1

Dochody deficyt dług JST ndashdotychczasowe doświadczenia i wyzwania perspektywy długookresowej

W czym i czy może pomoacutec statystyka

Mirosław Błażej Dep Studioacutew Makroekonomicznych i FinansoacutewGUS

26032018 Wrocław

2statgovpl

Agenda

Wyzwania bull Cyklicznośćbull Koszty obsługi długu bull Demografia

1 Koncepcja stabilności finansowej JST 2 Kształtowanie się dochodoacutew deficytu i długu 3 Reguły fiskalne i wymogi WPF 4 Dane dostępne dla JST (także prognozy) 5 Metody statystyczne

3statgovpl

Stabilności fiskalna JST

1 Płynność i długoterminowa wypłacalność

2 bdquoStan w ktoacuterym władze samorządowe są w staniezapewnić stosowny do potrzeb wspoacutelnoty terytorialnejzakres odpowiedniej jakości usług publicznych jakroacutewnież stymulować przyszły rozwoacutej społeczno-gospodarczyrdquo (Katarzyna Woacutejtowicz 2014)

1 Stałość 2 Wydajność fiskalna 3 Antycykliczność

1 Dochodoacutew (wydatkoacutew) 2 Koszty obsługi długu

4 Środki na inwestycje (także z UE) 5 Demografia

4statgovpl

Reguły fiskalne

1 Ramy fiskalne UE 1 EDP MTO wymogi procesu budżetowego instytucje

reguła wydatkowa2 bdquoSześciopakrdquo 2011 Pakt Fiskalny 2012 bdquoDwupakrdquo 2013 3 Reguła wydatkowa realne wydatki publiczne (urealniane prognozowanym deflatorem PKB) nie powinny rosnąć szybciej niż średniookresowa prognoza PKB potencjalnego

2 Regulacje krajowe 1 Proacuteg długu (reguła konstytucyjna) 2 Stabilizująca reguła wydatkowa (implementująca) 3 Indywidualny wskaźnik zadłużenia (JST) 4 Wieloletni Plan Finansowy

3 Założenia reformy systemu budżetowego (MF 2016)

5statgovpl

Podstawowe kategorie budżetowe JSTmld zł oraz

-200

-100

00

100

0

50

100

150

200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Wydatki Dochody

Dług Dług w relacji do dochodoacutew

Saldo (prawa oś)

6statgovpl

Dochody z podstawowych podatkoacutew rok 2006 = 100

80

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

VAT akcyza CIT (100) PIT (100)

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

2statgovpl

Agenda

Wyzwania bull Cyklicznośćbull Koszty obsługi długu bull Demografia

1 Koncepcja stabilności finansowej JST 2 Kształtowanie się dochodoacutew deficytu i długu 3 Reguły fiskalne i wymogi WPF 4 Dane dostępne dla JST (także prognozy) 5 Metody statystyczne

3statgovpl

Stabilności fiskalna JST

1 Płynność i długoterminowa wypłacalność

2 bdquoStan w ktoacuterym władze samorządowe są w staniezapewnić stosowny do potrzeb wspoacutelnoty terytorialnejzakres odpowiedniej jakości usług publicznych jakroacutewnież stymulować przyszły rozwoacutej społeczno-gospodarczyrdquo (Katarzyna Woacutejtowicz 2014)

1 Stałość 2 Wydajność fiskalna 3 Antycykliczność

1 Dochodoacutew (wydatkoacutew) 2 Koszty obsługi długu

4 Środki na inwestycje (także z UE) 5 Demografia

4statgovpl

Reguły fiskalne

1 Ramy fiskalne UE 1 EDP MTO wymogi procesu budżetowego instytucje

reguła wydatkowa2 bdquoSześciopakrdquo 2011 Pakt Fiskalny 2012 bdquoDwupakrdquo 2013 3 Reguła wydatkowa realne wydatki publiczne (urealniane prognozowanym deflatorem PKB) nie powinny rosnąć szybciej niż średniookresowa prognoza PKB potencjalnego

2 Regulacje krajowe 1 Proacuteg długu (reguła konstytucyjna) 2 Stabilizująca reguła wydatkowa (implementująca) 3 Indywidualny wskaźnik zadłużenia (JST) 4 Wieloletni Plan Finansowy

3 Założenia reformy systemu budżetowego (MF 2016)

5statgovpl

Podstawowe kategorie budżetowe JSTmld zł oraz

-200

-100

00

100

0

50

100

150

200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Wydatki Dochody

Dług Dług w relacji do dochodoacutew

Saldo (prawa oś)

6statgovpl

Dochody z podstawowych podatkoacutew rok 2006 = 100

80

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

VAT akcyza CIT (100) PIT (100)

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

3statgovpl

Stabilności fiskalna JST

1 Płynność i długoterminowa wypłacalność

2 bdquoStan w ktoacuterym władze samorządowe są w staniezapewnić stosowny do potrzeb wspoacutelnoty terytorialnejzakres odpowiedniej jakości usług publicznych jakroacutewnież stymulować przyszły rozwoacutej społeczno-gospodarczyrdquo (Katarzyna Woacutejtowicz 2014)

1 Stałość 2 Wydajność fiskalna 3 Antycykliczność

1 Dochodoacutew (wydatkoacutew) 2 Koszty obsługi długu

4 Środki na inwestycje (także z UE) 5 Demografia

4statgovpl

Reguły fiskalne

1 Ramy fiskalne UE 1 EDP MTO wymogi procesu budżetowego instytucje

reguła wydatkowa2 bdquoSześciopakrdquo 2011 Pakt Fiskalny 2012 bdquoDwupakrdquo 2013 3 Reguła wydatkowa realne wydatki publiczne (urealniane prognozowanym deflatorem PKB) nie powinny rosnąć szybciej niż średniookresowa prognoza PKB potencjalnego

2 Regulacje krajowe 1 Proacuteg długu (reguła konstytucyjna) 2 Stabilizująca reguła wydatkowa (implementująca) 3 Indywidualny wskaźnik zadłużenia (JST) 4 Wieloletni Plan Finansowy

3 Założenia reformy systemu budżetowego (MF 2016)

5statgovpl

Podstawowe kategorie budżetowe JSTmld zł oraz

-200

-100

00

100

0

50

100

150

200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Wydatki Dochody

Dług Dług w relacji do dochodoacutew

Saldo (prawa oś)

6statgovpl

Dochody z podstawowych podatkoacutew rok 2006 = 100

80

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

VAT akcyza CIT (100) PIT (100)

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

4statgovpl

Reguły fiskalne

1 Ramy fiskalne UE 1 EDP MTO wymogi procesu budżetowego instytucje

reguła wydatkowa2 bdquoSześciopakrdquo 2011 Pakt Fiskalny 2012 bdquoDwupakrdquo 2013 3 Reguła wydatkowa realne wydatki publiczne (urealniane prognozowanym deflatorem PKB) nie powinny rosnąć szybciej niż średniookresowa prognoza PKB potencjalnego

2 Regulacje krajowe 1 Proacuteg długu (reguła konstytucyjna) 2 Stabilizująca reguła wydatkowa (implementująca) 3 Indywidualny wskaźnik zadłużenia (JST) 4 Wieloletni Plan Finansowy

3 Założenia reformy systemu budżetowego (MF 2016)

5statgovpl

Podstawowe kategorie budżetowe JSTmld zł oraz

-200

-100

00

100

0

50

100

150

200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Wydatki Dochody

Dług Dług w relacji do dochodoacutew

Saldo (prawa oś)

6statgovpl

Dochody z podstawowych podatkoacutew rok 2006 = 100

80

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

VAT akcyza CIT (100) PIT (100)

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

5statgovpl

Podstawowe kategorie budżetowe JSTmld zł oraz

-200

-100

00

100

0

50

100

150

200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Wydatki Dochody

Dług Dług w relacji do dochodoacutew

Saldo (prawa oś)

6statgovpl

Dochody z podstawowych podatkoacutew rok 2006 = 100

80

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

VAT akcyza CIT (100) PIT (100)

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

6statgovpl

Dochody z podstawowych podatkoacutew rok 2006 = 100

80

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

VAT akcyza CIT (100) PIT (100)

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

7statgovpl

Dochody budżetoacutew państwa i JSTrok 2006 = 100

0

20

40

60

80

100

100

120

140

160

180

200

2006 2008 2010 2012 2014 2016

Relacja dochody budzetoacutew JST do państwa (prawa oś)

Dochody budżetoacutew JST

Dochody budżetu państwa

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

8statgovpl

Gminy według relacji wyniku budżetowego i długu do dochodoacutew

0 300 600

2016

0 300 600

2012

0 300 600

2014

0 300 600

2013

0 300 600 900

0

0 - 10

10 - 20

20 - 30

30 - 40

40 - 50

50 - 60

60 - 70

70 - 80

powyżejhellip

2009

0 300 600

2011

0 300 600

2015

0 300 600

2010

0 300 600

2011

0 300 600

2014

0 300 600

2015

0 300 600

2016

0 300 600

poniżej -20

-20 - -15

-15 - -10

-10 - -5

-5 - -25

-25 - 0

0-25

25-5

5-10

powyżej 10

ilość

2009

0 300 600

2010

0 300 600

2012

0 300 600

2013

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

9statgovpl

Koszty obsługi długu JST do długuprocenty

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Budżety JST ogoacutełem 51 48 47 35 41 49 37

Budżety gmin 51 43 43 32 37 46 36

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Budżety JST ogoacutełem 35 43 52 42 35 29 28

Budżety gmin 33 43 54 43 35 31 30

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

10statgovpl

Udział wydatkoacutew z udziałem środkoacutew unijnych w wydatkach ogoacutełem według typoacutew

133

114

109

118

97

22

478

475

46

463

424

118

28

26

27

27

17

08

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

JST ogoacutełem

bieżące

121

91

76

8

61

09

469

428

385

374

331

67

18

17

14

14

07

02

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

gminy

bieżące

469

112

103

109

82

14

108

525

494

484

418

99

1

09

1

1

05

03

0 50

2011

2012

2013

2014

2015

2016

miasta

bieżącemajątkoweogoacutełem

97

62

58

65

52

15

386

298

219

223

232

47

3

29

35

37

21

11

0 20 40

2011

2012

2013

2014

2015

2016

powiaty

bhellip

337

316

367

407

394

174

58

565

651

706

691

397

171

165

181

181

15

95

0 20 40 60 80

2011

2012

2013

2014

2015

2016

wojewoacutedztwa

bhellip

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

11statgovpl

Dług sektora GG i LG w UE EA i Polsceprocent PKB

00

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

00

10

20

30

40

50

60

70GG EU GG EA GG Polska LG EU LG EA LG Polska

2003 20162008

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

12statgovpl

Reguły fiskalne JST

Indywidualny wskaźnik zadłużenia

R ndash planowana na rok kwota spłaty rat kredytoacutew i pożyczek hellip

O ndash planowane na rok budżetowy spłaty odsetek od kredytoacutew ipożyczek oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń igwarancji

D ndash dochody ogoacutełem budżetu

Db ndash dochody bieżące

Sm ndash dochody ze sprzedaży majątku

Wb ndash wydatki bieżące

119825+ 119822

119811 119847le120783

120785lowast 119811119835119847minus120783 + 119826119846119847minus120783 minus119830119835119847minus120783

119811119847minus120783+119811119835119847minus120784 + 119826119846119847minus120784 minus119830119835119847minus120784

119811119847minus120784

+119811119835119847minus120785 + 119826119846119847minus120785 minus119830119835119847minus120785

119811119847minus120785

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

13statgovpl

Wieloletnia Prognoza Finansowa JST

bull Zawiera listę programoacutew wieloletnich prognozę długu JST prognozę dochodoacutew i wydatkoacutew JST

bull Prognoza rokrocznie aktualizowana na 4 lata budżetowe lub dłużej (wydatki dług ndash horyzont zobowiązań)

bull Prognoza nie poacuteźniej niż uchwała budżetowa

bull Zgodność wyniku długu przychodoacutew i rozchodoacutew

bull Od 1 X 2017 r w Besti-i długookresowa ocena stabilności wydatkoacutew bieżących

bull rdquojakie tytuły dochodoacutew i wydatkoacutew są ujęte w tym dokumencie oraz w jaki sposoacuteb były one prognozowanerdquo ndashpismo Dep ST MF

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

14statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Metody i modele mogące być zastosowane na potrzebyWPF z punktu widzenia potrzeby dostępu do prognozdanych objaśniających

1 Tylko wartości historyczne zmiennych(trendy ARIMA VAR ADL etc) Zmiennej prognozowanej Szerszej grupy zmiennych

2 Konieczne założenie (znajomość) przyszłych wartości zmiennych egzogenicznych Modele ekonometryczne Zmian proporcjonalnych etc

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

15statgovpl

WPF - dostępne dane (Ministerstwo Finansoacutew)

Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych napotrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednosteksamorządu terytorialnego ndash październik 2017 r

bull 2016 ndash 2021

Dość rozbudowana prognoza choć też niewystarczająca

bull 2022 ndash 2050

Bardzo ograniczony zestaw danych (PKB CPIwynagrodzenia bezrobocie kurs EUR)

bull Tylko dane na poziomie kraju

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

16statgovpl

Znaczenie statystyki publicznej

1 Dane oficjalne bezstronne i obiektywne

2 Zasady metodyki praktyki jakość

3 Kluczowa rola w polityce społecznej i gospodarczej na poziomie gospodarki i regionalnym oraz dla rynkoacutew finansowych

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

17statgovpl

System statystyki społecznej

STATYSTYKA SEKTOROWA- Ludność- Praca- Edukacja- Dochody- Wydatki- Warunki pracy- Otoczenie pracy- Zdrowieitd

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE- Zdrowie - Transport- Edukacja - Czas wolny- Zasoby finansowe - Stosunki społeczne - Zatrudnienie - Bezpieczeństwo- Otoczenie pracy - Zasoby polityczne- Mieszkanie - Mobilność społeczna

RACHUNKI SPOŁECZNE

- podział według grup społeczno-ekonomi-

cznych

BADANIE GRUPY RYZYKA

(bezdomni narkomani

alkoholicy inne grupy marginesu

społecznego)

MIKROSYMULACJE

Modelerozkładoacutew

RACHUNKI NARODOWE

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

18statgovpl

System statystyki gospodarczej

INFRASTRUKTURA

Klasyfikacje Rejestr statystyczny (BJS) Standardy metodologiczne

RACHUNKI NARODOWE

WSKAŹNIKI

Strukturalne Kroacutetkookresowe PEEI Zroacutewnoważonego rozwoju Stabilności finansowej Przedsiębiorczości Konkurencyjności Wskaźniki bdquourzędowerdquo

STATYSTYKI WIELODZIEDZINOWE

Statystyka strukturalna przedsiębiorstw

Przekształcenia własnościowe i strukturalne

Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych

Ocena bieżącej działalności przedsiębBadania koniunkturyCenyStan i ochrona środowiskaNauka technika i społeczeństwo

informacyjneGosp materiałowa i paliwowo-

energetycznaRzeczowy majątek trwały i inwestycjeStatystyka regionalna

STATYSTYKA SEKTOROWA

Rolnictwo i leśnictwoPrzemysłBudownictwoMieszkania Infrastruktura

komunalnaTransport i łącznośćHandel wewnętrzny i usługiStosunki gosp z zagranicąRynek finansowyFinanse publiczne

GRUPOWANIA SZCZEGOacuteLNE

MSPPodmioty z kapitałem

zagranicznymPrzedsiębiorstwa

nowopowstałeGrupy

przedsiębiorstw

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

19statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

1 Prognoza ludności na lata 2014-2050 (opracowanie 2014)

2 Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 (opracowanie w 2014 r)

3 Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015 ndash 2050 (opracowanie 2016)

4 Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne) (opracowanie 2017)

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

20statgovpl

Prognoza ludności na lata 2014-2050Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

odsetek osoacuteb 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Poprodukcyjni 128 148 168 226 262 305 365

Produkcyjni 582 608 644 598 578 548 488

Mobilni 401 398 400 373 316 282 275

Niemobilni 181 210 244 225 262 266 214

Przedprodukcyjni 290 244 188 177 159 148 146

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

21statgovpl

Prognoza dla powiatoacutew i miast na prawie powiatu oraz podregionoacutew na lata 2014-2050 Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

-

250

500

750

1000

1250

1500

882 10 621

10 1447

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

22statgovpl

Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030 (opracowanie eksperymentalne)Dep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

ubytek ludności powyżej 10

ubytek ludności powyżej 5

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

23statgovpl

Prognozy demograficzne GUSDep Badań Demograficznych i Rynku Pracy

Dla jednostek dostępne są dane

1 Stany ludności na lata do 2050 2030

2 Stany ludności według rocznikoacutew (powiaty)

3 Stany ludności na lata według funkcjonalnych grup wieku (powiaty i gminy)

4 Ruch naturalny i migracyjny ludności

5 Płeć

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

24statgovpl

Planowanie wieloletnie a demografia - metody

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych1 Proporcjonalnych dostosowań (proportional

adjustment) 2 Stałej struktury (constant rate structure) 3 Metody ekonometryczne (zasadniczo wykorzystujące

zmienne 0-1)

Metoda proporcjonalnych dostosowańbull Może prowadzić do niepoprawnego oczyszczenia

szeregu i obciążonych szacunkoacutew elastycznościpodatkowych

bull Pronab Sen (2002) ndash poprawka

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

25statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (1)

Oznaczenia

Tt - dochody podatkowe w okresie t rok lub kwartał

ATt - dochody podatkowe po uwzględnieniu zmian systemowych

At - wpływ zmiany podatkowej Bt - baza podatkowa (wartość w okresie t)

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

26statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (2)

ATt=0 = Tt=0AT1 = T1 minus A1ATt = AT1 i=2

j ATtminus1

Ttminus1= T1 minus A1 i=2

j Atminus1minusTtminus1

Ttminus1

Takie sformułowanie metody oczyszczania szeregu czasowego może jednak prowadzić do obciążenia poacuteźniejszych szacunkoacutew elastyczności (za Senn 2002)bull Dla najprostszej funkcji dochodoacutew podatkowych 119879119894 = 119905119894119861119894

gdzie 119861119905 to podstawa podatkowa w roku i bull Zakładając dokładność oszacowania wielkości zmiany

stawki podatkowej niepewność dotyczy szacunku podstawy podatkowej 119861119894

119890

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

27statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (3)

Po odpowiednich przekształceniach szereg po oczyszczeniu metodą proporcjonalnych dostosowań przyjmie kształt

119860119879119899 = 1199050 lowast 119861119899 +

119894=1

119899

∆119905119894 lowast11990501199051minus1lowast 119861119894 minus 119861119894

119890 lowast119861119899119861119894

Ponieważ zgodnie z założeniami oczyszczony szereg powinien mieć postać 119912119931119951 = 119957120782 lowast 119913119951 stąd już drugi człon odpowiada za istotne zaburzenie wartości szeregu

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

28statgovpl

Uwzględnienie efektoacutew zmian systemowych (4)

Niech 119931119946119942 oznacza prognozę dochodoacutew budżetowych na rok i

definiuje się poprawkę jako

1198601198791 = 1198791119890 minus 1198601 lowast

11987911198791119890

119860119879119894 = 119879119894119890 minus 119860119894 lowast

119879119894119879119894119890 lowast119860119879119894minus1119879119894minus1

Po sekwencyjnym podstawieniu

119860119879119894 = 119879119894 lowast 119895

119894 (119879119895119890 minus 119860119895)

119879119895119890

Ponieważ 1198791119890 = 1199051 lowast 1198611

119890 1199051 = 1199050 + ∆1199051 stąd 1198601 = ∆1199051 lowast 1198611119890 co

podstawiając sekwencyjnie pozwala na stwierdzenie że 119912119931119946 = 119957120782 lowast 119913119946

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

29statgovpl

bull Mirosław Błażej (2016) Wpływ sytuacji demograficznej na planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego Finanse Komunalne 20161169-78

bull Tomasz Jędrzejowicz Kamila Sławińska (2014) Shifting from labour to consumptiontaxes the impact on tax revenue volatility Gospodarka Narodowa 6 2014 81 - 101

bull Giles Mourre Savina Princen (2015) Tax Revenue Elasticities Corrected for Policy Changes in the EU European Economy Discussion Paper 018 November 2015

bull Robert WR Price Thai-Thanh Dang and Jarmila Botev (2015) Adjusting fiscalbalances for the business cycle New tax and expenditure elasticities OECD Economics Department Working Papers np 1275

bull Pronab Sen (2002) A note on estimating tax elasticities Working Paper Series Planning Commission Government of India 2002

bull Woacutejtowicz K (2014) Podział zadań publicznych między państwo a samorząd a problem zapewnienia stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego Nieroacutewności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4) 303ndash312 oraz Udział w podatkach państwowych a problem stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2 (48) 135ndash143

bull Guido Wolswijk (2007) Short- and longndashrun tax elasticities The case of Netherlands ECB Working Paper Series no 763June 2007

bull Monika Wygoda Mirosław Błażej (2005) Finanse publiczne w 2004 r w Gospodarka i Handel Zagraniczny Polski w 2004 roku IKC HZ Warszawa 2005

Literatura

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl

30statgovpl

Mirosław Błażej pomoc w przygotowaniu prezentacjiKatarzyna Golik Krystyna Kobiałka Grzegorz ŻaworonekDep Studioacutew Makroekonomicznych i Finansoacutew GUS

Więcej informacji statgovpl