Download - Coğrafya 10
![Page 1: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/2.jpg)
Taş Nedir ?
Yer kabuğu kütlesinden kopan veya
koparılan, çeşitli işlerde
kullanılan katı ve sert maddelere TAŞ adı
verilir.
KAYAÇ VE TAŞ AYNI ANLAMA GELIR .
![Page 3: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/3.jpg)
Kayaçlar Nasıl Oluşur ?
Çeşitli minerallerin , taş parçacıkların veya
tek bir mineralin fazla sayıda
birikmesinden meydana gelir.
![Page 4: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/4.jpg)
1.VOLKANIK (PÜSKÜRÜK) KAYAÇLAR:
Magmanın katılaşması sonucu oluşmuş
olan taşlardır .
a)Iç Püskürük Kayaçlar : Lavların soğuması
yerin derinliklerinde gercekleşmiştir .
Örnekleri:
Granit, siyenit , gabro , diyorit
![Page 5: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/5.jpg)
GRANIT:Yollarda parke ve bordür taşı,
yapılarda yapı taşı olarak kullanılır .
GABRO: Dış ve iç cephelerde (merdiven ,
döşeme gb) ve mezar taşlarının
yapımında kullanılır .
![Page 6: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/11.jpg)
b)Dış Püskürük Kayaçlar : Lav soğuması
yeryüzünde gerçekleşmistir.
Örnekleri:
Andezit, Bazalt , Obsidiyen, Trakit, Inci Taşı,
Katran Taşı, Sünger Taşı
![Page 12: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/12.jpg)
ANDEZIT: Kaldırım ve Bordür uygulamalarında,
Merdiven basamaklarında, Şehir mobilyaları
(vs) olarak kullanılırlar.
BAZALT: mimari yapıların her safhasında, alt ve
üst yapıda, zemin ve cephe
kaplamalarında, şehir içi yollarda,
kaldırımlarda ve bahçe düzenlemesinde
kullanılmaktadır.
OBSIDIYEN: Taş kolye, yüzük yapımında ve iç
dekorasyonda kullanılır.
![Page 13: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/16.jpg)
2.TORTUL KAYAÇLAR: Püskürük kayaçlar;
yeryüzünde akarsular, rüzgarlar ve
çözülme gibi dış etkenler tarafından
aşındırılıp küçük parçalara ayrılması
sonucu oluşur.
FOSIL BARINDIRAN TEK KAYAÇ TÜRÜDÜR.
a)Fiziksel Tortul Kayaçlar : Yeryüzünde
bulunan kırıntı malzemelerin akarsu
kenarlarında vb birikmesi sonucu oluşur.
![Page 17: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/17.jpg)
Örnekleri:
Kum Taşı (gre), Kil Taşı (şişt), Çakıl Taşı
(konglomera) ve Marn
![Page 18: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/18.jpg)
KUM TAŞI (GRE): Kum Taşı inşaatta, yol ve
kaldırımlarda, çok ince olanları da
bileme taşı olarak kullanılır.
KIL TAŞI (ŞIŞT): Çimento yapımı için
sanayide kullanılırlar.
MARN : Çimento yapımında ve toprak
ıslahında kullanılır.
![Page 19: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/21.jpg)
b)Kimyasal Tortul Kayaçlar : Minerallerin
çökelmesiyle oluşan kayaçlardır .
Örnekleri:
Kalker, Jips, Traverten , Sarkıt, Dikit, Kaya
tuzu, Dolomit, Sleks
![Page 22: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/22.jpg)
KALKER: Çimento yapımında kullanılırlar.
JIPS: Tıpta cerrahide ve dişçilikte , Bira sanayiinde mayalandırmada (vs) kullanılırlar.
TRAVERTEN: Mermerle birlikte kullanılan bir yapı malzemesidir.
NOT:Türkiye'nin Denizli, Bucak-Burdur, Mut-Mersin, Sivas gibi birçok bölgesinde travertenocakları işletilmektedir.
![Page 23: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/27.jpg)
c)Organik Tortul Kayaçlar: Canlı kalıntıların
taşlaşmasıyla oluşmuştur .
Örnekleri:
Taş Kömürü, Linyit , Mercan kaya , Turba,
Tebeşir
![Page 28: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/28.jpg)
TAŞ KÖMÜRÜ: Taş kömürü yüksek sıcaklık
gerektiren işlemlerde kullanılır. Demirin
eritilip sac, tencere v.b. malzemelerin
üretilmesi için yüksek sıcaklığa ulaşılması
gerekir .
LINYIT: Isınmada, sanayide, elektrik enerjisi
üretiminde kullanılır.
![Page 29: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/32.jpg)
3.BAŞKALAŞIM KAYAÇLAR : Kayaçların
sıcaklik ve basınç etkisiyle değişime
uğraması sonucu oluşur. Bu taşların
yüzeyleri daha parlak renkleri daha koyu
ve yoğunlukları daha fazladır.
Örnekleri:
KalkerMermer GranitGnays
Taş KömürüElmas Kum TaşıKuvarsit
![Page 33: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/33.jpg)
MERMER: En geniş kullanım alanını inşaat
sektörü teşkil eder. Binaların iç ve dış
kaplamaları, dekorasyon işleri, anıtlar,
heykeller ile süs ve hediyelik eşya imalatı
önemli tüketim alanlarını oluşturur.
ELMAS: Elmas ziynet eşyası olarak ve yüzük
taşı olarak çok yaygın bir şekilde
kullanılır.
![Page 34: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/37.jpg)
![Page 38: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/39.jpg)
Granit, magmanın yerin derinliklerinde soğuyup katılaşmasıyla oluşmuş bir kayaç türüdür.
Buna göre granit, oluşumuna göre hangi kayaç türüne örnektir?
A) İç püskürük kayaçlar
B) Organik tortul kayaçlar
C) Kimyasal kayaçlar
D) Başkalaşım kayaçları
E) Dış püskürük kayaçlar
![Page 40: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/40.jpg)
Yeryüzündeki taşların dış etkenlerle parçalanması ve belli yerlerde çökelmesi ile tortul kayaçlar oluşur.
Aşağıdakilerden hangisi tortul kayaçlardan değildir?
A) Kalker B) Linyit C) Mermer
D) Konglomera E) Jips
![Page 41: Coğrafya 10](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042701/55ab74151a28ab96588b459a/html5/thumbnails/41.jpg)
Bazı kayaçlar sular tarafından kimyasal yolla çözünebilirler.
Aşağıdakilerden hangileri bu kayaç grubu içinde yer alır?
A) Gabro-Granit
B) Kayatuzu-linyit
C) Konglomera-şist
D) Kalker -jips
E) Tebeşir -mermer