1
Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan
Sular(Kıbrıs Suları)
Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan
Sular(Kıbrıs Suları)
2
EGE Sorunlar
ı
EGE Sorunlar
ı
3
MEGALI IDEA
BUGÜNBUGÜN
VVEE
YYAARRIINN
YYUUNNAANNİİSSTTAANN
4
İstanbul (Başkent)
Girit
Teselya
Epir
Makedonya
Trakya
Ege Adaları
Batı Anadolu
Marmara civarı
Kıbrıs
Trabzon ve civarı
“Büyük bir Yunanistan kurma hayali”
Megali İdea
5
İDDİA EDİLEN BÖLGEİDDİA EDİLEN BÖLGE
28
MİLLİ HAVA SAHASI ULUSLARARASI HAVA SAHASI
AÇIK DENİZKARA VEYA
ADALAR
3 MİL KARA SULARI
7 MİL
Sözde Yunan iddiası
Yunanistan, 1931 yılında Sivil Havacılıkve Hava Polisliği amacıyla Havasahasının
10 NM olduğunu ilan etmiştir.
6
28
AÇIK DENİZ
3 NM
1936 Yılında Karasularını 6 NM’ne Genişletmiştir.
6 NM KARASULARI
KARA VEYA ADALAR
3 NM
7
YUNANİSTANTÜRKİYE
İSTANBUL FIR
FIR HATTI
İstanbul-Atina FIR Hattı
1952
ATİNA FIR
8
Doğu Ege Adaları’nın Silahlandırılması
9
Kıbrıs’ı İlhak Teşebbüsü
10
1982 yılından bu yana Ege’de Karasularını 12 mile genişletme
hakkını saklı tuttuğunu belirtmektedir.
Karasularını Genişletmek İstemesi
11
Arama-Kurtarma Sorumluluk Sahası
YUNANİSTANTÜRKİYE
ATİNA FIR
FIR HATTI
1987
12
Doğu Kardak Kayalığı 29 Ocak 1996
13
Batı Kardak Kayalığı31 Ocak 1996
14
Status Quo Ante
15
Yaşanan Sorunların Temelinde
Yunanistan’ın Ege’de Lozan’la getirilen hukuki ve siyasi statüyü zaman içinde kendi lehine bozma
girişimleri yatmaktadır.
16
Yunanistan’ın hedefi;Ege'ye tam hakimiyet ve Kıbrıs'ta
AB’ye katılım ile birlikte dolaylı enosis emeline ulaşmaktır.
Türkiye'nin zayıf olduğu dönemlerde YAYILMACI
Türkiye'nin güçlü olduğu dönemlerde
STATÜKOYU MUHAFAZA ETME
Sorunların uluslararası kurumlar arasında ele alınması
GKRY’NİN AB’YE TAM ÜYE OLMASI
17
Yunanistan’dan Kaynaklanan Ege
Sorunları
18
Ege’nin tamamını bir
Yunan gölüne dönüştürme
isteği
Yunanistan
EGE SORUNLARI
19
Türkiye
EGE SORUNLARI
Egeiki
ülkenin ortak denizi
20
Ege’de iki devleti ilgilendiren hemen hemen her konu bir
sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
EGE SORUNLARI
21
Gayri Askeri Statüdeki Adaların Silahlandırılması,
Egemenliği Andlaşmalarla Yunanistan’a Devredilmemiş Ada, Adacık, Kayalıklar Sorunu,
Karasuları Sorunu,
Hava Sahası Sorunları,
Kıta Sahanlığının Sınırlandırılması,
Arama-Kurtarma Sorumluluk Sahası Sorunu.
EGE SORUNLARI
22
Karasuları Sorunu
23
24 Temmuz 1923
Karasuları genişliği 3 NM
KARASULARI SORUNU
24
KARASULARI SORUNU
25
Yunanistan;1982
Birleşmiş Milletler Deniz
Hukuku Sözleşmesi’nin
sözde kendisine
tanıdığı imkanı bahane ederek
12 Mil’e Göre Karasuları6 Mil’e Göre Karasuları
KARASULARI SORUNU
26
Karasuları karşılıklı 12 NM’e çıkartıldığında
6 NM 12 NM
Türk Karasuları 1 birim
Yunan Karasuları 23 birim
Coğrafi Formasyonlar
5 birim
KARASULARI SORUNU
27
Yunan Karasuları 12 Mile Genişletildiği Takdirde
Açık Deniz OranıAçık Deniz Oranı
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
6 NM.12 NM.
6NM
% 50
12NM
% 20
KARASULARI SORUNU
28
Ege Denizi’nde Ege Denizi’nde Karasularının 6 Milin Karasularının 6 Milin
üzerine genişletilmesinin üzerine genişletilmesinin Türkiye’nin aleyhine bir
durum oluşturacağı açıkça görülmektedir.
KARASULARI SORUNU
29
KARASULARI SORUNU
Yunanistan günümüzde çok sayıda devlet tarafından kabul edilen 1982 tarihli BMDHS’nin “Karasularının azami 12 NM’e kadar genişletilebileceği” yönündeki genel bir ifadeye dayanarak, Ege’de Karasularını 12 mile artırma hakkına sahip olduğunu iddia etmektedir.
BMDHS’nin bu ifadesi bundan sonra genel kabul görüp, “teamüli” bir nitelik kazansa dahi, bu kurala karşı çıkan Türkiye’ye karşı uygulanamaz.
30
“ISRARLI İTİRAZCI” (PERSISTENT OBJECTOR)
KARASULARI SORUNU
31
Ege yarı kapalı bir denizdir ve yarı kapalı denizlerde karasularının
genişliği tarafların anlaşmalarıyla belirlenmesi gerekmektedir.
KARASULARI SORUNU
32
Anadolu sahilleri ile Meis adası arasındaki ada ve adacıkların ve
Bodrum Körfezi karşısındaki adanın ciheti aidiyeti hakkında İtalya hükümeti ile aktolunan
itilafname 4 Ocak 1932
GİZLİ
RO(KARA ADA) MEİS
İPSİLİ(ÇAM ADA)
GİZLİ 71
DENİZ SINIRI
33
28 ARALIK 1932 Türk- İtalyan
Mutabakat Zaptı72
DENİZ SINIRI
34
DENİZ SINIRI
35
Deniz Yan Hududu
DENİZ SINIRI
36
DENİZ SINIRI
37Kabul Edilemez
KARASULARI SORUNUKARASULARI SORUNU
38
6 Mil’e Göre KarasularıTürkiye’nin Genel
Tezi
Mevcut karasuları genişliği ile kapsananalandan daha fazla biralanın kapsanmaması
KARASULARI SORUNU
39
Kara
Kıta Sahanlığı
Yamaç
Abizal Düzlük
Esas
Hat20
M
Den
izal
tı T
op
uğ
u
200 M
60 M
Çökelti Kayalığı
Kıta Sahanlığının Sınırlandırılması
350 M
40
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
Her kıyıdaş devletin, otomatikman ve hukuk kuralının meriyetinden itibaren kıta sahanlığı hakkına sahip olduğu, uluslar
arası hukukun yerleşmiş bir kuralı durumundadır.
41
Karşılıklı kıyıdaş ülkeler arasında kıta sahanlığının sınırları, çeşitli
kurallarla ve andlaşmalarla düzenlenmektedir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
42
Türkiye, Ege’nin eşit paylaşımı doğrultusunda Yunanistan ile kıta sahanlığı konusunu ikili görüşmeler yoluyla çözümlemek istemektedir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
43
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
44
Çözüm
Lahey Uluslararası
Adalet Divanı’na gitmektir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
45
10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan
Türkiye’nin uluslararası barışı ve güvenliği tehdit eden tehlikeli bir durum yarattığı
iddiasından hareketle,
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
46
Türkiye’yi Ege Denizi Kıta Sahanlığında Yunanistan’ın egemenlik haklarını sürekli olarak
ihlal etmekle suçlamış ve konseyin acilen toplanmasını talep eden bir bildiriyi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne göndermiştir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan
47
Tek taraflı bir uygulamayla, Yunanistan;
Ege’de Yunanistan ve Türkiye’ye ait olan Kıta Sahanlığının sınırlandırılmasına ilişkin sorunu
ve Ege’de Kıta Sahanlığını araştırmak ve işletmek için söz konusu devletlerin ayrı ayrı
yasal hakları ile ilgili olarak muamelelerini Türkiye aleyhine Uluslararası Adalet Divanı’nda
tesis etmiştir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan
48
Aynı gün Yunanistan, korunmak maksadıyla geçici tedbirler alınması
isteğinde bulunmuştur.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan
49
25 Ağustos 1976, BM Güvenlik 25 Ağustos 1976, BM Güvenlik Konseyi’nin 395 Sayılı KararıKonseyi’nin 395 Sayılı Kararı
Tarafları farklı görüşleri nedeniyle direkt görüşmelere yeniden başlamaya çağırmış ve görüşmelerin karşılıklı kabul edilebilir
çözümlere ulaşması için gayret göstermelerini istemiştir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
50
25 Ağustos 1976, BM Güvenlik 25 Ağustos 1976, BM Güvenlik Konseyi’nin 395 Sayılı KararıKonseyi’nin 395 Sayılı Kararı
Devam eden anlaşmazlığın çözümü için konsey, bu sorunu Uluslararası Adalet
Divanı’nın çözebileceğini belirterek, Türkiye ve Yunanistan’ın bu kuruma
gitmeye davet etmiştir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
51
11 Eylül 1976’da 11 Eylül 1976’da Uluslararası Adalet DivanıUluslararası Adalet Divanı
Yunanistan’ın geçici koruma tedbirleri isteğini reddetmiştir.
Karasularının ötesindeki alanların gerçekte “SORUNLU BÖLGELER” olduğuna karar
vermiştir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
52
Sorunun esası üzerindeki Yunan uygulamasını göz önünde bulundurarak,
yargılama hakkının olmadığına karar vermiştir.
19 Aralık 1978 19 Aralık 1978 Uluslararası Adalet DivanıUluslararası Adalet Divanı
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
53
1976 Bern Mutabakatı 1976 Bern Mutabakatı
Kıta Sahanlığının sınırlandırılması, konusunda bir andlaşmaya varmak için
görüşmelerde bulunmayı kararlaştırmışlardır.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
54
1976 Bern Mutabakatı 1976 Bern Mutabakatı
Ege Kıta Sahanlığını ilgilendiren herhangi bir teşebbüs veya hareketten sakınmayı
da taahhüt etmişlerdir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
55
1976 Bern Mutabakatı 1976 Bern Mutabakatı
Hala geçerli olup, şartlar her iki ülkeyi de bağlamaya devam etmektedir.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
56
Türkiye, bu sorunların diğer Ege sorunları ile birlikte adil ilkeleri esas alan
müzakerelerle çözülmesi taraftarıdır.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
57
Yunanistan ise, Kıta Sahanlığı sorununun Türkiye ile Yunanistan arasındaki tek Ege
sorunu olduğunu iddia etmeye devam etmektedir.
Konuya ilişkin bir gelişme yoktur.
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
58
281 MİL
196 MİL
97
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
59
ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI
Anlaşma yapılıncaya kadar, karasuları dışında Arama-Kurtarma hizmeti verilebilecek açık
deniz alanlarının koordinatlarını Uluslar arası Denizcilik Örgütü (IMO)’ne deklere etmiştir.
170
60
YUNANİSTANTÜRKİYE
ATİNA FIR
FIR HATTI
1987
ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI
61
Uluslararası Denizde Arama-Kurtarma Sözleşmesi
Yunanistan’ın rezervasyonu
Her Arama-Kurtarma bölgesi, ilgili taraflar arasında anlaşma yoluyla
tesis edilecektir.
Madde 2.1.4
ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI
62
İlgili taraflar arasında, bir arama ve kurtarma bölgesinin kesin boyutları konusunda anlaşmaya varılmaması halinde, taraflar, bu alan içerisinde arama ve kurtarma hizmetlerini eşit ve şümullü bir koordinasyonunu sağlayacak uygun düzenlemeleri kabul konusunda anlaşmaya varmak için mümkün olan bütün çabayı göstereceklerdir.
Madde 2.1.5
ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI
Yunanistan’ın rezervasyonu
63
Yunanistan, Arama-Kurtarma sınırlarının anlaşma ile belirlenmesine rıza göstermemektedir.
YUNANİSTAN
ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI
Türkiye, Arama-Kurtarma
sınırlarını müzakereetmeye hazırdır.
64
Türk-Yunan Diyaloğu ve
Güven Artırıcı Önlemler
65
30 Haziran 1999’da Dışişleri Bakanları’nın New York görüşmeleri sırasında iki ülke arasında diyalog başlatılması kararı alınmıştır.
TÜRK-YUNAN DİYALOĞU
66
TÜRK-YUNAN DİYALOĞU
67
10 GAÖ(OCAK 2000)
7 GAÖ(EKİM 2000)
31 E
KİM
200
0
OPERASYONEL ÖNLEMLER
(5)
KURUMSAL ÖNLEMLER
(9)
İYİ KOMŞULUK ÖNLEMLERİ
(3)
GÜVEN ARTIRICI ÖNLEMLER
68
OperasyonelÖnlemler
“Bir sonraki yılın tatbikat programlarının karşılıklı bildirimi”
Güven Artırıcı Önlemler
69
“Dışişleri Bakanları seviyesindedirekt temas hattının tesis edilmesi”
KurumsalÖnlemler
Güven Artırıcı Önlemler
70
“Her iki tarafın birbirlerini milli tatbikatlara davet etmesi”
KurumsalÖnlemler
Güven Artırıcı Önlemler
71
“İki ülke Genelkurmay Başkanları arasında rutin görüşmeler tesis edilmesi”
KurumsalÖnlemler
Güven Artırıcı Önlemler
72
“Devamlılık arz eden bir çevresel iyileştirme rejimi tesis ederek, Meriç
Nehrin’de kirliliğin önlenmesi maksadıyla işbirliği”
KurumsalÖnlemler
Güven Artırıcı Önlemler
73
“Her iki ülkenin Silahlı Kuvvetleri’ninBalkanlarda gelecekte icra edilebilecek
Barış Operasyonlarına iştiraki veGüneydoğu Avrupa Çok Uluslu
Barış Gücü ÇerçevesindeTürk-Yunan İşbirliğinin daha da
artırılması”
KurumsalÖnlemler
Güven Artırıcı Önlemler
74
“Açık Semalar Andlaşması (ASA)kapsamında karşılıklı ve çokuluslu Deneme
Gözlem Uçuşu’nun gerçekleştirilmesi”
KurumsalÖnlemler
Güven Artırıcı Önlemler
75
OperasyonelÖnlemler
“Sürpriz saldırı endişesi yaratacak veya gerginliğe sebep olacak durumların
önlenmesi için, büyük tatbikatlarakatılacak uçak, gemi ve askeri
birlik sayısının karşılıklı bildirimi”
Güven Artırıcı Önlemler
76
Güven Artırıcı Önlemler
77
Ottowa Sözleşmesi
Ottowa Sözleşmesi’nin onay sürecinin eş zamanlı olarak başlatılmasına dair ortak bir beyanda
bulunmuşlardır.
Güven Artırıcı Önlemler
78
““İki ülke savunma bakanları arasında direkt telefonİki ülke savunma bakanları arasında direkt telefonhattı tesisi” hattı tesisi” konusunda ilgili makamlar arasında
mutabakat sağlanmıştır.
Güven Artırıcı Önlemler
79
OPERASYONEL ÖNLEMLER
Büyük tatbikatlara katılacak uçak, gemi ve askeri birlik sayısının karşılıklı bildirimi,
Tarafların uçaklarının Ege’de silahsız uçması,
İki ülke CAOC’ları arasında karşılıklı ön uçuş bildirimi yapılması,
Ege’de uçakların IFF/SIF kodlarını karşılıklı bağlayarak uçmaları,
Ege’deki tatbikatların sayı, süre ve kuvvet çapı açısından azaltılması,
80
KURUMSAL ÖNLEMLER
Karşılıklı liman ziyaretlerinin yapılması,
Akdeniz/Ege’de ortak tatbikat icrası,
Papulias-Yılmaz Anlaşması’nın uygulanması ve geliştirilmesi,
Sahil Güvenlik Komutanları’nın doğrudan temas kurmaları,
81
Meriç havzasındaki hidrolik çalışmalar hakkındaki protokolün onaylanması ve teatisi,
Meriç sınır hattı ile ilgili anlaşma ve protokollerin onaylanması ve teatisi,
İYİ KOMŞULUK ÖNLEMLERİ
82
10 GAÖOCAK 2000
7 GAÖEKİM 2000
31 E
KİM
200
0
OPERASYONEL ÖNLEMLER
(5)
KURUMSAL ÖNLEMLER
(9)
1 Kabul 4 Devam
1 İlave
3 Kabul 4 Devam 1 Dond.
1 İptal
1 Kabul 2 Devam
5 Kabul11 Devam 1 Dond. 1 İptal
(18)
İYİ KOMŞULUK
ÖNLEMLERİ(3)
11 T
EM
MU
Z 2
001
14Yeni GAÖ
Mevcut GAÖ’lerin görüşülmesinintamamlanmasınımüteakip ikilidüzeyde elealınabilecektir.
Güven Artırıcı Önlemler
83
Yunanistan’ın bu tutumunun sonucu olarak üzerinde hissettiği baskıyı azaltmak için NATO’daki GAÖ sürecini nispeten önemsiz önerilerle sulandırılmasına izin verilmemesinin gerektiği,
NATO kanalındaki GAÖ sürecinin devam ettirilmesinin Yunanistan’ın uzlaşmaz tutumunun teşhiri bakımından önem taşıdığı,
Siyasi direktörler arasındaki EGAÖ sürecinde karşılaşılan tıkanıklıklara rağmen yeni önerilerle bu sürecin devam ettirilmesinde fayda görüldüğü.
84
10 GAÖOCAK 2000
7 GAÖEKİM 2000
31 E
KİM
200
0
OPERASYONEL ÖNLEMLER
(5)
KURUMSAL ÖNLEMLER
(9)
5 Kabul11 Devam 1 Dond. 1 İptal
(18)
İYİ KOMŞULUK
ÖNLEMLERİ(3)
14Yeni GAÖ
GAÖ’lere ait görüşme 25 Temmuz 2002 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
3 Kabul 4 Devam 1 Dond.
1 İptal
1 Kabul 4 Devam
1 İlave
1 Kabul 2 Devam
Güven Artırıcı Önlemler
85
Ayrıca Türkiye ile Yunanistan arasında her iki Dışişleri Bakanı’nın mutabık kaldığı şekilde istikşafi görüşmeler 12 Mart 2002 tarihinde Ankara’da başlamıştır. Yapılan temaslar Türkiye’nin diyalog yoluyla çözüm şeklindeki tezleri ile uyuşmaktadır.
İSTİKŞAFİ GÖRÜŞMELER
86
Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan
Sular(Kıbrıs Suları)
Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan
Sular(Kıbrıs Suları)
87
88
89
90
91
28 ARALIK 1932 Türk- İtalyan
Mutabakat Zaptı72
DENİZ SINIRI
92
281 MİL
196 MİL
97
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
93
281 MİL
196 MİL
97
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI(2000 Yılındaki Öngörü)
94