14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BOLOGNA SÜRECİBOLOGNA SÜRECİ
KALİTE GÜVENCESİ KALİTE GÜVENCESİ &&
AKREDİTASYONAKREDİTASYON
Prof. Dr. Lerzan Özkale (İTÜ)[email protected]
Bolonya RehberiECTS/DS Danışmanı
14 Haziran 2006- Marmara Üniversitesi
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
KALİTE GÜVENCESİ & KALİTE GÜVENCESİ & AKREDİTASYON AKREDİTASYON
NEDİR VE NASIL SAĞLANIR ?NEDİR VE NASIL SAĞLANIR ? KALİTE GÜVENCESİ, bir ürün veya hizmetin, bir eğitim
programının tanımlanmış kalite/performans göstergelerini tam olarak yerine getirdiğine dair güvence sağlayabilmek için yapılan tüm planlı ve sistematik işlemlerdir. Kurum ve birimleri için yapılan SWOT analizleri ve özdeğerlendirme, özdeğerlendirmeye göre yapılan gelişim planları veya stratejik planlar kalite güvencesi sisteminin temel elemanlarıdır.
AKREDİTE OLMAK demek, yetkili bir kuruluş tarafından, kabul edilmiş kalite standartlarına uygun ve dönemsel olarak yapılan akademik değerlendirmeler sonucunda bir bölümün / programın kalitesi hakkında formel olarak yapılan yetkin kılma beyanını almak demektir.
2
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
EĞİTİM-ÖĞRENİMDEN EĞİTİM-ÖĞRENİMDEN BEKLENENLERBEKLENENLER
Kalite Yönetimi & Akreditasyon konusu sonuçta üniversite öncesi eğitim-öğrenimle de bağlantılıdır ve ulusal alanı gözardı etmeksizin yükseköğrenim yoluyla Avrupa toplumsal ve ekonomik alanı için hangi mesleksel ve kişisel yeterliliklere sahip mezunlar vermemiz gerektiğinin cevabını ve uygulamanın kurumsal güvencelerini arar.
3
İLKÖĞRENİM
YÜKSEKÖĞRENİM
ORTAÖĞRENİMNasıl bir insan ?Nasıl bir işgücü ?Nasıl bir mezun ?
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GEREKLİ YAPILANMAGEREKLİ YAPILANMA
KALİTEYÖNETİMİ
BOLOGNA SÜRECİ
STRATEJİKPLANLAMA
KURUMSAL DEĞERLENDİRME PROGRAM AKREDİTASYONU
KURUMBÖLÜM/PROGRAM
KALİTE GÜVENCESİ için SÜREKLİ İYİLEŞTİRME SÜRECİ
ÜNİVERSİTE FAKÜLTE
BÖLÜM/PRG.
DERS
4
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
STRATEJİK PLAN NEDİR ?STRATEJİK PLAN NEDİR ?Neredeyiz? Kurumun/birimin fotoğrafını çekmektir.
Performans/kalite göstergelerine dayalı özdeğerlendirmedir, iyileştirme alanlarını tanımlamadır.
Nereye ulaşmak istiyoruz?
Hedef belirlemedir, yol haritasıdır. Vizyon, misyon ve ilkeleri, kuruma ve birimlere dayalı ölçülebilir amaç ve hedefleri tanımlamadır.
Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?
Sürekli iyileştirme için yöntemler, ayrıntılı iş planları, insan kaynakları planlaması ve bütçelendirme ile etkinlik ve projeleri tanımlamadır. Kalite Yönetimi ilkelerinin uygulama alanıdır. Kurumsal Değerlendirme ve Akreditasyona hazırlık aracıdır.
Başarılarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz?
Performans/kalite göstergeleriyle başarı ve başarısızlıkları takip etme ve değerlendirmedir.
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Performans/Kalite Göstergeleri (EUA)Performans/Kalite Göstergeleri (EUA) (Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)(Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)
Yeni Öğrencilerin Nitelikleri– Öğrencilerin geldikleri okullar– Öğrencilerin geldikleri bölge ve kentler– Bölge/kent/ülke dışı öğrenci oranı– Başvuru/kabul oranı– Programa Giriş Puanı
Öğrenci Performansı– Yatay ve dikey geçiş sayıları– Öğrencilerin kurumla bütünleşme ve danışmanlık hizmetleri– Mezun oranları– Ortalama mezuniyet yılı– Mezuniyetten sonra iş bulma süre ve oranları
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Performans/Kalite Göstergeleri (EUA)Performans/Kalite Göstergeleri (EUA) (Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)(Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)
Araştırma Kalitesi– Araştırmacı yetiştirme düzeyi– Güncel ve uygulanabilir çıktılı araştırma sayısı
Araştırma Etkinlikleri Düzeyi– Araştırma yapan öğretim elemanı oranı– Doktora öğrencileri/öğretim üyesi oranı– Araştırma kaynakları/öğretim elemanı oranı
Araştırma Etkinlikleri Verimliliği– Yayın/öğretim elemanı oranı– Citation Index’li yayın sayı ve oranları– Patent/öğretim elemanı oranı– Ödül ve derecelendirmeler
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Performans/Kalite Göstergeleri (EUA)Performans/Kalite Göstergeleri (EUA) (Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)(Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)
Kaynak Kazanım ve Kullanım Düzeyi– Öğrenci/öğretim üyesi oranları– Öğretim üyesi statüleri– Programlardaki dışarıdan görevli öğretim elemanı sayısı– Teknik ve destek personel/öğretim elemanı oranları– Öğretim elemanları için gelir arttırıcı önlemler– Operatif bütçe/öğrenci oranı– Öğrenci hizmetleri/öğrenci oranı
Derslik, laboratuar ve diğer öğrenim ortamları Bilgisayar sayısı Kütüphane hizmetleri göstergeleri Diğer öğrenci hizmetleri (burs, barınma, beslenme, sağlık, kültür,
spor, kariyer planlama)
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Stratejik Planda Kalite Güvencesi İçin Performans/Kalite Göstergeleri (EUA)Performans/Kalite Göstergeleri (EUA) (Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)(Özdeğerlendirme ve İyileştirme Alanları)
Yönetim ve Yönetişim Pratiği– Karar alma organlarının bileşimi– Karar alma süreçlerine öğrencilerin katılım biçimleri– Bütçe kaynaklarını dağıtım mekanizmaları– Finans kaynaklarının çeşitlilik derecesi– Kurumsal planlama mekanizmaları– Üniversiteden giden akademik personel oranı– Disiplinler arası program geliştirme mekanizmaları– Yeni programları adaptasyon yeteneği– Öğretim ve öğrenim çıktılarını değerlendirme kalitesi– Üniversitenin çevresine açıklığı ve verdiği hizmetler– Üniversitenin dünyaya açıklığı (uluslararası hareketlilik, proje ve
danışmanlık hizmetleri)
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BİR PROGRAM HANGİ ÖLÇÜTLERE BİR PROGRAM HANGİ ÖLÇÜTLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLİR ? GÖRE DEĞERLENDİRİLİR ?
(ABET/MÜDEK)(ABET/MÜDEK) Öğrenciler Program Eğitim Amaçları Program Çıktıları ve Değerlendirme Eğitim Programı Öğretim Kadrosu Altyapı Kurumsal Destek ve Parasal Kaynaklar Programa Özgü Ölçütler
12
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BİR PROGRAM NASIL BİR PROGRAM NASIL SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?
Öğrenci girdileri tanımlanır.– Nasıl bir öğrenci aldım? – Öğrencimi programa nasıl hazırlarım?
Program Girdileri tanımlanır.– Ulusal/bölgesel/yerel önceliklerim ne? Paydaşlarım ne istiyor?
Bolonya Süreci ne istiyor?
– Hangi ders kompozisyonu gerekli?– Ne tür öğretim elemanlarım var?– Ders ortamlarım, laboratuar ve teknolojik alt yapım ne
durumda?– Mali olanaklarım ne durumda?
13
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BİR PROGRAM NASIL BİR PROGRAM NASIL SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?
Program/ders hedefleri tanımlanır.– Programım öğrencilere hangi nitelikleri
kazandıracak?– Bu nitelikleri hangi ders dağılımı ve biçimleriyle
kazandırabilirim?– Bunları öğrencilerime nasıl duyuracağım?
Program/ders çıktıları ölçülür.– Program hedeflerime ulaştım mı?– Öğrenci Girdileri iyileşti mi?– Paydaşlarımı bilgilendirip hangi iyileştirme
önlemlerini alacağım?
14
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BİR PROGRAM NASIL BİR PROGRAM NASIL SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?
Program/ders girdileri ve çıktıları ilişkilendirilir.– Nerelerde ne kadar iyileşme oldu?– Bu iyileşmeler kaça mal oldu?– Önlem ve uygulamalar için ne kadar zaman
harcandı? Program hedef ve çıktılarının işlevi ve
dayanıklılığı ölçülür.– Mezunlarım iş bulabiliyor mu?– Mezunlarım üç yıl sonra da yeterli mi?
15
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BİR PROGRAM NASIL BİR PROGRAM NASIL SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLİR ?
Ölçme ve değerlendirmeler öğrenim başında, öğrenim sürecinde, öğrenim çıkışında ve çıkıştan sonra da belli aralıklarla yapılır.
16
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
INSTITUTIONAL VISION and MISSION
OBJECTIVES
DATA COLLECTIONand
ANALYSIS
INTERPRETATIONof EVIDENCE
FEEDBACKfor
CONTINUOUS IMPROVEMENT
CONSTITUENCIES
DESIRED OUTCOMES
STRATEGIES
SÜREKLİ KALİTE İYİLEŞTİRME
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
DETERMINEOUTCOMES REQUIRED TO
ACHIEVE OBJECTIVES
DETERMINE HOWOUTCOMES WILL BE
ACHIEVED
DETERMINE HOWOUTCOMES WILL BE
ASSESSED
ESTABLISH INDICATORSTHAT OBJECTIVES ARE BEING
ACHIEVED
FORMAL INSTRUCTIONSTUDENT ACTIVITIES
EVALUATE/ASSESS
DETERMINEEDUCATIONAL
OBJECTIVES
INPUT FROMCONSTITUENCIES
ABET EC 2000’İN İKİ ÇEVRİMİ
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
MISSION OF THE UNIVERSITY/DEPARTMENT
ADVISORY BOARD
PROGRAM DEVELOPMENT
ENTERINGSTUDENTS
UNDERGRAD.PROGRAM
GRADUATINGCLASS
ALUMNIASSOCIATIONS
INDUSTRYEMPLOYER
SURVEYS
SURVEYSCAPSTONE DESIGN
GRADUATION PROJECT
ALUMNISURVEYS
FOCUS GROUPSTUDENT SURVEYS
COURSEEDUCATIONAL
OBJECTIVES
DOCUMENTS
COURSECONTENTS
IMPROVEMENT OFTHE COURSES AND
LEARNING
EVALUATION ASSESSMENT
OUTCOMES AND PERFORMANCECRITERIA
PROGRAMEDUCATIONALOBJECTIVES
ENT. STUDENTSURVEYENTERING
STUDENTS
UNDERGRAD.PROGRAM
ADVISORY BOARD
PROGRAM DEVELOPMENT
EVALUATION ASSESSMENT
OUTCOMES AND PERFORMANCECRITERIA
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
PLANLAHAREKET E
G EÇ
UYG ULAKO NT RO L
ET
PLANP
DOD
CHECKC
ACTIO NA
PDCA CYCLE
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
BİR DERS NASIL BİR DERS NASIL TANIMLANIR?TANIMLANIR?
(ABET ÖRNEĞİ)(ABET ÖRNEĞİ)
1. Dersin bölümü, numarası ve adı2. Ders (katalog) tanımı3. Derse katılabilme ön koşulları4. Ders kitapları ve istenen diğer materyaller5. Dersin hedefleri6. Dersin kapsadığı konular (ders ve laboratuar)7. Sınıf / laboratuar programı8. Dersin profesyonel boyuta katkısı9. Dersin program hedefleriyle ilişkisi10. Ders programını hazırlayan kişiler ve hazırlama tarihi
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
ÖĞRENME ÇIKTILARIÖĞRENME ÇIKTILARINEYE GÖRENEYE GÖRE
TANIMLANIR?TANIMLANIR?
1. Bilme ve Anlama2. Bilgiyi Uygulama ve
Anlama3. Yargıda Bulunma4. İletişim Becerileri5. Öğrenme Becerileri
LİSANS, YÜKSEKLİSANS VE DOKTORADÜZEYLERİ İÇİN DUBLİN TANIMLAYICILARI’NIN
KURUCU ÖĞELERİ(Avrupa Ortak Kalite Girişimi)
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
ÖĞRENME ÇIKTILARI NASIL ÖĞRENME ÇIKTILARI NASIL ÖLÇÜLÜR ?ÖLÇÜLÜR ?
Programın/Dersin Öğrenme Çıktıları
Değerlendirme/Ölçme Yöntemi
İleri düzeyde elektrik mühendisliğinde yeterlilik
Transkriptler Ders hedeflerinin öğrenci ve öğretim elemanları tarafından değerlendirilmesi
Sözlü ve yazılı iletişim becerileri
Transkriptler (ilgili dersler) Laboratuar raporları ve bağımsız çalışmaların değerlendirilmesi Sunum şartının yerine getirilmesi
Bağımsız ve yaratıcı çalışma becerisi, mühendislik sorunlarının çözümünde ve tasarımda eleştirel düşünce
Transkriptler Bağımsız çalışmaların değerlendirilmesi Mezun çıkış anketi Güncel mezun anketi
Pri
nce
ton
Ün
ive
rsit
es
i, E
lek
trik
Mh
. Bö
lüm
ü
A
BE
T 2
000
Pla
nla
mas
ı
14 Haziran 2006 Lerzan Özkale
KALİTE GÜVENCESİ & AKREDİTASYON KALİTE GÜVENCESİ & AKREDİTASYON SÜRECİSÜRECİ
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
Akreditasyon ?Dış Denetim
İç Denetim, İyileştirmeler
Stratejik Plan, Kalite/Performans Göstergeleri
Kalite Yönetimine Geçiş
Örnek Kurum Seçme, Karşılaştırma, Vizyon, Misyon
SWOT Analizleri, Öz değerlendirme
ETKİNLİKLER
ZAMAN
BOLOGNA SÜRECİ GİRDİLERİECTS/DSMüfredat YenilemeHareketlilik ve TanınmaYaşam Boyu ÖğrenimOrtak DerecelerKalite Güvencesi Göstergeleri
KALİTE KÜLTÜRÜ