doorgronden en navigeren van de economische crisis door ernesto spruyt - februari 2009...
TRANSCRIPT
Doorgronden en navigeren van de economische crisis
door Ernesto Spruyt - februari 2009 ([email protected])
Doel: inzicht geven in de werking van het systeem dat we ‘de economie’ noemen teneinde de huidige economische crisis beter te kunnen navigeren als manager en/of ondernemer
-De economie in een notendop
-Wat is er gebeurd?
-Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
-Wat kunnen we nu verwachten?
-Hoe kan het economische systeem genezen worden?
-Een methodology voor managers, ondernemers en ‘community wizards’
De economie in een notendop
In tegenstelling tot wat vele ‘economen’ en politici verklaren in de media leidt consumptie niet tot welvaart
Productiewaarde creeren
Consumptiewaarde gebruiken/verspillen
Sparenwaarde opslaan
Bestedenwaarde uitwisselen
Lenen/Schuldwaarde beloven
Het geld-domein: 1) uitwisselingsmiddel; 2) waarde opslag medium,3) rekeneenheid
Goed krediet Slecht krediet
Welvaart
Armoede
De primaire functie van een bank is om te bemiddelen tussen spaarders en leners
Weeffouten in ons economische systeem
Onze “vrije markt” economie is in feite altijd erg gemanaged geweest, waarbij markt principes selectief werden toegepast
Productiewaarde creeren
Consumptiewaarde gebruiken/verspillen
Sparenwaarde opslaan
Bestedenwaarde uitwisselen
Lenen/Schuldwaarde beloven
Spaargeld gemanaged door relatief kleine groep insiders
Slechte kredieten en ‘leverage’ worden stevig bevorderd door het centrale banken-kartel
Productiviteit wordt niet goed gemeten; BBP is betekenisloos
Overheden verstoren markt- en risico/beloning mechanismen; creeren ‘moral hazards’
Overheden hebben een motief om inflatie te creeren, en een motief om inflatie te verbergen
Bankieren: veel doch onjuiste regels; die vervolgens slecht gehandhaaft worden
‘Incentive systemen’ voor bedrijven corresponderen niet met principes van rentmeesterschap
Geld=Schuld=oneindige groei nodig is om deze te kunnen dragen
Hoe dit leidt tot weglekken van welvaart uit gemeenschappen
Het verwijderen van welvaartslekken in onze gemeenschappen is een enorme kans voor welvaartscreatie
Productiewaarde creeren
Consumptiewaarde gebruiken/verspillen
Sparenwaarde opslaan
Bestedenwaarde uitwisselen
Lenen/Schuldwaarde beloven
Pensioenfondsen en vermogens beheerders dirigeren spaargeld naar multinationals, niet MKB
Onverantwoorde en ‘predator’ leningen
Oligopolies/kartels en oneerlijke markt-barrieres belemmeren de marktwerking
Spaartegoeden vernietigd door inflatie
Banken die (onethische) grote internationale bedrijven financieren, maar geen lokale ondernemers
Belasting besteed aan corruptie, oorlog, andere inefficient en ongewenst beleid
Talent, creativiteit, tijd, energie besteed aan contraproductieve activiteiten
Bedrijven die zich onethisch gedragen tov mensen en/of milieu
Dus, wat is er gebeurd?
Sinds Ronald Reagan heeft de Amerikaanse (tweepartijen-)regering haar economie uitgehold tot de rand van de afgrond
Productiewaarde creeren
Consumptiewaarde gebruiken/verspillen
Sparenwaarde opslaan
Bestedenwaarde uitwisselen
Lenen/Schuldwaarde beloven
Laagste spaar-ratio ooit
Grootschalig consumptief lenen door staat en consumentGeleend geld werd niet
aangewend voor investeringen in productiviteit
China/Japan/EU betalen een groot deel vd rekening
Alle spaartegoeden zijn opProductie geoutsourced
Verwarren van consumeren met welvaartcreatie
Zware geld-creatie (=inflatie) door hypotheek-bubble
Dus, wat is er gebeurd? in cijfers...-1
The VS hebben lange tijd structureel op te grote voet geleefd...
Dus, wat is er gebeurd? in cijfers...-2
...net nu ons op groei gebaseerde economische model geconfronteerd wordt met de fysieke realiteit van ‘resource depletion’...
Dus, wat is er gebeurd? in cijfers...-3
...hetgeen geleid heeft tot een (niet duurzame) schuldexplosie...
Dus, wat is er gebeurd? in cijfers...-4
...in een periode dat de VS zich bevonden in een slow motion economische crash (sinds ongeveer 2000)...
Dus, wat is er gebeurd? in cijfers...-5
...hetgeen heeft geleid tot systeem-falen, en overheden die ongelimiteerd geld bijdrukken (=grove inflatie = lagere levensstandaard)
De bailout: waarom dit het probleem erger maakt
Overheden proberen deze crisis op te lossen door meer te creeren van datgene wat het heeft veroorzaakt: schuld
•Meer schuld in plaats van minder
•Misdaad belonen ten koste van de marktwerking
•Devalueren van valuta door geldcreatie uit het niets
Wie merken de gevolgen van het roekeloze beleid vd VS?
De VS is weliwaar de hoofdpersoon in deze crisis, de consequenties zijn voor de gehele wereld
Aanvankelijk:•Iedere land/bank/bedrijf/persoon die een hoge ‘leverage’ heeft
•Iedereen die geld geleend heeft aan de VS, insolvabele banken
•Iederen die een structureel tekort heeft op de betalingsbalans, op te grote voet leeft
•Iedereen die toeleverancier is van de VS
Vervolgens:•Iedereen die niet is ingedekt tegen een wereldwijde economische neergang
•Iedereen die niet is ingedekt tegen grootschalige inflatie (waar ter wereld dan ook)
•Iedereen die afhankelijk is van gecentraliseerde geld-, planning- en controle systemen
Oftewel: (zo goed als) iedereen!
De wereldeconomie is aan het imploderen
De effecten van de kredietcrisis beginnen nu merkbaar te worden in de gehele wereldeconomie
Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
De crisis had makkelijk voorkomen kunnen worden als leiders uit politiek en zakenwereld betere beslissingen hadden genomen
Kijkend naar dit debacle, vraag je je het volgende af:
•Heeft niemand kunnen voorzien dat dit zou gebeuren?[Veel mensen hebben dit voorzien!]
•Voorziet het systeem niet in regels en procedures om dit te kunnen voorkomen?[Die zijn grondig verwijderd en/of niet gehandhaaft; in tegendeel, vele gecreerde ‘moral hazards’ hebben bijgedragen aan de crisis]
•Hoe is het mogelijk dat zoveel slimme mensen zoveel domme beslissingen nemen?[Slimme mensen die domme dingen doen hebben vaak een verborgen agenda: bijvoorbeeld het plegen van misdaden of gechanteerd worden]
•Hoe is het mogelijk dat andere landen meewerken en de VS krediet blijven verstrekken[zie volgende slide]
De politieke economie versus de markteconomie
Het economische systeem kan niet los worden gezien van andere systemen, zoals (geo-)politiek, media en het milieu
Economische beleidsbeslissingen worden soms meer gedreven door (geo-)politieke overwegingen dan door puur economische overwegingen
Wat kunnen we nu verwachten? -1: korte termijn
Het ergste moet nog komen: de financiele crisis vertaald zich nu in een wereldwijde economische crisis (depressie)
•Consumenten: massa-ontslagen, geen toegang tot krediet, moeite schuld terug te betalen
•Investeringen: geen toegang tot krediet, uitgesteld door inzakkende vraag
•Overheden: uitgavenfestijn; met geleend en gedrukt geld
•Staatobligaties: de volgende bubble?
•Inflatie: zal zich vroeg of laat manifesteren (hogere prijzen, maar geen hogere inkomens)
•Waarde: datgene wat de overheid niet kan namaken (edelmetalen, grondstoffen)
•Moeilijk/onmogelijk om de timing en diepte van de bodem te voorspellen, maar gezien ‘peak-alles’ kan het wel eens jaren gaan duren voordat er een herstel is(Japan: geen serieus herstel in de laatste 19 jaar)
Wat kunnen we nu verwachten? -2: scenarios
Velen denken dat we in ‘Balancing the budget’ zijn (en handelen hiernaar); we zijn echter in ‘The long emergency’
(Temporary) equilibrium Enjoying the rideWorld government? GlobalisationGreen technology Technological progressZero waste Waste, waste, wasteConformity IndividualismRelocalization Consumerism
Seeking efficiencies Sitting it outRegionalisation Political uncertaintyResource wars R&D on holdGreen as survival strategy Sustainability on holdCommunity OpportunismProtectionism Cost reduction / efficiency
Resource depletion
Economic growth
Resource abundance
Economic crisis
Green Brother Watching You
The Long Emergency
Balancing The Budget
Business As Usual
‘The long emergency’: vaarwel markteconomie
In ‘The long emergency’ zal de overgang naar een ‘managed economy’ (=meer welvaartslekken) geintensiveerd worden
Trends in governance:-Centralisatie (EU, WTO, Kyoto, UN, etc): als maatregel tegen protectionisme
-Centralisatie is ook: de overheid micro-managet in toenemende mate alle sectoren vd samenleving (inclusief jouw prive leven)
-Vertroebeling grens overheid / private sector (bv. overheid wordt bankier)
-Trade-off tussen privacy and veiligheid (privacy verliest)
-Countertrend: sociale onrust, burgerlijke ongehoorzaamheid, vrijheidsactivisme
Trends in de economie:-Van consumentisme naar overheidsbestedingen als key driver van de economie
-Krimpende middenklasse, groter welvaartsgat tussen rijk en arm (schuld-slavernij)
-Oligopolisering/kartelvorming: overheid bepaalt wie toegang heeft tot financiering
-Countertrend: lokaal zakendoen en ondernemerschap
-Duurzaamheid wordt een sine qua non
Trends in het bedrijfsleven:-Compliance met overheidsbeleid (aangemoedigd via regelgeving, subsidies, toegang tot krediet)
-Focus op efficiency & kostenverlaging
-Technologische innovatie: energie, recycling, efficiency
-Nieuwe business modellen: co-sharing, co-creation, opensource, peer2peer, etc
-Duurzaamheid wordt geintegreerd in totaal beleid
Trends in consumptie:-Van besteden naar sparen
-Op zoek naar veiligheid in de breedste zin (fysieke veiligheid, maar ook mentaal: menselijke relaties/ gemeenschapsvorming)
-Consumenten worden producenten
-Focus op functionaliteit itt emotionele benefits
-Op zoek naar waar voor je geld / kwaliteit wordt weer belangrijk
Genezing economische systeem: hoge mate decentralisatie
De oplossing is decentralisatie: herstellen van democratische principes en integriteit, geen monopolies en toepassen subsidiariteit
Productiewaarde creeren
Consumptiewaarde gebruiken/verspillen
Sparenwaarde opslaan
Bestedenwaarde uitwisselen
Lenen/Schuldwaarde beloven
Gebruik spaartegoeden om productiviteit binnen de gemeenschap te stimuleren
Leen aan hen die je kent, vertrouwt en ter verantwoording kunt roepen
Koop producten van (lokale) bedrijven die je kent, vertrouwt en ter verantwoording kunt roepen
Verwijderen valuta monopolies
Decentraliseer het banken systeem; democratiseer bemiddeling tussen spaarders en leners
Verwijderen beleidsmonopolies; decentraliseer beleidsvorming waar mogelijk (subsidiariteit)
Mobiliseer talent, creativiteit, tijd, energie ten bate van de gemeenschap
Produceer / consumeer op een manier die geen schade toebrengt aan mens en milieu
Kernprincipes voor managers en ondernemers
Deze 3 basisprincipes vormen het simpele paradigma voor zakenlieden die verantwoordelijkheid willen nemen en leiderschap tonen
•Verplaats al je aandacht, energie, spiritualiteit, geld, leiderschap van het centraliserende ‘lintworm-’economische systeem naar welvaartscreatie voor jezelf en je gemeenschap; met andere woorden: verdien geld met het verwijderen van welvaartslekken in je gemeenschap
•Creeer waarde met in achtneming van de duurzaamheid en kwaliteit van vitale ‘human support’ systemen, zoals het milieu en de samenleving: werk aan duurzame en gedecentraliseerde bedrijvigheid
•Creeer een overvloed aan welvaart lokaal en wereldwijd, maar houd je aan een belangrijke randvoorwaarde: breng geen schade toe
Hoe te beginnen?
Hoe je je gemeenschap definieert, wat je beschouwt als een lek, en waar je zakelijke kansen ziet is subjectief
Het Solari netwerk (www.solari.com) heeft een simpele methodologie ontwikkeld voor het opsporen en verwijderen van welvaartslekken in je gemeenschap:
•Vermijd co-afhankelijke strategien: 1) vechten tegen het systeem, 2) je geheel onttrekken aan het systeem
•Organiseer: vorm een werkgroep/investeringsclub met mensen die je kent en vertrouwt (doelen en mate van formaliteit naar eigen keuze)
•Studie en educatie: welke welvaartslekken hebben betrekking op jezelf en je gemeenschap, hoe kan je ze verwijderen
•Terugtrekken uit de lintworm-economie: “Coming Clean”, het voeden van lokale bruizende economieen, vermijden van ‘dirty tricks’, eerlijk/schoon geld & prestige verdienen
•Profiteren: van een krimpende lintworm, van groei in wereldwijde welvaart, het benutten van zakelijke kansen
Bronnen voor studie & educatie [1]
Er zijn meer dan voldoende bronnen voor het bestuderen van de welvaartslekken in je gemeenschap en hoe deze te verwijderen
Websites / News / blogs Podcasts / documentaries Books / articles
Understanding the drains on your community
Solari Blog
Cryptogon + Reddit
Globalpublicmedia
Engdahl Geopolitics/ Geoeconomics
Global research
The Corporation
The Crash Course
The Yes Men
Walmart: high cost of low prices
Life and Debt
The Israel Lobby / Aipac
Iraq: Truth Uncovered
Big Bucks, Big Pharma
Enron: smartest guys
Economics 101
The Negative Return Economy
Dunwalke
Narcodollars for beginners
The Myth of the Rule of the Law
Killing Hope
The Secret Team
The missing money [2]
Crossing the Rubicon
Dark Alliance
Creature from Jekyll Island
Community business Solari
Transition Towns
BALLE
Relocalization network
Community Solution
The Solari report
Solari seminars
Coming Clean
Solari opportunity
Community Wizard of Sebastopol
(Post-) Collapse Globalpublicmedia
Post Carbon Institute
Oil Depletion Protocol
Navigating the falling dollar Post Soviet lessons
Closing the Collapse gap
Reinventing Collapse
Financial markets / the economy
Financial Sense
Nieuws-Flash Middelkoop
Inveztor
Financial sense
Peter Schiff analogies
Freedom to Fascism
Money as Debt
Money Masters
In Debt We Trust
Maxed Out
Secret US recessions
Crash Proof
Bronnen voor studie & educatie [2]Websites / News / blogs Podcasts / documentaries Books / articles
Sustainable food / agriculture
Energyfarms
Organic Consumers
ISIS
Deconstructing dinner
The Meatrix
The Future of Food
The Power of Community
World according to Monsanto
Permaculture wiki
Jeffrey Smith
Energy Oil Drum
Energy Bulletin
ASPO
321energy
The End of Suburbia
A Crude Awakening
Hirsch Report
Media Freepress Outfoxed
The Revolution will not be televised
Orwell rolls in his grave
Manufacturing Consent
-Wat is de relatie tussen je lokale economie en andere economische-, media-, politieke- en ecologische systemen?
-Hoe kun je talent, creativiteit, tijd, energie en middelen mobiliseren ten bate van je gemeenschap?
-Hoe kun je als gemeenschap je pensioen- en spaartegoeden aanwenden voor lokale business initiatieven?
-Hoe kun je je gemeenschap beschermen tegen (inter-)nationaal inflatoir monetair beleid?
-Hoe kun je excellent leiderschap bevorderen in alle lagen van de samenleving; politiek en zakelijk?
-Hoe kun je ethisch gedrag bevorderen en onethisch gedrag onaantrekkelijk maken voor burgers, ceo’s, overheidsfunctionarissen, publieke organisaties, maar vooral bedrijven?
-Hoe kun je ervoor zorgen dat de marktwerking gewaarborgd blijft?
‘Coming clean’
‘Coming clean’ betekent: je principes en je daden op elkaar afstemmen
•Raak geinspireerd
•Verken en definieer je principes (vind zingeving in je leven)
•Verander van media
•Optimaliseer je tijdsbenutting
•Wees gezod
•Creeer een thuis / een gemeenschap
•Optimaliseer je financien / los schulden af
•Verrijk jezelf met kennis
•Stem met je geld en je baan
[aangepast van: http://solari.com/archive/coming_clean/]
Wie is mijn gemeenschap?
Definieer je eigen gemeenschap en ontwerp het teneinde externe lekken te minimaliseren
Er zijn vele voorbeelden van (sub-)systemen die ontworpen zijn om de waarde erbinnen te behouden:•lokale valuta systemen (bijv. LETS)•customer loyalty systemen (bijv. airmiles, frequent flyer programma’s)•consumentenlabels (bijv. fair trade, eko / organic)•de ‘local first’ beweging:
Profiteren van decentralisatie van het economische systeem
Waarlijke welvaartscreatie door empowerment van mensen/lokale gemeenschappen ipv centrale instituties
Voorbeelden van taktieken:•tussenpersonen wegsnijden•bevorder self-sufficiency•tijd&afstand wegsnijden•kostenbesparende producten en diensten•recycling/slim gebruik van materialen•demonetiseer en/of de-commercialiseer transacties•mobiliseer latente middelen (bijv gepensioneerde mensen, ongebruikte ruimtes, afval)
Voorbeelden van kansrijke gebieden:•peer2peer financing. Bijv. www.zopa.com , www.boober.nl •open source / co-creation systemen. Bijv. www.mozilla.com •gedecentraliseerde/P2P voedselsystemen. Bijv. www.odin.nl ; www.locallygrown.net•community Supported Agriculture (CSA). Bijv. www.vvhp.nl of www.localharvest.org •gedecentraliseerde duurzame energy. Bijv. www.pedalpower.org•energy-efficiency. Bijv. www.happyshrimp.nl •recycling. Bijv. Cradle to cradle design of www.freecycle.org
Het punt is: het kan mainstream of niche, lokaal of wereldwijd, groot- of kleinschalig, commercieel of non-profit; zolang het maar 1) geen schade toebrengt, 2) leidt tot ‘empowerment’ van mensen en gemeenschappen, en 3) welvaartslekken dicht veroorzaakt door de ‘lintworm’-economie.