Download - Back to the Basic Fire Fighter !!!
1
วธพนฐานในการดบไฟการดบเพลงทถกตอง กอนอนจะตองม
ความรความเขาใจในทฤษฎการเกดเพลงไหมแสดงเปนภาพ “สามเหลยมอคคภย ประกอบดวย 4 ปจจย” (Fire Triangle and Tetrahedron)ไดแก เชอเพลง (Fuel) ออกซเจน (Oxygen)ความรอน (Heat) และปฏกรยาลกโซทางเคม(Chemical Chain Reaction)
ดงนนวธการดบเพลงพนฐานทถกตองคอ1. ทำใหเชอเพลงเยนลง (ลดอณหภม)2. แยกออกซเจนออกไป3. เคลอนยายเชอเพลงออกไป4. ยบยงปฏกรยาลกโซทางเคมการดบไฟแตละกรณ ยอมตองใชวธการ
ทแตกตางกนไปขนอยกบรปแบบการเกด ขนาดอตราการลกลาม สภาพสงแวดลอม ฯลฯ ในทางทฤษฎ ควรใชทกวธทกลาวขางตนรวมกน ขณะทการปฏบตจรง เราอาจจะตองเลอกใชวธใดวธหนงเทานน ตามสภาพการณและทรพยากรทเอออำนวยใหสามารถทำได
นอกจากจะตองคำนงถงทฤษฎการเกดเพลงไหมแลว สงสำคญอกประการหนงคอ การสงผานความรอนททำใหเพลงไหมจากจดเรมตนลกลามไปยงบรเวณอนซงมดวยดวย 4 วธ ไดแก
1. การสมผสกบความรอนหรอเพลงไหม
โดยตรง (Direct flame contact)2. การแผรงส (Radiant heat)3. การนำความรอน (Conduction)4. การพาความรอน (Convection)นกดบเพลงทกคนคงจะเขาใจเรองการสง
ผานความรอนเปนอยางดและในฐานะมออาชพคณตองระบใหไดวาเพลงไหมมการลกลามดวย
วธใดบาง และจะยบยงการลกลามไดอยางไรวทยาการดานการดบเพลงสมยใหมจะม
ทฤษฎ “ชวงการเกดเพลงไหม” (Phases of Fire)แบงชวงเวลาการเกดอคคภยเปน 4 ชวง ตอไปน
1. ชวงลกไหม (Igntion) เปนชวงเรมมการลกไหมขนทจดตนเพลง
2. ชวงขยายตว (Growth) เปนชวงไฟเรมลกไหมมากขน มการลกลามดวยวธการตางๆ
3. ชวงลกไหมเตมท (Fully Developed)
P H A S E S O F F I R E
⌫
Back to...Back to...Back to...Back to...Back to... the Basicsthe Basicsthe Basicsthe Basicsthe Basics
2
เปนชวงมการลกไหมอยางเตมท ไฟมขนาดใหญและไหมพนทบรเวณไปแลวเกอบทงหมด
4. ชวงไฟมอด (Decay) เปนชวงทไฟเรมขาดปจจยการลกไหม (ตวใดตวหนงหรอทงสตว)ทำใหมอดลงและดบไปในทสด
ในแตละชวงการเกดเพลงไหมดงกลาวนนกดบเพลงตองแยกแยะออกใหไดวา ขณะเขาไประงบเหต สถานการณเพลงไหมกำลงดำเนนอยในชวงใด และจะตองประเมนจากพนฐานความรและประสบการณ เพอใหไดคำตอบของคำถาม“ชวงอนตรายทสดซงอาจจะม Backdraft หรอFlashover สวนใหญแลวจะเกดชวงใด?”
การพจารณาเพอการดบเพลงนกดบเพลงมออาชพตองเรยนรและเขาใจ
ในประเดนสำคญ ตอไปนจะดบเพลงดวยวธการใดในแตละชวง
การเกดเพลงไหมจะมการเตอนอนตรายอยางไรในแตละ
ชวงการเกดเพลงไหมชวงการเกดเพลงไหมใดชวงใดททำให
มปรมาณความรอนสงสดพจารณาหายทธวธทเหมาะสมในการ
ระงบเหต/กภยในแตละชวงการเกดเพลงไหมชนของความรอน (Thermal Layers)ขณะปฏบตการดบไฟภายในหองซงเกด
เพลงไหม ตองระลกไวเสมอวา ยงมชนของความรอนแฝงอย โดยชนของความรอนนจะแยกความรอนและผลตผลจากการเผาไหม (เปลวไฟ เขมากาซ ฯลฯ) ทแตกตางกนออกเปนชนๆ โดยทวไปแลวมอย 3 ชน ไดแก
1. ชนความรอนสงสด (Extreme Heat)2. ชนความรอนปานกลาง (Moderate
Heat)3. ชนความรอนตำ (Low Heat)ตามธรรมชาตของไฟ ชนทมความรอนสง
สดมกอยตดกบตนเพลงซงนกดบเพลงตองหลกเลยงอยแลว แตเมอมการลกลามมากขน ความกวางของชนความรอนดงกลาวอาจขยายออกไปทำใหจดทมความรอนในระดบเปนอนตรายตอนกดบเพลง ไมจำเปนตองอยใกลตนเพลง อาจเปน
ในจดทหางออกมาหลายสบเมตรกได ดงนนเมอเขาทำการดบเพลงจะตองเรยนรความแตกตางของชนความรอนและพยายามหลกเลยงทจะเขาไปอยในชนความรอนท 1 เปนเวลานานๆ
ขอแนะนำเพอสงเกตชนความรอนกาซทมความรอนสงสด มกจะรวมตว
อยใกลๆ กบเพดานหองจดทมความรอนตำจะอยบรเวณใกลๆ
พนหองอณหภมแตกตางกนระหวางชนความ
รอนสามารถทำใหเกดกระแสความรอนในรปของกลมไอนำซงเคลอนททงแนวราบ (ไปขางหนา)และแนวดง (ขนขางบน)
วธปองกนอนตรายจากชนความรอนขณะทำการดบไฟ ควรจะมการระบาย
อากาศควบคกนไปดวยใชนำฉดเปนลำตรง (straight streams)
เพอ ลดการกอตวของไอนำFlashover & Point of No ReturnFlashover เปนปรากฎการณเกดขนเนอง
จากพนผวสวนประกอบของหองและวสดตางทอยขางในทงหมดมอณหภมสงขนจนถงอณหภมการลกไหม (Ignition Temperature) จากนนกลกตดไฟพรอมกนในทนททนใด ทำใหเกดเปลวไฟลกทวมหองและมความรอนปรมาณมหาศาลเกดขนในชวพรบตา
จากผลการทดลอง “เสนโคงอณหภมสมพนธกบเวลา” (Time Temperature Curve)นกดบเพลงจะตองสมผสกบความรอนในระดบ
1000 -1500 ฟาเรนไฮต (534 -810 เซลเซยส)ระหวางการเกด Flashover โดยทนกดบเพลงจะไดรบเจบปวดมากทสดหากถกเผาไหมบรเวณผวหนงทไมไดรบการปกปองทอณหภม 280 -320 ฟาเรนไฮต (137 - 426 เซลเซยส) ในการเอาตวรอด นกดบเพลงในชดปองกนครบถวนจะคลานเขาไปตามพนดวยความเรวเฉลย 2 ½ ฟตตอวนาท และจากการคำนวณ นกดบเพลงมเวลาเพยง 2 วนาทเทานนทจะรบตองออกมาจากบรเวณทอาจจะเกด Flashover กอนจะไดรบบาดเจบสาหส ดงนน การเขาไปในหองทเกดไฟไหมซงมความเปนไดวาจะเกด Flashover นกดบเพลงจะเขาไปไดไมเกน 5 ฟต (1.5 เมตร) หากลกกวาน เมอเกด Flashover ขนมาจรงๆ เขาจะหนออกมาไมทน
ระยะ 5 ฟตดงกลาวกคอ Point of NoReturn หมายถง ระยะทนกดบเพลงยงสามารถปฏบตงานไดโดยไมถอยกลบออกมา แตถาเกนไปจากนแลวจะทำไมได หากตองการคนหาภายในหองดวยมอเปลา (searching) ตองทำในระยะ5 ฟตนบจากขอบประตหรอหนาตางทคณใชเปนทางเขาเทานน ลกไปกวานจะตองใชเครองมอหรออะไรกตาม เขามาชวยในการสมผส จบ ยดฯลฯ ไมเชนนนแลว หากในหองนนเกด Flashoverคณจะมโอกาสรอดนอยลง
Thermal Layers
การปองกนอคคภย มอตราตานทานการลกไหมสง อคคภยทเกดขนจะถกจำกด ทงขนาด ปรมาณความรอน รวมไปถงอตราการลกลามดวยตวของโครงสรางของอาคารเอง เปนตวชวยทสำคญทำใหการดบเพลงมประสทธภาพมากขน ตรงขามกบอาคารทไมไดสรางตามมาตรฐานหรอทำดวยวสดไมทนไฟ อคคภยทจะเกดขนจะรนแรงและดบไดยากกวา
ประเดนแรกๆ ทสำคญซงนกดบเพลงตองพจารณาเมอเขาไปดบไฟอาคารหลงใดกตาม นนคอ ลกษณะหรอรปแบบโครงสรางของอาคารหลงนนจะมผลอยางไร หากมอคคภยเกดขนและมการลกลาม
รปแบบของโครงสรางอาคารสามารถแบงไดตามลกษณะการออกแบบและวสดทใช เชน
อาคารธรรมดา (Ordinary)อาคารตานทานเพลงไหม (Fire Re-
sistive)อาคารตานทานเพลงไหมและควน
(Fire & Smoke Resistive)อาคารทไมมการลกไหม (Non-Com-
bustible)เมอพจารณาอาคารทเกดอคคภยมโครง
สรางเปนชนดใด เราตองคดตอไปวา คณสมบตและขอจำกดของอาคารชนดนนมอะไรบาง รวม
อตราการเกดไฟตอนำหนกของเชอเพลง(Fuel Loads) หมายถง อตราสงสดทวตถตดไฟไดหนงๆ สามารถทำใหเกดพนทเพลงไหมขนมาคำนวณจากนำหนกของวตถ (ปอนด) และพนทเพลงไหมทจะเกดขน (ตารางฟต)
นนคอ Fuel Loads ของวตถตดไฟไดจะคดเปนหนวย “ปอนดตอตารางฟต”
อณหภมการลกไหม (Ignition Tempera-
ชวงเวลาและปรมาณพนท กลาวคอ ถาวตถภายในอาคารมอณหภมลกไหมตำ แตม Fuel Loadsสง อคคภยทเกดขนจะลกลามอยางรวดเรวและเปนบรเวณกวาง
อยางไรกตาม ในประเดนของ Fuel Loadsจะตองพจารณาเพมเตมในเรองตอไปน
Fire behaves differently in each types of building construction.
Fire Behavior & Building Construction
ture) หมายถง อณหภมใดๆ กตามททำใหวตถลกตดไฟขนมา
การพจารณา Fuel Loads และ อณหภมการลกไหมของวตถทอยในอาคารจะทำใหสามารถคาดการณการลกลามของเพลงไหมทงในแงของ
Fuel Loads
พฤตกรรมของไฟกบโครงสรางอาคารพฤตกรรมของไฟคอลกษณะหรอรปแบบ
ของการไหมซงจะแตกตางกนไปตามโครงสรางของอาคารหลงนน
อาคารทออกแบบ/กอสรางตามมาตรฐาน
ทง จะใชวธไหนดบไฟทเกดขนมานนไดอยางมประสทธภาพภายในระยะอนสน
อตราการเกดไฟตอนำหนกเชอเพลงและอณหภมการลกไหม (Fuel Loads andIgnition Temperature)
3
อตราพนผวหนาตอมวลทงหมดของเชอเพลง (Surface to mass ratio)
อตราพนทผวหนาหารดวยมวล (นำหนก)ทงหมดของเชอเพลงทกำลงลกไหม หากเพมขนแสดงวา โครงสรางภายในถกแยกออกจากกนโดยความรอน ทำใหลกตดไหมไดงายและกนบรเวณกวางมากกวาเดม
หากคดเฉพาะผวหนา เชอเพลงทมผวหนาเพมขน หมายถง เชอเพลงสามารถสงผานความรอนไปยงบรเวณอนไดงายขน มปรมาณความรอนสงมาก รวมไปถงปรมาณสารอนทรยภายในจะสลายตวและถกปลอยออกมาจนหมด
ตำแหนงของเชอเพลงเชอเพลงทอยในดงจะมอตราการลกลาม
สงสด ปรมาณความชน
เชอเพลงทมความชนสงจะมอตรการลกไหมและการลกลามตำ
รปแบบการจดวาง- เชอเพลงทมดรวมกนอยางแนนหนา
มชองวางระหวางตวเชอเพลงนอยจะมอตราการลกลามตำ ตรงกนขามกบเชอเพลงทวางหางกนและมชองวางกวางจะลกไหมและลกลามไดงายและรวดเรว
- เชอเพลงทมมต (กวางxยาวxสง)ขนาดใหญตองใชอณหภมสงเพอทำใหเกดการลกไหม
Backdraft & Pre-BackdraftBackdraft หมายถง การระเบดหรอการ
ลกไหมอยางรวดเรวและรนแรงเกดขนโดยการนำออกซเจนเขาไปในหองหรอบรเวณพนทจำกดทมการเผาไหมจนออกซเจนทมอยเดมลดปรมาณลงหรอใกลจะหมดไปอยางฉบพลนทนท นนคอในหองปดทบทมการเผาไหมตอเนองจนกระทงออกซเจนทมอยขางในถกใชเกอบจะหมดไปขณะทไฟยงไมดบสนท เมอเปดหองแบบทนททนใดออกซเจนขางนอกจะวงเขาไปขางในทำใหปจจยการเกดไฟครบสมบรณขนมาอกครงอยางรวดเรวยงผลใหเกดการลกไหมอยางรนแรง มขนาดใหญ
และลกษณะเหมอนกบการระเบดออกมา ทงนขนาดของเพลงไหมรวมถงปรมาณและอตราเรวของออกซเจนทถกนำเขาใหมจะเปนตวชขาดวาจะเกด Backdraft หรอไม หากเกดจะมความรนแรงมากนอยเพยงใด
Pre-Backdraft หมายถง ปรากฎการณกอนทจะเกด Backdraft ซงมสงบอกเหต ตอไปน
ในหองทเกดไฟไหมมปรมาณออกซเจนนอยหรอมปรมาณลดลง สงเกตไดจากสภาพของหองทมขนาดเลก ลกษณะปดทบ รวมทง มชองระบายอากาศนอย
ในหองทเกดไฟไหมมอณหภมสงมากจนสงผลมาถงภายนอกซงเราสามารถสมผสหรอสงเกตไดชดเจน เชน บรเวณประตหองรอนระอ
Backdraft
4
ผนงหองดานนอกเกรยมหรอมสเปลยนไปไฟภายในหองเปนชนด Smoldering
Fire นนคอ รอนจด เปลวไฟเกดขนนอย และมควนครกรนตลอดเวลา
มสวนผสมของไอเชอเพลงในปรมาณสงมาก ประเมนไดจากชนดของเชอเพลงทมอยขนาดและระยะเวลาของการเผาไหม
กลาวโดยสรป การเขาระงบเหตเพลงไหมนกดบเพลงจะตองยอนกลบไปทบทวนความรขนพนฐานโดยเฉพาะเรอง พฤตกรรมของเพลงไหมลกษณะของเชอเพลง รปแบบโครงสรางอาคารปรากฎการณอนตรายอนอาจจะเกดขนได ฯลฯเพอนำมาเปนขอมลในการพจารณาหาวธการดบเพลงทเหมาะสมกบสถานการณทกำลงเกดขนในขณะนน ทงน มเปาหมายใหงานระงบเหตเปนไปอยางมประสทธภาพและตวผปฏบตการมความปลอดภยสงสด
Source : firefighterclosecalls.com
ภาพเหตการณจรง การเกดปรากฎการณFlashover ในขนสดทาย ความรอนทสะสมตวอยใตเพดานมปรมาณมากเกนทจะคงตวอยไดจงยบหรอถลมลงมาดานลางของหองอยางรนแรงสงผลใหเปลวไฟในหองนนถกดนออกมาขางนอกอยางฉบพลน...นกดบเพลงกำลงปนบนไดคนหนงถกเปลวไฟลกทวม อกคนถกกระแทกตกลงพน
Flashover เกดขนในขนตอนทผวหนาของ
วตถ รวมทง สงของทงหมดในหองทไฟลกทวมเกดความรอนสงจนกระทงถงอณหภมลกตดไฟ(Ignition Temperature) แลววตถและสงของเหลานนกลกไหมขนเกอบจะพรอมกนกลายเปน
ลกไฟขนาดมหมาซงหากอยในจดทสงขนไปจากพนกมแนวโนมจะกระแทกลงขางลางและกระจายตวไปทกทศทาง ทงน ณ จดทเกด Flashover จะมอณหภมโดยเฉลยสงถง 500 -800 C
5