BASIS DOUANEALGEMEEN KADER EN BEGRIPPEN

1 academiejaar 2010-2011

ALGEMEEN KADER1. Douanebeleid in Europa 2. Internationale instellingen mbt douanebeleid 3. Europese integratie 4. Europese unie 5. Belgische administratie der douane en accijnzen 6. Douane-expediteur 7. Basisbegrippen inzake douanewetgevingacademiejaar 2010-2011 2

1. DOUANEBELEID IN EUROPA1.1. Douane-unie 1.2. Vrijhandelszone

academiejaar 2010-2011

3

1.1. Douane-unie Europese unie= douane-unie Economische samenwerking tussen 27 lidstaten zonder interne grenzen Vrij verkeer van goederen binnen de interne markt van de Gemeenschap, dit wil zeggen: Geen onderlinge rechten bij invoer Geen douaneformaliteiten en goederencontroles in interne verkeer

academiejaar 2010-2011

4

1.1. Douane-unie Gemeenschappelijk douanetarief (alle lidstaten zelfde tarief) en handelspolitieke maatregelen(vb landbouwheffingen en antidumpingsrechten)

cfr Europese verordening (directe werking) Bij invoer: naast invoerrechten nog BTW (cfr richtlijn) en accijnzen ( tarieven!) EU en Turkije vormen douane-unie voor industrile producten en enkele verwerkte landbouwproducten

academiejaar 2010-2011

5

1.2. Vrijhandelszone Economische samenwerking tussen verschillende landen Verschillen met douane-unie:o Eigen handelspolitiek /land o Eigen invoerrechten tov niet-leden handelszone o Geen invoerrechten en handelsbeperkingen voor goederen van oorsprong (= gemaakt in 1 land of ertoereikende be- of verwerking gehad)

o Douane-formaliteiten vereist

academiejaar 2010-2011

6

1.2. Vrijhandelszone Vrijhandelszones binnen Europa: EVA landen (Europese Vrijhandels Associatie) Zwitserland, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland EVA landen (behalve Zwitserland) en EU EER(Europese Economische Ruimte)

Vrijhandelszones buiten Europa : ASEAN, NAFTA,

academiejaar 2010-2011

7

TOEPASSINGInvoerrechten verschuldigd? Reden? M goederen in BE afkomstig van Noorwegen (N) en welke destijds vanuit de US in N zijn ingevoerd met betaling van invoerrechten; geen toereikende bewerking ondergaan in N M van appelen uit Haspengouw in Zwitserland (CH)

academiejaar 2010-2011

8

TOEPASSINGInvoerrechten verschuldigd? Reden? M goederen in BE afkomstig van Noorwegen (N) en welke destijds vanuit de US in N zijn ingevoerd met betaling van invoerrechten; geen toereikende bewerking ondergaan in N Noorwegen is EVA-land EU en EVA vrijhandelszone, dus goederen van oorsprong vrij verhandelen goederen zijn niet van oorsprong van Noorwegen, want daar geen toereikende bewerking ondergaan ja, invoerrechten verschuldigd

academiejaar 2010-2011

9

2. INTERNATIONALE INSTELLINGEN MBT DOUANEBELEID WHO= Wereld Handels Organistie:(WTO = World Trade Association)

vrije wereldhandel

OESO= Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkelingliberalisering wereldhandel + prognoses ontwikkeling wereldeconomie

WDO= Wereld Douane Organisatie:nomenclatuur + douanewaarde van de goederenacademiejaar 2010-2011 10

3. EUROPESE INTEGRATIE

academiejaar 2010-2011

11

3. EUROPESE INTEGRATIEWetgeving van de EU : Verordeningen Beschikkingen Richtlijnenbindend in al hun onderdelen voor elke LS bindend in al hun onderdelen voor diegenen tot wie ze uitdrukkelijk gericht zijn

bindend tav te bereiken resultaat voor LS voor wie ze bestemd zijn (LS bepaalt zelf uitvoeringsmaatregelen) niet bindend

Aanbevelingen en adviezensamengevoegd in Communautair Douanewetboek (CDW) (zie www.fisconet.be )

academiejaar 2010-2011

12

4. DE EUROPESE UNIE Overzicht verschillende instellingen Vergelijking douanegebied- BTW gebied-accijnsgebiedhttp://fiscus.fgov.be/interfdanl/nl/site/memberstate.htm http://ccff02.minfin.fgov.be/KMWeb/document.do?method= view&id=3c2912bd-cbf9-42bb-92d7386f812e5177&caller=1#findHighlighted

academiejaar 2010-2011

13

De 27 EU-landen Belgi Bulgarije Cyprus (het Griekse deel) Denemarken Duitsland Estland Finland Frankrijk Griekenland Groot-Brittanni Hongarije Ierland Itali Letland Litouwen Luxemburg Malta Nederland Oostenrijk Polen Portugal Roemeni Sloveni Slowakije Spanje Tsjechi Zweden

academiejaar 2010-2011

14

academiejaar 2010-2011

15

4. DE EUROPESE UNIEOefening : Wat moet er betaald worden wanneer goederen naar Belgi komen (invoerrechten/BTW/accijnzen):

o Kaas van Normandi? o Appelsienen van Martinique? o Rum van Lanzarote?

academiejaar 2010-2011

16

5. DE BELGISCHE ADMINISTRATIE DER DOUANE EN ACCIJNZEN5.1. 5.2. 5.3. 5.4. Algemene situering Opdrachten van de douane Multi Annual strategic plan=MASP Huidige douane-organisatie in Belgi

academiejaar 2010-2011

17

5.1. Algemene situeringAfdeling Algemene Administratie Belasting en Invordering : Administratie van inkomens en ondernemingsfiscaliteit (AOIF): oa vestiging en controle van directe en indirecte belastingen Administratie van kadaster, registratie en domeinen (AKRED): oa kadaster, registratie Administratie van invordering: oa geautomatiseerde invordering (vb dienst voorafbetalingen) Administratie der douane en accijnzen: taken zie infra Administratie van de bijzondere belastingsinspectie (BBI)

academiejaar 2010-2011

18

5.1. Algemene situeringvoorbeelden :

AOIF:controle voor BTW en dir belastingen samen AKRED: bepaling KI van woning Administratie van invordering: persoonlijk aansprakelijk voor de inning van de PB, voorafbetalingen, BBI : na info van AOIF : nagaan of fraude aanwezig is; eventueel volledige sector controleren. Vb fraudezaak bij bakker ivm zwarte bloem : volledige sector bakkerijen controleren; controle op nachtwinkels, eventueel samen met sociale inspectie (zwartwerk) academiejaar 2010-2011 19

5.2. Opdrachten Douane 5.2.1. Eigen opdrachten 5.2.2. Bijkomende opdrachten

academiejaar 2010-2011

20

5.2.1. Eigen opdrachten

Innen van invoerrechten en belastingen van gelijke werkingDoel : o o Inkomsten EG Bescherming markt

academiejaar 2010-2011

21

5.2.1. Eigen opdrachtenBelastingen van gelijke werking *:voorbeelden zie http://tarweb.minfin.fgov.be

Aanvullende invoerrechten op basislandbouwproducten Agrarische elementen op verwerkte landbouwproducten Compenserende heffingen =Compensatie als uitvoerend land subsidies toekent Antidumpingsrechten =Compensatie als product aan dumpingprijs wordt ingevoerd Retorsierechten =Compensatie bij invoer van goederen uit landen met invoerbeperking *heffingen die de EG oplegt op de in-en uitvoer van producten teneinde een vorm van marktverstoring te neutraliseren.academiejaar 2010-2011 22

5.2.1. Eigen opdrachtenvoorbeelden zie http://tarweb.minfin.fgov.be goederen exporteren uit EU : restituties mogelijk? Bedrag of %? Welke documenten nodig?...

goederen importeren : invoerrechten? Aanvullende invoerrechten? Voor alle landen zelfde?

Voorbeelden : import fietsen (8712 0010 90) Export vleesbereidingen varken (1601 0099 00)academiejaar 2010-2011 23

5.2.1. Eigen opdrachten Innen van accijnzen op minerale olie, kolen en cokes, alcohol en alcoholhoudende dranken, tabak, koffie en alcoholvrije dranken (vb frisdrank) Innen van BTW bij invoer Innen van milieutaksen vb wegwerpzakjes, batterijen,

academiejaar 2010-2011

24

5.2.2. Bijkomende opdrachtenToezicht op toepassing van gezondheidsreglementering beschermingsmaatregelenvb slagtanden olifanten vb in-door-uitvoer van dieren, planten, vlees, vis

openbare veiligheid zie verdervb verboden wapens, goederen US 9/11 is

kwaliteitscontrole

(in-door-uitvoer van oa eieren, plantaardige producten, geslacht pluimvee in samenwerking met voedselagentschap; douane geeft goederen niet vrij zonder attest voedselagentschap

maatregelen inzake namaak en piraterij

academiejaar 2010-2011

25

5.2.1. Eigen opdrachten

Controletaken voor andere administraties: Controle op verkeersbelasting Controle eurovignet Goederenbewegingen BTW: lijsten van alle import + export doorgegeven aan BTW administratie (hulpmiddel voor controle BTW)

academiejaar 2010-2011

26

5.2.2. Bijkomende opdrachten Controle op in-uit- en doorvoervergunningen Functies in kader van gemeenschappelijk landbouwbeleid van EG: nazien AGRIM-invoercertificaat en AGREX-uitvoercertificaat interventie BIRB (uitbetalen uitvoersubsidies)

academiejaar 2010-2011

27

5.2.2. Bijkomende opdrachten: nieuwe kerndoelstellingenKERNTAAK= Verschuiving innen van rechten naar bewerkstelligen beveiligingsmaatregelen Niet alle goederenbewegingen kunnen gecontroleerd worden Werken met betrouwbare partijen AEO= authorised Economic operator Vanaf 1/7/2009 (wordt verschoven) summiere aangifte bij invoer vb 24 uur voor lading vertrek: risicoanalyse

academiejaar 2010-2011

28

5.3. MASP

(Multi Annual Strategic Plan)

*

Het MASP-programma is erop gericht de elektronische douane tot stand te brengen in de Europese Unie door geleidelijk aan (4 fases) de douaneprocedures op papier te vervangen door elektronische procedures De belangrijkste doelstellingen van het MASP-programma zijn: Op een meer efficinte manier de import en de export binnen de Europese Unie controleren De veiligheid verhogen van de overdracht van gevaarlijke goederen binnen de Europese Unie Actief bijdragen tot de strijd tegen de misdaad en het internationaal terrorisme De competitiviteit van de marktdeelnemers verhogen door de manuele en de administratieve procedures op papier weg te werken

* Voor meer uitleg zie http://masp.belgium.be/nl/content/introductieacademiejaar 2010-2011 29

5.3. MASPGOEDEREN VS Voor vertrek summiere aangifte; Belgi risicoanalyse

vlees

doorvoer

Antwerpen doorvoer naar Frankrijk Nu doorvoer via NCTS: controle door Belgische douane Toekomst NCTS niet meer nodig

Invoer

In Frankrijk is aangifte van invoer Controle door Franse douane Toekomst : controle aan buitengrens EU dus in Antwerpen FR vult 1 ste aangifte gedaan in Belgi aan

academiejaar 2010-2011

30

5.4. Huidige douane-organisatie in BelgiImplementatie FASE 1 MASP in Belgi:DOELSTELLING PLDA in 3 fases:*

Goederencomptabiliteit(electronisch gecodeerde e-mails)

Financile comptabiliteit(enig kantoor in Brussel hulpkantoren)

Ondersteuning controleactiviteiten

* PLDA = PaperLess Douane en Accijnzenacademiejaar 2010-2011 31

5.4. Huidige douane-organisatie in Belgi In- en uitvoer : elektronische douane-aangiften verplicht (PLDA) en uitwisselingen elektronische berichten tussen douanekantoren Doorvoer elektronisch: NCTS (sinds 2004) TIR (wegtransport vanaf 1/1/2009) Invoer ICS (import control system): uitwisselen van aangifte vr aankomst en info mbt risicos vanaf 1/7/2009; alle lidstaten niet klaar uitgesteld Uitvoer ECS (export control system) vanaf 1/7/2009 (zie schema): afdruk bericht belangrijk voor bewijs uitvoer BTW ! werd uitgesteld tot 1/9/2009

academiejaar 2010-2011

32

5.4 ECS= export control systemExport naar Rusland van Belgische exporteur

Aangifte X in Antwerpen ( EXA) Elektronisch Bericht naar Poolse douane cfr nummer barcode op begeleidingsdocument met transport Duitsland

Polen kantoor uitgang; Elektronische bevestiging goederen EU verlaten Poolse douane naar BE douane= aanzuiveringsbericht

Kantoor van uitvoer bericht aan declarant PDF formulier 3: vak D datum van vrijgave + datum van uitgang Bewijs inzake uitvoer BTW

academiejaar 2010-2011

33

6. DOUANE-EXPEDITEUR Douaneformaliteiten: andere diensten voor derden Specifieke verplichtingen

academiejaar 2010-2011

34

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING1. Communautaire goederen 2. Niet-communautaire goederen 3. Fiscaal gebied 4. Binnenbrengen 5. Invoer 6. Verzending 7. Uitvoer 8. Communautair goederenvervoer 9. Gemeenschappelijk douanevervoer 10.Douanevervoer onder dekking van carnet TIR of carnet ATA

academiejaar 2010-2011

35

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING1. COMMUNAUTAIRE GOEDEREN (T2-goederen) Goederen geheel verkregen in het douanegebied van de Gemeenschap(vb in Belgi gekweekte tomaten)

Ingevoerde goederen waarvan invoerrechten en belastingen van gelijke werking voldaan Combinatie van beiden Goederen in vrije verkeeracademiejaar 2010-2011 36

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING2. NIET COMMUNAUTAIRE GOEDEREN (T1-goederen) Goederen van oorsprong uit derde landen; nog niet in vrije verkeer gebracht(vb sportschoenen uit China waarop nog geen invoerrechten betaald werden)

academiejaar 2010-2011

37

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING3. FISCAAL GEBIED Gebied waar gemeenschappelijke BTW- en accijnswetgeving van toepassing is Opm : er zijn gebieden die wel tot douane-unie behoren maar niet tot fiscaal gebiedvb Tenerife, Kanaaleilanden

academiejaar 2010-2011

38

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING4. BINNENBRENGEN Aangifte douaneregeling (geen doorvoer) Communautaire goederen Afkomstig uit douanegebied maar niet uit fiscaal gebiedVb Alcohol Tenerife : geen invoerrechten, wel BTW en accijns

5. INVOER Aangifte voor douaneregeling (geen doorvoer) Niet communautaire goederenacademiejaar 2010-2011 39

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING6. VERZENDEN uitvoer voor BTW Communautaire goederen Bestemming binnen douanegebied maar niet binnen fiscaal gebied VB Belgische asperges naar Lanzarote

7. UITVOER Communautaire en niet communautaire goederen Buiten douanegebied

academiejaar 2010-2011

40

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING8. COMMUNAUTAIR DOUANEVERVOER = Doorvoer onder douaneverband van Plaats 1 naar plaats 2 in EG douanegebied Plaats 1 in EG douanegebied en 2 in Andorra of San Marino (of omgekeerd) Extern communautair douaneververvoerNiet communautaire goederen

Intern communautair douanevervoerCommunautaire goederenacademiejaar 2010-2011 41

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING9. Gemeenschappelijk douanevervoer Doorvoer onder douaneverband Communautaire en niet-communautaire goederen Tussen plaats in Douanegebied EG en plaats in een Eva land

academiejaar 2010-2011

42

7. BASISBEGRIPPEN INZAKE DOUANEWETGEVING10. Douanevervoer onder dekking van Carnet TIR of Carnet ATA Doorvoer tussen een plaats in de EG en een plaats in een derde land of omgekeerd TIR= goederen over weg ATA= tentoonstellingsgoederen

academiejaar 2010-2011

43

ATA-Carnet= Admission Temporaire = internationaal doorvoerdocument om goederen tijdelijk naar het buitenland te brengen en ze in ongewijzigde staat opnieuw in te voeren met zeer eenvoudige formaliteiten ipv douane-aangifte van uitvoer .Vb goederen voor tentoonstellingen; beroepsmateriaal voor pers, sportlui

academiejaar 2010-2011

44

TIR-Carnet= Transport International Routier = internationaal vervoer van goederen over de weg van een douanekantoor van vertrek in n land, naar een douanekantoor van bestemming van een ander land, over 1 of meer grenzen, zonder dat een tussentijdse in- en uitlading van de goederen zelf plaatsvindt, onder de begeleiding van 1 internationaal doorvoerdocument (TIRcarnet) In 2009 ook elektronisch.

academiejaar 2010-2011

45

BASIS DOUANEDOUANEBESTEMMINGEN

46 academiejaar 2010-2011

DOUANEBESTEMMINGENGoederen die naar het douanegebied van de EU worden gebracht, doorlopen achtereenvolgens volgende stappen : Summiere aangifte Goederen worden binnengebracht in het douanegebied van de EU (land, zee, lucht) Goederen worden aangebracht bij de douane Aan de goederen wordt een douanebestemming gegeven (via enig document/ PLDA/NCTS) In afwachting : tijdelijke opslag = vooraleer je een bestemming geeft Richtlijnen voor het invullen van het Enig document : http://fiscus.fgov.be/interfdanl/nl/ed/enig_document.htm

academiejaar 2010-2011

47

SchematischDOUANE BESTEMMING

WEDERUITVOER

VERNIETIGING

Goederen ZOLL

AANGIFTE DOUANEREGELINGTIJDELIJKE OPSLAG VOOR BESTEMMING

VRIJE ZONE VRIJE ENTREPOT(niet in BE, vb Hamburg)

academiejaar 2010-2011

48

DOUANEBESTEMMINGEN (vak 37)Toegestane douanebestemmingen zijn: plaatsing van de goederen onder een douaneregeling in vrij verkeer brengen (invoer) code 40 Douanevervoer (transit) code T1/NCTS douane-entrepot (opslag) code 71 actieve veredeling (bewerken binnen EU) code 51 behandeling onder douanetoezicht (bewerken) code 91 passieve veredeling (bewerken) code 21 tijdelijke invoer (gebruik binnen EU nadien export) code 53 Uitvoer code 10

binnenbrengen van goederen in een vrije zone of in een vrij entrepot wederuitvoer van goederen uit het douanegebied van de EU vernietiging van goederen/afstaan van goederen aan de Schatkist

academiejaar 2010-2011

49

In vrij verkeer brengenBij het in vrij verkeer brengen van niet-communautaire goederen (T1-goederen) in het douanegebied moeten de rechten bij invoer betaald worden : Invoerrechten Heffingen van gelijke werking

De goederen worden dan communautaire goederen (T2goederen) en kunnen zonder douaneformaliteiten verhandeld worden in de EU Opm : Bij het in verbruik stellen moeten ook de BTW en accijnzen betaald worden! In vele gevallen zullen in vrije verkeer brengen en inverbruikstelling samengaan, echter op afzonderlijke momenten (zie vrijstelling BTW bij invoer)

academiejaar 2010-2011

50

Douanevervoer Communautair douanevervoer Extern (T1-goederen) Intern (T2-goederen)

Gemeenschappelijk douanevervoer

academiejaar 2010-2011

51

Douanevervoer NCTS schematischElektronische berichten Douane Werpen antwerpe n NCTS begeleidingsdoc. MRN= movement reference number Douane frankrijk Aankomst goederen

academiejaar 2010-2011

52

Douane-entrepotDouane-entrepot = elk door de autoriteiten erkende en aan hun toezicht onderworpen plaats waar goederen onder de vastgestelde voorwaarden kunnen worden opgeslagen Zolang de goederen in douane-entrepot zijn, worden de rechten bij invoer geschorst (wel borg). Deze regeling maakt het mogelijk niet-communautaire goederen in te voeren waarvoor op het ogenblik van de invoer de eindbestemming nog niet gekend is. Onderscheid publieke en private entrepot= goedgekeurde ruimtes

academiejaar 2010-2011

53

Douane-entrepotIn welke gevallen gebruiken: Ongekende bestemming Terug uitvoer Quota; quotum uitgeput; voorraad opslaan Tariefwijzigingen BTW voordeel: Uitstel van betaling Bestemming klant EU lidstaat: zie vrijstelling BTW bij invoer

academiejaar 2010-2011

54

Actieve veredelingniet-communautaire goederen tijdelijk binnen het douanegebied bewerken, verwerken of herstellen en ze daarna weer uitvoeren zonder dat deze goederen aan rechten bij invoer zijn onderworpen.Voorbeelden: o bewerking van goederen met inbegrip van monteren, assembleren, aanpassen aan andere goederenvb machine uit US wordt geassembleerd in Polen en daarna naar Moskou vervoerd

o Verwerking van goederenvb aankoop leder Canada omgevormd tot handtassen daarna terug uitvoer of nieuwe bestemming in vrije verkeer brengen

o Herstelling van goederen, met inbegrip van revisie en afstellingvb bedrijf uit Kruibeke die onderdelen voor Nasa nakijkt en herstelt

academiejaar 2010-2011

55

Actieve veredelingEr worden alleen invoerrechten betaald over de goederen die in het eindproduct verwerkt zitten, indien die op de EU-markt worden verkocht

academiejaar 2010-2011

56

Behandeling onder douanetoezicht Invoerrecht afgewerkte producten lager dan goederen waaruit ze gemaakt zijn of grondstoffen vb invoer computers uit USA dieomgevormd worden tot schroot

Schorsing invoerrechten op grondstoffen Invoerrechten op afgewerkt product Vergunning

academiejaar 2010-2011

57

Behandeling onder douanetoezichtVoorbeeld Ongestripte tabak type Maryland (code 2401103520) invoerrecht 18,4% min 22 eur/100 kg max 24 eur / 100 kg Strippen= ontdoen van overtollige deeltjes Omgevormd tot gehomogeniseerde en gereconstitueerde tabak (code 2403910000) Invoerrecht 16,6%

academiejaar 2010-2011

58

Tijdelijke invoerGoederen worden ingevoerd in EU, hier gebruikt en daarna ongewijzigd weer uitgevoerd max 24 maanden. gehele of gedeeltelijke vrijstelling van rechten bij invoerVb goederen voor tentoonstellingen, monsters, verpakkingen,meet en controlemiddelen, persoonlijke bezittingen

academiejaar 2010-2011

59

Passieve veredelingCommunautaire goederen worden tijdelijk uit de EU (naar lage loonlanden) uitgevoerd en na het ondergaan van een veredelings-behandeling terug in het vrije verkeer gebracht met gehele of gedeeltelijke vrijstelling van rechten bij invoer

academiejaar 2010-2011

60

Passieve veredelingTOEGELATEN BEHANDELINGEN (lijst verschilt per land): Bewerkingen ; monteren, assembleren, aanpassen (vb wasmachines die in Rusland worden gemonteerd, aanpassen aan technische voorschriften) Verwerking van goederen Herstellen incl revisie en afstellen

academiejaar 2010-2011

61

UitvoerCommunautaire goederen die het douanegebied van de EU verlaten zijn onderworpen aan formaliteiten

academiejaar 2010-2011

62