Fotograferen met je smartphone?
Het klikt!
op pagina
2op pagina
8op pagina
12op pagina
17Haal meer uit je
smartphone Speciale fotostanden
op je smartphoneNachtfotografie in
de stadSmartphone versus
spiegelreflex
ESKEURIG.NLK Magazine powered by Zoom.nl
2
PRAKTIJK
Smartphonefotografie
Haal meer uit jesmartphone
Kiekjes schieten met een smartphone: we doen het allemaal. Maar hoe ga je een stap verder en
welke accessoires komen daarbij van pas? Geef je smartphonefoto’s een flinke boost met deze trucs.
TEKST JANOU ZOET
3KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
↘ Je smartphone is het ideale appa-
raat om even snel een foto te schieten. Hij
is makkelijk in gebruik en je kunt je foto’s
maken, bewerken en daarna delen met de
wereld. Allemaal met hetzelfde apparaat.
Maar is een smartphone alleen goed
genoeg om kiekjes te schieten? Welnee!
Er zijn flink wat trucs die je kunnen helpen
om veel meer uit je smartphonecamera
te halen. Want ook met een smartphone
kun je mooie foto’s maken. Handig, want je
hebt hem altijd bij je!
Smartphone of spiegelreflexJa, er zit natuurlijk kwaliteitsverschil in de
techniek van een smartphonecamera ten
opzichte van (bijvoorbeeld) een spiegelre-
flexcamera. De sensor is maar een fractie
van de grote spiegelreflexbroers, waar-
door de telefooncamera meer moeite
heeft met slecht licht. Bovendien blijft
het aantal pixels achter bij de grote
jongens. Zo zijn er meer verschillen in
techniek én kwaliteit. Groot voor-
deel is wel dat de camera in je
mobieltje daardoor klein en
compact blijft. Kun je er dan wel wat mee,
zul je je wellicht afvragen. Jazeker, je moet
er als fotograaf alleen wat creatiever mee
omgaan.
Begin bij jezelfNet als bij iedere andere camera begint
het maken van een mooie foto bij jezelf.
Met kijken, gebruikmaken van licht, een
mooie compositie bedenken en wat
moeite doen voor een foto. Dat geldt net
zo goed voor een smartphone als voor
een camera van een paar duizend euro. In
beginsel gaat het dus niet om de techniek
die je in handen hebt, maar om wat jij
ermee doet.
Bij een spiegelreflex- of systeemcamera
ben je gewend om van lens te wisselen en
allerlei accessoires te gebruiken. Ook in
smartphoneland wordt hard gewerkt aan
het ontwikkelen van de mooiste gadgets
om jou als gebruiker te helpen dat money
shot te maken met je mobieltje. Denk aan
externe smartphonelenzen, handzame
statieven, rigs en stabilizers. Welke acces-
soires zijn de moeite waard?
1
1 De Vincentius kapel in Antwerpen vastgelegd met een iPhone 6 plus.BRUNO HERMANS (BRUNOHERMANS)ISO 125 · F 2,2 · 1/8 SEC · 4 MM
2 App Prime Camera.
2
KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
PRAKTIJK
4
Een Olloclip lens is verkrijgbaar vanaf zo’n
€ 60,- (afhankelijk van jouw type toestel en
het soort lens), de Moment-lensjes begin-
nen bij een kleine € 100,- per stuk en zijn te
bestellen via de (Amerikaanse) website van
Moment.
Ben je een echte vintage fanaat en wil
je je telefoon als een normale camera
vast kunnen houden, dan is de Pictar het
onderzoeken waard. Met deze grip en
bijbehorende app tover je een smartphone
om in een camera met heuse trigger- en
Accessoires Te beginnen met lensjes. Ze zijn er in
allerlei prijsklassen en formaten. Wil je je
smartphonefoto’s een niveau hoger bren-
gen, ga dan voor kwaliteit. De lenzensetjes
van Olloclip zijn bijvoorbeeld een aanrader.
Olloclip is al jaren een van de bekendste
producenten van smartphone-accessoires
en niet zonder reden. De lensjes zijn kwali-
tatief prima en betaalbaar. Ook lenzen van
Exolenses en de smartphonelenzen van
het Amerikaanse Moment zijn interessant.
functieknop. De Pictar is in Nederland
onder meer verkrijgbaar bij Fotovideoretail
en kost € 110,-.
StatiefEen statief is ook erg handig. Klein en
handzaam, want bij smartphonefotografie
moet het natuurlijk wel makkelijk blijven.
De Joby GripTight Gorillapod Stand Pro
of een mini-statief van Hama zijn zeer
geschikt. Een Gorillapod heeft buigbare
benen, waarmee het statief stevig aan iets
te bevestigen is. De smartphone-mount is
er bovendien eenvoudig af te halen, waar-
door de Gorillapod ook bruikbaar is voor
andere camera’s.
Power en filters Vergeet een powerbank niet: een externe
batterij om je telefoon onderweg op te
laden. Want reken maar dat de batterij van
je smartphone snel leeg raakt als je veel
foto’s maakt. Zonde als je ineens zonder
zit, dus een echte must have voor in de
smartphonefototas. Daarnaast zijn er
zelfs polarisatiefilters verkrijgbaar voor
de smartphone om schittering te vermin-
deren of helemaal weg te halen. De eer-
dergenoemde Olloclip en Exolens hebben
combinaties van bijvoorbeeld een lenskit
met meerdere lenzen in een set.
TechniekDan de techniek, want hoe maak je nou
technisch goede foto’s met een smartpho-
ne? De mogelijkheden hangen af van jouw
type telefoon. De nieuwste toestellen
hebben meer mogelijkheden. Een smartp-
hone doet daarbij veel automatisch. Focus,
de witbalans of de flits: je hoeft er eigen-
lijk weinig aan te doen. Handig, of toch
niet? In veel gevallen is het prettiger om
het heft in eigen hand te houden en zelf te
bepalen of je een functie gebruikt of niet.
VERGEET EEN POWERBANK NIET: EEN EXTERNE BAT-TERIJ OM JE TELEFOON ONDERWEG OP TE LADEN.
1 De fietser moest een aantal keren heen en weer fietsen, voor dit resultaat met de iPhone SE. Een Instagram filter deed de rest.OLGA TROMP (OLGA1)ISO 25 · F 2,2 · 1/8547 SEC · 4 MM
2 Kerst bij het Dickens Festival in Lemmer, gemaakt met een iPhone 6WIESJE BIERENS (LABJOY)ISO 160 · F 2,2 · 1/33 SEC · 4 MM
2
1
PRAKTIJK
5KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
Als fotograaf ben je vast gewend om je
camera handmatig in te stellen. Ook smart-
phones bieden steeds meer mogelijkheden
om zelf de instellingen aan te passen. Het
diafragma van een smartphone heeft een
vaste F-waarde (afhankelijk van het type
smartphone) en is niet te veranderen. Voor
andere instellingen zoals iso, sluitertijd en
witbalans zijn wel allerlei mogelijkheden.
Witbalans en grijskaartDe smartphones met een prof- of manuele
modus, hebben vaak een witbalansknop
in huis (WB). Met een automatische wit-
balansmeting kan het toestel er soms
net naast zitten, dus het loont de moeite
om zelf de kleurtemperatuur te regelen.
Scheelt weer bewerken achteraf. Dat kan
met het blote oog of met een grijskaart of
wit vel. Dit werkt alleen als je de witbalans
handmatig kunt instellen; als hij op auto-
matisch staat, zal hij weer verspringen
naar een andere meting zodra je het vel of
de kaart weghaalt.
InstellingenHeeft je smartphone de functie om
sluitertijden aan te passen, dan kun je je
creativiteit helemaal de vrije loop laten.
Voor foto’s in donkere omstandigheden
bijvoorbeeld of om beweging vast te leg-
gen. Gebruik in dat geval een statief of
zet je smartphone camera ergens vast.
Er zijn ook talloze apps verkrijgbaar om
lange sluitertijden te gebruiken. Denk aan
Slow Shutter Cam (iOS) of Camera FV-5
(Android). Met de iso-knop, kun je daar-
naast de lichtgevoeligheid van de camera
aanpassen. Hoe hoger de iso, des te meer
ruis, maar het kan je foto wel redden in
donkere omstandigheden.
Kies handmatig het focuspunt door op
het scherm van je telefoon te tikken. Het
zorgt er niet alleen voor dat je de camera
helpt om op het juiste punt te focussen,
maar je krijgt ook de mogelijkheid om de
belichting aan te passen. Door het zon-
netje (of lampje) dat in beeld verschijnt op
en neer te bewegen, zie je de belichting
veranderen. Daar heb je geen pro-modus
voor nodig, want vrijwel iedere telefoon
heeft deze functie beschikbaar.
Schieten in raw Werken in het raw-formaat is zeker een
aanrader als je foto's graag op de com-
puter bewerkt met programma’s als
Lightroom of Photoshop. Maar ook voor
bewerking met apps op je mobieltje is het
een aanrader. Je hebt meer ‘ruimte’ om je
foto’s te bewerken zonder kwaliteitsver-
lies. Houd er wel rekening mee dat niet alle
bewerkingsapps het raw-formaat onder-
steunen en overzetten op de computer
uiteindelijk toch nodig kan zijn. Kiezen voor
het raw-formaat in plaats van jpg, kan
vaak in de instellingen van de camera-app
zelf, vooral de nieuwere toestellen bieden
deze functie. Let wel op dat de foto’s in
raw-formaat aanzienlijk groter zijn dan
jpg’s, waardoor het geheugen van je tele-
foon sneller vol raakt.
Oudere toestellenHeb jij een wat ouder toestel die dit soort
HEEFT JE SMARTPHONE DE FUNCTIE OM SLUITERTIJDEN AAN TE PASSEN, DAN KUN JE JE CREATIVITEIT HELEMAAL DE VRIJE LOOP LATEN
1 Fraaie combinatie van kleuren en de schoonheid in de straten van Marrakesh, vastgelegd met een iPhone 5C.OLGA TROMP (OLGA1)ISO 50 · F 2,4 · 1/147 SEC · 4 MM
2 Een goede compositie maak je eenvoudig met het inschakelen van het raster. Gefotografeerd met een iPhone 6, nabewerkt met Enlight photo app.PIERRE VERHOEVEN (PIERREVERHOEVEN)ISO 32 · F 2,2 · 1/100 SEC · 4 MM
2
1
PRAKTIJK
6
manuele instellingen mist? Dan zijn er
altijd nog de externe apps die toch een
heel scala aan manuele instellingen bie-
den. Een paar voorbeelden zijn Camera+
(iOS) , Manual Camera (Android), ProCam
(iOS) en Camera FV-5 Pro (Android).
InzoomenDe meeste smartphones zoomen digitaal
in (uitzonderingen daargelaten zoals de
iPhone 7 Plus). Naarmate je verder inzoomt,
houd je minder pixels over. Het levert
korrelige foto’s op, met weinig detail.
Bovendien is de kwaliteit van ingezoomde
foto’s vaak zo laag dat ze niet te gebruiken
zijn in een fotoboek of andere prints. Zonde!
Ga dus liever dichterbij staan, of gebruik
een telelensje om dichterbij te kunnen
fotograferen. Telelensjes voor smartpho-
nes zijn verkrijgbaar bij de eerdergenoemde
merken zoals Olloclip en Moment, maar er
zijn ook goedkopere versies te vinden op
internet. Het proberen waard.
Nooit meer scheve foto’s Zet het raster aan. Je krijgt dan handige
lijntjes in beeld die je zullen helpen om
scheve foto’s te voorkomen. Bovendien is
het raster te gebruiken bij het toepassen van
compositieregels, zoals de regel van derden.
Het raster is aan te zetten via de algemene
instellingen van het toestel (iPhone) of in de
instellingen van de camera-app zelf (zoals
Samsung). De benamingen kunnen verschil-
len per type toestel en variëren van ‘raster’
tot ‘grid’ en ‘hulplijnen.’
Hdr en panoramaOok de panoramastand en hdr zijn leuke
functies om in te zetten. De smartphon-
ecamera kan niet alles in een foto even
gedetailleerd weergeven. Hij moet daarin
keuzes maken. Bijvoorbeeld: óf de lucht óf
het gebouw. Met hdr los je dat voor een flink
deel op. De camera maakt in een split second
drie foto’s met verschillende belichtingen
en plakt die op elkaar. Het eindresultaat is
een foto met detail in zowel de donkere als
de lichte delen. De High Dynamic Range-
functie kun je aan, uit of op automatisch
zetten (dat laatste met name bij iPhones).
Schiet ook eens op de panoramastand als
je meer in beeld wilt hebben. Ideaal voor
landschappen, maar ook in de stad of in een
kleine ruimte leuk om te gebruiken. Het
vergt even wat oefening om een rechte
panoramafoto te maken, maar het resul-
taat mag er wezen. Bij de iPhones maak je
een 180°-panorama, terwijl je bij Samsung
toestellen vaak zelfs helemaal rond kunt
gaan met een 360 -̊foto. Leuk weetje: als je
een panoramafoto op Facebook post, krijgt
de kijker automatisch een virtuele ervaring,
waarbij je met je telefoon kunt draaien om
de hele foto te zien.
OMZEIL ALS HET EVEN KAN DE FLITS
1
Give me lightDe smartphones hebben helaas geen al
te beste flits in huis. De ingebouwde flits
geeft hard licht en reikt ongeveer een
meter. Het is de moeite waard om het
gebruik ervan te omzeilen. Ga liever voor
natuurlijk licht of een externe lichtbron
als de Lume Cube. Een geweldig klein
apparaatje waar een hoeveelheid led-licht
uit komt waar je u tegen zegt. De sterkte
is manueel aan te passen (tot 1500 lumen).
Het assortiment van de Lume Cube is dit
jaar bovendien aanzienlijk uitgebreid, met
handige filters voor allerlei doeleinden.
PRAKTIJK
7KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
Beweging bevriezenJe zult het vast wel eens gehad hebben:
lukraak klikken en jammer, te laat. Leg
beweging makkelijk vast door het gebruik
van de burstfunctie van je camera. Door de
cameraknop langer in te drukken, maak je
een reeks foto’s achter elkaar. Hoe langer
je de knop ingedrukt houdt, hoe meer
foto’s hij maakt. Niet alleen handig voor
sportfoto’s of andere snelle bewegingen,
maar ook bij het maken van groepsfoto’s
of beweeglijke kinderen.
Macrofotografie maal drieMet een smartphone kun je maar tot een
bepaalde afstand scherpstellen. Kom je te
dichtbij, dan levert het een onscherp beeld
op. Geen nood, want er zijn drie manieren
om de macromogelijkheden van je smart-
phone aanzienlijk uit te breiden.
Van een aantal smartphones biedt de
standaardcamera-app mogelijkheden.
Bij de Samsung Galaxy’s bijvoorbeeld
(vanaf S6) kun je in de prof-modus hand-
matig scherpstellen. Ga naar de MF-knop
(Manual Focus) en schuif naar het bloeme-
tje. Je kunt er flink dichterbij door fotogra-
feren, waardoor macrofoto’s mogelijk zijn.
Met een extern macrolensje kun je je
helemaal uitleven met je smartphone. De
vergrotingsfactor verschilt per merk en
type lensje, maar over het algemeen kun
je met een externe smartphonelens tot
bijna bovenop je onderwerp fotograferen.
Bedenk maar eens hoeveel creatieve
mogelijkheden dat geeft!
Voor de smartphones die geen inge-
bouwde macrofunctie hebben (zoals de
iPhones) kan een externe app ook uit-
komst bieden. De app Camera+ (€ 3,49 in
de Appstore) bijvoorbeeld, die een spe-
ciale macromodus heeft. Met de camera
van de app in deze modus creëer je in een
handomdraai de mooiste detailfoto’s.
Maar ook voor andere merken telefoons
zijn macro-apps te vinden. Zoek even in
jouw betreffende app-winkel en je zult
meerdere opties vinden.
Mooie macrofoto’s maken Hoe krijg je vervolgens een scherpe
macrofoto, want vooral bij deze ultra
close-ups valt de minste onscherpte al
op. Je helpt je smartphonecamera een
handje door ook hier even op het scherm
te tikken en zo het focuspunt te bepalen.
De focus wordt daardoor niet alleen snel-
ler, zo weet je ook zeker dat het toestel op
het juiste punt scherpstelt. Houd je vinger
wat langer op het scherm en je zet de
focus vast. Handig als je op dezelfde plek
wilt blijven scherpstellen. Ook hier kan de
burstfunctie handig zijn om te gebruiken.
In de reeks foto’s die je daarmee maakt, zit
vast wel een mooie.
Bewerken: een fluitje van een centDirect bewerken op je telefoon is toch wel
een van de leukste kanten van fotografie
met je smartphone. Net als bij fotografie
zelf is het bewerken van foto’s een kwes-
tie van smaak. De een houdt van flink
bewerkte foto’s, terwijl de ander met een
paar kleine aanpassingen als contrast en
exposure al klaar is.
Zo zijn er ook duizend-en-een bewer-
kingsapps verkrijgbaar. Probeer in beginsel
eens twee of drie apps uit, leer de functies
en filters kennen en ontdek jouw stijl en
smaak van bewerken. Een interessante
bewerkingsapps is bijvoorbeeld Snapseed
voor uitgebreide bewerkingen, filters en
plaatselijk bewerken. De foto-app VSCO
heeft filters en basisbewerkingen als
exposure, verscherpen en contrast. Maar
ook de mogelijkheid om je bewerking
te kopiëren. Handig als je meer foto’s
van dezelfde situatie wilt bewerken.
Fhotoroom voor Windows heeft net als
Snapseed een uitgebreide bewerkingsapp
die vele mogelijkheden biedt om je foto
een upgrade te geven.
Je kunt het zo gek niet bedenken of er
bestaat wel een app voor tegenwoordig.
Bij de meeste apps wordt je bewerkte foto
opgeslagen als kopie, dus er kan weinig
misgaan.
Daag jezelf uit Denk jij na het lezen van dit artikel: hee
hallo, ik heb toch al een spiegelreflex,
waarom zou ik met mijn smartphone
gaan fotograferen? Omdat het jou als
fotograaf zal uitdagen om creatief te
zijn. Je hebt minder techniek om op terug
te vallen. Een mooie foto maken met
een smartphone hangt veel meer af van
jouw eigen creativiteit. Heel leerzaam en
uitdagend. Probeer het eens. Het zal je
positief verrassen!
JE KUNT HET ZO GEK NIET BEDENKEN OF ER BESTAAT WEL EEN APP VOOR
1 Soms weet je dat het licht niet lang zo zal blijven en biedt een smartphonecamera uitkomst. Vastgelegd met een iPhone 6 plus. VINCENT VAN DIJK (VINCENTVD)ISO 32 · F 2,2 · 1/9901 SEC · 4 MM
2 Ook macrofotografie is goed mogelijk met een smartphone, gemaakt met een HTC One, zeker met een voorzetlensje. AMANDA VAN DEN BERG (FOTOGAAF-AMANDA)ISO 125 · F 2 · 1/50 SEC · 4 MM
3 De Maas bij Stevensweert, gefotografeerd met een LG G5 in auto HDR stand.MAURICE MEERTEN (CAVERAVER)ISO 50 · F 1,8 · 1/125 SEC · 4 MM
2
3
8
kleine apparaatje te persen en de foto’s
zien er prima uit. Ook handig als je een
keertje zonder zware fototas op pad wilt.
Achtergrond vervagenVoor foto’s met een kleine scherptediepte
lijkt een smartphone geen logische keuze.
Want bijna alles komt scherp op de foto.
Nu hebben sommige telefoons een dubbe-
le camera en een van de mogelijkheden die
dit biedt, is fotograferen met een kleine
scherptediepte. Twee camera’s zien name-
lijk diepte, net zoals wij met onze twee
ogen. Daardoor kan de telefoon vrij precies
uitvogelen wat dichtbij is en wat verder
weg. Vervolgens kan de achtergrond
gradueel vervaagd worden, zodat alsnog
een scherptediepte-effect ontstaat. Het is
SMARTPHONE-FOTOGRAFIE
Speciale fotostanden op je telefoon
Kijk! Dit kan al met je smartphone
Met een smartphone is veel meer mogelijk dan je wellicht voor mogelijk houdt. Zo kun je overdag met lange sluitertijden werken
en fraaie nachtopnamen maken. Zelfs de sterrenhemel leg je met je telefoon vast. Wij laten een paar speciale fotostanden zien.
TEKST KEES KRICK
↘ Smartphones hebben steeds vaker
speciale fotostanden waarmee je moge-
lijkheden krijgt die je eigenlijk alleen bij
een spiegelreflex of systeemcamera
verwacht. En mocht een smartphone het
niet uit zichzelf kunnen, dan is er met losse
apps altijd wel iets te regelen. Zo kun je
overdag lange sluitertijden gebruiken voor
mooie vervagingseffecten, zonder dat
je daar dure ND-filters (grijsfilters) voor
nodig hebt. Ook kun je met een beetje
moeite heel acceptabele nachtopnamen
maken en er zelfs indrukwekkende ster-
rensporen mee vastleggen. Het is natuur-
lijk geen vervanging van je vaste camera
en de beeldkwaliteit is niet hetzelfde als
die van een spiegelreflex. Maar het is een
leuke uitdaging om zoveel mogelijk uit dat
↑ Ook met een smartphone zijn foto’s met weinig licht mogelijk.IPHONE 6 ∙ 30 SEC
dus geen optisch effect, maar een slimme
9KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
als het origineel bewaard. Dat is maar goed
ook, want de portretstand is nog in de
bèta-fase. Een uitstekende haarlok of een
randje van het onderwerp wordt soms per
abuis ook vervaagd. Over het algemeen
werkt het goed en zien foto’s er mooier uit
dan zonder dit diepte-effect. Overigens is
deze stand zeker niet alleen bedoeld voor
portretten.
Foto’s met groot diafragmaOok de Huawei P9 heeft een dubbele
camera. Bij deze smartphone activeer je in
de camera-app via het pictogram van het
diafragmarondje de fotostand Groot dia-
fragma. Je tikt op het hoofdonderwerp en
vervolgens kun je met een schuifregelaar
de gewenste scherptediepte instellen. Dat
doe je door een (gesimuleerde) diafragma-
waarde te kiezen van F 0,95 (kleine scherp-
tediepte) tot F 16 (grote scherptediepte).
Je ziet opnieuw live hoe de foto wordt.
Anders dan bij een iPhone, kun je zowel
fotobewerking. Het ziet er dan ook iets
anders uit dan wanneer je een spiegelre-
flex met lichtsterke lens gebruikt. Maar
je krijgt wel een rustiger beeld zodat de
aandacht beter naar het hoofdonderwerp
gaat. Iemand die niet dagelijks met foto-
grafie bezig is, ziet niet snel dat de foto
met een telefoon is gemaakt in plaats van
met een ‘professionele’ camera.
PortretstandDe uitvoering van het diepte-effect
verschilt wel per telefoonfabrikant. Bij de
iPhone 7 Plus met zijn dubbele camera,
schakel je in de standaard camera-app de
nieuwe fotostand Portret in. Vervolgens
zie je het vervagingseffect live op het
scherm en krijg je aanwijzingen mocht je
te ver of te dichtbij staan of er te weinig
licht zijn. Zoals gewoonlijk mag je op het
scherm tikken om het hoofdonderwerp
aan te wijzen. Zodra je een foto maakt,
wordt zowel een foto met diepte-effect
Optische zoom→ De dubbele camera van de iPhone 7 Plus is vooral bedoeld als zoomlens. Want omdat er naast een groothoeklens (28 mm) ook een standaardlens (56 mm) op zit, kun je optisch ‘inzoomen’ met een factor twee. Dat geeft een aan-zienlijk beter resultaat dan wan-neer je digitaal inzoomt met een eenogige iPhone. Daarnaast heb je bij de tweede lens een kleinere (ditmaal echte) scherptediepte. De twee camera’s van de Huawei P9 zijn vrijwel identiek. Eentje ziet kleur, terwijl de andere alleen zwart-wit en grijstinten vastlegt. Het beeld van de tweede camera wordt behalve voor het diepte-effect, vooral gebruikt om de kleurenfoto te verbeteren.
↑ In de portretstand wordt de achtergrond automatisch vervaagd.IPHONE 7 PLUS
↑ Tik het onderwerp aan en kies een (gesimuleerde) diafragmawaarde.HUAWEI P9
Vervagen via een app→ Ook andere smartphones kun-nen standaard een vervagings-optie aan boord hebben, ondanks dat ze maar één camera hebben. Op een aantal Samsung-modellen kun je bijvoorbeeld op het camera-scherm op Stand tikken en daarna voor Selectieve focus kiezen. De focus kan dan bijvoorbeeld achteraf verlegd worden van voorgrond naar achtergrond of andersom. Daarnaast zijn er tal-loze apps in de app store te vinden om delen van foto’s te vervagen. Zoals de veelgebruikte fotobe-werker Snapseed waarmee dit via het filter genaamd Focuseffect mogelijk is.
↑ Minder echt, maar je kunt selectief verva-gen met een app zoals Snapseed.
EEN HAARLOK WORDT SOMS PER ONGELUK MEE VERVAAGD
10
Motion Blur, stelt een belichtingstijd in en
start de opname. Ook NightCap Pro van
Chris Wood (1,99 euro) is prima geschikt.
Hierin tik je eerst op het ster-pictogram en
kiest dan Long exposure. Op een Android-
toestel kun je de app Long Exposure
Camera 2 van AAASDream of eventueel
MEC Multiple Exposure Camera van
ConstructiveLazyness gebruiken (beide
gratis, met in-app aankopen). Wel moet
je bij deze apps wat meer moeite doen en
met de instellingen spelen om de beste
belichting te krijgen.
NachtopnamenBehalve overdag kun je deze belich-
tingstruc ook prima ’s avonds gebruiken.
Je krijgt er aanzienlijk fraaiere nachtopna-
men door. Omdat er meerdere opnamen
gecombineerd worden, krijg je niet alleen
een beter belichte foto, er is ook aanzien-
lijk minder ruis in te zien. Op de Huawei
P9 kies je de fotostand Nachtopname.
Zodra je afdrukt, meet de telefoon eerst
hoeveel licht er is, om vervolgens volledig
automatisch een passende belichtingstijd
te kiezen. Overbelichting wordt hierbij
voorkomen, dus zelfs felle straatlantaarns
en verlichte ramen komen goed op de foto.
te houden en al die foto’s daarna automa-
tisch samen te voegen, krijg je alsnog een
foto met een lange belichtingstijd en dus
met fraaie vervagingseffecten. Want een
foto heel lang belichten, heeft grofweg
hetzelfde effect als wanneer je een stapel
foto’s met kortere belichtingstijden com-
bineert. Groot voordeel is dat er nu geen
overbelichting optreedt. Dus heb je ook
geen ND-filter nodig.
Sommige smartphones zijn uit zichzelf
in staat om lange sluitertijden te gebrui-
ken. Zoals de Huawei P9. In de standaard
camera-app kies je voor de fotostand
Lichte schilderij en vervolgens voor
Zijdeachtig water. Daarna hoef je alleen
de opname nog maar te starten en even
later weer te stoppen. De telefoon regelt
verder alles voor je. Op een iPhone kun je
hier de app Slow Shutter Cam van Cogitap
Software (0,99 euro) voor gebruiken.
Je tikt op het tandwielpictogram, kiest
de scherptediepte als het scherpstelpunt
achteraf nog aanpassen. Je gaat ervoor
naar de app Galerij, vraagt de foto op en
kiest opnieuw een diafragmawaarde. Of je
tikt op de plek waar de foto scherp moet
worden. Je kunt in plaats van de voor-
grond dan alsnog de achtergrond scherp
maken.
Lange sluitertijdenAls je overdag lange sluitertijden wilt
gebruiken om zoiets als stromend water te
vervagen, heb je normaalgesproken sterke
ND-filters nodig om het overschot aan
licht op te vangen. Want anders is de foto
meteen overbelicht. Met een smartphone
lijken dit soort foto’s daarom volledig
onbereikbaar, maar in de praktijk blijkt
dat je die hier juist heel goed voor kunt
gebruiken. Een smartphone kan namelijk
razendsnel beelden vastleggen. Desnoods
tientallen per seconde. Door dit dertig
seconden of een minuut of nog langer vol
SMARTPHONEFOTOGRAFIE
JE HEBT ZELFS EEN SPECIALE STAND VOOR ZIJDEZACHT WATER
Statief→ Net als bij lange belichtings-tijden met een gewone camera, moet je ook je smartphone volle-dig stilhouden tijdens de opname. Via een speciale smartphone-houder kun je jouw telefoon een-voudig op een gewone statief plaatsen. Dat statief heb je vast al in huis. Er bestaan ook handige ministatiefjes voor als je niet van slepen houdt. Die zet je makkelijk ergens op, of klem je aan een hek of brugleuning vast. In het don-ker is scherpstellen extra lastig voor een smartphone. Tik daarom op een contrastrijk object en vergrendel daarna eventueel de scherpstelling.
↑ Twee minuten waren nodig om golfpatronen veroorzaakt door de wind te vervagen.IPHONE 6 ∙ MET NIGHTCAP PRO
↑ Met een belichtingstijd van vijf seconden is de water-val mooi vervaagd.IPHONE 6 ∙ MET NIGHTCAP PRO
↑ Sommige smartphones hebben een fotostand voor zijdezacht water.HUAWEI P9
11KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
dan de opname en de foto is meteen
klaar. Je hoeft dus niet zelf naar de
juiste instellingen te zoeken en ook niet
(handmatig) honderden of duizenden
foto’s samen te voegen. De Huawei P9
kan dit uit zichzelf al. Je schakelt gewoon
over naar de stand Lichte schilderij en
kiest voor Sterrenspoor. De sterren-
sporen steken heel duidelijk af tegen de
nachtelijke hemel. Op een iPhone kun je
hier het beste de eerdergenoemde app
NightCap Pro voor gebruiken. Naast de
eerdergenoemde lange belichtingen
overdag en in het donker, kun je in deze
app namelijk aangeven dat je sterren-
sporen, meteoren, of zelfs het lichtspoor
van het ruimtestation ISS wilt vastleg-
gen. De resultaten zijn verrassend goed.
Eventueel verhoog je achteraf met een
fotobewerker zoals Snapseed het con-
trast een beetje, zodat de sterrensporen
nog duidelijker afsteken tegen de don-
kere nachthemel.
Eventueel mag je zelf een iso-waarde en
sluitertijd instellen. Door drie varianten te
maken, zou je zo via hdr zelfs een perfect
belichte nachtopname kunnen samen-
stellen. Op een iPhone gebruik je hier
weer de app Slow Shutter Cam voor (dit-
maal in de stand Low Light), of NightCap
Pro (opnieuw via Long exposure). Op
Android gebruik je ook weer de eerder-
genoemde apps Long Exposure Camera
2 of MEC Multiple Exposure Camera en
bepaalt via enkele testopnamen de opti-
male belichting.
SterrensporenJe houdt het misschien niet voor moge-
lijk, maar je kunt zelfs imposante ster-
rensporen vastleggen met je smartphone.
Je richt de telefoon simpelweg op de
sterrenhemel, start de opname en laat de
telefoon een uur of langer doordraaien.
Op het scherm zie je live de sterrensporen
ontstaan. Tevreden met wat je ziet? Stop
STERRENSPOOR? RICHT JE TELEFOON SIMPELWEG OP DE STERRENHEMEL
↑ Dankzij de sterrenspoorstand hoef je alleen de telefoon goed te richten.HUAWEI P9 ∙ TWEE UUR BELICHT
↑ Ook lichtsporen kun je met een beetje oefening prima vastleggenHUAWEI P9Lichtsporen en
lichtgraffiti→ In plaats van sterrensporen kun je ook lichtsporen van verkeer vastleggen. Liefst de achterlich-ten, want die zijn minder fel en mooi rood van kleur. De resultaten zijn wisselend, dus je moet een beetje experimenteren om te ont-dekken wat het beste werkt. Ook kun je met zoiets als een zaklamp een tekst in de lucht schrijven of een leuke tekening maken. Voor dit alles is een speciale lichtspoor-stand aanwezig in de app of op de telefoon. Die voegt alleen alles wat licht geeft toe aan een basis-opname van de omgeving.
↑ Opname via de automatische nachtstand.HUAWEI P9
↑ Een nachtopname met handmatige instellingen.HUAWEI P9
PRAKTIJKPRAKTIJK
Nachtfotografie in de stad
Als de avond valt
Veel fotografen stoppen hun camera terug in de tas als het donker wordt. Maar op sommige plekken, zoals in de stad, begint het dan pas interessant
te worden. Gebouwen worden verlicht, mensen worden schimmen en voertuigen schilderen lichtstrepen op de wegen. We nemen je mee de
donkere stad in, waar op elke straathoek een prachtplaat ligt te wachten.TEKST JEROEN JAZET
Door het avondlicht en de lange sluitertijd wordt de fietser een vage schim.HENRI VAN AVEZAATH (HAT53)ISO 400 · F 3,5 · 1/30 SEC · 10 MM
12
PRAKTIJK
13KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
Sun Surveyor→ Met de app Sun Surveyor zie je wanneer in jouw buurt de zon ondergaat en opkomt. Bovendien geeft hij perfect aan wanneer je het gouden en blauwe uurtje kunt verwachten. Handig op reis als je niet precies weet wat de juiste tijd is om te fotograferen.
1 Sfeervol avondbeeld van het stadhuis in Zwolle. Door het dichte diafragma zie je mooi de stervorming in de kleine lampen.DIRK DUIPMANS (DUIPMANS)ISO 100 · F 11 · 13 SEC · 17 MM
2 Mooi cityscape van de Rembrandttoren in Amsterdam. Door de foto in het blauwe uurtje te maken, ontstaat een mooi warm-koud contrast tussen de verlichting en water en lucht.REMKO VONK (REMK0)ISO 200 · F 8 · 1 SEC · 17 MM
1
↘ Overdag is de stad vaak een homo-
geen geheel door de eentonige verlichting
van de zon. Zo tegen de avond daalt die
snel naar de horizon en dan wordt het
veel dynamischer voor de fotograaf.
Kunstmatige lichtbronnen verlichten de
stad en zorgen voor een kakafonie aan
kleuren, contrasten en mogelijkheden. Als
je bewust rondloopt in het donker, zie je
hoe iedereen zijn best doet om de duister-
nis te doorbreken. Straatlantaarns, spotjes
en autolichten maken dat je je als foto-
graaf geen moment hoeft te vervelen.
SkylineDe klassieker onder de nachtfoto’s is de
skyline. Een horizon aan verlichte gebou-
wen geeft een spectaculair beeld. Vooral
met water op de voorgrond heb je al snel
een spectaculaire foto. Overigens maak
je de beste skyline foto’s niet in het pik-
kedonker, maar tijdens het blauwe uurtje.
Dit is het deel van de dag waarop de zon al
onder is, maar hij nog wel de lucht verlicht.
Hierdoor ontstaat een donkerblauwe
gloed, die langzaam overgaat in totaal
donker. Het blauwe uurtje doet zijn naam
geen eer aan, vaak is het na een half uur
al volledig donker. Wees dus al ter plekke
voor het blauwe uurtje intreedt en schiet
dan de perfecte skyline. Het grote voor-
deel van het blauwe uurtje is de balans
tussen lucht, gebouwen en lichtjes. In het
donker zijn de contrasten veel te hoog
en zie je nauwelijks nog contouren van
gebouwen.
Bij het goed in beeld brengen van een
skyline komen een paar uitdagingen om
de hoek kijken. Zo kun je het best vanaf
statief werken. De sluitertijden lopen al
snel op tot meerdere seconden en uit de
hand red je dat niet uit. De langste tijd
die je uit de hand kunt schieten zonder
ingebouwde stabilisatie is 1/60 (kort door
de bocht). In het blauwe uurtje zit je al
snel op een seconde of langer. Je zou dit
kunnen oplossen door de iso te verhogen,
maar daarmee voeg je onnodig ruis toe aan
je foto. Ook een meer open diafragma is
meestal niet voldoende bij dermate weinig
licht. Een statief wel, want daarmee blijft
je camera perfect stil. Zo kun je sluitertij-
den tot wel enkele minuten laten oplopen
zonder dat je beweging in beeld krijgt.
Voor nog minder beweging in je beeld kun
je op een spiegelreflex de stand ‘mirror up’
PRAKTIJK
14
Mooie plekken voor nachtfotografie→ De Kop van Zuid (Rotterdam),
met zicht op de verlichte Erasmusbrug
→ Station Blaak (Rotterdam), met zicht op de Markthal
→ Parkkade (Rotterdam), met uit-zicht op de Kop van Zuid
→ Koppelpoort (Amersfoort)→ Eye Filmmuseum (Amsterdam)→ Old Dock Street (Brooklyn,
New York), met uitzicht op Manhattan
→ Staten Island Ferry (New York), met uitzicht op Manhattan
→ Centre Pompidou (Parijs)
HOE OVERBRUG JE HET CONTRASTVERSCHIL TUSSEN GEBOUW EN VERLICHTING?
3 Heel bijzonder beeld uit Hong Kong. Het lijkt met het laatste restje daglicht gemaakt. Met een ND filter 13 stops is hier 300 seconden belicht, wat je vooral terugziet in het gladde wateroppervlak en de bewegende wolken.MATHIJS VAN DEN BOSCH (MATHIJSVANDENBOSCH)ISO 100 · F 5,6 · 5 MIN · 28 MM
2
3
gebruiken. Hierbij druk je twee keer op de
ontspanknop. De eerste keer gaat alleen
de spiegel omhoog. Pas de tweede keer
druk je echt af, dus zonder de beweging
van de spiegel. Je foto wordt daardoor
scherper. Dat geldt helemaal wanneer je
met een draadontspanner werkt en je de
ontspanknop niet hoeft in te drukken.
Een skyline hoef je niet altijd vanaf oog-
hoogte te fotograferen. In grote steden
zoals New York, Toronto en Hong Kong
kun je mooi vanuit een hoog gebouw de
skyline fotograferen. Je kijkt dan over de
gebouwen heen, waardoor de lichten van
de stad nog overweldigender lijken.
StraatfotografieEen minder bekend fenomeen in de avond
is straatfotografie. Toch kan het mooie
resultaten opleveren. Fotografeer eens
een eenzame fietser met een autolamp in
tegenlicht. Een zwerver die doelloos rond-
loopt, een forens die de trein nog probeert
te halen. Het hele sfeertje is ‘s avonds
anders dan overdag. Maak hier gebruik van.
Bij straatfotografie in de avonduren kun je
op twee manieren werken. Logischerwijs
zul je de iso flink verhogen om een lopende
reiziger nog scherp in beeld te krijgen.
Hierdoor loopt de hoeveelheid ruis in je
beeld snel op. Vooral boven de 1000 iso
zul je duidelijk een korrel in beeld krijgen,
al wordt de kwaliteit van hoge iso’s wel
steeds beter in de nieuwere camera’s.
Tegelijkertijd past dit wel bij het sfeertje
van zo’n avondopname.
Een andere insteek is de iso laag houden en
de sluitertijd langer maken. Hierdoor ver-
vagen de bewegende elementen, wat ook
weer een spannende plaat kan opleveren.
Denk in alle gevallen wel aan je eigen vei-
ligheid, ga nergens lopen waar je anders
niet zou durven komen en ga niet pronken
met je apparatuur in een donker steegje.
Neem als het kan iemand mee die je kent,
iemand die een paar goede judogrepen kan
uitvoeren.
ArchitectuurBedrijven geven tonnen uit om een mooi
gebouw in de avond goed uit te lichten.
Soms gebeurt dat met gekleurde lampen,
wat prachtige beelden kan opleveren.
Een klassiek voorbeeld is de Eiffeltoren in
Parijs. Zonder verlichting zou dit gebouw
in totale duisternis gehuld zijn. Gelukkig
zijn er 336 spots geïnstalleerd op het
enorme kunstwerk. Hierdoor is het voor
fotografen makkelijk om een goede nacht-
plaat van de toren te maken. Ieder uur
springen er nog eens 20 duizend flitsende
lampjes aan, die een enorme lichtshow
geven. Ideaal voor de nachtfotograaf. Ook
in Nederland zijn er voldoende gebouwen
die mooi verlicht worden door de overheid
of door de eigenaren. Zo is de Erasmusbrug
in Rotterdam mooi verlicht, net als veel
panden in de Amsterdamse grachten-
gordel. Hier kun je dan direct de peertjes
aan de bruggen mee fotograferen. In
Utrecht zijn de grachtbruggen zelfs uit-
gelicht. Monumentale gebouwen zoals de
Koppelpoort in Amersfoort zijn ‘s avonds
op hun mooist door de goed geplaatste
verlichting. Maak daar gebruik van.
PRAKTIJK
15KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
Kleur balans→ In het donker heeft je camera vaak wat meer moeite om de juiste witbalans te bepalen. Hij ziet aller-lei kleuren en contrasten en weet zich daar vaak geen raad mee, ook omdat egale tinten ontbreken. Als je in jpg werkt, is het essentieel hier bewust naar te kijken tijdens de opnames. Vaak kun je gewoon de daglichtwitbalans gebruiken, omdat je de kleuren niet wilt cor-rigeren. Maar probeer ook eens een andere preset uit. De scha-duwstand (plaatje hiervan?) werkt vaak ook goed, omdat alles dan een beetje warmer wordt. Houd je juist van een koel beeld, neem dan de gloeilampstand, die maakt alles een beetje blauwer en kouder. Als je in raw werkt, kun je makkelijk achteraf de witbalans aanpassen en werk je bij voorkeur op de auto-matische witbalans (AWB).
1 Prettig beeld van een goed verlichte moskee in Abu Dhabi. Door de reflec-ties in het water komt er een soort vlekkerige blauwe gloed over de kerk.MARTIJN KORT (MARTIJN-KORT)ISO 100 · F 11 · 137 SEC · 21 MM
1
Een probleem bij het fotograferen van ver-
lichte gebouwen is het contrastverschil
tussen lichtbron en gebouw. Vaak zijn die
zo groot dat de lampen overstralen of de
muren dichtlopen. Dit kun je voorkomen
door een hdr (high dynamic range) opname
te maken. Bepaal eerst de goede belichting
en maak daarna een paar belichtingen om
de midden belichting heen, met -1, -2, +1
en +2 stops bijvoorbeeld. Hierdoor neem
je alle contrasten op die in een onderwerp
zitten. Varieer altijd in de sluitertijd en niet
in diafragma, om verschillen in scherpte-
diepte te voorkomen. Later in de computer
kun je de ruwe hdr-opnames samenvoe-
gen tot een beeld waarin alle nuances
zichtbaar zijn.
VoertuigenEen extra leuke en onvoorspelbare uitda-
ging is het fotograferen van bewegende
voertuigen in de nachtelijke stad. Ga
bijvoorbeeld op een hoog standpunt staan
boven op een brug, heuvel of stadsmuur.
Zet je sluitertijd op een paar seconden
en sluit je diafragma navenant. Wacht
tot er voldoende auto’s langskomen en
maak een foto. De koplampen zullen nu
als witte strepen worden weergegeven.
Tegelijkertijd zie je aan de andere kant
van de weg rode strepen van alle achter-
lichten. Met een beetje geluk slaat er een
auto af en zie je ook nog oranje strepen,
meestal met een onderbreking van het
knipperen. Als je het principe kent, kun je
de techniek ook op andere onderwerpen
loslaten. Een draaimolen met lichtjes
werkt goed, botsauto’s bij nacht, spoorbo-
men die dichtgaan, noem maar op.
Een andere manier van beweging is het
meetrekken met onderwerpen in de nacht.
Een taxi in de stad ziet er ineens heel
PRAKTIJK
16
PRAKTIJK
Bij skylines kun je er ook voor kiezen om
je diafragma juist helemaal te sluiten,
bijvoorbeeld tot F 22. Hierdoor zullen
alle puntlichtjes als sterretjes te zien zijn,
omdat het licht door een kleine opening
moet.
RespectSommige fotografen hebben de neiging
om de nacht op dag te laten lijken. Dit is
uiteraard mogelijk door gewoon langer
te belichten, het wordt vanzelf dag.
Maar de kunst is om de nacht de nacht
te laten zijn. Dat betekent in sommige
gevallen dat je iets moet onderbelichten
ten opzichte van de meting. Doe dit een
beetje op gevoel, je weet zelf het beste
wanneer het nog nacht lijkt en wanneer
het er niet meer natuurlijk uitziet. Vooral
in hdr is de grens tussen natuurlijk en too
much klein.
het door deze lage verlichting een beetje
spooky - plus je kunt het licht uit elke hoek
laten komen. Niks dure lampen, in feite
heb je altijd licht bij je op deze manier. Je
kunt ook lampen van langsrijdende auto’s,
treinen en fietsen gebruiken.
ObjectievenIn het donker helpt het als je lichtsterke
objectieven gebruikt. Zo kun je sluitertijd
en iso zo laag mogelijk houden, wat de
kwaliteit van je beeld altijd ten goede
komt. Lichtsterke objectieven, zoals een
85 mm f1.4 of 24 mm f1.4, zijn vaak bijzon-
der prijzig. Voor een hobbyfotograaf is het
meestal geen optie om meer dan tweedui-
zend euro aan een objectief uit te geven.
Een 50 mm kan dan een oplossing zijn. De
f1.4 50 mm objectieven zijn vaak relatief
goedkoop, voor rond de tweehonderd
euro heb je er al eentje.
anders uit als je een beetje speelt met de
sluitertijd en meebeweegt met de auto.
Met een sluitertijd van 1/8 of 1/4 krijg je een
mooi lijnenspel. Laat op de achtergrond
wel iets gebeuren dat die lijnen kan ver-
oorzaken. Geen saaie muur of zwarte lucht
dus, maar lichtreclame of andersoortige
verlichting.
BokehIn de nachtelijke stad kun je ook prachtige
effecten krijgen met bokeh: een onscherpe
weergave van harde lichtpuntjes. Vooral
rond de kerst hangen er overal sfeerlamp-
jes en verlichte kerstbomen. Maar ook
elders in het jaar zie je dergelijke punt-
lichtjes, bijvoorbeeld op de bruggen van de
grachtengordel of de ramen van gebou-
wen. Ga voor een mooie bokeh als volgt te
werk. Neem een onderwerp op de voor-
grond. In de achtergrond moeten meerdere
puntlichtjes zichtbaar zijn. Zet je diafragma
open, bijvoorbeeld op F 4. Hoe verder
open het diafragma, des te duidelijker is
het bokeh-effect. Zorg dat je voorgrond-
onderwerp dicht bij de camera staat en
stel daarop scherp. Naarmate je dichterbij
scherpstelt, zal de bokeh in de achtergrond
steeds duidelijker worden. Maak nu de
opname en bekijk het resultaat. Het kan zijn
dat je nog een beetje moet spelen met de
positie van de onderwerp ten opzichte van
de achtergrond, maar als het goed is, zie je
direct het resultaat.
Mist en regenIn schimmige weersomstandigheden zit
er nog meer sfeer in de nachtelijke stad.
Als het regent, reflecteren alle lichtjes
in de plassen op de straat. Gebruik een
groothoeklens en plaats de camera bijna in
de plas (let op, bijna, niet helemaal, want
je wil geen waterschade). Maak vervolgens
een opname en je zult zien dat alles dub-
bel reflecteert. Ook mist kan een mooie
toevoeging zijn. Straatlantaarns zullen dan
een soort oranje waas vormen, omdat ze
half verdwenen zijn in de mist. Sowieso
wordt alles een beetje wazig. Door de mist
is het ook mogelijk een bepaald onderwerp
te isoleren uit de achtergrond. In dit voor-
beeld zie je een auto onder een hoes. De
staatverlichting staat erachter, maar door
de mist zie je daar helemaal niets meer van.
KoplampenSoms is er een potentieel mooi onderwerp,
maar mis je de goede verlichting ervan. Wat
let je om - als je met de auto bent - je eigen
koplampen er eens op te schijnen. Vaak lijkt
DE KUNST IS OM DE NACHT DE NACHT TE LATEN
2 De verlichte Petronas towers in Kula Lumpur steken mooi af tegen de zwarte lucht. Hier moet het dus wel volledig donker voor zijn.STEVEN VAN DER GEEST (SGEOS-EARTH)ISO 400 · F 4 · 1/8 SEC · 24 MM
3 Mooi voorbeeld van een lange sluitertijd foto in een stad. Waarschijnlijk is er een tram vlak langs de camera gereden, wat zorgt voor een abstract lichtspoor.MAARTEN DE WAARD (MDWAARD)ISO 200 · F 11 · 3 SEC · 17 MM
2
3
TECHNIEK
Smartphone en spiegelreflex
Klein duimpje
en de reus
Fotograferen met je smartphone neemt snel toe in populariteit. Niet
verwonderlijk, de moderne toestellen zijn prima in staat om mooie foto’s te maken.
De kwaliteit van een spiegelreflex evenaren ze bij lange na niet, maar de
beeldkwaliteit is zeer behoorlijk. Je kunt dus prima beide gebruiken.
TEKST KEES KRICK
17KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL
SensorEen groot verschil tussen een spiegelre-
flex en een smartphone is de beeldsensor.
In een reflexcamera is die enorm groot,
die past natuurlijk nooit in een telefoon.
Smartphones maken juist gebruik van
een heel kleine sensor, ongeveer een
factor zeven kleiner. Dat heeft een aantal
gevolgen. Zo zijn kleine sensoren gevoe-
liger voor ruis. Een smartphone presteert
daarom het beste overdag bij goed licht.
Een spiegelreflex maakt ook bij weinig
licht nog goede foto’s. Je kunt de iso-
waarde flink omhoog schroeven zonder
dat de kwaliteit er al te veel onder leidt.
Wat niet wegneemt dat je met een smart-
phone ook best aardige sfeerplaatjes kunt
schieten.
ScherptediepteBij een kleine sensor hoort een heel klein
lensje. Daarom is de camera in een smart-
phone ook zo enorm compact. Bijkomend
gevolg is wel dat je bijna niet met scherp-
tediepte kunt spelen. Nagenoeg alles zal
scherp op de foto komen. Je kunt wel
heel dichtbij scherpstellen, zodat je bij het
fotograferen van kleine voorwerpen toch
nog een redelijk onscherpe verre achter-
grond krijgt. Voor een portret met een
mooi vervaagde achtergrond werkt een
spiegelreflex makkelijker. Natuurlijk zijn er
apps waarbij je op je telefoon ook de ach-
tergrond kunt vervagen zoals AfterFocus.
Het werkt heel simpel omdat je door
middel van tekenen op je foto direct kan
aangeven wat scherp moet blijven en wat
niet. Nadeel is wel dat het er vaak niet zo
mooi uit zien als de bokeh van je spiegel-
reflex. Op het kleine scherm van je tele-
foon kun je er wel mee wegkomen maar
wil het model de foto groot geprint is de
onscherpte van een spiegelreflexcamera
veel rustiger en natuurlijker.
OpzetlensEen bekende eigenschap van spiegelre-
flexen is dat je van lens kunt wisselen.
Voor elk fotografiedoel bestaan gespe-
cialiseerde lenzen, zoals voor macro,
wilde dieren, portretten, of architectuur.
Met je smartphone moet je het doen met
de lens die erin zit. Wisselen zit er niet
in. Wel bestaan er kleine opzetlenzen,
zodat je toch leuk kunt spelen met macro,
groothoek, of een fisheye. Het geeft leuke
effecten, maar deze lenzen bestaan niet
uit speciaal geslepen glas in optische con-
structies. Kwalitatief komen ze niet in de
buurt van de lenzen van een reflexcamera.
Optische zoomSmartphones met optische zoom zijn
zeldzaam. Op dit moment is er alleen de
Samsung Galaxy K Zoom in de markt,
een smartphone die eruit ziet als een
compactcamera met 10x optische zoom.
Met een gemiddelde smartphone zul je
het dus bijna altijd moeten doen met de
ingebouwde groothoeklens met vast
brandpunt. Dat vraagt om wat extra crea-
tiviteit. Wil je iets groter in beeld hebben,
dan moet je dichterbij gaan. Staat er iets in
DIGITAAL ZOOMEN GAAT TEN KOSTE VAN
DE FOTOKWALITEIT
↑ Links is een Canon aps-c sensor op ware grootte, rechts is een smartphone sensor op ware grootte. Inmiddels zijn er telefoons met grotere sensoren maar het komt nog steeds niet in de buurt van een spiegelreflexsensor.
→ Op dit moment is de Samsung Galaxy K Zoom
de enige smartphone met optische zoom.
↑ Voor je smartphone zijn diverse voorzet-lensjes te krijgen die het beeld vervormen tot groothoek of macro.
TECHNIEK
18
Grootte en gewichtHet valt niet te ontkennen. Een spiegel-
reflex is groot en zwaar en samen met
een setje leuke lenzen en accessoires
sleep je een flinke schoudertas of rugtas
met je mee. Met een smartphone heb je
daar geen last van, die past in je broek-
zak of verdwijnt in een hoekje van je
handtas. Wil je een keertje zonder gedoe
op pad, dan kan de fototas best eens
thuisblijven. Smartphones maken onder
normale omstandigheden prima plaatjes.
de weg, neem dan een alternatief stand-
punt in zodat je er minder last van hebt.
Smartphones hebben een digitale zoom,
maar digitaal zoomen gaat ten koste van
de fotokwaliteit en kun je beter zo min
mogelijk doen. Gebruik je een spiegelreflex
met zoomlens heb je dus altijd optische
zoom. Zo kun je eerst de perfecte plek
met de mooiste compositie zoeken, om
vervolgens te zoomen tot het onderwerp
perfect in beeld is.
Stabiel fotograferenEr bestaan veel camera’s en lenzen met
stabilisatie, maar bij smartphones is dat
nog zeldzaam. Zo heeft de iPhone 6 nog
geen stabilisatie maar de 6 Plus al wel.
Dankzij stabilisatie kun je langer uit de
hand fotograferen. Ook kan de iso-waarde
lager blijven, zodat de fotokwaliteit lan-
ger hoog blijft. Met je smartphone kun je
sowieso trillingen voorkomen door het
toestel stevig met beide handen vast te
houden, je ellebogen tegen je lichaam te
drukken en de foto te maken terwijl je heel
even je adem inhoudt. Steun zoeken op
een tafel of tegen een muurtje kan ook.
De houding om met een spiegelreflex zo
stil mogelijk uit de hand te fotograferen
is hetzelfde. Het enige verschil is dat je bij
een spiegelreflex een duidelijke grip hebt
waar je een hand inlegt. De andere hand
gebruik je om je lens te ondersteunen.
Voordeel van een spiegelreflex is dat er
heel veel statieven te koop zijn, waarop je
camera kunt monteren. Weg beweging!
Smartphones hebben daar geen aanslui-
ting voor. Gelukkig zijn er kleine adapters
te koop, zoals de Joby GripTight. Dan past
je telefoon alsnog op een willekeurig
statief.
ALLES ZAL SCHERP OP DE FOTO KOMEN
Daarnaast kun je lekker discreet fotogra-
feren. Waar je nog wel eens reacties of
argwanende blikken krijgt als je met een
grote camera rondloopt, kun je met een
smartphone heerlijk ongestoord plaatjes
schieten. Je valt amper op en mensen
blijven langer in hun gewone doen. Je lijkt
de zoveelste toerist.
Zelf instellenEen spiegelreflex is ideaal in situaties waar
volledige grip op het eindresultaat nodig
is. Er zitten talloze standen en instel-
lingen op het toestel en je kunt zaken als
de belichting exact instellen zoals je die
wilt hebben. Bij een smartphone ben je
meer afhankelijk van wat de camera voor
je bedenkt. Door op het scherm te tikken
heb je wel wat invloed op scherpte en
belichting maar in de praktijk is dit niet
heel nauwkeurig en zit je er vaast naast.
Met veel contast in je foto kan je telefoon
op dit moment nog niet omgaan. Je kunt
wel belichtingscompensatie toepassen
om een foto lichter of donkerder te maken.
Vaak is ook is de iso-waarde en de witba-
lans instelbaar. Toch is dit vaak minimaal
en nog niet te vergelijken met de volledige
invloed die je op je spiegelreflex hebt. Dat
zal in de toekomst zeker veranderen.
← Gemaakt met een Samsung Galaxy S3 en universele 3-in-1 voorzetlenzen.Van links naar rechts zonder lens, groothoek-lens en fisheye-lens.
TECHNIEK
KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL 19
Camera-appsEen voordeel van smartphones, is dat je
niet vastzit aan de standaard camera-app.
Je installeert eenvoudig extra exemplaren.
Denk niet dat je met al die apps in het donker
wel ineens fantastische foto’s krijgt. De
hardware verandert immers niet. Wel komen
je er allerlei nieuwe functionaliteiten bij.
Zoals stabilisatie, waarbij de app de bewe-
gingssensoren van de telefoon gebruikt
om te zien of je het toestel stilhoudt. Een
waterpas zodat je netjes recht fotografeert.
Gescheiden belichting en scherpstelling. Je
kunt er mooie hdr- en panoramafoto’s mee
maken. Je kunt met zelf in te stellen inter-
vallen foto’s maken voor gave timelapses.
Op een spiegelreflex tref je deze functies
meestal standaard al aan.
Handmatige standHeb je een iPhone? Dan kun je met een app
als ProCamera of Camera+ de belichting nu
volledig handmatig instellen. Vergelijkbaar
met de M-stand van een spiegelreflex.
Zodoende heb je volledige grip op het
eindresultaat. Dat is onder meer handig als
je vanaf een statiefje werkt. Door zelf een
langere sluitertijd en lagere iso-waarde
in te stellen, krijg je bij weinig licht een
veel hogere fotokwaliteit, dan wanneer
je dit automatisch door de telefoon laat
regelen. Valt je op dat we de diafragma-
waarde niet noemen? Dat klopt. Er zit een
druk behoedzaam een knop in, zodat je de
telefoon niet onnodig in beweging brengt.
Anders worden je foto’s minder scherp of
zelfs volledig onscherp.
Liever liggendEen smartphone rechtop houden voelt
natuurlijk aan. Voor fotograferen is dat
niet erg. Beide soorten foto’s zijn prima te
bekijken. Bij sommige onderwerpen komt
de horizontale stand beter uit, dan weer
is de verticale stand beter. Voor film is het
belangrijk dat je de telefoon altijd horizon-
taal houdt. Verticale filmpjes zijn namelijk
erg lastig te bekijken op televisies en beeld-
schermen. Er komen lelijke dikke zwarte
randen omheen waar jouw smalle filmpje
volledig in verdrinkt. Ook kom je in de
problemen zodra je montageprogramma’s
gebruikt. Interessant is dat bij het filmen
met een spiegelreflex nooit gedacht wordt
aan de verticaal stand en bij smartphone
nog steeds vaak gebruikt. Niet doen dus.
FlitserVoor een reflexcamera bestaan flitsers in
vele soorten en maten. Verwar de flitser op
je smartphone niet met een van deze flit-
sers. Je smartphone heeft meestal alleen
een lampje. Het lijkt oogverblindend fel,
maar het licht reikt niet ver en veroorzaakt
vooral lelijke rode ogen en uitgebleekte
gezichten. Deze led-flitser is maar voor één
ding goed: om in het donker je sleutels terug
te vinden. Neem liever een los zaklampje
mee als hulplicht. Hiermee kun je wel een
beetje bijlichten. Wil je echt modellen mooi
uitlichten of met meerdere flitsers tegelij-
kertijd werken. Dan ben je nog aangewezen
op spiegelreflex flitsers of studiosets.
ErgonomieEen spiegelreflex is volledig afgestemd op
één taak: fotograferen (oké, en filmen). Je
houdt het apparaat gemakkelijk vast. Er
zit een stevige handgreep op. Je vindt er
allemaal knoppen en draaiwielen op om
snel instellingen aan te passen. Daarmee
vergeleken is een smartphone weinig
meer dan een plat doosje met een groot
scherm aan de ene en een lens aan de
andere kant. Het is een stuk lastiger om
een telefoon stabiel te houden terwijl je
fotografeert. Met (de vingers van) beide
handen vasthouden scheelt een hoop. Een
stevig hoesje geeft meer grip. Tik tijdens
het afdrukken voorzichtig op het scherm of
DEZE LED-FLITSER IS MAAR VOOR ÉÉN DING GOED: OM IN HET DONKER JE SLEUTELS TERUG TE VINDEN
← Met een smartp-hone fotografeer je anders dan met spie-gelreflex. Je hebt de camera minder stevig vast en voor video film je altijd op deze manier, horizontaal. EDUARD HARTGENS (EDSART) ISO 1000 ∙ F2,8 ∙ 1/30 SEC ∙ 50 MM
TECHNIEK
20
internetverbinding, zodat je direct leuke
dingen met je foto’s kunt doen. Steeds
vaker verandert de smartphone in een
slimme accessoire voor je camera. Want
heb je een spiegelreflex met wifi? Door
een gratis app van de fabrikant op je
telefoon te installeren, kun je de camera
draadloos op afstand bedienen. Zo krijg je
een wel heel luxe afstandsbediening. Je
ziet zelfs live het camerabeeld. Verder kun
je camerafoto’s overhalen naar je smart-
phone om ze te bewerken en eventueel te
delen. Ook bestaan er apps die je haarfijn
uitleggen hoe je spiegelreflex werkt. Zoals
Canon EOS Companion voor de 1200D. Je
ziet de werking van de knoppen, krijgt tips
over fotografie en kunt ook nog eens de
volledige handleiding raadplegen. Handig,
zo heb je alle cruciale informatie altijd
bij je. Nikon heeft de app Manual Viewer
2 waarin je de handleiding van diverse
cameramodellen kunt nalezen.
eisen aan beeldkwaliteit en wil je onder
nagenoeg alle omstandigheden kunnen
fotograferen, dan kom je toch bij een spie-
gelreflex of systeemcamera terecht. Daar
kun je ook sneller mee werken. Het ding
is immers puur voor fotografie gebouwd.
Maar eigenlijk is er voor beide apparaten
wel een plek in je leven te vinden. Soms wil
je zonder veel gedoe leuke foto’s maken.
Heerlijk relaxed. Een smartphone is dan
snel gepakt. Sowieso heb je die vast altijd
bij je. Een spiegelreflex niet. Trek je eropuit
op een prachtige dag of bezoek je bijzon-
dere plekken, dan hang je ook de fototas
over je schouder.
Apps voor spiegelreflexenEen extra voordeel van smartphones, is
dat foto’s automatisch van locatiege-
gevens worden voorzien. Ook heb je een
vast diafragma in de telefooncamera
(van ongeveer F 2,2), dus die waarde kun
je helaas niet aanpassen. O ja, handmatig
scherpstellen kan met zo’n app tegen-
woordig ook op de iPhone. Dat is niet
zo makkelijk als het ene scherpstelpunt
gebruiken in je spiegelreflex maar je hebt
ook op een smartphone steeds meer
controle.
Wanneer watWanneer gebruik je een smartphone en
wanneer pak je er een spiegelreflex bij? Dat
verschilt allereerst per persoon. Steeds
meer mensen vinden de kwaliteit van
telefoonfoto’s meer dan voldoende voor
vakantiefoto’s en de dagelijkse kiekjes. Als
herinnering of om snel iets aan vrienden
te laten zien hoeft een foto voor hen niet
altijd perfect te zijn. Stel je de hoogste
← Twee foto’s op dezelfde locatie onder bijna dezelfde omstan-digheden. Er zit zes minuten tussen dus het licht kan iets verschillen. Links Canon 5D Mark II, rechts iPhone 5S. De iPhone heeft iets minder groothoek (rond 30mm) en Canon 24mm.
→ Met wifi in je camera en een app
kun je direct met je smarpthone je
camera bedienen. Dit is de Sony NEX met
de Smart Remote Control App.
Een spiegelreflex is iets stevigs in de hand. Voor de perfecte stabiliteit fotografeer je zo, één hand om de grip en één hand als statief onder de lens. (BLACKSCORPION)ISO 200 ∙ F6,3 ∙ 1/1000SEC ∙ 48MM
TECHNIEK
KIESKEURIG.NL MAGAZINE DECEMBER 2017 – POWERED BY ZOOM.NL 21
