Download - 5 a h1 §10 12 lln versie
![Page 1: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/1.jpg)
WERELD
5 vwo 1 Globalisering § 10
![Page 2: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/2.jpg)
WERELD Invloed op cultuurgebieden
• Europeanisering- groot in vestigingskoloniën- minder in exploitatiekoloniën (b.v. plantages) - afname door dekolonisatie.
• West-Europa nu: - multicultureel.- transnationale identiteit
• Na 1945 culturele overheersing door VS en Sowjetnunie, later alleen door de VS:
- amerikanisering- engels werd de lingua franca
![Page 3: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/3.jpg)
Hegemoniale staat
Hegemoniale staat=
Hegemoniale staten uit het (verre) verleden:
• Romeinse rijk (0-200 na Chr.)• Tangdynastie: Gouden Eeuw van China(650-900 n.Chr.)• Groot-Mongoolse Rijk (1200-1400)
![Page 4: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/4.jpg)
Opschuiving van hegemoniale staten
?
![Page 5: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/5.jpg)
Hoe kon een klein land als Nederland een hegemoniale staat worden?
Hegemoniale staat Nederland
![Page 6: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/6.jpg)
Hegemoniale Staat Nederland
De Gouden Eeuw (1600-1700)• Nederland was grootste zeevarende mogendheid
• VOC en WIC stichtten wereldwijd handelsposten
• Nederland zeer tolerant t.o.v migranten (joden,protestanten en Hugenoten) > veel wetenschappers, bankiers en handelaren vestigden zich in Amsterdam.
![Page 7: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/7.jpg)
Nederland ,handelsnatie
In hoeverre passen A en B in het centrum-periferiesysteem?
Hoe blijkt dat uit A en B?
A B
Het ging vooral om handel via aan de kust gelegen handelsposten.
![Page 8: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/8.jpg)
Wat is de geografische overeenkomst tussen Deshima en Elmina en wat het verschil in functie?
Neerlands ‘trots’ aan verre kusten
![Page 9: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/9.jpg)
Opschuiving: UK aan zet
In deze fase is ook de overgang van handelspost naar kolonie. Waarom was dat logisch?
De imperialistische staten wilden verzekerd zijn van toevoer van grondstoffen en een afzetmarkt >vergrotende greep op de kolonie
![Page 10: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/10.jpg)
Wat is het verband tussen de industriële revolutie en het imperialisme?
Opschuiving: UK aan zet
Verband:a. Moederlanden wilden de aanvoer van
grondstoffen veiligstellen> gingen kolonies stichten die ze ook zelf bestuurden
b. Door nieuwe transportmiddelen (stoomschip en trein) werden afstanden kleiner en gebieden meer met elkaar verbonden
![Page 11: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/11.jpg)
Vestigingskolonie<>exploitatiekolonie
Wat is het verschil tussen een exploitatie- en een vestigingskolonie?
Wat is het liggingverschil tussen een exploitatie- en een vestigingskolonie? Hoe kun je dat verklaren?
Leg aan de hand van de etnische samenstelling uit of Suriname een exploitatie- of een vestigingskolonie was.
![Page 12: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/12.jpg)
De opkomst van de VS als hegemoniale staat en de dekolonisatie houden verband. Hoezo?
USA neemt stokje over na WO II.
![Page 13: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/13.jpg)
VS als hegemoniale staat
Opkomst USA als hegemonialemacht versneld door:
• afloop WO II> Europa verwoest
• dekolonisatie> Europese grootmachten verliezen hun invloed in de wereld
• val van Sojet Unie> einde Koude Oorlog
Wat is een belangrijk verschil tussen de vroegere hegemoniale machten en de VS?
![Page 14: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/14.jpg)
5 vwo 1 Globalisering § 11
Ontwikkeling globalisering na 1990
![Page 15: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/15.jpg)
Culturele / sociale globalisering: oorzaken
Verspreiding gestuurd door wereldsteden. Steden lijken erg op elkaar, platteland verschilt nog wel
Oorzaken:
ontw. satellietverbinding / glasvezel info met name in Engels (met name in verschil fastworld)
verbeterde transporttechnologie
migratie door pull- push-factoren- door betere informatie uitwisseling
- alleen hoogopgeleide worden toegelaten
Toerisme
![Page 16: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/16.jpg)
Economische globalisering na 1990 in stroomversnelling door:
Economische globalisering versnelt
Stuwende krachten
![Page 17: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/17.jpg)
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
A Ontstaan van een nieuwe internationale arbeidsverdeling a.g.v. uitschuiving en doorschuiving. Hoe ziet die nieuwe verdeling eruit?
• centrum
• (semi)periferie
![Page 18: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/18.jpg)
Arbeidsmarkt in beweging
Ruimtelijke gevolgen globalisering
Welke ontwikkelingen zie je tussen 1970 en 2010?
‘Door de globalisering beconcurreren arbeidsmarkten elkaar wereldwijd.’
![Page 19: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/19.jpg)
Uitschuiving en herverdeling arbeidsmarkt
Wat is het verband tussen bron A en B?
AA B BB
![Page 20: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/20.jpg)
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Mno’s gaan opzoek naar nieuwe afzetmarkten
IKEA SHANGHAIIKEA SHANGHAI Waarom zal IKEA zich vestigen in China?
Waarom kiest het hoofdkantoor van IKEA voor een vestiging in Shanghai?
![Page 21: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/21.jpg)
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Bedrijven passen zich aan veranderende ruimtelijke omstandigheden aan.
12
Hoe noem je de eerste bedrijfsverplaatsing van dit Zuid-Duitse bedrijf?
Hoe noem je de tweede bedrijfsverplaatsing ?
Wat zou de volgende halte voor het bedrijf kunnen zijn?
![Page 22: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/22.jpg)
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Bedrijven passen zich aan veranderende ruimtelijke omstandigheden aan.
12
A
B
Wat is de verklaring voor de uitschuiving?
Noem vanuit de politieke en vanuit de economische dimensie een verklaring voor de doorschuiving?
![Page 23: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/23.jpg)
Fragmentarische modernisering
Regionale ongelijkheid
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
D Verbrokkeling: fast world <> slow world
Fast world
Slow worldSlow world
![Page 24: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/24.jpg)
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Fast world <> slow world
Stelling: ‘globalisering leidt tot eenheid en verbrokkeling’
Verdedig deze stelling en gebruik het figuur. Gebruik ook de begrippen spread- en backwash-effecten
![Page 25: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/25.jpg)
Triade blijft de machtigste
Verschuiving richting Pacific Rim = Global shift
![Page 26: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/26.jpg)
Hoe blijkt globalisering uit dit beeld?
![Page 27: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/27.jpg)
Wereldhandel
Welke uitspraak(en) is/zijn juist?A global shift is zichtbaarB triade beheerst de wereldhandelC goederenproductie is grote in Europa dan in VSD Afrika hoort tot de slow world
![Page 28: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/28.jpg)
Wereldhandel
Welke uitspraak(en) is/zijn juist?A global shift is zichtbaarB triade beheerst de wereldhandelC goederenproductie is grote in Europa dan in VSD Afrika hoort tot de slow world
![Page 29: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/29.jpg)
De triade heerst nog steeds.
De exportstromen in de EU wijken af van de export van de VS.
![Page 30: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/30.jpg)
5 vwo 1 Globalisering § 12
Globalisering, een blik in de toekomst
![Page 31: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/31.jpg)
Pacific Rim
Globalisering: de toekomst.
Welke twee aanwijzingen geeft de kaart voor global shift?
![Page 32: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/32.jpg)
Global shift: economische gevolgen
Verdedig de stelling:‘De uitschuiving van hightech-activiteiten en zakelijke dienst-verlening vormt een echte bedreiging voor de triade’.
Verdedig de stelling:‘De westerse landen kunnen ook profiteren van de opkomst van de Pacific Rim’
Pudong: het nieuwe Wall Street?
![Page 33: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/33.jpg)
Global shift: gevolgen voor Europa
Afwachten of aanvallen???
Hoe zou de positie van Europa in de wereld door de global shift kunnen veranderen ? Noem een geografisch en een politiek gevolg
Hoe zou Europa zich kunnen wapenen tegen verlies van invloed in de wereld?
![Page 34: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/34.jpg)
Opschuiving van de wereldorde
Tot 1990
Nu
Toekomst?
Multipolair
Hegemoniaal
Bipolair
Welke positie in het economische wereldsysteem nemen de regionale machten van de toekomst nu in?
Het zijn landen in de semiperiferie
![Page 35: 5 a h1 §10 12 lln versie](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022103017/5570109ad8b42ac0178b4c83/html5/thumbnails/35.jpg)
Globalist Andersglobalist
• “Markteconomie,OK” • “Overheid, bescherm de armen”
• “Hup WTO en IMF” • “WTO en IMF BOE !!!!” • MNO > welvaart voor
iedereen • “Red de lokale bedrijven”
• Milieu? Ja,nu even niet! • “Save the earth” - milieu
Globalist versus anderglobalist