Plate-formeinternetsurlalittératie
www.forumlecture.ch|www.leseforum.ch–1/2016 1
Bénissoientlesmotsdits!TémoignagedeJonasBrülhart
RésuméJonasexpliquelepoidsetlavaleurdesmotsdanssapratiquedurap.Ilévoqueseslieuxd’inspirationetsespassagesdefrontières.Ilexpliquecommentilinviteceuxquil’écoutentàlesuivreetàseperdreparfois.Joueur,iljubileetnousfaitjubiler.
Mots-clésrap,oral,jeuaveclalangue,performance
⇒Titel,LeadundSchlüsselwörteraufDeutschamSchlussdesArtikels
AuteurJonasBrülhart
JonasBrülhart 2
Bénissoientlesmotsdits!TémoignagedeJonasBrülhart
Lesmots,c'estl'instrumentquej'aichoisipourm'exprimer,etplusspécialementparlerap.Ayantcom-mencéàgriffonnermespremierstextesàl'âgede12ans,desrencontresavecdesgriots,conteurs,sla-meurs,chanteursetautresartisansdelaparolem'ontoffertd'autresregardssurcelle-ci.Chaque«branche»comportesescodes,sescritèresdelégitimationainsiquesonesthétiquepropre.C'estcequifaitquel'onnepeutpasjugerunrapaveclamêmegrilledelecturequ'unconteouqu'untextedeslam.Pourmapart,commepourd'autresartistes,jem'amuseàjouerentrecesdifférentsmondes.Toutd'abordparcequejenemesenspascantonnéàunstyle,carpourmoicequiprimeestcequel'onvapartageretnonpaslamanièrequ'onadelefaire.Ducoup,c'estlethèmequiinfluenceralestyleetledéveloppementdutexte,mêmesimonbagages'estforgéàtraverscertainesécoles,dontlerap.
Néanmoins,remettonsenlumièrecequelerapm'aapporté:toutd'abordconsidérerlesmotscommeunematièresonore.Chaquemotàunson,unecouleur,unrythmeainsiqu'unechargeémotionnelle.Etlerapquitravaillebeaucoupdansl'urgenceadéveloppéunstylequiviseàcequechaquephraseclaque,quecesoitauniveaudelarimeoudelasurpriseproduitesurl'auditeur.Onutiliseletermepunchline,unelignequifrappe,pourcetypedephrase.Cestylepeuteffectivementviteparaîtrelassantpourdesnon-initiésetmêmepourdesinitiés,dufaitquelestextesnesedéveloppentpasenprofondeur,s'entenantàunesuc-cessiondepunchlines.Cequin'estbiensûrpaslecasdetouslesraps.Maisilfautreconnaîtrequecelaoffreunecertainemanièredetenirl'attentiondupublicparcesdéchargesélectriquesstylistiques.Ainsi,lorsquedansundemestextesjedis"Mêmesipourbeaucoupjevoleaudessusd'unniddecouillons.Cou-cou!",jem'amuseàdétourneruneattente.Toutlemondeconnaîtlefilm«Volaudessusd’unniddecou-cou»deFormanavecNicholson.Ici,onlaisselesespritscroirequ'ilsvontsavoirquelseraleprochainmot,etaumomentoùcertainespersonnesdupublicpourraientmêmedire«coucous»,voilàqu'onlesdéstabi-lise,lesforçantainsiàprêterencoreplusattention,caronaredéfinileurconnu.Ailleurscesera"lamaison
Photo:GiovanniGregoletto
JonasBrülhart 3
s'écroule,alorsvat'fairepoutre".Làlavulgaritéestsousentendueetnousamèneenmêmetempsàunautredegré.Lejeudel'oralitéesttoujoursdefairenaîtreununiverschezl'auditeuretdelemaintenirenhaleine.C’estaussiunjeuentreleconnuetl’inconnu.Etpourceci,chaqueécoleetchacun(e)développecontinuellementdenouvellesmanières.Lerapaluicertessonfrancparler,sonutilisationd'argotetdevulgarité;cequiluiconfèreaussicesentimentdeproximité-pourautantquel'onsoitprêtàl'encaisser.
Cequin'estpastrès"rap"etquej'aiplusprisdesconteurs,c'estlatentativededisparaîtrederrièrel'universquej'essaiedetisser.J’aimeraisquel'auditoirem'ou-blieetpuissevoyager.Lefaitdetravailleravecdesmusiciensenstudioetsurscèneaidebienévidemmentàcréerundécorbeau-coupplusvivantdanslequeljepeuxmefondre.Maisdansmamanièred'écrireetd'interpréter,ilyaaussiunpartipris,quiestdéjàceluiquechaquemorceauasapropreidentité.S'ilm'arrivedetravaillerbeaucoupsurlesas-sonancesetlatech-niquederimessurcertainstitres,ilm'ar-rivedepresqueaban-donnercescon-traintessurd'autres.PetitCarré,untexteoùjem'adresseàuncarrédechocolat(cemotn'estpourtantjamaiscité)chercheplusàcréerdesimagesparchargés.Ainsi,aulieudeparler
d'esclavage(carletexteremonteaucommercetriangulaire),jecitelesmotsébèneetl'Atlantique.Ilyauneenviededonnerdespistessanstoutdévoiler,d'inciterlacuriositédel'auditeursansfaireunexposéoùtoutestexplicité.D'ailleursjeconsidèrequelapoésieetl'artengénéralontcettevocationd'éveillerlesconsciencesparlesinformationsqu'ilsoffrent,maisaussidanslamanièrequ’ilsontdenoustitiller.Lesmotsontplusieurssensetlapolysémieestaussiunoutilquipermetàl'auditeurdeseconfronteràcequ'ilperçoitetàchercherlesréponsesenlui-même.J'avaisparlepassépourhabitudedenejamaisretoucheruntexteponduconsidérantques'ilétaitsor-tisousunetelleforme,c'estqu'ildevaitdemeurerainsi.Aujourd'hui,ayantabandonnécepuritanisme,j'aimereprendrelestextes,regarders'ilyadesrépétitions,chercherdessynonymesdontleson,laryth-miqueoulachargeémotionnellecolleraitmieux,trancherdanslesmotsquin'amènentrienàlacompré-
desmotsquejetrouve
Photo:NadirMokdad
JonasBrülhart 4
hensiondutexte:article,conjonctionouautres.J'aid'ailleurscetteenviepourlefuturdediminuerlenombredemotsparchanson,denelaisserquecequipermetdedevinerlaformesansavoirbesoindetoutgribouillerpardeslogorrhéesincessantes.Lascèneestunexcellentretourpourserendrecomptedesmomentsoùilyatropdemots,quandonperdl'attentiondesonpublic.Cependant,iln'yapasderègle.Letitredemonrépertoirequiestlepluslong,Oxymore,estceluiquicaptelepluslesgens,etceciàchaqueconcert.Est-celamusique,lethème,lespunchlinespersonnellesquilecomposent?Cequiestintéressantderemarquerc'estqu'iln'yapasuneformulejuste,maisdestentatives,desessaisdefairenaîtreuneénergied'unthème,avecdesmots,dessons,desinstrumentsetdeseffetsstylistiquesenévolution.Évo-luantavecl'èredutempsetlescerclesdanslesquelsongravite,ils'agitsurtoutderetisserencontinuunlienentrelecontextueletl'intemporel,sijepuismepermettre.Commentfinalementtordreunelangueetdescodesafindelestranscenderpourfinalementcréerunnouvelespacedesensation,voilàunpeumaquête...Mercipourl'attention.
PourallerplusloinSite: http://www.jonasmc.com/
Soundcloud: http://www.jonasmc.com/musique
https://soundcloud.com/jonas-134/sets/oxymore-mix
PageFacebook:https://www.facebook.com/jonasoxymore?fref=ts
Vidéos: http://www.jonasmc.com/videos
Bandcamphttps://jonasoxymore.bandcamp.com
Clips: PetitCarréhttps://www.youtube.com/watch?v=1MCYpsGFv_s
ComportementàRisque(avecGaëlFaye,RoxetEdgarSekloka)
https://www.youtube.com/watch?v=1MCYpsGFv_s
Brülhart,Jonas.(2009).Quellestactiqueslesrappeurssuissesromandsutilisent-ilsafind'accroîtreleurlégiti-mitédanslemouvementhip-hop?https://archive-ouverte.unige.ch/files/downloads/6350/unige_6350
AuteurJonasBrülhartacommencéàrapperàl’âgede12ans,d'abordavecsongroupeleD.U.O.puisasortien2006Bagages,sonpremierdisquesolo,enregistréentreleSénégal,leMali,leBurkinaetlaSuisse.Poursonnouvelalbum,Oxymore,quivientdesortirfin2015,ilestentouréd’uneguitare,d’unpiano,d’unebasseetd’unebatterie.Auquotidien,Jonastravailleaussidansdesécolesspécialiséesetfaitdelacouture-maroquinerieenautodidacte
Cetarticleaétépubliédanslenuméro1/2016deforumlecture.ch
JonasBrülhart 5
GesegnetseidasgesprocheneWort!JonasBrülhart
AbstractDerRapperJonasstelltdar,wasfüreinGewichtWörterinseinenRapshaben.ErerzähltvondenOrten,dieihninspirieren,seinenGrenzüber-schreitungenunddavon,wieerseinPublikumdazubringt,ihmzufolgenundsichbisweilenbeimZuhörenzuverlieren.GanzSpieler,freutersichüberseineTexteundlässtdieHer-zenderZuhörendenhöherschlagen.
SchlüsselwörterRap,Mündlichkeit,Sprachspiel,PerformanceRap,Mündlichkeit,Sprachspiel,Performance
DieserBeitragwurdeinderNummer1/2016vonleseforum.chveröffentlicht.