doç. dr. zekeriya aktürk 1 aralık 2005 gülhane askeri tıp fakültesi, ankara

/ 291

Doç. Dr. Zekeriya Aktürk1 Aralık 2005

Gülhane Askeri Tıp Fakültesi, Ankara

Aile Hekimliğinin Tarihçesi

[email protected]

http://ailehekimligi.trakya.edu.tr

/ 292

Dikkatlice bakınız !

• Haritadaki yer neresi?

/ 295

Natural-Conventional

• Kos Ekolü: generalist (MÖ 460-377)

• Knidos Ekolü: Organ ve dokular (specialist)

/ 296

Kavramlar

• Genel pratisyen General practitioner• Aile hekimi Family physician• Aile hekimliği FM/GP• Aile doktoru Family doctor• İlk başvuru hekimi First contact physician• Kapsamlı bakım Comprehensive care• Birinci basamak Primary care

/ 297

Bazı Önemli Noktalar

• İlk insandan beri sağlık sorunları var• Kabile reisleri• Büyücüler• 14. yüzyıl: Avrupa’da tıp fakülteleri• 1712: Buhar makinesinin icadı• 18. yüzyıl (aydınlanma çağı)

– Hekim az. Elit tabakaya hizmet ediyor.– Cerrahlar tamamen ayrı: berberlerde eğitiliyor– Eczaneler halka hizmet sunuyor

/ 298

Bazı Önemli Noktalar

• 1760’a kadar ABD’de tıp fakültesi yok (J. Hopkins)– 1840: ABD’de hekimlerin %10 tıp eğitimi almış

• 1810: İngiltere’de Genel Pratisyen adı kullanıldı• 1910: Flexner raporu (ABD’de 155 tıp fakültesi)

– Gelişen teknoloji takip edilemiyor

• 1945: Savaş sonrası • 1930-70 arası: insülin ve antibiyotiklerin keşfi• 1960: Genel pratisyenliğe olan ilgi hızla azalıyor• 1910-60: uzmanlaşma çağı

/ 299

ABD

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1930 1940 1950 1960 1970

/ 2910

ABD 1960’lı yıllar

• GP’lerin %35’i kötü uygulama yapıyor

• Tıp ve teknoloji gelişmiş ama hastalar memnun değil

• Mezuniyet öncesi ve sonrası eğitim arasında bağ yok

• Eğitim-beceri-hizmet arasındaki ilişkiler belirsiz

/ 2911

ABD 1960’lı yıllar

• İntörnlük 3 çeşit:– Original– Mixed– Straight

• İhtisas rutin

• Koruyucu hekimliğe yeterli ilgi yok

• Şehirleşme artmış

/ 2912

Aile hekimi olmazsa…

• Aile hekimleri giderek daha az tercih ediliyor. Sonuçta :– Hastalar kendileri karar veriyor– Eczacı, arkadaş…– Kendi kendine tedavi– Acil servisler

/ 2913

AH’ne Rağbet Neden Azaldı?

• Saygınlığı yok

• Okulda anlatılmıyor

• Uygulama şartları iyi değil

/ 2914

Flexner 1930

• “Korkarım ki, bilimsel tıbbın hızla gelişmesi bize eski nesil hekimlerin geniş kültürleri ve kapsamlı hizmetlerine mal olmaktadır!”

/ 2915

Aşırı uzmanlaşmanın sonuçları

• Fragmentasyon

• Kapsamlı bakım sunamama

• Sürekli bakım sunamama

• Uzmanlar arasında koordinasyon problemi

• Tıp eğitiminde zorluklar

/ 2916

Flexner’in yanıldığı başka bir nokta

• “Uzmanlaşmak iyi hekimlik anlamına geliyorsa genel tababet kötü hekimlik demektir”

/ 2917

Oysa…

• Aile hekimi tıbbın tamamından anlar. Nadir görüle

hastalıkları tanıyabilir.

• Sık görülen hastalıkları en iyi AH bilir.

• Branşlaşma belirsizliği önlemez; sadece problemi

çevreden izole eder. Bu ise resmin tamamını

kaybetmemize neden olur.

• Bilim ilerledikçe bilgi artar ama bilgi yükü azalır.

• Tıbbi hatalar bilgi değil ilgi eksikliğinden olmaktadır

/ 2918

Aile hekimi, filmin ilk karesine değil, tamamına bakar!

/ 2919

/ 2920

Önemli Raporlar 1966

• Folsom– Sağlık bir toplum sorunudur– Herkesin kendi doktoru olmalıdır

• Millis– Uzmanlaşma çözüm değil; yeni bir doktor gerek!

• Willard– Aile hekimlerinin eğitimi nasıl olacak?

/ 2921

Millis Raporundan

• “Bir ülser hastası cerraha, psikiyatriste veya

eczaneye ihtiyaç duyabilir. Hepsinden anlayan

bir doktor gerek. Hastayı diğerlerinden

anlamayan birine mahkum edemeyiz!”

/ 2922

ABD’de AH

• 1969 ABFM (Board)

• Title VII: birinci basamağa yılda 92 milyon $

/ 2923

Türkiye’de AH

• TR 1940: Genel tababet ihtisası

• TR 1961: 224 sayılı yasa

• TR 1983 Tababet Uzmanlık Tüzüğü

• TR 1985 Eğitim hastanelerinde AH

• 1988 AHUD, 1990 TAHUD

• 1993 YÖK kararı

• İlk anabilim dalları: – Edirne, Eskişehir, Adana, Kocaeli

/ 2924

Türkiye’de

• 1993: İlk ulusal kongre (İstanbul)– 7. kongre 2006 İzmir

• 2001: İlk aile hekimliği günleri (Edirne)– 3. aile hekimliği günleri 2005 Aydın

• 1997: Türkiye Aile Hekimliği Dergisi– 3 ayda bir

/ 2925

Türkiye’de

• 2003: TR Wonca’ya tam üye

• 2005: TR Wonca Dünya konseyinde temsil edildi

• 2008: Ulusal aile hekimliği kongresi– TAHUD Edirne şubesi

• 2006: Avrupa aile hekimliği kongresi: Floransa– 2008: Avrupa aile hekimliği kongresi Türkiye’de

/ 2926

Wonca’da temsiliyet

• WONCA Konsey üyesi – Uzm.Dr.Erdem Birgül

• EURACT – Doç.Dr.Okay Başak

• EUROPREV – Prof.Dr.Süleyman Görpelioğlu

• EURIPA – Doç.Dr.Hakan Yaman

• EQuiP – Doç.Dr.Zekeriya Aktürk, Nezih Dağdeviren

• EGPRN – Doç.Dr.Mehmet Ungan

/ 2927

TAHUD Şubeler

• Ankara

• İstanbul

• İzmir

• Bursa

• Adana

• Edirne

• Antalya

/ 2928

Sayılarla Karşılaştırma

• ABD 2000– 60212 aile hekimi– 300 milyon nüfus– 1 aile hekimi/5000 kişi

• TR 2005– 1500 aile hekimi– 70 milyon nüfus

/ 2929

Aile Hekimlerinin İletişimleri

• Başkan– Dr. Ayşe Çaylan– [email protected]

• Web sitesi– www.tahud.org.tr

• e-posta grubu– [email protected]– Dr. Ali Cerrahoğlu ([email protected])

doç. dr. zekeriya aktürk 1 aralık 2005 gülhane askeri tıp fakültesi, ankara

Documents