สรรสาระ
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ 13
อญญาดา ตงดวงดนกวทยาศาสตรชำานาญการพเศษ
สำานกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลยสวศร เตชะภาส
นกวทยาศาสตรชำานาญการสำานกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย
หลกการบรหารคณภาพ (Quality Management
Principles; QMPs) เปนหลกการสำาคญของระบบบรหารงาน
คณภาพทชวยใหองคกรบรรลเปาหมายคณภาพ ใน ISO 9001 :
2008 ม 8 ประการ และใน ISO 9001 : 2015 ฉบบใหม
ทกำาลงจะประกาศใชประมาณปลายป พ.ศ. 2558 น มการ
ปรบเปลยนเหลอ 7 ประการดงภาพ โดยขอทตดออกไป
คอ ขอท 5 System Approach to Management เพราะ
ถอวา ISO 9001 เปนระบบบรหารจดการอยแลว นอกจากน
ยงมการเปลยนแปลงคำาในบางขอ เพอขยายขอบเขต
ใหครอบคลมบรบทตางๆ มากขน ตามตารางเปรยบเทยบ
Quality Management Principles (QMPs) โดยคำาทขดเสนใต
คอคำาทเปลยนแปลง
าตรฐาน ISO 9001 ถอเปนมาตรฐานหนงในมาตรฐานชด ISO 9000 ซงเปนชดมาตรฐานระบบบรหารงาน
คณภาพ (Quality Management System; QMS) ทมองคกรตางๆ ทวโลกนำาไปใชอยางแพรหลาย ทกองคกรสามารถนำา
ไปประยกตใชไดอยางไมมขอจำากดทงประเภทกจการและขนาดองคกร เพอพฒนาและเพมประสทธภาพการบรหารงาน
และการดำาเนนงานในหนวยงาน สามารถใชเปนหลกประกนของการดำาเนนงานทมคณภาพ รวมทงสรางความมนใจให
แกผใชบรการ เนองจากเปนระบบทเกยวของกบการจดการและการประกนคณภาพ โดยเนนความพงพอใจของลกคา
เปนสำาคญ และตงอยบนความคดพนฐานทวาเมอกระบวนการด ผลทไดออกมากจะดตามไปดวย พนกงานจะตองไดรบ
การอบรมเพอใหเกดทกษะ และมความรบผดชอบทจะปฏบตงานใหถกตองเปนระบบทกขนตอนตามเอกสารทไดจดทำา
ขน รวมถงมการปรบปรงอยางตอเนองและยดหยน
ม
ระบบบรหารคณภาพ ISO 9001 กบการประยกตใชในงานบรการของหนวยงานในกรมวทยาศาสตรบรการ
ทมา : https://lh6.googleusercontent.com/-fZLXtmVFtWo/VMZXaNNYixI/AAAAAAAAAJw/DVsNSj1lu64/w700-h579-no/
th_iso9001-DIS%252Bqmp.jpg
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ14
กรมวทยาศาสตรบรการไดนำาระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001 มาประยกตใชกบ
งานใหบรการในหลายสวน โดยปจจบนหนวยงานภายใตกรมวทยาศาสตรบรการทไดรบการ
รบรองระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001 : 2008 จากสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ
(สรอ.) ม 3 หนวยงาน 3 ขอบขาย ไดแก
1. สำานกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในขอบขาย
“การใหบรการหอสมดและสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย” การนำาระบบบรหาร
งานคณภาพ ISO 9001 มาประยกตใชชวยใหการบรหารจดการงานบรการหอสมดและ
สารสนเทศมคณภาพไดมาตรฐาน ตลอดจนการใหความสำาคญตอขอคดเหนทไดรบจาก
ผใชบรการ และนำามาปรบปรงทำาใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง เชน การนำาขอมล
เอกสารทไดรบการแนะนำามาใชในกระบวนการจดหาทรพยากรสารสนเทศเขามาใหบรการ
เพอใหการจดหาเปนไปอยางมประสทธภาพสอดคลองกบความตองการ ขอคดเหนเกยว
กบการใหบรการตางๆ จะถกนำามาพจารณาเพอใชปรบปรงการใหบรการตางๆ ใหดยงๆ
ขนตอไป
ISO 9001 : 2008 ISO/DIS 9001
QMP 1 Customer Focus QMP 1 Customer Focus
QMP 2 Leadership QMP 2 Leadership
QMP 3 Involvement of People QMP 3 Engagement of People
QMP 4 Process Approach QMP 4 Process Approach
QMP 5 System Approach to Management - -
QMP 6 Continual Improvement QMP 5 Improvement
QMP 7 Factual Approach to Decision Making QMP 6 Evidence-Based Decision Making
QMP 8 Mutually Beneficial Supplier Relationship QMP 7 Relationship Management
สรรสาระ
ตารางเปรยบเทยบ Quality Management Principles (QMPs)
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ 15
สรรสาระ
2. สำานกพฒนาศกยภาพนกวทยาศาสตร หอง
ปฏบตการ มขอบขายคอ “การบรการฝกอบรมเทคนคทาง
วทยาศาสตรหองปฏบตการทางเคม วทยาศาสตรชวภาพ และ
ฟสกส” การนำาระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001 มาชวยใน
การพฒนากระบวนการฝกอบรมใหมคณภาพไดตามมาตรฐาน
ลกคาคอผเขารบการฝกอบรมมความพงพอใจ มการประเมน
หลงจากฝกอบรมเปนระบบชดเจน ชวยเพมความมนใจใหแก
ลกคาในคณภาพของหลกสตรทผานการอบรม ผลการประเมน
ความพงพอใจยงสามารถนำาไปสการพฒนากระบวนการฝก
อบรมอยางตอเนอง รวมถงพฒนาหลกสตรการอบรมให
สอดคลองกบความตองการของลกคา โดยมการสำารวจความ
ตองการฝกอบรมไปยงกลมลกคา เพอนำาไปใชประกอบการ
จดทำาหลกสตรตางๆ ระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001
จงชวยใหบรการฝกอบรมเทคนคทางวทยาศาสตรหองปฏบต
การทางเคม วทยาศาสตรชวภาพ และฟสกส เปนไปอยางม
ประสทธภาพและประสทธผล
3. สำานกเทคโนโลยชมชน มขอบขายคอ “การ
บรการถายทอดเทคโนโลย” ซงเทคโนโลยทจะถายทอดน
เรยกไดวาเปน “เทคโนโลยพรอมใช” มาจากผลงานวจยของ
กรมวทยาศาสตรบรการทสำาเรจแลวและพรอมถายทอดส
ผประกอบการทมความพรอม การนำาระบบบรหารงานคณภาพ
ISO 9001 มาประยกตใช ชวยใหการบรหารจดการงานบรการ
ถายทอดเทคโนโลยมประสทธภาพและประสทธผล สอดคลอง
กบความตองการของผประกอบการ โดยการจดทำาหลกสตร
จะตองมการสำารวจทงในสวนงานวจยทสำาเรจพรอมถายทอด
ของกรมวทยาศาสตรบรการ และสำารวจกลมผประกอบการ
ทตองการรบถายทอดเทคโนโลย เพอนำามาประมวลและจด
ทำาหลกสตร รวมถงมการประเมนผลหลงจากรบการถายทอด
เทคโนโลยแลว เพอนำาผลการประเมนและขอเสนอแนะตางๆ
ไปใชปรบปรงทงเรองการบรหารจดการ เนอหาทางวชาการ
วทยากร ฯลฯ ใหมการพฒนาอยางตอเนอง ซงเปนหลกการ
ขอหนงของระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001
ผบรหารระดบสงของกรมวทยาศาสตรบรการมความมงมนทจะปรบปรงและพฒนา
งานบรการของหนวยงานภายในกรมวทยาศาสตรบรการใหมคณภาพไดมาตรฐานสากล
โดยจะดำาเนนการผลกดนใหไดรบการรบรองระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001 เพมอก 1
หนวยงาน ไดแก สำานกงานเลขานการกรม
สำาหรบนโยบายคณภาพ กรมวทยาศาสตรบรการทไดประกาศไว เมอ 29 มกราคม 2558
คอ “กรมวทยาศาสตรบรการ มความมงมนใหบรการดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย
อยางมคณภาพ โปรงใส เปนธรรม และเปนกลาง เพอสรางความพงพอใจใหแกผใชบรการ
และจะพฒนาอยางตอเนอง”
เอกสารอางองกรมวทยาศาสตรบรการ. สำานกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย. เอกสารประกอบการอบรมกจกรรมแลกเปลยน
เรยนร เรอง ระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9001 : 2008 วนท 5 กรกฎาคม 2556. กรงเทพฯ : กรม, 2556._____ . สำานกพฒนาศกยภาพนกวทยาศาสตรหองปฏบตการ. เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการ หลกสตร การเปลยนแปลงสำาคญ
ใน ISO 9001 : 2015 วนท 17 กมภาพนธ 2558. กรงเทพฯ : กรม, 2558.