DDüünyanya’’da Kan Bankacda Kan Bankacııllığıığı

ve Transfve Transfüüzyon Tzyon Tııbbbbıı

EEğğitimiitimiDr.RDr.Rüçüçhan Yazan Serthan Yazan Sertöözz

Ege Ege ÜÜniversitesi Tniversitesi Tııp Fakp Faküültesi Kan Merkezi ltesi Kan Merkezi

TTııbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalıı

– İmmunhematoloji

– Kan bileşenleri

– Aferez

– Transplant immünolojisi

– Transfüzyonla bulaşan infeksiyonlar

– Plazma inaktivasyon yöntemleri…

Kan BankacKan Bankacııllığıığında ilerlemelernda ilerlemeler

DDüünyanya’’da Transfda Transfüüzyon Tzyon Tııbbbbıı

• İlk ISBT 1935’te uzmanlık alanı olması gerektiği

• 1988’de Avrupa Konseyi, ISBT, DSÖ, IFRC transfüzyon tıbbında eğitim ve öğretimde tüm ülkelerde benzer yaklaşımların olması gerektiği önerilerinde bulunmuşlar

• 1989’da ilk Avrupa ISBT kongresinde bunun için bir oturum ayrılmış

• 1991’de mezuniyet sonrası transfüzyon tıbbı eğitiminde olması gereken minimumlar bir oturumda tartışılmış

DDüünyanya’’da Transfda Transfüüzyon Tzyon Tııbbbbıı• En iyi uygulamalar – Avrupa Konseyi (EC)

– Avrupa Transfüzyon Tıbbı Okulu (ESTM)

– İngiliz konseyi (BC)

– İtalyan transfüzyon tıbbı ve hematoloji derneği (SIMTI)

– ISBT

– Avrupa Kan Birliği (EBA)

– Alman Transfüzyon Derneği (DGTI)

–– KMTDKMTD

İİngiliz kan transfngiliz kan transfüüzyon dernezyon derneğği (BBTS)i (BBTS)

Esas hedef

transfüzyon tıbbı eğitimi

BBTS ve eğitim öğretim strateji grubu

Fransa Kan TransfFransa Kan Transfüüzyonu Dernezyonu Derneğği i

(SFTS)(SFTS)

• SFTS çatısı altında CNFMC-TS- Kan transfüzyonunda sürekli eğitim konseyi

– Kan transfüzyonu konusunda uzmanlar

– Kan transfüzyonunu uygulayanlar

– Kan bankalarının akreditasyonunda deneyimli uzmanlar

• SFTS CNFMC-TS’nin eğitim ve akreditasyon konusundaki tüm önerilerini kabul ediyor

Alman TransfAlman Transfüüzyon Dernezyon Derneğği (DGTI)i (DGTI)

• Tıp Fakültelerinde transfüzyon tıbbı ile ilgili zorunlu bir uygulama yok. İstek dahilinde dersler var. Katılım %5’in altı

• Fakültedeki kan merkezinin gücüne göre ancak birkaç tıp fakültesinde bu konuda zorunlu dersler var.

• Transfüzyon tıbbı alanında iki uzmanlık dalı var–– Tam uzmanlTam uzmanlııkk– Bir transfüzyon servisinde üç yıl eğitim– İki yıl klinik uygulama (iç hastalıkları, KD/cerrahi)

–– KKıısmi uzmanlsmi uzmanlııkk– Bir transfüzyon servisinde bir yıl eğitim– İki yıl klinik uygulama (iç hastalıkları, KD/cerrahi)

• Yılda iki-üç toplantı ve seminerler hazırlar

DDüüzenleyici ve teknik standartlarzenleyici ve teknik standartlar

• İyi laboratuvar uygulamaları (GLP)

• İyi üretim uygulamaları (GMP)

• Kalite yönetim sistemleri

SeifriedSeifried--AnketAnket

• 2006 yılında Norbert Mueller• Seifred ve ark. 2011’de Euronet-TMS ve EBA

platformları üzerinden anket • 14 ülke - dördünde transfüzyon tıbbı tanımlanmış bir

eğitim programı ile tam bir uzmanlık alanı– Norveç– İsveç– Almanya– Avusturya

• Bu ülkelerde başarılı bir eğitim programı ve final sınavının ardından diploma verilmektedir

• İlgili dernek ve makamlarınca kabul görmektedir

E. Seifried, J. Schuettrumpf & M. M. Mueller ISBT Science Series (2011)

SeifriedSeifried--AnketAnket

• 14 ülke - dördünde iç hastalıkları, hematoloji veya immünoloji branşlarında yandal

• Mueller ile uyumlu

• Bu çalışmalar ankete katılan ülkelerin ancak yarısında transfüzyon tıbbı anadal ya da yandal eğitimi verildiğini göstermektedir

• Birçok Avrupa ülkesi gelişmiş ortak bir transfüzyon tıbbı eğitimi planlamaktadır

• EUBIS, EU-Q-SOP, EU-OBUP ve DOMAINE gibi birçok projenin temelini eğitim modülleri oluşturmaktadır

E. Seifried, J. Schuettrumpf & M. M. Mueller ISBT Science Series (2011)

Program iProgram iççerieriğğii--11

• İmmunhematoloji ve kan grup seroloji/moleküler biyolojisi• İyi üretim uygulamaları (GMP): Standart kan ürünü için• İyi üretim uygulamaları (GMP): Hematopoetik kök hücreyi de

içeren aferez• Transfüzyon uygulamalarında klinik danışmanlık ve kan-ürünlerinin

uygun kullanımı• Doğum öncesi takip ve doğum sonrası hemoterapi• Kuagulasyon ve inhibitör konsantrelerinin kullanımında klinik

danışmanlık• Kalite kontrol• Ürün güvenliği, yan etki ve komplikasyon yönetimi• Ürün geri kazanım yöntemleri• Otolog hemoterapi ve kan kazanım yöntemleri

Program iProgram iççerieriğğii--22• Donör yönetimi, danışmanlık ve iletişim becerileri• Acil tıp ve afet yönetiminde esaslar• Lab becerileri: Viral ve bakteriyel patojenler için seroloji, NAT• Transplantasyon immunolojisi, immunogenetik ve HLA

tiplendirme• Kan ve ürünlerinin ruhsatlandırılması, üretimi ve pazarlama• Hemovijilans

• Terapötik hemaferez• Çocuk-erişkin hemato-onkoloji temelleri• Kan yoluyla bulaşan hastalıklar ve epidemiyolojileri

ModModüül 1l 1-- Klinik EKlinik Eğğitimitim• 6 ay-üç yıl (ortalama iki yıl)

• Hemoterapi

• Tüm kan ve ürün isteklerini uygun şekilde yapılabilmeli, transfüzyon yan etkilerini takip tedavi edebilmeli

• Dökümantasyon ve kalite kontrolu yapabilmeli

– İç hastalıkları ve tüm yan dalları

– Anesteziyoloji (yoğun bakım dahil)

– Jinekoloji

– Pediatri

– Cerrahi Branşlar

ModModüül 2l 2-- DonDonöör Hekimlir Hekimliğği i

• Bir yıl• Tam kan ve aferez donör yönetimi

– donör seçimi– donasyon öncesi, sırası ve sonrası tıbbı bakım

• KYBH• İnfeksiyon epidemiyolojisi• Danışmanlık• Rxn’da tanı, akut ve uzun dönem tedaviler

– Raporlama

• Planlama, organizasyon, ürün hazırlanması

• Yeterli sayıda ürün hazırlayan merkezlerde ve deneyimli hekimlerin gözetiminde yapılmalıdır

ModModüül 3l 3-- Laboratuvar eLaboratuvar eğğitimiitimi

• En az bir yıl

• İmmunhematoloji

• KYBH serolojik testleri

• Moleküler teknikler

• Kuagulasyon bozuklukları tanı ve tedavisi

• Doku tiplendirme

ModModüül 4l 4-- TransfTransfüüzyon tzyon tııbbbbıında tam nda tam

yeterlilik eyeterlilik eğğitimi itimi • En az bir yıl

• Modül sonunda artık bir kan merkezi sorumlusu olabilmeli

• Üretim, transport, depolama

• Ulusal ve uluslararası düzenlemeler, standartlar

• Kalite kontrol, yönetim

• İzlem yöntemleri geliştirme

• Afet yönetimi

• Transfüzyon ile ilişkili aktiviteler planlama, yürütme

• Donör kazanım kampanyaları

• Modüller arası sınavlar, ilgili dernek ve otoritelerce yapılan final sınavı ile Transfüzyon Tıbbı uzmanlık diploması

• 2005 ⁄ 36 ⁄ EC – Mesleki niteliklerin karşılıklıtanınması

• Modüler eğitim sistemi ülkelerin kendi uzmanlık eğitiminde standardizasyonu adım adım sağlamasına olanak verir

NIHNIH

• Massachusetts Hastanesi

• Kan bankacılığı ve immunhematoloji programı

• Hematolog, Klinik Patoloji Uzmanlığı

• iki yıllık program

Program Program İİççerieriğğii--11

• Klinik ve laboratuvar immunohematoloji

• Aferez teknikleri

• Doku tipleme

• Donör seçimi

• Kan bileşenleri hazırlama

• Kemik iliği ve periferik kök hücre hazırlama yöntemleri

• Teknik prosedürler

Program Program İİççerieriğğii--22

• Acil durumlar• Terapötik flebotomi• Transfüzyon rxn• Kan bileşenleri kullanım• Kan bankası envanter sorumlusu, laboratuvar teknik

sorumlusu ile çalışır• Konferanslar, eğitim toplantıları ve transfüzyon komitesi

toplantılarına katılır• Bütçe ve personel yönetimi ile ilgili idari toplantılara

katılır• Konsültasyon• Birinci yılın ilk yarısından sonra araştırma ilgi alanını seçer• 2.yıl Klinik veya temel bilimlerde araştırma projesi

HARVARD TIPHARVARD TIP

• Klinik patoloji bünyesinde

• Akredite (ACGME) program

• Hematolog/Onkolog , Anestezist

• Normal süre 10 ay-araştırma ilgi alanını seçer

• NIH eğitim bursları ile 1-2 yıl araştırma

• Uygulama hastanesinde 4+2 ay (MGH, Brigham ve Kadın Hastalıkları Hastanesi, Beth Israel Tıp Merkezi)

• 1 ay kemik iliği ve periferik kök hücre hazırlama yöntemleri (Dana-Farber Kanser Enstitüsü)

• 3 ay tercih

MAYOMAYO

• Bir yıl

• Her yıl en fazla iki öğrenci

• Akredite (ACGME) program

• Amerikan Patoloji Board “Kan bankacılığı ve transfüzyon tıbbında board sınavı”

SonuSonuçç• Dünyada da transfüzyon tıbbında eğitimde standardizasyon yok

• Her ülkede farklı uygulamanın yanında aynı ülke içinde bile standardizasyon yoktur

• Avrupa Konseyi, direktifleri aracılığı ile transfüzyon tıbbında uluslararası düzenlemeler getirmiştir

• Şu an yürürlükte olan direktifler ile yüksek kalite standartlarısağlanmış olsa da bu alanın karmaşıklığını giderici özellikleri tam olarak yoktur– Diğer tıbbi uzmanlık eğitimi ve nitelikleri için minimum

gereksinimler, minimum süre direktiflerin içinde listelenmiştir– Ancak transfüzyon tıbbı, kan transfüzyonu ve immunhematoloji

alanında yeterli değildir

SonuSonuçç

• Transfüzyon tıbbı uzmanlığı (anadal/yandal) gerekli

• Transfüzyonun tüm uygulamalarını kapsayacak standart Transfüzyon Tıbbı uzmanlık eğitimi için;

– Ülkelerin ilgili dernekleri ve ulusal otoritelerin birlikte çalışabileceği büyük çaplı projeler ve komiteler oluşturulmalı, varolanlar desteklenmelidir