Servicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoEusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia
Arkeologi IkerketaInvestigacin Arqueolgica
Vitoria-Gasteiz, 2013
HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKAETA KULTURA SAILAKultura Ondarearen Zuzendaritza
DEPARTAMENTO DE EDUCACIN,POLTICA LINGSTICA Y CULTURADireccin de Patrimonio Cultural
2012
Argitaraldia: 1.a, 2013ko azaroa
Ale Kopurua: 1.500
Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa. Hezkuntz, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila www.euskadi.net
Argitara tzailea: Eusko Jaurlari tzaren Argitalpen Zerbi tzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastin, 1. 01010 Vitoria-Gasteiz
Koordinaketa: Dona Gil Abad
Azalaleko irudiak: Artxuako San Sebastian elizaren fatxada eta berau osatzen duten eraikuntza aldiak
Textua, argazkiak eta irudiak: aipatutako lanen eta aztarnategien zuzendariak
I tzulpena: LUMA, Hizkun tza Zerbi tzuak
Azala: Sormen Creativos, S.A.
Fotokonposaketa: Miren Unzurrunzaga Schmitz
Inprimaketa: Graficas Lizarra, S.L.
I.S.S.N.: 0213-8921 L.G.: VI 486-1983
Edicin: 1., noviembre 2013
Tirada: 1.500
Administracin de la Comunidad Autnoma del Pas Vasco. Departamento de Educacin, Poltica Lingstica y Cultura www.euskadi.net
Edita: Eusko Jaurlari tzaren Argitalpen Zerbi tzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastin, 1. 01010 Vitoria-Gasteiz
Coordinacin: Dona Gil Abad
Imgenes portada: Fachada de la Iglesia de San Sebastin de Artxua y fases constructivas que la componen
Textos, fotografas e ilustraciones: directores de las excavaciones y de los trabajos referidos
Traduccin: LUMA, Hizkun tza Zerbi tzuak
Portada: Sormen Creativos, S.A.
Fotocomposicin: Miren Unzurrunzaga Schmitz
Impresin: Graficas Lizarra, S.L.
I.S.S.N.: 0213-8921 D.L.: VI 486-1983
ARKEOIKUSKA EUSKAL KULTURA ONDAREAREN ZENTROAK urtero buru tzen duen argitalpena da. Bertan E.A.E.an urtean zehar egiten diren
arkeologi ikerketa guztiak ager tzen dira. Euskal Kultura Ondarearen Zentroak ez du iker tzaileek egindako artikuluen edukiaren eran tzunkizunik har tzen.
ARKEOIKUSKA es una publicacin anual del CENTRO DE PATRIMONIO CULTURAL VASCO.En ella se recogen todas las actividades arqueolgicas realizadas en la C.A.V. anualmente.
El Centro de Patrimonio Cultural Vasco no se hace responsable del contenidode los artculos elaborados por los diversos investigadores.
* * * * *
ARKEOIKUSKA 12 3
AURKIBIDEA
AURKEZPENA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
BIZKAIKO ONDARE ARKEOLOGIKOAREN INBENTARIOAREN EGUNERATZEA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
A. ARABA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
A.1. AMURRIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
A.1.1. Elgeta baserria, Larrinben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
A.2. AANA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
A.2.1. HIRIGUNE HISTORIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
A.2.1.1. Cerca Alta kalea, 16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
A.2.2. UDAL BARRUTIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
A.2.2.1. Aanako Gatz Haraneko Kultura Paisaia. Esku-hartze arkeologikoa hegoaldeko muturrean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
A.3. ARRAIA-MAEZTU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
A.3.1. KORRESKO HIRIGUNE HISTORIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
A.3.1.1. San Ildefontso 4, A saila (601. poligonoa - 300. saila - 1. lursaila - 1. eraikina) 54
A.3.2. UDAL BARRUTIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
A.3.2.1. San Kristobal mendia, Apinaizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
A.4. BARRUNDIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
A.4.1. Hermuko Hirigunea. San Martin baselizaren ondoko urbanizazio-lanak . . . . . . . . . . . . 60
A.5. CAMPEZO / KANPEZU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
A.5.1. ANTOANAKO HIRIGUNE HISTORIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
A.5.1.1. Harresiak. Iparraldeko hormaren II. atala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
A.5.2. SANTIKURUTZE KANPEZUKO HIRIGUNE HISTORIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
A.5.2.1. Castillo kalea, 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
A.5.2.2. Despeadero kalea, 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
A.5.2.3. La Villa kalea, 24 - 26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
A.6. ELVILLAR / BILAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
A.6.1. La Balsa herrixka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
A.7. IRUA DE OCA / IRUA OKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
A.7.1. Irua/Veleia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
A.8. KRIPAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
A.8.1. Balantziegoko harpea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
A.9. KUARTANGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
A.9.1. San Sebastian eliza, Artxuan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
A.10. LABASTIDA / BASTIDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
A.10.1. BASTIDAKO HIRIGUNE HISTORIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
A.10.1.1. Mota Alta, Cuesta Marrate eta Mota Baja kaleak. Urbanizazio-lanak . . . . . . 79
4 ARKEOIKUSKA 12
A.10.2. UDAL BARRUTIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
A.10.2.1. Bastidako gaztelua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
A.10.2.2. Mugako San Andres Komentua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
A.11. LAGUARDIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
A.11.1. San Kristobal harpea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
A.11.2. Alto de La Huesera trikuharria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
A.11.3. La Hoya. 22. poligonoko 511. lursaila . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
A.12. LANCIEGO / LANTZIEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
A.12.1. Harrian induskatutako dolarea, Larrachalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
A.13. LANTARN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
A.13.1. Sobrn (San Martin eta La Via) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
A.13.2. Ureztapena Arabako Haranetan. Komunioiko sektorea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
A.14. PEACERRADA-URIZAHARRA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
A.14.1