Download - Beroa eta tenperatura2ccnn11edit
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
IRAKURGAIA
ESKEMA
BALIABIDEAK
INTERNET
Beroa eta tenperatura
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Lehen irakurgaia
XVII. mendean, zientzialariek dagoeneko bazuten euren esperimentuetan tenperaturak zuen garrantziaren berri, baina artean termometroa ez zegoen asmatuta eta horrek tenperatura kontrolatzea zailtzen zuen. Orokorrean, tenperaturaren erregulazioa beharren arabera eta bero-iturri ezberdinak erabiliz egiten zen.Bero-iturri hauen eta euren ezaugarrien deskribapenik zehatzenetariko bat Martino Rulandok idatzi zuen, alkimistahandia eta Alemaniako Rodolfo II.aren medikua, hark hamahiruiturri ezberdin zehaztu zituen, besteak beste:
– Ignis seu calor fimi equini. Zaldi baten simaurrak sorturiko beroa. Berehala jaso behar zen,animalia beraren txizatan bustia. Bero gutxi sortzen zuen.– Ignis seu calor aeris. Gela bateko airea berotzen zuen iturri batek sorturiko beroa. “Biguna” bezala kalifikatzen zuen.– Ignis seu calor lampadis. Pizturiko kandelen su zuzenak sorturiko beroa. Bere “indarra” kandela kopuruaren araberakoa zen.– Ignis seu balnei Maris. Maria bainutan sorturiko beroa. Bero “bizia” zen.– Ignis seu balnei cinerum. Errautsek sorturiko beroa. Bero “ahaltsua” zen.– Ignis nudus. Objektu baten gaineko su zuzenak sorturiko beroa.– Ignis reverberatorius. Labe itxi batean sorturiko beroa.
Alkimista, David Tenier Gaztearen, obra.
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Edukien eskema
Beroa
Ezaugarriak
Eraginak
Dilatazioa eta uzkurduraEgoera-aldaketak
Izaki bizidunak
Larruazala
Neurriak
EskalakTermometroa
Propagazioa
KondukzioaKonbekzioaErradiazioaEroaleak eta isolatzaileak
HASIERA
Tenperatura
Ezaugarriak
Eraginak
Fusioa eta irakitea
Izaki bizidunak
Tenperaturara moldatzea
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
HASIERA
Unitatearen azalpenerako baliabideak
Zer da beroa?
Tenperatura eta barne-energia
Dilatazioa eta uzkurdura
Egoera-aldaketak Fusio eta irakite tenperaturak
Tenperaturaren neurria
Termometroa Kondukzioa Konbekzioa Erradiazioa
Eroale eta isolatzaile termikoak
Larruazala Izaki bizidunen moldatzea tenperaturara
Estekak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Bero transferentzia
Zer da beroa?
IKUSI ANIMAZIOA
Joule 1 (J)0,24 kaloriaren (kal)
baliokidea da
Beroa gorputz batetik bestera harremanetan eta tenperatura ezberdinetan daudenean transferitzen den energia da.
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Bero transferentzia
(energia termikoa)
Zer da beroa?
Beroa transferitzen da oreka termikora iritsi arte.
Beroa burdinatik (tenperatura handiagoan) uretara (tenperatura txikiagoan) igarotzen da.
Beroa gorputz batetik bestera harremanetan eta tenperatura ezberdinetan daudenean transferitzen den energia da.
ITZULI
Joule 1 (J)0,24 kaloriaren (kal)
baliokidea da
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Tenperatura eta barne-energia
Gorputzeko partikulen abiadura handitu egiten da energia jasotzean (beroa).
Zenbat eta gorputzak bero gehiago jaso, orduan eta gehiago handitu.
Zenbat eta gorputzeko partikula kopurua txikiagoa izan, orduan eta gehiago handitu.
100 ºC 600 ºC 100 ºC 1200 ºC 100 ºC 900 ºC
Agitazio termikoa Partikula bakoitzak energia zinetikoa du
(Ec). Barne-energia kopurua neurtzen du
Ec-ren batuketa barne-energiaren baliokidea da.
Sugarra biziagoa da
Barra meheagoa da
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Globoaren airea berotzean
dilatatzen da
Merkurioaren dilatazioak tenperatura neurtzen ahalbidetzen du
Dilatazioa eta uzkurdura
Partikulen arteko loturak ahulagoak dira. Solidoak baino gehiago dilatatzen dira.
Partikulak oso banatuak daude. Asko dilatatzen dira berotzean.
Partikula hertsiki lotuak. Gutxien dilatatzen direnak dira.
Solidoak Likidoak Gasak
Dilatazio-juntura
ZER GERTATZEN DA UZKURTZEN DENEAN?
ZER GERTATZEN DA DILATATZEN DENEAN?
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
0 10
Dilatazioa eta uzkurdura
0 10
Partikula hertsiki lotuak. Gutxien dilatatzen direnak dira.
Solidoak
Dilatazio-juntura
ITZULI
Gorputzak beroa botatzen du eta hoztu egiten da.
Partikulak gutxiago mugitzen dira.
Bolumena murrizten da, gorputza uzkurtzen da.
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Airea dilatatzen denean, bere
bolumena handitzen da eta
tapoia saltarazten du.
Merkurioaren dilatazioak tenperatura neurtzen uzten du
Dilatazioa eta uzkurdura
Partikulen arteko loturak ahulagoak dira. Solidoak baino gehiago dilatatzen dira.
Partikula hertsiki lotuak. Gutxien dilatatzen direnak dira.
Solidoak Likidoak Gasak
Dilatazio-juntura
ITZULI
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Egoera-aldaketak
Solidoa
Likidoa
Gasa
Aurreranzko aldaketak
Atzeranzko aldaketak
Urtz
ea
Sol
idot
zea
Sublimazioa
Atzeranzko
sublimazioa
Baporizazioa
Kondentsazioa
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Fusio eta irakite tenperaturak
Egoera solidoa
Egoera likidoa
Gas-egoera
FUSIO TENPERATURA
IRAKITE TENPERATURA
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Tenperaturaren neurria
ºF ºC K Fahrenheit (ºF) eskala
Celsius (ºC) eskala
Eskala absolutua edo Kelvin (K)
212 100 373
176 80 353
140 60 333
104 40 313
68 20 293
32 0 273
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Alkohol termometroa
Tenperatura atmosferikoa neurtzeko erabiltzen da
Termometroa
Merkurio termometroa
Alkohol koloreztatua Merkurioa
Gorputz-tenperatura neurtzeko erabiltzen da
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Kondukzioa
Kondukzio bidezko beroaren propagazioaren norabidea
Partikulek energia zinetikoa handitzen dute.
Solidoaren partikulak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Konbekzioa
Gas partikulak
Likido partikulak
Konbekzio-korronteak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Zenbat eta tenperatura handiagoa izan, orduan eta handiagoa igorririko energia
erradiatzailea
IKUS DAITEKE ERRADIAZIOA?
Negutegia
Erradiazioa
Eguzki-erradiazioaLandareek
igorririko erradiazioa
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Zenbat eta tenperatura handiagoa izan, orduan eta handiagoa igorririko energia
erradiatzailea
Negutegia
Erradiazioa
Eguzki-erradiazioaLandareek
igorririko erradiazioa
Energia erradiatzaile igorpena argi gorri forman
ITZULI
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Egurra
Metalak
Beroa ondo eroaten dute
Eroaleak eta isolatzaileak
Eroale termikoak
Isolatzaile termikoak
Beroa ez dute ondo eroaten
Airea
Beira bikoitzeko
leihoak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Larruazala beroaren pertzepzio organo gisa
Larruazalaren egitura
Termo-hartzaileak
Bat-bateko tenperatura aldaketak detektatzen dituzte, gure gorputzarenak baino handiagoak edo txikiagoak
LUPEK IRUDIAK HANDITZEN DITUZTE
Epidermisa
Ileak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Larruazala beroaren pertzepzio organo gisa
Larruazalaren egitura
Ruffiniren korpuskuloa
Epidermisa
Ileak
Bero-sentsazioak detektatzen ditu
ITZULI
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Larruazala beroaren pertzepzio organo gisa
Larruazalaren egitura
Krauseren korpuskuloa
Epidermisa
Ileak
Hotz-sentsazioak detektatzen ditu
ITZULI
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Izaki bizidunen moldaketak tenperaturara
Beroa hozteko
apendizeak Bero-ekoizpen iraunkorra Letargia faseak
Ur-lurrunketaren bidezko hozketa
Tenperatura aldaketaBeroa
Forma borobilduak eta garaiera gutxi
Hotza
Ura metatzen duten arantza eta zurtoin formadun
hostoak
Taldeak Ezkutalekuak edo babesguneak
Hotz-garaietan hosto-galera
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILABeroa eta tenperatura
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Esteka interesgarriak
HASIERA
Beroa eta tenperatura
WEB GUNEHONETARA JOAN
Beroa eta tenperatura
WEB GUNEHONETARA JOAN