Download - Bizkaiera ere liburuetara
![Page 1: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/1.jpg)
BIZKAIERA ERE BIZKAIERA ERE LIBURUETARALIBURUETARA
![Page 2: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/2.jpg)
BIZKAIERA ERE LIBURUETARA
J. A. MogelPeru Abarka
AñibarroMogeldarrak
Eranskinak
Argitaratzeko zailtasunak
Galde-erantzunak
![Page 3: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/3.jpg)
Argitaratzeko zailtasunakArgitaratzeko zailtasunak
• Giro politikoak ez zuen asko laguntzen euskal liburuak argitara eta zabal zitezen:– Napoleonen gerrak– Fraile eta apaizen aurkako jazarpen eta
atzerriratzeak– Geroago karlista gerrateak…
• Liburu asko ez ziren bere garaian argitaratu– Jende gutxi euskaraz irakurtzeko gai– Argitalpena ordaintzeko adina salmenta ezin
ziurtatu…
![Page 4: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/4.jpg)
J. A. Mogel
![Page 5: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/5.jpg)
Juan Antonio Juan Antonio Mogel Mogel (1745-1804)(1745-1804)
• Bere garaiko hizkuntzalari ospetsu gehienekin harremanak
• Horietako bat, William Von Humbolt alemaniar ikertzailea (“Vasco-iberismo” teoria)
![Page 6: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/6.jpg)
Juan Antonio Juan Antonio Mogel Mogel (1745-1804)(1745-1804)
• Hasieran gipuzkeraz, geroago bizkaieraz• Bere obra batzuk:
– Confesio eta comunioco sacramentuen gañean eracastea
– Versiones Bascongadas– Nomenclatura de las voces
guipuzcoanas, sus correspondientes vizcaínas y castellanas
– Confesio ona– Cristinarauen jaquinvidea
![Page 7: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/7.jpg)
Peru AbarkaPeru Abarka, euskal klasiko bat, euskal klasiko bat
Peru Abarca, catedrático de la lengua bascongada en la Universidad de Basarte o Diálogo entre un rústico
solitario y un barbero callejero llamado Maisu Juan
![Page 8: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/8.jpg)
Peru AbarkaPeru Abarka, euskal klasiko bat, euskal klasiko bat
• Bere obra garrantzitsuena
• 1802an idatzia, 1881ean argitaratua
• Liburuaren tesia edo mezua: baserria da euskararen habia eta unibertsitatea
![Page 9: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/9.jpg)
Peru AbarkaPeru Abarka, euskal klasiko bat, euskal klasiko bat
•Hiru ideia nagusi:–Munduaren ikuspegi erromantikoa
–Euskal elaberriaren aintzindaria
–Garai hartako bizikera eta euskararen lekuko
![Page 10: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/10.jpg)
AñibarroAñibarro
• Pedro Antonio Añibarro, Mogelen adiskide handia
• Bere obrak:– Escu liburua, eta berean eguneano
cristiñau cereguiñac– Gramática Bascongada para el uso y
alivio de Predicadores y Párrocos Bizcaynos, Guipuzcoanos y Navarros.
– Voces Bascongadas diferenciales de Vizcaya, Guipúzcoa y Navarra.
![Page 11: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/11.jpg)
MogeldarrakMogeldarrak
• Juan Jose Mogel:– Oñatiko unibertsitatean burutu eliz ikasketak– Osaba bezala, Markinako parroko (1811tik
1849 arte)– Otoitz, berbaldi eta kristau ikasbide gaiez hiru
liburu
• Bizenta Mogel:– Ipuin onac (gipuzkeraz): Esoporen 50 fabulen itzulpena
![Page 12: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/12.jpg)
EranskinakEranskinak Peru Abarca,
catedrático de la lengua bascongada en la Universidad de Basarte o Diálogo entre un rústico solitario y un barbero callejero llamado Maisu Juan
![Page 13: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/13.jpg)
Galde-erantzunak
![Page 14: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/14.jpg)
•Giro politikoak ez zuen asko laguntzen euskal liburuak argitara eta zabal zitezen. Zergatik?
![Page 15: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/15.jpg)
• Giro politikoak ez zuen asko laguntzen euskal liburuak argitara eta zabal zitezen:– Napoleonen gerrak– Fraile eta apaizen aurkako jazarpen eta
atzerriratzeak– Geroago karlista gerrateak…
• Liburu asko ez ziren bere garaian argitaratu– Jende gutxi euskaraz irakurtzeko gai– Argitalpena ordaintzeko adina salmenta ezin
ziurtatu…
![Page 16: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/16.jpg)
•Bere garaiko hizkuntzalari ospetsu gehienekin harremanak izan zituen Mogelek. Nor aipatu dugu bereziki? Zein teoriaren defendatzaile sutsua zen hau?
![Page 17: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/17.jpg)
• William Von Humbolt alemaniar ikertzailea aipatu dugu bereziki.
• Humboltek “Vasco-iberismo” teoria defendatzen zuen, hots, Iberiar Penintsulako lehen hizkera euskara zela.
![Page 18: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/18.jpg)
•Zein euskalkitan idatzi zuen Mogelek?
![Page 19: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/19.jpg)
•Hasieran gipuzkeraz, geroago bizkaieraz
![Page 20: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/20.jpg)
•Zein da Mogelen obrarik ospetsuena? Noiz idatzi eta argitaratu zen?
![Page 21: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/21.jpg)
•Bere obra garrantzitsuena Peru Abarca da
•1802an idatzia, 1881ean argitaratua
![Page 22: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/22.jpg)
•Zeintzuk dira Peru Abarcaren hiru ideia nagusiak?
![Page 23: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/23.jpg)
•Hiru ideia nagusi:–Munduaren ikuspegi erromantikoa
–Euskal elaberriaren aintzindaria
–Garai hartako bizikera eta euskararen lekuko
![Page 24: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/24.jpg)
•Zein da Peru Abarca liburuaren mezua?
![Page 25: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/25.jpg)
•Baserria da euskararen habia eta unibertsitatea
![Page 26: Bizkaiera ere liburuetara](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062406/559010ee1a28ab84188b460c/html5/thumbnails/26.jpg)
jakintza
ikastola
Maite Goñi