Download - Chapter 2.1 glaze classifications
507213นำ��เคลอบเบ�องตน
(BASIC GLAZES)
CHAPTER 2.1 GLAZE CLASSIFICATIONS
ดร.ออนลม กมลอนทรโปรแกรมวช�เทคโนโลยเซร�มกส คณะเทคโนโลยอตส�หกรรม
มห�วทย�ลยร�ชภฏนครร�ชสม�
OUTLINEคว�มหม�ยของนำ��เคลอบเซร�มกประวตของนำ��เคลอบเซร�มกววฒน�ก�รในก�รเขยนสตรเคลอบก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
คว�มหม�ยของนำ��เคลอบเซร�มกเคลอบคอชนแกวบางๆ ทหลอมละลายตดอยกบผวดนซงขนรปเปนภาชนะทรงตางๆ วตถดบทเปนนำายาเคลอบถกบดจนละเอยดมากกวาเดมหลายเทา กอนนำามาเคลอบบนผวดนเผาเปนชนหนา 1 - 1.5 มม. เมอเคลอบแลวตองทงใหผลตภณฑแหง เชดกนผลตภณฑใหสะอาดกอนนำาเขาเผา (ไพจตร องศรวฒน (2537 : 1)
คว�มหม�ยของนำ��เคลอบเซร�มกสารประกอบอยางหนงซงประกอบดวยสารประกอบพวกกรด ดาง และกลาง ผสมกนตามสตรสวนผสมแลวนำามาเคลอบลงบนผลตภณฑททำาจากดนแลวนำาไปเผาใหไดรบความรอนจนถงอณหภมทกำาหนดไวจะเกดปฏกรยาทางเคมระหวางพวกกรด ดาง และกลาง กลายเปนสารประกอบเชงซอนอะลมโนซลเกต (Alumino Silicate) สมศกด ชวาลาวณย (2549 : 85)
คว�มหม�ยของนำ��เคลอบเซร�มกเคลอบเซรามกคอแกวชนดหนง มโครงสรางพนฐานเหมอนกบแกว คอเปนสารอนนทรยทมโครงสรางมการจดเรยงตวแบบไรระเบยบหรอมระเบยบในชวงสนคลายกบโครงสรางของของเหลวทงนเนองจากเมอสารททำาใหเกดเปนแกว เชน สารซลกามการหลอมตวจะกลายเปนของเหลวทมความหนดสงมาก อยในโครงสรางอสญฐานทอะตอมมการจดเรยงตวอยางไรระเบยบหรอมระเบยบในระยะสนเทานน ดรณ วฒนศรเวช และ สธ วฒนศรเวช (2552 : 53)
คว�มหม�ยของนำ��เคลอบเซร�มกชนของแกวทหอหมผวของผลตภณฑ เกดจากการนำาวตถดบทประกอบดวยออกไซดของสารอนนทรยประเภทดาง กลาง และกรด มาผสมรวมกนในนำา จากนนนำาไปผานกระบวนการชบเคลอบหรอพนเคลอบลงบนผวของผลตภณฑทตองการ แลวผานกระบวนการเผาใหความรอนจนเกดการเปลยนแปลงทางกายภาพและทางเคม เกดการหลอมตวรวมกนกลายเปนของเหลวทมความหนดสง และเมอลดอณหภมลงอยางรวดเรวจะทำาใหเกดชนแกวมนวาวทยดเกาะกบผวของผลตภณฑอยางสมบรณ
คณสมบตของแกวและเคลอบ• เคลอบจะตองไมละลายในนำาและสารละลายกรด รวมทงสารละลาย
ทมฤทธเปนดาง • เคลอบจะตองทนตอการขดส หรอการครด• เคลอบจะตองไมยอมใหนำาหรอแกสซมผานไปได• เคลอบจะตองทนตอการแตกราว การกะเทาะ และการเกดตำาหน
ตางๆ• เคลอบมความเหมาะสมสำาหรบการนำาไปตกแตงลวดลาย เชน
สามารถตกแตงส เพมออกไซดเพอพฒนาผลกเคลอบ และเทคนคการตกแตงเคลอบอนๆ ได
• เคลอบสามารถหลอมละลายไดในชวงอณหภมทกำาหนด
วตถประสงคของก�รเคลอบ• การเคลอบเพอใหสามารถทำาความสะอาดไดงายเวลาชำาระลาง
ภาชนะ• การเคลอบเพอเพมความแขงแรง ทนทาน เมอลางภาชนะบอยๆ
อาจเกดการกระทบกนได• การเคลอบเพอใหสามารถปองกนการรวซม เมอใสของเหลวได
วตถประสงคของก�รเคลอบ• การเคลอบเพอใหสามารถทำาความสะอาดไดงายเวลาชำาระลาง
ภาชนะ• การเคลอบเพอเพมความแขงแรง ทนทาน เมอลางภาชนะบอยๆ
อาจเกดการกระทบกนได• การเคลอบเพอใหสามารถปองกนการรวซม เมอใสของเหลวได
ประวตของนำ��เคลอบ
5,000 - 7,000 ป
ยคกอนประวตศ�สตร
ประวตของนำ��เคลอบ
เครองป� นดนเผ�ด�นเกวยน จงหวดนครร�ชสม�
ยคกอนประวตศ�สตร
ประวตของนำ��เคลอบ
ประวตศ�สตรของก�รคนพบนำ��เคลอบ
เปนเคลอบอณหภมตำาสฟาสด (Turquoise) เปนของชาวอยปตทนยมใชเคลอบลกปด (Beads) และโถขนาดใหญทมมอจบสองท (Amphora) มอายราว 3,100 - 4,000 ป กอนศรสตศกราช
(Amphora)
(Beads)
ประวตของนำ��เคลอบ
ประวตศ�สตรของก�รคนพบนำ��เคลอบ
เคลอบสโตนแวรซงประกอบดวยแคลเซยมออกไซด (Calcium Oxide) และเถาไม (Wood Ash) ถกคนพบในประเทศจนในชวง 1,500 - 1,600 กอนศรสตศกราช
(China Stoneware Glaze)
ประวตของนำ��เคลอบ
ประวตศ�สตรของก�รคนพบนำ��เคลอบ
100 ปตอมา จนจงไดคนพบเคลอบเผาทอณหภมสงหรอเรยกวาเคลอบเฟลดสปาร
(China Feldspar Glaze)
ประวตของนำ��เคลอบ
ประวตศ�สตรของก�รคนพบนำ��เคลอบ
บรษท Han Dynasty กไดผลตเคลอบสำาหรบเครองปนดนเผาซงเคลอบทผลตมสวนผสมของตะกวออกไซด (Lead Oxide)
(China Lead Oxide Glaze)
ประวตของนำ��เคลอบ
ประวตศ�สตรของก�รคนพบนำ��เคลอบ
ประมาณศรสตศกราช 900 ไดมการคนพบเคลอบทบสขาวซงมสวนผสมของทนออกไซด (Tin Oxide) ซงทำาหนาทเปนตวทำาใหเกดความทบ ถกคนพบในเครองปนดนเผาของชาวอสลาม
( Opaque white Glaze)
ประวตของนำ��เคลอบ
ประวตศ�สตรของก�รคนพบนำ��เคลอบ
ปศรสตศกราช 1,900 ไดมการพฒนาเคลอบเซรามกสอยางมากมายสำาหรบงานศลปะ โดยนกวทยาศาสตร Hermann Seger นกบกเบกในชวง 20 ปแรกของทศวรรษผสรางวธปฏบตเกยวกบการเคลอบ เซรามกสใหเกดความเขาใจไดมากขน และนยมใชกนอยางแพรหลายจนถงปจจบน
Hermann August Seger (1839-1893)
ววฒน�ก�รในก�รเขยนสตรเคลอบ
ชวงระยะเวล�ท 1 ปศรสตศกร�ช 1510 – 1590
ชวงระยะเวล�ท 2 ปศรสตศกร�ช 1730 – 1795
ชวงระยะเวล�ท 3 ปศรสตศกร�ช 1839 - 1894
เบอรน�ด พ�ลซซ (Bernard Palissy)โจไซห เวจดวด (Josiah Wedgwood)เฮอรแมน เซเกอร (Hermann Seger)
ววฒน�ก�รในก�รเขยนสตรเคลอบ
ชวงระยะเวล�ท 1 ปศรสตศกร�ช 1510 – 1590
เบอรน�ด พ�ลซซ (Bernard Palissy)1 )รวบรวมการทำาสตรเคลอบ และการเผาเตา 2) จดบนทกการเตรยมนำาเคลอไวอยางละเอยด ในสมยนนการพฒนาเครองเคลอบดนเผาสามารถทำาไดยาก เนองจากเตาเผาทสามารถเผาไดอณหภมตำา จงทำาใหเคลอบเกดการหลอมตวไดไมสมบรณ
ววฒน�ก�รในก�รเขยนสตรเคลอบ
ชวงระยะเวล�ท 2 ปศรสตศกร�ช 1730 – 1795
โจไซห เวจดวด (Josiah Wedgwood)1 )ทำาการทดลองวตถดบ ดน และเคลอบไวเปนจำานวน
มาก 2 )มหลกฐานการจดบนทกรายละเอยดในการเตรยมนำา
เคลอบ 3) การพฒนาเทคนคการตกแตง และเทคนคการเคลอบ
แบบใหมๆ 4) สามารถนำาไปพฒนาในอตสาหกรรมเครองเคลอบดน
เผาจนเรญรงเรองได
ววฒน�ก�รในก�รเขยนสตรเคลอบ
ชวงระยะเวล�ท 3 ปศรสตศกร�ช 1839 - 1894
เฮอรแมน เซเกอร (Hermann Seger) 1 )สรางกฏเกณฑในการเขยนสตรเคลอบตามหลกทางวทยาศาสตรโดยคำานงถงสวนผสมทางเคมเปนหลก
2 )แบงวตถดบทางเคมออกเปน 3 กลม ซงไดแก
1 )วตถดบกลมดาง (Basic Oxide) 2 )วตถดบกลมกลาง (Intermediate
Oxide) 3 )วตถดบกลมกรด (Acid Oxide)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
1 )ก�รแบงนำ��เคลอบต�มอณหภมในก�รเผ�เคลอบ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ1 )ก�รแบงนำ��เคลอบต�มอณหภมในก�รเผ�
เคลอบ1.1 เคลอบอณหภมตำ� (Low Temperature Glaze) เผ�ทชวงอณหภม 800 - 1,100 องศ�เซลเซยส1.2 เคลอบอณหภมป�นกล�ง (Medium Temperature Glaze) เผ�ทชวงอณหภม 1,150 - 1,200 องศ�เซลเซยส1.3 เคลอบอณหภมสง (High Temperature Glaze) เผ�ทชวงอณหภม 1,230 - 1,300 องศ�เซลเซยส
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ1 )ก�รแบงนำ��เคลอบต�มอณหภมในก�รเผ�
เคลอบ1.1 เคลอบอณหภมตำ� (Low Temperature Glaze) เผ�ทชวงอณหภม 800 - 1,100 องศ�เซลเซยส เคลอบอณหภมตำ�เปนเคลอบท
นยมใชกบง�นเซร�มกสประเภทของประดบตกแตง
มสวนผสมของตะกว บอแรกซ หรอแกวฟรตของตะกวกบบอแรกซ ซงผ�นกระบวนก�รทำ�ใหตะกวและบอแรกซหลอมรวมตวกบแกว
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ1 )ก�รแบงนำ��เคลอบต�มอณหภมในก�รเผ�
เคลอบ1.2 เคลอบอณหภมป�นกล�ง (Medium Temperature Glaze) เผ�ทชวงอณหภม 1,150 - 1,200 องศ�เซลเซยส เคลอบสขภณฑ ซงเผาในชวงอณหภม 1,150 -
1,220 องศาเซลเซยส เคลอบผลตภณฑโบนไชนา เคลอบบนผลตภณฑบนโตะอาการ สวนผสมมกจะประกอบดวยฟรตในสตรเคลอบ ซง
เผาในบรรยากาศการเผาไหมแบบสมบรณ
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ1 )ก�รแบงนำ��เคลอบต�มอณหภมในก�รเผ�
เคลอบ1.3 เคลอบอณหภมสง (High Temperature Glaze) เผ�ทชวงอณหภม 1,230 - 1,300 องศ�เซลเซยส
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
1 .เคลอบสำ�หรบผลตภณฑเอรทเทนแวร เผ�ทชวงอณหภม 1,000 - 1,180 องศ�เซลเซยส
2 .เคลอบสำ�หรบผลตภณฑสโตนแวร เผ�ทชวงอณหภม 1,250 - 1,300 องศ�เซลเซยส
3 .เคลอบสำ�หรบผลตภณฑปอรซเลน เผ�ทชวงอณหภม 1,250 - 1,380 องศ�เซลเซยส
4 .เคลอบสำ�หรบผลตภณฑสขภณฑ เผ�ทชวงอณหภม 1,200 - 1,220 องศ�เซลเซยส
5. เคลอบสำ�หรบผลตภณฑโบนไชน� เผ�ทชวงอณหภม 1,100 - 1,140 องศ�เซลเซยส ผลตภณฑประเภทโบนไชน�จะตองผ�นกระบวนก�รเผ�ดบ (Biscuit) ทอณหภม 1,250 องศ�เซลเซยส กอนนำ�ม�ชบเคลอบ
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
1 .เคลอบสำ�หรบผลตภณฑเอรทเทนแวร เผ�ทชวงอณหภม 1,000 - 1,180 องศ�เซลเซยส
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
2. เคลอบสำ�หรบผลตภณฑสโตนแวร เผ�ทชวงอณหภม 1,250 - 1,300 องศ�เซลเซยส
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
3. เคลอบสำ�หรบผลตภณฑปอรซเลน เผ�ทชวงอณหภม 1,250 - 1,380 องศ�เซลเซยส
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
4. เคลอบสำ�หรบผลตภณฑสขภณฑ เผ�ทชวงอณหภม 1,200 - 1,220 องศ�เซลเซยส
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
2) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของผลตภณฑ
5. เคลอบสำ�หรบผลตภณฑโบนไชน� เผ�ทชวงอณหภม 1,100 - 1,140 องศ�เซลเซยส ผลตภณฑประเภทโบนไชน�จะตองผ�นกระบวนก�รเผ�ดบ (Biscuit) ทอณหภม 1,250 องศ�เซลเซยส กอนนำ�ม�ชบเคลอบ
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ1 .เคลอบบอแรกซ (Borax
Glaze)2 .เคลอบตะกว (Lead Glaze)3 .เคลอบฟรต (Frit Glaze)4 .เคลอบเคลอบข�เถ� (Wood ash
Glaze)5 .เคลอบสแดงจ�กทองแดง
(Copper red Glaze)6. เคลอบแบเรยม (Barium
Glaze)7. เคลอบลเทยม (Lithium
Glaze)8. เคลอบไทท�เนยม (Titanium
Glaze)9. เคลอบทใชวตถดบอนๆ
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ1 .เคลอบบอแรกซ (Borax
Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ2. เคลอบตะกว (Lead Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ3. เคลอบฟรต (Frit Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ4. เคลอบเคลอบข�เถ� (Wood ash
Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ5. เคลอบสแดงจ�กทองแดง
(Copper red Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ6. เคลอบแบเรยม (Barium
Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ7. เคลอบลเทยม (Lithium
Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
3) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มวตถดบทใชในก�รเตรยมนำ��เคลอบ8. เคลอบไทท�เนยม (Titanium
Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
1 .เคลอบใส (Clear Glaze)2 .เคลอบทบ (Opaque Glaze)3 .เคลอบด�น (Matt Glaze)4 .เคลอบกงด�น (Semi-Matt
Glaze)5 .เคลอบผลก (Crystalline Glaze)6 .เคลอบมนว�วหรอเคลอบประก�ยมข
(Luster Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
1 .เคลอบใส (Clear Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
2. เคลอบทบ (Opaque Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
3. เคลอบด�น (Matt Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
4. เคลอบกงด�น (Semi-Matt Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
5. เคลอบผลก (Crystalline Glaze)
ก�รจดกลมนำ��เคลอบและเคลอบชนดต�งๆ
4) ก�รแบงนำ��เคลอบต�มลกษณะของก�รเกดเคลอบทพบเหน
6. เคลอบมนว�วหรอเคลอบประก�ยมข (Luster Glaze)