], [5981], [6081]; Muslimi [2068]; Ebu Daudi [1076]; En Nesai [vll. 3, f. 181], [vll.8, f. 196-198]; Ahmedi [vll. 2, f. 20, f. 39, f. 49].

11. "Hashijetu Es Sindi Ala En Nesai" [vll. 3, f. 181].

12. "Fet'hu El Bari" [vll. 2, f. 439].

13. I njjti burim i msiprm [vll. 2, f. 434].

14. Shiko "Es Silsiletu Es Sahiha" [1279].

kthehu lart

Falja e namazit t Bajrameve n vend t hapur faltore-

Nga Ebu Said El Hudri (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet se ka thn: "I Drguari iAllahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), ditn e Fiter Bajramit dhe Kurban Bajramitdilte pr t'u falur n faltore dhe gjja e par q bnte ishte falja e namazit"15

Dijetari i madh Ibnul Haxh El Malikij ka thn:

"Suneti i hershm sht q namazi i Bajrameve t falet n musal-le (faltore), sepse i Drguari (Paqjadhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn: "Nj namaz i falur ktu n xhamin time, sht m imir se nj mij namaze t falura n ndonj xhami tjetr, prve xhamis s shenjt (Kabes)"16,pastaj megjithse kjo vler sht kaq e madhe, ai doli dhe e la at (u fal n faltore)..."17

Imam Ibnul Kadame El Makdisi ka thn18:

"Suneti sht q namazi i Bajrameve t falet n faltore. Ka urdhruar pr kt Aliu (Allahu qoft iknaqur prej tij) dhe e ka konsideruar t plqyeshme El Euzai dhe dijetart hanefi. I ktij mendimisht edhe Ibn El Mundhir.19

Por nse dikush nuk mundet t falet n faltore, pr shkak t moshs s thyer, apo pr shkak tsmundjes, ather i lejohet atij t falet n xhami dhe nuk ka problem inshaAllahu-."20


7/29

Ajo q vlen t prmendet ktu sht se qllimi i faljes s namazit n faltore sht q t bhet imundur grumbullimi i shumics s muslimanve n nj vend t vetm.

Ndrsa ajo q vrehet n shum vende sot, sht numri i madh i faltoreve, madje edhe pa qennevoja, ndrsa dijetart kan trhequr vrejtje dhe e kan konsideruar t urryer kt dukuri.21

Madje, pr fat t keq, disa prej ktyre faltoreve jan br tribuna grupacionesh, pr t prar fjaln

e muslimanve. "Ue la haula, ue la kuvete il-la bil-lah".

15. E ka transmetuar Buhariu [956], Muslimi [889] dhe Nesai [vll. 3, f. 187].

16. E ka transmetuar Buhariu [1190]; Muslimi [1394].

17. "El Medkhalu" [vll. 2, f. 283].

18. "El Mugni" [vll. 2, f. 229-230].

19. Q t'i njohsh m gjersisht argumentet e ksaj shtjeje, si dhe thyerjen e argumenteve t kundrshtarve, bn mir t kthehesh te ajo q ka shkruar shejhAhmed Esh Shakir (Allahu e mshiroft!), n librin "Sherhu Suneni Et Tirmidhi" [vll. 2, f. 421-424]. Gjithashtu msuesi yn i nderuar, El Albani (Allahu emshiroft!), ka nj broshur me titull "Saletu el aidejni fil musal-le, harixh el beledi, hije es sunneh", botim i Damaskut, pra kthehu te ajo se sht me t vrtete rrall pr temn.

20. "El Mugni" [vll. 2, f. 230].

21. Shiko librin "Nihajetu El Muhtaxh" t Er Rramli.

kthehu lart

Shkuarja pr n faltore dhe kthimi prej saj

Nga Xhabir ibn Abdullah (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet se ka thn: "I Drguari(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) n ditn e fests ndrronte rrug"22

Imam Ibnul Kajim El Xheuzije ka thn:

"I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ndrronte rrug n ditn e fests, shkonte nnj rrug dhe kthehej nga nj tjetr. Disa thon se ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ebnte nj veprim t till n mnyr q t prshndeste me selam banort e t dyja rrugve, apo qata t prfitonin bereqetin e tij. T tjer kan thn: N mnyr q t plotsonte nevojat e atyre qkishin nevoj n t dyja rrugt, apo t'ua zgjidhte ndonj problem q mund t kishin. Gjithashtu kanthn: N mnyr q t vinte n dukje simbolet e Islamit.

Ndrsa fjala vendimtare sht se ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) e bnte nj veprimt till, pr t gjitha kto arsye s bashku, si dhe pr t tjera urtsi, ashtu si ndodh n t gjithaveprat e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

Imam Neveviu (Allahu e mshiroft), pasi q i ka prmendur t gjitha fjalt e msiprme ka thn:

"Edhe nse nuk do ta dinim arsyen e ktij veprimi, sht e plqyeshme n mnyr t prer, t ndiqetsunneti i t Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), e Allahu e di m s miri."

Vrejtje: S pari: Imam El Begavi n librin "Sherhu Es Sunneti" [vll. 4, f. 302-303], ka thn:

"sht e plqyeshme pr njerzit q pasi t ken falur sabahun, t'i gjej agimi n faltore, dukemadhruar Allahun me tekbir dhe duke pritur kohn e faljes s Bajramit. Ndrsa imami del nkohn e prcaktuar pr faljen e namazit."

S dyti: Ka transmetuar Tirmidhiu [530] dhe Ibn Maxheh [161], nga Aliu (Allahu qoft i knaqurprej tij), se ka thn: "sht sunet q pr faljen e Bajramit t shkosh n kmb."23


8/29

22. E ka transmetuar Buhariu [986].

23. Shejhu yn (El Albani) e ka vlersuar hasen kt hadith n librin e tij "Sahihu suneni Et Tirmidhi" [vll. 1, f. 164].

kthehu lart

Tekbiri n dy festat e Bajrameve

Allahu i Lartsuar thot:

"Q t plotsoni numrin (e ditve t ngelura mangt prej agjrimit), t madhroni Allahunpr at se u udhzoi dhe t falenderoni."[El Bekare: 185].

Gjithashtu kan ardhur transmetime autentike se i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t) shkonte pr n faltore duke e madhruar Allahun me tekbir, deri sa t fillonte faljen.Pasi e mbaronte namazin, ai e ndrpriste tekbirin.24

Shejh El Albani ka thn:

"N hadith ka argument pr ligjshmrin e tekbirit me z gjat shkuarjes pr faljen e namazit tBajramit. Ky sunet ka qen i prhapur tek muslimant e par, ndrsa n ditt tona, pothuajse shtharruar."

Ajo q duhet patur parasysh n kt shtje, sht se t ngriturit e zrit me tekbir, nuk do t thot sekjo lejohet t bhet n kor. Gjithashtu, t gjitha prmendjet q bhen pr t madhruar Allahun, mez apo pa z qofshin, nuk lejohet q t bhen bashkrisht me nj z, pra duhet t'i ruhemi ksaj.25 Ajoq muslimani duhet t ket gjithmon parasysh, sht se udhzimi m i mir sht udhzimi i tDrguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

sht pyetur dijetari i madh, Ibn Tejmije (Allhau e mshiroft) pr kohn e tekbirit n dy festat eBajramit dhe ai ka thn:

"I lavdruar sht Allahu! Fjala m e sakt n kt shtje, t ciln e mbshtesin pjesa m e madhee dijetarve dhe t parve tan t mir, sht q tekbiri t fillohet q n mngjesin e dits sArafatit, e t vazhdoj deri n fundin e ditve t teshrikut (tre dit t caktuara n kohn e haxhit),pas do namazi. Gjat shkuarjes pr kryerjen e faljes s Bajramit sht e plqyeshme q dokush tngrej zrin me tekbir, kjo me aprovimin e t katr medh'hebeve."26

Ndrsa un (shejh Aliu) them:

Fjala e tij: "pas do namazi", nuk ka argument. E sakta sht se tekbir bhet gjat gjith kohs, paprkufizim. Ajo q e argumenton kt sht fjala e Imam Buhariut n "Sahihun" e tij, n kapitullin e

dy festave t Bajramit [vll. 2, f. 461], me tem: "Tekbiri n ditt e qndrimit n Mina dhe i atij icili agon n Arafat": Umeri (Allahu qoft i knaqur prej tij), qndronte n kupoln e tij n Mina dhee ngrinte zrin me tekbir, deri sa e dgjonin ata t cilt ishin n xhami dhe e ngrinin edhe ata zrinme tekbir. Tekbir bnin gjithashtu edhe njerzit q ishin n treg, saq Mina ushtonte prej tekbireve.

Edhe Ibn Umeri ka qen prezent n Mina ato dit. Ai bnte tekbir mbas do namazi, n dyshekun etij, n tendn e tij, n kohn kur pushonte dhe kur ecte, gjat gjith atyre ditve.

Mejmune (Allahu qoft i knaqur prej saj!) bnte tekbir n ditn e dhjet t dhulhixhes, ditn eKurbanit (Jeumu en nahr).


9/29

Gjithashtu, n kohn e Umer ibn Abdulazizit, grat bnin tekbir n xhami gjat ditve t teshrikut,mbrapa Umerit dhe mbrapa Ebane ibn Uthmanit.

Ibn Umer bnte tekbir n agimin e dits s Fiter Bajramit dhe Kurban Bajramit, deri sa mbrrinten faltore, pastaj bnte tekbir, deri sa vinte imami.27

Ndrsa pr sa i prket mnyrs s tekbirit, nuk di t ket ardhur ndonj transmetim i sakt nga i

Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), por n lidhje me kt jantransmetuar gjurm nga disa prej sahabve (Allahu qoft i knaqur prej tyre).

Ibn Mes'udi thoshte:

"Allahu ekber, Allahu ekber, La ilahe il-lallah, ue Allahu ekber, Allahu ekber, ue lil-lahil hamd."28

Ibn Abasi thoshte:

"Allahu ekber, Allahu ekber. Allahu ekber ue lil-lahil hamd. Allahu ekber ue Exhel, Allahu ekberala ma hedana."29

Abdurrazaku30ka prcjell me zinxhir transmetimi t sakt, nga Selman El Hajri (Allahu qoft i

knaqur prej tij), se ka thn:

"Madhrojeni Allahun: Allahu ekber, Allahu ekber, Allahu ekberu kebiran."

Ndrsa shum prej muslimanve i kan ln mnjan kto prmendje t transmetuara nga t parttan t mir dhe i kan zvendsuar ato, me shtesa dhe fjal t tjera t shpikura dhe t pa baza.Pikrisht kjo dukuri, e bri dijetarin e madh Ibn Haxher El Askaleni t thot n librin "Fet'hu ElBari" [vll. 2, f. 536]:

"Jan shpikur n kt koh, shtesa dhe risi t cilat nuk kan baz."

24. E ka transmetuar Ibn ebi Shejbe n "El Musannef" dhe El Muhamilij n "Kitabu saleti el aidejni", me zinxhir transmetimi t sakt, por hadithi sht mursel(nuk prmendet sahabiu), megjithat hadithi sht i sakt sepse ka dshmi t shumta te cilat e ngren vlersimin e tij. Kthehu te "Silsiletu El Ehadithi Es

Sahiha" [170].

25. "Silsiletu El Ehadithi Es Sahiha" [vll. 1, f. 121]. Dijetari dhe shejhu i nderuar Hamuud Et Tuejxherij (Allhau e mshiroft), ka nxjer nj broshur tveant, n t ciln trheq vrejtje prej thnies s tekbirit bashkrisht.

26. "Mexhmu'ul Fetaua" [vll. 24, f. 220], shiko gjithashtu "Subul Es Selam" [vll. 2, f. 71-72].

27. E ka transmetuar Ed Derakutnij dhe Ibn Ebi Shejbe etj, me zinxhir transmetimi t sakt. Shiko "Irvau El Galil" [651].

28. E ka transmetuar Ibn ebi Shejbe [vll. 2, f. 168], me zinxhir transmetimi t sakt.

29. E ka transmetuar El Bejhekij [vll. 3, f. 315]. Zinxhirin e transmetimit e ka t sakt.

30. Me t njejtn rrug e ka nxjer edhe El Bejhekij n librin "Es Sunenu El Kubra" [vll. 3, f. 316].

kthehu lart

Kur preferohet ngrnia e mngjesit n ditt e festave?

Nga Enesi (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet se ka thn: "I Drguari (Paqja dhe bekimii Allahut qofshin mbi t) n ditn e Fiter Bajramit, nuk shkonte t falej pa ngrn m par disatemerat (hurma arabe)"31

Imam El Muhelebi ka thn:


10/29

"Urtsia e ngrnies para namazit t Fiter Bajramit, sht q t mos kujtohet se duhet agjruar deri sat falet namazi i fests. I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), sikur ka dashur tambylli dern e ktij keqkuptimi."32

Nga Burajde (Allahu qoft i knaqur prej tij), ka thn: "I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t) n ditn e Fiter Bajramit, nuk dilte prej shtpis, deri sa t hante dika, ndrsa n

ditn e Kurban Bajramit, nuk hante deri sa t kthehej, e pastaj hante prej kurbanit."33

Dijetari i madh Ibnul Kajim ka thn:

"N ditn e Kurban Bajramit, i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) nukhante deri sa kthehej prej faltores, e pastaj hante prej kurbanit t tij."34

Esh Sheukani ka thn35:

"Urtsia e vonimit t ngrnies n ditn e Kurban Bajramit, sht sepse n at dit theren kurbanetdhe sht e plqyeshme t hahet prej tyre. Kt fjal e ka thn Ibn Kudama."36

Ez Zejn ibn El Munejir ka thn37:

"I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), si n ditn e Fiter Bajramit, ashtuedhe n at t Kurban Bajramit, e ka filluar ngrnien n kohn e prcaktuar pr nxjerjen e sadakass tyre. Koha e nxjerjes pr sadakan e Fitrit sht para mbrritjes n faltore (xhami), ndrsa nxjerjae sadakas s kurbaneve, sht pas therjes s tyre."

31. E ka transmetuar Buhariu [953]; Et Tirmidhi [543]; Ibn Maxhe [1754] dhe Ahmedi [vll. 3, f. 126, f. 164, f. 232].

32. "Fet'hu El Beeri" [vll. 2, f. 447]. Shiko aty fjaln e autorit n lidhje me urtsin e ngrnies s hurmave arabe, sepse ajo sht vrtet nj fjal e rrall.

33. E ka transmetuar Et Tirmidhi [542]; Ibn Maxheh [1756]; Ed Darimij [vll. 1, f. 375] dhe Ahmedi [vll. 5, f. 352]. Zinxhirin e transmetimit e ka t sakt.

34. "Zedu El Mead" [vll. 1, f. 441].

35. "Nejlu El Eutar" [vll. 3, f. 357].

36. "El Mugni" [vll. 2, f. 371].

37. Shiko librin "Fet'hu El Beeri" [vll. 2, f. 448].

kthehu lart

Gusuli (larja e trupit) para fests

Nga Nafiu (Allahu e mshiroft!), transmetohet se ka thn: "Abdullah ibn Umeri merte gusul nditn e Fiter Bajramit, para se t shkonte n faltore."38

Imam Said ibn El Musejib ka thn:

""Sunetet e Fiter Bajramit jan tre: Ngrnia para daljes nga shtpia, ecja pr n faltore dhe larja etrupit (gusuli)."39

Ndoshta ky imam me fjaln "sunet" ka pr qllim veprn e sahabve dhe rrugn e tyre, pasiq prsai prket ksaj shtjeje nuk ka ardhur ndonj hadith i sakt prej t Drguarit t Allahut (Paqja dhebekimi i Allahut qofshin mbi t).

Imam Ibnul Kudame ka thn:


11/29

"sht e plqyeshme pr muslimanin t pastrohet duke mar gusul pr festat e Bajramit. Ibn Umerimerte gusul ditn e fests s Fiter Bajramit dhe po ashtu sht transmetuar se vepronte Aliu (Allahuqoft i knaqur prej tij). Prej dijetarve t cilt e mbshtesin kt mendim jan edhe Alkame, Urveh,Atau, En Nekhai, Esh Sha'bij, Katede, Ebu Ez Zinad, Maliku, Esh Shafi'ij, Ibn El Mundhir etj."40

Ndrsa transmetimi i ardhur n kt tem nga i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut

qofshin mbi t), sht i dobt41

.

38.E ka transmetuar Maliku [vll. 1, f. 117]; Esh Shafi'ij [73] dhe Abdurrazaku [5754]. Zinxhirin e transmetimit e ka t sakt.

39.E ka transmetuar El Firjabi me zinxhir transmetimi t sakt, ashtu si sht prmendur n librin "Irvau El Galil" [vll. 2, f. 104].

40."El Mugni" [vll. 2, f. 370].

41.Ai sht transmetuar n "Suneni Ibn Maxheh" [1315]. N zinxhirin e tij t transmetimit gjendet Xhuberate ibn El Mugalis si dhe shejhu i tij, e q t dy atajan t dobt.Ibn Maxheh e ka prmendur gjithashtu me nr [1316], por n zinxhirn e transmetimi ndodhet Jusuf ibn Halid Es Semtij. Shum prej dijetarve t hadithit ekan konsideruar gnjeshtar at.

kthehu lart

A ka namaz para dy rekateve t Bajramit apo pas tyre

Nga Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet se ka thn: "I Drguari (Paqja dhebekimi i Allahut qofshin mbi t) n namazin e Fiter Bajramit, fali dy rekat dhe nuk fali gj tjetrpara apo pas tyre."42

Ibnul Kajim (Allahu e mshiroft!), ka thn:

"As i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) dhe as shokt e tij, nuk falnin namaztjetr kur mbrrinin n faltore, prve dy rekateve t Bajramit."43

Ibn Haxher El Askaleni ka thn44:

"Prmbledhja e ksaj shtjeje sht fakti se nuk ka argument q vrteton se para apo pas namazit tBajramit, ka namaz sunete, ndryshe nga ata q e krahasojn at me namazin e t xhumas."45

42. E ka transmetuar Buhariu [989]; Et Tirmidhi [537]; En Nesai [vll. 3, f. 193] dhe Ibn Maxheh [1291].

43. "Zedu El Mead" [vll. 2, f. 443].

44. "Fet'hu El Beeri" [vll. 2, f. 476].

45. Shiko librin "Sherhu Es Sunneti" [vll. 4, f. 316-317].

kthehu lart

Gjykimi pr namazin e Bajramit

Dijetari i Islamit, Ibn Tejmije ka thn:

"Gjykimi i sakt n kt shtje, sht se namazi i Bajramit sht vaxhib (obligim) pr domusliman, ashtu si ka thn imam Ebu Hanife (Allahu e mshiroft) e t tjer. Gjithashtu kjo shtnjra prej fjalve n medh'hebin Shafi'ij dhe njra prej dy fjalve dominuese n medh'hebinHanbelij.


12/29

Ndrsa fjala e atyre q thon se nuk sht obligim, sht n kulmin e pavrtetsis, sepse festat eBajrameve jan prej simboleve m madhshtore t fes Islame dhe se grumbullimi i njerzve n tosht m i madh se grumbullimi i dits s premte, si dhe n to sht ligjruar tekbiri madhrimi iAllahut duke ngritur zrin-.

Gjithashtu, prej fjalve q kan thn sht se namazi i Bajramit sht farz kifaje46, por kjo fjal nuk

sht shum e prkufizuar."47

Esh Sheukeni n librin "Es Sejlu El Xherrar" [vll. 1, f. 315]48, ka thn:

"I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) e ka falur gjithnj namazin eBajramit dhe nuk e ka ln at asnjher. Ai i urdhroi njerzit q t dilnin e ta falnin namazinbashk me t, madje urdhroi t dalin edhe grate e lira, beqaret e mbyllura dhe ato q ishin n kohne periodave. Kto t fundit i urdhroi t mos e falin namazin, por t prfitojn prej mirsis s ksajdite dhe prej lutjes s muslimanve. I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) iurdhroi ato t cilat nuk kishin far t vishnin pr t dal, t mernin hua prej shoqeve t veta."49

E gjith kjo argumenton qart obligueshmrin e faljes s namazit t festave (Fiter Bajramit dheKurban Bajramit), pr do musliman n veanti. Ndrsa urdhri i t Drguarit t Allahut (Paqja dhe

bekimi i Allahut qofshin mbi t) pr t dal sht njkohsisht urdhr pr prezentimin e namazit,pr ata t cilt nuk kan arsye justifikuese. Kjo kuptohet qart nga vet domethnia e fjals, sepsedalja pr n faltore (xhami) sht mjet (ndrmjets) i cili t on te namazi. Prderisa mjeti sht iobligueshm, vetkuptohet q edhe qllimi tek i cili t shpie ky mjet sht po ashtu i obligueshm.S'ka dyshim q kjo obligueshmri pr burrat sht m parsore.

M pas (Esh Sheukani) thot: Gjithashtu, prej argumenteve q vrtetojn obligueshmrin enamazit t festave, sht fakti se nse dita e Bajramit qllon te jet n ditn e premte, athernamazi i xhumas anullohet pr shkak t namazit t Bajramit.50Kshtuq, ajo e cila nuk shtvaxhib nuk muhd ta anulloj at q sht vaxhib.

Pastaj, i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) e ka falur gjithmon me

xhemat namazin e Bajramit dhe nuk e ka ln asnjher at, derisa ndrroi jet. Nse do t'i shtonimksaj faktin se ai i urdhroi muslimant t dalin pr t mar pjes n namazin e Bajramit,obligueshmria del shum e qart.51

Shejhu yn, El Albani, n librin "Tamamu el minneh" [f. 344], pasiq e ka prmendur hadithin eUmu Atijes, ka thn:

"Hadithi i lartprmendur sht argument i qart pr obligueshmrin e namazit t Bajramit, sepseprderisa dalja sht e obligueshme, namazi sht m parsor pr t qen i obligueshm. Fjala esakt n kt shtje, sht obligueshmria e namazit t Bajramit dhe jo konsiderimi i tij thjeshtsunnet..."

46.Detyr e domosdoshme, mirpo nse e kryejn disa, bie obligimi nga t tjert.

47."Mexhmu'ul Fetaua" [vll. 23, f. 161]

48. Prej tij e ka mar Sidik Hasen Khan n librin "El Meuidhate El Haseneh" [42-43].

49. E gjitha kjo sht prfituar prej hadithit t Umu Atije, t cilin e ka transmetuar Buhariu [324], [351], [971], [974], [980], [981], [1652]; Muslimi [890]; EtTirmidhi [539]; En Nesai [vll. 3, f. 180]; Ibn Maxheh [1307] dhe Ahmedi [vll. 5, f. 84 dhe 85].

50. sht transmetuar n hadithin e Ebu Hurejrs, se i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), kur dita e Bajramit qlloi n ditn e premte, tha:"Jan bashkuar n kt dit dy festa, nse dikush prej jush dshiron t fal vetm bajramin, kjo i mjafton atij, ndrsa ne po i bashkojm." E ka transmetuar EbuDaudi [1073] dhe Ibn Maxhe [1311], me zinxhir transmetimi t sakt. Shiko "El Mugni" [vll. 2, f. 358] dhe "Mexhmu'ul Fetaua" [vll. 24, f. 212].

51.E kemi prmendur m par argumentin e ksaj fjale. Shiko gjithashtu "Nejlu el eutar" [vll. 3, f. 382-383] dhe "Err Rradatu En Nedije" [vll. 1, f. 142].


13/29

kthehu lart

Koha e namazit t Bajramit

Nga sahabiu i nderuar, Abdullah ibn Busr, transmetohet se ai doli me njerzit pr faljen e namazitt Fiter Bajramit apo Kurban Bajramit dhe e kritikoi daljen me vones t imamit. Ai tha: "N kohne t Drguarit t Allahut, n kt or ne ishim kthyer n shtpit tona". Kjo koh ishte pas lindjes sdiellit, n kohn e namazit t duhas, pas prfundimit t kohs n t cilin urrehet namazi.52

Ky sht transmetimi m i sakt53n kt tem. Gjenden edhe transmetime t tjera, por ato nuk ekan zinxhirin e transmetimit t sakt.

Ibnul Kajim ka thn:

"I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) e vononte namazin e Fiter Bajramit dhe eshpejtonte namazin e Kurban Bajramit. Ndrsa Ibn Umeri, i cili ka qen shum i prpikt nzbatimin e sunetit, nuk dilte pr namazin e Bajramit pa lindur dielli."54

Sidik Hasen Khan ka thn:

"Koha e namazit t dy Bajrameve sht duke filluar q n kohn kur dielli ngrihet sa nj shtiz ederi para namazit t dreks. T gjith dijetart kan rn dakord unanimisht n lidhje me at qprfitohet prej haditheve, edhe pse vet hadithet nuk jan n at pozit sa t konsiderohen siargument i padiskutueshm."

Shejh Ebu Bekr El Xhezairi ka thn:

"Koha e namazit t dy Bajrameve sht q prej kohs kur dielli ngrihet sa nj shtiz, e deri paranamazit t dreks. M e preferuar n ditn e Kurban Bajramit sht q namazi t falet n fillimin ekohs, n mnyr q njerzit t ken mundsi t therin kurbanet e tyre, ndrsa namazi i Fiter

Bajramit sht e preferuar t vonohet, q t ket koh pr nxjerjen e sadaka fitrit."55

Vrejtje:Nse njerzit e msojn me vones se dita e Bajramit ka hyr, ata duhet ta falin namazin eBajramit ditn e nesrme. Ka transmetuar Ebu Daudi [1157], En Nesai [vll. 3, f. 180] dhe IbnMaxhe [1653] me zinxhir transmetimi t sakt, nga Ebu Umejr ibn Enes, e ky nga disa xhaxhallart tij prej shokve t t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), se "ata ekishin par daljen e hns s re (e cila tregon mbarimin e muajit t ramazanit) nj nat m par dhedshmuan pr kt tek i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t). Ai urdhroi tndrpritet agjrimi dhe kur t agoj mngjesi i dits s nesrme t grumbullohen n faltore prfaljen e namazit t Bajramit."

52.Shiko"Fet'hu El Bari" [vll. 2, f. 457] dhe "En Nihajetu" [vll. 2, f. 331].

53.E ka prmendur Buhariu n shnimet e tij (jasht tekstit t sahihut) [vll. 2, f. 456]. E ka transmetuar t njejtin hadith Ebu Daudi [1135]; Ibn Maxhe [1317];El Hakim [vll. 1, f. 295] dhe El Bejhakij [vll. 3, f. 442]. Zinxhirin e transmetimit e ka t sakt.

54."Zedu El Mead" [vll. 1, f. 442].

55."Minhexhul Muslim" [278].

kthehu lart

Namazi i Bajramit nuk ka ezan dhe as ikamet


14/29

Nga Xhabir ibn Semura (Allahu qoft i knaqur prej tij), ka thn: "Kam falur me t Drguarin eAllahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) namazin e Bajramit m tepr se nj apo dy herdhe nuk sht thirrur ezan e as ikamet".56

Nga Ibn Abasi dhe Xhabiri (Allahu qoft i knaqur prej tyre), transmetohet se kan thn: "Nukthirrej ezan pr namazin e Fiter Bajramit dhe as pr at t Kurban Bajramit."57

Ibnul Kajim ka thn:

"Kur i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) mbrrinte n faltore, fillontemenjher namazin dhe nuk thirrej ezan, ikamet apo thirrja "es saletul xhemia"58. Suneti sht q tmos bhet nj gj e till."59

Imam Es San'ani, n shnimet q ka br pr transmetimet e msiprme ka thn:

"Kto transmetime q kan ardhur prej sahabve, jan argument i qart pr moslejueshmrin ethirrjes s ezanit dhe ikametit n namazin e festave. E ska dyshim q ato (n kt rast) jan bidat."60

56. E ka transmetuar Muslimi [887]; Ebu Daudi [1148] dhe Et Tirmidhi [532].

57. E ka transmetuar Buhariu [960] dhe Muslimi [886].

58. Kjo bhet pr grumbullimin e njerzve pr faljen e namazit t eklipsit.

59. "Zedu El Mead" [vll. 1, f. 442].

60. "Subul Es Selam" [vll. 2, f. 67].

kthehu lart

Forma e namazit t Bajramit

S pari:Namazi i Bajramit ka dy rekate. Argument pr kt sht transmetimi i Umerit (Allahuqoft i knaqur prej tij): "Namazi i udhtarit sht me dy rekate, namazi i Kurban Bajramit sht medy rekate dhe namazi i Fiter bajramit sht me dy rekate, t plota dhe pa shkurtuar. Kt e kamdgjuar nga goja e Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t)."61

S dyti:Rekati i par fillon me tekbirin fillestar, ashtu si n t gjitha namazet e tjera, pastaj thuhenshtat tekbire, ndrsa n rekatin e dyt thuhen pes tekbire prve tekbirit t rukus.

Nga Aishja (Allahu qoft i knaqur prej saj) transmetohet se ka thn: "I Drguari i Allahut (Paqjadhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), si n namazin e Fiter Bajramit ashtu edhe n at t KurbanBajramit, thoshte shtat tekbire n rekatin e par dhe pes tekbire n t dytin, prve tekbirit trukus."62

Imam El Begavi ka thn:

"Fjala e shumics s dijetarve prej sahabve e pasardhsve t tyre n kt shtje, sht se nrekatin e par t namazit t Bajramit thuhen shtat tekbire, prve tekbirit fillestar dhe n t dytinpes tekbire, prve tekbirit t ngritjes prej sexhdes. Kjo sht transmetuar nga Ebu Bekri, Umeri,Aliu etj."63

S treti:Nuk sht vrtetuar nga i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ngritja eduarve n tekbiret e namazit t Bajramit, por Ibnul Kajim ka thn: Ibn Umeri, me gjithprkujdesjen e tij t madhe n zbatimin e sunetit, i ngrinte duart n do tekbir."64


15/29

Them (autori):

Udhzimi m i mir sht udhzimi i Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

Shejhu yn, El Albani, n librin "Tamamu el minneh" [f. 348] ka thn:

"Fakti q kjo sht transmetuar prej Umerit dhe djalit t tij, nuk e bn at sunet, aq m pak kur

thnia e transmetuar prej tyre n kt shtje nuk sht e sakt. Prsa i prket transmetimit tUmerit, ai e ka t dobt zinxhirin e transmetimit. Ndrsa transmetimin e Ibn Umerit nuk e kamshqyrtuar ende."

Gjithashtu, shejhu yn n librin e tij "Ahkemu el xhenaiz" [f. 148], pr nj shtje t ngjashme mekt ka thn:

"Ai q ka bindjen se Ibn Umeri nuk mund ta bnte nj veprim t till vetm se me aprovimin e tDrguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), duhet t sjell argument pr aprovimin e tDrguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t)."

S katrti:Nuk sht vrtetuar nga i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ndonjdhikr-lutje e caktuar ndrmjet tekbireve t namazit t Bajramit, por sht vrtetuar nga IbnMes'udi (Allahu qoft i knaqur prej tij!) se ka thn pr namazin e Bajramit: "Ndrmjet do dytekbireve, duhet lavdruar dhe falenderuar Allahu i Lartsuar."

Ibnul Kajim (Allahu e mshiroft!) ka thn:

"I Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), mbas do tekbiri bnte nj pushim tshkurtr, por nuk sht vrtetuar prej tij ndonj dhikr i caktuar ndrmjet tekbireve."

Them: T njejtn fjal q thash n shtjen e ngritjes s duarve n do tekbir, them edhe ktu.

S pesti:Pasiq e prfundonte thnien e tekbireve, vazhdonte me leximin e sures El Fatiha dhembas saj lexonte "Kaf, uel Kur'anil mexhid" n njerin prej rekateve, ndrsa n tjetrin lexonte

"Ikterabeti seatu uen shek-kal kamer"65

Ose lexonte: "Sebih-hisme rabikel eala" dhe "Hel etake hadithul gashije"66

Ibnul Kajim (Allahue mshiroft) ka thn:

"T dyja kto jan vrtetuar prej tij dhe prve tyre nuk sht vrtetuar gj tjetr."67

S gjashti:Veprimet e tjera jan t njjta me ato t namazit t zakondshm, pa patur asnjndryshim.68

S shtati: Atij t cilit i shpton pa falur namazi i Bajramit me xhemat, duhet t fal vetm dy rekate.

Imam Buhariu (Allahu e mshiroft), n "Sahihun" e tij ka thn: Tema: "Atij t cilit i ikn namazi i

Bajramit me xhemat, fal dy rekate"69:

Imam Ibn Haxher n librin "Fet'hu El Bari" [vll. 2, f. 550], ka thn:

"N vendosjen e ksaj teme nga imam Buhariu prfitohen dy gjykime:

1.Vlefshmria e faljes s namazit t Bajramit me vones n rast se t shpton namazi i falur nkolektiv, pa mar parasysh nse sht me apo pa arsye.2.Numri i rekateve q duhen falur n kt rast, sht po dy rekat."

Atau ka thn:


16/29

"Nse dikujt i ikn namazi i Bajramit me xhemat, duhet t fal dy rekat."70

Dijetai i madh Velijullah Ed Dehlevi ka thn:

"Kshtu sht n medh'hebin shafi'ij, nse dikujt i ikn namazi i Bajramit me imam, duhet t falvet dy rekate, n mnyr q t prfitoj prej mirsis s namazit t Bajramit, edhe pse ai e kahumbur shprblimin e namazit me xhemat.

Ndrsa n medh'hebin hanefij, nuk ka zvendsim (kaza)71, pr namazin e Bajramit. Nse dikushnuk e fal at bashk me imamin, ather e ka humbur namazin e Bajramit."72

Imam Maliku n "El Muata"73ka thn:

"Pr doknd i cili e fal namazin e Bajramit vetm, mashkull apo femr qoft, un jam i mendimitse duhet t thot shtat tekbire para leximit n rekatin e par dhe pes n rekatin e dyt, po para set filloj leximin."

Ai t cilit i ka ikur namazi i Bajramit, duhet ta zvendsoj at po n t njejtn form, ashtu sindodh me t gjitha namazet e tjera.74

S teti: Tekbiri sht sunet, nuk prishet namazi me lnien e tij, e qllimshme apo e pa qllimshmeqoft lnia dhe pr kt kan rn dakort t gjith dijetart75. Ndrsa lnsi i tij, s'ka dyshim q kaln sunetin e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

61. E ka transmetuar Ahmedi [vll. 1, f. 37] dhe En Nesai [vll. 3, f. 183]. E ka prmendur gjithashtu Et Tahavi n librin "Sherh meani el ether" [vll. 1, f. 421]dhe El Bejhaki [vll. 3, f. 200].

62. E ka transmetuar Ebu Daudi [1150], Ibn Maxhe [1280], Ahmedi [vll. 2, f. 70] dhe El Bejheki [vll. 3, f. 287]. Zinxhirin e transmetimit e ka t sakt.

Vrejtje:Suneti sht q tekbiri t jet para leximit t Kur'anit, ashtu si thuhet n hadithin t cilin e transmeton Ebu Daudi [1152], Ibn Maxhe [1278] dheAhmedi [vll. 2, f. 180], nga Amr ibn Shuajb, Nga babai i tij, Nga gjyshi i tij, ka thn:

"I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), n namazin e Bajramit bri shtat tekbire n rekatin e par, pastaj filloi kndimin e Kur'anit,pastaj tha tekbir dhe ra n ruku, pastaj bri sexhde, pastaj u ngrit dhe tha pes tekbire, pastaj lexoi, pastaj tha tekbir dhe ra n ruku, pastaj bri sexhde." Kyhadith sht hasen (i mir), pasi ka shum hadithe t tjer t cilt dshmojn pr t. Shiko "Irvau El Galil" [vll. 3, f. 108-112].

E kundrta e ksaj nuk lejohet, ashtu si e ka sqaruar edhe dijetari i madh Ibnul Kajim n librin "Zadu El Mead" [vll. 1, f. 443-444].

63. Emrat e t gjith atyre t cilt e kan thn kt jan prmendur n librin "Sherhu es sunne" [vll.4, f. 309]. Shiko gjithashtu "Mexhmua fetaua" t shejhul Islam [vll. 24, f. 220-221].

64. Duhet t shohsh "Irvau El Galil" [vll. 3, f. 112-114].

65. E ka transmetuar Muslimi [891], En Nesai [8413], Et Tirmidhi [534] dhe Ibn Maxheh [1282], nga Ebi Uakid El Lejthij (Allahu qoft i knaqur prej tij).

66. E ka transmetuar Muslimi [878], Et Tirmidhi [533], En Nesai [vll. 3, f. 184] dhe Ibn Maxheh [1281], nga hadithi i En Nua'man ibn Beshir (Allahu qoft iknaqur prej tij).

67. "Zedu El Mead" [vll. 1, f. 443]. Shiko gjithashtu "Mexheletu El Ezher" [vll. 7, f. 194].Disa prej dijetarve kan folur pr urtsin e leximit t ktyre sureve n veanti. Fjalt e tyre i gjen n librin "Sherhu Muslim" [vll. 6, f. 182] dhe "Nejlu eleutar" [vll. 3, f. 297].

68. Nse ke dshir t thellohesh n argumentet e ksaj, shiko far ka shkruajtur msuesi yn, El Albani n librin e tij "Sifetu salati En Nebij (Paqja dhe bekimii Allahut qofshin mbi t)". Shiko gjithashtu broshurn time (t autorit) me titull "Et tedhkiratu fi sifeti vudui ue salati En Nebij (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t)". Ajo sht prmbledhse dhe e shkurtr.

69. "Sahihul Buhari" [vll. 1, f. 134-135 (Hindije)].

70. I njjti burim i msiprm.

71. N origjin, kjo nuk duhet t konsiderohet kaza, pasi kshtu emrtohet vetm adhurimi i cili zvendsohet jasht kohs s prcaktuar.

72. "Sherhu teraxhimi ebueb El Buhari" [80]. Shiko librin "El mexhmua" [vll. 5, f. 27-29].

73. Me nr [592- prej transmetimit t Ebi Musab].

74. "El Mugni" [vll. 2, f. 212].

75. "El Mugni" [vll. 2, f. 244].


17/29

kthehu lart

Hutbeja -predikimi- mbahet pas namazit

Suneti sht q hutbeja e Bajramit t mbahet pas namazit. Imam Buhariu e ka emrtuar nj tem n"Sahihun"75e tij me titull "Hutbeja mbahet pas namazit t Bajramit."

Nga Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur prej tij) ka thn:

"E kam falur Bajramin me t Drguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), EbuBekrin, Umerin dhe Uthmanin (Allahu qoft i knaqur prej tyre) dhe q t gjith ata e falninnamazin e Bajramit para hutbes."76

Nga Ibn Umeri (Allahu qoft i knaqur prej tij), ka thn: "I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi iAllahut qofshin mbi t), Ebu Bekri dhe Umeri (Allahu qoft i knaqur prej tyre) e falnin namazin eBajramit para hutbes."77

Velijullah Ed Dehlevi, duke komentuar temn e msiprme t Buhariut78, ka thn:"Pra ky sht suneti i t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) dhe veprae prijsave t mir pas tij, ndrsa ndryshimi q ka ndodhur m von, duke e falur namazin mbashutbes, krahasuar kjo me namazin e dits s premte, sht bidat i shpikur prej Mirvan ibn ElHakem."79

Imam Et Tirmidhi ka thn80:

"Kjo sht fjala e t gjith dijetarve prej shokve t t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi iAllahut qofshin mbi t) dhe atyre t cilt i pasuan ata; se namazi i Bajramit falet para hutbes.Thuhet se i pari i cili e ka mbajtur hutben para namazit, ka qen Mirvan ibn El Hakem."81

75. "Kitabu El Idejn" , tema me nr [8]. Shiko gjithashtu "Fethu El Bari" [vll. 2, f. 453].

76. E ka transmetuar Buhariu [962]; Muslimi [884] dhe Ahmedi [vll. 1, f. 331 dhe 346].

77. E ka transmetuar Buhariu [964]; Muslimi [888]; Et Tirmidhi [531]; En Nesai [vll. 3, f. 183]; Ibn Maxheh [1276] dhe Ahmedi [vll. 2, f. 12 dhe 38].

78. "Sherhu teraxhimi ebuabu El Buhari" [79].

79. Ai sht Mirvan ibn El Hakem ibn Ebi El Asi, prijs emevit. Ka vdekur n vitin 65 hixhri. Biografija e tij ndodhet n "Tarihu Et Taberi" [vll. 7, f. 34].

80. N sunenin e tij [vll. 2, f. 441].

81. Shiko librin "El Umu" t imam Shafiut (Allahu e mshiroft) [vll. 1, f. 235-236] dhe librin "Aridatu el ehuedhij" [vll. 3, f. 3-6] t El Kadi Ibn El Arabi ElMaliki.

kthehu lart

Przgjedhja e pjesmarjes n hutbe

Nga Ebu Said El Hudri (Allahu qoft i knaqur prej tij), ka thn: "I Drguari i Allahut (Paqja dhebekimi i Allahut qofshin mbi t), ditn e Fiter Bajramit dhe Kurban Bajramit dilte pr n faltore,dhe gjja e par q bnte ishte falja e namazit, pastaj ngrihej me fytyr nga njerzit dhe i predikonte,i kshillonte dhe i urdhronte, ndrsa ata qndronin ulur n vendet e tyre (dhe dgjonin)."82


18/29


19/29

thn: "E kam par Muavije ibn Ebi Sufjan t pyeste Zejd ibn Ebi Erkamin: A ka qlluarndonjher n kohn e t Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) t bashkohen dyfesta (xhumaja dhe bajrami) n t njejtn dit?

Tha: Po.

Si veproi n kt rast i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t)? Pyeti

Muavija.

Tha: Fali Bajramin dhe e la n dshirn e personit pjesmarrjen e xhumas duke thn: "Kush kadshir q ta fal at, le ta fal."88

N tem ka hadith nga Ebu Hurejra e t tjer.

Kshtu kan vepruar shokt e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

Abdurrazaku n "El Musanef" [vll. 3, f. 305] dhe Ibn ebi Shejbe n "Musanefin" e tij, kanprcjell me zinxhir transmetimi t sakt, nga Aliu (Allahu qoft i knaqur prej tij), se kur kaqlluar xhumaja dhe bajrami ne t njejtn dit, ai ka thn: "Kush dshiron t'i bashkoj, le t'ibashkoj dhe kush dshiron t ulet, le t ulet."

N "Sahihun" e Buhariut [5251] sht transmetuar hadith i ngjashm me kt, nga Uthman ibnAfani (Allahu qoft i knaqur prej tij).

Gjithashtu sht transmetuar n "Sunenin" e Ebu Daudit [1072] dhe "Musanefin" e Abdurrazakut[5725], me zinxhir transmetimi t sakt, nga Ibn Ez Zubejr, se ka thn:

"U bashkuan n kohn e t Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) dy festa. Ai ibashkoi ato t dyja n nj namaz t vetm dhe e fali namazin e xhumas dy rekat n mngjesin eFiter Bajramit, pastaj nuk u fal m deri n kohn e Ikindis"

Esh Sheukani n librin "Nejlu El Eutar" [vll. 3, f. 348], duke i br koment ktij transmetimi, ka

thn:"Ajo q vrehet prej ktij hadithi n pamje t par, sht se nuk e ka falur drekn.

Gjithashtu, prej ktij hadithi kuptohet se nse namazi i xhumas bie, pr far do lloj arsyeje qoft,nuk krkohet prej personit t cilit i ka rn namazi i xhumas, q t fal namazin e dreks. I ktijmendimi sht Atau."

Me sa duket, kjo sht fjala e atyre q thon se e xhumaja sht baza, dhe t'i e di mir se ajo qAllahu ka br obligim mbi robt e Tij sht namazi i xhumas, kshtuq ngarkimi me namazin edreks at q i ka shptuar e xhumaja, me apo pa arsye, ky ngarkim krkon argument. Dhe, me sa diun, pr kt gj nuk ka argument.

88. E ka saktsuar imam Ali ibn El Medini, ashtu si sht prmendur n librin "Et Telhis El Habir" [vll. 2, f. 94].

kthehu lart

Urimi pr fest

sht pyetur dijetari i Islamit, Ibn Tejmije pr urimin n dit feste dhe sht prgjigjur89:


20/29

Pr sa i prket urimit t njeri-tjetrit n ditn e fests, si psh "Tekab-belallahu mina ue minkum!"(Allahu na i pranoft punt e mira neve dhe juve!), apo t tjera shprehje t ngjashme me kt, shttransmetuar se disa prej sahabve kshtu kan vepruar. Disa prej dijetarve, si Ahmedi apo t tjer,e kan lejuar urimin e njeri tjetrit n ditn e fests, mirpo Ahmedi ka thn: "Un nuk e uroj dik ipari. Nse dikush m uron mua, ather edhe un e uroj at, sepse kthimi i urimit sht vaxhib(obligim), ndrsa urimi nuk sht sunet me t cilin jemi urdhruar dhe as nuk jemi ndaluar prej tij.

Ata t cilt e urojn njeri-tjetrin, kan shmblltyr te t part e tyre e edhe ata t cilt nuk veprojnkshtu, gjithashtu kan shemblltyr, e Allahu e di m s miri."90

Ibn haxher El Askaleni ka thn91:

"Jan prmendur transmetime n "El Muhamilijet" me zinxhir transmetimi t mir, nga Xhabir ibnEn Nufejr, se ka thn: "Shokt e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbit), kur takoheshin n ditn e fests e uronin njeri-tjetrin me shprehjen: "Tekab-belallahu mina ueminke!" (Allahu na e pranoft neve dhe juve!)."

Ibnul Kudame n librin "El Mugni" [vll. 2, f. 259], ka prmendur:

"Ibn Zijad ka thn: "Kam qen me Ebi Umamete El Behilij dhe me disa prej sahabve t tjer.

Kur ktheheshin prej faltores, ata e uronin njeri-tjetrin duke thn: "Tekab-belallahu mina ueminke!"."

Ahmedi ka thn: "Zinxhiri i transmetimit n hadithin e Ebi Umames sht i mir."

Ndrsa, prsa i prket urimeve t prhapura mes njerzve n ditt tona, si psh "Gzuar pr shumvjet!", apo t tjera shprehje t ngjashme me kt, ato jan t papranueshme dhe do t ishte me vendktu prmendja e Fjals s Allahut: "A krkoni ta ndrroni t mirn me at q ka vler m pak?!"[El Bekare: 61].

89."Mexhmu'ul Fetaua" [vll. 24, f. 253].

90.El Xhelal Es Sujuti ka prmendur n broshurn e tij me titull "Usulu el emeni bi usulu et teheni", gjurm t shum prej selefve, ku prmendet urimi. Kjobroshur sht botuar e bashkangjitur me "El havij lil fetaua" [vll. 1, f. 81-82]. Studimi i saj sht i dobishm. Shiko gjithashtu librin "El Mesnua fi marifeti elhadithi el meudua" e dijetarit Ali El Karrij [87], si dhe komentimin q i sht br.

91."Fet'hu El Bari" [vll. 2, f. 446].

kthehu lart

Kurbanet

Kurbani duhet t jet nj dele, apo kafsh tjetr q theret mbas namazit t Bajramit, me qllim pr tarritur knaqsin e Allahut. Pr kt Allahu i Lartsuar thot:

"Thuaj: Namazi im, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime jan thjesht pr Allahun, Zotin ebotve!"[El En'am: 162].

Kurbani n kt ajet sht therja e bagtis q bhet pr hir t Allahut.92

Dijetart kan rn n kundrshtim n lidhje me gjykimin pr therjen e kurbanit dhe ajo q kuptohetm qart prej argumenteve t ndryshme sht obligueshmria.

M posht, po prmendim pr ty, vlla i nderuar, hadithet me t cilat argumentohen dijetart t cilte konsiderojn t detyrueshme therjen e kurbanit.


21/29

S pari: Nga Ebu Hurejra (Allahu qoft i knaqur prej tij) transmetohet se ka thn: I Drguari iAllahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn: "Kush prej jush i ka mundsit (pa ungushtuar) t ther kurban dhe nuk e bn kt, t mos i afrohet faltores son."93

Mnyra e t argumentuarit me kt hadith sht si m posht:

Prderisa i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) e ndaloi t'i afrohet faltores

(xhamis), at t cilin nuk bn kurban duke i patur mundsit, kjo tregon se ai ka ln nj detyr(vaxhib). Pra, thuajse nuk ka vler shkuarja n xhami, duke qen se muslimani e ka ln ktobligim.

S dyti: Nga Xhundub ibn Abdullah El Bexheli (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet seka thn: Kam qen prezent n ditn e Kurban Bajramit dhe e kam dgjuar t Drguarin e Allahut(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) t thot: "Kush bn kurban para se t falet, le t presinj kurban tjetr n vend t tij, ndrsa ai q nuk ka br kurban, le t bj."94

Fjalia urdhrore, n origjin sht argument q tregon obligueshmrin e shtjes pr t ciln bhetfjal. N rastin konkret, nuk ka ardhur95dika pr ta nxjer fjalin urdhrore nga origjina e saj.

S treti: Nga Mihnef ibn Sulejm (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet se ai e ka par tDrguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n ditn e Arafatit t mbaj hutbedhe t thot: "sht detyr n do vit pr pjestart e do shtpie, t bjn nj kurban dhe nj atira96.A e dini se 'sht atira? sht ajo t ciln njerzit e quajn rexhebije."97

N kt hadith prfitohet obligueshmria e prerjes s kurbanit, ndrsa "atira" sht abroguar.Shvlersimi i saj nuk do t thot se edhe prerja e kurbanit sht e shvlersuar.

Ibn El Ethir ka thn:

"Atira sht abroguar. Ajo ka qen n fillim t Islamit."98

Prsa u prket atyre t cilt jan t mendimit se prerja e kurbanit sht sunet, argumenti m i fort i

pretendimit t tyre sht fjala e t Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t): "Nse kahyr dhjet ditshi (i dhul hixhes) dhe dikush dshiron t pres kurban, t mos prek (qeth) gj prejflokut dhe as prej trupit t tij."99

Ata thon:100

"N kt hadith ka argument q tregon se brja e kurbanit nuk sht vaxhib (obligim), kjo sepse iDrguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) tha: "dhe dikush dshiron t presi kurban "Nse brja e kurbanit do t ishte obligative, ather nuk do ta linte shtjen n dorn e tyre."

Shejhul Islam, Ibn Tejmije (Allahu e mshiroft!), pasi q e konsideron m dominanteobligueshmrin e brjes kurban, i sht kundrprgjigjur fjals s tyre duke thn:101

"Ata t cilt e refuzojn obligueshmrin (t konsideruarit vaxhib), mbshteten n fjaln e tDrguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t): " dhe dshiron t presi kurban " Ata than:"Vaxhibi nuk kushtzohet me dshirn e personit!" Por kjo fjal sht e prgjithshme. sht evrtet q vaxhibi nuk varet nga dshira e personit, si p.sh. ta urdhrosh dik e t'i thuash: Nsedshiron, bje kt! Mirpo mundet q obligueshmria t kushtzohet me ndonj kusht i cili do tishte shpjegues pr vet gjykimin, si vrehet qart n fjaln e Allahut t Lartsuar: "Kur doni tngriheni pr t falur namazin, lani fytyrat tuaja"[El Maide: 6]. Ktu komentatort thon:Nse dshironi t ngriheni pr t'u falur. Po kshtu kan thn edhe pr: Nse dshiron t lexoshKuran, thuaj "eudhu bilahi minesh shejtani raxhim". Por nuk s'ka dyshim q t pastruarit pr namazsht e detyrueshme, po kshtu edhe leximi n namaz.


22/29


23/29

100. "El Mexhmua" [vll. 8, f. 301], "Mugni el muhtexh" [vll. 4, f. 282], "Sherhu es suneh" [vll. 4, f. 348] dhe "El Muhale" [vll. 8, f. 3].

101. "Mexhmu'ul Fetaua" [vll. 23, f. 126-164].

102. I njjti burim i msiprm.

103. E ka transmetuar Ahmedi [vll. 1, f. 214, f. 323, f. 355]; Ibn Maxheh [3883] dhe Ebu Nuajm n librin "El Hilje" [vll. 1, f. 114], nga El Fadl. Nzinxhirin e transmetimit t tij ka dobsi. Por kt hadith e ka transmetuar me rrug te tjera Ebu Daudi [1732], Ed Darimi [vll. 2, f. 28], El Hakim [vll. 1, f.448] dhe Ahmedi [vll. 1, f. 225]. Ktu gjithashtu ka dobsi, por duke i bashkuar t gjitha rrugt, hadithi vlersohet si hasen (i mir) inshaAllahu. Shiko librin

"Irvau el galil" [vll. 4, f. 168-169] t profesorit tone, Al Albani.

104. E ka transmetuar me kt tekst Muslimi [844], nga Ibn Umeri. E ka transmetuar gjithashtu Buhariu [877], [894] dhe [919], po nga Ibn Umeri por jo met njejtin tekst.

kthehu lart

Rregullat q kan lidhje me therjen e Kurbaneve

Feja islame ka vendosur disa rregulla n lidhje me kurbanet, t cilat duhet t'i dij do musliman, nmnyr q t jet i ditur n lidhje me adhurimin q kryen dhe t'i ket t qarta shtjet e fes s tij.Do t'i prmbledh shkurtimisht kto rregulla, si m posht:

S pari:I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) bnte kurban me dydesh105t cilt i priste pas namazit t Kurban Bajramit. Ndrsa pr therjen e kurbanit para namazitt Bajramit, i Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn: "Kush e pret bagtinpara namazit t Bajramit, nuk i konsiderohet atij kurban, por ai sht thjesht mish me t cilin ushqenfamiljen e tij."106

S dyti:I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) i urdhronte sahabt tbnin kurban el xhedhea (motaken) prej dhenve dhe eth thenije (t rriturn) prej deveve dhelopve.107

Nga Muxhashia ibn Mesud (Allahu qoft i knaqur prej tij), transmetohet se i Drguari (Paqja dhe

bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn: "Motakja prej deleve, sht e mjaftueshme pr tzvendsuar t rriturn prej dhive."108

S treti:Lejohet vonimi i therjes s kurbanit pr n ditn e dyt apo t tret t fests. Argument prkt sht hadithi i t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t): "Lejohetprerja e kurbanit n t gjitha ditt e teshrikut."109

Ibnul Kajim (Allahu e mshiroft!j) ka thn:

"Ky sht medhhebi i Ahmedit, Malikut dhe Ebu Hanifes (Allahu i mshiroft!). Ahmedi ka thn:"Kjo sht fjala e shum prej shokve t Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t). Eka prmendur at El Ethram nga Ibn Umeri dhe Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur prej tyre!)."110

S katrti:sht prej udhzimit (sunetit) t t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t) pr at q dshiron t bj kurban, q nse hyn dita e par e dhjetditshit tdhulhixhes, t mos heq gj prej qimeve t flokut dhe trupit t tij, sepse ka ardhur argument q endalon kt.111

Imam Neveviu n "Sherhu Muslim" [vll. 13, f. 138-139], ka thn:

"Moslejimi i heqjes s qimeve dhe thonjve, prfshin prerjen e thonjve me prerse, kputjen e tyre,apo fardo mnyre qoft, si dhe ndalimin e shkurtimit t flokut, rruajtjes, djegies, prdorimit tlndve eliminuese, apo shkuljes s tij. I njjti gjykim sht edhe pr heqjen e qimeve t sqetullave,


24/29

shukurtimit t mustaqeve, heqjen e qimeve t pjesve t turpshme, si dhe t far do qimeje qgjendet n trup.

Ibn Kudame n librin "El Mugni" ka thn:

"Nse dikush e bn nj ndales t till, duhet t'i krkoj falje Allahut t Lartsuar. T gjith dijetartjan dakort se pr kt, nuk bhet fidje (dmshprblim), me apo pa dashje qoft."

Them: Ky koment i tij (Allahu e mshiroft!), tregon moslejueshmrin dhe ndalesn e prer tksaj vepre, gj e cila vetkuptohet qart prej ndaless q prmendet n hadithin e t Drguarit(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

S pesti:I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) e zgjidhte kurbanin tshndetshm dhe pa t meta. Ai ka ndaluar t bhet kurban me bagtin e cila i ka vesht e prerapo brinjt e thyer. Po ashtu ka urdhruar q t tregohet kujdes n zgjedhjen e kurbanit, e t mosbhet kurban bagtia e verbr, ajo e cila e ka t prer majn e veshit apo fundin e tij, ajo e cila e kaveshin t shqitur apo t coptuar. Pr t gjitha kto q prmendm, ka ardhur ndalim.112

Ndrsa prsa i prket dashit t tredhur, ai lejohet t bhet kurban. Pr kt ka ardhur argument prej

t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), n transmetimin e Ebu Je'ala[1792] dhe El Bejheki [vll. 9, f. 268]. Zinxhirin e tij t transmetimit, El Hejthemi n librin"Muxhmau ez zeuaid" [vll. 4, f. 22] e ka vlersuar si hasen (i mir).

S gjashti:I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) e therte kurbanin nfaltore.113

S shtati:Prej udhzimit t t Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), sht q njdele mjafton pr nj person si dhe pr gjith familjen e tij, sado i madh t jet numri i pjestarve tfamiljes. Atau ibn Jesar114thot: "E pyeta Ebu Ejub El Ensariun: Si kan qen kurbanet n kohn et Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t)? Ai tha: "dokush therrte njdele pr vete dhe pr pjestart e familjes s tij. Hanin prej saj dhe ushqenin t varfrit."115

S teti:sht e plqyeshme t thuhet Allahu ekber (Allahu sht m i madhi) dhe Bismila (meemrin e Allahut) para therjes. sht transmetuar nga Enesi (Allahu qoft i knaqur prej tij), se kathn: "I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) bri kurban dy desh tmajm dhe t s njejts moshe. Ai i theri ata me dorn e tij dhe tha: Bismilah, Allahu ekber dhe evendoste kmbn e tij mbi krahun (gjymtyrn) e tyre."116

E nnta:Kurbani m i mir sht dashi i majm dhe i shndetshm, me ngjyr t bardh, tprzier me t zez prreth syve dhe n pjest e kmbve. Ky sht prshkrimi i kurbanit t cilin eplqente i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) dhe kshtu e zgjidhtekurbanin e tij.117

E dhjeta:sht sunet q muslimani ta theri kurbanin me dorn e vet, por edhe nse e zvendson

dikush tjetr, kjo lejohet dhe s'ka asnj problem.118E njmbdhjeta:sht e plqyeshme pr pjestart e familjes, t han prej mishit t kurbanit ttyre, t'i dhurojn prej tij t afrmve dhe t ushqejn nga ai fukarenjt. Gjithashtu sht e lejuarruajtja e mishit pr m von dhe rezervimi i tij, duke u argumentuar me thnien e t Drguarit(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t): "Hani prej tij, rezervoni dhe jepni sadaka (ushqeni tvarfrit)."119

E dymbdhjeta:Deveja dhe lopa sht e mjaftueshme pr shtat persona. Ka transmetuar Muslimin "Sahihun" e tij [350], nga Xhabiri (Allahu qoft i knaqur prej tij), se ka thn: "Kemi br


25/29

kurban bashk me t Drguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) n Hudejbije.Nj deve pr shtat persona dhe nj lop pr shtat persona."

E trembdhjeta:Kasapit nuk i jepet gj prej kurbanit si shprblim pr punn e tij. Bazuar kjo nhadithin e transmetuar nga Aliu (Allahu qoft i knaqur prej tij), i cili ka thn: I Drguari i Allahut(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) m urdhroi mua t merem me kurbanin e tij. T jap

sadaka prej mishit t kurbanit dhe lkurs s tij, si dhe t mos i jap kasapit gj prej tij." Pastaj tha:"Ne do t'i japim atij shprblim nga ana jon pr punn e kryer."120

E katrmbdhjeta:Muslimant t cilt nuk i kan mundsit t bjn kurban, shprblehen teAllahu sikur t ken br kurban, kjo sepse i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshinmbi t), kur ka therur nj qengj ka thn: "O Zoti im, kjo sht prej meje dhe prej t gjith atyre ngaumeti (populli) im, t cilt nuk i kan mundsit."121

E pesmbdhjeta:Ibnul Kudame n librin "El Mugni" [vll. 11, f. 95], ka thn:

"I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) dhe Halifet (prijsit e drejt) mbastij, kan br kurban. Nse dhnia e lmoshs do t ishte m e plqyeshme sesa prerja e kurbanit,ather ata do t na paraprinin n kt. Dhnia prparsi sadakas mbi kurbanin, do t thot t lihet

suneti i t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

105. Do t vij argumentimi i ksaj n pikn e tet, pr arsye se t dyja shtjet kan lidhje me kt hadith.

106. E ka transmetuar Buhariu [5560] dhe Muslimi [1961], nga El Bera ibn Azib.

107. El Hafidhu Ibn Haxher El Askaleni n "El Fet'h" [vll. 10, f. 5], ka thn: El Xhedhea quhet bagtia e cila ka arritur nj mosh t caktuar. Pr delet shtplotsimi i nj viti, sipas mendimit t shumics s dijetarve. Eth Thenije quhen devet t cilat kan mbushur pes vje, si dhe lopt dhe dhit t cilat i kanmbushur dy vjet dhe kan hyr n vitin e tret. Shiko komentin e ksaj n librin "Zadu El Mead" [vll. 2, f. 317].

108. "Sahihu El Xhemia" [1592]. Shiko librin "Silsiletu el ehadithi ed daife "[vll. 1, f. 87-95].

109. E ka prmendur kt hadith Ahmedi [vll. 4, f. 8], El Bejhaki [vll. 5, f. 295], Ibn Hiban [3854] dhe Ibn Adij n librin "El Kemil" [vll. 3, f. 1118],mirpo n zinxhirin e tij ka shkputje. E ka transmetuar gjithashtu Et Taberani n librin e tij "Muxhmea" me zinxhir transmetimi n t cilin ka nnvlersim. Kyhadith ka ardhur edhe n rrug tjetr t ciln e ka prmendur Ibn Adij n librin "El Kemil", nga Ebu Said El Hudrij, me zinxhir transmetimi t dobt. Hadithisht hasen (i mir) insheAllahu. Shiko librin "Nesbu Err Rrajeh" [vll. 3, f. 61].

110. "Zedu El Mead" [vll. 2, f. 319].111. E kemi prmendur m par nxjerjen e ktij hadithi. Shiko librin "Nejlu el eutar" [vll. 5, f. 200-203].

112. Hadithi n kt tem e ka zinxhirin e transmetimit t mir. At e ka transmetuar Ahmedi [vll. 1, f. 80 dhe 108], Ebu Daudi [2804], Et Tirmidhi [4198], EnNesai [vll. 7, f. 216], Ibn Maxhe [3143]; Ed Derimi [vll. 2, f. 77] dhe El Hakim [vll. 4, f. 222], gjithashtu prej hadithit t Aliut (Allahu qoft i knaqur prejtij!).

113. E ka transmetuar Buhariu [5552], En Nesai [vll. 7, f. 213] dhe Ibn Maxhe [3161], nga Ibn Umer.

114. Ka vdekur n vitin 103 hixhri. Biografia e tij e plot gjendet n librin "Tehdhibu et tehdhib" [vll. 7, f. 217].

115. E ka transmetuar Et Tirmidhi [1505]; Maliku [vll. 2, f. 37]; Ibn Maxhe [3147] dhe El Bejhekij [vll. 9, f. 268]. Zinxhiri i transmetimit sht hasen.

116. E ka transmetuar Buhariu [5558], [5564] dhe [5565], Muslimi [1966] dhe Ebu Daudi [2794].

117. Ashtu si sht prshkruar n hadithin e Aishes (Allahu qoft i knaqur prej saj!), t cilin e ka transmetuar Muslimi [1967] dhe Ebu Daudi [2792].

118. Nuk di t ket kundrshtuar dikush prej dijetarve n kt shje. Shiko pikn e dymbdhjet e cila sht n ardhje.

119. E ka transmetuar Buhariu [5569], Muslimi [1971], Ebu Daudi [2812] e t tjer, nga Aishja (Allahu qoft i knaqur prej saj!). pr sa i prket haditheve tcilt ndalojn nga depozitimi i mishit, ato jan abroguar (shfuqizuar). Shiko librin "Fet'hu El Bari" [vll. 10, f. 25-26] dhe "El Iatibar" [f. 120-122]. Shikogjithashtu librin "El Mugni" [vll. 11, f. 108] t Ibn Kudames.

120. E ka transmetuar Muslimi [317], Ebu Daudi [1769], Ed Darimi [vll. 2, f. 74], Ibn Maxheh [3099], El Bejhaki [vll. 9, f. 294] dhe Ahmedi [vll. 1, f. 79,123, 132 dhe 154]. E ka transmetuar gjithashtu Buhariu, por pa thnien: "Ne do t'i japim atij shprblim nga ana jon pr punn e kryer."

121.E kemi prmendur m par nxjerjen e ktij hadithi.

kthehu lart


26/29

Gjrat e ndaluara gjat fests

Dije, vlla musliman, Allahu na dhnt sukses neve dhe juve n t kuptuarit e fes, se hareja dhegezimi i fests, mund t bhen shkak pr shum musliman, q t harrojn dhe t len mangtshum prej shtjeve dhe rregullave t Fes s tyre. Shpesh i shikon ata t bien n pun tndaluara, t bjn harame dhe fakti m i hidhur, sht se ata kujtojn se jan duke vepruar mir!! E

gjitha kjo, m shtyu mua q t shtoj n kt broshur, kt tem t dobishme, n mnyr q kjo tndikoj n prkujtimin e muslimanve dhe t'i zgjoj ata nga pakujdesia n t ciln ndodhen. Prejktyre shkeljeve po prmendim:

S pari:Rruajtja e mjekrs me qllim pr t'u zbukuruar, gj kjo t ciln e bjn shum prejnjerzve. Pr sa i prket rruajtjes s mjekrs, ky veprim sht i ndaluar (haram) n Fen e Allahut tLartsuar. Argument pr kt jan hadithet e shumta t sakta, n t cilat sht prmendur urdhripr lshimin e mjekrs, i shoqruar ky urdhr ndonjher, me arsyen e mosprngjasimit me

jobesimtart. Gjithashtu mjekra sht prej natyrshmris s burrit, e cila nuk lejohet t ndryshohet.Ajo q duhet patur mir parasysh, sht fakti se n t gjith librat e katr medh'hebeve122,prmendet qart ndalesa e rruajtjes s mjekrs.

S dyti:Takimi i femrave t huaja (ato me t cilat lejohet martesa), gj kjo e cila n raste festashprhapet jasht mase dhe nuk shptojn prej ksaj, prve atyre t cilt i mshiron (ruan) Allahu.Kjo sht e ndaluar (haram), sepse i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t),ka thn: "T goditet dikush prej jush me lev hekuri n kokn e tij, sht m mir pr t se sa tprek nj femr e cila sht e ndaluar pr t."123

Kjo vepr sht e ndaluar n librat e t katr medh'hebeve124, pra ki kujdes!

S treti:Prngjasimi i jobesimtarve n veshje, si dhe dgjimi i muziks dhe i fjalve t kota. IDrguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), ka thn: "Kush i prngjan njpopulli, ai sht prej tyre."125, ndrsa pr muzikn ka thn: "Do t ket prej umetit tim disa njerz,t cilt do ta bjn t lejuar el hira (imoralitetin), mndafshin, alkoolin dhe el meazif (veglatmuzikore). Disa njerz do t vendosen n qafn e nj mali t lart dhe tufat e tyre t bagtive uasjell bariu n mesdit. Nj i varfr shkon dhe u krkon atyre ndonj nevoj, ndrsa ata i thon: Ejanesr. Por Allahu i befason ata me dnim dhe e sheshon malin, ndrsa disa t tjer i shndrron nmajmuna e derra, deri n Ditn e Kijametit."126

S katrti:T veuarit me grate e huaja. Argument pr ndalimin e ksaj sht fjala e t Drguarit tAllahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t): "Mjer pr ju nse do t veoheni me grat!"Nj burr prej Ensarve tha: "O i Drguari i Allahut, far thua pr njerzit e burrit? Tha: "Ata janvet vdekja".127

Dijetari i madh Ez Zamahsheri n shpjegimin e fjals "el hamu", ka thn:

"Shumsi i ksaj fjale sht ahmaun dhe kjo fjal n gjuh prmbledh t afrmit e burrit, si sht

babai128, vllai, xhaxhai etj. Prej fjals s t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi t) "Ata jan vdekja", kuptohet se rrezikshmria m e madhe pr ndodhjen e dikaje tpaplqyeshme, jan t afrmit e burrit. Kjo sepse ata e ndjejn veten t sigurt dhe nuk friksohense mos i befason dikush, ndryshe nga t huajt t cilt nuk jan t qet dhe t sigurt.

Por mund t jet edhe dua kundra saj, d.m.th sikur vdekja t jet pr t njsoj s ii afrmi i burrit qhyn tek ajo, nse ajo e plqen dika t atill.129

S pesti:T zbuluarit e femrave, si dhe shtitja e tyre npr tregje dhe vende t tjera. E gjitha kjosht e ndaluar n fen e Allahut. Allahu i Lartsuar thot:


27/29

"Dhe rrini n shtpit tuaja e mos e shfaqni bukurin tuaj si shfaqej n injorancn e hershme,faleni namazin, jepeni zekatin dhe respektojeni Allahun dhe t drguarin e Tij."[El Ahzab:33].

I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), ka thn: "Dy kategori njerzishjan prej banorve t zjarrit..." dhe prmendi prej tyre: "Dhe disa gra t veshura por t zhveshura

dhe arrogante130

, kokat e t cilave prngjajn me gungat e deves131

. Nuk kan pr t hyre n xhenet(parajs) dhe as nuk do ta ndjejn aromn e tij, edhe pse aroma e tij ndjehet q prej nj largsie kaqe kaq t madhe."132

S gjashti: T veuarit e dits s Bajramit pr t vizituar varrezat, si dhe shprndarja e karamelevedhe mblsirave n to. Gjithashtu przjerja e burrave dhe grave, vajtimi me z pr t vdekurit dhe ttjera gjra t ndaluara.133

S shtati:Shprdorimi dhe harxhimi i teprt n gjra t padobishme dhe pa qen nevoja.

Allahu i lartsuar ka thn:

"Dhe mos shprdoroni, sepse Ai (Allahu) nuk i do shprdoruesit."[El En'am: 141].

Po ashtu ka thn:

"Hani e pini dhe mos e teproni, sepse Ai (Allahu) nuk i do ata q e teprojn."[El A'raf: 31].

Ndrsa n nj ajet tjetr ka thn:

"Dhe mos shpenzo tepr e pa mas. Ata t cilt shprdorojn jan vllezr t djajve."[El Isra:26-27].

I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn: "Nuk ka pr t'u larguarnjeri nga dhnia e llogaris para Zotit t tij ditn e gjykimit, deri sa t pyetet pr dhe pr pasurine tij, se si e fitoi dhe ku e shpenzoi."134

S teti:Lnia e namazit me xhemat n xhami nga shum prej burrave, pa patur ndonj arsye tkonsiderueshme, si dhe t mjaftuarit e disave vetm me prezantimin e namazit t Bajramit, pa ikushtuar rndsi namazeve t tjera. Pr Allahun, vrtet kjo sht nj prej gjynaheve t mdha!

S nnti:Dyndja e shum prej njerzve mbas agimit t dits s Bajramit pr n varreza, meqllimin pr t vizituar varret e t afrmve t tyre, gj e cila bhet shkak pr shum nga ata ta lenpa falur namazin e Bajramit, e kjo si pasoj e bidatit t caktimit t dits s fests pr t vizituarvarrezat.135

Disa prej dijetarve shtojn ktu edhe vendosjen e degve t palmave136apo t pemve t tjera mbivarre!!

T gjitha kto q kemi prmendur m sipr nuk kan baz n sunetin e t Drguarit t Allahut(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

S dhjeti:Mosinteresimi pr gjendjen e t varfrve dhe nevojtarve, ku vrehet hareja dhe gzimi nfytyrat e fmijve t pasanikve, t cilve u jepet mundsia t han prej ushqimeve t shijshme e tlloj-llojshme, e shpesh her e bjn kt para syve t fukarenjve dhe fmijve t tyre, duke mosndjer n zemrat e tyre keqardhje dhe prgjegjsi, ndrsa i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi iAllahut qofshin mbi t), ka thn: "Nuk sht besimtar asnjeri prej jush, deri sa t dshiroj prvllan e tij at q dshiron pr vete."137


28/29

S njmbdhjeti:Risit t cilat i bjn shum prej t ashtuquajturve hoxhallar, duke pretenduar sekshtu po fitojn knaqsin e Allahut, edhe pse kto vepra nuk kan baz n Fen e Allahut tLartsuar. Bidatet e ksaj natyre jan t shumta138, ndrsa un do t trheq vrejtje vetm n njerinprej tyre, n mnyr q kjo broshur t mos dal nga tema e saj. Ajo prej s cils trheq vrejtjesht pikrisht veprimi i shum thirrsave dhe hoxhallarve t cilt bjn thirrje vazhdimisht, seqndrimi zgjuar gjat gjith nats s Bajramit, sht prej punve q t afrojn te Allahu i Lartsuar.

Dhe jo vetm kaq, por kt veprim t tyre, krkojn t'ia atribuojn t Drguarit t Allahut (Paqjadhe bekimi i Allahut qofshin mbi t), duke u argumentuar me hadithin: "Kush e gdhin natn e FiterBajramit dhe Kurban Bajramit, nuk ka pr t vdekur zemra e tij at dit n t ciln zemratvdesin."139

Pr sa i prket ktij hadithi, ai nuk lejohet t konsiderohet prej fjals s t Drguarit t Allahut(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t). E ska dyshim se udhzimi m i mir sht udhzimi it Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t).

122. Shiko librin "Fet'hu El Beeri" [vll. 10, f. 351], "El Ikhtijarat el ilmije" [6], "El Muhal-le" [vll. 2, f. 220] dhe "Gidheu el elbab" [vll. 1, f. 376], etj.

Vllai yn, shejh Muhamed ibn Ismail, n librin e tij me titull: "Ediletu tehrimi halki el lihjeti", i ka ekzaminuar me prkujdesje hadithet t cilat jantransmetuar n kt shtje, duke prmendur edhe komentin e dijetarve n lidhje me to. Gjithashtu ka grumbulluar edhe fjalt e prmendura n librat emedh'hebeve t ndryshme n lidhje me kt shtje, si dhe mnyrn e t argumentuarit n to, duke mos ln asnj paqartsi apo dyshim. Un kshilloj q libri i

tij t lexohet, sepse sht vrtet i rrall. Shiko gjithashtu "Mexheletu El Ez'her" [vll. 7, f. 328]. Kam shkruajtur nj broshur t prmbledhur me titull "Hukmued din fi el lihjeti ue et tedkhin" e cila sht botuar vazhdimsisht (Elhamdulilah!)- Kjo broshur sht prkthyer n shqip dhe do t dal s shpejti n qarkullim-.

123. Hadith i sakt. Nxjerja m gjersisht e ktij hadithi, gjendet n "Xhuz'u itibai es sunen" me nr [15] e autorit Ed Dijai El Makdisi, t ekzaminuar prej meje.

124. Shiko "Sherhu En Nevevi ala Muslim" [vll. 13, f. 10]; "Hashijetu Ibn Abidin" [vll. 5, f. 235]; "Aridatu El Ehuedhij" [vll. 7, f. 95] dhe "Eduau el bejen"[vll. 6, f. 603].

125. E ka transmetuar Ahmedi [vll. 2, f. 50 dhe 92], nga Ibn Umeri. Zinxhirin e transmetimit e ka t mir. E ka transmetuar gjithashtu Et Tahavi n librin"Mushkil el ether" [vll. 1, f. 88], nga Hasen ibn Atije dhe Ebu Nuajm n librin "Ehbaru Esbehan" [vll. 1, f. 129], nga Enesi. sht prfolur mbi kt hadith,por duke i shqyrtuar t gjitha kto rrug, hadithi sht i sakt (n dasht Allahu!).

126. E ka prmendur Buhariu n shnimet e tij me nr [5590]. E ka transmetuar Ebu Daudi [4039], El Bejhakij [vll. 10, f. 221] etj. El hafidhu (Ibn Haxher) nlibrin "Hedju es sari" [f. 59] ka thn: E ka transmetuar El Hasen ibn Sufjan n "Musnedin" e tij; El Ismailij dhe Et Taberani n "El Kebir" si dhe Ebu Nuajm,nga katr rrug. Gjithashtu e ka transmetuar Ibn Hibani n "Sahihun" e tij, si dhe t tjer pve tyre.

Fjala el hira, d.m.th organi seksual femror, ndrsa kuptimi i ksaj fjale n hadith sht se do ta bjn t lejuar imoralitetin. Pr fjaln el meazif Ibn El Ethir nlibrin "En Nihaja" [vll. 3, f. 230], ka thn: "El Azfu sht prdorimi i veglave muzikore, si defi, daullja etj. Edh Dhehebi n librin "Et Tedhkira" [vll. 4, f.1337], ka thn: " El meazif sht emr i prbashkt pr t gjitha veglat muzikore, si psh: mandolina, flauti, fyelli etj.

127. E ka transmetuar Buhariu [5232] dhe Muslimi [2172], nga Ukbe ibn Amir.

128. Babai i burrit nuk sht pr qllim n kt hadith, duke u argumentuar me vet tekstin Kur'anor. Shiko librin "El Mugni" [vll. 6, f. 570].

129. "El Faiku fi garibi el hadith" [vll. 1, f. 318]. Shiko gjithashtu "En Nihaja" [vll. 1, f. 448]; "Garibu el hadith" [vll. 3, f. 351] dhe "Sherhu es suneh" [vll.9, f. 26-27].

130. T shmangura nga bindja dhe adhurimi i Allahut t Lartsuar, t cilat nuk e ruajn nderin e tyre. Shkputur nga libri "En Nihaja" [vll. 4, f. 382].

131. Kuptimi i ksaj sht se ato i fryjn flokt e tyre n mnyr q t duken sa m t dendura, apo i mbledhin topuz dhe nuk e ruajn shikimin e tyre (e Allahue di m s miri).

132. E ka transmetuar Muslimi n "Sahihun" e tij [2128], [2856], [52] dhe Ahmedi [vll. 2, f. 223 dhe 356], nga Ebu Hurejra (Allahu qoft i knaqur prej tij!).

133. Shiko hollsi t tjera n lidhje me bidatet (risit n fe) t cilat ndodhin n varreza, n librin "Ehkamu el xhenaiz" [258-267] t shejhut ton Al Albani(Allahu e mshiroft!).

134. E ka transmetuar Et Tirmidhi [2416] dhe El Hatib n "Tarihun" e tij [vll. 12, f. 440], nga Ibn Mes'udi (Allahu qoft i knaqur prej tij!). N kt hadith kadobsi, mirpo at e prforcon hadithi i transmetuar nga Ebi Burzate, t cilin e ka nxjer Ed Darimi [vll. 1, f. 131], Ebu Nuajmi n librin "El Hiljetu" [vll. 10,f. 232] dhe Ibn Ed Dubejthi n librin "Dhejl tarihu Bagdad" [vll. 2, f. 163]. Hatibi e ka transmetuar gjithashtu nga Muadhi [vll. 11, f. 441]. Pra hadithi shthasen (i mir).

135. "El Medkhal" [vll. 1, f. 286] i Ibn Haxhit, "El Ibdau" [f. 135] i Ali Mahfudhit [vll. 1, f. 27], "Sunenu el aidejni" [f. 39] i Esh Shukajrit.

136. Ajo q mund t mendoj dikush prej njerzve (se kjo mund t jet prej sunetit) sht e refuzuar. Shiko librin "Ahkamu el xhenaiz" [f. 254], "Mealimu essunen" [vll. 1, f. 27] dhe komentin e shejh Ahmed Shakir mbi "Sunen Et Tirnidhi" [vll. 1, f. 103].

137. E ka transmetuar Buhariu [13] dhe Muslimi [45]. E ka transmetuar gjithashtu En Nesai [vll. 8, f. 115] dhe El Begavij [3474], duke shtuar n tekstin ehadithit fjaln: ".. prej mirsive ..". Zinxhirin e transmetimit e ka t mir.

138. Disa prej ktyre bidateve i gjen t prmendura m hollsisht n librin "Eajedu el islam" [f. 58], kapitulli "Bidatet e dy festave t Bajramit".


29/29

139. Ky hadith sht meudu (i trilluar). Shejhu yn, El Albani (Allahu e mshiroft!) i ka br analiz t plot ktij hadithi n librin e tij "Silsiletu el ehadithi eddaife" [520] dhe [521].

kthehu lart

Mbyllja

Kjo sht ajo q Allahu i Lartsuar m lehtsoi t grumbulloj dhe radhis prej dispozitave dherregullave t dy festave t Bajramit. Dispozita kto, t cilat duhet t'i njoh dhe t'i dij do muslimani thjesht, e sidomos krkuesit e dijes n veanti. E paraqes kt broshur t shkurtr, si kshill dheprkujtim pr muslimant, me qllim q ta saktsojn adhurimin e tyre dhe ta praktikojn n jetn eprditshme, duke treguar bindje dhe devotshmri ndaj Allahut, n mnyr q t fitojn knaqsindhe dashurin e Tij.

Nse kam gabuar, kjo sht prej vetes sime dhe prej shejtanit, e nse e kam arritur t vrtetn, kjosht mirsi nga Allahu, Nj i Vetm e i Pashok.

Lutja jon e fundit sht: Falnderimi i takon vetm Allahut, Zotit t botve!

Shkroi: Ebul Harith Ali ibn Hasen ibn AliZerka, JORDANI, 15 Sefer, 1404 Hixhri

Pastaj e ripash edhe nj her prmbledhjen e ksaj broshure dhe i shtova asaj disa materiale tjera, duke e nxjerr n nj form t re n fillimin e muajit Shabant vitit 1413 Hixhri.

dispozitat e dy festave (bajrameve)

Documents