Download - De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15
![Page 1: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/1.jpg)
De Middel-eeuwen
Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15
![Page 2: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/2.jpg)
De MiddeleeuwenInhoudsopgave
Instaptekst
Paragraaf 5.1 Heer en vazal
Paragraaf 5.2 Kerstbomen en paaseieren
Paragraaf 5.3 Bidden, vechter, werken
Paragraaf 5.4 En Mohammed zijn profeet
Paragraaf 5.5 Christenen, moslims en joden
Extra
![Page 3: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/3.jpg)
Instaptekst
De Middeleeuwen
![Page 4: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/4.jpg)
De MiddeleeuwenInstaptekst
Dirk II en Hildegarde zien er oud uit op de afbeelding, toch touwden ze met elkaar toen Dirk 15 jaar en Hildegarde 12 jaar oud was. Uit het huwelijk werden in ieder geval drie kinderen geboren, Arnulf, die hem later als Graaf opvolgde, Egbert, die later aartsbisschop van Trier werd, en een dochter Erlindis.
![Page 5: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/5.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1, Middeleeuwen
![Page 6: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/6.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,
Feodalisme
Eed van trouw
![Page 7: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/7.jpg)
Leenheer
Leenman (vazal)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,
Feodalisme
De leenheer geeft de leenman land (leen), macht en bescherming in ruil voor raad en daad (advies bij rechtspraak en hulp in oorlog.
![Page 8: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/8.jpg)
Koning (leenheer)
Graaf (leenman) Graaf
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,
Feodalisme
![Page 9: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/9.jpg)
Koning
Graaf Bisschop Hertog
Baron Baron Baron Baron Graaf Graaf
Ridders
Boeren
Een hoge edelman beloofde bescherming aan een aantal boeren die op hun beurt tot gehoorzaamheid en herendiensten waren verplicht
![Page 10: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/10.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,
Oorlogen en ridders
Infantrie
![Page 11: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/11.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,
Oorlogen en ridders
Ridder 14e eeuw
![Page 12: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/12.jpg)
Paragraaf 5.1,
Oorlogen en ridders
De Middeleeuwen
Cavalerie
![Page 13: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/13.jpg)
Paragraaf 5.1,
Oorlogen en ridders
De Middeleeuwen
Een boog- en kruisboogschutter
![Page 14: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/14.jpg)
De Middeleeuwen
Artillerie; katapult, ballista en trebuchet
Paragraaf 5.1,
Oorlogen en ridders
![Page 15: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/15.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,
Extra
Filmfragment
![Page 16: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/16.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,
Heidenen en
Christenen
Germaanse goden; Wodan (donar) en Frija (Hun namen leven nog voort in de dagen van de week, namelijk woensdag, donderdag en vrijdag.)
![Page 17: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/17.jpg)
Het Bonifatiusbeeld in Dokkum waar de heilige staat afgebeeld met het evangelieboek beschermend op zijn hoofd, als herinnering aan zijn marteldood.
De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,
Heidenen en
Christenen
![Page 18: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/18.jpg)
De Middeleeuwen
In een klooster waren monniken de gehele dag bezig met bidden, zingen, werken in de bibliotheek/scriptorium en werken op de akkers rondom het klooster.
Paragraaf 5.2,
Geestelijkheid
![Page 19: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/19.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,
Geestelijkheid
Monniken werkten uren achtereen om een boek of een bijbel te schrijven. Ze versierden vooral de beginletters. Het waren kleine schilderijtjes/miniaturen. Hier zie je een afbeelding van de Heilige Johannes uit de 15e eeuw
![Page 20: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/20.jpg)
Een klooster in de Middeleeuwen bestond uit een aantal onderdelen, namelijk een bibliotheek, een school, een kerk, een schijfzaal, begraafplaats en een aantal akkers.
![Page 21: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/21.jpg)
Paus
Aartsbisschop Aartsbisschop
Bisschop Bisschop
Priester Priester Priester
De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,
Geestelijkheid
![Page 22: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/22.jpg)
Paragraaf 5.2,
Geestelijkheid
De Middeleeuwen
Het woord paus heeft zowel een Griekse (pappas) als Latijnse (papa) herkomst. Het betekent letterlijk "vader", en is de titel van de leider van de rooms-katholieke kerk. De paus is de bisschop van Rome en zo de opvolger van de apostel Petrus.
De Paus
![Page 23: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/23.jpg)
De Middeleeuwen
Aartsbisschop
Een aartsbisschop is een bisschop die aan het hoofd staat van een kerkprovincie, gevormd door een aantal bisdommen. De meneer links is Dr. A. Simonis de aartsbisschop van Utrecht.
Paragraaf 5.2,
Geestelijkheid
![Page 24: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/24.jpg)
De Middeleeuwen
Bisschop
Een bisschop is een geestelijke die veelal aan het hoofd staat van een bisdom. Hiernaast zie je drs. A.L.M. Hurkmans de bisschop van 's-Hertogenbosch
Paragraaf 5.2,
Geestelijkheid
![Page 25: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/25.jpg)
Een priester een geestelijke die van een bisschop de priesterwijding heeft ontvangen en daarom mag preken. Het is het hoofd van een parochie/gemeente en word tegenwoordig pastoor of pastor genoemd. Recht zie je Mr. J.Smith een pastoor in Rotterdam
Priester
De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,
Geestelijkheid
![Page 26: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/26.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,
Extra
Filmfragment
![Page 27: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/27.jpg)
Edelman (domeinheer)
Boer (horige) Boer
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,
Horigheid,
Hofstelsel
In ruil voor bescherming en het kunnen pachten van een stukje grond werkten de boeren voor een domeinheer. Ze hadden dan werkzaamheden (corvee) in de werkplaatsen of op de akkers van de heer. Verder betaalden ze voor het pachten de heer vaak in natura (natuurproducten).
![Page 28: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/28.jpg)
Een domein bestond uit twee delen. Een gedeelte voor de domeinheer en het andere deel voor de horigen die de grond bij de heer pachten.
![Page 29: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/29.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,
Horigheid,
Hofstelsel
Een aantal herendiensten die men moest verrichten voor de domeinheer.
![Page 30: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/30.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,
Hofstelsel
Om de opbrengst te verhogen, ging men rond het jaar 1000 het land in drie stukken verdelen. Een stuk voor het zomergraan, een stuk voor het wintergraan en het derde stuk werd niet verbouwd.
![Page 31: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/31.jpg)
Jaar 1 Jaar 2 Jaar3
Stuk A Zomergraan(haver,gerst)
Braak Wintergraan
Stuk B Wintergraan(tarwe,rogge)
Zomergraan Braak
Stuk C Braakliggend(onbebouwd)
Wintergraan Zomergraan
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,
Hofstelsel
Dat blijft braak liggen; zo kan de grond rusten. Dit heet het drieslagstelsel. Ze kenden namelijk nog geen kunstmest en gewone mest was schaars, waardoor de grond snel was uitgeput.
![Page 32: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/32.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,
Hofstelsel
Maaier (fragment psalmenboek dertiende eeuw)
![Page 33: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/33.jpg)
Paragraaf 5.3, Drie groepen
De drie standen: zij die bidden (geestelijkheid), zij die vechten (adel) en zij die werken (boeren).
De Middeleeuwen
![Page 34: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/34.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3, Drie groepen
In de 8e, 9e en 10e eeuw hielden de vikingen vanuit Noorwegen,Denemarken en Zweden plundertochten over heel europa.
![Page 35: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/35.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3, Drie groepen
Vikingschip
![Page 36: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/36.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3, Drie groepen
Een mantelspeld met parels, glas en edelstenen uit ca.800 n.Chr is gevonden onderin een waterput in Dorestad. Dergelijke kostbaarheden trokken de vikingen naar Dorestad. Deze forbula is waarschijnlijk bij gevaar verborgen in een zakje en aan een touwtje in de put gehangen.
![Page 37: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/37.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,
Extra
Filmfragment
![Page 38: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/38.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,
De profeet
Arabische nomaden
![Page 39: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/39.jpg)
Handelskaravanen (toeristen)
![Page 40: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/40.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,
De profeet
Mohammed (rechts) krijgt een visioen. Let op de vlammen op zijn hoofd! Waar zouden ze dat vandaan hebben.
![Page 41: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/41.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,
De profeet
Een andere afbeelding van hetzelfde tafereel. Mohammed krijgt een visioen.
![Page 42: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/42.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,
De profeet
Mohammed onderwijst een aantal arabieren. Let weer op de vlammen.
![Page 43: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/43.jpg)
Vanaf 610 preekte Mohammed nieuwe godsdienst, de Islam in Mekka. De priesters van de Ka'aba (zwarte steen, meteoriet)waren hier niet erg gelukkig mee en dwongen Mohammed te vluchten (622 : begin Mohammedaanse jaartelling).
![Page 44: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/44.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,
Het Arabische rijk
De profeet kreeg in zijn geboorteplaats Medina wel veel aanhang en keerde 10 jaar later zegevierend terug naar Mekka. Niet lang daarna was geheel Arabië tot de nieuwe godsdienst bekeerd. Mohammed spoorde zijn volgelingen aan om in de zgn. Heilige oorlog ongelovigen te onderwerpen en te bekeren tot de Islam.
![Page 45: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/45.jpg)
Mohammed gaf de mohammedanen 5 regels/opdrachten.
Zuil 1: Sjahada: (geloofsgetuigenis opzeggen)
Zuil 2: Salaat (gebed,bidden)
Zuil 3: Ramadan (vasten in de maand Ramadan)
Zuil 4: Zakaat (aalmoezen geven)
Zuil 5: Hadji (bedevaart naar Mekka)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,
Het Arabische rijk
![Page 46: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/46.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,
Gibraltar
Gibraltar
![Page 47: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/47.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,
Oorlog en verovering
De Moskee (kerk) van Cordoba
![Page 48: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/48.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,
Oorlog en verovering
Karel de Grote
![Page 49: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/49.jpg)
Moorse verovering van Spanje
![Page 50: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/50.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,
Oorlog en verovering
Reconquista
![Page 51: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b9084/html5/thumbnails/51.jpg)
De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,
Extra
Filmfragment