ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

(BULLING)

Οι Smith και Sharp (1994) όρισαν το φαινόμενο του εκφοβισμού (bullying), ως την «συστηματική κατάχρηση εξουσίας».

Με τον όρο εκφοβισμός (bullying) σηματοδοτείται, συνεπώς, μια (συμβολική ή κυριολεκτική) επιθετική συμπεριφορά, η οποία χαρακτηρίζεται από διάρκεια στο χρόνο, προέρχεται από ένα μαθητή ή από μια ομάδα μαθητών (συνήθως μικρή) και στοχεύει ένα μαθητή-θύμα, ο οποίος δεν είναι ικανός να υπερασπίσει τον εαυτό του.

Μορφές του εκφοβισμού: η λεκτική (βρισιές, απειλές, χλευασμοί,

μειωτικά, σεξιστικά, ρατσιστικά σχόλια, χρήση μειωτικών υποκοριστικών, κλπ )

η φυσική/σωματική (σπρωξίματα, χειροδικίες, κλωτσιές, τραβήγματα μαλλιών, φτυσίματα, κλπ)

η συναισθηματική (διάδοση αρνητικών φημών, η χρήση μειωτικών σχολίων για κάποιον, η υπονόμευση γενικά της κοινωνικής υπόστασης του άλλου, η περιθωριοποίησή του στο πλαίσιο κοινωνικών/διαπροσωπικών σχέσεων, πάντοτε με σκοπό την πρόκληση πόνου μέσα από την απόρριψη από τις παρέες των συνομηλίκων.

Οι επιπτώσεις της θυματοποίησης

ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και λειτουργία του παιδιού-θύματος.

η αυτοκτονία (η οποία αποδίδεται στα αγγλικά με τον όρο bullycide) και οι απόπειρες αυτοκτονίας.

Αντιμετώπιση από τους Εκπαιδευτικούς Αν το παιδί υπήρξε θύμα οι δάσκαλοι πρέπει:

Να κουβεντιάσουν ήρεμα με το παιδί για την εμπειρία του

Να καταγράψουν προσεκτικά ό,τι είπε το παιδί και ιδιαίτερα για το ποιοι εμπλέκονται στο συμβάν, πόσες φορές συνέβη, πού και τι ακριβώς συνέβη

Να ενθαρρύνουν το παιδί ότι έκανε καλά που τους εκμυστηρεύτηκε το περιστατικό

Να το διαβεβαιώσουν ότι δεν φταίει αυτό για το συμβάν και ότι κανείς και για κανένα λόγο δεν πρέπει να υφίσταται συμπεριφορές εκφοβισμού

Να μην το ενθαρρύνουν σε καμιά περίπτωση να εκδικηθεί

Να του εξηγήσουν πως οτιδήποτε υποπέσει στην αντίληψή του στο μέλλον θα πρέπει να τους το αναφέρει αμέσως

Να μιλήσουν με το διευθυντή, να του εξηγήσουν αναλυτικά το πρόβλημα και να τεθούν στη διάθεση του για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αν δεν τους βοηθήσει πρέπει να απευθυνθούν οι δάσκαλοι στους ανωτέρους τους.

Αν διαπιστώσουν οι δάσκαλοι ότι κάποιο παιδί παρενοχλεί άλλα παιδιά πρέπει:

• Να του εξηγήσουν ότι κάνει τα άλλα• παιδιά δυστυχισμένα με αυτή τη συμπεριφορά

• Να προσέξουν μήπως μιμείται την επιθετική συμπεριφορά μελών του οικογενειακού του περιβάλλοντος

• Να το επαινούν και να το στηρίζουν όταν βλέπουν ότι κάνει προσπάθειες να βελτιώσει τη συμπεριφορά του

• Να βεβαιωθούν ότι το παιδί γνωρίζει ότι το αγαπούν

Συνεργασία Σχολείου - Οικογένειας

Οι δάσκαλοι είναι καλό μέσω συναντήσεων να ενημερώνουν πλήρως τους γονείς για το φαινόμενο και να τους αναγνωρίζουν ως ίσους συνεργάτες στην ‘’αντι-bullying’’ διαδικασία.

Οι εκπαιδευτικοί είναι καλό να πληροφορούν τους γονείς για τα προειδοποιητικά σημάδια τα οποία θα τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τόσο το θύτη, όσο και το θύμα και για τις ενέργειες, στις οποίες πρέπει να προβούν για να το αντιμετωπίσουν.

Επίσης, οι δάσκαλοι θα πρέπει να προσεγγίζουν τους γονείς για πληροφορίες, όποτε ανησυχούν ή είναι μπερδεμένοι για τη συμπεριφορά κάποιου μαθητή

Έτσι οι γονείς αισθάνονται μέλος της ομάδας, όταν τους ζητείται η γνώμη τους, αντί απλά να πληροφορούνται όταν κάτι πηγαίνει στραβά. Έτσι αυξάνεται και η γονεϊκή επίγνωση του προβλήματος.

Με το να συνεργάζονται, δάσκαλοι και γονείς μπορεί να προλάβουν τα φαινόμενα του σχολικού εκφοβισμού και να σώσουν τα παιδιά απ’ το να βλάψουν τον εαυτό τους και τους άλλους.