Download - Cursus collectieontwikkeling les3
Boekproductie en bibliotheekVaststellingen : −Jaren 70 = besef dat bibliotheken deze groei niet kunnen volgen.
−Jaren 90 = door de snelle omloopsnelheid in de boekhandel, wordt de bibliotheek steeds meer de back-up van de boeksector.
−2015 = Het aandeel papieren uitgaven daalt (nog) niet.
−Nederlandstalig = jaarlijks ongeveer 15.000 titels (nieuw en herdruk)Daarvan 12.000 “nuttige” titels voor de openbare bibliotheek*
* Cijfers van Standaard Boekhandel
Boekproductie en bibliotheek
Vaststellingen :
Middelgrote bib (Zottegem) koopt elk jaar 5000 banden aan
Grote bibliotheek (Aalst) 20 000 banden
Zeer grote bibliotheek (Antwerpen) 80.000 banden
Impact vaste boekenprijs : Vanaf 1/1/2017 max korting 25% eerste 5 maanden
Vernieuwing aanbod in de bibliotheek
Volgens het cijferboek Lokaal Cultuurbeleid3,8 boek/inwonerNederland : 2 boek/inwoner
Bibliotheken geven gemiddeld 3,5 euro per inwoner uit aan collectiebeheer; In 2010 werden gemiddeld 32 items per 100 inwoners aangekocht en 28 items per 100 inwoners afgevoerd;
Enkele citaten ...
“Schitterend gerenoveerd gebouw, nu de collectie nog ...”Over een renovatie van een Nederlandse bibliotheek
“Amaai, jullie hebben veel nieuwe boeken”Een klant in de bibliotheek na een grondige de-selectie
“Verminder je aanbod en je hebt meer” C. Stalpers
“Ik ga graag naar de filialen, daar heb ik tenminste overzicht”
Een klant in een grote Vlaamse bibliotheek
“Kleinste filiaal kan grootste collectie van Nederland aanbieden”
In : Bibliotheekblad. - nr. 7, 2007.
Score van de collectie
Een belangrijk deel van de collectie circuleert amper : 80% van aanbod staat op de planken (bvb Herzele)
Collectie in bezit
43378
Uitgeleend
4834
11%
Op de plank
38544
89%
oktober 2014
Relatie tussen collectie en tevredenheid
Hogere tevredenheid indien meer aanbod ?
AP = Aanwezigheidspercentagebron : tevredenheidsonderzoek
Remming 5
"Elk af te voeren boek kan beschouwd worden als een publieke bekentenis dat een fout werd gemaakt door het aan te kopen."
Remming 6
"We moeten toch iets hebben over dat onderwerp!" "Wij hebben hiervan zeker X exemplaren nodig voor het onderwijs."
Lokaal erfgoed
Opdracht voor de OB ! (cfr. Decreet) Wat : −lokale geschiedenis−literatuur over, van en door lokale auteurs
Nood aan geïntegreerde aanpak : −Cultuurbeleidscoördinator−Samenwerking met :
lokale musea heemkundige kringen.
Lokaal erfgoed
90-tal openbare bibliotheken met een ‘bijzondere erfgoedcollectie’ (bijv. : literatuurarchief).
Ondersteuning door : Provincie (tot 2016)
Het FARO Steunpunt voor Cultureel Erfgoed
Wieden : procesmatige aanpak
Plan van aanpakGestructureerd
Onderdeel van het collectiebeleid
Gegevens uit het uitleensysteem
Inhoudelijke en formelekenmerken van
de boeken
Continue aanpakProjectmatige aanpak
Continue aanpakProjectmatige aanpak : adh
screening van de rekken
Projectmatige aanpak :adh van lijsten
Wieden : procesmatige aanpak (2)
Onderscheid tussenbibliotheken inzake
bewaartermijn
De lokale bibliotheek(= iedere bibliotheek)
De
netwerkbibliotheek:
dit zijn de bibliotheken
die een taak willen
opnemen in het
netwerkmagazijn.
Inhoudelijke en formelekenmerken van
de boeken
Esthetiek
Overbodig
Vervanging
Onnauwkeurigheden
Kenmerken : vuil, versleten, onherstelbaar,
Kenmerken : betrouwbaarheid
Kenmerken : recentere uitgave
Kenmerken : niet meer aangepast aan de doelstelling van de bib, dubbels, ...
Gegevens uit het uitleensysteem
Algemeen : Nuluitleen en laatste leendatum
UitleenfrequentieUitgavedatum en copyrightdatum
Jeugd :nuluitleen : 2 jaar of ouder dan 5 jaar
Volwassen Non-fictie :ouder dan 5 (lokale bibliotheek) of
10 jaar (netwerkbibliotheek)
Volwassen fictie :nuluitleen : 2 jaar
Uitzonderingen
Klassiekers, basiswerken en leeslijsten (scholen)
Klassiekers
Zie handleiding !
Enkele voorbeelden (lokale bib)
520 Informatica : Ouder dan 3 jaar ?
Software die lang standhoudt
? Ja
Nee
Afvoer
900 Geschiedenis : Ouder dan 5 jaar ?
Deelgebieden zonder nieuwe publicatiesDiepgaande werkenPlaatselijk erfgoed
Ja
Nee
Enkele voorbeelden (lokale bib)
690 Bouwkunde
Algemeen > 5 jaarTechnisch en praktisch > 3 jaar
Historisch > 10 jaarJa
Afvoer
330 Politiek
Biografieën > 5 jaarPolitieke structuren > 10 jaarPartijpolitieke werken > 3 jaar
Ja
Het netwerkmagazijn is GEEN
bewaarbibliotheek. De collectie in het
netwerkmagazijn blijft beschikbaar en
uitleenbaar voor de
bibliotheekgebruiker voor een
bepaalde tijd.
Netwerkmagazijn : doelstellingen
Het netwerkmagazijn wil één exemplaar van een uit de lokale bibliotheeksector definitief afgevoerd werk voor een bepaalde duur (*) ter beschikking houden van de bibliotheekgebruiker. Een weloverwogen achtergrondcollectie creëren door
onderlinge samenwerking.
Netwerkmagazijn Profielen
FILOSOFIE 100-199 Sint-Niklaas
GODSDIENST 200-299 geen bibliotheek
SOCIALE WETENSCHAPPEN 300-398 Hasselt Prov Bib
KRIJGSKUNDE 399 Sint-Niklaas
PSYCHOLOGIE-OPVOEDING 400-499 Hasselt Prov Bib
WETENSCHAPPEN 500-599 Sint-Niklaas
Netwerkmagazijn vs. bewaarbibliotheek
Het woord “bewaren” wordt vermeden.
Omdat :1. Openbare bibliotheken geen bewaarbibliotheken
zijn.
2. Geen bewaarbeleid van onbeperkte duur.
3.Beschikbaarheid, raadpleging en uitleen
beklemtonen.
4.De werking van het netwerkmagazijn wordt
gedragen door de netwerk-bibliotheken en
gevoed en gebruikt door alle bibliotheken.
Netwerkmagazijn : relatie met bewaarinstellingen
Niet wedijveren met archieven, musea of wetenschappelijke bibliotheken.
Toekomstige samenwerking is wenselijk.
Specifiek voor openbare bibliotheken :Toegankelijkheid
OntsluitingBeschikbaarheid/uitleenbaarheid
Netwerkmagazijn : werking
Alle collectieonderdelen, alle types materialen
komen in principe aan bod in het
netwerkmagazijn.
Progressieve opbouw.
Momenteel klemtoon op (deel)rubrieken: -Oorspr. Nederlandstalige fictie
-Oorspr. Nederlandstalige fictie in vertaling
-Oorspr. Franstalige fictie
-Non-fictie voor volwassenen
-Strips
Het “netwerk”verbandlokale bib
lokale bib
Beheer encirculatie
lokale bib
Toevoertitels
lokale bib
Beheer encirculatie
Beheer encirculatie
Beheer encirculatie
de netwerk-bibliotheken
Toevoertitels
Toevoertitels
Toevoertitels
Magazijnbeleid/Bewaarbeleid
Sterk afhankelijk van
1. De opdracht van de bibliotheek (soort)
a. Wetenschappelijke bibliotheek (bewaren voor onderzoek)
b. Erfgoed (bewaren op lange termijn)
c. Archief (functioneel bewaren )
d. Bedrijfbibliotheek (functioneel : dus meer actualiseren)
e. ….
2. De keuze van het beleid zelf
Magazijnbeleid/Bewaarbeleid
Sterk afhankelijk van
1. De keuze van het beleid zelf
a. missie
b. visie
c. budget
d. ruimte en middelen